Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012

Transcriptie

1 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012

2

3 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012 Opdrachtgever: Gemeente Almere en Almeerse schoolbesturen PO Utrecht, maart 2012 Oberon (Klaske Grimmerink, Anne Luc van der Vegt), i.s.m. de werkgroep Monitor Postbus BK Utrecht tel fax adres:

4 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 Managementsamenvatting Inleiding Overall respons Werkwijze en presentatie van de resultaten Leeswijzer Kleutertoetsen Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Niveauscores van Almeerse scholen Technisch lezen Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Gemiddelde scores van Almeerse scholen Begrijpend lezen Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Niveauscores van Almeerse scholen Woordenschat Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Niveauscores van Almeerse scholen Spelling Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Niveauscores van Almeerse scholen Rekenen Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen Niveauscores van Almeerse scholen Zwakke scholen Kleutertoetsen Technisch Lezen Begrijpend Lezen Woordenschat Spelling Rekenen...36 Bijlage 1 Niveaugroepen...37 Bijlage 2 Overzicht toetsscores en respons...38 Bijlage 3 Zwakke scholen...41 Bijlage 4 Werkgroepleden monitor Almere...42

5 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Managementsamenvatting In het schooljaar 2011/2012 is de derde meting uitgevoerd van de Monitor Taal, Lezen en Rekenen. Hiertoe zijn van vrijwel alle Almeerse basisscholen de toetsresultaten verzameld van schooljaar 2011/2012 (respons bedraagt 99%). In dit rapport worden de prestaties van Almeerse leerlingen en scholen gepresenteerd. De scores worden hierbij vergeleken met de scores van voorgaande schooljaren (2009/2010 en 2010/2011) en met de landelijke verdeling van de scores, vastgesteld door het Cito. 1 Overall beeld In onderstaande figuur wordt een overall beeld van de Almeerse taal-, lees- en rekenprestaties weergegeven. Hierin worden de percentages scores in het hoogste (I) en laagste (V) niveau vergeleken met landelijke referentiecijfers. 2 Als er meer scores op het hoogste niveau zijn dan op het laagste niveau is het resultaat positief en visa versa. Bijvoorbeeld: op de toetsen voor Taal voor Kleuters scoort 28% van de leerlingen op niveau I (8% meer dan landelijk) en 14% op niveau V (6% minder dan landelijk). Het verschil tussen beide percentages is 28%-14% = 14%; dat is het percentage dat in de figuur is opgenomen. Op deze manier wordt het niveau van de leerlingen in Almere op een bepaalde toets samengevat in één percentage. Positieve percentages, rechts van de verticale lijn in het midden, betekenen dat Almere beter scoort dan landelijk. Negatieve percentages betekenen dat Almere onder het landelijk niveau scoort. In deze figuur worden meerdere groepen samengenomen, zodat er één score ontstaat voor de kleuters, de middenbouw (groep 3 t/m 5) en bovenbouw (groep 6 t/m 8). Percentage leerlingen in het hoogste en laagste niveau vergeleken met landelijke verdeling *De score voor Woordenschat groep 6 t/m 7 is in 2010/2011 alleen gebaseerd op groep In deze monitorrapportage worden de resultaten zoals afgesproken alleen anoniem gepresenteerd. Individuele scholen zijn dus niet herkenbaar. Naast deze stedelijke meting ontvangen de schoolbesturen een samenvattend overzicht met daarin de scores van hun scholen. Afspraken tussen gemeente en schoolbesturen over verzameling en gebruik van de gegevens zijn vastgelegd in een privacyprocedure. Een score op niveau I betekent dat een leerling behoort tot de 20% hoogst scorende leerlingen van Nederland; bij een score op niveau V behoort de leerling tot de 20% laagst scorende leerlingen van Nederland (zie ook bijlage 1).

6 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/ Van de in totaal twaalf toetsen vallen de scores van tien toetsen in 2011/2012 op of boven het landelijk gemiddelde en twee onder het landelijk gemiddelde. Op Taal voor Kleuters, de Drie-Minuten- Toets, Begrijpend Lezen in de middenbouw, Spelling en Rekenen-Wiskunde wordt positief gescoord. Op Rekenen voor Kleuters en Begrijpend Lezen in de bovenbouw wordt gemiddeld gescoord. Verder valt de sterk negatieve score op Woordenschat op, met name in de middenbouw. Hier scoren veel leerlingen op het laagste niveau (V) en weinig leerlingen op het hoogste niveau (I). In de bovenbouw is de balans iets minder negatief. Ten opzichte van het schooljaar 2010/ zijn er op alle terreinen verbeteringen zichtbaar. Vorig schooljaar waren er naast Woordenschat ook negatieve scores op Rekenen voor Kleuters, Begrijpend Lezen in de bovenbouw en Spelling in de onderbouw. Deze scores liggen in 2011/2012 op of net boven het landelijk gemiddelde. De scores op Woordenschat zijn minder negatief (vooral in groep 3 t/m 5) en de scores voor de overige toetsen vallen positiever uit. Over het algemeen zijn er minder leerlingen die op het laagste niveau scoren en meer leerlingen die op het hoogste niveau scoren. Deze verbeteringen zijn niet te verklaren door de hogere respons in 2011/2012 (waarbij bijvoorbeeld meer goed scorende scholen zouden meedoen). Ook als de vergelijking wordt beperkt tot de scholen die aan beide metingen hebben meegedaan, zijn er verbeteringen op alle terreinen. Dit betekent dat de hogere gemiddelde scores het gevolg zijn van een toename in niveau van de leerlingen. Verder valt op dat er binnen de domeinen en groepen wisselend gescoord wordt. Op bijvoorbeeld Begrijpend Lezen wordt in groep 4 en 5 boven het gemiddelde gescoord, in groep 6 onder het gemiddelde en in groep 7 en 8 weer boven het gemiddelde. Voor Woordenschat liggen de scores in groep 3 en 4 juist ver onder het landelijke gemiddelde, in groep 5is de achterstand deels weggewerkt, waarna in groep 6 en 7 het niveau iets terugloopt. Op de kleutertoetsen is het verschil in niveau tussen groep 1 en 2 verkleind ten opzichte van schooljaar 2010/2011. Dit geldt vooral voor Rekenen voor Kleuters, op Taal voor Kleuters is er nog een niveauverschil tussen groep 1 en 2. De variatie in resultaten treedt ook binnen scholen op, binnen alle domeinen. Zo scoort een school bijvoorbeeld in groep 4 op Begrijpend Lezen op het hoogste niveau (I), in groep 5 op het laagste niveau (V), in groep 6 op niveau II en in groep 7 weer op het laagste niveau. Deze variatie in scores werd ook in de voorgaande metingen vastgesteld. Hieronder worden de resultaten per domein samengevat. Kleutertoetsen In groep 1 hebben de Almeerse kleuters een voorsprong in taalvaardigheid ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Deze voorsprong is in groep 2 grotendeels verdwenen, daar scoren de Almeerse kinderen net boven het gemiddelde. Er wordt in beide groepen iets hoger gescoord dan in schooljaar 2010/2011. Op de toets Rekenen voor Kleuters ligt het niveau op het landelijk gemiddelde in beide groepen, voor groep 2 is dit een sterke verbetering ten opzichte van 2010/2011, toen de score ruim onder het landelijk gemiddelde lag. De verschillen tussen de leerlingen zonder gewicht en de gewichtenleerlingen bij Taal voor Kleuters zijn relatief groot in groep 1 en aanmerkelijk kleiner in groep 2. Dit komt vooral door het minder presteren van de kinderen zonder gewicht in groep 2 in vergelijking met groep 1. Op Rekenen voor Kleuters wordt het verschil tussen de leerlingen zonder gewicht en de gewichtenleerlingen juist groter, hier door een afname in niveau van de gewichtenleerlingen. In tegenstelling met schooljaar 2010/2011 is het niveau van de leerlingen zonder gewicht hier wel stabiel. 3 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/2011, Oberon, juni 2012

7 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Technisch Lezen Op het gebied van technisch lezen wordt in Almere goed gepresteerd. De gemiddelde vaardigheidsscore op de LOVS Drie-Minuten-Toets ligt in groep 3 boven het landelijk gemiddelde, in groep 4 t/m 6 op het landelijke gemiddelde en in groep 7 en 8 weer boven het landelijk gemiddelde. Dit patroon is identiek aan dat aan voorgaande jaren, wel liggen de scores in groep 7 en 8 hoger dan in 2010/2011. De verschillen tussen leerlingen met en zonder gewicht zijn relatief klein. Wel valt op dat de leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) in de meeste groepen hoger scoren dan de leerlingen met een laag gewicht (0,3). Ook in 2010/2011 was dit het geval. Dit is opmerkelijk; over het algemeen scoren 0,3-leerlingen beter dan 1,2-leerlingen. Begrijpend Lezen De Almeerse leerlingen scoren bovengemiddeld op begrijpend lezen in de groepen 4 en 5. In groep 6 ligt het niveau onder het landelijk gemiddelde, in groep 7 en 8 liggen de scores weer op het landelijk niveau of daarboven. Dit patroon komt overeen met dat uit 2010/2011, wel is de score in groep 7 en 8 verbeterd ten opzichte van het vorige schooljaar. De score in groep 6 is, na een verbetering in 2010/2011 niet verder omhoog gegaan. Verder wordt het beeld uit 2010/2011 bevestigd dat het vooral de leerlingen zonder gewicht zijn die zich in groep 7 en 8 herstellen, de gewichtenkinderen, zowel 0,3- leerlingen als 1,2-leerlingen, blijven op een laag niveau steken. De lagere gemiddelde score in groep 6 op begrijpend lezen wordt niet zozeer veroorzaakt door een groot aandeel leerlingen die onderpresteren (niveau V), maar door een klein aandeel leerlingen die heel goed presteren (niveau I). Woordenschat De Almeerse leerlingen starten in groep 3 met een forse achterstand op het gebied van woordenschat. Deze achterstand wordt net als bij de vorige twee metingen in groep 4 en 5 grotendeels ingelopen (in groep 5 ligt de gemiddelde score net onder de landelijke norm), maar in groep 6 en 7 is er weer een lichte achteruitgang in niveau. In vergelijking met 2010/2011 is het niveau in alle groepen omhoog gegaan. De leerlingen zonder gewicht laten de sterkste vooruitgang zien en vinden aansluiting bij het gemiddelde niveau, de gewichtenleerlingen blijven achter bij deze ontwikkeling en scoren ook in groep 5 t/m 7 ver onder het gemiddelde. De achterstand van gewichtenleerlingen ten opzichte van de leerlingen zonder gewicht is hiermee in groep 7 groter dan in groep 3. Het aantal leerlingen dat op het laagste niveau (V) presteert neemt af in de hogere groepen, maar anderzijds zijn er ook weinig leerlingen die ver boven het gemiddelde scoren (niveau I). Spelling Op het gebied van spelling scoren de Almeerse leerlingen over het algemeen goed, de scores op LOVS Spelling liggen in alle groepen rond of boven het landelijk gemiddelde. In vergelijking met de meting van 2010/2011 zijn de scores verbeterd. De leerlingen zonder gewicht scoren beter dan de leerlingen met een laag (0,3) of hoog (1,2) gewicht, maar de verschillen zijn klein. Het grotere aandeel leerlingen in het laagste niveau (V) dat er in 2010/2011 was in de middenbouw, is er in 2011/2012 niet meer. Er scoren meer leerlingen op het hoogste niveau dan op het laagste niveau. Rekenen De Almeerse leerlingen scoren goed op het gebied van rekenen. In alle groepen liggen de scores ruim boven het landelijk gemiddelde. Ook ten opzichte van 2010/2011 zijn de scores verbeterd. De leerlingen zonder gewicht scoren aanmerkelijk beter dan de gewichtenleerlingen. Het percentage leerlingen dat op het laagste niveau (V) scoort ligt voor alle groepen onder de landelijke 20%. Daarnaast is het aandeel leerlingen op het hoogste niveau (I) toegenomen ten opzichte van 2010/2011.

8 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Zwakke scholen Aan het eind van schooljaar 2011/2012, op 31 juli 2012, heeft Almere nog acht zwakke scholen. Dit is 12% van alle beoordeelde scholen. Landelijk ligt dit percentage op 4%. In deze rapportage zijn de scholen die op 31 juli zwak waren vergeleken met de scholen die een basisarrangement hadden. Alle zwakke scholen hebben meegewerkt aan het onderzoek. De leerlingpopulatie van de zwakke scholen is vergelijkbaar met die van de scholen met een basisarrangement, beide groepen scholen hebben ongeveer een even groot aandeel gewichtenkinderen. In de vorige meting werd gerapporteerd over vijftien zwakke scholen die in de respons zaten, slechts twee daarvan zijn zwak op 31 juli De zes overige scholen zijn zwak geworden in schooljaar 2011/2012 of zaten niet in de respons van 2010/2011. Een vergelijking van de toetsscores van deze zwakke scholen in 2011/2012 met de scores in 2010/2011 is hierdoor niet mogelijk. Overall beeld Over het algemeen kan geconcludeerd worden dat de leerlingen op een zwakke school lager scoren dan de leerlingen op een school met een basisarrangement, dit geldt voor vrijwel alle domeinen. Dit is een opmerkelijk resultaat, in de vorige meting over schooljaar 2010/2011 werd nog geconstateerd dat de verschillen tussen zwakke scholen en scholen met een basisarrangement niet erg groot waren. Destijds scoorden de zwakke scholen over de gehele linie niet minder dan scholen met een basisarrangement. Beschouwing Prestaties schooljaar 2011/2012 Op tien van de in totaal twaalf toetsen geeft deze monitor een positief beeld van de taal- en rekenprestaties van de Almeerse leerlingen. Alleen de scores voor Woordenschat liggen onder het landelijk gemiddelde. Dit is een verbetering ten opzichte van schooljaar 2010/2011, waar ook de scores voor Rekenen voor Kleuters, Begrijpend Lezen in de bovenbouw en Spelling in de onderbouw nog onder het landelijk gemiddelde lagen. Op alle domeinen, dus ook de domeinen waar de resultaten al positief waren, wordt beter gescoord dan in de voorgaande jaren. Ondanks de verbetering op Woordenschat in de middenbouw, blijven de scores daar ver onder het landelijk gemiddelde. Verder valt op dat de achterstand van gewichtenkinderen op dit domein erg groot is. Dit is ook het geval bij Begrijpend Lezen. Beide domeinen zijn van belang voor goede studievaardigheden van leerlingen. Gemeente en schoolbesturen hebben binnen de Brede Leesimpuls activiteiten opgezet die zich richten op het verbeteren van de woordenschat van leerlingen. De activiteiten zijn vooral gericht op de voorschoolse periode en de kleutergroepen van de basisschool. Er zijn boekjes ontwikkeld ( Ik zoek een woord ) voor kinderen in verschillende leeftijdsgroepen, die aan ouders worden uitgereikt of op scholen worden uitgeleend. Daarnaast worden scholingsbijeenkomsten georganiseerd voor leerkrachten van basisscholen, gericht op het onderwijs in woordenschat en begrijpend lezen. Ontwikkeling van de leerlingresultaten sinds LEAplus Vanaf september 2009 werkt een groot aantal scholen (zwakke en risicoscholen) middels het traject Kwaliteitsaanpak primair onderwijs vanuit de LEAplus aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Een aantal effecten zijn al zichtbaar. Zo is het aantal (zeer) zwakke scholen in Almere gedaald van 25 op 1 januari 2011 tot 8 op 31 juli 2012, dit is 12% van alle bezochte scholen 4. Ook in de taal- en rekenprestaties zijn verbeteringen zichtbaar. De Almeerse gemiddelde scores in 2011/2012 zijn op vrijwel alle domeinen en groepen verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren. De toetsresultaten van de acht basisscholen die op 31 juli 2012 nog zwak zijn, liggen wel beduidend lager dan de resultaten voor de overige scholen. Dit verschil is in 2011/2012 voor het eerst geconstateerd, in 2009/2010 en 4 Op 1 januari 2013 is het aantal zwakke scholen gestegen tot 9, oftewel 13%.

9 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ /2011 waren de resultaten van de zwakke scholen over de gehele linie niet minder dan van de scholen met een basisarrangement. De positieve ontwikkeling die bij deze meting van de monitor Taal, Lezen en Rekenen is vastgesteld, is bemoedigend voor de scholen die zich hebben ingezet om de onderwijskwaliteit te verbeteren. Of deze trend doorzet, zal de komende jaren duidelijk worden, uit de volgende metingen van de monitor.

10 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Inleiding Almeerse schoolbesturen voor basisonderwijs en de gemeente hebben in het kader van de LEAplusAlmere besloten gemeentebreed taal-, lees- en rekenprestaties in beeld te brengen en ontwikkelingen meerjarig te volgen.in opdracht van de gemeente Almere heeft Oberon, in nauwe samenwerking met de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Almere, hiertoe voor de derde keer de Monitor Taal, Lezen en Rekenen uitgevoerd. Van vrijwel alle Almeerse basisscholenzijn in de laatste maanden van schooljaar 2011/2012 de resultaten van alle toetsen uit het CITOleerlingvolgsysteem verzameld. 5 In deze stedelijke rapportage wordt een overzicht gepresenteerd van de taal-, lees- en rekenprestaties van Almeerse leerlingen en scholen over de gemeente als geheel. De scores worden hierbij vergeleken met de scores van het voorgaande schooljaren (2009/2010 en 2010/2011) en met de door het CITO vastgestelde landelijke verdeling. 6 De gemeente Almere heeft met de schoolbesturen vooraf duidelijke afspraken gemaakt over welke taal-, lees- en rekengegevens worden verzameld, waarom en wanneer, voor wie ze bedoeld zijn etc. Deze afspraken zijn vastgelegd in een privacyprocedure. In deze monitorrapportage worden de resultaten zoals afgesproken alleen anoniem gepresenteerd. Individuele scholen zijn dus niet herkenbaar. Naast deze stedelijke meting ontvangen de schoolbesturen een samenvattend overzicht met daarin descores van hun scholen. 1.1 Overall respons Van de 79 Almeerse basisschool locaties (in schooljaar 2011/2012) zijn van 75 basisscholen de taal-, lees-, en rekengegevens in een analysebestand verwerkt. Twee scholen maakten geen gebruik van Cito-toetsen en één school is inmiddels opgeheven, dit betekent een respons van 99 procent. Van de responsscholen heeft 91 procent van de leerlingen (één of meerdere) toetsscores, dit zijn ongeveer leerlingen. Niet van alle leerlingen zijn toetsgegevens beschikbaar, dit heeft de volgende redenen: een aantal scholen neemt niet of nauwelijks toetsen af in de groepen 1 en in mindere mate in groep 2. van een aantal scholen zijn toetsresultaten van leerlingen uit groep 8 niet aangeleverd, omdat deze op moment van aanlevering niet meer op de basisschool zaten. 1.2 Werkwijze en presentatie van de resultaten In de monitor wordt uitgegaan van een basispakket met toetsen, dat gebruikt wordt door alle Almeerse scholen. In samenwerking met de werkgroep Monitor is een advies opgesteld, waarin keuzes gemaakt zijn voor de samenstelling van dit basispakketmet toetsen. 7 Het pakket bestaat uit de medio afnames van de volgende (nieuwe) LOVS-toetsen: LOVS Taal voor Kleuters (alleen groep 2) LOVS Rekenen voor Kleuters (alleen groep 2) 5 De resultaten van scholen van ASG en Prisma konden op bestuurlijk niveau worden aangeleverd, de overige scholen hebben rechtstreeks de gegevens aangeleverd aan Oberon. 6 Het Cito heeft in september 2011 de normering voor de toets LOVS Spelling voor groep 6 t/m 8 aangepast na klachten van scholen. In dit rapport zijn de scores van 2009/2010, 2010/2011 en 2011/2012 vergeleken met deze nieuwe normeringen. 7 Advies basispakket toetsen basisonderwijs Almere, ten behoeve van de monitor Taal, Lezen en Rekenen, juni 2011

11 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ LOVS Drie-Minuten-Toets LOVS Begrijpend Lezen LOVS Woordenschat LOVS Spelling LOVS Rekenen-Wiskunde Deze toetsen worden in elk leerjaar van de basisschool afgenomen, alleen groep 1 is in het basispakket niet opgenomen. Toch is besloten om als aanvulling op dit basispakket ookde kleutertoetsen in groep 1 mee te nemen in deze rapportage, omdat de meerderheid van de scholen deze toetsen afneemt en omdat dit extra informatie oplevert voor de taal- en rekenprestaties van kleuters. Conform de afspraken in het advies zijn in dit rapport alleen toetsresultaten opgenomen van de medio afnames van deze toetsen (in de figuren in dit rapport aangeduid als bv. M1 voor de medio afname in groep 1). Werkwijze en presentatie In deze rapportage worden resultaten op leerling-niveau en schoolniveau gepresenteerd. Resultaten op leerling-niveau geven het beste weer hoe de Almeerse leerling presteert in vergelijking met landelijke cijfers. Resultaten op schoolniveau sluiten veelal aan bij het lokale Almeerse onderwijsbeleid, waarin de school als eenheid centraal staat. Elke school telt hierbij, ongeacht de grootte, even zwaar. Op leerling-niveau wordende volgende scores gerapporteerd: Gemiddelde vaardigheidsscores. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdelingop leerlingniveau wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde ligt voor alle toetsen op 50%. 8 Verschillen naar gewichtsfactor. De scores van de Almeerse leerlingen worden, waar mogelijk, uitgesplitst naar het achtergrondkenmerk leerlinggewicht (er zijn drie gewichten: 0,0; 0,3 en 1,2). De grens hierbij is dat van minimaal 25 leerlingen per gewicht per toets een toetsscore bekend is. Onder- en bovenpresterende leerlingen. Op de verschillende toetsen wordt het percentage leerlingen dat in het hoogste en in het laagste niveau scoort gepresenteerd. Hierbij wordt aangesloten bij de nieuwe niveau-indeling van Cito, namelijk de niveaus I t/m V. Deze percentages worden daarnaast vertaald naar een indexcijfer, waarin de afwijkingen ten opzichte van de landelijke 20% bij elkaar worden geteld. Hierbij telt het aandeel leerlingen op niveau I positief en het aandeel leerlingen op niveau V negatief. Daarnaast wordt op schoolniveau de niveauscores gepresenteerd, eveneens niveau I t/m V. Om een betrouwbaar beeld te schetsen van de taal-, lees- en rekenprestaties van de Almeerse leerlingen en scholen is het van belang dat toetsen op een voldoende aantal scholen en bij voldoende aantal leerlingen zijn afgenomen. Voor opname in het analysebestand zijn per toets de volgende criteria gehanteerd. Deze criteria bepalen of er wel of niet gerapporteerd wordt over een toetsresultaat. Leerling-niveau: Minimaal 75% van de leerlingen heeft, per groep per toets, een score. Om zoveel mogelijk uit te sluiten dat de analyses beïnvloed worden doordat een specifieke groep leerlingen de toets niet maakt (bv. de zwakkere leerlingen), hebben we de ondergrens gelegd op 75%. Idealiter ligt deze grens op 100% (iedere leerling in een groep heeft een score op een toets), maar dit is in de praktijk niet haalbaar. Er zijn altijd enkele leerlingen ziek of afwezig, of kunnen een toets om bepaalde redenen niet maken. Om te bepalen hoeveel leerlingen in een bepaalde school en groep 8 Er is geen landelijk gemiddelde bekend. De Almeerse gemiddelden worden vergeleken met de landelijke verdeling op leerling-niveau, waarin wordt gewerkt met de mediaan en percentielen. Aangenomen kan worden dat de afwijking tussen het landelijke gemiddelde en de mediaan klein is, en dat dezelfde conclusies kunnen worden getrokken.

12 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ zit, is gebruik gemaakt van de door de scholen aangeleverde leerlinggegevens. In enkele gevallen zijn deze gegevens aangevuld met gegevens van DUO. Schoolniveau: Van minimaal 10 scholen zijn toetsgegevens voorhanden. Minimaal 10 leerlingen per school per toets hebben een score. Van minimaal 75% van de leerlingen per school per groep zijn toetsgegevens bekend. Respons op de toetsen In onderstaande tabel staan per groep de toetsen waarover gerapporteerd wordt (de getallen tonen het aantal responsscholen). Zoals eerder aangaven, worden in dit rapport alleen toetsresultaten van de medio afnames gerapporteerd. Aantal respons-scholen op de Kleutertoetsen toets jaar Groep 1 Groep 2 LOVS Taal voor Kleuters 2009/ / / LOVS Rekenen voor Kleuters 2009/ / / Aantal respons-scholen op de toetsen voor groep 3 t/m 8 Domein en toets jaar Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 Technisch Lezen LOVS DMT 2009/ / / Begrijpend Lezen LOVS Begrijpend lezen 2009/ / / Woordenschat LOVS Woordenschat 2009/ / / Spelling LOVS Spelling 2009/ / / Rekenen/wiskunde LOVS Rekenen/wiskunde 2009/ / / Om te bepalen of leerlingen met een sociaal-economische achterstand achterblijven bij hun leeftijdsgenoten hebben wij van leerlingen behalve de toetsresultaten ook het leerlinggewicht opgevraagd. In totaal is van 99% van de leerlingen van de scholen uit de respons het leerlinggewicht bekend. De Almeerse leerling-populatie is wat betreft de gewichtenverdeling vergelijkbaar met de landelijke populatie. Het percentage leerlingen met een extra gewicht in 2011/2012bedraagt voor de scholen in Almere 11%, landelijk is dat 12%. Dit verschil wordt veroorzaakt door een iets kleinere

13 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ groep leerlingen met een licht gewicht (0,3), het percentage leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) isongeveer gelijkaan het landelijke aandeel.

14 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Leeswijzer In deze rapportage worden de resultaten weergegeven op leerling- en schoolniveau. In het eerste deel (hoofdstuk 2 t/m 7) worden de totaalresultaten van alle Almeerse leerlingen en scholen gepresenteerd. Hierbij wordt steeds een vergelijking met landelijke referentiecijfers gemaakt. Achtereenvolgens komen aan bod: kleutertoetsen (H2); technisch lezen (H3); begrijpend lezen (H4); woordenschat (H5); spelling (H6); rekenen/wiskunde (H7). De opbouw binnen deze hoofdstukken is als volgt. Eerst worden de gemiddelde scores op leerlingniveau gepresenteerd;vervolgens eventuele verschillen naar leerlinggewicht(op leerling-niveau); daarna de percentagesonder- en bovenpresterende leerlingen en tenslotte worden de niveauscores op schoolniveau gepresenteerd. Vervolgens wordt in hoofdstuk 8 verder ingegaan op de taal-, lees- en rekenprestaties op de zwakke scholen.in dit hoofdstuk worden per domein de gemiddelde scores op leerling-niveau gepresenteerd en eventuele verschillen naar leerlinggewicht beschreven. De taal-, lees- en rekenprestaties op de vve-scholen worden opgenomen in de Monitor Voor- en Vroegschoolse Educatie, die medio 2013 zal verschijnen.

15 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Kleutertoetsen Om de vaardigheid van kleuters op het gebied van taal en rekenen te toetsen, worden de resultaten op de nieuwe LOVS toetsen Taal voor Kleuters en Rekenen voor Kleuters gerapporteerd. De toets LOVS Taal voor Kleuters werd voor het eerst in het schooljaar 2009/2010 gebruikt, LOVS Rekenen voor Kleuters in 2010/2011, in Almere ging het hier in het eerste jaar om een beperkt aantal scholen. Het aantal scholen dat deze toetsen in 2011/2012 gebruikt is sterk toegenomen, in groep 1 worden de toetsen door ongeveer de helft van de scholen gebruikt, in groep 2 door bijna 80%.Het gaat om de medio versies, welke halverwege het jaar worden afgenomen. Zie bijlage 2 voor de responsaantallenop leerling- en schoolniveau als ook de absolute scores per toets. 2.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2011/2012 vergeleken met de scores uit 2010/2011 en 2009/2010 en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddeldewordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. 9 Op de toets Taal voor Kleuters wordt in groep 1 en 2 goed gescoord door de Almeerse leerlingen, de gemiddelde vaardigheidsscores liggen boven het landelijke gemiddelde. In groep 2 is de voorsprong wel wat afgenomen. De scores in de beide groepen liggen iets hoger dan in schooljaar 2010/2011; ook daar nam het niveau in groep 2 af. De scores voor de toets Rekenen voor Kleuters liggen voor beide groepen ophet landelijke gemiddelde.dit is een sterke verbetering ten opzichte van 2010/2011, waar de score in groep 2 nog ruim onder het landelijke gemiddelde lag.opgemerkt dient te worden dat het Almeerse gemiddelde voor 2010/2011 gebaseerd is op een beperkte groep leerlingen, in 2011/2012 is het gebruik van de nieuwe toets Rekenen voor Kleuters sterk toegenomen. 10 Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters t.o.v. landelijke verdeling Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters t.o.v. landelijke verdeling De gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen zijn vervolgens uitgesplitst naar gewichtsfactor. Ook in deze figuren worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. 9 Feitelijk gaat het hier om de mediaan en niet het gemiddelde. Aangenomen kan worden dat het verschil tussen het landelijke gemiddelde en de mediaan klein is. 10 De leerlingen op scholen die in 2010/2011 als eerste de nieuwe toets gingen gebruiken, scoren in 2011/2012 iets hoger op de toets in groep 2 dan de overige scholen. De lagere score in 2010/2011 kan dus niet verklaard worden door een zwakkere leerlingpopulatie.

16 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Zoals verwacht scoren leerlingen zonder gewicht hoger dan de leerlingen met een gewicht; de leerlingen met een laag gewicht (=0,3) scoren hoger dan de leerlingen met een hoog gewicht (=1,2). De verschillen tussen deze groepen leerlingen zijn relatief groot. Verder valt op dat de scores van de gewichtenleerlingen op Taal voor Kleuters in groep 2 op het zelfde niveau of iets hoger liggen dan in groep 1, terwijl de leerlingen zonder gewicht in groep 2 relatief iets lager scoren dan in groep 1. Voor Rekenen voor Kleuters is dit precies andersom, daar scoren de gewichtenleerlingen lager in groep 2 en zijn de scores van leerlingen zonder gewicht stabiel. Hierdoor wordt het verschil tussen de leerlingen met en zonder gewicht bij Taal voor Kleuters kleiner en bij Rekenen voor Kleuters juist groter. Voor Taal voor Kleuters scoren alle groepen leerlingen in groep 2 hoger dan in 2010/2011, in groep 1 scoren de leerlingen met een laag gewicht echter ruim lager. Voor Rekenen voor Kleuters zijn het vooral de leerlingen zonder gewicht die in groep 2 hoger scoren dan in 2010/2011, in dat jaarwas er voor die groep leerlingen een daling in niveau te zien ten opzichte van groep Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters naar gewichtsfactor Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters naar gewichtsfactor 2.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoorten hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%.In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Op Taal voor Kleuters wordt meer dan landelijk op niveau I gescoord en minder dan landelijk op niveau V. Dit beeld komt overeen met de hogere gemiddelde scores in Almere in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Wel neemt het aandeel bovenpresterende leerlingen iets af en het aandeel onderpresterende leerlingen iets toe in groep 2. Deze achteruitgang is minder sterk dan in 2010/2011. Op Rekenen voor Kleuters is het aandeel scores op niveau I ongeveer gelijk aan het aandeel scores op niveau V, er zijn dus evenveel onderpresterende als bovenpresterende leerlingen. Dit is een forse verbetering ten opzichte van 2010/2011, waar het aandeel onderpresterende leerlingen in groep 2 nog ruim boven het landelijk gemiddelde lag. 11 In de figuren presenteren we, omwille van de overzichtelijkheid alleen de toetsscores van het schooljaar 2011/2012. Voor de toetsscores van voorgaande schooljaren wordt verwezen naar bijlage 2

17 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Percentage scoresop hoogste (I) en laagste (V) niveau op de kleutertoetsen 2.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuren laten zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de kleutertoetsen overeenkomt met de landelijke verdeling. Wat opvalt is dat voor Taal voor Kleuters in groep 2 het aandeel scholen in de bovenste twee niveaus toeneemt ten opzichte van groep 1, terwijl het aandeel scholen in de onderste niveaus gelijk blijft, waarbij er een verschuiving is van niveau IV naar V. Ook bij Rekenen voor Kleuters neemt het aandeel in de middelste groep af, maar daar zijn de verschillen met de landelijke verdeling klein. In vergelijking met de meting over 2010/2011 zijn er voor beide toetsen meer scholen op niveau I, dit geldt vooral voor groep 2, waar ook het aandeel scholen op niveau V sterk kleiner is. Niveauscores scholen Taal voor Kleuters Niveauscores scholen Rekenen voor Kleuters

18 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Technisch lezen Om de vaardigheid op het gebied van technisch lezen te toetsen, worden de resultaten op de LOVS Drie-Minuten-Toets gerapporteerd. Het gebruik van deze toets is toegenomen door de jaren heen. Waar in 2009/2010 de nieuwe toets door een beperkte groep scholen werd gebruikt, is het gebruik in 2011/2012 toegenomen tot80% van de scholen. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling- en schoolniveau als ook de absolute scores per toets. 3.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2011/2012 vergeleken met de scores uit 2010/2011 en 2009/2010 en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. De gemiddelde vaardigheidsscore op de LOVS Drie-Minuten-Toets ligt in groep 3 hoog, zakttot ophet landelijke gemiddelde in groep 4 t/m 6, waarna deze in groep 7 en 8 weer boven de norm ligt. In groep 6 t/m 8 wordt hiermee beter gescoord dan in 2010/2011, waar de scores onder (groep 6) of op (groep 7 en 8) het landelijk gemiddelde lagen. De toets voor groep 3 en 8 werd in 2009/2010 te weinig gebruikt om hierover te rapporteren. Vaardigheidsscores LOVS Drie-Minuten-Toets t.o.v. landelijke verdeling In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor. Ook in deze figuren worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Het valt op dat er relatief weinig niveauverschil is tussen de leerlingen met en zonder gewicht. Alleen in groep 6 ligt de score voor de leerlingen met een licht gewicht (0,3) ruim onder die van de andere groepen leerlingen. Ook in 2010/2011 hadden de leerlingen met gewicht 0,3 de laagste scores.

19 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Vaardigheidsscores LOVS Drie-Minuten-Toets naar gewichtsfactor 3.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Op de LOVS Drie-Minuten-Toets zijn er over het algemeen meer bovenpresterende leerlingen dan onderpresterende leerlingen. Dit geldt met name voor groep 7 en 8, waar het percentage scores op niveau I groter en het percentage scores op niveau V kleiner is dan de landelijke 20%. In 2010/2011 was het aandeel leerlingen op niveau I in deze groepen nog gelijk aan het landelijk gemiddelde. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op de LOVS Drie-Minuten-Toets

20 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Gemiddelde scores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de LOVS Drie-Minuten-Toets overeenkomt met de landelijke verdeling. De gemiddelde schoolprestaties van de Almeerse scholen op de LOVS Drie-Minuten-Toets zijn alleen in groep 3 minder dan landelijk. Voor groep 4 t/m 8 kent Almere in verhouding meer scholen in de hoogste niveaus en minder scholen in de laagste niveaus. In groep 7 en 8 is dit verschil het grootst. Ten opzichte van de meting over schooljaar 2010/2011 is vooral het aandeel scholen op niveau I toegenomen. Tegelijkertijd is het aandeel scholen op niveau IV sterk afgenomen in groep 6 t/m 8. Niveauscores scholen op LOVS Drie-Minuten-Toets

21 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Begrijpend lezen Om de vaardigheid op het gebied van begrijpend lezen in beeld te brengen, zijn de scores op de toets LOVS Begrijpend lezen geanalyseerd. Deze toets wordt door zo n 90% van de scholen gebruikt in groep 4 t/m 7. De toets voor groep 8 is in het schooljaar 2010/2011 uitgebracht, het gebruik van deze toets ligt iets lager, namelijk 60% in 2011/2012. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling- en schoolniveau als ook de absolute scores per toets. 4.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2011/2012 vergeleken met de scores uit 2010/2011 en 2009/2010 en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. In schooljaar 2010/2011 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores op de toets LOVS Begrijpend Lezen in groep 4, 5, 7 en 8 op ofboven het landelijke gemiddelde en in groep 6 onder het landelijk gemiddelde.dit patroon komt overeen met de voorgaande jaren, wel wordt in bijna alle groepeniets beter gescoord dan in 2010/2011. Uitzondering hierop is de score in groep 6 die gelijk is aan voorgaand schooljaar, terwijl ten opzichte van 2009/2010 nog een verbetering werd geboekt. De dip in groep 6 blijft dus onverminderd bestaan. Vaardigheidsscores LOVS Begrijpend Lezen t.o.v. landelijke verdeling In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Zoals verwacht scoren de leerlingen zonder gewicht beter dan de leerlingen met een gewicht, maar het verschil is relatief groot. Wat verder opvalt is dat de leerlingen zonder gewicht de achterstand uit groep 6 ten opzichte van het landelijke gemiddelde kunnen wegwerken in groep 7en 8, maar dat de achterstand van de leerlingen met gewicht blijft bestaan. Dit beeld komt overeen met dat uit 2010/2011.

22 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Vaardigheidsscores LOVS Begrijpend Lezen naar gewichtsfactor 4.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Wat opvalt is dat het percentage leerlingen op niveau V in groep 6 ongeveer gelijk is aan de landelijke 20%, terwijl het percentage leerlingen op niveau I lager is dan landelijk. De lagere gemiddelde vaardigheidsscore in groep 6 op begrijpend lezen wordt dus niet veroorzaakt door een groot aandeel leerlingen die onderpresteren, maar door een kleiner aandeel leerlingen die heel goed presteren. In groep 8 is de balans weer positief. Deze positieve balans geldt ook voor groep 4 en 5. In 2010/2011 was het aandeel onderpresterende leerlingen in groep 6 en 7 groter dan het aandeel leerlingen die heel goed presteren. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Begrijpend Lezen

23 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuren laten zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen op de toets LOVS Begrijpend Lezen overeenkomt met de landelijke verdeling. Wat opvalt is dat er in groep 4 en 5 veel scholen zijn die goed presteren, terwijl in groep 6 het aandeel scholen in niveau I sterk afneemt en het aandeel scholen in het niveau III en IV toeneemt. Ook in de meting over 2010/2011 werd dit patroon geconstateerd. Dit komt overeen met het beeld op leerling-niveau, waar de vaardigheidsscore in groep 6 achter blijft bij het landelijke gemiddelde.vanaf groep 7 neemt het aandeel scholen in de hoogste niveaus weer toe en in de laagste niveaus af. Het aandeel scholen op niveau V en VI is voor elke groep kleiner dan in 2010/2011. Niveauscores scholen op LOVS Begrijpend Lezen

24 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Woordenschat Om de vaardigheid op het gebied van woordenschat te bepalen, wordt de toets LOVS Woordenschat gebruikt door de meeste scholen. Deze toetsvervangt de oude toets Leeswoordenschat en is voor groep 3 t/m 7 beschikbaar. Inde groepen 8 wordt denieuwe toets nog niet gebruikt, over deze groep wordt in dit hoofdstuk niet gerapporteerd.ongeveer driekwart van de scholen gebruikt deze toetsen. Niet alle scholen schaffen direct de nieuwe toets aan, hierdoor blijft de respons op de nieuwste toets (groep 6 in 2010/2011 en groep 7 in 2011/2012)hierbij achter.bijna de helft van de scholen gebruikt in 2011/2012 de toets voor groep 7. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling- en schoolniveau als ook de absolute scores per toets. 5.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2011/2012 vergeleken met de scores uit 2010/2011 en 2009/2010 en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. In schooljaar 2011/2012 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores op de toets LOVS Woordenschat in alle groepen onder het landelijke gemiddelde.in groep 3 wordt er in verhouding het laagst gescoord, in de groepen 4 en 5 stijgt de vaardigheid op het gebied van woordenschat tot net onder de norm, in groep 6 en 7 is er een lichte achteruitgang in niveau. De leerlingen lopen dus een deel van hun achterstand in gedurende hun schoolcarrière, maar weten dit niet door te trekken in de laatste jaren. Hierbij dient opgemerkt te worden dat nog niet alle scholen de toets voor groep 7 hebben aangeschaft, het Almeerse gemiddelde is gebaseerd op een beperkte groep leerlingen. Ten opzichte van 2010/2011 is wel verbetering zichtbaar, alle scores liggen in 2011/2012 hoger. De toets voor groep 7 was in 2010/2011 nog niet beschikbaar. Vaardigheidsscores LOVS Woordenschat t.o.v. landelijke verdeling In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. De leerlingen zonder gewicht scoren beter dan de leerlingen met gewicht, na de achterblijvende scores in groep 3 en 4 liggen hun scores vanaf groep 5 rond het landelijk gemiddelde.de scores van de leerlingen met gewicht blijven op een laag niveau steken, de achterstand ten opzichte van de leerlingen zonder gewicht is daarmee in groep 7 groter dan in groep

25 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Ten opzichte van schooljaar 2010/2011 is wel verbetering zichtbaar, met name in de groepen 4 t/m 6 is het niveau over het algemeen toegenomen voor de verschillende groepen leerlingen. Vaardigheidsscores LOVS Woordenschat naar gewichtsfactor 5.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Wat opvalt is de sterke afname van het aandeel leerlingen dat op het laagste niveau scoort in groep 3 t/m 6, in groep 7 stijgt het juist weer. Het aandeel leerlingen op niveau I stijgt licht maar blijft onder de landelijke 20%. Dit betekent dat het aantal zeer laag presterende leerlingen afneemt, maar dat er nog weinig leerlingen zijn die ver boven het gemiddelde scoren. Dit patroon komt overeen met de meting over 2010/2011. Met uitzondering van groep 7 is het aandeel scores op niveau I groter en het aandeel scores op niveau V kleiner geworden ten opzichte van 2010/2011. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Woordenschat

26 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuren laten zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de toets LOVS Woordenschat overeenkomt met de landelijke verdeling. Wat opvalt is dat driekwart van de scholen in groep 3 op het laagste niveau scoort, dit aandeel neemt in de loop der jaren af. Het aandeel scholen in niveau I en II neemt toe, maar blijft onder de landelijke 40%. Dit beeld komt overeen met dat van de vorige meting, met uitzondering van de resultaten in groep 6, die dit jaar minder goed zijn dan vorig jaar. Het komt ook overeen met het beeld op leerling-niveau; de vaardigheidsscores verbeteren in verhouding in de hogere groepen, maar blijven nog steeds achter bij het landelijke gemiddelde. Niveauscores scholen op LOVS Woordenschat

27 Oberon Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ Spelling Om de vaardigheid op het gebied van spelling te in beeld te brengen, zijn de scores op de toets LOVS Spelling geanalyseerd. Deze toets wordt door ruim 90% van de scholen gebruikt in groep 3 t/m 7. De toets voor groep 8 is in het schooljaar 2010/2011 uitgebracht, hier ligt het gebruik iets lager, namelijk 60% in 2011/2012. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling- en schoolniveau als ook de absolute scores per toets. De normeringen voor de toets LOVS Spelling voor groep 6 t/m 8 zijn in september 2011 door het Cito aangepast na klachten van scholen. Deze nieuwe normeringen worden met terugwerkende kracht toegepast op scores. In dit rapport worden alle scores ten opzichte van deze nieuwe normeringen gerapporteerd. 6.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2011/2012 vergeleken met de scores uit 2010/2011 en 2009/2010 en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. De scores op de toets LOVS Spelling zijn over het algemeen goed te noemen, in schooljaar 2011/2012 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores in alle groepen rond of boven het landelijk gemiddelde.ten opzichte van de scores in 2010/2011 wordt er beter gescoord, met name in groep 4 en 7. Vaardigheidsscores LOVS Spelling t.o.v. landelijke verdeling In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Zoals verwacht scoren de leerlingen zonder gewicht beter dan de leerlingen met een gewicht, maar er is weinig verschil tussen de leerlingen met een laag (0,3) of hoog (1,2) gewicht. Over het algemeen blijft het verschil tussen de leerlingen met gewicht en zonder gewicht beperkt. Dit komt overeen met het beeld uit de meting over 2010/2011.