M E M O Aan : Commissie Samenleving Van : Harry Rotgans, wethouder Datum : 21 april 2017 Onderwerp : Prioritering voor het nieuwe wmo-beleid In mijn memo van 6 maart jl. heb ik u bericht, dat ik mijn eerdere toezegging om u voor uw vergadering van 9 maart 2017 een notitie toe te zenden over de prioritering voor het nieuwe Wmo-beleid op dat moment niet volledig kon nakomen. Daarbij heb ik toegezegd deze notitie alsnog aan te bieden ter bespreking in uw vergadering van 10 mei 2017. In deze memo wordt de laatste toezegging uitgewerkt. Hierna wil ik voor het overzicht kort de inhoud van mijn memo van 23 september 2016 weergeven. I Aanleiding en vraag In mijn memo van 23 september 2016 heb ik in reactie op de motie van 15 juni 2016 en uw vraag in de commissie van 7 september 2016 een beeld geschetst van de financiële ontwikkeling zoals wij die op dat moment op grond van de beschikbare cijfers zagen. Deze ontwikkeling gaf aan, dat er sprake was van een structurele ruimte voor de komende jaren van ca. 1.000.000,-. Mede op basis van de te verwachten eindresultaten in de jaarrekening van het afgelopen jaar is de stand van zaken voor de jaren 2017-2021 nu als volgt: WMO 2017 2018 2019 2020 2021 Overschot memo 23-9 1.200.000,- 1.100.000,- 1.100.000,- 900.000,- Te verwachten Overschot nu 897.536,- 1.205.004,- 1.114.060,- 794.552,- 638.854,- AF reeds besloten: Mantelzorgregisseur. Casemanager Wmo Zeevangstraat - 61.309,- - 46.154,- - 103.528,- - 62.224,- - 46.843,- - 126,495,- - 63.156,- - 47.546,- - 125.515,- - 64.098,- - 48.259,- - 124.534,- - 65.059,- - 48.983,- - 123.553,- Rest overschot 686.545,- 969.442,- 877.843,- 557.661,- 401.259,- Hoewel er sprake blijft van een overschot neemt dit uiteindelijk dermate af, dat er onvoldoende middelen overblijven voor de voorstellen, die ik heb neergelegd in mijn memo van 23 september 2016. Hierna komen de voorstellen uit de memo van 23 september 2016 nogmaals kort aan de orde. Aan die voorstellen wordt zoveel mogelijk uitwerking gegeven. Er wordt nog een extra voorstel toegevoegd gericht op het realiseren van een Domus-voorziening (zie punt IV hierna).
II Mantelzorg en vrijwilligers 1. Respijtzorg Direct door extra inzet op informele respijtzorg met vervangende zorg door vrijwilligers en indirect door activiteiten voor zorgvragers, waardoor mantelzorger even vrijaf heeft. Voorstellen: Werven en opleiden 10 respijtzorgvrijwilligers, die lichte verzorgende taken van mantelzorgers kunnen overnemen Veel incidentele inzet van vrijwilligers WonenPlus (betreft informele respijtzorg). Groei vraagt om meer coördinatie en begeleiding 10.000,- 20.000,- 2. Aparte mantelzorgregisseur en reiskosten mantelzorger. Mantelzorgregisseur ondersteunt mantelzorger bij het regelen van allerlei praktische en formele zaken. Eén mantelzorgregisseur is reeds aangesteld. Kosten 61.309,- in 2017. Praktijk moet uitwijzen of er behoefte is aan meer. Voortzetten project Samenkracht (vergelijkbare inzet van vrijwilligers als bij mantelzorgconsulent) voor minder complexe ondersteuning (4 uur inzet coördinatie p.w.) Faciliteren mantelzorg door verstrekken parkeervergunning waar nodig (kan kosteloos). Conform de regeling in Amsterdam vergoeding kosten openbaar vervoer voor mantelzorger onder voorwaarden (laag inkomen, weinig geld (liquide middelen), 18 jaar of ouder, reisafstand min. 3 kilometer). 12.500,- 10.000,- 3. Specifieke groepen mantelzorgers (w.o. jeugd) Analyse bestand geregistreerde mantelzorgers, het hierin herkennen van onbekende groepen (zoals jeugdigen met een niet-westerse achtergrond). Voor de analyse op zich worden geen middelen gevraagd. De analyse wordt opgesteld binnen de beschikbare ambtelijke bezetting in samenspraak met betrokken partijen. Vooruitlopend op deze analyse worden voor een aantal terreinen die al in beeld zijn nu reeds voorstellen geformuleerd. Voorstellen (bekostigen uit reserve 3D): Project jonge mantelzorgers. Voorlichting aan professionals (docenten, 10.000,- wmo-consulenten, CJG, enz.) gericht op signalering Mantelzorgwaardering gericht op jonge mantelzorgers 10.000,- Voortzetten project werk en mantelzorg (professionele inzet 3 uur p.w.) 10.000,- Opzetten campagne om mantelzorgers (en andere doelgroepen) beter te bereiken (nog uit te werken) p.m. De voorstellen worden, indien hiermee ingestemd wordt, als raadsvoorstel in procedure gebracht ter finale besluitvorming.
III Tijdelijk wonen en ruimte voor crisisopvang 4. Tijdelijke huisvesting Bieden van een tussenvorm van huisvesting met ambulante begeleiding en zorg om enige verlichting te bieden aan de groeiende wachtlijsten en tijden voor mensen, die zelfstandig kunnen wonen met begeleiding. Zeevangstraat voor tijdelijke huisvesting met ambulante begeleiding en zorg voor 24 personen. Is reeds besloten. Kosten 126.495,- in 2018 e.v.wmo. In de kadernota is een voorstel opgenomen om middelen beschikbaar te stellen voor het realiseren van een Domus-voorziening in samenwerking met Zaanstad. Een Domusvoorziening is een woonvoorziening voor 24 of 25 chronisch verslaafde daklozen. Purmerend telt structureel ruim 10 chronisch verslaafden, die het best op hun plaats zijn in zo n voorziening. Regio Zaanstreek-Waterland heeft zo n voorziening nog niet. Incidenteel wordt een beroep gedaan op plaatsing in een voorziening in Amsterdam. Hier is echter altijd sprake van flinke wachttijden, terwijl de behoefte aan een plek veelal acuut is, bijvoorbeeld bij huisuitzetting. De kosten hiervoor voor Purmerend worden geraamd op 624.000,- voor 12 inwoners. Van dit bedrag is 450.000,- beschikbaar in het budget beschermd wonen. Het restant ad 174.000,- moet volgens het voorstel in de Kadernota gevonden worden binnen de prioritering voor het nieuwe Wmo-beleid. Indien deze middelen niet beschikbaar komen voor een Domus voorziening, dan kan deze niet worden gerealiseerd. IV Hulp bij Huishouden 5. Dienstenvoucher Voor mensen met een Wmo indicatie (mantelzorgers en mensen met fysieke of psychische klachten) moet het naast de lopende indicatie mogelijk zijn te voorzien in tijdelijke/ incidentele behoefte aan ondersteuning. Dienstenvoucher voor extra huishoudelijke ondersteuning tegen beperkt tarief (gemeente betaalt de rest) 200.000,- Deze invulling is nader onderzocht. Hierbij is duidelijk geworden, dat de administratieve lasten zodanig zijn, dat het niet of nauwelijks in te regelen lijkt bij de contractpartijen. Daarom ligt het meer voor de hand toekenning van deze incidentele behoeften via de consulenten te laten lopen als aanvullend maatwerk. 6. Pilot anders indiceren Onderzoeken of een pilot anders indiceren leidt tot een praktijk die beter aansluit bij de beoogde en benodigde transformatie in het maatschappelijk domein Voorstel (bekostigen uit reserve 3D): Pilot anders indiceren Familiehulp (nog uit te werken) Er is contact geweest met de organisatie en deze heeft een voorstel toegezegd. Door onvoldoende capaciteit bij Familiehulp is dit plan nog niet geleverd.
V innovatie 7. Innovatieprojecten Stimuleren van innovatieve projecten, vernieuwende, verrassende, inspirerende plannen die bijdragen aan de beoogde en benodigde transformatie in het maatschappelijk domein Voorstel (bekostigen uit reserve 3D): Innovatieatelier voor inwoners, instellingen en professionals waar men breed met voorstellen kan komen (voorbeeld Groningen, nog verder uit te werken) 8. Domotica Invoeren van (zorg)domotica (integratie van technologie en dienstverlening in woningen) kan bijdragen aan langer zelfstandig blijven wonen van ouderen en mensen met een beperking, aan een hogere kwaliteit van leven, een groter gevoel van veiligheid en aan terugdringing van zorgkosten. Domotica (nog nader uit te werken) 200.000,- VI Pilot Casemanagerschap Wmo-consulent Om beter zicht te hebben op de effectiviteit van indicaties voor mensen met psychische problematiek die begeleiding nodig hebben, en tijdig te kunnen schakelen, als dit nodig is, wordt de consulent ook ingezet als casemanager voor deze cliënten Deze pilot is gestart in 2016. In de uitvoering is gebleken, dat deze invulling succesvol is. De extra inzet leidt er inderdaad toe, dat er beter zicht is op de effectiviteit van indicaties en dat er tijdig geschakeld kan worden. Daarom is er voor gekozen deze inzet structureel te maken en ten laste te brengen van de exploitatie. VII Eigen bijdragen Zoals al aangegeven in de memo van 23 september 2016 betaalt ongeveer 60 procent van de Wmo gebruikers de minimale eigen bijdrage. Gezien de aard van de beschikbare instrumenten (de knoppen, waar de gemeente aan kan draaien) en de wettelijke eis van de evenredige toepassing voor de verschillende doelgroepen, zal een verdere verlaging van de eigen bijdrage vooral voor de hogere inkomensgroepen gunstig zijn. Het afschaffen van de eigen bijdrage voor de voormalige AWBZ taken om de drempel naar deze zorg te verlagen wordt niet geadviseerd. Purmerend hanteert dezelfde eigen bijdrage als in 2014 voor de overkomst van deze klanten naar de gemeente. Er is ons niet gebleken, dat het aantal dat zorg afneemt is gedaald ten opzichte van 2014. Wel is gebleken, dat door onze manier van indiceren de zorg meer maatwerk is en aansluit bij de zelfredzaamheid van de klanten. Daarnaast is er in 2015 1.800.000,- aan eigen bijdragen ontvangen. Voor het afschaffen blijkt dus bij lange na niet voldoende financiële ruimte beschikbaar.
VIII Samenvattend overzicht van het voorgaande WMO 2017 2018 2019 2020 2021 te verwachten overschot 897.536,00 1.205.004,00 1.114.060,00 794.552,00 638.854,00 reeds besloten mantelzorgconsulent -61.309,00-62.224,00-63.156,00-64.098,00-65.059,00 Zeevangstraat -103.528,00-126.495,00-125.515,00-124.534,00-123.553,00 casemanagement Wmo -46.154,00-46.843,00-47.546,00-48.259,00-48.983,00 saldo 686.545,00 969.442,00 877.843,00 557.661,00 401.259,00 voorstellen 1. Respijtzorg -30.000,00-30.000,00-30.000,00-30.000,00-30.000,00 Inloophuis (uitwerken) Senior Service (uitw.) 2. Mantelzorg - Samenkracht -12.500,00-12.500,00-12.500,00-12.500,00-12.500,00 - Reiskosten -10.000,00-10.000,00-10.000,00-10.000,00-10.000,00 3. Spec. Groepen mantelz. uit reserve 3D uit reserve 3D uit reserve 3D 4. Tijdelijke huisvesting - Domus kadernota -196.472,00-173.505,00-174.485,00-175.466,00-176.447,00 5. Dienstenvouchers -200.000,00-200.000,00-200.000,00-200.000,00-200.000,00 6. Pilot anders indiceren uit reserve 3D uit reserve 3D uit reserve 3D 7. Innovatieprojecten uit reserve 3D uit reserve 3D uit reserve 3D 8. Domotica (uitwerken) -50.000,00-200.000,00-200.000,00-200.000,00-200.000,00 SALDO 187.573,00 343.437,00 250.858,00-70.305,00-227.688,00 IX Voorstel Gelet op het voorgaande moeten er prioriteiten gesteld worden. U wordt uitgenodigd over de voorgestelde invullingen voor nieuw beleid uw mening te vormen en uw prioritering aan te geven in de te nemen maatregelen. Tevens kunt u suggesties meegeven m.b.t. andere (beleids)onderdelen, waar mogelijke aanpassingen onze inwoners helpen langer zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven leven en participeren.