Wakker liggen van windmolens

Vergelijkbare documenten
Factsheets windturbines en gezondheid

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

Gezondheidsgevolgen van Laag Frequent Geluid. een selectie

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Advies maximale geluidsniveaus voor locaties met versterkte muziek

Windturbines: gezondheidseffecten, sociale aspecten en hinder

DEPARTMENT INFORMATION TECHNOLOGY RESEARCH GROUP WAVES GELUID EN GEZONDHEID. Prof. Dr. ir. Dick Botteldooren

Windmolen Grote Sloot 158

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

Geluidhinder. Oscar Breugelmans

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

Windmolen Slikkerdijk 3

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

25 jaar whiplash in Nederland

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie


ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIN - PARIS - LYON - LONDON - LEUVEN - SEVILLA

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Windmolen Slikkerdijk 3

Creatief onderzoekend leren

Spiekbriefje Frisse Wind

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten

Disclosure belangen spreker

Notitie Situatie Laagfrequent geluid Wetgeving

Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training. op Existentiële Voldoening. Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program

Experienced Daily Stress and Stress Reactivity in Working and Non-Working Mothers. with Young Families

Publications PUBLICATIONS

Buren van Lageweide. 8 april Utrecht

Mentaal Weerbaar Blauw

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011

Beroepsziekten te lijf met de RI&E!

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders

Welke factoren beïnvloeden het gezamenlijk leren door leraren? Een systematische literatuurreview Thurlings, M.C.G.; den Brok, P.J.

Windenergie in Winterswijk

Published in: Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD2013), mei 2013, Brussel, Belgie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering

De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij

Normering geluid. Martin van den Berg Directie Klimaat, Lucht en Geluid

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere

46. BLOOTSTELLING VAN DE BRUSSELSE BEVOLKING AAN HET

Windenergie en geluid:

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1

Laagfrequent geluid van windturbines

Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim.

De keuze van de windturbines

Lawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie

De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata

S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor)

Position Paper #Not4Sissies

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Adherence aan HWO en meer bewegen

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

NSG Richtlijn ter objectivering van LFG klachten

Playa Lechi Residence 7, Kaya Gob. N. Debrot, Kralendijk

0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE)

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.


Univé Rechtshulp Windmolenpark

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en

Interface tussen Stuurbediening en Sony autoaudio

PATIËNTEN INFORMATIE. Post Intensive Care Syndroom- Familie (PICS-F)

Ethiek van voedingsonderzoek in een niet-westerse setting

5925 AH Venlo-Blerick

Transcriptie:

Wakker liggen van windmolens Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts Amersfoort, NSG, 4 oktober 2018

Inhoud van mijn presentatie Mijn ervaringen met geluid en gezondheid De casus Urk De Windmolenziekte Wat zegt de Wetenschap? Conclusie Aanbeveling

Mijn ervaringen met geluid en gezondheid als huisarts (Werkgroep Vliegtuiglawaai) als bedrijfsarts in de industrie en de bouw als wetenschappelijk onderzoeker op Urk als docent en schrijver

De casus Urk 1999: gemeente Noordoostpolder akkoord met windmolenpark bij Urk veel belangstelling van polderbewoners voor winstdeling 2016: opening van park met 48 windmolens aan weerskanten van IJsselmeerdijk protestgroep Urk Briest heeft geprocedeerd tot de Raad van State molens doen afbreuk aan woongenot, zijn slecht voor de gezondheid!. Straling en lawaai zouden de boosdoeners zijn.

IJsselmeer bij Urk

Urk

De Windmolenziekte Drie potentieel schadelijke emissies van windmolens: Lawaai Electromagnetische straling Slagschaduw ( shadow flicker )

De Windmolenziekte Nina Pierpont: Wind Turbine Syndrome (2009)

De Windmolenziekte Wind Turbine Syndrome (2009): emotionele spanningen slecht slapen hoofdpijn oorsuizen druk op de oren duizeligheid geheugen- en concentratieproblemen.

Het nocebo-effect Plaatsing windmolens Mening over windmolens Angst voor windmolens Spanning Gezondheidsklachten

De Windmolenziekte Event (bv plaatsing windmolen) Vage en aspecifieke klachten Dokters kunnen niets vinden Behoefte aan attributie: post = propter! Windmolenziekte

Wat zegt de Wetenschap? Proefschrift Paul Knipschild (1976): Medische gevolgen van vliegtuiglawaai

Wat zegt de Wetenschap? Conclusies Knipschild: zeer veel mensen nabij Schiphol ondervinden vaak en ernstige hinder van laagoverkomende vliegtuigen op den duur kunnen medische gevolgen optreden: bij een enkeling gehoorschade, bij veel mensen liggen de gevolgen in de psychische en psychosomatische sfeer.

Wat zegt de Wetenschap? RIVM: verstoring van de slaap door het geluid van windmolens is mogelijk bij geluidsniveau van 45 db(a) of hoger. Bij de meeste windmolens is in de vergunning opgenomen dat deze 's nachts minder dan 45dB(A) aan geluid mogen produceren.

Wat zegt de Wetenschap? Australian Government National Health and Medical Research Council (NHMRC) Information Paper Evidence on Wind Farms and Human Health February 2015

Wat zegt de Wetenschap? Information Paper NHMRC Evidence on Wind Farms and Human Health Independent review 2012-2015 Direct evidence Background evidence Mechanistic and parallel evidence

Wat zegt de Wetenschap? Information Paper NHMRC Evidence on Wind Farms and Human Health Studies included in the review as direct evidence: 1981-2012: 2.848 + 506 >>>> 7 2012-2014: 1.912 + 249 >>>> 6

Wat zegt de Wetenschap? Kenmerken van windmolengeluid (NHMRC): een aërodynamisch, swishing (zoevend) geluid rotorbladpasseerfrequentie 0,8 Hz frequentie geluid van rotorbladen 200 1.000 Hz frequentie bijkomend mechanisch geluid 20-30 Hz amplitudemodulatie door atmosferische variaties geluidsniveau 30-45 db(a) op 500-1.500 m afstand

Wat zegt de Wetenschap? After careful consideration and deliberation, NHMRC concluded that there is no consistent evidence that wind farms cause adverse health effects in humans. NHMRC found no direct evidence that exposure to wind farm noise affects physical or mental health. NHMRC found consistent but poor quality direct evidence that wind farm noise is associated with annoyance.

Wat zegt de Wetenschap? There is no direct evidence that considered possible effects on health of infrasound or low-frequency noise from wind farms. Exposure to infrasound and lowfrequency noise in a laboratory setting has few, if any, effects on body functions. However, this exposure has generally been at much higher levels than occurs in the vicinity of wind farms, has been of short duration and has not replicated all of the characteristics of wind farm noise.

Conclusie Lawaai van windmolens is niet schadelijk voor de gezondheid, maar kan bij gevoelige personen wel hinder geven. Die hinder kan via irritatie en angst leiden tot aspecifieke gezondheidsklachten en tot stress.

Aanbeveling Zet de negatieve beleving van windmolens om in een positieve, door omwonenden te laten delen in de winst.

De Windmolenziekte zit tussen je oren