ERFBELASTING IN FRANKRIJK EN NEDERLAND (2017) Heering Associates 1 januari 2017 Heering Associates Gebouw De Koophandel Herengracht 141 1015 BH Amsterdam 020-7 222 111 www.heeringassociates.eu Heering Associates
ERFBELASTING IN FRANKRIJK De Franse fiscus heft bij iedere overgang "à titre gratuit", zo de schenker of de overledene zijn woonplaats ten tijde van schenking of overlijden buiten Frankrijk had, van de volgende Franse situs goederen: onroerend goed direct of indirect gehouden gelegen in Frankrijk en verder "Franse aandelen, vorderingen en roerende goederen (valeurs)". In artikel 750 ter van de Code Général des Impôts, beijvert de Franse fiscus zich allerlei meer of minder hybride verhoudingen met betrekking tot Franse zaken onder haar heffing te brengen: vorderingen op een in Frankrijk gevestigde debiteur, waardepapieren uitgegeven door Franse vennootschappen, of vennootschappen die haar effectieve zetel in Frankrijk hebben, zulks ongeacht de samenstelling van het vermogen van die vennootschap en aandelen in vennootschappen die niet in Frankrijk zijn gevestigd, maar waarvan het actief voornamelijk is samengesteld uit Frans onroerend goed, zij het dat de grondslag van heffing wordt vastgesteld op grond van de proportionaliteit van het Franse onroerend goed ten opzichte van het overige vermogen. Uitzonderingen vormen weer aandelen in vennootschappen met Franse onroerend goed dat dienstbaar is aan een activiteit van de vennootschap zelf. Ten slotte heeft de Franse fiscus in 1999 nog een venijnige toevoeging aan haar heffingsmogelijkheden aangebracht: was het oorspronkelijke systeem net als in Nederland dat in internationale kwesties wordt aangeknoopt bij de woonplaats van de erflater of de schenker, de verplaatsing van deze lieden naar vriendelijke buurlanden heeft geleid tot een bepaling waardoor een schenking of vererving van een niet in Frankrijk woonachtige schenker of erflater toch wordt belast indien de verkrijger in Frankrijk woonachtig is, althans minimaal zes jaar van de laatste tien jaar. Per 1 januari 2012 zijn de vrijstellingen en tariefschijven 'bevroren' en niet gecorrigeerd voor inflatie. Dientengevolge zijn de tarieven 2012 gelijk aan de tarieven die gelden vanaf 31 juli 2011. Echter, per 18 augustus 2012 is de vrijstelling voor ascendenten en descendenten verlaagd van 159.325 naar 100.000. Eveneens is per 18 augustus 2012 vastgelegd dat de tarieven en vrijstellingen niet meer jaarlijks worden aangepast aan de inflatie. Heering Associates 2
De Franse tarieven voor de erfbelasting vanaf 8 augustus 2012 tot op heden zijn de volgende: Het verschuldigd bedrag aan erfbelasting in Frankrijk dient als volgt te worden berekend: Stap 1: Stap 2: Toepassing van de vrijstellingen op het netto aandeel van elke belastingplichtige (indien aanwezig); Het gebruik van de tabel die in uw situatie van toepassing is, om zo het belastbare bedrag te bepalen en tot de berekening over te gaan. Let op: de schenkingsvrijstelling wordt gecombineerd met de erfopvolgingsvrijstelling en geldt met ingang van 18 augustus 2012 per 15 jaar. Vond een overlijden plaats in de periode 31 juli 2011-17 augustus 2012 dan wordt een termijn van 10 jaar gehanteerd. Geschiedde het overlijden voor 31 juli 2011 dan geldt een termijn van 6 jaar. Indien een overlijden plaats vindt binnen de genoemde termijn van 6/10/15 jaar na schenking, dan wordt de op het moment van overlijden geldende erfopvolgingsvrijstelling verminderd met de gebruikte schenkingsvrijstelling. Stap 1: Vrijstellingen De volgende tabel somt de voornaamste vrijstellingen op die van toepassing zijn op erfopvolging en schenkingen vanaf 1 januari 2011. De genoemde bedragen zijn in euro's. Begunstigde Erfopvolging Schenking Echtgenoot vrijgesteld 80.724 (vóór 23-8-07: 76.000) (in 2010: 79.533) Partner van de erflater of de schenker met een burgerlijk pact van solidariteit (pacte civile de solidarité) vrijgesteld (vóór 23-8-07: 76.000) 80.724 (in 2010: 79.533) Ascendant of afstammeling * vanaf 18-8-2012: 100.00 t/m 17-8-2012: 159.325 vanaf 18-8-2012: 100.000 t/m 17-8-2012: 159.325 Heering Associates 3
(in 2010: 156.974) (in 2010: 156.974) Iedere broer of zus met wie wordt samengewoond (onder bepaalde voorwaarden) vrijgesteld (vóór 23-8-07: 57.000) 0 Ieder kleinkind (schenking die door de grootouders wordt uitgevoerd) 0 31.865 (in 2010: 31.392) Iedere erfgenaam, legataris of begiftigde bij schenking, die wegens een lichamelijke- of geestelijke handicap niet in staat is om onder normale omstandigheden te werken. 159.325 (in 2010: 156.974) 159.325 (in 2010: 156.974) Bij gebrek aan een vrijstelling 1.594 (in 2010: 1.570) 0 Schenking in geld aan kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen of, bij gebrek aan afstammelingen, aan neven en nichten (onder bepaalde voorwaarden) Schenking aan achterkleinkind 0 31.865 (in 2010: 31.395) 0 5.310 (in 2010: 5.232) Iedere broer en zuster 15.932 (in 2010: 15.697) 15.932 (in 2010: 15.697) Iedere neef en nicht (kind broer/zuster) 7.967 (in 2010: 7.849) 7.967 (in 2010: 7.849 Let op: Er geldt nog een vrijstelling voor een erfgenaam indien hij 3 kinderen of meer heeft. Per kind kan hij 610,-- in aftrek brengen van de verschuldigde erfbelasting indien de erfgenaam een afstammeling of echtgenoot is van de erflater. Voor overige erfgenamen bedraagt de vrijstelling 305,-- per kind. Heering Associates 4
*Voor afstammelingen geldt deze vrijstelling uitsluitend in geval van vooroverlijden van een kind en plaatsvervulling door diens afstammelingen; de vrijstelling is dan per staak. Stap 2: Het tarief Na het bepalen van de vrijstelling dient het tarief te worden bepaald dat van toepassing is op de erfopvolging dan wel op de schenking. Daartoe zijn verschillende tabellen opgemaakt. Bedragen zijn, tenzij anders is vermeld, in euro's. Allereerst volgt een uitleg met betrekking tot het lezen van de tabel. Overdracht in rechte lijn Belastbaar bedrag Tarief (%) Toe te voegen bedrag 0-8.072 5 0 (in 2010: 0-7.953) 8.072-12.109 (in 2010: 7.953-11.930) 10 403 (in 2010: 398) 12.109-15.932 (in 2010: 11.930-15.697) 15 806 (in 2010: 795) 15.932-552.324 (in 2010: 15.697-544.173) 20 1.379 (in 2010: 1360) 552.324-902.838 (in 2010: 544.173-889.514) 30 108.657 (in 2010: 107.055) 902.838-1.805.677 (in 2010: 889.514-1.779.029) 40 (vanaf. 31-7-2011) 35 (tot 31-7-2011) 213.811 (in 2010: 210.657) meer dan 1.805.677 (in 2010: 1.779.029) 45 (vanaf. 31-7-2011) 40 (tot 31-7-2011) 574.946 (vanaf 31-7-2011) 529.805 (tot 31-7-2011) (in 2010: 521.987) Heering Associates 5
Overdracht tussen echtgenoten en tussen partners die een pacte civile de solidarité (''PACS'') zijn overeengekomen in geval van schenking: Belastbaar bedrag Tarief (%) Toe te voegen bedrag 0-8.072 5 0 (in 2010: 0-7.953) 8.072-15.932 (in 2010: 7.953-15.697) 10 403 (in 2010: 398) 15.932-31.865 (in 2010: 15.697-31.395) 15 1.189 (in 2010: 1.172) 31.865-552.324 (in 2010: 31.395-544.173) 20 3.579 (in 2010: 3.526) 552.324-902.838 (in 2010: 544.173-889.514) 30 107.671 (in 2010: 106.082) 902.838-1.805.667 (in 2010: 889.514-1.779.029) 40 (vanaf 31-7-2011) 35 (tot 31-7-2011) 212.825 (in 2010: 209.684) meer dan 1.805.667 (in 2010: 1.779.029) 45 (vanaf 31-7-2011) 30 (tot 31-7-2011) 573.960 (vanaf 31-7-2011) 528.815 (tot 31-7-2011) (in 2010: 521.014) Overdracht tussen echtgenoten en tussen partners die een pacte civile de solidarité zijn overeengekomen: vrijgesteld in geval van overdracht bij overlijden. Overdracht tussen broers en zusters (of hun afstammelingen bij plaatsvervulling) Belastbaar bedrag Tarief (%) Toe te voegen bedrag tot 24.430 35 0 (in 2010: 24.069) meer dan 24.430 (in 2010: 24.069) 45 8.550 (in 2010 : 8.424) Overdracht tussen andere personen Familierelatie met overledene Tarief (%) bloedverwant tot vierde graad 55 geen familierelatie (o.a. 60 stiefkinderen) of bloedverwant vanaf vierde graad Heering Associates 6
Let op: Er is een vrijstelling van 20% toepasselijk op de verkoopwaarde van het onroerend goed (huis, appartement) van de overledene indien op het moment van overlijden van de erflater: - het onroerend goed door de erflater als hoofdwoning/verblijf werd gebruikt; en - het onroerend goed door de overlevende echtgenoot of de partner met wie de erflater een PACS is overeengekomen of één of meer minder-, of meerderjarige kinderen, die wegens een lichamelijke of geestelijke handicap niet in staat zijn om onder normale omstandigheden te werken, van de overledene of zijn echtgenoot of zijn partner met wie de erflater een PACS is overeengekomen als hoofdverblijf werd gebruikt. De tarieven zijn over het algemeen wat hoger dan in Nederland en vallen dramatisch hoger uit daar waar het gaat om verkrijging tussen niet verwanten. Kinderen hebben echter in Frankrijk een veel grotere vrijstelling dan in Nederland en de verkrijging tussen echtgenoten is, anders dan in Nederland, in Frankrijk niet belast. Samenwonenden die in Nederland voor de erfbelasting onder het echtgenotentarief vallen, worden in Frankrijk met 50 à 60% afgestraft. Ook stiefkinderen worden in Frankrijk tegen dit hoge derdentarief belast terwijl zij in Nederland onder het ouder/kind tarief vallen. De evaluatie van de goederen in vruchtgebruik en bloot-eigendom verdeling: De samenvoeging van het vruchtgebruik met het bloot-eigendom door het overlijden van de vruchtgebruiker leidt niet tot enige verschuldigdheid van erfbelasting door de bloot-eigenaar indien de bloot-eigendom is verkregen krachtens erfrecht of krachtens schenking. De waarde van het vruchtgebruik en de daarbij behorende waarde van het bloot-eigendom die per opvolger wordt verkregen, is forfaitair voor een deel van de waarde van het gehele eigendom en afhankelijk van de leeftijd van de vruchtgebruiker. Het percentage wordt overeenkomstig de volgende tabel vastgesteld: Heering Associates 7
Leeftijd vruchtgebruiker (in jaren) Waarde van het vruchtgebruik ( in %) Waarde van het blooteigendom (in %) jonger dan 21 90 10 21 tot 31 80 20 31 tot 41 70 30 41 tot 51 60 40 51 tot 61 50 50 61 tot 71 40 60 71 tot 81 30 70 81 tot 91 20 80 ouder dan 91 10 90 Voorbeeld van berekening van erfbelasting: Erfbelasting volgens Frans recht tussen ouders en kinderen: Twee kinderen (leeftijd 24 en 26) verliezen hun vader die weduwnaar was, zij zijn enig erfgenamen. Vrijgekomen bedrag: 800.000,--. Dit levert een belastbaar bedrag op voor ieder kind van ( 800.000,-- : 2 = ) 400.000,--. Stap 1: Toepassing vrijstellingen De vrijstelling die hier van toepassing is: 100.000,--. Het belastbaar bedrag na toepassing van de vrijstellingen bedraagt voor ieder kind ( 400.000,-- -/- 100.000,--) 300.000,--. Heering Associates 8
Stap 2: Toepassing tarief Het belastbare bedrag valt in de vierde categorie van de tabel 'Overdracht in rechte lijn'. Dat betekent dat het bedrag vanaf 15.932,-- belast wordt met een tarief van 20%. In casu is dit ( 300.000,-- -/- 15.932,--) 284.068,-- * 20% = 56.813,60. Daarbij wordt opgeteld het belastbare bedrag 'voorafgaande' aan de vierde categorie van de tabel. Dat bedrag staat in de laatste kolom van de tabel en is in dit voorbeeld 1.379,--. Daarmee komt het totaal verschuldigde bedrag in dit voorbeeld op ( 56.813,60 + 1.379,--) 58.192,60. Heering Associates 9
ERFBELASTING IN NEDERLAND Stap 1: Vrijstellingen Echtgenoten/ Geregistreerd partners 638.089,-- Kinderen en kleinkinderen 20.209,-- 2017 Invalide kinderen 60.621,-- Ouders 47.859,-- Andere bloedverwanten in de rechte lijn 2.129,-- Rechtspersonen die zijn aan te merken als Alles, indien en voor zover aan de verkrijging erkende algemeen nut beogende instellingen niet een opdracht is verbonden die aan de verkrijging het karakter ontneemt te zijn geschied in het algemeen belang Alle andere gevallen 2.129,-- Stap 2: Het tarief Overdracht tussen echtgenoten/geregistreerd partners, aan kinderen en verdere afstammelingen*, onder bepaalde voorwaarden, verkrijger in geval van samenwoning buiten huwelijk: Belastbaar bedrag Tarief (%) Toe te voegen bedrag ( ) 0-122.269 10 0 meer dan 122.269 20 12.226 * voor afstammelingen in de tweede of verdere graad bedraagt de belasting het ingevolge deze kolom verschuldigde, vermeerderd met 80 % daarvan. Overdracht tussen broers en zusters, ouders en verdere bloedverwanten in de rechte opgaande lijn en andere verkrijgers: Belastbaar bedrag Tarief (%) Toe te voegen bedrag ( ) 0-122.269 30 0 meer dan 122.269 40 36.680 Heering Associates 10
Vrijstellingen schenkbelasting: Schenkingen door ouders aan kinderen Per kalenderjaar 5.320,-- Eenmalig 25.526,-- voor kinderen tussen 18 en 40 jaar mits in de aangifte op de vrijstelling een beroep wordt gedaan; deze vrijstelling kan worden verhoogd tot 53.176 wanneer de schenking is bestemd voor de betaling van een dure studie of (onder voorwaarden) tot 100.000 terzake de financiering van de eigen woning Rechtspersonen die zijn aan te merken als erkende algemeen nut beogende instellingen Alle overige verkrijgers 2.129,-- Alles, indien en voor zover aan de verkrijging niet een opdracht is verbonden die aan de verkrijging het karakter ontneemt te zijn geschied in het algemeen belang Voorbeelden van berekeningen van erfbelasting : 1. Erfbelasting volgens Nederlands recht tussen echtgenoten zonder kinderen: Over te dragen bedrag: 1.000.000,--. Stap 1: Toepassing vrijstellingen De vrijstellingen die hier van toepassing is, is de vrijstelling voor de echtgenoot:(-/- 638.089,--). Het belastbaar bedrag na toepassing van de vrijstelling bedraagt ( 1.000.000,-- -/- 638.089,--) 361.911 Stap 2: Toepassing tarief Na aftrek van de vrijstelling is de belaste verkrijging van de echtgenoot 3761.911,-- Deze verkrijging valt in de schijf boven 122.269,--. De echtgeno(o)t(e) is volgens tariefgroep I aan erfbelasting verschuldigd: over 122.269,-- 12.226,-- over de rest = 239.642 x 20% 47.928,-- Totaal 60.154,-- Heering Associates 11
2. Erfbelasting volgens Nederlands recht tussen ouders en kinderen: Twee kinderen (leeftijd 24 en 26) verliezen hun vader die weduwnaar was, zij zijn enig erfgenaam. Vrijgekomen bedrag: 800.000,-- Dit levert een verkrijging op voor ieder kind van ( 800.000,-- : 2 = ) 400.000,--. Stap 1: Toepassing vrijstellingen Er is hier een vrijstelling van toepassing, van 20.209,--. Stap 2: Toepassing tarief De verkrijging is 400.000,-- Vrijgesteld 20.209,-- De belaste verkrijging van een kind van de overledene is 379.791,-- Deze verkrijging valt in de tariefgroep boven 122.260,-- Volgens tariefgroep I is het kind aan erfbelasting verschuldigd: over 122.269,-- 12.226,-- over de rest 257.522,-- x 20% 51.504,-- Totaal 63.730,-- Amsterdam, 1 januari 2017 Heering Associates Heering Associates 12