Wat nu met de (gewijzigde) erfbelasting?

Transcriptie

1 Men sprak dan van drempelvrijstellingen. Zo kwam de vrijstelling van kinderen onder de oude wet helemaal te vervallen als er per kind meer werd verkregen dan ,-. Het totaal verkregen bedrag werd dan belast. Nu zijn deze drempelvrijstellingen allemaal omgezet in zogeheten voetvrijstellingen. Er wordt alleen erfbelasting geheven over het meerdere boven de vrijstelling. Voorbeeld 1 Vader komt te overlijden en laat twee kinderen als erfgenamen achter. Het totale vermogen bestaat uit een woonhuis met een waarde van ,- en banktegoeden van ,-. De totale waarde van de nalatenschap bedraagt dus ,-. Ieder kind erft ,- en ieder kind is hierover aan erfbelasting verschuldigd een bedrag van ,-. Over de nagelaten bezittingen met een waarde van ,- wordt in totaal dus een bedrag van ,- aan erfbelasting geheven. Berekening: Verkrijging per kind : ,- AF: vrijstelling : , ,- 10% x ,- = ,- 20% x ,- = ,- Verschuldigde erfbelasting per kind: ,- Totaal wordt aan erfbelasting geheven 2 (kinderen) x ,- = ,- Voorbeeld 2 Aart komt te overlijden. Hij heeft geen partner en ook geen kinderen en zijn ouders zijn al eerder overleden. Aart laat als erfgenamen achter twee broers en twee zussen. Zijn totale vermogen heeft een waarde van ,-. Zijn broers en zussen erven ieder een bedrag van 5.000,-. Hierover is aan erfbelasting verschuldigd een bedrag van ,- per erfgenaam. Over de nagelaten bezittingen met een waarde van ,- wordt in totaal dus een bedrag van ,- aan erfbelasting geheven. Berekening: Verkrijging per erfgenaam: 5.000,- AF: vrijstelling : - 2.0, ,-- 30% x ,- = 34.7,- 40% x 7.280,- = - 2.9,- Verschuldigde erfbelasting per erfgenaam: ,- Totaal wordt aan erfbelasting geheven 4 (erfgenamen) x ,- = ,- 161

2 .5. Vervallen vrijstellingen Geen vrijstelling voor jonge kinderen Onder de oude Successiewet kenden we een leeftijdsafhankelijke vrijstelling voor kinderen tot 23 jaar. Hoe jonger het kind, hoe hoger de vrijstelling. Dit had alles te maken met de verzorgingsplicht van ouders voor jonge kinderen. Deze vrijstelling die behoorlijk hoog op kon lopen, is afgeschaft. Geen vrijstelling voor meerrelaties Meer samenwoners op één adres kwamen onder de oude Successiewet ook in aanmerking voor een hoge vrijstelling. Het ging dan vaak om broers en zusters die in een meerrelatie altijd samen waren blijven wonen. Ook die vrijstelling is komen te vervallen. Nu kan ieder van de personen uit een meerrelatie slechts met één ander aan alle vereisten voldoen om als partner te worden aangemerkt. Als bijvoorbeeld drie broers of zusters samenwonen in een meerrelatie, zal er een keuze moeten worden gemaakt. Voor wie gaan we nu kiezen? Voor degene waar we het beste mee overweg kunnen of in verband met de erfbelasting toch maar voor degene met het meeste vermogen? Kinderen die bij de ouders inwonen Vóór 1 januari 2010 werden, onder bepaalde omstandigheden, kinderen die na hun 22 e bij hun ouders bleven wonen, ook beschouwd als partner. Zij konden profiteren van een hoge vrijstelling. Deze regeling is ook vervallen. Er wordt alleen een uitzondering gemaakt voor een kind dat voor zijn ouder heeft gezorgd en in verband hiermee door de ouder in het jaar voorafgaand aan het overlijden is aangewezen als begunstigde voor een zogeheten mantelzorgcompliment en er op grond daarvan een bedrag aan dit kind is uitgekeerd..6. Wat is nu nodig? Als ongehuwde samenwoners elkaar iets na willen laten, is altijd een testament nodig; anders erft u gewoon niets van elkaar. 162

3 Als u echter nog geen vijf jaar samenwoont, komt u alleen maar in aanmerking voor de hoge vrijstelling voor partners als u bij notariële akte ook een samenlevingscontract op heeft laten maken waarin een wederzijdse zorgplicht is opgenomen. Laat daarom naast een testament ook een samenlevingscontract opmaken. Het kan een goede strategie zijn om een testament op te laten maken waarin u de vrijstellingen zo veel mogelijk benut. Zeker als het om een aanzienlijk vermogen gaat. U kunt dan bijvoorbeeld kiezen voor een ingewikkeld combinatietestament met volop keuzemogelijkheden voor de langstlevende. Kinderen hebben voor de bepaling van te betalen erfbelasting speciale vrijstellingen. Ook worden zij - evenals partners - belast in de eerste belastingschijf. Hoe zit dat nu met stiefkinderen, pleegkinderen en partnerkinderen? De per 1 januari 2010 gewijzigde Successiewet (over de schenk- en erfbelasting) kent drie tariefgroepen met elk twee belastingschijven. In elke tariefgroep geldt de eerste belastingschijf voor verkrijgingen met een waarde tot ,- en de tweede belastingschijf voor verkrijgingen boven een waarde van ,-. De eerste tariefgroep geldt voor partners en kinderen en het tarief bedraagt 10 en 20%. Over verkrijgingen tot ,- moet 10% erfbelasting betaald worden en over alles boven de ,- 20%. De tweede tariefgroep geldt voor kleinkinderen en het tarief bedraagt 18 en 36%. De derde tariefgroep geldt voor overige verkrijgers en het tarief bedraagt dan 30 en 40%. Voor de bepaling van de te betalen belasting is het dus van belang wanneer iemand fiscaal als kind wordt beschouwd. Stiefkinderen zijn de kinderen van uw echtgenoot die niet uw eigen kinderen zijn. Voor de schenk- en erfbelasting en dús voor het tarief en voor de vrijstellingen in de erfbelasting, worden deze stiefkinderen behandeld als waren het uw eigen kinderen. Ook als uw echtgenoot eerder is overleden, worden stiefkinderen successierechtelijk nog steeds beschouwd als eigen kinderen en krijgen zij qua tarief en vrijstellingen een gelijke behandeling. Dit geldt alleen niet als het huwelijk is geëindigd door echtscheiding. Pleegkinderen zijn kinderen die vóór hun eenentwintigste jaar gedurende ten minste vijf jaar uitsluitend door de pleegouder - dan wel uitsluitend door de pleegouder en zijn echtgenoot tezamen - als een eigen kind zijn onderhouden en opgevoed. Er bestaat feitelijk geen familierechtelijke band tussen het pleegkind en de pleegouders. Toch wordt een pleegkind als het voldoet aan deze vereisten, voor de schenk- en erfbelasting ook behandeld als eigen kind. 163

4 Kinderen van de ongehuwde partner zijn juridisch geen stiefkinderen. Tot 1 januari 2010 konden zij daarom ook geen beroep doen op de vrijstellingen en het lagere tarief voor de erf- en schenkbelasting. Dit werd vaak als onrechtvaardig beschouwd en dit is dus nu ook veranderd. Voor de toepassing van de Wet schenk- en erfbelasting, dus puur fiscaal, worden nu ook kinderen van uw partner beschouwd als eigen kinderen. Zij profiteren van de vrijstelling voor kinderen en van het tarief in de eerste belastingschijf. In feite wordt het begrip stiefkind fiscaal verruimd om vergelijkbare gevallen zo veel mogelijk gelijk te behandelen. Stiefkinderen, pleegkinderen en sinds kort ook kinderen van uw partner, worden voor de te betalen erf- of schenkbelasting wél beschouwd als eigen kinderen; juridisch zijn het niet uw kinderen. Als u iets aan hen wilt nalaten, is het strikt noodzakelijk om dit bij testament te regelen. Anders erven zij niets van u! Als kinderen van uw partner van u erven of van u een schenking ontvangen, krijgen zij nu exact dezelfde vrijstellingen als uw eigen kinderen..7. Vrijstellingen erfbelasting voor kleinkinderen Als alles rechtstreeks naar de kinderen vererft, moet er over het vermogen (boven de vrijstelling) 10 tot 20% erfbelasting worden betaald. Een kleinkind heeft een vrij stelling voor erfbelasting van ,- (20). Door in uw testament ook een bedrag aan de kleinkinderen te vermaken, wordt dan bereikt dat over het rechtstreeks aan het kleinkind vermaakte bedrag, geen erfbelasting hoeft te worden betaald. Door in uw testament het vrijgestelde bedrag (tot ,- 20) aan uw kleinkinderen te vermaken, is 10 tot 20% erfbelasting te besparen..8. Hoe legt u nu een goede link tussen schenk en erfbelasting? De Successiewet is de basis voor twee verschillende belastingen. De schenkbelasting voor als u bij leven schenkt en de erfbelasting voor wat u nalaat. Beide belastingen kennen een dubbele progressie. Hoe meer er geschonken of geërfd wordt, hoe hoger het tarief. En hoe verder de mate van verwantschap, des te hoger het tarief. Maar er bestaan ook vrijstellingen. Door daar ieder jaar slim gebruik van te maken, bespaart u al gauw een fors bedrag. De meeste mensen laten hun vermogen na aan hun kinderen. Maar vaak lijkt het erop dat opa s en oma s nog doller op hun kleinkinderen zijn dan op hun eigen kinderen! En laat daar nou ook 164

5 nog eens fiscaal voordeel mee te behalen zijn! Bovendien geldt ook hier een soort van dubbele progressie. Hoe meer (klein)kinderen, des te groter het voordeel. En hoe groter uw vermogen, hoe groter het voordeel. Begin snel, want ieder jaar bespaart u! De nieuwe Successiewet kent zowel voor de erfbelasting als voor de schenkbelasting een vrijstelling voor kinderen. Nu eerst meer over de erfbelastingvrijstelling. De erfbelastingvrijstelling voor kinderen is ,-. Voor een ziek of gehandicapt kind bestaat zelfs de forse vrijstelling van ,-. Ook voor kleinkinderen kent de erfbelasting een vrijstelling. Die bedraagt ,- (20) per kleinkind. Door in uw testament ieder kleinkind het vrijgestelde bedrag toe te kennen, kunt u stevig belasting besparen. Om u een idee te geven. Uw kinderen betalen (bij verkrijgingen boven ,-) 20% erfbelasting. Bij zes kleinkinderen is het voordeel dan ,-, ervan uitgaande dat u het maximaal vrijgestelde bedrag ad ,- per kleinkind nalaat. Het vrijgestelde schenkingsbedrag voor kinderen is 5.030,-. Voor kinderen in de leeftijd van 18 tot 35 jaar bestaat er recht op de eenmalig verhoogde algemene vrijstelling van ,-. Wordt er geschonken voor de eigen woning of een kostbare studie voor deze kinderen in de leeftijd van 18 tot 35 jaar, dan geldt hiervoor zelfs een verhoogd vrijstellingsbedrag van ,-. De schenkbelasting kent dus wel een bijzondere vrijstelling voor kinderen, maar niet voor kleinkinderen. Zij zullen het moeten doen met de voor ieder kleinkind geldende algemene vrijstelling van 2.0,-. Dat lijkt wellicht niet veel, maar bedenk wel dat dit bedrag geldt per jaar en per kleinkind! Vo o r b e e l d Stel dat u 15 jaren kunt schenken voordat u overlijdt en dat u zes kleinkinderen heeft, dan is het fiscale voordeel op termijn 18% van ,-, oftewel: ,-. Immers, omdat schenkingen het vermogen verminderen, bespaart men hiermee erfbelasting. Bovendien kunt u ook nog eens inkomstenbelasting besparen, omdat u over het geschonken vermogen geen vermogensrendementsheffing (de bekende box 3) meer gaat betalen..9. Onbelaste bonus voor de erfbelasting? Een werkgever (dus ook de BV aan een DGA) kan bij overlijden onder bepaalde voorwaarden belastingvrij een uitkering aan de erfgenamen doen. Naast het overlijden van een werknemer geldt dat ook bij uw eigen overlijden, of bij het overlijden van uw fiscale partner, uw kinderen en uw pleegkinderen. 165