Monitor Diversiteit 2015 Een kwantitatieve studie naar de zichtbaarheid van diversiteit op het scherm in Vlaanderen Knut De Swert (UvA) Julie De Smedt (UA) Anne Hardy (UA) Ine Kuypers (UA) Debby Vos (UA) Marc Hooghe (KUL) Stefaan Walgrave (UA)
Overzicht presentatie Inleiding en methodologie Resultaten Algemene conclusie en discussie
Inleiding Studiedienst in samenwerking met Vervolgstudie van Kleur bekennen 2004 en Monitor Diversiteit 2007-2009-2011-2012-2013-2014 Diversiteit in de beheersovereenkomst (2012-2016)
Methodologie Sample Enkel programma s van VRT-producties of productiehuizen Uitzenddagen verspreid over het hele jaar Geen gemiste dagen Programma s uitgezonden tussen 12u en 24u 12u-18u en 23u-24u: buiten prime-time 18u-23u: prime-time Extra sample van KETNET en enkele specifieke programma s
Methodologie Sample gelijkaardig aan Monitor Diversiteit 2014 Iets minder actoren (Canvas), OP12 niet meer in de sample Extra sample van enkele programma s genomen Aantal opnamedagen 90 Aantal programma s 1.129 Aantal actoren 14.521
Methodologie Analyse op actorniveau: 14.521 actoren Waarneembare, uiterlijke kenmerken Coderen 10 codeurs Uitgebreide opleiding Beperkte dubbelcodering Intercodeurbetrouwbaarheid: goed tot zeer goed
Resultaten Etnisch-culturele diversiteit Diversiteit naar gender Diversiteit naar leeftijd Diversiteit naar handicap
Etnisch-culturele diversiteit
Beheersovereenkomst VRT Streefcijfer voor Nieuwe Vlamingen : 5% In het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop Een persoon met een nationaliteit van een land dat niet behoort tot de landen van de Europese Unie van voor de uitbreiding, of een persoon van wie minstens één ouder of twee grootouders in die situatie verkeren
Nieuwe Vlaming Alle actoren in een Belgische context die van buiten de EU afkomstig zijn In een Belgische context op het scherm getoond Vlaams = Belgisch Ook Oost-Europeanen (EU) tellen als Nieuwe Vlamingen
Evolutie Nieuwe Vlamingen 2009-2015 (Per zender) VRT (Samen) 6,2% 6,3% 6,2% 6,8% 7,6% 8,6% 2009 % Nieuwe Vlaming (N=1966) 2011 % Nieuwe Vlaming (N=1461) 2012 % Nieuwe Vlaming (N=9018) 2013 % Nieuwe Vlamingen (N=14115) 2014 % Nieuwe Vlamingen (N=13246) Ketnet 5,4% 6,1% 6,6% 8,7% 8,4% 11,7% 2015 % Nieuwe Vlamingen (N=11930) Canvas 4,1% 7,7% 7,3% 9,1% 9,7% 11,9% Eén 6,2% 5,0% 5,0% 5,5% 5,5% 8,1%
Evolutie Nieuwe Vlamingen 2009-2015 (Non-fictie, per zender) VRT (Samen) 6,6% 6,4% 6,7% 7,7% 8,9% 9,6% Ketnet 6,1% 12,0% 9,2% 11,3% 10,5% 14,9% 2009 % Nieuwe Vlaming (N=1616) 2011 % Nieuwe Vlaming (N=1181) 2012 % Nieuwe Vlaming (N=6903) Canvas 4,1% 8,0% 7,5% 8,9% 9,8% 12,6% 2013 % Nieuwe Vlaming (N=10219) 2014 % Nieuwe Vlamingen (N=9786) 2015 % Nieuwe Vlamingen (N=7799) Eén 6,3% 4,6% 5,4% 5,5% 5,8% 8,5%
Evolutie Nieuwe Vlamingen 2009-2015 (Fictie, per zender) VRT (Samen) 4,5% 5,7% 4,7% 4,4% 4,2% 6,7% Canvas 4,0% 7,8% 11,0% Ketnet Een 4,3% 4,2% 6,1% 3,1% 3,9% 6,9% 3,1% 4,0% 5,1% 6,5% 5,5% 6,3% 2009 % Nieuwe Vlaming (N=349) 2011 % Nieuwe Vlaming (N=280) 2012 % Nieuwe Vlaming (N=2115) 2013 % Nieuwe Vlaming (N=3869) 2014 % Nieuwe Vlamingen (N=3726) 2015 % Nieuwe Vlamingen (N=4131)
Nieuwe Vlamingen binnen en buiten prime-time (2015, per zender) 8,2% 7,8% 12,2% 9,8% 9,6% 9,3% 7,5% 7,7% Prime-time (N=6.668) Buiten prime-time (N=5.262) Eén (N=5.976) Canvas (N=1.063) Ketnet (N=4.891) VRT (Samen) (N=11.930)
Factoren aangegeven door de codeurs om Nieuwe Vlamingen te coderen % als factor aangeduid door codeur MD2015 (N=1.022) Huidskleur 69,3 % Naam 35,9 % Auditieve kenmerken (taal) 23,0 % Context 12,7 % Afkomst aangegeven door anderen 10,5 % Andere visuele kenmerken (buiten huidskleur) 8,2 % Geeft zelf afkomst aan 4,9 %
Verdeling taal gesproken door Nieuwe Vlamingen (2015, N=649) 1,3%,2%,3%,4% 0,8% 1,2% 16,0% 10,7% 69,1% Andere Nederlands Engels Frans Arabisch Turks Chinees Duits Spaans/Portugees/Italiaans
Etnisch-culturele diversiteit: Besluit VRT haalt streefcijfer Nieuwe Vlamingen : 8,6% Positieve evolutie (2014: 7,3 %), alle zenders verbeteren globaal het vorige resultaat Eén: 8,1% Grote vooruitgang tov 2014 (5,5%), Fictie én Nonfictie Ketnet: 8,4% Stabiel hoog resultaat, Non-fictie wel licht achteruit Canvas: 11,9% Lichte stijging, was ook eerder al vrij hoog. Fictie wel achteruit
Geslachtsdiversiteit
Beheersovereenkomst Streefcijfer voor de vertegenwoordiging van vrouwen: 33% in het gehele intern en extern geproduceerde tv-aanbod, uitgezonderd programma-aankoop
Verdeling actoren naar geslacht 70% 60% 50% 40% 30% 62,0% 20% 38,0% 10% 0% Man (N=9010) Vrouw (N=5511)
Verdeling actoren naar geslacht per zender 2015 alle programma s Eén (N=7.572) Canvas (N=1.847) Ketnet (N=5.102) VRT (totaal) (N=14.521) Man 63,8% 72,0% 55,9% 62,0% Vrouw 36,2% 28,0% 44,1% 38,0%
Evolutie vrouwelijke actoren 2009-2015 (Per zender) Een (N=7572) 34,6% 30,5% 34,0% % vrouw 2009 35,8% 34,4% 36,2% % vrouw 2011 Canvas (N=1847) % vrouw 2012 25,8% 29,3% % vrouw 2013 26,8% 29,1% 25,6% % vrouw 2014 28,0% % vrouw 2015 Ketnet (N=5102) 41,4% 38,6% 40,5% 42,0% 42,7% 44,1% Totaal Vrt (N=14521) 34,3% 31,6% 33,8% 36,6% 35,3% 38,0%
Evolutie vrouwelijke actoren 2009-2015 (Non-fictie, per zender) Een (N=6330) Canvas (N=1764) 34,6% 30,5% 34,0% 33,8% 31,7% 33,5% 25,8% 29,3% 26,8% 28,6% 25,3% 27,2% % vrouw 2009 % vrouw 2011 % vrouw 2012 % vrouw 2013 % vrouw 2014 % vrouw 2015 Ketnet (N=2222) Totaal Vrt (N=10316) 41,4% 38,6% 40,5% 43,9% 43,6% 46,3% 34,3% 31,6% 33,8% 35,1% 32,9% 35,2%
Evolutie vrouwelijke actoren 2009-2015 (Fictie, per zender) Een (N=1242) Canvas (N=83) 36,0% 36,0% 36,1% 33,0% 42,9% 44,2% 47,6% 45,7% 48,0% 50,2% 47,0% Ketnet (N=2880) Totaal Vrt (N=4205) 33,0% 34,7% 37,7% 40,1% 41,9% 42,4% 38,0% 41,1% 41,5% 41,5% 43,1% 44,8% % vrouw 2009 % vrouw 2011 % vrouw 2012 % vrouw 2013 % vrouw 2014 % vrouw 2015
Een (N=7572) Canvas (N=1847) Ketnet (N=5102) Totaal (N=14521) Vrouwelijke actoren binnen en buiten prime-time (2015, per zender) 37,1% 35,0% 37,6% 45,5% 42,9% 37,4% 38,7% Prime-time 27,1% Buiten prime-time
Geslachtsdiversiteit: Besluit VRT haalt ruim streefcijfer: 38,0% Beste resultaat tot nu toe gemeten, alle zenders gestegen tov 2014, zowel voor Fictie als Non-fictie Eén: 36,2% Streefcijfer gehaald, positieve evolutie Ketnet: 44,1% Steeds meer richting neutraliteit Canvas: 28,0% Haalt het streefcijfer nog steeds niet. Verbetering tov 2014 (25,6%), maar hinkt achterop in vergelijking met Eén en Ketnet! Private/Publieke rolverschillen groter geworden
Leeftijddiversiteit
Evolutie leeftijdsdiversiteit 2009-2015 (alle VRT-zenders) 50 45 41,2 40 35 30 25 20 19,3 18,3 15 10 5 10,1 6,8 4,4 0 0-12 13-18 19-29 30-49 50-64 65+ VRT 2009 (N=2458) VRT 2011 (N=2048) VRT 2012 (N=6457) VRT 2013 (N=9023) VRT 2014 (N=9317) VRT 2015 (N=8481)
Leeftijdsdiversiteit Eén (2009-2015, in %) 60 50 47 40 30 20 19,1 22 10 5,9 6 0-18 19-29 30-49 50-64 65+ Eén 2009 (N=1550) Eén 2011 (N=1236) Eén 2012 (N=3925) Eén 2013 (N=4521) Eén 2014 (N=4094) Eén 2015 (N=4471)
Leeftijdsdiversiteit Canvas (2009-2015, in %) 60 53,4 50 40 30 26,3 20 13,2 10 0 3,6-18 19-29 30-49 50-64 65+ Canvas 2009 (N=447) Canvas 2011 (N=467) Canvas 2012 (N=1431) Canvas 2013 (N=1836) Canvas 2014 (N=1820) Canvas 2015 (N=1658) 3,5
Leeftijdsdiversiteit Ketnet (2009-2015, in %) 0 5 0 30,3 5 0 5 16,7 24 21,6 0 5 0 5,6 0-12 13-18 19-29 30-49 50-64 65+ Ketnet 2009 (N=461) Ketnet 2011 (N=345) Ketnet 2012 (N=1101) Ketnet 2013 (N=1728) Ketnet 2014 (N=2172) Ketnet 2015 (N=2352) 1,8
Geslachtsverdeling per leeftijd (alle zenders samen, prime-time, 2015) 20,2% 50,9% 54,8% 41,2% 36,6% 41,5% 37,5% 71,0% 79,8% 49,1% 45,2% 58,8% 63,4% 58,5% 62,5% 29,0% 0-12 (N=853) 13-18 (N=580) 19-29 (N=1635) 30-49 (N=3494) 50-64 (N=1551) 65-80 (N=337) 80+ (N=31) Totaal (N=8481) Man Vrouw
Leeftijdsdiversiteit: Besluit In lijn met eerdere edities Aandeel -18-jarigen en 65-plussers blijft laag, maar de groep 30-49 is globaal iets minder dominant geworden Eén: vooral volwassenen (30-49), maar nu meer ruimte voor jongeren en (bij Fictie) ouderen Ketnet: nog meer kinderen (-12) en jongeren (-18) Canvas: Fictie iets verjongd, Non-fictie iets verouderd.
Diversiteit naar handicap
Handicap per zender (2015, Prime-time) 1,4% 0,6% 0,4% 0,9% Een (N=4473) Canvas (N=1677) Ketnet (N=2355) Vrt Totaal (N=8505)
Evolutie handicap Totaal VRT (2009-2015, Prime-time) 0,7% 1,1% 1,0% 0,7% 1,1% 0,9% VRT 2009 (N=2468) VRT 2011 (N=2049) VRT 2012 (N=6457) VRT 2013 (N=9077) VRT 2014 (N=8397) VRT 2015 (N=8505)
Evolutie handicap - Eén, prime-time (2009-2015) 1,1% 1,2% 1,3% 1,4% 1,4% 0,8% Een 2009 (N=1550) Een 2011 (N=1236) Een 2012 (N=3925) Een 2013 (N=4533) Een 2014 (N=4116) Een 2015 (N=4473)
Evolutie handicap - Canvas, prime-time (2009-2015) 0,0% 1,1% 0,5% 1,0% 0,4% 0,6% Canvas 2009 (N=449) Canvas 2011 (N=467) Canvas 2012 (N=1431) Canvas 2013 (N=1836) Canvas 2014 (N=1819) Canvas 2015 (N=1677)
Evolutie handicap - Ketnet, prime-time (2009-2015) 0,9% 1,4% 0,0% 0,5% 0,4% 0,4% Ketnet 2009 (N=464) Ketnet 2011 (N=345) Ketnet 2012 (N=1101) Ketnet 2013 (N=1752) Ketnet 2014 (N=1228) Ketnet 2015 (N=2355)
Handicap: Besluit Er zijn 0,9% gehandicapten te zien op VRT Iets minder dan 2014 Eén: 1,4% Blijft stabiel, hoogste cijfer van de drie zenders Ketnet: 0,4% Groot verschil met 2014 (1,4%), zelfde als 2013 Canvas: 0,6% Lichte stijging ten opzichte van 2014 (0,4%) Algemeen: weinig personen met een handicap zichtbaar op televisie, iets minder dan in 2014
Algemene conclusie Ethnisch-culturele diversiteit VRT haalt streefcijfers steeds ruimer: 8,6% Eén maakt een grote sprong voorwaarts Ook Fictie verbetert Geslacht VRT haalt streefcijfer nu erg ruim: 38% Alle zenders, non-fictie en fictie, gaan vooruit Canvas haalt streefcijfer nog niet (wel verbetering) Sommige leeftijdsgroepen (jeugd, ouderen) genderneutraal of zelfs overwegend vrouwelijk
Algemene conclusie Leeftijd Aandeel -18-jarigen en 65-plussers blijft over het algemeen laag, al zijn er lichte verbeteringen. Dominantie 30-49 vermindert licht Handicap Weinig mensen met een handicap zichtbaar Eén stabiel, Ketnet duidelijk minder dan vorig jaar
Algemene conclusie Alles samen overwegend een positief verhaal in 2015. Vrees voor lagere cijfers door het verdwijnen van OP12 (rapport MD 2014) uit de sample blijkt ongegrond. VRT haalt of benadert meer en meer niet alleen in het algemeen, maar ook per zender en per genre de streefcijfers. Werkpunten Ketnet: dip in aantal gehandicapten Canvas: vrouwelijke actoren (vooral non-fictie) Oudere mensen (65+) Algemeen: mensen met een handicap & stereotypering vrouwen in een private rol (toegenomen in 2015!)
Monitor Diversiteit 2014 Een kwantitatieve studie naar de zichtbaarheid van diversiteit op het scherm in Vlaanderen Knut De Swert (UvA) Anne Hardy (UA) Debby Vos (UA) Ine Kuypers (UA) Julie De Smedt (UA) Marc Hooghe (KUL) Stefaan Walgrave (UA)