EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.07.2014 C(2014) 4938 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA. 38639 (2014/N) - Nederland - Wijziging van de maatregel inzake aanloopsteun voor nieuwe diensten voor intermodaal goederenvervoer via het Twin Hub-spoorwegnet (Steunmaatregelen SA. 31981, SA.34743, SA. 37637) Excellentie, 1. DE PROCEDURE (1) Op 22 april 2014 hebben de Nederlandse autoriteiten aanmelding gedaan van een wijziging van een voordien onder zaaknummer SA.31981 1 goedgekeurd staatssteunvoornemen. Dat voornemen betrof de financiering van proefvervoer via het spoor met gebruikmaking van het concept van een grensoverschrijdend "hub-and-spoke"- netwerk 2, door een gedeeltelijke (50%) dekking van de verliezen. 1 2 PB C 361 van 10.12.2011, blz. 3. Het "hub-and-spoke"-distributiemodel is een systeem van verbindingen in de vorm van een wiel, waarbij alle verkeer langs de "spaken" loopt, met de "naaf" als knooppunt. Zijne Excellentie de Heer Frans TIMMERMANS Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus 20061 NL - 2500 EB Den Haag Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium. Telephone: (32-2) 299.11.11.
(2) Deze wijzigingen komen na twee andere reeksen aanpassingen die waren goedgekeurd bij besluit van de Commissie in steunzaken SA.34743 3 en SA.37637 4 (nl. wijzigingen bij de begunstigden en aanpassingen van de looptijd van het project). 2. BESCHRIJVING VAN DE WIJZIGINGEN VAN DE STEUNMAATREGEL 2.1. Wijziging van een van de begunstigden van de steun (3) In 2012 heeft een van de drie begunstigden van de goedgekeurde steunmaatregel, TX Logistik AG, besloten zich uit het project terug te trekken en moest de projectcoördinator, de Technische Universiteit Delft (hierna "TU Delft" genoemd), op zoek gaan naar een andere projectpartner. Bij besluit van 5 juli 2012 met betrekking tot Steunmaatregel SA.34743 stemde de Commissie in met de nieuwe partner, de Belgische spoorwegonderneming IFB (Inter Ferry Boats). (4) Kort nadien heeft ook IFB zich uit het project teruggetrokken als gevolg van een herschikking van de prioriteiten binnen de onderneming. De projectcoördinator moest op zoek gaan naar een andere partner. Bij besluit van 19 december 2013 met betrekking tot Steunmaatregel SA.37637 stemde de Commissie in met de nieuwe partner, IMS Cargo Belgium. (5) Begin 2014 kreeg de TU Delft nog maar eens te maken met een partner die zich terugtrok; ditmaal de terugtrekking van een tweede van de drie oorspronkelijk aangewezen begunstigden, ACTS Nederland, dat nadien HUSA Transportation Railway Services Nederland BV is geworden. Deze terugtrekking kwam er na de herstructurering van HUSA Transportation Group, die ertoe leidde dat een groot deel van de spoorvervoersactiviteiten van de groep werden ontmanteld. (6) Deze ontwikkelingen houden verband met het feit dat de samenwerking van concurrerende spoorbedrijven een van de pijlers van het Twin Hub-netwerk is. Daarom ook mocht het project alleen niet-gevestigde ondernemingen van betrekkelijk kleine omvang (voor het spoorvervoer) aantrekken. Deze ondernemingen hebben misschien wel belang bij samenwerking en hebben ten minste van een aantal schaalvoordelen kunnen profiteren, maar zijn uiteindelijk zeer kwetsbaar gebleken voor marktdynamiek. Dit heeft vaak geleid tot talrijke verschuivingen binnen deze ondernemingen, bijv. in servicenetwerken, zakelijke strategieën, bedrijfsleiders of zelfs eigenaren. Deze verschuivingen gingen ten koste van de bereidheid en de mogelijkheden van die bedrijven om te participeren in een project als dat van het Twin Hub-netwerk. (7) Gezien de corridor waarin de treindienst van HUSA was gepland (nl. van de Westhaven naar Polen), is de projectleider bij alternatieve bedrijven die in dezelfde corridor actief zijn, op zoek gegaan naar bedrijven die belangstelling zouden hebben om HUSA te vervangen. Bij die zoektocht kwam de projectleider in contact met ERS Railways BV die verklaarde belangstelling te hebben om projectpartner te worden. 3 4 PB C 232 van 3.8.2012, blz. 2. PB C 21 van 24.1.2014, blz. 3. 2
(8) ERS Railways BV wordt een nieuwe partner in het project en zal alle rechten en verplichtingen van HUSA Transportation Railway Services Nederland BV overnemen. (9) ERS Railways BV heeft 105 werknemers in dienst en had in 2013 een jaaromzet van 107 miljoen EUR. Zij is een dochteronderneming van Freightliner Group, die gespecialiseerd is in vrachtvervoer per spoor en logistiek en die, sinds haar oprichting in het Verenigd Koninkrijk in 1995, haar activiteiten heeft uitgebreid naar Australië, Nederland en Polen 5. 2.2. Verandering van de looptijd van het project (10) De Nederlandse autoriteiten hebben ook een verandering van de looptijd van de steunmaatregel aangemeld. (11) De looptijd van het proefproject zal worden teruggebracht van de aanvankelijk geplande drie jaar naar zes maanden, aanvangend in oktober 2014 en aflopend in maart 2015. (12) De reden voor deze verandering is dat aanvankelijk werd aangenomen dat het proefproject in december 2012 van start kon gaan en tot eind 2015 zou lopen. Bij de tenuitvoerlegging van het project bleek een snelle start van dit proefproject evenwel niet mogelijk. Verschuivingen in de partners hebben geleid tot veranderende opvattingen over hoe het proefproject van het Twin Hub-netwerk moest worden uitgevoerd. (13) Bovendien bleek dat spoorbedrijven veel meer tijd dan verwacht nodig hebben, om een definitief besluit te nemen over het opstarten van een nieuwe treinverbinding en dat zelfs wanneer er een beslissing ligt, het nog meerdere maanden duurt om de nodige regelingen te treffen (d.w.z. treinpaden, tijdslots in terminals) om een trein te laten rijden. Deze elementen hebben een pilotfase van drie jaar praktisch onmogelijk gemaakt. (14) Tijdens het project is ook duidelijk geworden dat de spoorbedrijven een andere - veel kortere - tijdshorizon hebben om een nieuwe treindienst op zijn haalbaarheid te beoordelen. Een pilotfase van zes maanden zou beter aansluiten bij de aanpak bij spoorbedrijven. Zelfs in deze gewijzigde omstandigheden kan het doel van het proefproject toch worden bereikt: het Twin Hub-concept in de praktijk op zijn haalbaarheid testen. 2.3. Verlaging van het budget van het project (15) Een kortere pilotfase betekent ook dat een lager maximumbudget nodig is om eventuele verliezen te dekken. (16) Zoals aangegeven in het besluit tot goedkeuring van het initiële project, zal publieke financiering 50% dekken van het verschil tussen de verwachte totale inkomsten en de verwachte totale kosten in de pilotfase. Mochten de uitkomsten positiever uitvallen dan aanvankelijk was verwacht, zal het steunbedrag overeenkomstig neerwaarts worden aangepast. 5 In 2013 had de groep 2 500 werknemers in dienst en behaalde hij een jaaromzet van 600 miljoen EUR. 3
(17) Voor ERS Railways BV wordt gerekend met een tekort van 788 216 EUR, hetgeen een steunbedrag van maximaal 394 108 EUR betekent (het initiële plafond per onderneming bedroeg 587 274 EUR). (18) Voor Russel Ltd wordt het maximale steunbedrag teruggebracht van 587 274 EUR naar 293 625 EUR. (19) Voor IMS Cargo Belgium bvba wordt het maximale steunbedrag teruggebracht van 587 274 EUR naar 373 546 EUR. (20) Zodoende wordt het totale budget van het proefproject verlaagd van 1 761 822 EUR naar 1 061 279 EUR. (21) Alle overige aspecten van het eerder goedgekeurde project blijven ongewijzigd. 3. BEOORDELING VAN DE MAATREGEL (22) Omdat alle overige aspecten van de zaak die van belang zijn voor de beoordeling uit oogpunt van staatssteun, ongewijzigd blijven, heeft noch de wijziging van een van de begunstigde ondernemingen, noch de aanpassing van de looptijd van het project gevolgen voor de beoordeling van de verenigbaarheid van het reeds eerder op grond van de staatssteunregels als Steunmaatregel SA.31981 goedgekeurde project. Met name neemt de Commissie nota van het feit dat het beginsel voor de berekening van de steun hetzelfde blijft en dat de subsidie voor elk van de begunstigden afhankelijk blijft van de daadwerkelijke verliezen tijdens de pilotfase. (23) Deze conclusie ligt in het verlengde van de conclusie ten aanzien van de twee vorige reeksen wijzigingen 6. 6 Zie punt 7 van het besluit van de Commissie betreffende Steunmaatregel SA.34743 en punt 11 van het besluit van de Commissie betreffende Steunmaatregel SA.37637. 4
4. BESLUIT De Commissie heeft dan ook besloten: - geen bezwaar te maken tegen de steunmaatregel omdat deze verenigbaar is met de interne markt overeenkomstig artikel 93 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Aangezien de Nederlandse autoriteiten hebben bevestigd dat de aanmelding geen vertrouwelijke informatie bevat die niet aan derden mag worden bekendgemaakt, zal de volledige tekst van deze brief in de authentieke taal op de volgende internetsite worden gepubliceerd: http://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/index.cfm Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Joaquín Almunia Vicevoorzitter 5