Verkeersadvies Agro Bodemvoeding Emst Aan: Van: Betreft: Projectnummer: De heer Haandrikman, Roelof-Jan Pierik/ Frans Kraaikamp, BonoTraffics bv Memo verkeersadvies Agro Bodemvoeding Emst AGR001 Datum: 6 juni 2014 1 Inleiding heeft BonoTraffics bv gevraagd advies uit te brengen over de uitbreiding van haar productiebedrijf organische meststoffen in Emst. Het advies dient als verkeerskundige onderbouwing die bijgevoegd wordt bij de aanvraag omgevingsvergunning die zal worden ingediend. In deze memo is het resultaat van de verkeerstoets beschreven. Afbeelding 1.1: Ligging Agro Bodemvoeding Emst 2 Inventarisatie verkeersaspecten Voor de omgevingsvergunning is een aantal verkeersaspecten van belang die invloed hebben op de omgeving waar Agro Bodemvoeding gevestigd is. Hierbij is gekeken naar: De weginrichting; Routekeuze; Parkeren; Vigerende beleidsdocumenten gemeente Epe; Verkeersgegevens (intensiteiten). 1
Weginrichting Agro Bodemvoeding is gelegen in het buitengebied van Emst. In principe zijn wegen volgens landelijke richtlijnen onder te verdelen in erftoegangswegen (30/60 km/h zones) en gebiedsontsluitingswegen (50/80 km/h wegen). In de directe omgeving van Agro bodemvoeding bevinden zich relatief smalle erftoegangswegen. Figuur 2.1 Rotonde Brinkerweg- Eperweg Figuur 2.2 Brinkerweg (gezien vanaf Spoorstraat richting Eperweg) De dichtstbijzijnde gebiedsontsluitingswegen (50 kilometer per uur wegen) zijn de Eperweg, Vaassenseweg en de Hoofdweg. In tabel 2.1 zijn de kenmerken van de wegen weergegeven. Het verdient de aanbeveling om vrachtverkeer zoveel mogelijk gebruik te laten maken van hoofdwegenstructuur omdat deze wegen beter geschikt zijn voor het afwikkelen van grotere voertuigen. Figuur 2.3 Brinkerweg- Spoorstraat (fietspad) Figuur 2.4 Spoorstraat (gezien vanaf Brinkerweg richting Coöperatieweg) Figuur 2.5 Coöperatieweg (gezien vanaf Groeneweg) richting Spoorstraat) Figuur 2.6 Wiemanstraat (nabij kruispunt Schobbertsweg) 2
Straat Snelheids regime Wegbreedte Verharding rijbaan Snelheidsremmende maatregelen berm Eperweg 50/80 km/h Ca. 7 meter Asfalt Nee Gras Brinkerweg 60 km/h Ca. 5,5 meter Asfalt Nee Puin Spoorstraat 60 km/h Ca. 3,8 meter Asfalt Nee Puin Coörperatieweg 60 km/h Ca. 3,0 meter Asfalt Nee Gras Wiemanstraat 60 km/h Ca. 4,0 meter Asfalt Nee Puin Schobbertsweg tussen Spoorstraat en Wiemanstraat 60 km/h Ca. 4,0 meter Asfalt Nee Grasbeton puin Schobbertsweg tussen Wiemanstraat en Kanaalweg 60 km/h Ca. 7 meter Asfalt Nee Gras Stationsweg 30 km/h Ca. 5 meter Asfalt Ja Tabel 2.1: wegkenmerken nabij Agro bodemvoeding Gras/ N.v.t. (trottoir) Routekeuze vrachtverkeer Agro Bodemvoeding heeft aangegeven dat het bedrijf gebruik maakt van veelal onbekende en/of internationale chauffeurs. Deze maken gebruik van navigatiesystemen en kiezen veelal de kortste en snelste route. De voorkeursroute voor het aanrijden van vrachtverkeer richting Agro Bodemvoeding is afslag 27 van de A50 via de N309, de Eperweg, de Brinkerweg en de Spoorstraat. Dan wordt zoveel mogelijk gereden via geschikte wegen. In de praktijk blijkt dat men vanaf de A50 - komend vanuit Apeldoorn - via afslag 26 rijdt. Dit is een kortere en snellere route dan via de voorkeursroute. Vanaf de A50 - komende vanuit Zwolle - wordt wel de voorkeursroute aangehouden omdat dit de kortste en snelste route is. Vanuit Apeldoorn wordt vrachtverkeer door navigatie in sommige gevallen binnendoor geleid via Kanaal-noord en de Kanaalweg. Ook daar speelt mee dat deze route korter en sneller is dan de voorkeursroute via de A50. In afbeelding 2.1 zijn de 4 meest voorstelbare aanrijdroutes weergegeven. Afhankelijk van waar het verkeer vandaan komt zijn er andere routes mogelijk. Bij al deze routes is het probleem dat met name de kruispunten (boogstralen) niet voldoende groot zijn om vrachtverkeer zonder schade aan de weg af te kunnen wikkelen en passeerproblemen ontstaan indien vrachtverkeer tegenliggers tegenkomt. In het gebied vallen ook de ingestelde parkeerverboden op. De reden van de aanwezigheid van de parkeerverboden heeft met het waarborgen van de doorgang van landbouw en vrachtverkeer te maken. 3
Afbeelding 2.1: aanrijdroutes richting Agro Bodemvoeding vanaf de A50 Parkeren Op het terrein van Agro Bodemvoeding zijn 6 parkeerplaatsen aanwezig. Tegenover het bedrijf aan de Coöperatieweg is ruimte voor 16 personenauto s beschikbaar. Op dit moment zijn op een gemiddelde maatgevende werkdag maximaal 10 personenauto s aanwezig. Incidenteel komt het voor dat een aanvoertransport van grondstoffen s nachts arriveert en wacht tot de volgende ochtend. Het eigen terrein biedt voldoende ruimte om deze parkeervraag van enkele vrachtwagens op te vangen. Vigerende verkeerskundige beleidsstukken gemeente Epe Als beleidskader voor verkeer en vervoer heeft gemeente Epe een vastgesteld Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan. In dit plan is onder andere de wegencategorisering en een hoofdfietsroutenetwerk opgenomen. Alle wegen rond Emst zijn gecategoriseerd als erftoegangswegen (behalve de N309). Op dit moment zijn de Eperweg en de Hoofdweg nog 4
niet conform de huidige richtlijnen afgewaardeerd tot erftoegangsweg (30 kilometer per uur zone). De Hoofdweg, Eperweg en Oranjeweg zijn vastgestelde hoofdfietsroutes. Daarnaast is de Spoorstraat tussen de Schobbertsweg en Brinkerweg aangewezen als hoofdfietsroute. Deze hoofdfietsroute valt deels samen met de voorkeursroute vrachtverkeer van Agro Bodemvoeding. Bij navraag bij de gemeente Epe is gebleken dat men met enige regelmaat klachten ontvangt over de combinatie vrachtverkeer en fietsers waarbij fietsers zich onveilig voelen door het vrachtverkeer op de Spoorstraat. Gemeente Epe is voornemens om de oude trambaan fietsroute tussen Epe en Apeldoorn om te bouwen tot snelfietsroute. Hierbij wil de gemeente het ontbrekende fietspad gedeelte - tussen de Schobbertsweg en de Brinkerweg - realiseren. Dit zou voor de verkeersveiligheid een gewenste oplossing zijn. Verkeersgegevens BonoTraffics heeft gemeente Epe verzocht relevante verkeersgegevens ter beschikking te stellen. In het gebied waar Agro Bodemvoeding gevestigd is zijn echter geen verkeerstellingen uitgevoerd. Wel zijn er telgegevens beschikbaar van de Eperweg en de Vaassenseweg. Deze telgegevens zijn wel uit 2008/ 2009 dus enigszins gedateerd. De tellingen laten voor een gebiedsontsluitingsweg acceptabele intensiteiten zien. Het aandeel grote voertuigen op de wegen is normaal tot bovengemiddeld. Gemiddelde werkdag intensiteiten (wegvakdoorsnede 2-richtingen) Eperweg tussen de N309 en Brakerweg Totaal = 10437 mvt/ etmaal: Licht (personenauto s) = 9402 mvt /etmaal (bijdrage totaal = 90%) Middelzwaar (kleine vrachtwagens) = 762 mvt /etmaal (bijdrage totaal = 7,3%) Zwaar (grotere vrachtwagens) = 273 mvt / etmaal (bijdrage totaal = 2,7%) Vaassenseweg (ten noorden van de Zwarteweg) Totaal = 9090 mvt/ etmaal: Licht (personenauto s) = 8275 mvt /etmaal (bijdrage totaal = 91%) Middelzwaar (kleine vrachtwagens) = 566 mvt /etmaal (bijdrage totaal = 6,2%) Zwaar (grotere vrachtwagens) = 249 mvt / etmaal (bijdrage totaal = 2,8%) 5
3 Huidige verkeerssituatie Verkeersgeneratie Agro Bodemvoeding De verkeersgeneratie van Agro wordt vooral veroorzaakt door aanvoer van grondstoffen en afvoer van eindproduct. De aanvoer van grondstoffen is te verdelen in Push-grondstoffen en Pull-grondstoffen. Push grondstoffen worden vanuit de leverancier op gezette tijden aangeleverd, Pull grondstoffen worden op afroep geleverd. De productie bij Agro kent een piekperiode en een dalperiode. Dit heeft te maken met de (seizoens)vraag naar bodemvoeding. De piekperiode loopt hierdoor van februari tot en met juni. In de piekperiode is een toename van afvoer van eindproduct te zien en een toename van de Pull grondstoffen. Op basis van de gegevens die heeft aangeleverd is de hoeveelheid verkeer in beeld gebracht dat door de bedrijfsvoering gegenereerd wordt. Hierbij is onderscheid gemaakt in de situatie in de piek en dalperiode De gegevens omtrent het aantal voertuigen zijn aan de hand van landelijke kencijfers ook omgerekend naar PersonenAuto Equivalenten (afgekort ). Deze waarde geeft duidelijkheid over de impact die het verkeer heeft de verkeersafwikkeling op kruispunten. In tabel 3.1 is het aantal voertuigbewegingen dat direct gevolg is van de bedrijfsactiviteiten weergegeven. Naast aanvoer van grondstoffen en afvoer van het eindproduct vindt er ook intern transport plaats tussen de opslagloods aan de Talhoutweg Vaassen en de productielocatie. Ook zijn er voertuigbewegingen als gevolg van personeel en bezoek. In tabel 3.2 zijn de overige voertuigbewegingen (intern en personeel) weergegeven. afleveren grondstoffen Ophalen eindproduct 12 8 27 18 17 8 40 18 Totaal 29 16 67 36 Tabel 3.1; huidige aantal motorvoertuigbewegingen Agro Bodemvoeding (in Mvt en /etmaal) Intern transport opslag 6 6 14 14 personeel 20 20 20 20 Totaal 26 26 34 34 Tabel 3.2; overig aantal motorvoertuigbewegingen Agro Bodemvoeding (in Mvt en /etmaal) Verkeerskundige beoordeling huidige situatie A. Voorkeursroute: De route via de N309, Eperweg, Brinkerweg en Spoorstraat is verkeerskundig gezien een acceptabele route. De N309 en Eperweg zijn verkeerskundig geschikt om het vrachtverkeer af te wikkelen. Op de Brinkerweg en de Spoorstraat zijn de intensiteiten laag waardoor vrachtverkeer elkaar weinig tegenkomt. Punt van zorg is het kruispunt Brinkerweg- 6
Spoorstraat en de positie van de fiets op de Spoorstraat. Het oude tramtracé is een aangewezen hoofdfietsroute. Op het gedeelte tussen de Brinkerweg en Schobbertsweg maakt de fietsroute gebruik van de rijbaan van de Spoorstraat. Hierdoor zal de fietser het vrachtverkeer moeten kruisen. Het zware vrachtverkeer veroorzaakt bij kwetsbare fietsers een gevoel van onveiligheid. Desalniettemin is de situatie verkeerskundig als acceptabel aan te merken omdat het een bestaande situatie met een gering verkeersaanbod betreft. B. Overige routes: In de huidige situatie maakt het vrachtverkeer gebruik van routes die eigenlijk ongeschikt zijn voor vrachtverkeer. Hierdoor ontstaat schade aan de weg en met name bij de krappe kruispunten waar vrachtverkeer met moeite kan passeren. Het gebruik van de wegen door vrachtverkeer is dan ook niet wenselijk omdat het gebruik ten koste gaat van de verkeersveiligheid en de staat van de weg. Verkeerskundig gezien zou het legitiem zijn om het gebruik van de weg door vrachtverkeer te beperken met bijvoorbeeld een aslastbeperking, categoriebeperking, of een hoogtebeperking. Hiermee kan door de gemeentelijk wegbeheerder het gebruik van de voorkeursroute gestimuleerd worden en het gebruik van de overige routes worden geminimaliseerd. C. Parkeren/ intern verkeer: Parkeerruimte is in voldoende mate aanwezig om de bedrijfsvoering uit te kunnen voeren. Het verkeer tussen de opslag loods en de Coörperatieweg zal weinig problemen geven. Het betreft lage aantallen vrachtverkeer. Ook zijn de chauffeurs ter plaatse bekend waardoor ze de juiste route zullen volgen. 7
4 Toekomstige verkeerssituatie Verkeersgeneratie inclusief uitbreiding Agro Bodemvoeding heeft een prognose gemaakt van de hoeveelheid autobewegingen die de groei van het bedrijf tot gevolg heeft. BonoTraffics bv heeft deze gegevens bekeken en geëxtrapoleerd. In tabel 4.1 is een geprognosticeerd aantal motorvoertuigbewegingen opgenomen op basis van een productie van 60.000 ton bodemvoeding. In tabel 4.2 zijn de overige voertuigbewegingen (intern en personeel) weergegeven. Hierbij is wederom onderscheid gemaakt in de piekperiode (februari tot en met juni) en dalperiode (rest van jaar). Ook hier zijn de voertuiggegevens omgerekend naar PersonenAuto Equivalenten (afgekort ). afleveren grondstoffen Ophalen eindproduct 26 17 59 38 37 16 85 38 Totaal 63 33 144 76 Tabel 4.1; geprognosticeerd aantal motorvoertuigbewegingen Agro Bodemvoeding (in Mvt en /etmaal) bij productie 60.000 ton Intern transport opslag 13 13 30 30 personeel 43 43 43 43 Totaal 56 56 73 73 Tabel 4.2; geprognosticeerd overig aantal motorvoertuigbewegingen Agro Bodemvoeding (in Mvt en /etmaal) bij productie 60.000 ton Afwikkeling extra verkeer ten gevolge uitbreiding Het extra verkeer dat de uitbreiding van Agro Bodemvoeding genereert kan via de voorkeursroute worden afgewikkeld. Op basis van de door de gemeente aangeleverde tellingen lijkt ook op rotonde Eperweg- Brinkerweg voldoende restcapaciteit aanwezig om het extra verkeer af te kunnen wikkelen. Opgemerkt wordt dat de tellingen wel enigszins gedateerd zijn waardoor enige voorzichtigheid op zijn plaats is. De gemeente kan eventueel een extra telling uitvoeren om zekerheid te verkrijgen over het actuele gebruik van de weg. 8
5 Consequenties uitbreiding en denkbare maatregelen De voorgestane uitbreiding van de productie van Agro Bodemvoeding heeft een aantal verkeerskundige consequenties. De intensivering van het gebruik van de wegen heeft gevolgen voor de verkeersveiligheid en de wenselijke inrichting van de wegen op de route richting Agro Bodemvoeding om het verkeer af te kunnen wikkelen op het zelfde niveau als de huidige situatie. Extra vrachtverkeer zal op smalle wegen in toenemende mate (gevoelens van) verkeersonveilige situaties veroorzaken. Vraag is dan ook in hoeverre de situatie nog steeds als acceptabel aan te merken is en welke consequentie de uitbreiding van Agro bodemvoeding heeft op met name de verkeersveiligheid. Verkeerskundig dient hierbij onderscheid te worden gemaakt tussen de voorkeursroute en de overige routes naar Agro Bodemvoeding. Consequenties voorkeursroute Op de N309, Eperweg en Brinkerweg zijn verkeerskundig weinig problemen te verwachten ten gevolge van de afwikkeling van het extra verkeer dat de uitbreiding van Agro Bodemvoeding ten gevolg heeft. Het kruisen van verkeer en het delen van de beschikbare ruimte op de Spoorstraat wordt lastiger. Doordat het vrachtverkeer toeneemt wordt de kans groter dat vrachtverkeer elkaar zal moeten passeren. (Vracht)verkeer dient bij voorkeur dan ook gescheiden te worden van het fietsverkeer op deze hoofdfietsroute. Een passende oplossing - ter verbetering van dit probleem kan worden gevonden in het aanleggen van een vrijliggend fietspad langs de Spoorstraat. Scheiding van fiets en autoverkeer zal de verkeersveiligheid ten goede komen en lost het probleem van het kruisen van vrachtauto door de fietsroute grotendeels op. De gemeente is voornemens de aanleg in het kader van de snelfietsroute te realiseren. Naast het fietspad, dat vanuit verkeersveiligheid gewenst is, dient ook gekeken te worden naar de naar de bermen langs de Spoorstraat. De huidige grasbermen zijn minder geschikt om passeren zonder schade aan de bermen mogelijk te maken. Verharden met puin, of het aanbrengen van grasbetonstenen zou hier een denkbare oplossingsrichting zijn. Met de aanleg van het vrijliggende fietspad en eventuele aanpassing aan de bermen is met de uitbreiding van Agro een verkeerskundig betere situatie ontstaan. Consequenties overige routes In de huidige situatie is het vrachtverkeer op de smalle wegen al ongewenst. Door de toename van de hoeveelheid vrachtverkeer wordt het passeren van vrachtverkeer een probleem waar een oplossing voor gevonden dient te worden. Maatregelen ter verbetering kunnen worden gevonden in: het uitsluiten van vrachtverkeer van ongewenste routes; het geschikter maken van de wegen voor vrachtverkeer; bewegwijzering aanbrengen. Denkrichting maatregel 1: uitsluiten vrachtverkeer op overige routes Middels een geslotenverklaring kan de wegbeheerder (gemeente) het gebruik van wegen door bepaalde verbieden. Gedacht kan worden aan een: lengtebeperking, 9
aslastbeperking, hoogtebeperking een voertuigbreedteberperking, of een voertuigcategorie beperking. Ook een fysieke afsluiting zou tot de mogelijkheden kunnen behoren. Een fysieke maatregel is in de praktijk vaak lastig te realiseren omdat aanwonenden beperkt worden in hun routekeuzevrijheid en hierdoor omrijdafstanden ontstaan. Bij de te kiezen maatregel zullen alle belanghebbenden in het gebied moeten worden geïnventariseerd. Bestemmingsverkeer, dat in het gebied gevestigd is, kan eventueel ook een ontheffing krijgen. Met het toevoegen van geslotenverklaringen verdwijnen (na verloop van tijd) de ongewenste routes uit de navigatieapparatuur van vrachtverkeer. Navigatieapparatuur zal dan in bijna alle gevallen verwijzen via de voorkeursroute. Denkrichting maatregel 2: geschikter maken alternatieve route naast voorkeursroute Andere insteek kan zijn om een alternatieve route aan te wijzen voor vrachtverkeer dat vanaf de Schobbertsweg, of Vaassenseweg, aanrijdt richting Agro Bodemvoeding. Deze oplossing heeft als voordeel dat de schade beperkt kan worden als onbekende chauffeurs toch het gebied in rijden. Voorop staat dat het grootste aandeel vrachtverkeer nog steeds de voorkeursroute via de Eperweg, Brinkerweg en Spoorstraat dient te blijven volgen. Op deze nader te kiezen route kunnen enkele passeerhavens worden opgenomen zodat vrachtverkeer elkaar kan passeren en kunnen indien nodig bochtstralen worden aangepast zodat zonder schade gepasseerd kan worden. Gezien de huidige situatie met de wegen met veelal beperkte rijbaanbreedtes - zal het verbreden van de wegen en aanpassen van kruispunten erg kostbaar zijn. De overige routes, buiten deze tweede geschikt gemaakte route, kunnen door het instellen van een geslotenverklaring (gewicht, lengte, breedte of categoriebeperking) uit de navigatie van vrachtverkeer worden gehaald. Ook zou een mogelijkheid kunnen zijn om wegen buiten de alternatieve route fysiek af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer. Dergelijke beperkende maatregelen hebben ook ingrijpende consequenties voor andere bedrijven en bewoners die in het gebied gevestigd zijn. Deze wensen en belangen moeten worden meegewogen om tot een goede oplossing te komen. Denkrichting maatregel 3: bewegwijzering Een goede mogelijkheid om verkeer te sturen in routekeuze is het aanbrengen van bewegwijzering richting Agro Bodemvoeding. Deze verwijzing is met name geschikt voor verkeer dat op een andere manier dan de voorkeursroute aan komt rijden. Het bedrijf VMI kent een dergelijke bewegwijzering voor verkeer dat vanaf de Vaassenseweg aanrijdt. Zo kan verkeer dat niet de voorkeursroute volgt worden gestuurd via de meest geschikte route. Hiermee kan schade aan de minst geschikte wegen zo veel mogelijk worden beperkt. Figuur 5.1 VMI-Bewegwijzering aan Eperweg 10
Overleg gemeente Het verdient de aanbeveling om alvorens de omgevingsvergunning in te dienen met gemeente Epe te overleggen over de verkeerskundige gevolgen en oplossingen. Op die manier kan vroegtijdig worden bekeken welke oplossingen voor de overige routes getroffen kunnen worden om de gevolgen van uitbreiding van Agro Bodemvoeding aan de Coörperatieweg te minimaliseren. 11