MoneyRace is een spel van stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB). WWJB is een onafhankelijke stichting die zich richt op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van jongeren (12-25 jaar). Dit doen we door een dialoog tussen en met jongeren te initiëren en door met jongeren samen te werken om initiatieven te bedenken en op te zetten die hen kunnen helpen bij hun financieel gedrag. MoneyRace is één van die door jongeren bedachte initiatieven. Tweedejaars studenten aan de Fontys Hogeschool hebben in opdracht van WWJB het spel MoneyRace bedacht. Spelbord MoneyRace MoneyRace, alles wat je moet weten over geld is het spel waarbij je op een leuke en spelende manier je financiële kennis vergroot. Alle kennisvragen hebben betrekking op zes financiële gebieden. Met vragen als: wat kost een douchebeurt gemiddeld? Wanneer kun je belasting terugvragen? Welke verzekeringen zijn verplicht? En wat betekent zwart werken? Informatie over voorbereiding Deze lesbrief helpt u met het voorbereiden en het geven van de gastles. Ook vindt u hierin meer informatie over de inhoud. Wij vertellen u hoeveel tijd het kost, welke afspraken gemaakt moeten worden met de school en wat de voorbereiding inhoudt. Daarnaast wordt er in gegaan op het doel en de inhoud van de gastles. Tot slot wordt er ingegaan op aandachtspunten voor het werken met een groep jongeren. Voorbeeldvraag - Administratie Maliebaan 12, 3581 CN Utrecht Postbus 14031, 3508 SB Utrecht 030 23 34 010 info@wwjb.org www.wwjb.org www.edgie.nl
EEN GASTLES ORGANISEREN Tijd Meewerken aan dit project kost u tijd. Het maken van de afspraak met de school en de docent, de briefing en het geven van de gastles kost u gemiddeld vijf uur. De verdeling ziet er ongeveer als volgt uit: Contact school: 2 uur Voorbereiding/briefing: 1,5 uur Workshop: 0,75-1,5 uur Voorbeeldvraag - Overzicht Voorbeeldvraag (Be)sparen Afspraken maken met de school U gaat zelf afspraken maken met een middelbare school in uw omgeving. Bij de voorbereiding van de gastles is het belangrijk om het volgende te weten: Datum en tijd van de gastles Contactgegevens van de docent Welke klas gaat (niveau) de workshop volgen inclusief Grootte van de klas (voor aantal spellen) Duur van een lesuur Voorbereiden workshop Als (gast)docent ga je jouw ervaringen over de zes financiële competenties delen. Concreet betekent dit dat je het spel MoneyRace gaat spelen en daar omheen aan de hand van voorbeelden uitlegt waarom het belangrijk is bepaalde competenties onder de knie te krijgen WWJB wil jongeren op een leuke manier aan het denken zetten over geldzaken om zo de financiële zelfredzaamheid van jongeren te vergroten. Van jou wordt gevraagd de interactie tijdens de discussies tussen de jongeren zoveel mogelijk te stimuleren. Je krijgt in die zin meer de rol van facilitator dan van docent. Voorbeeldvraag Verleiding Om de doelstelling van het project te laten slagen is het belangrijk dat u de gastles namens stichting Weet Wat Je Besteedt geeft. Wij vinden het belangrijk dat er geen commerciële uitingen worden gedaan. Benodigdheden Je hebt het spel MoneyRace nodig, per vijf leerlingen is één spel nodig. De gastdocent neemt de spellen mee. Opstelling met tafels voor groepjes van vijf personen. Voorbeeldvraag Bewust aankopen Voorbeeldvraag Rechten & Werk
Doel van de gastles De leerlingen zijn zich bewust wat ze moeten weten van de volgende financiële competenties: Administratie Belangrijke papieren en je persoonlijke gegevens moet je altijd goed bewaren. Dat is nodig voor controle en om overzicht. Zo voorkom je dat je later eventueel in de problemen komt of inkomsten misloopt. Door op tijd te betalen en je gegevens bij te houden, kun je schulden voorkomen. Overzicht Door overzicht te houden, weet je hoeveel geld je hebt. Je weet waaraan je geld hebt uitgegeven en zult ontdekken dat er maanden zijn die een stuk duurder zijn. Door te plannen, weet je precies in welke maanden je iets meer geld moet hebben en in welke maanden je dus iets zuiniger moet doen. (Be)sparen Door op je geld te letten hoef je daarover niet te stressen of te ruziën met je ouders of vrienden. Door te sparen bouw je een buffer op voor als er iets kapot gaat. Je kunt dat dan direct vervangen. Natuurlijk kun je ook sparen voor grotere aankopen. Verleidingen Door alleen te kopen wat je echt wilt, kun je aardig wat geld besparen. Het is verleidelijk om iets te kopen dat in de aanbieding is. Vraag je je ook serieus af of je het echt nodig hebt? Je kunt je geld maar 1x uitgeven en dat kun je dan beter doen aan dingen die je écht wilt hebben! Bewust aankopen Door prijzen en producten te vergelijken, kun je inschatten wat een redelijk bedrag is voor je aankoop. Zo zorg je dat je niet onnodig veel uitgeeft. Het is slim om te checken of een aankoop later nog extra kosten met zich meebrengt. De slogan niet tevreden, geld terug is er niet voor niets! Rechten & Werk Door op de hoogte te zijn van je rechten als werknemer laat je geen geld en andere mogelijkheden liggen waar je recht op hebt, zoals geld terug van de belasting, vrije dagen, vakantiegeld, pensioen en een reëel uurloon.
Inhoud Inleiding en introductie (5 minuten) > Stel je voor als vrijwilliger van Stichting Weet Wat Je Besteedt en vertel waarom je de gastles geeft. > Vertel dat het spel MoneyRace gaat over alles wat je moet weten over geld en dat dit het komende lesuur gespeeld gaat worden. > Opening met een boeiende vraag zoals, weet jij: a Wat een douchebeurt kost? Bij welke competentie hoort dit en waarom is het goed om hier bewust van te zijn. b Wat een acceptgiro is? Wie kan deze naar jou opsturen? En waarom? c Welke verzekeringen verplicht zijn? Wat gebeurd er als je die verzekeringen niet hebt? Dit zijn allemaal vragen die je na afloop kunt beantwoorden. Kern (30-75 minuten) Leerlingen gaan het spel spelen in groepen van maximaal vijf personen. Indien er geen veelvoud van vijf is, kan het spel ook met vier leerlingen gespeeld worden. De (gast)docent leest de spelregels voor en vraagt of er nog vragen zijn bij de leerlingen. Vervolgens krijgen de leerlingen de tijd om het spel te spelen. Voor de afsluiting is maximaal 10 minuten nodig, de speeltijd kan afhankelijk hiervan worden berekend. De antwoorden op de schattingsvragen zijn alleen in het bezit van de (gast)docent. Het is de rol van de gastdocent om het goede antwoord te verstrekken en de winnaar aan te wijzen indien er een schattingsvraag aan bod komt in een groep. Afsluiting & Evaluatie (10 minuten) > Bepaal per groep wie de winnaar is van MoneyRace. > Sluit de gastles af door nog één keer te vragen/herhalen waar het spel over is gegaan. > Vraag wat leerlingen van het spel vonden, wat ging goed en wat kan beter. De evaluatie kan eventueel met behulp van het evaluatieformulier. > Vragen?
Aandachtspunten spreken voor de klas Aandachtspunten houding > Enthousiasme en overtuigingskracht Uit mimiek, houding, gebaren en stem moet blijken dat u volledig achter het verhaal staat dat u vertelt. Zorg voor voldoende afwisseling in uw verhaal. > Afwisseling in houding en positie Een steeds zittende en achteroverleunende docent inspireert niet en komt niet motiverend over. Varieer uw houding en positie regelmatig. > Oogcontact Maak oogcontact, kijk steeds iemand anders even aan. U ziet dan ook of de leerlingen u nog volgen. > Gewoontehandelingen Weet wat uw gewoontehandelingen zijn (ordenen papieren, spelen met haar) en beperk deze tot een aanvaardbaar minimum. > Open houding Houd ook rekening met je non-verbale houding. Durf jezelf open te stellen. Blijf rustig, wanneer jij druk bent slaat dit over op de jongeren. Aandachtspunten spreken > Woordkeuze Stem woordkeuze af op de leerlingen. Vermijd vakjargon. Jongeren vinden financiën een serieuze zaak en willen er ook graag op een serieuze manier over benaderd worden. Probeer niet te hip, cool of kinderlijk over te komen, jongeren waarderen authenticiteit en oprechtheid. > Communicatie Houd de communicatie persoonlijk door namen te gebruiken (tip: laat iedereen een naambordje voor zich neerzetten), en jij te zeggen in plaats van jullie, iedereen, wie et cetera. Spreek rustig en articuleer duidelijk. Leerlingen hebben soms de tijd nodig om te verwerken wat u zegt. > Vragen Probeer vragen van leerlingen door te spelen naar andere leerlingen. Zo bevorder je de interactie en zorg je ervoor dat er aandacht blijft. Stimuleer ook het vragen stellen. Vat de vraag kort samen en richt het antwoord tot de hele groep. Wanneer een leerling de vraag beantwoordt zorg er dan voor dat de hele groep ook het antwoord meekrijgt. > Regels Stel regels. Leerlingen vinden het niet erg als je streng bent, maar rechtvaardig. Met name vmbo-leerlingen zijn gebaat bij structuur en duidelijkheid. Gaandeweg kun je de teugels iets laten vieren, maar laat dit geleidelijk gebeuren. Laat je het te snel gebeuren dan is het moeilijk om daarna de orde weer te herstellen. > Vertel wat je doet Wanneer je even afwijkt van de presentatie om iets te laten zien of te pakken, vertel dan wat je doet. Dit behoudt de concentratie en leerlingen kunnen je dan volgen.