Fysisch milieu Cursus natuurgids 1
Inhoud 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems 2
1 Abiotische processen
1 Abiotische processen
vaststellingen Lithosfeer:vast Asthenosfeer: plastisch De lithosfeer drijft op de asthenosfeer
1 Abiotische processen Tektoniek: de aardkorst beweegt platen bewegen uit elkaar Alfred Wegener platen bewegen naar elkaar convectiebewegingen als motor 6
1 Abiotische processen 7
1 Abiotische processen Geologische tijdschaal Perioden van gebergtevorming
1 Abiotische processen Wereldkaart met gebergten
1 Abiotische processen Geologische tijdschaal hogere levensvormen zeer eenvoudig leven 10
1 Abiotische processen Evolutie van de biodiversiteit de mens! meteorietinslag? uitsterven dinosauriërs ijstijd? vulkanisme? temperatuurdaling door Fysisch milieu opkomst Cursus Natuurgids landplanten? 11
1 Abiotische processen Geologische tijdschaal kustvlakte PRIMAIR - 400 m.j. - 300 m.j. SECUNDAIR - 200 m.j. TERTIAIR QUARTAIR - 100 m.j. - 10000 j. - 2,5 m.j. Ardennen Artesië Haspengouw Alpen Vlaamse heuvels 12 dekzand löss
1 Abiotische processen Klimaat: weer en klimaat
1 Abiotische processen Klimaat: weer en klimaat klimatogram WEER KLIMAAT MICRO-KLIMAAT 15
1 Abiotische processen Klimaat: weer en klimaat MICRO-KLIMAAT
1 Abiotische processen vorstdagen neerslag 17
1 Abiotische processen Klimaatveranderingen evolutie van de wereldtemperatuur ijstijden 18
1 Abiotische processen waar bevond Europa zich in? 19
1 Abiotische processen Europa in de laatste ijstijd
1 Abiotische processen Te m pe rat uu rv er an de rin g ( C) temperatuurevolutie de laatste 1000 j Kleine ijstijd 1000 1500 1900 21
Kenmerken van een IJstijd Uitbreiding van de ijskappen aan de polen Verlaging van het zeepeil Degradatie van de vegetatie in de zones nabij de ijskappen In het begin van de ijstijden: koud maar vochtig: veel sneeuw winterneerslag wordt opgeslagen in de sneeuw in de zomer smelt de sneeuw: regenrivieren worden smeltwaterrivieren In de tweede helft van de ijstijden: het klimaat wordt koud en droog: de wind krijgt vrij spel over landschappen zonder vegetatie
1 Abiotische processen De aarde warmt op door: 23
1 Abiotische processen Gesteentevorming en -vervorming
1 Abiotische processen Gesteentevorming en -vervorming verwering en erosie 26
1 Abiotische processen erosie: oneffen afzetting: vlak 27
1 Abiotische processen Gesteentevervorming geplooid gesteente 28
1 Abiotische processen Organische gesteenten steenkool 29
1 Abiotische processen Organische gesteenten Sommige gesteenten ontstaan uit organisch materiaal: tropische bossen vormen steenkoollagen micro-organismen vormen aardolie en aardgasvelden koraalriffen vormen kalkgesteenten schelpengruis zorgt voor krijtafzettingen schelpengruis wordt krijt afzetting krijt en koraal worden kalksteen diagenese kalksteen wordt arduin en marmer metamorfose
1 Abiotische processen ijzerzandsteen Ontstaan van zandstenen 31
1 Abiotische processen Grind zand leem klei: = afzettingsgesteenten Grind = > 2 mm Zand = 2 mm 50 µm Leem = 50 µm 2 µm Klei = < 2 µm Soms menging, cf. lemig zand, zandleem 32
2 Landschapsvorming Windafzettingen tijdens de ijstijden zand leem 33
2 Landschapsvorming Windafzettingen tijdens de ijstijden
2 Landschapsvorming Duinvorming Westhoekduinen 35
2 Landschapsvorming Opgevulde valleien in de Vlaamse Vlakte 36
2 Landschapsvorming Dender 37
2 Landschapsvorming Reliëfinversie in de polders kreekrug ingeklonken veen 38
Ardens landschap
3 Bodems in Vlaanderen klei zand grind zandleem leem 40
2 Landschapsvorming Bodemerosie: 41
3 Bodems in Vlaanderen 42
3 Bodems in Vlaanderen Bodemwater: Hangwater Capillair water Grondwater 43
3 Bodems in Vlaanderen Bodemprofielen bodemprofiel onder oud bos 44
3 Bodems in Vlaanderen Textuurdiagram 45
3 Bodems in Vlaanderen Meer info: de bodemkaart 46
4 Klimaatverandering en natuur Basisaspecten van klimaatverandering Broeikaseffect: 47
4 Klimaatverandering en natuur Antropogene broeikasgassen: lachgas fluorgassen methaan koolzuurgas 48
4 Klimaatverandering en natuur Uitstoot per sector (mondiaal): 3% 8% 26% 13% 14% 19% energieprod industrie bosbouw landbouw transport huishoudens afval 17% 49
4 Klimaatverandering en natuur Uitstoot per land (of regio): 23% 28% 2% 4% 6% 19% 13% 6% CHINA USA EU27 INDIA RUSLAND JAPAN CANADA OVERIGE 50
4 Klimaatverandering en natuur Klimaatverandering in Europa en België België warmt op > Europa > wereld 51
4 Klimaatverandering en natuur België zit op de wip tussen N. en Z. Europa 52
4 Klimaatverandering en natuur België wordt natter in de winter en met meer geconcentreerde neerslag in de zomer 53
4 Klimaatverandering en natuur Stijging zeespiegel? België wordt natter in de winter en met meer geconcentreerde neerslag in de zomer 54
4 Klimaatverandering en natuur Risico op overstromingen 55
4 Klimaatverandering en natuur Maar: meer ruimte voor water is een kans voor natuur! 56
4 Klimaatverandering en natuur Oppervlaktewaterkwaliteit 57
4 Klimaatverandering en natuur Ziekten: pollenallergie malaria e.a. Lyme 58
4 Klimaatverandering en natuur Gevolgen voor ecosystemen 59
4 Klimaatverandering en natuur De natuurgids als klimaatambassadeur? 60