1 2017 Het jaar in een oogopslag
ECONOMIE IJmuiden op de kaart: IJmuiden Rauw aan Zee en Citymarketing IJmuiden: toegankelijk, herkenbaar en welkom dat is het doel van het project de Rauwe Loper. In 2017 is samen met de betrokken partijen een (globale) visie opgesteld voor de inrichting van de verschillende routes naar de zee en de haven. De verdere uitwerking en uitvoering per route zijn meteen gestart. Zo is de Haven- en Pierroute opgeruimd, is de watertoren en het Zee en Havenmuseum verlicht in de wintermaanden (als aanhaking op de week van Industriecultuur) en de herinrichting bij Strand Noordpier is in de rauwe stijl gedaan. Daarnaast werd het havengebied van IJmuiden op de kaart gezet met het Havenfestival, een streetart festival bij de Halkade en de week van de Industriecultuur. Dit sluit goed aan op de overige activiteiten op het gebied van citymarketing (www.ijmuiden.nl). 2% In het programma Economische ontwikkeling, recreatie en toerisme werd 2% van de totale exploitatie uitgegeven. Dit betreft bijvoorbeeld een subsidie voor verbeteringen van de uitstraling van het Middenhavengebied ( 124.000) en de uitgaven aan de impulsprojecten Rauw aan zee en Techport ( 218.000). Techport, SHIP en Offshore wind: de maakindustrie van morgen Hoe verbeter je de interesse voor technisch onderwijs en hoe laat je dat onderwijs beter aansluiten op de arbeidsmarkt? Daar is Techport voor: techniek in een vernieuwende omgeving waarin onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven samen werken aan de maakindustrie van morgen. In 2017 is onder andere het Technolab gestart: een plek waar kinderen kunnen kennismaken met techniek. Daarnaast is het SHIP geopend: het Sluis Haven Informatie Punt. Bezoekers kunnen informatie over de bouw van de grootste zeesluis krijgen, maar ook over alle bedrijvigheid in de haven en bij bedrijven in de regio. Er is grote belangstelling voor SHIP.
JEUGD Opgroeien in de IJmond, dat is de titel van het Beleidsplan Jeugd 2018-2021. Het kwam tot stand in samenwerking met regionale partners en op basis van een online onderzoek onder jongeren uit deze regio. Er staat in wat Velsen en de IJmond doen voor onze jeugd: van vrijetijdsbesteding tot preventieve ondersteuning en specialistische jeugdhulp. WIJKTEAMS In 2017 kwam er een w5e Sociaal wijkteam bij door splitsing van de teams voor Velsen-Noord en Velserbroek. De vijf sociale wijkteams helpen inwoners bij allerlei vragen, of het nou over geldproblemen gaat, eenzaamheid, gezondheidsvragen, werk of iets anders; de wijkteams hebben allerlei deskundigheid in huis. SOCIAAL DOMEIN Beste sportidee voor de wijk: de sportcontrainer Buiten bewegen daar biedt de gemeente Velsen graag gelegenheid toe. Een breed opgezette prijsvraag voor het beste idee om Velsenaren nog meer in beweging te krijgen, leidde tot de Sportcontrainer - een container met allerlei sporttoestellen, die steeds op een andere plek kan worden neergezet. Hij stond als eerste in Velsen-Noord. Eén van de maatregelen uit het plan is een proef, dat er aan iedere school in Velsen een jeugdhulpteam wordt gekoppeld, met vaste gezichten en verschillende disciplines. De bedoeling is dat problemen zo vroeg mogelijk worden gesignaleerd om erger te voorkomen 52% In de programma s Sociaal domein en sport werd samen 52% van de totale exploitatie uitgegeven. Dit betreft bijvoorbeeld 200.000 aan projecten met jongerencoaches en praktijkondersteuners jeugd- GGZ, inkomensondersteuning aan inwoners van Velsen ( 22 mln), het betalen van de geleverde zorg door de zorgaanbieders voor Jeugdhulp en Wmo ( 17 mln) en het betalen van onderwijshuisvesting en overige accomodaties waar inwoners van jong tot oud voor opvang en begeleiding terecht kunnen( 15 mln). Een grote post is ook de kosten van de sportaccomodaties ( 5,7 mln). Sociaal domein-zorg Via de Participatieraad kunnen inwoners en beroepskrachten die in de gemeente werken actief meedenken over onderwerpen in het sociaal domien. De beleidsnotitie Participatie sociaal domein past goed in de ambitie van de gemeente Velsen is samenspel.
OPENBARE RUIMTE Steeds meer oplaadpalen voor elektrische auto s De gemeente Velsen wil het elektrisch rijden stimuleren en plaatst oplaadpalen voor elektrische auto s. Dit past bij de wens om de CO2- uitstoot te verminderen en een klimaatneutrale gemeente te worden. De oplaadpalen vallen onder de vlag van MRA-E Metropool Regio Amsterdam Elektrisch waar ook beheer en onderhoud zijn ondergebracht. In 2017 is besloten om 16 nieuwe palen te plaatsen, naast de 16 die er al waren. De vraag ernaar groeit nog steeds. Projecten In 2017 is het sluitstuk van HOV Velsen, het Plein 1945, gereed gekomen en daarmee ook de werkzaamheden aan de Lange Nieuwstraat. Een ander groot gerealiseerd project is de rotonde van de Zeeweg-Minister van Houtenlaan inclusief de vernieuwing van de Waterloolaan en rotonde Driehuizerkerkweg 9% In het programma openbare ruimte werd 9% van de totale exploitatie uitgegeven. Dit betreft bijvoorbeeld het onderhoud van de wegen en het groen in de gemeente en diverse projecten. Zoals flankerende kosten bij de aanleg van de HOV, die grotendeels door de Provincie werden betaald.
DUURZAAMHEID Velsen wil een aardgasvrije gemeente worden. De IJmondgemeenten laten een Energietransitieplan opstellen. Daarin worden de alternatieven verkend voor aardgas, de afwegingen daarbij en de randvoorwaarden. Daarnaast is een onderzoek gedaan naar de grootste grondstoffenstromen in de Bestuurders en bedrijven in de IJmond hebben gediscussieerd over de invulling van de definitie van de circulaire economie, de kansen daarvoor en de rollen die de gemeenten en bedrijven kunnen innemen. Inzet op klimaat energieneutraal, BEREIKBAAR Om IJmond bereikbaar te houden en mensen te stimuleren om de fiets te pakken heeft de gemeente Velsen een aantal aansprekende projecten en acties uitgevoerd. IJmond: staal, transport en visserij. Het Vellesan College maakt gebruik van een riothermiesysteem. Hierbij wordt warmte uit het rioolwater teruggewonnen om de school te verwarmen. Daarnaast is een haalbaarheidsonderzoek gestart om riothermie te gebruiken om de woon-/zorgcentra te verwarmen aan de Lodewijk van Deyssellaan in Driehuis. circulaire economie en riothermie Velsen zet in op het klimaat en werkt aan een energietransitie (de overstap van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie), aan een energieneutrale gemeente in 2050 en aan de circulaire economie, oftewel een economie waarin reststoffen volledig opnieuw worden ingezet en eindige grondstofvoorraden niet worden uitgeput. Snelfietsroute: de voorkeursroute en de knelpunten voor de snelfietsroute zijn in kaart gebracht. Eén aantrekkelijk fietsroutenetwerk in de Metropoolregio Amsterdam (MRA): met andere partijen in de MRA deed Velsen onderzoek hoe er één aantrekkelijk netwerk van fietsroutes op metropoolniveau te realiseren is. 8% In het programma Milieu werd 8% van de totale exploitatie uitgegeven. Hierin zit de bijdrage aan de Omgevingsdienst IJmond ( 1,8mln), de kosten van de Riolering ( 4,9 mln) en Afval ( 7,5 mln). De laatste twee worden via de belastinginning betaald door de inwoners en bedrijven van Velsen. (ga toch fietsen!) Houd de IJmond bereikbaar Extra pont in de spits: de spitspont speelt een belangrijke rol bij de groei van het aantal fietsers. Het aantal fietsers dat de oversteek maakt, was 15% hoger in 2017 dan in 2015.
OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Overlast en criminaliteit: horen, zien en melden Wie overlast en onveiligheid effectief aan wil pakken, moet de signalen daarvan op tijd herkennen en melden. Wijkteams en wijkplatforms spelen daar een actieve rol in. In Zee- en Duinwijk en in de Rivierenbuurt in IJmuiden hielden wijkteams een actie om inwoners op het risico van woninginbraak te wijzen. Polarisatie en discriminatie: onderzoeken en voorkomen Hoe groot is het probleem van polarisatie en discriminatie en hoe kunnen we het voorkomen? De gemeente brengt dit in kaart, samen met partijen als de politie, openbaar ministerie, bureau discriminatiezaken, jongerenwerk en moskeeën. In 2017 steunde de gemeente onder andere diverse initiatieven voor vrijheid en diversiteit. Zo kwam er in Velsen- Noord een Paal voor Vrede, was er in IJmuiden een Walk of Peace en ligt er op Plein 1945 in IJmuiden een Regenboogloper, die duidelijk moet maken dat iedereen gelijk is. Daarnaast doet de gemeente mee aan het project Horen, Zien en Melden, samen met de politie, woningbouwcorporaties en wijkplatforms. Ook hier is het doel: herken verdachte situaties. Eind 2017 waren 5.655 mensen uit Velsen lid van de Facebookpagina van het project. Daar wordt informatie gedeeld over bijvoorbeeld woninginbraak en autodiefstal. 4% Jeugoverlast In 2017 is het aantal politiemeldingen van jeugdoverlast in Velsen sterk gedaald: van 763 meldingen naar 519. Ook landelijk is de tendens zichtbaar dat jeugdoverlast daalt. Verklaring wordt gezocht in het feit dat partijen met elkaar samenwerken, maar ook dat jongeren minder buiten komen door andere alternatieven om met elkaar in contact te komen, zoals de smartphone en social media. In Velsen is in 2017 onder andere extra ingezet op samenwerking bij vuurwerkoverlast en bij evenementen. In het programma Openbare orde en veiligheid werd 4% van de totale exploitatie uitgegeven. Hierin zit een bijdrage ( 5,5 mln) aan de Veiligheidsregio Kennemerland (Brandweer) en het zorgdragen voor een veilige woonomgeving door toezicht en handhaving en van bestrijding jeugdoverlast en criminaliteit.
BESTUUR EN BEVOLKING Meer vormen van burgerparticipatie Vaker dan vroeger vraagt de gemeente aan haar inwoners wat zij belangrijk vinden en hoe de gemeente daarop kan aansluiten. Dat kan op verschillende manieren. Zoals de Burgertop, waar ruim 100 inwoners van Velsen kwamen vertellen wat zij belangrijk vonden. Via facebook werden in 2017 4 flitspeilingen onder de bewoners gehouden naast het raadplegen van het burgerpanel over concrete vragen. De gemeente zelf is voor de burgers bereikbaar via facebook om ideeën, meningen of klachten te uiten. Strategische Agenda 2020 Gemeente Velsen voorjaar 2017 4% In het programma Bestuur, bevolkingszaken en burgerparticipatie werd 4% van de totale exploitatie uitgegeven. Dit betreft bijvoorbeeld de kosten ( 3,1 mln) van het bestuur (raad en college) en bevolkingszaken en vergunningen ( 2,4 mln). Samenwerken Meer samenwerking in de IJmond De IJmond samenwerking krijgt sociaal, economisch en maatschappelijk gezien steeds duidelijker vorm. De Strategische IJmondagenda 2020 laat dat duidelijk zien. De IJmondcommissie een overleg van de 3 gemeenteraden vervult hierbij een belangrijke rol. In 2017 sprak de IJmondcommissie over het sociaal domein, jeugdbeleid, verbinding A8-A9, cultuur en luchtkwaliteit. Besluiten hierover nemen de raadsleden daarna in de eigen gemeente.
INKOMSTEN EN UITGAVE Waar komt ons geld vandaan? begroot gerealiseerd (bedragen x 1.000) 1 Algemene uitkering 89.155 87.629 2 Uitkeringsverstrekkingen 19.061 19.336 3 Lokale heffingen 18.107 18.323 4 Afvalstoffenheffing en rioolrecht 15.828 15.673 5 Grondexploitaties en vastgoed verkoop 12.646 6.461 6 Diverse baten, rente en dividend 908 1.117 7 Overige inkomsten 15.124 23.157 8 Onttrekkingen aan reserve 18.222 17.452 5 6 7 4 3 8 2 1 Totaal 189.052 189.148 Waar gaat ons geld naar toe? begroot gerealiseerd 1 (bedragen x 1.000) 1 Economische ontwikkeling, recreatie en toerisme 3.120 2.870 2 Sociaal domein 83.687 84.701 3 Cultuur en culturele voorzieningen 4.918 4.739 4 Sport 5.841 6.002 5 Openbare ruimte 14.483 15.634 6 Milieu 14.436 14.253 10 8 9 7 6 2 7 Ruimtelijke ordening en wonen 20.351 13.806 8 Openbare orde en veiligheid 7.348 7.340 9 Bestuur, bevolkingszaken en burgerparticipatie 6.701 6.724 5 4 3 10 Algemene dekkingsmiddelen 15.341 15.531 Totaal exclusief reserves 176.227 171.599
FINANCIËLE KENGETALLEN Weerstandsvermogen Deze indicator geeft aan in welke mate de onderkende financiële risico s de gemeente zelf kan opvangen met het zogenaamde weerstandsvermogen. De weerstandscapaciteit bestaat uit: algemene reserves, stille reserves, onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. De risico s gedeeld door de weerstandscapaciteit is ten opzichte van de laatste actualisatie bij de Begroting 2018 toegenomen van 1,8 naar 1,9. Zowel de risico s als de weerstandscapaciteit zijn afgenomen. Voor de grondexploitaties zijn zowel het risico als de reserve afgenomen, door gerealiseerde verkopen. Ook is de bijdrage aan de stadsschouwburg van 1,5 mln verwerkt in de weerstandscapaciteit. De ratio is ruim voldoende. Inkomsten en uitgaven (bedragen x 1.000) Economische ontwikkeling, recreatie en toerisme -950 2.870 Sociaal domein -24.049 84.701 Cultuur en culturele voorzieningen -11 4.739 Sport -2.143 6.002 Openbare ruimte -2.755 15.634 Milieu -15.860 14.253 Ruimtelijke ordening en wonen -14.358 13.806 Openbare orde en veiligheid -1.292 7.340 Bestuur, bevolkingszaken en burgerparticipatie -1.759 6.724 Algemene dekkingsmiddelen -108.520 15.531 Stortingen in reserves 12.996 Onttrekkingen aan reserves -17.452 Totaal -189.148 184.595 Reserves (bedragen x 1.000) 60 50 40 30 20 10 0 24.828 6.165 18.785 17.033 7.435 32.421 19.757 3.395 35.534 9.460 4.554 44.770 2014 2015 2016 2017 Inkomsten uitgaven Algemene reserve Resultaat Bestemmingsreserves In de tabel hiernaast is de ontwikkeling van het eigen vermogen te zien. Het eigenvermogen is in de tabel onderverdeeld naar soort reserve. Het totaalbedrag neemt licht af. Kengetallen; 2014-2017 jaarstukken Samenvatting kengetallen Rekening 2015 Rekening 2016 Rekening 2017 Begroting 2017 Begroting 2018 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2,7 2,9 1,8 1,9 2014 2015 2016 2017 De financiële kengetallen geven de financiële positie van de gemeente weer. Vooral het verloop in de tijd van de kengetallen geeft inzicht. De kengetallen liggen in lijn met voorgaande jaren en zijn binnen de normen van de provincie. Netto schuldquote 93,93 97,89 97,15 117,38 112,77 Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 88,97 93,33 92,99 112,95 110,31 Solvabiliteitsratio 22,31 22,00 22,34 17,67 20,57 Kengetal grondexploitatie 12,97 12,93 4,73 4,14 2,71 Structurele exploitatieruimte 4,61 2,13 1,78-0,16 0,65 Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden 109,59 107,47 104,70 104,70 103,40 Hoe lager dit % Hoe lager dit % Hoe hoger dit % Hoe lager dit % Hoe hoger dit % Hoe lager dit %