Delft voor Elkaar BEKENDHEID EN GEBRUIK VOORZIENINGEN EN BUURTACTIVITEITEN Uit: Enquête Sociale Wijken, Delft voor Elkaar 2017 Gemeente Delft Cluster Interne Dienstverlening/Advies Onderzoek & Statistiek Juni 2017
Inleiding Aanleiding tot en doelstelling van het onderzoek Sinds januari 2015 wordt het welzijnswerk in Delft uitgevoerd door de nieuwe netwerkorganisatie Delft voor Elkaar. Hierin wordt samengewerkt door Participe Delft (gefuseerd met DIVA Delft), MEE, Kwadraad en SE-Haaglanden (SEH). Zij werken aan sociale wijken, waarin iedereen kan meedoen, hulp kan krijgen en geven, en zich prettig en veilig voelt. Om de dienstverlening van Delft voor Elkaar beter af te stemmen op de behoefte van bewoners, zijn Delftenaren tijdens dit onderzoek gevraagd hoe zij denken over hun buurt, de voorzieningen in hun buurt en het contact met hun buurtbewoners. Dit verslag over bekendheid en gebruik van voorzieningen in de buurt is onderdeel van het totaalonderzoek. Respons De vragenlijst is uitgezet in het Delft Internet Panel (DIP) in de maand mei. Daarnaast heeft Delft voor Elkaar nog extra vragenlijsten afgenomen in dezelfde periode. Er zijn 2.401 panelleden benaderd. Van hen hebben er 1.180 de vragenlijst ingevuld. Dit resulteert in een respons van 49%. Daarnaast zijn er nog 75 extra vragenlijsten ingevuld via Delft voor Elkaar. In totaal komt dit op 1.255 respondenten. Weging Bij de analyse van de data is er gewogen op de variabelen wijk, leeftijd en geslacht. Dit houdt in dat de antwoorden van bevolkingsgroepen die in het onderzoek minder voorkomen dan in de Delftse samenleving, een zwaarder gewicht hebben gekregen. Voor antwoorden van bevolkingsgroepen die in meerdere mate in het onderzoek voorkomen dan in de Delftse samenleving geldt het omgekeerde. Op deze wijze geven de resultaten een afspiegeling van de werkelijke Delftse populatie. Na weging is het aantal respondenten 1.085.
BEKENDHEID DIENSTEN EN VOORZIENINGEN IN DE BUURT Aan alle respondenten is gevraagd of zij de volgende diensten en voorzieningen in hun buurt kennen: sportverenigingen, buurthuizen, zorgorganisaties en ontmoetingsplekken. Meest bekend zijn de ontmoetingsplekken in de buurt. Ongeveer acht van de tien bewoners weten deze plekken in de buurt te vinden. Twee derde deel is bekend met de sportverenigingen, zes van de tien met de buurthuizen. De zorgorganisaties zijn bij een minderheid bekend (45%). Hiervoor geeft de helft van de bewoners aan deze niet te kennen maar ook geen behoefte hieraan te hebben. De ontmoetingsplekken en sportverenigingen worden het meest gebruikt, door respectievelijk 26% en 21%. Het gebruik van de buurthuizen en zorgorganisaties ligt onder een tiende deel. Voor alle vier deze voorzieningen geldt dat er maar een klein deel niet van wist, maar er wel gebruik van zou willen maken (2 tot 5%). Figuur 1
Achtergrondgegevens De bekendheid van de diensten en voorzieningen is ook op wijkniveau bekeken. Zowel het kleinste als het grootste aandeel en het totaal zijn opgenomen in de figuur. Over het algemeen geldt dat bewoners van de wijken Hof van Delft, Binnenstad en Wippolder minder op de hoogte zijn van de voorzieningen in de buurt. De bewoners van de wijk Hof van Delft zijn het minst bekend met de zorgorganisaties (32%), sportverenigingen (52%) en ontmoetingsplekken (70%) van alle wijken. In de wijk Binnenstad kent een kwart de buurthuizen in de buurt. De buurthuizen zijn het meest bekend in de wijk Buitenhof (81%), maar ook in de wijken Voorhof (78%) en Tanthof (77%) bovengemiddeld bekend. Bewoners van de wijk Tanthof zijn juist meer bekend met de diensten en voorzieningen. (Bijna) negen van de tien bewoners kennen de ontmoetingsplekken en sportverenigingen in de buurt. Sportverenigingen zijn ook bovengemiddeld bekend in de wijk Voordijkshoorn (81%). De zorgorganisaties zijn het meest bekend onder bewoners van de wijk Buitenhof (58%), daarnaast ook bij ongeveer de helft van de bewoners in Tanthof (53%) en Vrijenban (51%). Figuur 2
Naar leeftijd valt op dat vooral de 65-plussers minder bekend zijn met de ontmoetingsplekken en sportverenigingen in de buurt, en de 18-24 jarigen en de 25-34 jarigen minder bekend met de buurthuizen en zorgorganisaties. Ook de 25-34 jarigen zijn in mindere mate bekend met de sportverenigingen. Jongeren van 18 t/m 24 zijn bovengemiddeld bekend met de ontmoetingsplekken en sportverenigingen. Ook de 45-54 jarigen kennen de sportverenigingen goed. Bewoners van 45 en ouder zijn bovengemiddeld bekend met de buurthuizen. Ongeveer de helft van de 55- plussers kent de zorgorganisaties in de buurt. Tabel 1. Bekendheid met voorzieningen in de buurt, naar leeftijd (in %) 18-24 (n=139) 25-34 (n=203) 35-44 (n=158) 45-54 (n=178) 55-64 (n=170) 65 en ouder (n=228) totaal (n=1.077) ontmoetingsplekken in mijn buurt 84 75 83 83 83 72 79 sportverenigingen in mijn buurt 73 60 67 73 71 61 67 buurthuizen in mijn buurt 38 46 59 65 73 69 59 zorgorganisaties in mijn buurt 40 40 41 43 53 48 45 Qua behoefte aan voorzieningen die men nog niet kent, valt enkel op dat de 25-34 jarigen meer behoefte hebben aan sportverenigingen (10%, gemiddeld: 4%). Welke diensten en voorzieningen zijn dit? De respondenten die aangegeven hebben één of meerdere van deze diensten en voorzieningen in hun buurt te kennen, konden vervolgens aangeven welke buurthuizen, sportverenigingen, ontmoetingsplekken of zorgorganisaties dit zijn. Deze diensten en voorzieningen zijn meermalen genoemd: Buurthuizen: Onder de Schie, De Vleugel, De Wending, Brasserskade, De Bras, Buitenhof, Bomenwijk, Buitenhuis, De Hofstee, Tanthof, Olofsbuurt, De Parel, Herman Gorterhof, Fledderus, Geerweg, Het Voorhof, Voorhof, Rotterdamseweg, Krausstraat, Wippolder, Sandinoweg, Raamstraat, Mozartlaan, Vermeertoren, Wipmolen, Sranti. Sportverenigingen: sportclub, voetbalverenigingen Vitesse, Concordia, Ringpass, Hudito, tennisclub DTB, FullSpeed, AV40, DHL, DHC, DVC, DSV, golfverenigingen Concordia en Rijswijk, vv Delfia, roervereniging DDS, Laga, zwembad Kerkpolder, sportfondsenbad, sport- en cultuurcentrum TUDelft, SEP, sportpark Tanthof, tennisvereniging Tanthof, Sparta, Kratos, sporthal, tennisverenigingen, Zwem- en Squashcentrum, sportverenigingen Delftse Hout, Queens sportschool, Basic Fit, sportschool Koster, sportpark Den Hoorn, sportverenigingen Kerkpolder, Allround sportschool, rugby, korfbal, judo. Ontmoetingsplekken: de speeltuintjes in de buurt (vele verschillende locaties genoemd, bv. Bomenwijk, Bras, Nassauplein, Geerweg, Westerhonk), de kinderboerderij en waterspeeltuin (Delftse Hout, Tanthof), kinderboerderijen, speelveldjes, voetbalveldjes, buurtkippenhok, congregatie, kerk, Poptahof, pleinen (Marktplein, Doelenplein), Wilhelminapark, moestuinvereniging, jeugdcentrum De Border, jongerencentrum Culture, Lijm en Cultuur, VAK, DOK. Zorgorganisaties: huisartsen, apotheek, fysiotherapie, tandarts, diverse gezondheidscentra (bv. Tanthof, Voorhof, Wippolder, Nassaulaan), Bieslandhof, Medisch Centrum Delft, Huisartsenpraktijk en apotheek Tanthof, Careyn, Pieter van Foreest, ziekenhuis/renier de Graaf gasthuis, Buurtzorg, Florence, Ipse de Brugge, Maatzorg, Perspektief, woonzorgcentrum (Buytenweye, Lindenhof, Stefanna), GGZ, Doel, MEE.
BUURTACTIVITEITEN Deze paragraaf bevat de resultaten qua deelname aan buurtactiviteiten, activiteiten voor kinderen, redenen om wél of vaker mee te doen, en gewenste informatieverstrekking over buurtactiviteiten. MEEDOEN AAN BUURTACTIVITEITEN Buurtactiviteiten bestaan bijvoorbeeld uit sportactiviteiten, workshops of straatfeesten. Doen de respondenten hier wel eens aan mee? Een kwart van de bewoners doet wel eens mee met de buurtactiviteiten (25%). Figuur 3 Achtergrondgegevens In de wijken Voorhof en Tanthof doet men in mindere mate mee met buurtactiviteiten, in de wijken Binnenstad en Vrijenban juist meer, zie de onderstaande tabel. Tabel 2. Doet u wel eens mee met buurtactiviteiten, naar wijk (in %) Binnenstad (n=124) Vrijenban (n=111) Hof van Delft (n=137) Voordijkshoorn (n=125) Tanthof (n=161) Voorhof (n=108) Buitenhof (n=142) Wippolder (n=155) totaal (n=1.062) ja 30 31 24 28 20 16 28 27 25 nee 70 69 76 72 80 84 72 73 75 totaal 100 100 100 100 100 100 100 100 100
De 65-plussers geven in mindere mate aan mee te doen met buurtactiviteiten (20% doet mee). Deelname onder 35-54 jarigen is bovengemiddeld (35-44 : 38%, 45-54 : 30%). Tabel 3. Doet u wel eens mee met buurtactiviteiten, naar leeftijd (in %) 18-24 (n=130) 25-34 (n=200) 35-44 (n=157) 45-54 (n=178) 55-64 (n=169) 65 en ouder (n=228) totaal (n=1.062) ja 22 21 38 30 24 20 25 nee 78 79 62 70 76 80 75 totaal 100 100 100 100 100 100 100 Welke buurtactiviteiten bezoekt men? De respondenten die wel eens deelnemen aan buurtactiviteiten zijn vervolgens gevraagd met welke activiteiten zij meedoen. Het merendeel doet mee aan straatfeesten (74% (bijna) altijd of soms ). Ruim de helft van de deelnemende bewoners gaat (bijna) altijd of soms naar de informatiebijeenkomsten (53%). Ongeveer een derde deel bezoekt de sportactiviteiten (36%) en ontmoetingsbijeenkomsten (34%). Overigens zegt ruim een kwart dat deze er niet zijn in hun buurt. Over workshops en creatieve activiteiten zegt een (klein) kwart dat deze niet gehouden worden in hun buurt. Figuur 4
Andere buurtactiviteiten De deelnemende bewoners konden aangeven of er nog andere buurtactiviteiten zijn waar zij aan meedoen. Een aandeel van 23% heeft dit gedaan. De volgende buurtactiviteiten zijn veelal genoemd: buurt/straat BBQ, buurtborrel, vrijwilligerswerk, buurt-/belangenvereniging, samen iets doen in de buurt (gezamenlijk eten, klusdag, straat schoonmaken, verschillende groen-activiteiten), feesten/evenementen, markt/brasserie, Halloween, Oogstfeest, Koningsdag, Fleurop acties, activiteit met de kerk. Mist u nog buurtactiviteiten? Dezelfde groep kon ook aangeven of zij nog activiteiten missen. Een aandeel van 18% noemt nog een activiteit die zij missen. Zij noemen bijvoorbeeld: sportactiviteiten, buurt-/straatfeest, buurthuis, activiteiten voor ouderen, jongeren, kinderen, samen een stuk groen onderhouden/straat schoonhouden/opknappen, iets met muziek/dans/knutselen, verbindende activiteiten, plek voor samen eten/koffie drinken. ACTIVITEITEN VOOR KINDEREN In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de behoeft aan activiteiten voor kinderen. Naschoolse en vakantie-activiteiten Zowel de respondenten die meedoen met buurtactiviteiten als die niet meedoen zijn, indien zij kinderen hebben in de leeftijdsgroep 4 t/m 12, gevraagd of zij meedoen met naschoolse activiteiten of vakantie-activiteiten in hun buurt. Beide groepen zijn klein in aantal 1, waardoor de resultaten indicatief dienen te worden opgevat. De deelname is het grootst onder de groep die meedoet met buurtactiviteiten en kinderen heeft. Ongeveer vier van de tien van hen geven aan (bijna) altijd of soms mee te doen aan naschoolse activiteiten, een vergelijkbaar aandeel doet mee aan vakantie-activiteiten. Onder de groep die niet aan buurtactiviteiten meedoet en wel kinderen heeft, is dit aandeel dat aan deze specifieke activiteiten meedoet ook ongeveer gelijk, namelijk ruim een vijfde deel. Worden activiteiten voor kinderen gemist? Alle respondenten zijn vervolgens gevraagd of zij nog activiteiten in hun buurt missen voor kinderen. Een aandeel van 15% van de bewoners die meedoen aan buurtactiviteiten mist activiteiten voor kinderen, onder de niet-deelnemende respondenten is dit 7%. 1 resp. die meedoen aan buurtactiviteiten met kinderen van 4 t/m 12 = 72 resp. die niet meedoen aan buurtactiviteiten met kinderen van 4 t/m 12 = 60
REDENEN OM WÉL OF VAKER MEE TE DOEN AAN BUURTACTIVITEITEN Aan alle respondenten is gevraagd wanneer zij wél of vaker mee zouden doen met buurtactiviteiten. Het was mogelijk meerdere antwoorden te geven. De figuur toont de resultaten per groep. Respondenten die al meedoen aan buurtactiviteiten geven vooral aan vaker mee te willen doen als zij meer tijd zouden hebben (32%). Een kwart van hen wenst niet vaker mee te doen. De niet-deelnemende respondenten geven allereerst aan niet mee te willen doen (29%), of mee te willen doen als zij meer tijd zouden hebben (23%). Ruim een kwart geeft aan het niet te weten of hier geen mening over te hebben. Sommige respondenten hebben een specifieke activiteit genoemd, zoals: buurt BBQ, buurt-/ straatfeest, creatieve workshops, sport (bv. voetbal, wandelen, jeu de boule, dans, gym), muziek/ concerten, ontmoetingen. Er worden ook andere redenen genoemd door ongeveer een tiende deel van zowel deelnemende als niet-deelnemende respondenten. Zij noemen bijvoorbeeld: als de activiteiten mij aanspreken/ interesseren, als ik het van te voren weet/als het duidelijk wordt gecommuniceerd, als ik dat met mijn beperkingen kan doen, ik heb al veel andere dingen te doen (eigen activiteiten, sociaal, werk, vrijwilligerswerk), samen de buurt verbeteren, geen behoefte aan, misschien later (met pensioen, als ik ouder ben). Figuur 5
INFORMATIEVERSTREKKING OVER BUURTACTIVITEITEN De respondenten konden aangeven hoe zij geïnformeerd zouden willen worden over activiteiten in de buurt. Het was mogelijk meerdere antwoorden te geven. De onderstaande figuur toont de resultaten. Ruim de helft van de respondenten ontvangt deze informatie graag via Delft op Zondag. Ruim een derde van de respondenten geeft aan via huis-aan-huisbladen de informatie te ontvangen. Drie van de tien geven de voorkeur aan posters en flyers in hun buurt. Een vijfde deel zou graag geïnformeerd worden via de Facebook-pagina van de buurt of via buurtgenoten. De WhatsApp-groep van de buurt is voor 17% een goede mogelijkheid op de hoogte te zijn van buurtactiviteiten. Ook geven sommige respondenten aan hierover niet geïnformeerd te hoeven worden (15%). De wijkwebsites worden door een tiende deel als informatiebron genoemd. Bijna een tiende van de respondenten noemt nog een andere informatiebron, namelijk: per e-mail, nieuwsbrief van de gemeente Delft, via Delft.nl, Facebook-pagina van de gemeente, Nextdoor, flyers in de brievenbus, via buurtverenigingen, indebuurt, via school, wijkkrantje. Figuur 6
Achtergrondgegevens De gewenste informatiebronnen voor buurtactiviteiten variëren aanzienlijk op wijkniveau. Wederom zijn de kleinste, grootste percentages en het totaal in de figuur aangegeven. De Delft op Zondag wordt door alle bewoners het meest genoemd om te lezen over buurtactiviteiten. De bewoners van Tanthof, Buitenhof, Binnenstad, Voordijkshoorn en Voorhof noemen de Delft op Zondag opvallend veel (58% of meer). In dezelfde wijken zijn de huis-aan-huisbladen een geschikte bron (geldt in mindere mate voor Voordijkshoorn). Bewoners van de wijk Wippolder noemen na de Delft op Zondag vervolgens de Facebook-pagina van de buurt (34%) en posters en flyers (32%). In Hof van Delft zijn buurtgenoten (31%) en posters en flyers veel genoemd (30%). Figuur 7
Naar leeftijd, valt op dat de 45-plussers de Delft op Zondag en de huis-aan-huisbladen vaker noemen. De jongste twee leeftijdsgroepen noemen de posters en flyers in de buurt, de Facebookpagina van de buurt, de buurtgenoten en de WhatsApp-groep vaker. Wijkwebsites worden het meest genoemd door de 65-plussers. Bijna een kwart van de 18-24 jarigen geeft overigens aan niet over buurtactiviteiten geïnformeerd te hoeven worden. Niet in de tabel: De website www.mijnbuurtje.nl wordt bovengemiddeld genoemd door 65-plussers (namelijk door 11%). Tabel 4. Top 8 gewenste informatiebronnen over buurtactiviteiten, naar leeftijd (in %) 18-24 (n=124) 25-34 (n=197) 35-44 (n=157) 45-54 (n=176) 55-64 (n=169) 65 en ouder (n=225) totaal (n=1.048) via Delft op Zondag 26 40 48 58 63 73 53 via huis-aan-huisbladen 16 20 33 41 44 56 36 via posters en flyers in de buurt 37 48 31 26 20 19 30 via een Facebook-pagina van mijn buurt 44 36 21 16 13 6 21 via buurtgenoten 31 36 18 14 14 13 21 via een WhatsApp-groep van mijn buurt 23 24 19 17 11 9 17 ik hoef hierover niet geïnformeerd te worden 23 19 16 12 16 11 15 via wijkwebsites 2 7 11 10 11 15 10