ESF-PROJECT VROUWELIJK INGENIEUR
Hoe het begon Een schijnbaar eenvoudige vraag 2001? Stelling: Moeders die beroepsactief zijn als ingenieur best denkbare rolmodellen voor dochters
Hoe het begon Belangrijke stelling om instroom vrouwelijke ingenieursstudenten te verhogen Studenteninstroom garanderen = afgestudeerden op arbeidsmarkt garanderen zoveel jaar later
Hoe het begon Stelling: niet terug te vinden in literatuur Dus: optie: waarom niet zelf onderzoeken? Contact werkgroep Gelijke kansen beleid Ingenieursfaculteit: interesse in studie?
Hoe het begon Sinds eerste contact lente 2002 en vandaag: 3 wetenschappelijke studies Samenwerkingsverband K VIV, Amazone, VOV, K.U.Leuven in ESF-project
Doel ESF-project Instroom vrouwelijk talent naar ingenieursopleidingen en technische beroepen verhogen Vrouwelijk talent in studie behouden en vlot laten doorstromen Vrouwelijk talent in beroep als ingenieur behouden en vlot laten doorstromen
Problematische instroom Idee: vandaag vlotte instroom studenten = morgen nieuw talent op arbeidsmarkt Problematische instroom: algemene ingenieursrichting: 12,8% meisjes (09/06)
Studiekeuzemotivatie getoetst Thesis sociologie Ans Hoydonckx, 2005 Meisjes, Jongens en wetenschap : Vergelijkende studie naar de motivatie van studenten die opteren voor een ingenieursopleiding aan de universiteit, met bijzondere aandacht voor de motivatie van meisjes
Centrale vraag Wat zet jongens en meisjes aan om te kiezen voor een ingenieursopleiding? Verschillend antwoordpatroon m/v? o.a. Welke mensen, vakken, belangrijk in studiekeuze? Rol leerkrachten? Motivatie voor ingenieursopleiding? Beeldvorming beroep ingenieur?
Onderzoekspopulatie 384 van de 415 (93%) eerstejaars burgerlijk IR 87,5% mannelijk 12,5% vrouwelijk 131 van de 143 (92%) eerstejaars burgerlijk IRarchitect 47% mannelijk 53% vrouwelijk
Meisjes overwogen later dan jongens om ingenieur te worden Meisjes nemen vaker deel aan infosessies, bespreken hun keuze meer dan jongens met anderen en worden door die gesprekken ook meer beïnvloed Belangrijkste gesprekspartners = ouders, leerkrachten, vrienden, ingenieurs & ingenieursstudenten
Welke activiteiten zetten studenten aan om IR sopleiding te overwegen? Burgerlijk IR o vakken als wiskunde, chemie en fysica (80,2%) o ontmoeting IR (25,5%) o studie-informatiedagen (21,9%) o TV programma s en/of films (18,8%) o boeken en/of tijdschriften (18,5%) Burgerlijk IR-architect o vakken als wiskunde, chemie en fysica (71%) o studie-informatiedagen (35,9%) o boeken en/of tijdschriften (30,5%) o ontmoeting IR (18,3%) o TV programma s en/of films (17,6%)
Welke vakken zetten de studenten aan om een IRsopleiding te overwegen? Burgerlijk IR o wiskunde (79,7%) o fysica (71,1%) o chemie (43%) o informatica (23,7%) o technologische opvoeding (18,5%) Burgerlijk IR-architect o wiskunde (69,5%) o fysica (48,1%) o esthetica (37,4%) o o plastische opvoeding (32,8%) technologische opvoeding (19,8%) Welke leerkrachten hebben studiekeuze mee beïnvloed o wiskunde (40,1%) o wiskunde (33,6%) o fysica (17,2%) o fysica (8,4%) o chemie (9,1%)
Meisjes meer vrouwelijke ww-leerkrachten Bij vrouwelijke ingenieursstudenten zijn de ouders hoger opgeleid mogelijk geven hogeropgeleiden dochters minder gangbare opvattingen mee & kiezen meer meisjes uit die groep voor ingenieursopleiding Verband opleiding vader en opleiding respondenten burgerlijk IRs architect: 1/4de burgerlijk IRs: 1/3de
Studiekeuzemotieven Burgerlijk IR o goede basis (86,7%) o interesse in vakkenpakket (73,6%) o dingen willen uitvinden, bouwen of ontwerpen (73,5%) o beroep willen uitoefen waarin men zichzelf kan realiseren (71%) o goede algemene ontwikkeling (66,3%) Burgerlijk IRarchitect o dingen willen uitvinden, bouwen of ontwerpen (89,4%) o goede basis (76,4%) o interesse in vakkenpakket (75,6%) o beroep willen uitoefen waarin men zichzelf kan realiseren (71%) o men is er van overtuigd dat deze studierichting hen het beste ligt (61,1%)
Studiekeuzemotieven Meisjes die voor een IRsopleiding kozen lijken op jongens die voor een IRsopleiding kozen Sociale status, welstand, carrièremogelijkheden en voorzien in financieel onderhoud iets belangrijkere motieven voor jongens dan voor meisjes Meisjes kiezen bepaalde studie omdat ze in hun beroep in contact willen komen met mensen en omdat ze zich willen inzetten voor anderen
Studiekeuze getoetst 2007: idem onderzoek bio-ingenieurs en wetenschappen Vrij vergelijkbare resultaten Ans Hoydonckx Maar per studierichting: meisjes en jongens verschillen niet zo sterk van elkaar!
Focusgesprekken Beeldvorming ingenieursopleiding en beroep getoetst 39 middelbare scholieren, m/v, laatste jaar, sterke wiskunde richtingen Amper idee wat een ingenieur doet ( helm, lego, bouwwerf )
M/V in sterke wiskuderichtingen 2007: 461 middelbare scholieren, m/v 6 u wiskunde of meer 15% meisjes versus 43 % jongens: interesse ingenieursopleiding Meisjes: geneeskunde, bio-ingenieurswet., psychologie (levende materie/dode materie) Geen negatieve beeldvorming beroep
Focusgesprekken beroepsactieve ingenieurs Initiatiefnemers Vrouwelijk Ingenieur : specifieke competenties slaagkansen ingenieurs (m/v) verhogen? Binding actuele aandacht competentiemanagement
Focusgesprekken beroepsactieve ingenieurs 5 focusgesprekken 39 beroepsactieve v- ingenieurs + 20 individuele interviews Hindernissen vrouwelijke ingenieurs functie Opvallend: negatief (hindernissen) en positief (competenties) analoog/herkenbaar vrouwen in andere beroepen
Focusgesprekken beroepsactieve ingenieurs Basisvaardigheden succesvol ingenieur? - Organiseren en coördineren - Vermogen tot zelfreflectie - Positionering van zichzelf - Visibiliteit in de organisatie - Sociale & relationele vaardigheden - Delegeren en loslaten - Non-conformisme in je levensuitbouw - Leren kiezen - Ontwikkelen van authenticiteit - Jezelf blijven - Aantonen & bevestigen dat je wil groeien - Pro-activiteit - Doelbewust en gecontroleerd combineren - Zaken kunnen relativeren - Leidinggevende competenties - Managementtechnieken - The rules of the game kennen - Flexibel zijn - Goede gezondheid - Efficiënt netwerken
On line survey beroepsactieve ingenieurs Medio december 2006-eind januari 2007 Via alumni verschillende Vlaamse universiteiten Via KVIV en VIK Nadeel: representativiteit niet te toetsen 1267 respondenten, 27% v 73 % m
On line survey beroepsactieve ingenieurs 60% jonger dan 40 57,5% burgerlijk ingenieur 23,5% bio-ingenieur 19,2% industrieel ingenieur
On line survey beroepsactieve ingenieurs Wat maakt ingenieur-zijn aantrekkelijk? Vrouwen meer dan mannen: Flexibele werkomstandigheden Kans arbeid gezin te combineren Goede werkgelegenheid
On line survey beroepsactieve ingenieurs 24 sign m/v-verschillende competenties %V %M Autonoom werken 95 86 Werken druk buiten 95 88 Coördineren 91 83 Assertiviteit 87 74 Creativiteit 84 90
On line survey beroepsactieve Loopbaan stopzetten? ingenieurs V% M% Te weinig deeltijdswerk 54 19 Tekort opvangplaatsen 64 34 Combinatie gezin lastig 80 57 Te sterk moeten bewijzen 70 49 Geen gelijke kansen 77 56
On line survey beroepsactieve ingenieurs Kritieke factoren groei in loopbaan? voor M% voor V% Initiatief nemen 95 Zelfvertrouwen 97 Zelfvertrouwen 93 Communicatie 93 Communicatie 92 Steun oversten 88 Leiderschap 91 Leiderschap 88 O & O 83 Werkomgeving 85
ESF-arbeidsmarkt Al deze info: verandering, remedieerbaar? Diverse initiatieven: portretten online m/v ingenieurs self assessment tool jongeren self assessment tool ingenieurs
Besluit en terugblik Proceskarakter, zoektocht Opmerkelijk: competenties belangrijk beroep van velen Uitdaging: deze competenties in opleiding sterker aan bod laten komen
Besluit en terugblik Instroom in opleiding als garantie voor instroom op arbeidsmarkt Maar: op welke leeftijd is de keuze gemaakt? Onderzoek bij jongeren/kinderen nodig: Beeldvorming opleiding en beroep
Besluit en terugblik Onderzoek confronteert met eigen beeldvorming en verwachtingen Vooronderstellingen: meisjes ingenieurs zijn anders, maar wat leren resultaten? Vooronderstellingen: vrouwelijke ingenieurs hebben nood aan ingenieurs-specifieke competenties, maat wat leren resultaten?
Besluit en terugblik Onderzoek confronteert met wat uit heel wat ander onderzoek blijkt: m/v verschil in aandacht combinatie arbeid-gezin Denkvraag: spontaan mannen/vrouwen Accent op wat hen bindt? (gelijk aan elkaar) Accent op wat hen onderscheidt? (verschil)
Projectwebsites: www.amazone.be www.ingenieur-mv.be Met de steun van VESOC en van het Europees Sociaal Fonds. ESF: Bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door het bevorderen van inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid en gelijke kansen, en door het investeren in menselijke hulpbronnen. Meer info www.esf-agentschap.be