Jaarbericht 2012
Weerbare organisatie, zichtbare expertise Ons thema voor 2012 was weerbare organisatie, zichtbare expertise. Het zijn woelige tijden met stelselwijzigingen en een toenemende financiële druk. Des te belangrijker om als NSDSK kracht te blijven uitstralen. En om onze eigen expertise duidelijk zichtbaar en herkenbaar te maken. Voor onze cliënten en alle samenwerkingspartners. De ondertekening van de oprichtingsakte van de Coöperatie Partners in Verstaan was een mijlpaal in 2012. Op donderdag 21 maart werd de al langer bestaande samenwerking tussen Koninklijke Auris Groep, Stichting Pento en de NSDSK hiermee officieel bekrachtigd. Verder was 2012 een goed jaar voor het onderzoek en wisten we groei in de AWBZ-zorg te realiseren. Dit is deels te danken aan de start van onze nieuwe behandelgroepen in Leiden, Hoofddorp en Amsterdam- Noord. In oktober verhuisde het Audiologisch Centrum Holland Noord (ACHN) naar een nieuwe locatie in Alkmaar. Door de grote inzet van alle medewerkers ondervond de patiëntenzorg hier vrijwel geen hinder van. Op 1 juni 2012 nam Gertrude van den Brink afscheid van de NSDSK. Ze was zeven jaar bestuurder van onze organisatie en vond een nieuwe uitdaging als lid van de Raad van Bestuur van Middin. Onder haar leiding maakte de NSDSK een sterke beheersmatige en bedrijfseconomische ontwikkeling door. Mede dankzij haar inzet wist de NSDSK de inhoudelijke en innovatieve drive, waar we om bekend staan, te behouden en te versterken. Een mooie basis om de komende jaren op voort te bouwen. Ernest Müter Raad van Bestuur 60-jarig bestaan We vieren in 2013 ons 60-jarig bestaan. Een jubileumjaar met een aantal bijzondere activiteiten. Zoals een speciale theaterdag voor alle kinderen die bij ons in zorg zijn. En natuurlijk is hun familie ook van harte welkom. Begin oktober houden we een groot tweedaags symposium. Omdat de huidige neonatale gehoorscreening alweer tien jaar bestaat, zal de eerste symposiumdag geheel in het teken van deze screening staan. Op de tweede dag presenteren vooraanstaande onderzoekers uit binnen- en buitenland de nieuwste ontwikkelingen op ons vakgebied. We hopen 2013 feestelijk af te sluiten met een lustrumfeest voor onze medewerkers.
Onderzoek Onderzoek Promotie Karin Wiefferink Op 13 september verdedigde Karin Wiefferink haar proefschrift Cochlear implants in children: Development in interaction with the social context. Karin is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden en werkt als senior onderzoeker bij de afdeling Ontwikkeling en Ontwikkeling van de NSDSK. Jarenlang deed Karin onderzoek naar dove en slechthorende kinderen met een cochleair implantaat. Ze ontdekte dat kinderen met een CI dan wel beter horen, maar dat hun taalontwikkeling en sociaalemotionele ontwikkeling achterblijft ten opzichte van normaal horende leeftijdgenoten. De promotie leverde veel publicitaire aandacht op. Sinds 2010 heeft NSDSK met de Universiteit Leiden een bijzondere leerstoel Sociale en emotionele ontwikkeling bij kinderen met auditieve en/of communicatieve beperkingen. Emotieweb Hoe ontwikkelen dove en slechthorende kinderen en jongeren zich op sociaal en emotioneel vlak? Dat onderzochten NSDSK, Universiteit Leiden, het LUMC en Centrum Autisme. De vragenlijsten en testen die hiervoor ontwikkeld zijn, vormen de basis van Emotieweb. Emotieweb geeft direct inzicht in de sociaal-emotionele competenties van kinderen en jongeren. Op basis van de uitkomsten ziet de professional in hoeverre een kind afwijkt ten opzichte van zijn leeftijdsgenootjes. Mocht daar aanleiding voor zijn, dan kunnen behandelaars hun plannen hier op aanpassen. Emotieweb is gebaseerd op een grootschalig onderzoek naar sociaal-emotioneel functioneren bij dove en slechthorende kinderen en kinderen met een autisme-spectrumstoornis. Uit dit onderzoek blijkt dat zij een andere sociaal-emotionele ontwikkeling doormaken, dan horende leeftijdsgenoten. Kinderen en jongeren tot 16 jaar kregen vragen over o.a. lichamelijk en psychologisch welbevinden, zelfbeeld, autonomie, pesten, school en relaties met ouders en vrienden. Daarnaast deden de kinderen allerlei testen, bijvoorbeeld over inlevingsvermogen in andermans gevoelens. Interactief voorlezen Voorlezen is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Sinds de komst van tablets neemt digitaal voorlezen een grote vlucht. Welke mogelijkheden bieden digitale prentenboeken voor het voorlezen aan jonge kinderen met een auditieve beperking? Voorlezen prikkelt de fantasie, draagt bij aan taalgevoel en taalbegrip en vergroot de woordenschat. Het stimuleert de taal- en spraakontwikkeling en sociaalemotionele vaardigheden. Voorlezen kan vanuit een boek of met behulp van een tablet. Kinderen vinden dit laatste vaak spannend en zijn gefascineerd door de mogelijkheden die tablets bieden. Voor het project interactief lezen ontwikkelden we speciale apps, toegespitst op onze doelgroep. In deze apps maken we geen gebruik van stemmen, gebruiken we tekst in beeld, is er een optie voor gebaren en geven we tips om voor te lezen. De gezinnen die met het project meedoen, krijgen een korte introductiecursus. Daarna lezen zij tien weken voor: vijf weken uit een gewoon prentenboek en vijf weken uit een digitaal prentenboek. De onderzoeksresultaten worden in 2014 bekendgemaakt.
Taalbeleid Natuurlijk communiceren Communiceren gaat vaak van nature goed. Ouders met een baby of jong kind met een auditieve beperking hebben soms een steuntje in de rug nodig. Om die vanzelfsprekende, natuurlijke communicatie bij hen te verankeren, ontwikkelden we een nieuwe introductiemodule: Natuurlijk communiceren. Zodra ouders hun baby en/ of kind aanmelden bij onze afdeling Vroegbehandeling, gaan we aan de slag. De interactie tussen ouder en kind is essentieel voor zowel een goede taal- en spraakontwikkeling als voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Om deze te verstevigen introduceerden we in 2012 de introductiemodule Natuurlijk communiceren. De module is onderdeel van ons nieuwe taalbeleid met als doel de relatie tussen ouder en kind optimaal te gebruiken. Alle gezinnen die in begeleiding zijn, krijgen in deze eerste periode hetzelfde aanbod aan informatie, NmG+ Als vervolg op de introductiemodule Natuurlijk communiceren bieden we ouders een gebarencursus NmG+ aan. Ook op onze behandelgroepen werken we met NmG+. dat natuurlijk toegespitst wordt op de eigen situatie. Omdat iedere relatie, ieder kind en elke ouder anders is. Bij Natuurlijk communiceren staat plezier in communiceren voorop. Visuele ondersteuning speelt hierbij een belangrijke rol. De ouders krijgen vaardigheden aangereikt om ESM De vraag naar goede begeleiding en behandeling voor jonge kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden blijft groeien. In mei openden we een nieuwe behandelgroep in Amsterdam-Noord. We startten met één groep, maar de vraag was zo groot dat we binnen korte tijd al twee groepen hadden. We hopen in 2013 nog een nieuwe locatie te openen. Zodat we aan alle vragen kunnen voldoen. met behulp van lichaamshouding, mimiek, visuele aspecten en gebaren in contact met hun kind te gaan. Tegelijkertijd leren ze deze aspecten bij hun kinderen op een goede manier te interpreteren. Als afsluiting van de module komt een dove of slechthorende professional op huisbezoek. De ouders krijgen tips en wisselen ervaringen uit. Dit bezoek biedt ouders een kijkje in hun toekomst. Ouders reageren enthousiast en positief op deze vaak bijzondere ontmoeting. Bijscholing Om de introductiemodule Natuurlijk communiceren en de cursus NmG+ succesvol te laten verlopen, bleek het noodzakelijk veel van onze medewerkers bij te scholen. In 2012 zijn we gestart om alle medewerkers met cliëntcontact op te leiden in NmG+.
Nieuw in 2012 Yes, we CANG Het Centraal Administratiesysteem Neonatale Gehoorscreening (CANG) is een digitaal patiëntendossier en een procesondersteunend instrument voor de jeugdgezondheidszorginstellingen. Het CANG werd in 2012 vernieuwd. Het CANG is een cluster van systemen dat testen ondersteunt en data zorgvuldig en betrouwbaar bewaakt. Een belangrijk instrument bij de neonatale gehoorscreening en essentieel bij de communicatie, planning, oproep, screening en eventuele verwijzing naar het audiologisch centrum. Elke baby in Nederland krijgt zijn eigen dossier in het CANG. Al die gegevens zijn opgeslagen bij de NSDSK. In 2012 is een nieuwe versie van CANG geïntroduceerd en geïmplementeerd bij alle partnerorganisaties. Alle regiocoördinatoren en andere betrokkenen kregen een intensieve training om met de nieuwe CANG aan de slag te kunnen. In 2011 veranderden we de naam van onze afdeling Gezinsbegeleiding. De naam dekte de lading niet meer. Vandaar dat deze afdeling voortaan Vroegbehandeling heet. ACHN verhuisd In oktober verhuisde het Audiologisch Centrum Holland Noord (ACHN) naar een nieuwe locatie. Een groter pand, voorzien van alle moderne faciliteiten om het complete aanbod van audiologische diensten aan te kunnen bieden. Het ACHN is onderdeel van de NSDSK en behandelt jaarlijks ruim 4.000 kinderen en volwassenen met een auditieve en communicatieve beperking. Het ACHN doet audiologisch onderzoek en onderzoek naar taal- en/of spraakontwikkeling. Verder geeft het ACHN adviezen en ondersteunt het centrum bij revalidatie en begeleiding. Bij het ACHN werken audiologen, logopedisten, maatschap- Nog meer nieuwe locaties Ook onze behandelgroepen de Ster Alkmaar voor peuters met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden, en de Knipoog Alkmaar voor dove en slechthorende peuters zijn verhuisd naar een nieuwe locatie in Alkmaar. Behandelgroep De Ster Hoorn kreeg een nieuw onderkomen in Zwaag. pelijk werkers, audiologieassistenten, linguïsten, orthopedagogen en audiologen nauw samen. Op deze manier kan het ACHN efficiënt en zorgvuldig integrale zorg aanbieden. Partners in Verstaan Via de coöperatie Partners in Verstaan streven Auris, Pento en de NSDSK ernaar om van elkaar te leren, nieuwe gezamenlijke activiteiten op te zetten en de zorgketens te versterken. In verschillende secties en themagroepen zoeken de organisaties naar samenwerking op inhoud. Bijvoorbeeld door onderzoeksmethodieken op elkaar af te stemmen en door hetzelfde instrument (BergOp) te hanteren voor effectmeting van behandelingen. Daarnaast leggen medewerkers over en weer werkbezoeken af om beter bekend te raken met elkaars methodieken. Het Audiologisch Centrum Utrecht is ondergebracht in de coöperatie en valt dus onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de drie moederorganisaties.
En verder Babybrein Vrijdag 14 december luisterden 135 mensen geboeid naar vijf lezingen over het babybrein. Stichting Van der Lem Fonds organiseerde het babybreinsymposium in samenwerking met de NSDSK. Het symposium bood interessante informatie voor mensen die betrokken zijn bij diagnostiek en zorg van kinderen met een auditieve of een communicatieve beperking. In een vijftal lezingen kregen zij inzicht in het onderzoeksterrein van ontwikkelingspsychologie en neurowetenschappen. Daarnaast was er veel aandacht voor (nieuwe) onderzoek- en observatietechnieken. Kernvraag was erachter te komen wat er zich in het (dove) babybrein afspeelt. Zijn er aanwijzingen in het brein die ervoor zorgen dat de taal- Social media NSDSK gaat met haar tijd mee. Naast onze geschreven publicaties en onze website communiceren we steeds vaker via sociale media. In 2012 ontwikkelden we beleid ten aanzien van sociale media. We zijn te vinden op Twitter, Facebook en LinkedIn. en gehoorontwikkeling anders dan normaal verlopen? Zo ja, welke technieken en methodieken brengen deze mogelijke voorspellers aan het licht? En zijn deze al bij baby s van enkele dagen of weken op te sporen? Kortom: hoe kunnen we een vertaalslag maken van de huidige wetenschappelijke onderzoeken en technieken naar de dagelijkse praktijk en diagnostiek. Zodat we nog beter kunnen diagnosticeren en sneller en gerichter kunnen behandelen. De bezoekers kregen veel nieuwe inzichten en de organisatoren kijken terug op een geslaagd symposium. Meer dan tevreden! Ieder jaar vragen we cliënten een cliënttevredenheidsonderzoek in te vullen. Onze afdeling Vroegbehandeling scoorde met een 8,6. Het rapportcijfer voor het ACHN was 8,1. Onder de jeugdgezondheidsorganisaties hielden we een evaluatie over de trainingen die onze afdeling Vroegtijdige Onderkenning Gehoorstoornissen verzorgt. Ook hier scoorden we goed. Vrijwel allemaal achten en geen cijfer onder de zeven. Blijvend innoveren NSDSK wil zichtbaar zijn. Dat doen we onder andere door regelmatig te publiceren in vakbladen en wetenschappelijke tijdschriften. Ook verzorgen we met veel plezier presentaties. Om te blijven innoveren is geld nodig. Dat hebben we ook in 2012 via diverse fondsen verworven. Met die financiën bekostigen we diverse onderzoeken. Onze onderzoeken zijn altijd praktijkgericht en sluiten nauw aan bij de zorg. De resultaten van alle onderzoeken worden dan ook direct in ons behandelbeleid geïmplementeerd. Zo blijven we voorop lopen in onze branche. Kwaliteit Het Keurmerkinstituut geeft in haar rapportage aan dat kwaliteit bij de NSDSK deel uitmaakt van de cultuur. Externe auditors van HKZ (harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector) en Fenac waren erg positief over de manier waarop kwaliteit in onze organisatie is gewaarborgd. Zij gaven aan dat dit onder andere komt omdat kwaliteit door de medewerkers gedragen wordt.
Profiel Kerngegevens 2012 De NSDSK is specialist voor taal en gehoor. We bieden een uitgebreid pakket van zorg, advies en begeleiding bij gehoormoeilijkheden en bij ernstige spraak- en taalmoeilijkheden (esm). Voor kinderen (hun ouders) en volwassenen. Met het accent op jonge kinderen. Dankzij onze expertise maken we gebruik van de nieuwste innovaties. En werken we met de beste methodes. Onze vier afdelingen - Vroegtijdige Ontwikkeling Gehoorstoornissen, Vroegbehandeling, Audiologisch Centrum Holland Noord en Onderzoek & Ontwikkeling - werken intensief samen. Met elkaar en met externe partners. We willen onze cliënten het beste bieden, volgens de laatste wetenschappelijke onderzoeken. Audiologisch Centrum Holland Noord Cliënten in behandeling 2011 2012 groei Aantal cliënten* 3.911 4.186 7% Aantal bezoeken 6.909 7.307 6% Aantal verrichtingen ** 17.076 19.520 14% Aantal nieuwe cliënten 2.253 2.381 6% (* aantal cliënten dat in het kalenderjaar een behandeling heeft gehad) (** een afspraak kan uit meerdere verrichtingen bestaan. Bijvoorbeeld een adviesgesprek en een spraakaudiogram) Vroegbehandeling Cliënten in behandeling 2011 2012 groei Doof/ernstig slechthorend 122 128 5% Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden 217 276 27% Matig slechthorend 90 72-20% Overig 1 1 0% Totaal aantal cliënten* 430 477 11% (* het aantal cliënten dat in het kalenderjaar een behandeling heeft gehad.) Financiën Opbrengsten afdelingen 2012 ACHN: zorgverzekeraars 1.808.603 Vroegbehandeling: AWBZ 4.364.930 Onderzoek & Ontwikkeling: subsidies van fondsen 194.714 Vroegtijdige Onderkenning Gehoorstoornissen JGZ-instellingen voor dienstverlening VOG 412.466 Personeel 2011 2012 groei Aantal medewerkers 121 127 5% Aantal FTE 78,9 85,1 8%
Colofon Dit jaarverslag is een verkorte weergave van het jaardocument 2012 van de NSDSK, specialist voor taal en gehoor. Het volledige jaardocument is te downloaden op www.nsdsk.nl. NSDSK Lutmastraat 167 1073 GX Amsterdam Telefoon: 020-5745945 Teksttelefoon: 020-5745950 Fax: 020-5745920 E-mail: nsdsk@nsdsk.nl Website: www.nsdsk.nl Twitter: www.twitter.nl/ nsdsk_actueel LinkedIn: www.linkedin.com/ company/ nsdsk-specialist-inlanguage-and-hearing Audiologisch Centrum Holland Noord De Vliegerstraat 1a 1816 KD Alkmaar Telefoon: 072-5141050 Fax: 072-5141060 E-mail: achn@nsdsk.nl Website: www.nsdsk.nl Voor alle overige adressen, zoals bijvoorbeeld de locaties van de Knipoog en de Ster kunt u terecht op www.nsdsk.nl. Hier vindt u ook alle actuele informatie. Tekst en redactie: Lef met Letters Tekeningen: Simone Pronk/ Janneke Treffers Vormgeving: AMC Ton Pors Druk: Drukkerij Wedding