Dag van intelligentie 2018 Intelligetiemeting in het onderwijs Jeannette Rosbach
Casus Thomas (9 jaar) Groep 5 regulier onderwijs Vanaf start basisschool zorgen. Komt moeilijk mee in de klas. Wisselende prestaties: de ene keer lukt het wel, de andere keer niet. In groep 2 al eens getest: IQ in laaggemiddeld tot gemiddeld gebied. Ingezet op extra instructie/aandacht en eigen leerlijnen, maar wisselende beeld blijft. En daarmee dus ook de zorgen. Wel/Niet opnieuw IQ onderzoek?
Definitie Van Dale online: Verstandelijk vermogen Wechsler: Intelligentie is het vermogen doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief met de omgeving om te gaan. Resink en Drenth (Wikipedia): Intelligentie is een conglomeraat van verstandelijke vermogens, processen en vaardigheden, zoals: abstract, logisch en consistent kunnen redeneren, relaties kunnen ontdekken, leggen en doorzien, problemen kunnen oplossen, regels kunnen ontdekken in schijnbaar ongeordend materiaal met bestaande kennis nieuwe taken kunnen oplossen, zich flexibel kunnen aanpassen in nieuwe situaties zelfstandig kunnen leren, zonder directe en volledig instructie nodig te hebben.
Waarom doen we IQ onderzoek in het onderwijs? Systeem-eisen Toelating tot bepaald type onderwijs Financiering van aanpassingen Formele diagnostiek Bijv. dyslexie-diagnostiek Handelingsgerichte diagnostiek Algehele/specifieke leerproblemen Deel van breed onderzoek
Testen in Nederland Hoeveel IQ testen hebben we in Nederland voor de kinderen en jongeren in de schoolgaande leeftijd (4-18)? a) 5 b) 7 c) 10 d) 12
IQ testen Breed Non-Verbaal Groepsgewijs WPPSI-III SON2-8 NIO WISC-III SON6-40 ADIT WISC-V WNV NSCCT WAIS-IV RAKIT GIT-2 (IDS-2)
Maakt testkeuze uit? SON 6-40 correlatie: 0,74 WISC-III 0,83 WAIS-III 0,78 WNV 206 kinderen, 6-11 jaar 5 IQ testen Groepsniveau: hoge correlaties en minimaal verschil in scores Individueel niveau: 12% tot 38% verschil MAAR: slechts 4% door test zelf Normeringsonderzoek Wetenschap (Hagmann-von Arx et al, 2016)
Keuze Hulpvraag Systeemeisen Formele diagnostiek Handelingsgerichte diagnostiek Leeftijd Leeftijdsbereik van de test Bodem- en plafoneffect Afname Duur Vorm Overig Beperkingen Taal/verblijfsduur in NL cultuur
Kloof PIQ-VIQ De kloof tussen het PIQ en het VIQ (op de WISC-III) is tegenwoordig een verklaring voor van alles. Maar bij hoeveel procent van de kinderen komt een kloof (verschil van 15 punten of meer) voor?
(het goede antwoord is 25%)
Resultaten op een IQ test Meetpretentie Algeheel intelligent functioneren Eén IQ score? Verschillen tussen testen Meetfouten Persoon is meer dan IQ Betrouwbaarheidsinterval!
CHC-Model
Verbaal Begrip Index: gekristalliseerde intelligentie Op welke manier zijn ochtend en middag hetzelfde? Hoe zijn ze gelijk? Mimiek: Wat betekent mimiek? Overeenkomsten Woordenschat
In het onderwijs Hangt samen met Lezen (technisch en begrijpend) Schrijfvaardigheid Wiskunde Ondersteunen Uitbreiding kennis Nieuwe informatie linken aan voorkennis Begrip van instructies controleren Taalgebruik vereenvoudigen Picto s gebruiken Aanleren funtiewoorden
Visueel Ruimtelijke Index: visuele informatie verwerking Blokpatronen Figuur Samenstellen
In het onderwijs Hangt samen met Hogere wiskunde (meetkunde, technologie, natuurkunde) Voor basisonderwijs: drempelwaarde? Ondersteunen Visuele informatie verbaal ondersteunen Begrip van ruimtelijke concepten ondersteunen in 3D Digitale klok ipv analoge Aandacht voor lay-out van teksten Aandacht voor visuele letterkenmerken bij aanvankelijk lezen Ruitjespapier bij rekenen Grafieken en kaarten verbaal toelichten
Fluid Redeneren Index: vloeiende intelligentie Matrix Redeneren Gewichten
In het onderwijs Hangt samen met Begrijpend lezen Schrijfvaardigheid Technisch en inzichtelijk rekenen Ondersteunen Metacognitieve strategieën aanleren Stappenplannen en schema s Samenvattingen aanleveren Procesgerichte zelfcontrole aanleren Denkprocessen demonstreren en schematiseren
Werkgeheugen Index: korte termijn geheugen Cijferreeksen Plaatjesreeksen
In het onderwijs Hangt samen met Aanvankelijk, technisch en begrijpend lezen Spelling en schrijfvaardigheid Technisch en inzichtelijk rekenen Ondersteunen Niet multitasken Korte, stapsgewijze instructies Doseren van nieuwe informatie Nieuwe lesstof koppelen aan bestaande kennis Visueel en auditief aanbieden tegelijkertijd Herhalen, herhalen, herhalen Geheugenstrategieën (ezelsbruggetjes) aanleren Onthoudkaarten Tussenstappen op laten schrijven
Verwerkingsnelheids Index: verwerkingssnelheid Symbool Substitutie Coderen Symbool zoeken
In het onderwijs Hangt samen met Aanvankelijk, technisch en begrijpend lezen Spelling Technisch en inzichtelijk rekenen Ondersteunen Meer tijd geven Opdrachten inkorten Motivatie ondersteunen bij langere werkduur Veelvuldig inoefenen Minder focus op tempo, maar meer op kwaliteit Tijd voor opdracht visualiseren Pauzes geven om motivatie te behouden en overbelasting werkgeheugen te voorkomen Onthoudkaarten voor te automatiseren kennis
Tip Handelingsadviezen vooral gericht op het onderwijs zijn te vinden op de site van het CHC-platform: https://expertisetoegepastepsychologie.be/subpages/chc-platform/#adv En dan onder het kopje BCV-fiches met interventiemogelijkheden. Daar staan 7 pdf bestanden behorend bij 7 poten uit het CHC model.
Kies 3 belangrijkste factoren voor schoolsucces IQ Gedrag Motivatie Executieve functies SES Leerkracht Doorzettingsvermogen Mentale gezondheid Peers Omgevingsfactoren Schooltype Motoriek Anders, namelijk
Met alleen IQ/WISC-V ben je er niet! Beperkingen van het instrument: WISC-V CHC-model Correlatie van.54 tussen IQ en schoolresultaten (Roth et al., 2015) Correlatie van.30 tussen EF en schoolresultaten (Jacob & Parkinson, 2015) Maar nieuwer werkveld (merendeel van de onderzoeken na 2010) Aanwijzingen dat correlatie op kan lopen tot ook richting.50 Sterke relatie tussen EF Werkgeheugen en (fluid) IQ WG verklaart tot 66% van IQ Losse, maar wel gerelateerde constructen
Stabiliteit van IQ Brede visie: vanaf ongeveer 6-7 jaar stabiliseert IQ IQ @ 7 jaar correleert ongeveer 0.7 met IQ @ volwassenheid Recente studie (Yu, 2018) 109 kinderen, longitudinaal, 1-17 jaar Totaal 12 metingen Correlatie 0,57
Take Home boodschap Stop niet met IQ test, maar gebruik m intelligent! Wees je bewust van wat je meet (en wat ook allemaal niet) Kijk naar het kind in z n geheel Kijk naar het profiel in termen van cognitieve sterktes en zwaktes
Casus Thomas (9 jaar) Groep 5 regulier onderwijs Vanaf start basisschool zorgen. Komt moeilijk mee in de klas. Wisselende prestaties: de ene keer lukt het wel, de andere keer niet. In groep 2 al eens getest: IQ in laaggemiddeld tot gemiddeld gebied. Ingezet op extra instructie/aandacht en eigen leerlijnen, maar wisselende beeld blijft. En daarmee dus ook de zorgen. Wel/Niet opnieuw IQ onderzoek?