Chemie en ICT de invloed van ICT op de Fabriek, het Product en de Klant van de toekomst Driebergen, 31-01-2013, Ger Fischer Paul A. Hendriks
Agenda Chemie en ICT Introductie Duurzaamheid als issue Ontwikkelingen in de chemie de toekomstvisie van de sector Bio-based economy De Fabriek van de Toekomst De economie van de toekomst Circulaire economie De netwerk economie De (toekomstige) rol van ICT Groene ICT of vergroenen dankzij ICT? De innovatiepijplijn ICT als facilitator Conclusies en aanbevelingen 2
Vraagstelling De vraagstelling voor ons onderzoek kent een aantal componenten: Energie efficiëntie bij de Factory of the Future Chemie en ICT de invloed van ICT op de Fabriek, het Product en de Klant van de toekomst, over hoe zaken met elkaar samenhangen en het belang van ICT(-ontwikkeling) nu en de komende decennia. Met als achterliggende vraag hoe wij allen met de uitdagingen die duurzamer en energie-efficienter oplevert kunnen/moeten omgaan vanuit de ICT-sector 3
Agenda Introductie Duurzaamheid als issue Ontwikkelingen in de chemie De economie van de toekomst De (toekomstige) rol van ICT 4
Waarom duurzaamheid een issue is.. Vanwege de voorspelde klimaatverandering en de gevolgen (risico s) die dit met zich mee brengt Vanwege de groei van de wereldbevolking en de verdeling van de rijkdommen (of de schaarste) Vanwege de uitputting van onze aarde (te grote ecologische footprint) Vanwege onze afhankelijkheid van fossiele en nucleaire brandstoffen Vanwege de vervuiling en ons onvermogen om te gaan met ons afval Vanwege onze neiging om slechts met het hier en nu bezig te zijn en niet met de toekomst, of met de wereld zoals wij die achterlaten voor onze kinderen en kleinkinderen Vanwege het opraken van grondstoffen 5
en hoe ICT kan bijdragen aan verduurzamen, bijvoorbeeld van de chemie Kennelijk is een duurzame toekomst een issue, en als we er iets aan willen doen, dan is nu beginnen eigenlijk al te laat Maar: beter laat dan nooit, vandaar dat we vandaag wel kijken naar:.de rol van de (groene) chemie in de toekomst.de Fabriek van de Toekomst..en de rol die ICT daarbij kan spelen, met name om de energieconsumptie beperkt (= efficiënter) en controleerbaar te houden. 6
Agenda Introductie Duurzaamheid als issue Ontwikkelingen in de chemie De economie van de toekomst De (toekomstige) rol van ICT 7
Ontwikkelingen in de chemie Sector is volop in ontwikkeling en vernieuwing, bewust van positie en eigen mogelijke bijdrage aan duurzamere samenleving. Stelt zelf ambitieuze doelen met een CO 2 reductie tussen 2005 en 2030 van 40 50%, waarvan tussen 2005 en 2012 al 11% is gerealiseerd.* Belangrijke thema s/plannen: Actieagenda Topsector Chemie: New Earth, New Chemistry (2011) Routekaart (Nov. 2012) Bio-based Economy Bio-based Fuels Toekomstige ambitie: Nederland in 2050 : land van de Groene Chemie Nederland in 2050 : in top-3 van producenten van slimme materialen. * Source: Regiegroep Chemie, 2006: 50% over 25 jaar; Routekaart Chemie, 2012; 40% in 2030 8
Ontwikkelingen in de Chemie: Routekaart 6 aandachtsgebieden/oplossingsrichtingen (Doelstelling: 40% reductie t.o.v. 2005) 1.Energie-efficiëntie 2.Vervanging fossiele grondstoffen 3.Carbon Capture & Storage/Usage 4.Sluiten van de materiaalketen 5.Duurzame producten 6.Duurzame energie Opvallend: Beperkte aandacht voor ICT 9
Voorbeeld: Energie-efficiency bijdragen van de chemie Oplossingsrichting 1: Energie efficiency 10
Ontwikkelingen in de Chemie: Bio-based Economy Bio-based economy de absolute noodzaak om ons onafhankelijker te maken van fossiele grondstoffen en controle over onze toekomst te houden de enorme kansen die zo n transitie biedt voor de Nederlandse economie kansen voor verlaging van de CO 2 uitstoot en vervanging van schaarse materialen. Beheersbaar maken van afvalstromen Biomassa als grondstof 11
Bio-Based Economy Stromen/werkpakketten binnen BBE: Biobased materialen BioEnergy & BioChemicals Groen gas BioSolar cells Geïntegreerde bioraffinage Teeltoptimalisatie en Biomassaproductie Terugwinnen en hergebruik grondstoffen Economie, Beleid, Duurzaamheid Ook hier: Beperkte aandacht voor ICT 12
De Fabriek van de Toekomst Eerdere onderzoeken: Factory of the Future (FotF) De kas als energiebron Het datacentrum als warmtebron (GreenIT Consortium, OZZO) Gezamenlijk kenmerken: DELEN Van (duurzame) energie Van energieopslag Van warmte Van (smart) grids Van materiaalstromen (circulaire economie, cradle2cradle) Van informatie/kennis 13
Agenda Introductie Duurzaamheid als issue Ontwikkelingen in de chemie De economie van de toekomst De (toekomstige) rol van ICT 14
De circulaire economie 15
De circulaire economie De circulaire economie is meer dan hergebruik van afval Volgens de opvattingen van de Ellen MacArthur Foundation gaat het om: (Product) Ontwerp Hergebruik (second life) Loslaten van eigendom (van consumer naar user ) Gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen Diversiteit en aanpasbaarheid Denken in systemen Afval als voedsel Bouwt voort op Cradle2Cradle, regeneratief ontwerp, performance economy, industriële ecologie en biomimicry 16
De economie van de toekomst is ook een netwerkeconomie Sharing Smart grids Social media Cloud Industrial Internet Internet of Things Elke machine/component is intelligent & verbonden De hoeveelheid data groeit enorm ( Big Data ) en wordt met geavanceerde analysetechnieken toegankelijk en inzichtelijk gemaakt De consument is essentieel en gelijkwaardig onderdeel van de netwerken The Factory of the Future is a network concept 17
Agenda Introductie Duurzaamheid als issue Ontwikkelingen in de chemie De economie van de toekomst De (toekomstige) rol van ICT 18
Rol van ICT: Groene ICT GREENING of IT The footprint of IT itself (hardware, software & infrastructure): creation: impact materials & energy during production / transport design: energy efficient & more effective use: energy efficient & more effective end-of life: reuse of materials closing the loop GREENING by IT Using (Green) IT to contribute to: reduction of the negative footprint of businesses and society increase of the positive for business benefits and society help enable a (more) circular economy? GREENOcean Based on the definitions of the GreenIT Consortium Amsterdam Using (Green) IT to contribute to: create new business opportunities for a Green or Circular Economy. 19
ICT Bijdrage aan energie efficiëntie Rol van ICT: hoe beïnvloedt ICT andere sectoren Het dilemma van technology push versus demand of market pull De tijdsduur van innovatie tot brede toepasbaarheid en brede toepassing Pull: Vanuit de toekomst eisen stellen aan wat nodig is Push: Doortrekken en implementeren van al in gang gezette ontwikkelingen 2010 2030 2050 Tijd 20
Routekaart Chemie: De innovatiepijplijn Belangrijk hulpmiddel voor bepalen, plannen en monitoren acties Aangevuld met Technology Readiness Levels: 21
Rol van ICT: onderhevig aan verandering Duurzaamheid (nu en in de toekomst) kan niet zonder ICT: Measure, monitor & control Assist in reducing carbon emissions Manage (supply) chains (upstream & downstream) Enable collaboration; mobilize customers Manage (big) data Be compliant; be transparent Efficient & standardized ICT Infrastructures (Don t do it yourself, Cloud, infostructure out of the wall) New ICT-based technology (nano-/process technology, robotics, high performance) Awareness, Education & Training: social media, gaming, interaction, knowledge sharing Source: TechnoVision & Sustainability, Capgemini 2012 22
Rol ICT bij Energie-efficiëntie Source: REViSITE (Roadmap Enabling Vision and Strategy for ICT-enabled Energy Efficiency), ICT4EE, EU, 2011 23
Conclusies: mogelijkheden voor ICT bij verduurzaming De rol van ICT bij duurzaamheidsinnovatie is nog onderbelicht, terwijl die onmisbaar zal zijn voor toekomstige duurzame oplossingen, ongeacht in welke tak van industrie De mogelijkheden van ICT voor communicatie & analyse zouden (beter) benut kunnen worden voor bewustwording over duurzaamheid Voorbeeld: een grondstoffen/energiekaart voor basis-, tussen- en eindproducten Ondersteuning en bewaking van het marktmechanisme voor duurzame producten Meetbaar maken van energieverbruik op detailniveau, zodat energieslurpers inzichtelijk worden en aangepakt kunnen worden ICT ondersteunt het betaalbaar maken van duurzaamheid Micro- facturatie en andere afrekenmechanismen Faciliteren van het delen in de duurzame samenleving Creëren van level playing fields en van marktplaatsen (Agora) en deze voorzien van juiste informatie Sectoren kunnen meer aandacht besteden aan de mogelijkheden van ICT 24
Aanbevelingen Daag de ICT industrie uit om met bruikbare en passende oplossingen te komen Demand Pull: creëer vraag vanuit sectoren Laat sectoren beter onderzoeken welke kansen ICT aan hun innovaties kan bieden Gebruik de technology push van ICT Gebruik de mogelijkheden van sociale media om consumenten/gebruikers te mobiliseren en aan te zetten om duurzaamheid te eisen Stimuleer tracking & tracing, vanaf grondstoffracties via producten tot en met afvalfracties Maak via ICT kosten over de lifecycle inzichtelijk (TCO, LCA) Houdt rekening met de ontwikkelingscurve/-tijd van nieuwe concepten: er is visie, geduld en doorzettingsvermogen nodig, maar vooral bewustzijn van het feit dat een andere benadering nodig is Ga ondanks het ontbreken van verplichtende regelgeving gedetailleerd meten en rapporteren over energieverbruik, broeikasgassen, watergebruik en afvalbeheersing Gebruik onderwijs om toekomstige generaties bewust te maken van mogelijkheden en uitdagingen, zowel in de sectoren als in de ICT 25
More Info: Ger Fischer +31306890861/ ger.fischer@capgemini.com Paul A. Hendriks: +31306899067/ paul.a.hendriks@capgemini.com About Capgemini With more than 120,000 people in 40 countries, Capgemini is one of the world's foremost providers of consulting, technology and outsourcing services. The Group reported 2011 global revenues of EUR 9.7 billion. Together with its clients, Capgemini creates and delivers business and technology solutions that fit their needs and drive the results they want. A deeply multicultural organization, Capgemini has developed its own way of working, the Collaborative Business Experience TM, and draws on Rightshore, its worldwide delivery model. Rightshore is a trademark belonging to Capgemini www.capgemini.com The information contained in this presentation is proprietary. 2012 Capgemini. All rights reserved.
27