<<Organisatie en projectnaam>> Sjabloon Functioneel Ontwerp SYSQA B.V. Almere
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 INLEIDING...3 1.1 ALGEMEEN...3 1.2 VERSIEBEHEER...3 1.3 VERZENDLIJST...3 2 INITIATIE... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 2.1 OPDRACHTOMSCHRIJVING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 2.2 OPDRACHTGEVER... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 2.3 OPDRACHTNEMER... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 3 PLAN VAN AANPAK... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 3.1 DOELSTELLING...4 3.2 HET PROJECTTEAM... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 3.3 WERKWIJZE EN INTERNE COMMUNICATIE... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 3.4 DOCUMENTATIE...4 3.5 KWALITEITSBEHEERSING...4 3.6 ACTIVITEITENPLANNING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 3.7 KOSTEN/BATEN OVERZICHT... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 4 ANALYSE VAN HUIDIGE EN GEWENSTE INFORMATIEVOORZIENING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 4.1 BEDRIJFSMODEL... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 4.2 BESTURINGSMODEL... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 4.3 BEDRIJFSINFORMATIEMODELLEN... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 5 EVALUEER DE VERANDERINGSBEHOEFTEN EN DEFINIEER SYSTEEMEISEN FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 5.1 VERANDERINGSBEHOEFTEN... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 5.2 SYSTEEMEISEN... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 6 VALIDEER KEUZE VOOR SYSTEEMONTWIKKELING...FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 7 BEPAAL HET SYSTEEMCONCEPT... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 7.1 FUNCTIONEEL MODEL... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 8 BEPAAL MOGELIJKE OPLOSSINGEN EN MAAK KEUZE.FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 9 BEPAAL TOEKOMSTIGE PRODUCTIE- EN ONTWIKKELOMGEVING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 9.1 PRODUCTIEOMGEVING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 9.2 ONTWIKKELOMGEVING... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 10 BEPAAL INVOERINGSSTRATEGIE... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. 11 CHECKLIST DEFINITIESTUDIE... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD.
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 3 van 12 1 Inleiding 1.1 Algemeen Dit document omvat de rapportage over de fase functioneel ontwerp van <project>. Alle hoofdonderdelen alsmede conclusies en aanbevelingen zijn verwerkt in dit totaaloverzicht, met eventuele verwijzingen naar separate uitgebreide documenten, die gedurende deze fase zijn opgesteld. 1.2 Versiebeheer Versie Status Datum Auteur Opmerkingen 1.3 Verzendlijst Dit document wordt ter beschikking gesteld aan: [naam en functie] xxx Vragen xxx - waar ligt de grens tussen DS en FO? Xxx todo xxx
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 4 van 12 2 Inleiding Bij het starten van het project is een projectplan opgesteld. Hierin wordt onder meer projectorganisatie (personen en hun verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken), werkwijze en communicatie (procedures) beschreven. Eventuele aanvullingen of aanpassingen naar aanleiding van de fase FO worden hier aangegeven. 2.1 Doelstelling De doelstellingen van het functioneel ontwerp wordt hier omschreven. Deze worden opgesteld in samenspraak met de opdrachtgever. Centraal staan de afspraken over de inhoud en omvang van de op te leveren resultaten en de daarvoor uit te voeren werkzaamheden. 2.2 Procedures en planning Beschrijf de aanvullende projectprocedures op het hoofdprojectplan. 2.3 Planning Beschrijf een globale planning: - schema van interne opleveringen - schema van leveringen van onderaannemers en leveranciers - overzicht van projectmedewerkers - overzicht van middelen en faciliteiten - faseplanningen (tijd en geld) 2.4 Mijlpalen Beschrijf hier welke documenten in deze fase worden opgeleverd (voor zover nog niet aangeven in het projectplan), wie hiervoor verantwoordelijk is en door wie ze goedgekeurd dienen te worden alvorens het project voort te zetten. Het gaat hierbij met name om: - Plan van aanpak FO; - Specificatie van de organisatieomgeving; - Basisgegevensstructuur; - Specificatie van systeemeisen; - Specificatie van interfaces; - Functioneel testplan; - Bijgewerkt systeemontwikkelingsplan; - Rapport functioneel ontwerp. 2.5 Documentatie Deze rapportage bevat een aantal verwijzingen naar andere rapporten die gedurende deze fase zijn opgesteld. De documenten worden geïdentificeerd op basis van versienummer en datum, al dan niet aangevuld met richtlijnen voor versiebeheer van de organisatie. Beschrijf hier de naamgeving en locatie van de documenten waarnaar gerefereerd wordt. 2.6 Kwaliteitsbeheersing Beschrijf hier de wijze waarop de kwaliteitsbeheersing gedurende het project wordt toegepast. Dit is bijvoorbeeld een parallel traject volgens de PROQA methode. Vanuit de
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 5 van 12 systeemontwikkelingen moeten aandachtspunten ten aanzien van kwaliteit en risico s worden aangereikt. 2.7 Overzicht Beschrijf hier een overzicht van de rest van dit document. Beschrijf in onderstaande hoofdstukken de gedefinieerde activiteiten.
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 6 van 12 3 Opstellen van basisfunctiestructuur Veranderings- en controle-aspecten functioneel model: Functionele kwaliteitsmaatregelen - maatregelen - relaties met kwaliteitseisen Overwegingen m.b.t. functioneel ontwerp: - ideologie/filosofie; - relatieve dominantie van gegevens of funties - overige ontwerpoverwegingen - criteria - keuzen en verantwoording Functioneel model: Informatie-events Functiestructuur - diagram functiestructuur - deelsystemen o doel o samenstelling in informatiesysteemfuncties - Informatiesysteemfuncties o Doel o Beschrijving (in kernbewerkingen en beslissingen) o Classificatie handmatig/geautomatiseerd en interactief/niet-interactief - Gegevensverzamelingen o Samenstelling, uitgedrukt in kernattributen o Relaties met entitiettypen - Gegevensstromen o Samenstelling, uitgedrukt in kernattributen 4 Opstellen van de basisgegevensstructuur Veranderings- en controle-aspecten functioneel model Functionele kwaliteitsmaatregelen - Maatregelen; - relaties met kwaliteitseisen; Overwegingen m.b.t. functioneel ontwerp - ideologie/filosofie; - relatieve dominantie van gegevens of functies; - overige ontwerpoverwegingen; - criteria; - keuzen en verantwoording. Functioneel Model Functioneel gegevensmodel - diagram functioneel gegevensmodel - entiteittypen: o identificatie en/of naam; o definitie of omschrijving; o eigenaar; o samenstelling, uitgedrukt in kernattributen;
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 7 van 12 o opslaglocatie; o omvang, mutatiegraad, groei; o classificatie handmatig/geautomatiseerd; o classifciatie centraal/decentraal/persoonlijk; o relaties met gegevensverzamelingen; o gebruik van entiteittypen door informatiesysteemfuncties; entiteit-levenscyclus; verwijzing naar informatiesysteemfuncties: creatie, zoekargument, lezen, wijzigen, vernietigen; - Relaties tussen entiteittypen: o Identificatie en/of naam; o Verwijzing naar gerelateerde entiteittypen; o Cardinaliteit; o Uitwaaiering; o Integriteitsvoorwaarden; o Definitie/omschrijving; o Samenstelling van eventuele foreign key; - Attributen: o Identificatie en/of naam; o Verwijzing naar domein; o Classificatie sleutelattribuut/normaal/virtueel; o Classificatie verwijzende aard ja/nee; - Domeinen: o Identificatie; o Definitie/omschrijving; o Type gegeven; o Functionele lengte; o Toegestane waarden; o Default waarde. 5 Opstellen van de basisgegevensstructuur Functioneel model: - gebruikers-interfaces o interactieve gebruikers-interfaces dialoogstructuur; menu s; o niet-intertactieve gebruikers-interfaces: invoerdocumenten; uitvoerdocumenten; ontwerp (font, kleur, indeling); Externe machine-interfaces: - Algemene zaken: o Identificatie partners; o Doelstelling partners; o Doelstelling interface; o Componenten interface; - Procedurele afspraken: o Ontwikkelen, testen en acceptatie; o Gebruik en beheer; o Waarborging van continuïteit; o Service Level Agreement; - Gegevensdefinitie: o Beschrijving gegevens;
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 8 van 12 o Kwantitatieve gegevens; - Beschrijving per entiteitstype - Fysieke uitwisseling - Type gegevensdrager o Communicatieprotocol; o Verdere gegevens. 6 Technische structuur Veranderings- en controle-aspecten technisch model. Technische kwaliteitsmaatregelen: - Maatregelen; - Relaties met kwaliteitseisen; Overwegingen m.b.t. technisch ontwerp: - Ideologie/filosofie; - Overige ontwerpoverwegingen; - Criteria voor de afgweging van fysieke grootheden; - Keuzen en verantwoording; - Gebruik van ontwikkelhulpmiddelen; Technisch model. Technische structuur informatiesysteem: - fysieke allocatie informatiesysteemfuncties; - fysieke allocatie entiteittypen; Technische structuur applicatie: - algemene concepten voor het ontwerpen van programma s: o gegevensbenadering; o decompositie van interactieve programma s; o benadering van werkstations; o gebruik van systeemprogrammatuur; - diagram technische structuur applicatie; - herbruikbare eenheden: o informatiesysteemfuncties; Technisch gegevensmodel: - Algemene concepten voor het ontwerpen van de database: o Toepassing van denormalisatie; o Afbeeldingswijze van recordvelden; o Afbeeldingswijze van sleutels; o Afbeeldingswijze van relaties/foreign keys; o Criteria voor aantallen/afmetingen; o Gebruik van fysiek gesplitste gebieden van gegevensopslag; - Structuur database: o Fysieke gegevensdrager; o Karakteristieken; o Geraamde afmeting; o Methode voor betrouwbaarheid/continuïteit; o Samenstelling van de database; Technische interfaces: - Gebruikers-interfaces; - Externe machine-interfaces; Produktie-omgeving: - Technische infrastructuur;
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 9 van 12 Functioneel model Functiestructuur: - Diagram functiestructuur; - Deelsystemen; - Informatiesysteemfuncties; - Gegevensverzamelingen; - Gegevensstromen; Functioneel gegevensmodel: - Diagram functioneel gegevensmodel; - Entiteittypen; - Relaties tussen entiteittypen; - Attributen; - Domeinen; Interfaces: - Gebruikers-interfaces; - Externe machine-interfaces. 7 Literatuurverwijzingen - Derksen, Th.j.G. en Creens, H.W. (1997), AIV Informatiekunde voor het HBO, 5 e druk, Academic Service, Schoonhoven. - Fokkinga, L., Glastra, M.H. en Huizinga, H. (1996), LAD het lineair ontwikkelen van informatiesystemen, Academic Service, Schoonhoven. - Uijttenbroek, A.A. (ed, 1997). SDM System Development Methodology (Nederlandse samenvatting), Cap Gemini Publishing, Rijswijk. - Vreven, A.A. (1994), Methoden en hulpmiddelen voor de systeemontwikkeling, Academic Service, Schoonhoven. - Yourdon, E. (1991), Modern Structured Analysis, 4e oplage, Academic Service, Schoonhoven.
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 10 van 12 8 Appendix 1: voorbeeld checklist eisen aan een functioneel ontwerp conform SDM 8.1 Documentatie. Zijn de uitgangspunten voor het Functioneel Ontwerp beschreven? Is een logisch datamodel-diagram aanwezig? Is de logische gegevensstructuur beschreven? Zijn statische en dynamische aspecten van de logische gegevensstructuur beschreven? Zijn alle functies en subfuncties globaal beschreven? Zijn de invoer en uitvoer per functie beschreven? Is de bron van de invoer en de bestemming van de uitvoer beschreven? Zijn er specificaties gegeven van de benodigde hard- en software? Heeft een verdeling heeft plaatsgevonden van het systeem in subsystemen? Zijn specificaties gegeven van de interfaces? Worden de systeemeisen, waaraan het systeem ook bij groei moet (blijven) voldoen, gegeven? Zijn er specificaties gegeven van het raamwerk waarbinnen het systeem moet functioneren met mogelijkheden en beperkingen? Worden schattingen ten aanzien van het aantal transacties op de gegevensverzamelingen (toegangspad-analyse) gegeven? 8.2 Uitgangspunten functioneel ontwerp. Is de opdracht beschreven? Zijn de begrenzingen van het gebied aangegeven? Zijn, indien van toepassing, de doelstelling en eisen uit de Definitiestudie vermeld? Zijn eventuele toekomstige uitbreidingen, in functies en aantallen, beschreven? 8.3 Logische gegevensstructuur. Zijn alle getekende entiteiten en relaties opgesomd? Zijn alle opgesomde entiteiten en relaties opgenomen in het diagram? Is van alle entiteiten is aangegeven welke attributen ertoe behoren? Zijn de relaties tussen de datamodellen van de verschillende subsystemen genoemd? Zijn in de opsomming van de attributen die deel uitmaken van een entiteit aangegeven is welke de sleutelgegevens? 8.4 Beschrijving van de logische gegevensstructuur. 8.4.1 Entiteit beschrijvingen. Zijn alle in het datamodel genoemde entiteiten beschreven? Zijn alle beschreven entiteiten opgenomen in het datamodel? 8.4.2 Attribuut beschrijvingen. Zijn alle in de entiteiten genoemde attributen beschreven? Zijn alle beschreven attributen in een entiteit opgenomen? Zijn de redenen voor het opnemen van "redundant" attributen aanwezig?
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 11 van 12 8.4.3 Relatie beschrijvingen. Is van alle in het datamodel opgenomen relaties (ook die met andere (sub)systemen) een beschrijving aanwezig? Zijn alle beschreven relaties opgenomen in het datamodel? Is de relatiesoort beschreven? 8.5 Normalisatie. Verkeert het datamodel in de derde normaalvorm? 8.6 Logische gegevensstructuur-statische en dynamische aspecten. Is het aantal voorkomens per entiteit, gesplitst in minimaal, gemiddeld en maximaal, inclusief de groeiverwachting vermeld? Zijn de gewenste toegangspaden, gebruikte relaties met aantallen en groeiverwachting vermeld? Een en ander met minima, maxima en modus en gesplitst naar tijdstip gebruik en type verwerking. 8.7 Globale functiebeschrijving. Is een korte beschrijving gegeven van de functie? Zijn de condities waaronder de uitvoering plaatsvindt vermeld, inclusief de frequentie? Is aangegeven of het handmatige of automatiseerbare functies zijn? Is van de automatiseerbare functies vermeld of deze on-line of in batch uitgevoerd worden? Zijn de beveiligingsaspecten beschreven? Is de relatieve belangrijkheid van de functie ten opzicht van andere functies beschreven? Worden alle hulpgegevens beheerd (opgevoerd, afgevoerd,gewijzigd)? 8.8 In en uitvoer per functie. Zijn er voor alle entiteiten datamanipulatiefuncties aanwezig (of alle entiteiten minimaal opgevoerd en afgevoerd worden)? Worden per entiteit alle attributen tenminste opgevoerd (met een relevante waarde gevuld worden)? Worden per entiteit alle attributen gebruikt? Is na het uitvoeren van een invoerfunctie het datamodel consistent? Is voor alle primaire uitvoer, uitvoerfuncties gedefinieerd? Zijn de gegevens van de uitvoerprodukten uit het datamodel op te halen of af te leiden en, als ze afgeleid moeten worden, of die afleiding vastgelegd is? Is een korte beschrijving aanwezig van de gegevensstromen? Is aangegeven hoe deze gegevensstromen zijn opgebouwd? Is een cross reference aanwezig? Is een korte beschrijving aanwezig van de bron/bestemming van de invoer/uitvoer? Is aangegeven welke organisatorische eenheid of welk systeem het betreft? Is van elke invoer de bron vermeld? Is van elke uitvoer de bestemming aangegeven? 8.9 Specificatie van de benodigde hard- en software. Is de bij implementatie benodigde hardware, netwerk en communicatieapparatuur in capaciteit, aantallen, kwantiteit met gewenste data voor beschikbaarheid (inclusief back-up voorzieningen) vermeld? Is de bij implementatie benodigde software met gewenste data voor beschikbaarheid vermeld?
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 12 van 12 Zijn eventuele alternatieven voor hard- en software beschreven? 8.10 Specificatie van de interfaces. Is aangegeven waar de interfaces gebruikt worden? Zijn security aspecten beschreven? Is een beschrijving aanwezig van de logische interface? Is een beschrijving aanwezig van de samenstelling?