Inhoudsopgave VOORWOORD LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN V XIII 1 INLEIDING 1 1.1 Van géén naar een diversiteit aan juridische kaders voor grensoverschrijdende fusies 1 1.2 De verhouding tussen de verschillende regelingen voor grensoverschrijdend fuseren 2 1.3 De Unierechtelijke oorsprong van de grensoverschrijdende fusie 4 1.3.1 De geografische beperkingen 4 1.3.2 Grensoverschrijdende fusies met vennootschappen uit andere delen van het Koninkrijk der Nederlanden: Het recht van vrije vestiging in relatie tot vennootschappen naar het recht van Landen en Gebieden Overzee (LGO) 7 1.3.3 Grensoverschrijdende fusies met vennootschappen uit niet-eer-landen 10 1.4 Grensoverschrijdende fusies: varianten en terminologie 13 1.5 De opzet en structuur van dit boek 14 2 GRENSOVERSCHRIJDENDE FUSIES OP GROND VAN DE REGELING IN BOEK 2 BW 17 2.1 Inleiding 17 2.1.1 Algemeen 17 2.1.2 Het begrip fusie 19 2.1.3 Rechtsgevolgen van de fusie 20 2.2 De mogelijkheden en restricties tot grensoverschrijdend fuseren op grond van de Nederlandse nationale wetgeving 21 2.2.1 Kwalificerende Nederlandse rechtspersonen 21 2.2.2 Kwalificerende buitenlandse rechtspersonen 22 2.2.3 Betekenis van het criterium: opgericht naar het recht van een lidstaat 23 2.2.4 Eisen gesteld aan Nederlandse kwalificerende rechtspersonen 26 2.2.5 De beschikbare fusievarianten 28 2.3 Medezeggenschap. De WRW-ER 29 2.3.1 Inleiding 29
VIII Inhoudsopgave 2.3.1.1 Algemene opmerkingen 29 2.3.1.2 Hoofdlijnen van de regeling 30 2.3.1.3 Het begrip medezeggenschap 31 2.3.1.4 De verhouding van de WOR, Wet EOR en SER-fusiegedragsregels tot art. 2:333k BW 32 2.3.2 Toepassingsbereik van de voorschriften omtrent de rol van de werknemers bij het tot stand komen van de fusie 33 2.3.2.1 Algemene opmerkingen 33 2.3.2.2 De WRW-ER is niet van toepassing 35 2.3.2.3 Er is wel medezeggenschap, maar er behoeft geen Bijzondere onderhandelingsgroep te worden ingesteld 35 2.3.2.4 Gevallen waarin een Bijzondere onderhandelingsgroep (in beginsel) moet worden ingesteld 37 2.3.3 Mogelijke uitkomsten na het instellen van de Bijzondere onderhandelingsgroep 38 2.3.3.1 Afzien van onderhandelen 38 2.3.3.2 Het bereiken van overeenstemming: de inhoud van de overeenkomst; besluitvorming 39 2.3.3.3 Het verstrijken van de onderhandelingstermijn 39 2.3.3.4 Gevolgen van de medezeggenschapsregeling volgens art. 2:333k BW voor het vóór de fusie bestaande medezeggenschapsregime 40 2.3.4 Toepasselijkheid van referentievoorschriften 40 2.3.4.1 Algemene opmerkingen toepasselijkheid 40 2.3.4.2 Inhoud van medezeggenschap indien in één fuserende vennootschap medezeggenschap geldt 42 2.3.4.3 Aanwijzing van de regeling indien een Bijzondere onderhandelingsgroep is ingesteld 42 2.3.4.4 Aanwijzing van de regeling indien geen Bijzondere onderhandelingsgroep is ingesteld 43 2.3.4.5 Invloed van de referentievoorschriften op het bestuursmodel 44 2.3.4.6 Van kracht worden van de medezeggenschapsregeling 44 2.3.5 Statutaire implementatie van medezeggenschapsregelingen (art. 2:333k lid 10 BW) 45 2.3.6 Voorbehoud algemene vergadering (art. 2:333k lid 11 BW) 47 2.3.7 Instandhouding medezeggenschapsregeling na de fusie (art. 2:333k lid 15 BW) 48 2.3.8 Verlenging van de termijn passeren akte van fusie (art. 2:333k lid 7 BW) 49 2.3.9 De Bijzondere onderhandelingsgroep 50 2.3.9.1 De instelling van de Bijzondere onderhandelingsgroep 50 2.3.9.2 Samenstelling van de Bijzondere onderhandelingsgroep 50 2.3.9.2.1 Hoofdregel: representativiteit 50 2.3.9.2.2 Vertegenwoordiging werknemers verdwijnende vennootschappen 51 2.3.9.2.3 Verschaffing van overzicht van werknemers 52 2.3.9.3 Verkiezing of aanwijzing van de leden 53 2.3.9.4 Werknemers vertegenwoordigd door een lid van de Bijzondere onderhandelingsgroep 53
Inhoudsopgave IX 2.3.9.5 Informatieverstrekking. Geheimhouding. Ontslagbescherming 54 2.3.9.6 Besluitvorming 54 2.3.9.7 De onderhandelingen 56 2.3.9.7.1 Toepasselijk recht 56 2.3.9.7.2 Duur van de onderhandelingen. Bijstand door deskundigen 56 2.3.9.7.3 Het resultaat, het uitblijven van resultaat of het afzien van onderhandelen 56 2.4 Geen verzetsrecht van de Staat 57 2.5 Het uittreedrecht voor minderheidsaandeelhouders 57 2.5.1 Algemeen 57 2.5.2 Overwegingen tot invoering van de regeling 58 2.5.3 Beperking uittreedrecht tot outbound fusies: strijdig met recht op vrije vestiging? 59 2.5.4 Wie kunnen een beroep op de regeling doen? 61 2.5.5 Kan het verzoek tot schadeloosstelling worden ingetrokken? 68 2.5.6 Het uittreedrecht na vervreemding of verkrijging van aandelen 69 2.5.7 Het bedrag van de schadeloosstelling 71 2.5.8 Betaling van de schadeloosstelling 74 2.6 De procedure 78 2.6.1 Algemeen 78 2.6.2 Taal- en vormvoorschriften 78 2.6.3 Het fusievoorstel 79 2.6.4 Toelichting op het fusievoorstel 83 2.6.5 Openbaarmaking bescheiden en bekendmaking daarvan 85 2.6.6 Bescherming van crediteuren, obligatiehouders e.a. en beperkt gerechtigden 89 2.6.7 Het fusiebesluit 91 2.6.8 Rol accountant 94 2.6.9 Toezicht op de rechtmatigheid van de fusie 97 2.6.10 Fusieakte 102 2.6.11 Bekendmaking van de voltooiing van de fusie 102 2.7 Geen vernietiging of nietigheid van de fusie 103 3 GRENSOVERSCHRIJDENDE FUSIES OP GROND VAN DE SE-VERORDENING 105 3.1 Inleiding 105 3.2 De mogelijkheden en restricties tot grensoverschrijdend fuseren op grond van de SE-verordening 106 3.2.1 Vereisten aan de te fuseren rechtspersonen 106 3.2.2 De beschikbare fusievarianten 111 3.3 Bijzonderheden m.b.t. de rol van de werknemers 114 3.3.1 De verplichting tot instelling van een Bijzondere onderhandelingsgroep 115 3.3.2 De bij de regeling te betrekken werknemers 115 3.3.3 De inhoud van de rol van de werknemers 116 3.3.4 Uitwerking van de regeling 116 3.4 Het verzetsrecht van de Staat 117 3.5 Het op de fusie toepasselijke recht 117 3.6 Een uittreedrecht voor minderheidsaandeelhouders (?) 119
X Inhoudsopgave 3.7 De procedure 121 3.7.1 Algemeen 121 3.7.2 Het fusievoorstel 121 3.7.3 Toelichting op het fusievoorstel 125 3.7.4 Openbaarmaking bescheiden en bekendmaking openbaarmaking 127 3.7.5 Bescherming van bepaalde groepen betrokkenen 129 3.7.6 Fusiebesluit 131 3.7.7 Rol accountant 133 3.7.8 Toezicht op de rechtmatigheid van de fusie 134 3.7.9 Fusieakte 138 3.7.10 Voltooiing van de fusie 139 3.7.11 Bekendmaking van de voltooiing van de fusie 139 3.7.12 Nietigheid van de fusie 140 4 GRENSOVERSCHRIJDENDE FUSIES OP GROND VAN DE SCE-VERORDENING 143 4.1 Inleiding 143 4.2 De mogelijkheden en restricties tot grensoverschrijdend fuseren op grond van de SCE-verordening 144 4.2.1 Vereisten aan de te fuseren rechtspersonen 144 4.2.2 De beschikbare fusievarianten 148 4.3 Bijzonderheden m.b.t. de rol van de werknemers 151 4.3.1 De verplichting tot instelling van een Bijzondere onderhandelingsgroep 152 4.3.2 De bij de regeling te betrekken werknemers 152 4.3.3 De inhoud van de rol van de werknemers 153 4.3.4 Uitwerking van de regeling 154 4.4 Het verzetsrecht van de Staat 154 4.5 Het op de fusie toepasselijke recht 155 4.6 De procedure 156 4.6.1 Algemeen 156 4.6.2 Fusievoorstel 156 4.6.2.1 Algemeen 156 4.6.2.2 De statuten van de SCE 160 4.6.3 Toelichting op het fusievoorstel. Tussentijdse vermogensopstelling 165 4.6.3.1 Toelichting algemeen 165 4.6.3.2 Toelichting op de ruilverhouding 165 4.6.4 Informatieverschaffing aan leden en aan derden 166 4.6.4.1 Informatie bestemd voor leden en voor derden 166 4.6.4.2 Publicatie in de Staatscourant 167 4.6.5 Informatieverschaffing alleen aan leden 168 4.6.6 Bescherming van crediteuren, obligatiehouders, leden, e.a. 169 4.6.7 Fusiebesluit 171 4.6.8 Rol accountant 173 4.6.9 Toezicht op de rechtmatigheid van de fusie 174 4.6.10 Fusieakte 177 4.6.11 Voltooiing van de fusie 177
Inhoudsopgave XI 4.6.12 Bekendmaking van de voltooiing van de fusie 178 4.6.13 Nietigheid van de fusie 179 5 GRENSOVERSCHRIJDENDE FUSIES OP GROND VAN HET VESTIGINGSRECHT 181 5.1 Inleiding 181 5.2 Grensoverschrijdende fusie en de jurisprudentie van het Europese Hof 181 5.2.1 Algemeen: het recht van vrije vestiging en Nederlandse beperkingen 181 5.2.2 Grensoverschrijdende fusie en het recht van vrije vestiging 183 5.2.2.1 Het Sevic-arrest 183 5.2.2.2 Opvattingen over de jurisprudentie van het Europese Hof 185 5.2.2.3 Werkelijke vestiging als vereiste 188 5.3 Niet-wettelijk geregelde grensoverschrijdende fusies van kapitaalvennootschappen 189 5.3.1 Grensoverschrijdende fusie tussen vennootschappen naar het recht van een en dezelfde lidstaat door oprichting van een BV/NV 189 5.3.2 Grensoverschrijdende fusie met gelijktijdige grensoverschrijdende omzetting 190 5.3.3 Grensoverschrijdende driehoeksfusie 192 5.4 Grensoverschrijdende fusie tussen of met andere dan kapitaalvennootschappen: het begrip vennootschap in de zin van art. 54 VWEU 195 5.4.1 Concernfusies 196 5.4.2 Coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, verenigingen en stichtingen 197 5.4.3 Fusievoorschriften bij niet-wettelijk geregelde grensoverschrijdende fusies 198 5.4.3.1 Algemeen 198 5.4.3.2 Toezicht op de rechtmatigheid van de fusie 200 5.4.3.3 Het van kracht worden van de fusie 201 6 GRENSOVERSCHRIJDENDE FUSIES: EEN SCHEMATISCH OVERZICHT 203 6.1 Inleiding 203 6.2 Inbound fusie door overneming 204 6.2.1 Kapitaalvennootschappen: NV, SE, BV, SCE buitenlandse kapitaalvennootschappen 204 6.2.2 Andere rechtsvormen: coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting eventueel met kapitaalvennootschappen 205 6.3 Inbound fusie door oprichting 206 6.3.1 Kapitaalvennootschappen: NV, SE, BV, SCE buitenlandse kapitaalvennootschappen 206 6.3.2 Andere rechtsvormen: coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting 207
XII Inhoudsopgave 6.4 Outbound fusie door overneming 208 6.4.1 Kapitaalvennootschappen: NV, SE, BV, SCE buitenlandse kapitaalvennootschappen 208 6.4.2 Andere rechtsvormen: coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting eventueel met kapitaalvennootschappen 209 6.5 Outbound fusie door oprichting 210 6.5.1 Kapitaalvennootschappen: NV, SE, BV, SCE buitenlandse kapitaalvennootschappen 210 6.5.2 Andere rechtsvormen: coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, vereniging, stichting 211 6.6 Grensoverschrijdende driehoeksfusie 212 6.7 Grensoverschrijdende juridische fusie met omzetting/ zetelverplaatsing 213 6.7.1 Grensoverschrijdende juridische fusie met inbound omzetting/ zetelverplaatsing 213 6.7.2 Grensoverschrijdende juridische fusie met outbound omzetting/zetelverplaatsing 214 6.8 Belangrijkste verschillen tussen de verschillende grondslagen voor grensoverschrijdende fusies in één oogopslag 215 Over de auteurs 217 Trefwoordenregister 219 Artikelenregister 227