Onderwerp: Bovenloop Groote Molenbeek; concept Projectplan; opstarten inspraakprocedure Commissie Waterbeheer Portefeuillehouder: Sjraar Roelofs Datum: 25 februari 2015 Vergaderingnummer: 1 Agendapunt: 4 Voorstel Adviseren aangaande ons voornemen te besluiten: 1. In te stemmen met het bijgaand Concept Projectplan "Herinrichting Bovenloop Groote Molenbeek" van 9 januari 2015, met bijbehorende tekeningen en bijlagen. 2. Het Concept Projectplan "Herinrichting Bovenloop Groote Molenbeek" in procedure te brengen, overeenkomstig de inspraakverordening van het waterschap. Motivering Aanleiding Op 19 maart 2014 heeft het Algemeen Bestuur besloten dat een Concept-Projectplan voor de bovenloop van de Groote Molenbeek volgens de "Tussenvariant" opgesteld zal worden. Het betreft het beektraject tussen Grashoek en de rotonde, bij de kruising van de beek met de Middenpeelweg. Ongeveer 1,9 km met SEF functie wordt ecologisch heringericht en ca. 2,6 km wordt heringericht volgens de NLP doelstelling en de wensen van de gemeente Peel en Maas. Keuze voor deze variant was voor de gemeente randvoorwaarde om grond en geld beschikbaar te stellen voor herinrichting en om prioriteit te geven aan het saneren van de riooloverstort Grashoek. Volgens planning, tevens subsidie-deadline, dient het plan uiterlijk in 2015 te worden uitgevoerd. Voordat met de uitvoering gestart kan worden dient het projectplan te worden vastgesteld door het algemeen bestuur. Verder dient het algemeen bestuur hiervoor de nodige middelen beschikbaar te stellen. Onderdeel van de vaststellingsprocedure is, dat het concept-projectplan ter inzage wordt gelegd voor belanghebbenden en belangstellenden. Een en ander overeenkomstig de inspraakverordening van ons waterschap. Zoals afgesproken in de vergadering van het algemeen bestuur van 23 april jl. leggen wij dit Concept- Projectplan eerst ter advisering aan u voor, alvorens wij dit plan ter inzage leggen. Inleiding In het Concept Projectplan "Herinrichting Bovenloop Groote Molenbeek" worden de herinrichtingsplannen tussen Grashoek en de kruising met de Middenpeelweg beschreven. Het in te richten traject van de bovenloop van de Groote Molenbeek is ca. 4,5 km lang. De beek ontspringt in Grashoek en heeft tot de instroming van de Boksloot een Algemeen Ecologische Functie. Vanaf dit punt heeft de beek een Specifiek Ecologische Functie (SEF) waaraan thans niet wordt voldaan (ca 1,9 km). In haar besluit van 19 maart 2014 heeft het Algemeen Bestuur beslist dat voor het totale traject een projectplan dient te worden opgesteld. Dit met het doel om voor het AEF gedeelte de NLP doelstellingen te kunnen realiseren, tezamen met het realiseren van een landschappelijk/recreatieve inrichting zoals de gemeente Peel en Maas die voorstaat. De gemeente levert daartoe grond en een financiële bijdrage aan het project. Tevens zorgt de gemeente voor sanering van een (randvoorwaardelijke) riooloverstort te Grashoek. Golfdomein Kapelkeshof zal voor eigen rekening beekherinrichting op haar terrein realiseren. Voor het SEF gedeelte zal de beek natuurlijk worden ingericht en zal de stuw net benedenstrooms de A67 (thans een vismigratiebarriëre) worden verwijderd. Ter plaatse van de golfbaan Peelse Golf wordt de beek geïntegreerd in de golfbaan. Benedenstrooms de golfbaan wordt de herinrichting mede afgestemd op verdrogingsbestrijding van het TOP gebied Graskuilen.
Uitvoering van het plan heeft geen nadelig effect op de afvoeren en peilen van de stroomafwaarts gelegen delen van de Groote Molenbeek. De gemiddelde afvoer zal nl. niet veranderen terwijl afvoerpieken minder zullen optreden omdat deze in dit beektraject worden afgetopt. Verklaring van Roermond: Op basis van eerder gehanteerde berekeningsmethodieken voor het bepalen van het effect van watermaatregelen op de landbouw-productiecapaciteit blijkt dat uitvoering van dit plan leidt tot een plus. De plus is de resultante van:» het onttrekken van ca. 2 ha. grond aan de landbouw «het verkleinen van de beregeningsbehoefte over ruim 20 ha. Projectdoelen In de drieëenheid/businesscase zijn de volgende hoofddoelen voor herinrichting van de bovenloop Groote Molenbeek aangegeven: «Herstel van de SEF-beek Groote Molenbeek» Verdrogingsbestrijding TOP gebied Graskuilen» Recreatief medegebruik» Invullen NLP doelstelling (waterconservering) Concept Projectplan In het concept-projectplan zijn, na een gebiedsanalyse en een beschrijving van het vigerende beleid, kaders bij de ontwikkeling beschreven. Dit betreft een beschrijving van de opgaven, voortkomend uit de gestelde doelen, vigerend beleid, de praktijkknelpunten en ruimtelijke en functionele aandachtspunten. Tevens zijn de te verwachten natuurwaarden omschreven. Deze kaders zijn, uitgaande van een aantal randvoorwaarden, vertaald in een ontwerp. In het ontwerp zijn de volgende planonderdelen uitgewerkt:» Het toekomstige beekprofiel en de daarbij behorende morfologie en stroomsnelheden. De beek krijgt benedenstrooms de A67 een licht slingerend verloop en een smaller, asymmetrisch en variabel profiel. Hierdoor wordt de morfologie verbeterd en krijgt de beek een meer natuurlijk (historisch) waterpeil.» Door peilverhoging en profielaanpassing wordt een bijdrage geleverd aan verdrogingsbestrijding van het TOP gebied Graskuilen.» Bovenstrooms de A67 wordt de SEF-functie ingevuld door een doorstroommoeras te ontwikkelen.» Verwijdering van de stuw en het aanbrengen van cascades maakt de beek visoptrekbaar en geeft tevens de mogelijkheid om (door RWS) een faunapassage onder de A67 te realiseren.» Door beekbodemverhoging in het AEF gedeelte van de beek wordt de NLP-doelstelling waterconservering geoptimaliseerd. In dat verband worden op één locatie mitigerende maatregelen genomen (kavelwerk) om geringe nadelige effecten op te heffen.» Het plan voorziet in een aantal maatregelen ter monitoring van de peilontwikkeling. Deze voorzieningen zijn tevens het signaal voor het nemen van peil-beheer-maatregelen.» In het AEF gedeelte worden, gelijktijdig met bodemverhoging, relatief kleine profielaanpassingen uitgevoerd die de beek een meer aantrekkelijk karakter geven voor recreanten.» Samen met de gemeente Peel en Maas wordt beplanting langs de beek uitgebreid waardoor structuurvariatie en beschaduwing ontstaat, hetgeen een ecologische, landschappelijke en recreatieve meerwaarde geeft.» Door beschaduwing en het toepassen van beplanting in en langs de beek zal op termijn het (peil-)beheer en onderhoud van de beek kunnen worden geëxtensiveerd hetgeen leidt tot beperking van de onderhoud(skosten) en hierdoor tot betere ontwikkelingsmogelijkheden voor de ecologische waarden van de beek.» In samenwerking met de gemeente Peel en Maas is parallel aan der beek een wandelroute ontworpen tussen Grashoek en de A67. Hierbij kan een recreant de overgang van een droog ontginningslandschap naar een nat beekdalgebied ervaren. Afwijkingen ten opzichte van vastgestelde dríe-eenheid Met de voorgestelde maatregelen zoals omschreven in het projectplan wordt invulling gegeven aan de doelen zoals verwoord in de drie-eenheid/businesscase en de projectopzet. 2
Afwijking financieel: De totale projectkosten worden geraamd op C 1.536.000,^ Dat is C 2 3 6. 0 0 0 ^ méér dan geraamd in de drie-eenheid (C 1.300.000^). Netto, met verrekening van in het vooruitzicht gestelde bijdragen van de gemeente en de provincie, zullen de kosten ca. C 9 9 4. 0 0 0 ^ bedragen dat is C 1 0 9. 0 0 0 ^ méér dan geraamd in de drie-eenheid. Oorzaak van de meerkosten:» méér grondverzet dan eerder ingeschat op basis van kengetallen (meerkosten ca. C 160.000^), en» extra maatregelen zijn nodig, ter hoogte van de Golfbaan, om nadelige effecten voor het golfterrein te voorkomen. Deze maatregelen bestaan uit de aanleg van cascades om het peilverschil ter plaatse van de te verwijderen stuw op verantwoorde wijze op te vangen. De stuw dient te worden verwijderd om het migratieknelpunt (bestaande stuw) op te heffen. ca. (ê 7 5. 0 0 0, ^ Kansen en risico's Kansen» Samenwerking tussen gemeente en waterschap conform Concept-Projectplan, levert de mogelijkheid om én de wensen van WPM én de wensen van de gemeente te realiseren. Gemeente levert de benodigde grond en betaalt mee aan realisering van het plan waardoor de netto kosten van WPM afnemen.» Concretisering van dit plan biedt tevens de mogelijkheid om knelpunten (bv ter plaatse van Kapèlkeshof) en intensiteit van beheer en onderhoud duurzaam op te lossen cq. te optimaliseren;» Realisering van het plan kan rekenen op draagvlak in het gebied;» Optreden van een financieel aanbestedingsvoordeel waardoor de netto kosten overeenkomen met de netto kosten volgens de projectopzet. Risico's» Sanering van de overstort Grashoek door de gemeente kan vanwege grondaankoopproblemen nog niet worden gerealiseerd. Dit planonderdeel maakt een onlosmakelijk onderdeel van de gemaakte afspraken met de gemeente uit. Een nog werkende overstort staat de gewenste natuur- en recreatieve ontwikkeling van de beek in de weg. Naar verwachting zal bestuurlijk overleg leiden tot een voor beide partijen acceptabele oplossing.» Rijkswaterstaat en de provincie Limburg nemen niet hun verantwoordelijkheid ten aanzien van het voor landdieren passeerbaar maken van de duiker onder de A67 en de Middenpeelweg. Hiermee vervalt een deel van het rendement van voorliggend project. (maatregel: bestuurlijk overleg met verantwoordelijke ambtenaren van RWS en de provincie) «De in het vooruitzicht gestelde bijdrage door de provincie komt te vervallen omdat uitvoering niet afgerond is vóór 2016. (beheersmaatregel: met provincie overleggen over óf opnemen restmaatregel in partnercontract 2016 ev óf werking huidige partnerovereenkomst verlengen tot eind 2016). Beoogd effect» De Groote Molenbeek voldoet op termijn aan de criteria van een SEF beek, is visoptrekbaar vanaf de Maas tot de Boksloot en vormt een veerkrachtig watersysteem.» Het afvoerregime van de bovenloop Groote Molenbeek benadert die van een natuurlijke oorsprong van een laaglandbeek.» De hydrologische en ecologische kwaliteiten van de SEF beek en aangrenzende gebieden zijn afgestemd op de doelsoorten en worden doelmatig beheerd, in samenhang met de beek. Hierdoor wordt de oorsprong van de Groote Molenbeek ecologisch verbonden met de rest van de beek.» Vanaf Grashoek ontstaat een recreatieve verbindingszone tussen het dorp en het natte brongebied van de Groote Molenbeek.» Deel KRW opgave conform afspraak Rijk en Europa is gerealiseerd. Argumenten (t.b.v. besluitvorming conform voorstel)» Met de goedkeuring van het concept projectplan "Bovenloop Groote Molenbeek" van 9 januari 2015 met bijbehorende tekeningen en bijlagen wordt invulling gegeven aan de genoemde doelen zoals vastgesteld in de businesscase van 19 maart 2014. 3
» Het integraal ontwerp geeft invulling aan de doelen van het waterschap (doelstellingen SEF beek, visoptrekbaarheid en NLP), de gemeente Peel en Maas (recreatieve verbinding) én de doelen van de provincie Limburg (verdrogingsbestrijding TOP gebied).» Door overleg met de omgeving (gemeente, Peelse Golf, LLTB) is draagvlak voor het plan ontstaan. Kanttekeningen (gevolgen, als niet besloten wordt conform het voorstel)» De realisatie van de beleidsopgave voor 2015 is voor de bovenloop Groote Molenbeek niet haalbaar.» De gemaakte interne kosten van ca. C 187.000 (december 2014), t.b.v. vooronderzoeken en de uitwerking van een Concept Projectplan Waterwet leiden niet tot een concreet eindproduct en dienen éénmalig te worden afgeschreven.» De geloofwaardigheid van het waterschap komt in het geding bij externe betrokken partijen (Provincie, gemeente Peel en Maas, omwonenden, golfbanen Kapèlkeshof en Peelse Golf, en Staatsbosbeheer).» Vertraging, daarmee overschrijding deadline subsidie en vervallen bijdrage ad C 291.000. Financiële conseguenties Voor de planvoorbereiding is in het voorjaar 2014 een krediet van C 593.000 gevoteerd. Hiervan is C 460.000 besteed. Het resterende krediet is voldoende om de planvorming (bestek en nadere onderzoeken) af te ronden. BusinessCase maart 2014 Bedrag december 2014 Kosten Historische kosten t/m dec 2014 C 374.000 Toekomstige kosten 61.162.000 Totale projectkosten C 1.300.000 C 1.536.000 Opbrengsten Gemeente Peel en Maas 87.000 Ê 55.000 Provincie C 291.000 «482.000 36.000 C 6.000 Totale projectopbrengsten 414.000 6 542.000 Resultaat 885.000 6 994.000 In de raming is geen rekening gehouden met de optredende kans op een aanbestedingsvoordeel. Afhankelijk van de omvang kan dit betekenen dat de netto projectkosten de eerder geraamde kosten zullen benaderen. Communicatie De voorlichting en communicatie is gericht op het verder uitbouwen van het opgebouwde draagvlak met direct betrokkenen. Dit betreft:» Provincie Limburg» Staatsbosbeheer» Gemeente Peel en Maas» Gemeente Horst aan de Maas» Limburgse land- en Tuinbouwbond» Golfbaan Peelse Golf» Golfbaan Kapèlkeshof Genoemde doelgroepen zijn reeds betrokken bij de opstelling van voorliggend concept. Het doel is informatieoverdracht en draagvlak te behouden en te versterken. Naast de publicatie op de gebruikelijke internetsite zal het plan worden gepubliceerd in lokale kranten, zullen direct betrokkenen worden aangeschreven en zal in maart 2015 een inloopavond in de streek, samen met de gemeente Peel en Maas, worden georganiseerd. Deze inloopavond wordt ingepland na uw advies 4
Planning en uitvoering. Concept projectplan DB Concept projectplan in Cie Ter inzage legging PlanvGststelling DB/AB Bestek, aanbesteding,alcatel Uitwering Onderhoudstermijn Afronden project 2015 2016 jan feb mrt apr mei jun jul aug sepl okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug septokt nov Evaluatie Evaluatie en controle vinden plaats op basis van de stuurvariabelen en uit de projectopzet (kosten en tijd) en de business case (producten en organisatie) via de P en C cyclus, Marap en Berap. Het dagelijks bestuur van waterschap Peel en Maasvallei, de secretaris, de voorzitter, ^r. W.J.M. Evers mr. A.M.G. Gresel