Naam/omschrijving/datum/... v.d. opdracht/les/ Vakdomeinen. O en L DV DR WEB

Transcriptie

1 versie PW/GRAF/DOC/08/04 EERSTE LEERJAAR TWEEDE GRAAD GRAFISCHE MEDIA Mogelijke inschaling van de opdrachten Volgens moeilijkheidsgraad: 1: eenvoudig; 2:comple; 3: veel sturing (in de opdracht); 4: weinig sturing (in de opdracht); 5: veel begeleiding (door de leraar); 6: weinig begeleiding (door de leraar); 7: zelfstandig voorbeeld: 135 Dit is een eenvoudige opdracht met veel sturing via de opgave en veel begeleiding door de leraar. GRAADPLANNING GRAFISCHE MEDIA Lj. Nr. Doelstelling/leerinhoud Vakdomeinen O en L DV DR WEB Naam/omschrijving v.d. opdracht Kwaliteitsgericht denken en handelen De instructies in verband met veiligheid, gezondheid en milieu opvolgen werkplaatsreglement opvolgen 1.2 veiligheidsrichtlijnen aan de apparatuur opvolgen 1.3 de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen volgens afspraak gebruiken 1.4 afval volgens instructie verwijderen 2 Overleggen en als individu en in groep de kwaliteit van de werkzaamheden en het product bewaken 2.1 openstaan voor en deelnemen aan opdrachtbespreking 2.2 commentaar geven en aanwenden om het eigen werk en dat van anderen te verbeteren 2.3 openstaan voor en deelnemen aan evaluatie van proces en product Het Nederlands aanwenden voor beroeps-, persoonlijke en studiedoeleinden. Het Engels en het Frans aanwenden voor beroeps- en studiedoeleinden De verworven taalvaardigheid uitbreiden en verbreden leesvaardigheid Nederlands Engels Frans 3.2 luistervaardigheid (Nederlands) 3.3 spreekvaardigheid (Nederlands) 3.4 schrijfvaardigheid (Nederlands) Gedrukte en elektronische nformatiebronnen gebruiken in de contet van de opdrachten gebruik van media (Internet, gedrukte bronnen, )

2 Vertrekkend van een bepaald concept, de lay-out van eenvoudig drukwerk maken (familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk, advertentie en eenvoudige pagina's) en elementen ervan ontwerpen in functie van de verdere uitvoering in twee druktechnieken: offset en een keuze uit hoogdruk of zeeefdruk. De kleuromgeving is beperkt tot primaire kleuren en mengingen ervan, zonder halftonen. Er is geen naadloze trappingproblematiek aanwezig. Briefing 5 Het concept interpreteren, zich documenteren en de lay-out voorbereiden 5.1 kennis nemen van de gewenste product- en productievereisten: soort drukwerk: familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk, advertentie, enkelvoudige pagina's doelgroep formaat kleurgebruik: kennis nemen van hoeveel en welke of zelf bepalen druktechiek papiersoort gevraagde grafische elementen: door de klant geleverd of zelf te ontwikkelen: logo en sierelementen tekstmateriaal: wijze van aanleveren (met of zonder tekstwaardering, digitaal, analoog) opzoeken, analyseren en aanwenden van inspiratie- en documentatiemateriaal in relatie 5.2 met product- en productievereisten Manueel ontwerpen van grafische elementen Met analoge hulpmiddelen geometrische elementen en letter(delen), eenvoudige logo's, grafische stileringen en sierelementen maken tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken Ontwerpen op basis van een onderliggende structuur verhoudingen en krachtlijnen rekening houden met optisch midden en meetkundig midden tijdens ontwerp en deze problematiek toelichten verhoudingen op basis van grondtal 12 bestuderen en integreren tijdens ontwerp krachtlijnen bestuderen en integreren tijdens ontwerp: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin Grafische vormkarakteristieken herkennen, benoemen en op creatieve wijze integreren in ontwerp 8.1 vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en krom, bestuderen, benoemen en integreren tijdens ontwerp Letteronderdelen benoemen, rekening houden met optische verschijnselen tijdens ontwerp en deze toelichten letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren 10 Analoge teken- en collagetechnieken en materialen kiezen en hanteren bij het ontwerpen van logo's en grafische elementen creatieve grafische tekenvaardigheden ontwikkelen met aandacht voor de juiste maat en 10.1 de verdere uitvoering materialen: witte dragers (zoals lay-outpapier, Steinbach, Bristol, karton), inkt en plakkaatverf, lijm

3 technieken: ontwerpschetsen, teken- en schildertechnieken voor lijnwerk (zwarte inkt, plakkaatverf, ) gereedschappen: potloden, penselen, stiften, meetgereedschappen (lat, passer, driehoek), snijmes en snijmat Hanteert kleur op een bewuste wijze tijdens het ontwerp 11.1 Kleurenleer (esthetische kleurencirkel met primaire, secundaire en tertiaire kleuren) Primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren binnen de kleurencirkel kleuren mengen, primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren en benoemen binnen de kleurencirkel Enkele kleurcontrasten herkennen, benoemen en toepassen kleurcontrasten herkennen en integreren: licht en donker, koud en warm, complementair 14 Kennis nemen en bepalen van kleur en tint op basis van productkarakteristieken en productievereisten, zijn keuze motiveren kleuren en tinten ervan bepalen en integreren op basis van productkarakteristieken (vb geboorte, bestaande huiskleur, babyproducten, ) en productieafspraken 15 Het ontwerp bijsturen en nettekeningen maken voor verdere verwerking via scanner 15.1 nettekeningen maken, doel en vereisten verwoorden Digitaal ontwerpen van grafische elementen 16 Met digitale hulpmiddelen geometrische elementen en letter(delen), eenvoudige logo's, grafische stileringen en sierelementen maken tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken in relatie met 16.1 vormkarakteristieken en productievereisten 17 Met de menustructuur van het besturingssysteem werken, aanwezige randapparatuur en opslagmedia in het netwerk oproepen en de afspraken in verband met standaarinstellingen en bestandsbeheer naleven 17.1 zich als gebruiker bedienen van de menustructuur van het OS 17.2 standaardinstellingen en -voorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen 17.3 bestandsbeheer in LAN-omgeving: volgens afspraak bestanden wegschrijven en ophalen, printer activeren en printopdracht geven 18 De applicatie voor vectorieel tekenen starten, de standaardvoorkeuren volgens afspraak herstellen, een bestaand bestand openen en een nieuw bestand maken 18.1 openen en aanmaken van bestanden: dialoogvenster "nieuw bestand" instellen en instellingen toelichten 18.2 standaardvoorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen De werkruimte van de computerapplicatie voor vectorieel tekenen gebruiken tijdens ontwerp het begrip vectorieel toelichten 19.2 het werkgebied toelichten en hanteren: tekengebied, kladzone, gereedsschapspalet en zwevende paletten 19.3 menustructuur van de applicatie en snelmenu op verkennende wijze gebruiken 19.4 gereeschappen selecteren en op verkennende wize gebruiken via aanwijzer en toetsencombinatie 19.5 de functie van de verschillende gereedschappen uit het gereedschapspalet toelichten

4 weergavenopties instellen: groter/kleiner en modi omtrekweergave en 19.6 voorvertoningweergave 19.7 verkennend omgaan met paletten en de principes van weergeven, verbergen, op voorgrond plaatsen, positioneren, paletmenu toelichten 19.8 help gebruiken Linialen, hulplijnen en rasters als hulpmiddel hanteren tijdens ontwerp linialen, hulplijnen en rasters als hulpmiddel hanteren tijdens ontwerp Ontwerpen op basis van onderliggende structuur verhoudingen en krachtlijnen rekening houden met optisch midden en meetkundig midden tijdens ontwerp en deze problematiek toelichten verhoudingen op baisis van grondtal 12 bestuderen en integreren tijdens ontwerp krachtlijnen bestuderen en integreren tijdens ontwerp: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren Een tekening opbouwen via de lagenstructuur lagen maken, zichtbaar maken, verbergen, vergrendelen en samenvoegen De elementaire vormgereedschappen hanteren bij het ontwerpen elementaire vormen maken met de elementaire vormgereedschappen 24 Grafische vormkarakteristieken op creatieve wijze hanteren bij het ontwerpen, deze herkennen en benoemen vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en 24.1 krom, bestuderen, benoemen en integreren bi het ontwerpen 25 Rechte lijnen, vloeiende lijnen, gebogen lijnen en curven tekenen, en op verkennende wijze paden splitsen 25.1 tekenen met pengereedschap: rechte lijnen, vloeiende lijnen, gebogen lijnen en curven, paden splitsen Op verkennende wijze objecten en delen ervan wijzigen, kopiëren en groeperen selecteren, direct slecteren en delen van objecten wijzigen, kopiëren en groeperen Objecten schalen en roteren schalen en roteren van objecten 28 In relatie met product- en productieafspraken de nodige kleuren aanmaken via het stalenpalet en volvlakkleuren, -tinten en lijnkleuren toewijzen 28.1 op verkennende wijze volvlakkleuren, -tinten en lijnkleuren toewijzen via het stalenpalet De gebruikte kleuren noteren de gebruikte kleursamenstelling noteren Een samengestelde en eenkleurgescheiden proef printen en het ontwerp bijwerken proeven maken en het ontwerp bijwerken 31 Het eindresultaat beweren in het formaat van de applicatie en voor import in de opmaakapplicatie verwijderen van onnodige data (bv. gegevens op plakbord) en opslaan in opgegeven 31.1 formaat

5 Lay-out 32 De ruwe documentstructuur bepalen aan de hand van voorstudies en documentatiemateriaal 32.1 tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken in relatie met vormkarakteristieken en productievereisten 32.2 elementen van schikking en compositie hanteren relatie met formaat en oriëntatie verhoudingen op basis van grondtal 12, harmonische ongelijkheden en contrastverhoudingen aslijnen: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin afdrukkende en niet afdrukkende waarde symmetrie, asymmetrie en vrije schikking optisch en metrisch midden 33 Grafische vormkarakteristieken herkennen, benoemen en op creatieve wijze integreren in lay-out vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en 33.1 krom, bestuderen, benoemen en integreren tijdens lay-out 34 Analoge teken- en collagetechnieken en materialen kiezen en hanteren bij het maken van lay-out creatieve grafische tekenvaardigheden ontwikkelen met aandacht voor de juiste maat en 34.1 de verdere uitvoering. Tekst- en illustratiemateriaal schetsmatig weergeven materialen: witte dragers (zoals lay-outpapier, Steinbach, karton), inkt en plakkaatverf, lijm technieken: lay-outschetsen, teken- en schildertechnieken voor lijnwerk (zwarte inkt, plakkaatverf, ), snijden en kleven gereedschappen: potloden, penselen, stiften, meetgereedschappen (lat, passer, driehoek), snijmes en snijmat Kleur op een bewuste wijze integreren tijdens het ontwerp Kleurenleer (esthetische kleurencirkel met primaire, secundaire en tertiaire kleuren) Primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren binnen de kleurencirkel kleuren mengen, primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren en benoemen binnen de kleurencirkel Enkele kleurcontrasten herkennen, benoemen en toepassen kleurcontrasten herkennen en integreren: licht en donker, koud en warm, complementair 38 Kennis nemen en bepalen van kleur en tint op basis van productkarakteristieken en productievereisten, zijn keuze motiveren 38.1 kleuren en tinten ervan bepalen en integreren op basis van productkarakteristieken (vb. geboorte, bestaande huiskleur, babyproducten, ) en productieafspraken Een letterkeuze maken op basis van productkarakteristieken letterkeuze en verantwoording op basis van productkarakteristieken: schreefloze gelijkledige (soepele en geometrische), Medeavaltype, Egyptiene en fantasieletter 39.2 de letterkenmerken voorstellen en toelichten (op basis van stok en schreef) 39.3 grondbeginselen van lettermenging hanteren: eenvoud en contrast Rekening houden met optische verschijnselen eigen aan het letterbeeld letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren

6 41 De uitlijning kiezen en zijn keuze toelichten 41.1 de uitlijning van de tekst kiezen en eigenschappen toelichten: linkslijnend, rechtslijnend, gecentreerd en uitgevuld 42 Een eenvoudige tabelstructuur integreren 42.1 eenvoudige tabellen: klassieke en hedendaagse tabelvomen analyseren en ontwerpen Tekst en illustratie samenvoegen tot een evenwichtig geheel de visuele lay-out maken, doel en vereisten verwoorden De lay-out verfijnen met correcte instructie voor de verdere uitvoering instructie noteren tekstwaardering (titel, ondertitel, broodtekst) en plaatsaanduiding bepalen en noteren lettercontrasten kennen kiezen en noteren: corpscontrast, oogcontrast, kleurcontrast, gradatiecontrast regelval bepalen en noteren plaatsing en grootte van eenvoudige tabal bepalen en noteren plaatsing en grootte van illustratie en sierelementen bepalen en noteren conventies bij maataanduiding naleven: horizontale maten groen, verticale maten rood De lay-out maken voor een eenvoudige taalwissel 45.1 een eenvoudige taalwissel (Nederlands-Frans en/of Engels) lay-outen Op basis van eigen ontwerp en lay-out de technische voorbereiding van eenvoudig drukwerk tot en met de drukvorm maken (familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk en enkelvoudige pagina's). De kleuromgeving is beperkt tot primaire kleuren en mengingen ervan, zonder halftonen. Er is geen naadloze trappingproblematiek aanwezig. De voorbereiding gebeurt in functie van de offsettechniek en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk. Van lay-out tot print 46 Het picastelsel en de typografische meetgereedschappen vlot en zelfstandig hanteren 46.1 rekenen en meten met typometer en corpskaliber, schatten correct meten en rekenen met picamaten omrekenen van metrische naar picamaten en omgekeerd meten van zetspiegel, corps, regelafstand en insprongen 47 Met de menustructuur van het besturingssysteem werken, aanwezige randapparatuur en opslagmedia in het netwerk oproepen en de afspraken in verband met standaarinstellingen en bestandsbeheer naleven 47.1 zich als gebruiker bedienen van de menustructuur van het OS 47.2 standaardinstellingen en -voorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen 47.3 bestandsbeheer in LAN-omgeving: volgens afspraak bestanden wegschrijven en ophalen, printer activeren en printopdracht geven 48 De opmaakapplicatie starten, de standaardvoorkeuren volgens afspraak herstellen, een bestaand bestand openen en een nieuw bestand maken 48.1 openen en aanmaken van bestanden: dialoogvenster "nieuw bestand" instellen en instellingen toelichten 48.2 standaardvoorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen

7 49 De werkruimte van de computerapplicatie voor paginaopmaak hanteren 49.1 het principe van de applicatie voor paginaopmaak toelichten als container voor tekst, illustratie en beeldmateriaal 49.2 het werkgebied toelichten en hanteren: documentzone, kladzone, gereedschapspalet en zwevende paletten 49.3 de menustructuur van de applicatie en snelmenu op verkennende wijze gebruiken 49.4 gereedschappen selecteren en op verkennende wijze gebruiken: principe via aanwijzer en toetsencombinatie 49.5 de functie van de verschilende gereedschappen uit het gereedschapspalet toelichten 49.6 weergavenopties instellen 49.7 verkennend omgaan met paletten en de principes van weergeven, verbergen, op voorgrond plaatsen, positioneren, paletmenu toelichten 49.8 help gebruiken Blind kunnen typen met de juiste vingerzetting blind typen met de juiste vingerzetting: rechtstreeks in de opmaakapplicatie en via teksteditor (geen snelheid/aanslagen per minuut) De paginastructuur bepalen op basis van de lay-out kennis nemen en bepalen van de zetspiegel, de plaats van illustratieve elementen en tekst De corpsbalk schematisch voorstellen, de zones aanduiden en deze benoemen corpsbalk tekenen en toelichten: (corps, -hoogte, kapitaalhoogte, ascenderzone, descenderzoe, kopwit en basislijn) De lay-out vertalen naar opmaakparameters deze van de tekstgroepen vertalen naar alineastijlen kennis nemen en bepalen van, de begrippen toelichten de tekstgroepen: kop, onderkop, broodtekst, tabel, de lettersoort: schreefloze gelijkledige (soepele en geometrische), Mediaevaltype, Egyptienne en fantasieletter de lettergrootte of corps volgens de indeling in corpsgroepen (consulteergroep, leesgroep, titelgroep en affichegroep) de kast: kapitaal, onderkast, kleinkapitaal de stand: romein en cursief de dikte: mager, normaal, halfvet, vet, etra vet de zetbreedte in relate met het corps de regelafstand en etra wit: gelijkmatig interliniëren, in verhoudng interliniëren, contrastinterliniëring de regelval: vrije regelval (linkslijnend, rechtslijnend en gecentreerd) en blokregelval tekstinsprongen over meerdere tekstregels alineainsprongen: alineabegin en alieaeinde in relatie met de zetbreedte op verkennende wijze volvlakkleuren, tinten en lijnkleuren toewijzen via het stalenpalet de gebruikte kleursamenstelling noteren 53.2 de parameters vertalen naar alineastijlen, deze uittesten en bijsturen Het tekstgedeelte opmaken in de gewenste vormgeving tekst plaatsen, importeren en opmaken rechtstreeks in de applicatie via teksteditor en plaatsen

8 Het illustratiemateriaal en de sierelementen voorbereiden en in het document plaatsen analoog lijnwerk scannen in relatie met de opgegeven printerresolutie en grootte bewaren in het opgegeven formaat en plaatsen in het opmaakpakket 55.2 vectorieel materaal (eigen ontwerp en ontwerp van derden) plaatsen in het opmaakpakket en op de juiste grootte brengen 55.3 op verkennende wijze sierelementen maken met het opmaakpakket Tabelopmaak integreren in het document typografisch vormgeven en opmaken van tabellen: op basis van bestaand materiaal dat men analyseert en waarop men varianten ontwikkelt De opmaak verfijnen en deze bijsturen gelijkstellen en spatiëren: beslissen, uitvoeren en begrippen toelichten 57.2 correcte witverdeling binnen de regel volgens typografischce conventies toepassen variabel spatie, vaste spatie en fijne spatie vierkant en halfvierkant 57.3 wit aan de leestekens volgens de typografische normen Een samengestelde en kleurgescheiden proef printen en de opmaak bijwerken eerste proef maken en de opmaak bijwerken 58.2 op basis van overleg de laatste correcties maken Een definitieve kleurenprint en de afdrukken voor verdere verwerking tot eindfilm maken definitieve kleurenprint en de afdrukken maken voor verdere verwerking tot eindfilm Het eindresultaat beweren in het formaat van de applicatie verwijderen van onnodige data (bv. gegevens op plakbord) en opslaan in opgegeven formaat De opmaak van een eenvoudige taalwissel verzorgen een eenvoudige taalwissel (Nederlands-Frans en/of Engels) opmaken

9 Van print tot drukvorm De originelen op kwaliteit en volledigheid beoordelen voor verdere verwerking in relatie met het productieproces originelen beoordelen en beslissen of ze kunnen verwerkt worden 63 Daglichtfilm, snijfilm en montagefolie herkennen; de etikettering, het toepassingsgebied en de samenstelling van het materiaal toelichten 63.1 soorten herkennen en toelichten van etikettering, toepassingsgebied en samenstelling van daglichtfilm (DL en DLD), snijfilm en montagefolie etikettering opbouw gevoelige laag en leesbaarheid snijlaag 64 Lijnwerk in één en twee kleuren via het contactapparaat in daglichtomgeving verwerken tot eindfilms voor de ofsettechniek en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk originelen verwerken in functie van de druktechniek (leesbaar/onleesbaar en 64.1 positief/negatief) en de verwerking toelichten aan de hand van schematische voorstellingen 64.2 inbelichtingen maken, het perforatiesysteem gebruiken en de werkwijze toelichten aan de hand van schematische voorstellingen 64.3 maskeren via snijmasker en het principe toelichten 64.4 inlegrasters inbelichten en het principe toelichten 64.5 paskruisen en snijlijnen aanbrengen 64.6 film retoucheren 64.7 bediening, werking en onderhoud van het contactapparaat het materiaal correct aanbrengen, de juiste voorgeprogrammeerde belichtingstijd kiezen en het materiaal correct verwerken de bouw en de werking van het contactapparaat schematisch voorstellen en verwoorden het contactapparaat volgens afspraak onderhouden 64.8 bediening, werking en onderhoud van de ontwikkelautomaat de producten op basis van etikettering aanmaken en de automaat vullen het materiaal correct inbrengen, het juiste ontwikkelprogramma kiezen en het materiaal correct verwerken de bouw en de werking van de ontwikkelautomaat schematisch voorstellen en verwoorden de ontwikkelautomaat volgens afspraak onderhouden en op rust stellen voor een langere periode Een indelingsschema maken voor het drukken van verschillende drukwerkjes op één vel doel van het indelingsschema 65.2 rekening houden met normen en aanbrengen van hulptekens 65.3 lijnconventies: snijlijnen: rood; vouwlijnen: groen; andere: zwart

10 66 De eindfilms verwerken tot drukvormen voor de offsettechniek en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk 66.1 originelen beoordelen en beslissen of deze kunnen verwerkt worden 66.2 een kunststofcliché herkennen, belichten, uitwassen en drogen. Het procédé toelichten 66.3 de soorten offsetplaten die in de afdeling gebruikt worden herkennen, belichten en bewaren soorten: positief - negatief werkende platen bediening van het kopieerraam ontwikkelen via ontwikkeltafel of machine offsetplaten voor bewaring behandelen 66.4 het te drukken beeld op een zeefdrukvorm aanbrengen. Het procédé toelichten Op basis van eigen voorbereiding en drukvormen van derden eenvoudig drukwerk (familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk en enkelvoudige pagina's) in twee druktechnieken drukken met de éénkleurenpers (offset en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk) en dit nasnijden. De kleuromgeving is beperkt tot primaire kleuren en mengingen ervan, zonder halftonen. Er is geen naadloze trappingproblematiek aanwezig. Eénkleurenwerk drukken in beide druktechnieken, meerdere kleuren in één van beide. De basis druktechnieken 67 Het principe van de beeldoverdracht bij de vier basisdruktechnieken voorstellen en toelichten 67.1 de beeldoverdracht bij diepdruk, hoogdruk, vlakdruk en zeefdruk schematisch voorstellen en verwoorden, en enkele mogelijke drukdragers opsommen 67.2 specificiteit van de drukvormen toelichten Het principe van vellen- en rotatiedruk onderscheiden vellen- en rotatiedruk specifieke invoer (banen en vellen) verwoorden relatie met oplage verwoorden enkele specifieke producten opsommen De bouw en de werking van de éénkleurenpersen voor deze tweede graad toelichten aan de hand van een gegeven schema toelichten aan de hand van gegeven schema's inktwerk vochtwerk invoermechanisme het drukkend element uitvoer De principes en enkele karakteristieken van vellenpersen toelichten de vlakdruk-, hoogdruk- en zeefdrukpers: toelichten aan de hand van gegeven schematische voorstellingen van volgende karakteristieken: inlegprincipe: universeel en staffel inleg en uitleg: hoogstapel en laagstapel handdruktafel en halfautomaat (zeefdruk)

11 Voorbereiden van het eigen werk op basis van de opdracht (offset en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk) De opdracht correct inschatten, een planning maken en het eigen werk efficiënt voorbereiden kennis nemen, analyseren, bespreken en plannen van de opdracht analyseren van de productkenmerken op basis van aangereikt model bepalen van de uivoeringstechniek bepalen van de middelen plannen van de eigen productie (voortgengsplanning maken, tussentijdse controlemomenten bepalen) Instellen van de éénkleurenpers voor het maken van een afdruk (offset en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk) De pers inschakelen en de bediening toelichten in- en uitschakelen van de pers Papier op correcte wijze behandelen papierbehandeling volgens afspraak transporteren losmaken voor het stapelen met de juiste technieken tellen per twee gelijkstoten juist instapelen en uitstapelen vlak maken van een vervormde stapel Het papiertransport instellen in functie van formaat en gramgewicht van papier en dit toelichten, samen met een aantal papiereigenschappen papiertransport instellen kennis nemen en bepalen van papiereigenschappen coated en uncoated papier herkennen papierstructuur algemeen verwoorden looprichting bepalen gramgewicht: kennis nemen van formaten: DIN-formaat (afgeleiden bepalen) functie van de elementen op het bedieningspaneel toelichten functie van grijpers en dubbelvellencontrole toelichten 75 De drukspanning instellen in functie van de papierdikte 75.1 instellen van de drukspanning en de gevolgen van onjuiste drukspanning verwoorden De inkt in de afdeling indelen, herkennen en voorbereiden de inkt in de afdeling herkennen op basis van etikettering 76.2 kennis nemen van de gewenste kleur 76.3 de basiskleuren bepalen 76.4 mengen van de inkt in de gewenste hoeveelheid

12 De inktbak afstellen en dit toelichten de delen van de inktbak kennen en de functie verwoorden 77.2 in- en uitschakelen van het inktwerk 77.3 vullen en afregelen van de intbak Het vochtwater aanmaken, de vochthoeveelheid regelen en dit toelichten de functie van het vochwater toelichten 78.2 vochtwater aanmaken voor het vochtwerk waarmee gewerkt wordt 78.3 enkele gevolgen van foutieve aanmaak noemen 78.4 in- en uitschakelen van het vochtwerk 78.5 afregelen van de vochthoeveelheid principe van stabiele emulsie vocht en inkt toelichten. Overemulgeren en drooglopen noemen en herkennen als gevolgen van een onstabiele emulsie De drukvorm drukklaar maken en deze in de pers plaatsen hoogdruk (degel) de drukvorm invormen en correct aanbrengen in de pers samenstelling van de legger en gebruik toelichten 79.2 offset de hulptekens op de offsetplaat herkennen en de betekenis toelichten zijaanleg- en vooraanlegtekens de offsetplaat opspannen en afnemen retouche op een opgespannen drukplaat uitvoeren de plaat bewaren voor herdruk 79.3 zeefdruk het raam correct inklemmen

13 Maken van een afdruk en drukken van een kleine oplage (offset en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk) 80 Een proefdruk maken, deze in relatie met de opdracht beoordelen en de pers bijstellen 80.1 maken van een eerste afdruk: procedure 80.2 stand maken bij hoogdruk (degel): procedure 80.3 stand maken bij offset: procedure 80.4 stand maken bij zeefdruk: procedure 80.5 punt op punt drukken ter controle van het aanleggen De productie op kleur brengen via visuele controle visueel op kleur komen: methode Een kleine oplage drukken drukken van een kleine oplage kleur houden zonder overzetten het controlevel gebruik van het sproeiapparaat drukproblemen duiden drooglopen aanlegproblemen overzetten smetten De machine volgens procedure stilleggen de machine volgens procedure stoppen: productiestop Een noodstop uitvoeren de machine volgens procedure stoppen: noodstop Papier snijden met de snijmachine (zonder programmainstelling) ter voorbereiding van en na het drukproces de snijmachine bedienen zonder programmainstelling Onderhoud en schoon houden van de pers (offset en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk) De pers volgens procedure wassen wassen van de pers procedure, aandachtspunten en producten De pers volgens smeerschema smeren en de smering met vet en olie algemeen toelichten de machine smeren principe van vet- en oliesmering algemeen toelichten procedure en smeerschema smeerpunten voor vet smeerpunten voor olie

14 De jongere ontwerpt een eenvoudige elektronische publicatie met RGB-media en assembleert deze via codetaal met een teksteditor De browser Het doel van de browser kennen en deze kunnen bedienen voor het raadplegen van ofline documenten de browser doel bediening de opbouw van de adressering de homepagina De voorbereiding Structuur geven aan de informatie en het document voorbereiden bepalen en maken van de content en geordend verzamelen van de media tekstmateriaal voorbereiden neutrale tekst via teksteditor beeldmateriaal voorbereiden scannen in RGB-omgeving en beeldschermesolutie 89.2 beeldmateriaal bewerken (technieken toepassen) instellen van afbeeldingsgrootte en resolutie een afbeelding schalen en bijsnijden een afbeelding rechtzetten en perspectief wegwerken canvas roteren en foto's samenvoegen via canvas een vrijstelling maken werken met snelmasker transparante achtergrond geven voorgrondkleur en achtergrondkleur toepassen tekenen met potlood, penseel en airbrush tekenen en inkleuren 89.3 vertalen van de content naar een documentstructuur de homepagina hiërarchische, lineaire en/of gecombineerde structuur 88.4 basisbegrippen en -vaardigheden de juiste etensie voor weergaven in de browser documentopbouw de html-, head-, (title) en bodytag attributen van de basistags de plaats van andere tags binnen het geheel en principe van nesting pagina's bewaren binnen de rootstructuur

15 Het document 90 De pagina's indelen en op verkennende wijze via codetaal een aantal opmaakparameters toewijzen, met een teksteditor en met behulp van een codehandleiding 90.1 bepalen van de tekstgroepen, tags en attributen voor de tekstopmaak lettertype, lettergrootte, dikte en stand uitlijning, regeleinde en alinea tekstkleur, headecimale notatie en websafe kleuren speciale tekens 90.2 relatieve koppelingen maken binnen de rootstructuur ankerkoppelingen en koppelen van pagina's 90.3 een lijst maken 90.4 een horizontale lijn maken 90.5 beeldmateriaal in de pagina integreren en tags en attributen voor afbeeldingen plaats van de afbeeldingen in de rootstructuur en verwijzing schalen van de afbeelding en bewaren in het juiste formaat en gewenste kwaliteit tags en attributen 90.6 documenten voorbereiden die aan pagina's gelinkt worden: bewaren als PDF in lage resolutie via opgegeven instellingen enn weergeven in nieuw venster Integreert de leerinhouden bij doelstellingen 88, 89 en 90 in een tabelstructuur tags en attributen voor een tabel tabelstructuur rijen invoegen cellen invoegen gegevensin de cellen plaatsen afmetingen bepalen 91.2 tekst ruimte geven in cellen: cellpadding en -spacing 91.3 de tabelrand bepalen

16 versie PW/GRAF/DOC/08/04 TWEEDE LEERJAAR TWEEDE GRAAD GRAFISCHE MEDIA Mogelijke inschaling van de opdrachten Volgens moeilijkheidsgraad: 1: eenvoudig; 2:comple; 3: veel sturing (in de opdracht); 4: weinig sturing (in de opdracht); 5: veel begeleiding (door de leraar); 6: weinig begeleiding (door de leraar); 7: zelfstandig voorbeeld: 135 Dit is een eenvoudige opdracht met veel sturing via de opgave en veel begeleiding door de leraar. GRAADPLANNING GRAFISCHE MEDIA Lj. Nr. Doelstelling/leerinhoud Vakdomeinen O en L DV DR WEB Naam/omschrijving v.d. opdracht Kwaliteitsgericht denken en handelen De instructies in verband met veiligheid, gezondheid en milieu opvolgen werkplaatsreglement opvolgen 1.2 veiligheidsrichtlijnen aan de apparatuur opvolgen 1.3 de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen volgens afspraak gebruiken 1.4 afval volgens instructie verwijderen Overleggen en als individu en in groep de kwaliteit van de werkzaamheden en het product bewaken openstaan voor en deelnemen aan opdrachtbespreking 2.2 commentaar geven en aanwenden om het eigen werk en dat van anderen te verbeteren 2.3 openstaan voor en deelnemen aan evaluatie van proces en product Het Nederlands aanwenden voor beroeps-, persoonlijke en studiedoeleinden. Het Engels en het Frans aanwenden voor beroeps- en studiedoeleinden De verworven taalvaardigheid uitbreiden en verbreden leesvaardigheid Nederlands Engels Frans 3.2 luistervaardigheid (Nederlands) 3.3 spreekvaardigheid (Nederlands) 3.4 schrijfvaardigheid (Nederlands) Gedrukte en elektronische nformatiebronnen gebruiken in de contet van de opdrachten gebruik van media (Internet, gedrukte bronnen, )

17 Vertrekkend van een bepaald concept, de lay-out van eenvoudig drukwerk maken (familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk, advertentie en eenvoudige pagina's) en elementen ervan ontwerpen in functie van de verdere uitvoering in twee druktechnieken: offset en een keuze uit hoogdruk of zeeefdruk. De kleuromgeving is beperkt tot primaire kleuren en mengingen ervan, zonder halftonen. Er is geen naadloze trappingproblematiek aanwezig. Briefing 5 Het concept interpreteren, zich documenteren en de lay-out voorbereiden 5.1 kennis nemen van de gewenste product- en productievereisten: soort drukwerk: familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk, advertentie, enkelvoudige pagina's doelgroep formaat kleurgebruik: kennis nemen van hoeveel en welke of zelf bepalen druktechiek papiersoort gevraagde grafische elementen: door de klant geleverd of zelf te ontwikkelen: logo en sierelementen tekstmateriaal: wijze van aanleveren (met of zonder tekstwaardering, digitaal, analoog) opzoeken, analyseren en aanwenden van inspiratie- en documentatiemateriaal in relatie 5.2 met product- en productievereisten Manueel ontwerpen van grafische elementen Met analoge hulpmiddelen geometrische elementen en letter(delen), eenvoudige logo's, grafische stileringen en sierelementen maken tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken Ontwerpen op basis van een onderliggende structuur verhoudingen en krachtlijnen rekening houden met optisch midden en meetkundig midden tijdens ontwerp en deze problematiek toelichten verhoudingen op basis van grondtal 12 bestuderen en integreren tijdens ontwerp krachtlijnen bestuderen en integreren tijdens ontwerp: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin Grafische vormkarakteristieken herkennen, benoemen en op creatieve wijze integreren in ontwerp 8.1 vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en krom, bestuderen, benoemen en integreren tijdens ontwerp 9 Letteronderdelen benoemen, rekening houden met optische verschijnselen tijdens ontwerp en deze toelichten 9.1 letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren 10 Analoge teken- en collagetechnieken en materialen kiezen en hanteren bij het ontwerpen van logo's en grafische elementen creatieve grafische tekenvaardigheden ontwikkelen met aandacht voor de juiste maat en 10.1 de verdere uitvoering materialen: witte dragers (zoals lay-outpapier, Steinbach, Bristol, karton), inkt en plakkaatverf, lijm

18 technieken: ontwerpschetsen, teken- en schildertechnieken voor lijnwerk (zwarte inkt, plakkaatverf, ) gereedschappen: potloden, penselen, stiften, meetgereedschappen (lat, passer, driehoek), snijmes en snijmat Hanteert kleur op een bewuste wijze tijdens het ontwerp 11.1 Kleurenleer (esthetische kleurencirkel met primaire, secundaire en tertiaire kleuren) Primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren binnen de kleurencirkel kleuren mengen, primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren en benoemen binnen de kleurencirkel Enkele kleurcontrasten herkennen, benoemen en toepassen kleurcontrasten herkennen en integreren: licht en donker, koud en warm, complementair 14 Kennis nemen en bepalen van kleur en tint op basis van productkarakteristieken en productievereisten, zijn keuze motiveren kleuren en tinten ervan bepalen en integreren op basis van productkarakteristieken (vb geboorte, bestaande huiskleur, babyproducten, ) en productieafspraken 15 Het ontwerp bijsturen en nettekeningen maken voor verdere verwerking via scanner 15.1 nettekeningen maken, doel en vereisten verwoorden Digitaal ontwerpen van grafische elementen 16 Met digitale hulpmiddelen geometrische elementen en letter(delen), eenvoudige logo's, grafische stileringen en sierelementen maken tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken in relatie met 16.1 vormkarakteristieken en productievereisten 17 Met de menustructuur van het besturingssysteem werken, aanwezige randapparatuur en opslagmedia in het netwerk oproepen en de afspraken in verband met standaarinstellingen en bestandsbeheer naleven 17.1 zich als gebruiker bedienen van de menustructuur van het OS 17.2 standaardinstellingen en -voorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen 17.3 bestandsbeheer in LAN-omgeving: volgens afspraak bestanden wegschrijven en ophalen, printer activeren en printopdracht geven 18 De applicatie voor vectorieel tekenen starten, de standaardvoorkeuren volgens afspraak herstellen, een bestaand bestand openen en een nieuw bestand maken 18.1 openen en aanmaken van bestanden: dialoogvenster "nieuw bestand" instellen en instellingen toelichten 18.2 standaardvoorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen De werkruimte van de computerapplicatie voor vectorieel tekenen gebruiken tijdens ontwerp het begrip vectorieel toelichten 19.2 het werkgebied toelichten en hanteren: tekengebied, kladzone, gereedsschapspalet en zwevende paletten 19.3 menustructuur van de applicatie en snelmenu op verkennende wijze gebruiken 19.4 gereeschappen selecteren en op verkennende wize gebruiken via aanwijzer en toetsencombinatie 19.5 de functie van de verschillende gereedschappen uit het gereedschapspalet toelichten

19 weergavenopties instellen: groter/kleiner en modi omtrekweergave en 19.6 voorvertoningweergave 19.7 verkennend omgaan met paletten en de principes van weergeven, verbergen, op voorgrond plaatsen, positioneren, paletmenu toelichten 19.8 help gebruiken Linialen, hulplijnen en rasters als hulpmiddel hanteren tijdens ontwerp linialen, hulplijnen en rasters als hulpmiddel hanteren tijdens ontwerp Ontwerpen op basis van onderliggende structuur verhoudingen en krachtlijnen rekening houden met optisch midden en meetkundig midden tijdens ontwerp en deze problematiek toelichten verhoudingen op baisis van grondtal 12 bestuderen en integreren tijdens ontwerp krachtlijnen bestuderen en integreren tijdens ontwerp: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren Een tekening opbouwen via de lagenstructuur lagen maken, zichtbaar maken, verbergen, vergrendelen en samenvoegen De elementaire vormgereedschappen hanteren bij het ontwerpen elementaire vormen maken met de elementaire vormgereedschappen 24 Grafische vormkarakteristieken op creatieve wijze hanteren bij het ontwerpen, deze herkennen en benoemen vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en 24.1 krom, bestuderen, benoemen en integreren bi het ontwerpen 25 Rechte lijnen, vloeiende lijnen, gebogen lijnen en curven tekenen, en op verkennende wijze paden splitsen 25.1 tekenen met pengereedschap: rechte lijnen, vloeiende lijnen, gebogen lijnen en curven, paden splitsen Op verkennende wijze objecten en delen ervan wijzigen, kopiëren en groeperen selecteren, direct slecteren en delen van objecten wijzigen, kopiëren en groeperen Objecten schalen en roteren schalen en roteren van objecten 28 In relatie met product- en productieafspraken de nodige kleuren aanmaken via het stalenpalet en volvlakkleuren, -tinten en lijnkleuren toewijzen 28.1 op verkennende wijze volvlakkleuren, -tinten en lijnkleuren toewijzen via het stalenpalet De gebruikte kleuren noteren de gebruikte kleursamenstelling noteren Een samengestelde en eenkleurgescheiden proef printen en het ontwerp bijwerken proeven maken en het ontwerp bijwerken 31 Het eindresultaat beweren in het formaat van de applicatie en voor import in de opmaakapplicatie verwijderen van onnodige data (bv. gegevens op plakbord) en opslaan in opgegeven 31.1 formaat

20 Lay-out 32 De ruwe documentstructuur bepalen aan de hand van voorstudies en documentatiemateriaal 32.1 tekenen met de vrije hand: ideeschetsen en voorstudies maken in relatie met vormkarakteristieken en productievereisten 32.2 elementen van schikking en compositie hanteren relatie met formaat en oriëntatie verhoudingen op basis van grondtal 12, harmonische ongelijkheden en contrastverhoudingen aslijnen: horizontaal, verticaal, diagonaal en schuin afdrukkende en niet afdrukkende waarde symmetrie, asymmetrie en vrije schikking optisch en metrisch midden 33 Grafische vormkarakteristieken herkennen, benoemen en op creatieve wijze integreren in lay-out vormcontrasten zoals groot en klein, veel en weinig, dik en dun, lijn en vlak, recht en 33.1 krom, bestuderen, benoemen en integreren tijdens lay-out 34 Analoge teken- en collagetechnieken en materialen kiezen en hanteren bij het maken van lay-out creatieve grafische tekenvaardigheden ontwikkelen met aandacht voor de juiste maat en 34.1 de verdere uitvoering. Tekst- en illustratiemateriaal schetsmatig weergeven materialen: witte dragers (zoals lay-outpapier, Steinbach, karton), inkt en plakkaatverf, lijm technieken: lay-outschetsen, teken- en schildertechnieken voor lijnwerk (zwarte inkt, plakkaatverf, ), snijden en kleven gereedschappen: potloden, penselen, stiften, meetgereedschappen (lat, passer, driehoek), snijmes en snijmat Kleur op een bewuste wijze integreren tijdens het ontwerp Kleurenleer (esthetische kleurencirkel met primaire, secundaire en tertiaire kleuren) Primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren binnen de kleurencirkel kleuren mengen, primaire, secundaire en tertiaire kleuren situeren en benoemen binnen de kleurencirkel Enkele kleurcontrasten herkennen, benoemen en toepassen kleurcontrasten herkennen en integreren: licht en donker, koud en warm, complementair 38 Kennis nemen en bepalen van kleur en tint op basis van productkarakteristieken en productievereisten, zijn keuze motiveren 38.1 kleuren en tinten ervan bepalen en integreren op basis van productkarakteristieken (vb. geboorte, bestaande huiskleur, babyproducten, ) en productieafspraken Een letterkeuze maken op basis van productkarakteristieken letterkeuze en verantwoording op basis van productkarakteristieken: schreefloze gelijkledige (soepele en geometrische), Medeavaltype, Egyptiene en fantasieletter 39.2 de letterkenmerken voorstellen en toelichten (op basis van stok en schreef) 39.3 grondbeginselen van lettermenging hanteren: eenvoud en contrast Rekening houden met optische verschijnselen eigen aan het letterbeeld letteronderdelen en optische verschijnselen: benoemen, toelichten en integreren

21 41 De uitlijning kiezen en zijn keuze toelichten 41.1 de uitlijning van de tekst kiezen en eigenschappen toelichten: linkslijnend, rechtslijnend, gecentreerd en uitgevuld 42 Een eenvoudige tabelstructuur integreren 42.1 eenvoudige tabellen: klassieke en hedendaagse tabelvomen analyseren en ontwerpen Tekst en illustratie samenvoegen tot een evenwichtig geheel de visuele lay-out maken, doel en vereisten verwoorden De lay-out verfijnen met correcte instructie voor de verdere uitvoering instructie noteren tekstwaardering (titel, ondertitel, broodtekst) en plaatsaanduiding bepalen en noteren lettercontrasten kennen kiezen en noteren: corpscontrast, oogcontrast, kleurcontrast, gradatiecontrast regelval bepalen en noteren plaatsing en grootte van eenvoudige tabal bepalen en noteren plaatsing en grootte van illustratie en sierelementen bepalen en noteren conventies bij maataanduiding naleven: horizontale maten groen, verticale maten rood De lay-out maken voor een eenvoudige taalwissel 45.1 een eenvoudige taalwissel (Nederlands-Frans en/of Engels) lay-outen Op basis van eigen ontwerp en lay-out de technische voorbereiding van eenvoudig drukwerk tot en met de drukvorm maken (familiaal drukwerk, gebruiksgrafiek, klein handelsdrukwerk en enkelvoudige pagina's). De kleuromgeving is beperkt tot primaire kleuren en mengingen ervan, zonder halftonen. Er is geen naadloze trappingproblematiek aanwezig. De voorbereiding gebeurt in functie van de offsettechniek en een keuze uit hoogdruk of zeefdruk. Van lay-out tot print 46 Het picastelsel en de typografische meetgereedschappen vlot en zelfstandig hanteren 46.1 rekenen en meten met typometer en corpskaliber, schatten correct meten en rekenen met picamaten omrekenen van metrische naar picamaten en omgekeerd meten van zetspiegel, corps, regelafstand en insprongen 47 Met de menustructuur van het besturingssysteem werken, aanwezige randapparatuur en opslagmedia in het netwerk oproepen en de afspraken in verband met standaarinstellingen en bestandsbeheer naleven 47.1 zich als gebruiker bedienen van de menustructuur van het OS 47.2 standaardinstellingen en -voorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen 47.3 bestandsbeheer in LAN-omgeving: volgens afspraak bestanden wegschrijven en ophalen, printer activeren en printopdracht geven 48 De opmaakapplicatie starten, de standaardvoorkeuren volgens afspraak herstellen, een bestaand bestand openen en een nieuw bestand maken 48.1 openen en aanmaken van bestanden: dialoogvenster "nieuw bestand" instellen en instellingen toelichten 48.2 standaardvoorkeuren: volgens afspraak kunnen herstellen

22 49 De werkruimte van de computerapplicatie voor paginaopmaak hanteren 49.1 het principe van de applicatie voor paginaopmaak toelichten als container voor tekst, illustratie en beeldmateriaal 49.2 het werkgebied toelichten en hanteren: documentzone, kladzone, gereedschapspalet en zwevende paletten 49.3 de menustructuur van de applicatie en snelmenu op verkennende wijze gebruiken 49.4 gereedschappen selecteren en op verkennende wijze gebruiken: principe via aanwijzer en toetsencombinatie 49.5 de functie van de verschilende gereedschappen uit het gereedschapspalet toelichten 49.6 weergavenopties instellen 49.7 verkennend omgaan met paletten en de principes van weergeven, verbergen, op voorgrond plaatsen, positioneren, paletmenu toelichten 49.8 help gebruiken Blind kunnen typen met de juiste vingerzetting blind typen met de juiste vingerzetting: rechtstreeks in de opmaakapplicatie en via teksteditor (geen snelheid/aanslagen per minuut) De paginastructuur bepalen op basis van de lay-out kennis nemen en bepalen van de zetspiegel, de plaats van illustratieve elementen en tekst De corpsbalk schematisch voorstellen, de zones aanduiden en deze benoemen corpsbalk tekenen en toelichten: (corps, -hoogte, kapitaalhoogte, ascenderzone, descenderzoe, kopwit en basislijn) De lay-out vertalen naar opmaakparameters deze van de tekstgroepen vertalen naar alineastijlen kennis nemen en bepalen van, de begrippen toelichten de tekstgroepen: kop, onderkop, broodtekst, tabel, de lettersoort: schreefloze gelijkledige (soepele en geometrische), Mediaevaltype, Egyptienne en fantasieletter de lettergrootte of corps volgens de indeling in corpsgroepen (consulteergroep, leesgroep, titelgroep en affichegroep) de kast: kapitaal, onderkast, kleinkapitaal de stand: romein en cursief de dikte: mager, normaal, halfvet, vet, etra vet de zetbreedte in relate met het corps de regelafstand en etra wit: gelijkmatig interliniëren, in verhoudng interliniëren, contrastinterliniëring de regelval: vrije regelval (linkslijnend, rechtslijnend en gecentreerd) en blokregelval tekstinsprongen over meerdere tekstregels alineainsprongen: alineabegin en alieaeinde in relatie met de zetbreedte op verkennende wijze volvlakkleuren, tinten en lijnkleuren toewijzen via het stalenpalet de gebruikte kleursamenstelling noteren 53.2 de parameters vertalen naar alineastijlen, deze uittesten en bijsturen Het tekstgedeelte opmaken in de gewenste vormgeving tekst plaatsen, importeren en opmaken rechtstreeks in de applicatie via teksteditor en plaatsen

23 Het illustratiemateriaal en de sierelementen voorbereiden en in het document plaatsen analoog lijnwerk scannen in relatie met de opgegeven printerresolutie en grootte bewaren in het opgegeven formaat en plaatsen in het opmaakpakket 55.2 vectorieel materaal (eigen ontwerp en ontwerp van derden) plaatsen in het opmaakpakket en op de juiste grootte brengen 55.3 op verkennende wijze sierelementen maken met het opmaakpakket Tabelopmaak integreren in het document typografisch vormgeven en opmaken van tabellen: op basis van bestaand materiaal dat men analyseert en waarop men varianten ontwikkelt De opmaak verfijnen en deze bijsturen gelijkstellen en spatiëren: beslissen, uitvoeren en begrippen toelichten 57.2 correcte witverdeling binnen de regel volgens typografischce conventies toepassen variabel spatie, vaste spatie en fijne spatie vierkant en halfvierkant 57.3 wit aan de leestekens volgens de typografische normen Een samengestelde en kleurgescheiden proef printen en de opmaak bijwerken eerste proef maken en de opmaak bijwerken 58.2 op basis van overleg de laatste correcties maken Een definitieve kleurenprint en de afdrukken voor verdere verwerking tot eindfilm maken definitieve kleurenprint en de afdrukken maken voor verdere verwerking tot eindfilm Het eindresultaat beweren in het formaat van de applicatie verwijderen van onnodige data (bv. gegevens op plakbord) en opslaan in opgegeven formaat De opmaak van een eenvoudige taalwissel verzorgen een eenvoudige taalwissel (Nederlands-Frans en/of Engels) opmaken