INHOUD. Hoofdstuk 1. Algemene inleiding... 1

Transcriptie

1 INHOUD Hoofdstuk 1. Algemene inleiding Werkingssfeer: Handelingen onderworpen aan de btw De levering van goederen en diensten De intracommunautaire verwervingen Invoer Voorwaarden Handelingen onder bezwarende titel Hoedanigheid partijen Praktische benadering Analyse van een operatie inzake btw Andere gegevens die van belang zijn Definities Geografisch toepassingsgebied Goederenvervoer Accijnsproducten Gebouw/bijbehorend terrein Maatregel ter bestrijding van misbruiken Belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw Factuur en elektronische factuur Toelichtingen btw-comité Mededeling van de Europese commissie inzake het toekomstige btw-stelsel Hoofdstuk 2. Belastingplichtige Definitie Algemeen Hoedanigheid van de persoon Economische activiteit Geregelde werkzaamheid Zelfstandige activiteit A. Algemeen B. Stagiairs C. Familiale helpers D. Lesgevers vii

2 E. Bestuurders/zaakvoerders/vereffenaars F. Journalisten en dagbladcorrespondenten G. Stille handelsvennootschappen, tijdelijke handelsvennootschappen en feitelijke vennootschappen H. EESV Met of zonder winstoogmerk Hoofdzakelijk of aanvullend A. Algemeen B. Mede-eigendom Daden van behoud en beheer C. Loon- of weddetrekkers, gepensioneerden, studenten Begin en einde van de belastingplicht A. Begin belastingplicht B. Einde belastingplicht Btw-eenheid Invoering Omschrijving en algemene werking van de btw-eenheid A. Interne en externe verrichtingen B. Btw-aftrek en herziening C. Territoriale beperking, begeleidende maatregelen en hoofdelijke aansprakelijkheid D. Ten onrechte toepassing van de regeling btw-eenheid E. Overige praktische items Incidentele belastingplichtigen Verkoop van een nieuw gebouw A. Algemeen B. Nieuw gebouw C. Optie D. Aangifte E. Aftrekbare btw F. Verkoop van een nieuw gebouw tussen leden van een btw-eenheid Verkoop van een nieuw vervoermiddel A. Vervoermiddel B. Nieuwe vervoermiddelen C. Aangifte Niet-belastingplichtige rechtspersonen Definitie Belastingplicht Verplichtingen A. Intracommunautaire verwervingen B. Diensten C. Boekhouding viii

3 2.5. Belastingplichtigen zonder recht op aftrek Omschrijving A. Advocaten B. Medische beroepen C. Medische instellingen D. Zelfstandige groeperingen E. Maatschappelijk werk F. Sport G. Onderwijs H. Diensten betreffende onderwijskeuze en gezinsvoorlichting I. Cultuur J. Instellingen die geen winst beogen en religieuze instellingen K. Levering van goederen en diensten L. Onroerende goederen M. Verzekerings- en financiële diensten N. Weddenschappen O. Postdiensten Verplichtingen A. Intracommunautaire verwervingen B. Diensten C. Boekhouding Kleine ondernemingen Definitie Uitsluiting van de vrijstellingsregeling Bepaling omzet A. Op te nemen B. Uit te sluiten Diensten Landbouwondernemers Algemeen Personen onderworpen aan de bijzondere regeling Toegelaten werkzaamheden Niet toegelaten werkzaamheden Teruggaaf van de btw op aankopen Aftrek van de betaalde forfaitaire compensatie Teruggaaf van de betaalde forfaitaire compensatie Bijzondere regeling voor beleggingsgoud ix

4 Hoofdstuk 3. Belastbare handelingen Levering van goederen Goederen A. Definitie B. Gelijkstelling met lichamelijke goederen C. Uitsluiting D. Namaakgoederen E. Grond Levering van goederen Worden eveneens als een levering van een goed beschouwd. 110 A. Vordering door de overheid B. De afgifte van een goed als verbruiklening en de teruggaaf ingevolge een zodanige lening C. Huurkoop en verkoop op afbetaling D. Koop of verkoop in commissie Recht om grondstoffen uit een stuk grond te halen Waarborgverplichtingen Overdracht algemeenheid of bedrijfs afdeling A. Algemeen B. Hoedanigheid overnemer C. Algemeenheid van goederen / bedrijfsafdeling D. Nieuwe gebouwen E. Herziening van de aftrek van de btw geheven van de verwerving, oprichting, verbouwing of verbetering van de gebouwen F. Overdracht om niet G. Formaliteiten Gelijkstelling met levering A. Algemeen B. Onttrekking roerend goed voor privédoeleinden C. Onttrekking goed om het om niet te verstrekken D. De ingebruikneming als bedrijfsmiddel E. De ingebruikneming anders dan als bedrijfsmiddel F. Beëindigen economische activiteit G. Vernietiging bedrijfsmiddel Onttrekking door een beroepsoprichter A. Beroepsoprichter B. Onttrekking De overbrenging A. Gelijkstelling B. Definitie C. Niet beschouwd als overbrenging x

5 D. Register van niet-overbrengingen E. Niet meer vervuld zijn van de voorwaarden De commissionair A. Aanmerking als koper/verkoper B. Gelijkstelling C. Inkoop- en verkoopcombinaties D. Directe verkopen Diensten Definitie Vordering door of namens de overheid Overdracht algemeenheid van goederen of bedrijfsafdeling Onroerende financieringshuur A. Belastbaarheid B. Voorwaarden C. Verkoop van de goederen aan de leasingnemer voor het verstrijken van de termijn D. Overdracht van de goederen voor het verstrijken van de termijn aan iemand anders dan de leasingnemer E. De overdracht van huur Roerende financieringshuur Verlenen van het recht om een beroeps werk zaamheid uit te oefenen A. Definitie B. Onderscheid met de onroerende verhuur C. Aftrek D. Bijzondere gevallen Gelijkstelling met een dienst A. Gebruik van een goed voor privédoeleinden B. Werk in onroerende staat C. Antimisbruikmaatregel btw-eenheid Commissionair bij diensten Reisbureaus Plaatsvervanging gerechtsdeurwaarder Invoer Definitie Voorwaarden waaronder de goederen op het grondgebied van België mogen worden gebracht Intracommunautaire verwerving Definitie A. Verkrijgen van de macht om als eigenaar te beschikken 179 B. Lichamelijke roerende goederen xi

6 C. Verzonden of vervoerd met als bestemming de afnemer 180 D. Verzonden of vervoerd naar een andere EU-lidstaat dan die waaruit het goed is verzonden of vervoerd E. Vervoer door de verkoper, door de verwerver of voor hun rekening Gelijkstelling met intracommunautaire verwerving A. Algemeen B. Verbruiklening Intracommunautaire verwervingen in België A. Belastbaar in België B. Uitsluiting Intracommunautaire verwerving van nieuwe vervoermiddelen A. Onderworpen aan btw B. Vermoeden Overbrenging A. Hoedanigheid van de overbrenger B. Hoedanigheid van de goederen C. Voor zijn economische activiteit D. Overbrenging gelijkgesteld met een levering De toewijzing door het Belgische leger Hoofdstuk 4. Plaats van de belastbare handelingen Levering van goederen Hoofdregel Afwijkingen A. De goederen worden vervoerd B. Levering met installatie of montage C. Levering aan boord van een schip, een vliegtuig of een trein D. Gas en elektriciteit Levering door de invoerder van de goederen Verkoop op afstand A. Algemeen B. Verzending of vervoer naar België C. Verzending of vervoer vanuit België D. Tolerantie Goederen verzonden vanuit een derdelandsgebied Diensten Inleiding B2B-situaties A. B2B-hoofdregel xii

7 B. B2B-uitzonderingen C. Werkelijk gebruik en exploitatie B2C-situaties A. B2C-hoofdregel B. B2C-uitzonderingen C. Werkelijk gebruik en exploitatie Reisbureaus Invoer Hoofdregel Afwijkingen A. Goederen geplaatst onder douaneregeling B. Goederen geplaatst onder intern communautair douanevervoer Intracommunautaire verwerving Hoofdregel Afwijking A. Principe B. Correctie C. Driehoeksverkeer Verwerving door een niet-belasting plichtige rechtspersoon na invoer Vermoeden Hoofdstuk 5. Belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw Definities Belang van de begrippen Levering van goederen Tijdstip van levering A. Algemeen principe B. Het goed wordt door de koper afgehaald C. Wanneer het goed wordt verzonden of vervoerd door de leverancier D. Het goed wordt geïnstalleerd of gemonteerd door de leverancier E. Leveringen van goederen die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen F. Doorlopende intracommunautaire leveringen G. Vervreemding nieuwe gebouwen H. Goed ter beschikking van de verkrijger I. Goederen in consignatie J. Huurkoop en de verkoop op afbetaling met eigendomsvoorbehoud xiii

8 Vermoeden Belastbaar feit / opeisbaarheid btw A. Tijdstip B. Betaling als oorzaak van opeisbaarheid van de btw C. Intracommunautaire leveringen D. Leveringen van roerende goederen aan particulieren Diensten Tijdstip A. Algemeen principe B. Diensten die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen C. Doorlopende intracommunautaire diensten Belastbaar feit / opeisbaarheid btw A. Algemeen B. Betaling als oorzaak van opeisbaarheid van de btw C. Intracommunautaire diensten D. Diensten verricht voor particulieren E. Werken in onroerende staat Invoer Tijdstip en opeisbaarheid A. Algemeen B. Goederen afkomstig uit bepaalde gebieden C. Goederen onderworpen aan bepaalde heffingen D. Goederen niet onderworpen aan communautaire rechten E. Diefstal Voorschotten Vermoeden Intracommunautaire verwerving Tijdstip A. Hoofdregel B. Het goed wordt verzonden of vervoerd door de afnemer. 274 C. Het goed wordt verzonden of vervoerd door de leverancier D. Intracommunautaire verwervingen van goederen die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen Belastbaar feit Opeisbaarheid Hoofdstuk 6. Maatstaf van heffing Inleiding Binnenlandse handelingen xiv

9 Tegenprestatie in geld A. Algemeen principe B. Wettelijke uitsluitingen Tegenprestatie die niet uitsluitend uit geld bestaat Binnenlandse handelingen zonder tegenprestatie A. Handelingen gelijkgesteld met een levering onder bezwarende titel B. Uitbreiding van het begrip levering C. Voordelen van alle aard D. Werken in onroerende staat voor de economische activiteit E. Btw-eenheid F. Verkoop van een autovoertuig Handelingen verricht tussen partijen met een bijzondere band Afronding van de btw Invoer Douanewaarde Vreemde munt Invoer van postcolli Invoer van software Intracommunautaire verwervingen Algemeen Vreemde munt Gestandaardiseerde of specifieke software Normale waarde voor werk in onroerende staat Hoofdstuk 7. Tarieven Algemeen Tijdstip voor de vaststelling van tarieven Tarief voor handelingen waardoor de staat van de behandelde goederen wordt gewijzigd Aanbod van verschillende goederen of diensten voor een enige prijs Onderhouds- en herstellingswerk Verpakken en herverpakken Verpakkingsmateriaal Btw-tarieven in de Europese Unie Btw-tarieven in andere landen Hoofdstuk 8. Vrijstellingen Inleiding xv

10 8.2. Vrijstellingen wegens uitvoer Uitvoer van goederen A. Vervoer door of voor rekening van de verkoper B. Vervoer door of voor rekening koper Diensten aan goederen die de Europese Unie verlaten A. Vrijstelling B. Formaliteiten C. Bewijs Leveringen i.v.m. internationaal reizigers verkeer A. Voorwaarden B. Bewijs Vrijstelling voor goederen onder een douaneregeling Welke regelingen? Vrijstellingen Voorwaarden Voorlopig karakter Vrijstelling voor goederen geplaatst onder een andere regeling van entrepot dan douane-entrepot (btw-entrepot) Bedoelde regelingen Voorwaarden Intracommunautaire leveringen Intracommunautaire levering van goederen andere dan accijns producten en nieuwe vervoermiddelen A. Vrijstelling B. Formaliteiten C. Bewijs De intracommunautaire levering van nieuwe vervoermiddelen De intracommunautaire levering van accijnsproducten De overbrengingen Leveringen door taxfreeshops Invoer en intracommunautaire verwerving Vrijstelling voor invoer en intracom munautaire verwervingen, indien de levering in het binnenland is vrijgesteld Vrijstelling voor de definitieve invoer van goederen en voor intracommu nau taire verwervingen Vrijstelling voor de invoer van goederen die intracommunautair worden geleverd Wederinvoer A. Wederinvoer van goederen in de staat waarin ze werden uitgevoerd xvi

11 B. Wederinvoer van goederen in geval van passieve veredeling C. Omvang van de vrijstelling De intracommunautaire verwerving van overgebrachte goederen die in dezelfde staat terugkeren Invoer gas en elektriciteit Levering, verwerving en diensten aan goederen onder een bijzondere douaneregeling Bedoelde regelingen Vrijstellingen Definitieve invoer van goederen in de persoonlijke bagage van reizigers en kleine zendingen zonder commercieel karakter Persoonlijke bagage van reizigers A. Vrijstelling B. Voorwaarden Kleine zendingen zonder commercieel karakter Intracommunautaire verwerving door buitenlandse belastingplichtigen Internationaal vervoer Diensten van tussenpersonen Diverse vrijstellingen van artikel 42 WBTW Zeeschepen en binnenschepen Internationale luchtvaart Diplomaten en internationale instellingen Levering van goud Leveringen aan erkende organisaties Parels en natuurlijke edelstenen Hoofdstuk 9. Recht op aftrek Inleiding Omvang van het recht op aftrek A. Algemene beschouwingen B. Uitsluitingen van het recht op aftrek C. Beperking van het recht op aftrek D. Specifieke gevallen Uitoefening van het recht op aftrek Ontstaan van het recht op aftrek Voorwaarden A. Binnenlandse handelingen en intracommunautaire verwervingen B. Invoer xvii

12 Wijze van uitoefening van het recht op aftrek Termijn van het recht op aftrek Herzieningen Begrip Onderscheid herziening van aftrek en onttrekking Soorten herzieningen Herziening van de gewone aftrek A. De oorspronkelijke aftrek is onjuist berekend B. Creditnota s C. Wijziging van de oorspronkelijke bestemming D. Verlies van de hoedanigheid van belastingplichtige E. Btw geheven van diensten m.b.t. onroerend goed Herziening van de aftrek m.b.t. bedrijfs middelen A. Begrip bedrijfsmiddel B. Btw geheven van bedrijfsmiddelen C. Vijf- of vijftienjarige herzieningsperiode D. Toepassing van de bijzondere herziening E. Tabel van de bedrijfsmiddelen Modaliteiten van herziening ingeval een btw-plichtige zonder recht op aftrek (art. 44 WBTW) een gewone btwplichtige met recht op aftrek wordt Gemengde belastingplichtige Begrip gemengde belastingplichtige Algemeen verhoudingsgetal A. Berekening B. Voorlopig en definitief verhoudingsgetal Werkelijk gebruik Herziening van de aftrek A. Herziening van de aftrek van btw geheven van andere dan bedrijfsmiddelen B. Herziening van de aftrek m.b.t. bedrijfsmiddelen Hoofdstuk 10. Voldoeningsplicht Voldoeningsplicht in hoofde van de leverancier/dienst verrichter De schuldenaar is een belgische belasting plichtige De schuldenaar is een niet in België gevestigde belastingplichtige A. EU-ondernemingen B. Niet-EU-ondernemingen Voldoeningsplicht in hoofde van de intracommunautaire verwerver Principe Modaliteiten xviii

13 A. De verwerver is een in België gevestigde belastingplichtige B. De verwerver is een buitenlandse belastingplichtige Voldoeningsplicht wegens aanrekening van btw De ontvanger van de dienst is schuldenaar van de btw Voldoeningsplicht in hoofde van de medecontractant (verlegging van heffing) Driehoeksverkeer A. Principe B. Modaliteiten Leveringen van goederen en diensten onder bijzondere douaneregelingen of onder het regime btw-entrepot Leveringen en diensten door niet in België gevestigde belastingplichtigen Leveringen van gas, elektriciteit, warmte en koude Btw verschuldigd over de bijkomende maatstaf voor de oprichting of de overdracht van nieuwe gebouwen Verplichting voor de medecontractant tot voldoening van de btw A. Werken in onroerende staat B. Bijzondere regeling beleggingsgoud C. CO 2 -emissierechten Hoofdelijke aansprakelijkheid Principe Gevallen van hoofdelijke aansprakelijk heid A. In België verrichte belastbare leveringen en diensten B. De ontvanger van de dienst is schuldenaar van de btw of bij KB werd bepaald dat de medecontractant de btw moet voldoen C. In België verrichte verwervingen D. Regeling btw-entrepot E. Antimisbruikbepaling F. Leden btw-eenheid Voldoening van de btw bij invoer Schuldenaars van de btw bij invoer A. De verkrijger of overnemer B. Optie door de verkoper, de overdrager of de vorige verkoper C. De leverancier bij verkoop of installatie met montage D. De eigendom of het vruchtgebruik is niet overgedragen Voldoening van de btw bij invoer A. Zonder vergunning voor de verlegging van de heffing xix

14 B. Vergunning voor de verlegging van de heffing Hoofdstuk 11. Teruggaaf Teruggaaf van het saldo van de btw-aangiften Belastingplichtigen die periodieke aangiften indienen A. Uitoefening van het recht op teruggave B. Voorwaarden voor de teruggave C. Intresten bij niet-tijdige terugbetaling D. Maandelijkse terugbetaling E. Blokkering van teruggevraagde tegoeden F. Teruggaaf btw-tegoed bij stopzetting Belastingplichtigen die geen aangiften indienen Teruggaaf van btw op verrichte leveringen en diensten en op invoer Btw geheven op leveringen en diensten Btw geheven bij invoer Modaliteiten van het recht op teruggaaf Teruggaaf van buitenlandse btw Inleiding Teruggaafprocedure Niet voor teruggaaf vatbare btw Btw-eenheid Hoofdstuk 12. Verplichtingen inzake btw Belastingplichtigen met recht op aftrek Registratieverplichting A. Aangifte bij de aanvang van een economische werkzaamheid B. Aangifte bij wijziging van de economische werkzaamheid C. Aangifte bij de stopzetting van de werkzaamheid Facturering A. De factureringsverplichting B. Ontheffing van de factureringsverplichting C. EU-lidstaat die de toepasselijke regels bepaalt voor de uitreiking van de factuur D. Tijdstip van het uitreiken van de factuur E. Verplichte vermeldingen F. Elektronische facturering G. Self-billing H. Authenticiteit, integriteit en leesbaarheid van de factuur xx

15 I. Bewaring van facturen J. Taal van de factuur K. Vervanging van de factuur L. Verplichting tot het opmaken van stukken M. Verbeterende stukken en creditnota s N. Vereenvoudigde factuur O. Geregistreerd kassasysteem L. Uitreiken van ontvangstbewijzen De btw-boekhouding A. Boek voor inkomende facturen B. Boek voor uitgaande facturen C. Dagboek van ontvangsten D. Registers De periodieke btw-aangifte A. Personen gehouden tot indiening van periodieke btw-aangiften B. Tijdvak van de periodieke btw-aangifte C. Indienen van de periodieke btw-aangifte D. Invullen van de periodieke btw-aangifte E. Betaling van de btw Jaarlijkse opgave der afnemers-belasting plichtigen Opgave van de intracommunau taire handelingen A. Belastingplichtigen gehouden tot de indiening B. In de opgave op te nemen handelingen Niet-belastingplichtige rechts personen en belastingplich tigen zonder recht op aftrek Voorafgaande verklaring van het over schrijden van de verwer vingsdrempel Optie voor het belasten van alle intra communautaire verwervingen met btw Toekenning van een btw-identificatie nummer Verplichte mededelingen A. Mededeling door een belastingplichtige zonder recht op aftrek die ontvanger is van een welbepaalde dienst B. Mededeling voor leveringen en diensten verstrekt door een buitenlandse btw-plichtige zonder Belgisch btw-identificatienummer C. Gevolgen Bij gebreke aan een factuur opstelling van een stuk Bijhouden van documenten die het mogelijk maken het al dan niet over schrijden van de verwervingsdrempel te controleren xxi

16 Bijhouden van een boekhouding waarin alle stukken voor de handelingen waarvoor zij schuldenaar zijn van de btw worden opgetekend Bijzondere btw-aangifte A. Handelingen waarvoor een bijzondere btw-aangifte moet worden ingediend B. Kwartaalaangifte C. Invullen van de bijzondere btw-aangifte Intracommunautaire opgave Buitenlandse belastingplichtigen Erkenning van een aansprakelijke vertegenwoordiger A. Verplichting tot erkenning B. Ontslag van de verplichting tot erkenning C. Hoedanigheid van de aansprakelijke vertegenwoordiger D. Verplichtingen van de aansprakelijke vertegenwoordiger Rechtstreekse btw-identificatie Specifieke btw-aangifte voor manifestaties, beurzen en merchandising Bijzondere regeling voor langs elektronische weg verstrekte diensten Hoofdstuk 13. Procedure Bewijsmiddelen en controlemaat regelen Bewijsmiddelen Controlemaatregelen A. Bewaring boeken en stukken B. Voorlegging boeken en stukken C. Verstrekken van inlichtingen D. Mits machtiging E. Vrije toegang verlenen F. Wettelijke vermoedens G. Aanslag van ambtswege Strafbepalingen Administratieve geldboeten A. Niet-voldoening van de btw B. Onrechtmatige aftrek C. Niet uitreiken of onjuiste factuur of stuk D. Andere overtredingen E. Opgerichte gebouwen F. Verminderde boetes xxii

17 Strafrechtelijke sancties A. Gevangenisstraffen en geldboetes B. Verbod om beroep uit te oefenen C. Strafvordering Una via -principe Verjaring Vervolgingen en gedingen rechten en voorrechten van de Schatkist Verzoekschriften Dwangbevel Tenuitvoerlegging Procedure voor de rechtbank Interesten Provisionele storting Beroepsgeheim en aansprakelijkheid antifraudemaatregelen wederzijdse bijstand Beroepsgeheim Verplichting notarissen A. Vraag naar btw-plicht B. Mededeling btw-schuld C. Notificatieverplichting voor notarissen en deurwaarders bij openbare verkopen Attest Maatregel tegen georganiseerd onvermogen Aansprakelijkheid van bestuurders Stellen van bijkomende waarborgen Sluiting van de onderneming Bewarend beslag Verplichtingen van kredietinstellingen of -organismen Wederzijdse bijstand Aan alle belastingen gemene bepalingen Openbaarheid van bestuur Relatie ambtenaar belasting plichtige Datamining Voorafgaande beslissing Fiscale regularisatie Onbeperkt uitstel Fiscale bemiddeling Infolijn FOD Financiën Europese btw-ruling voor grensoverschrijdende transacties xxiii

18 Hoofdstuk 14. De btw-aangifte Binnenlandse verkopen Vrijgestelde handelingen en positieve verbeteringen Uitgereikte creditnota s en negatieve verbeteringen Aankopen Algemene uitsplitsing Ontvangen creditnota s Gegevens betreffende sommige handelingen Aftrekbare btw Herzieningen Reserveroosters Tussenberekening Afrekening Decembervoorschot Klantenlijst Bibliografie Nuttige websites Oefeningenreeks Formulierenboek Trefwoordenregister xxiv