Uitdagende relaties. Arno Willems Marlou Severins

Transcriptie

1 Uitdagende relaties Arno Willems Marlou Severins

2 Een promotie-project vanuit MFCG-Limburg (Koraalgroep) met: Prof. dr. Petri Embregts (AWVB, Tranzo, Tilburg University) Prof.dr. Anna Bosman (Radboud University, Nijmegen) Dr. Lex Hendriks (Radboud University, Nijmegen)

3 Marlou Severins werkzaam in de VB-zorg vanaf 2008 gedragswetenschapper vanaf 2010 in Op de Bies, VB-instelling diverse caseload in opleiding tot orthopedagoog-generalist

4 Arno Willems GZ-psycholoog MFCG-Limburg, 29 jaar in VB-zorg Multi-Functioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychische of Gedragsproblematiek sinds 2002 door en voor alle VB-instellingen in Limburg, vooral 24-uurszorg een consultatie-team: psychiater, GZ-psycholoog, SPV, team-coach behandelgroepen, polikliniek, crisiscoördinatie, psycho-educatie 4

5 Focus op relatie: praktisch motief? Discussies tussen beheersen en ruimte geven Onderlinge verschillen in team met vele mamma s en pappa s Pagina s vol begeleidingsadviezen Elkaar na-doen helpt niet Cliënten en ouders vinden werkrelatie belangrijkste 5

6 Motief vanuit zorg en behandeling CARE: 1e graadsstrategie CURE: GGZ, forensisch Klimaat creëren: sfeer, inrichting, basisregels Situaties vormgeven: dagprogramma s, taken, groepssamenstelling affectieve Relatie onderhouden: werkalliantie, begeleidingsstijl Gedragsmodificatie, agressiebeheersing e.d. Intrapsychische behandeling: Cogn.G.T., emotieregulatie,oplossingsgericht, Motiverende gespreksvoering 6

7 Zicht op je eigen interactie: met video-analyse, of feedback door collega s, Maar liever iets: wat je zélf kunt gebruiken als begeleider wat weinig tijd kost in de dagelijkse zorg wat niet uitgaat van de ideale begeleider, maar neutraal kijkt naar de omgang 7

8 ... een vragenlijst dus? SIG-B; Schaal voor Interactief Gedrag van Begeleiders (Willems et al., 2010).. vanuit interpersoonlijke theorieën, orthopedagogische modellen en vanuit praktijkervaring gestart met 204 vragen, nu nog maar 30 vragen sinds 2003 bij ± 900 begeleiders gebruikt in teams met gedragsproblematiek (alle niveaus) over 1 uitdagende cliënt, door hele team ingevuld (groeps- of activiteitenbegeleiders) 8

9 Interactiecirkel van Leary (1957) 9

10 SIG-B Behoorlijk goede lijst met 30 vragen en 7 factoren; kost 5-10 min. om in te vullen 1. Assertieve Controle stijl; regels hanteren, doorzetten 2. Vijandige stijl; mopperen, boos 3. Vriendelijke stijl; samenwerken, prettig 4. Steunzoekende stijl; hulp nodig 5. Proactief denken; wat, waarom en hoe ga ik dingen doen? 6. Zelfreflectie; welk gevoel heb ik erbij, wat wil ik? 7. Kritische Expressed Emotion; preek afsteken, cynisch 10

11 vriendelijk of vijandig? 11

12 Uitproberen op eigen cliënt deel-sig-b invullen voor jezelf als begeleider of vanuit de ogen van een begeleider die je goed kent 12

13 grafiek Vriendelijk hele team Schaal 3: Vriendelijk 5,0 4,0 3,0 3,8 3,8 3,8 3,6 4,3 3,2 3,6 4,5 4,1 3,9 3,0 3,7 2,0 1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Score Gemiddelde Team 13

14 Wat heeft invloed op die interactiestijlen? meer werkervaring meer vriendelijk hogere opleiding minder negatief jongere cliënt of lager IQ meer controle meer probleemgedrag minder vriendelijk, meer negatief en meer controle vooral algemene attitude van begeleider: begripvol versus dominant ook intrapersoonlijke Emotionele intelligentie: zelfbeeld, assertiviteit, zelfbewustzijn 14

15 Maar nog veel meer invloeden: de interactiestijl vanuit die cliënt zelf hoe je denkt over een cliënt, je emoties bij zijn gedrag, het teamklimaat, je zelfvertrouwen etc. Dus grootschalig onderzoek: wie doet mee om te ontdekken wat het belangrijkste meetelt, ook in je eigen organisatie? 15

16 Naast meten ook verbeteren! training uitgewerkt en 2012 proefgedraaid; nu ITCT = Interactie- Training en Coaching voor Teams 3 dagdelen team-training; je grondhouding, je denken/voelen rond cliënt, concreet afstemmen in interactie, tussendoor uitproberen 2-3 coachingsessies on the job (tweetallen) 4 e afsluitende team-sessie: geleerde lessen en verbreden naar andere cliënten wie wil zo n gratis training voor het team en dus ook meedoen met het effect-onderzoek? 16

17 .. en nu de praktijk Van consultatievraag naar ITCT Praktische knelpunten: groot team, zowel wonen als dagbesteding Iedereen betrekken niet mogelijk Beschikbaarheid PB-er Plannen moeilijk 6 afgevaardigden gekozen Start met uitleggen, motiveren, weerstand weghalen Ouders uitleggen en toestemming vragen Voorbereidend werk begeleiders In verandering komen 17

18 Graag uw ideeën! Team blijkt enthousiast en komt in beweging met hun manier van omgaan.. hoe houden we dit nu vast? Roept u maar!!.. wij noteren.. Plak uw 3 post-its bij de ideeën die u het belangrijkste vindt of schrijf er nog een idee bij! 18

19 contact?... Arno Willems,