Alterfin cvba. Jaarverslag 2009

Transcriptie

1 Alterfin cvba Jaarverslag 2009 Dit is het jaarverslag zoals het wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering en dat inhoudelijk moet voldoen aan de richtlijnen zoals deze zijn opgenomen in Artikel 96 van het wetboek van vennootschappen. Vlasfabriekstraat 11 B-1060 Brussel, België Bedrijfsnummer: Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) Website:

2 Inhoudstafel 1. INLEIDING OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELING EN RESULTATEN VAN ALTERFIN IN Maatschappelijk kapitaal Eigen portefeuille Portefeuille van responsability Totale portefeuille in beheer Noord-Zuid sparen Garantiefonds Bestuur en dagelijkse beheer Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Financieel resultaat EVOLUTIE VAN DE OMGEVING VAN ALTERFIN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING BIJKANTOREN BEKNOPTE VERSIE VAN DE JAARREKENING Analytische resultatenrekening Balans OVERZICHT EN BEHEERSING VAN DE VOORNAAMSTE RISICO S PROVISIONERINGS- EN RESERVERINGSPOLITIEK WAARDERINGSREGELS VOORSTEL VAN RESULTAATSVERWERKING BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET EINDE VAN HET BOEKJAAR OVERGEDRAGEN VERLIEZEN BENOEMING VAN COMMISSARISSEN EN BESTUURDERS...19 BIJLAGE 1: PORTEFEUILLE ALTERFIN OP 31 DECEMBER BIJLAGE 2: PORTEFEUILLE RESPONSABILITY OP 31 DECEMBER BIJLAGE 3: SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR...22 JAARVERSLAG 2009

3 1. Inleiding Meer dan twee derde van de armen in de wereld leven in rurale gebieden en ondanks een verdere diversificatie van de economie zijn ze nog steeds voor het grootste gedeelte van hun inkomen afhankelijk van de landbouw. Investeringen in de landbouw en ondersteuning van de kleine boer(in) vormen dan ook een belangrijke strategie tegen de armoede. Het is op basis van deze vaststelling dat Alterfin zijn portefeuille in 2009 verder ontwikkeld heeft. Einde 2009 is 44% van de Alterfin portefeuille rechtstreeks geïnvesteerd in de landbouw. Van de 8 nieuwe partners van Alterfin zijn er 5 organisaties van boeren. De grotere investering van Alterfin in de landbouw is niet alleen te merken aan de cijfers van de portefeuille. Einde 2009 stond Alterfin samen met SIDI (Frankrijk) aan de wieg van FOPEPRO: het "Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina. Dit Fonds werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Columbia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgerecht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO en ACEROLA zijn een goede illustratie van de visie van Alterfin die gericht is op het creëren van lokale capaciteit voor een duurzame financiering van de landbouwontwikkeling. Deze sterke oriëntatie naar de landbouw wil niet zeggen dat we de microfinancieringsinstellingen links lieten liggen. Integendeel, investeringen in de MFI s bedragen nog altijd 56% van onze portefeuille. Sociale Prestatie De vermindering van de armoede is geen automatisch gevolg van microfinanciering. De organisatie die de financiële diensten verstrekt (de microfinancieringsinstelling), moet daarvoor een aangepast beleid hebben ontwikkeld, met aangepaste procedures en aangepaste producten. Daarnaast moet er een omgeving zijn die de kredietnemers de mogelijkheid geeft om hun krediet productief aan te wenden: een ondersteunende overheid, infrastructuur, efficiënte markten. Tenslotte moet de kleine ondernemer zelf over de nodige capaciteiten beschikken om zijn krediet om te zetten in een activiteit die zijn inkomenssituatie verbetert. Alterfin richt zich op de microfinancieringsinstelling (MFI). In de eerste plaats wordt er financiering ter beschikking gesteld om de MFI toe te laten meer mensen op een aangepaste manier te bereiken. Centraal in de analyse van de MFI staat de sociale prestatie van de MFI. Namelijk de mogelijkheid van de MFI om via het verlenen van financiële diensten bij te dragen tot een terugdringing van de armoede. Het is deze sociale prestatie die de leidraad is bij Alterfin s investeringen in de microfinancieringssector. Vele MFI s hadden het moeilijk in De verminderde economische activiteit had ook impact op de klanten van de MFI s die minder krediet nodig hadden. Dit had ook een invloed op de kredietverlening van Alterfin, die na een sterk groei in het eerste semester, daalde in het tweede semester, omdat enkele organisaties vervroegd een belangrijk gedeelte van het Alterfin krediet terugbetaalden. De totale portefeuille die Alterfin beheert groeide nog van 26, 8 miljoen euro in 2008 naar 30,7 miljoen euro in 2009, dit dankzij een belangrijke groei van de portefeuille die Alterfin beheert voor het Zwitserse responsability. De eigen portefeuille van Alterfin daalde lichtjes van 8,9 miljoen euro in 2008 naar 8,4 miljoen euro in Het feit dat onze portefeuille lichtjes daalt terwijl die van responsability (sterk) stijgt heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat Alterfin voor haar eigen portefeuille bepaalde limieten per land dient te respecteren, waardoor we onder andere niet méér kunnen investeren in één van de sterkste markten, namelijk die van Peru. Het opmerkelijkste feit van 2009 is nochtans de sterke stijging van het aantal aandeelhouders (+172) en de stijging van het kapitaal ( euro). Dit bewijst het interessante concept van Alterfin. Dankzij de verdere JAARVERSLAG

4 investeringen van bestaande en nieuwe aandeelhouders, krijgt Alterfin opnieuw weer meer mogelijkheden voor zijn verdere ontwikkeling. Tenslotte kan Alterfin opnieuw een sterkt financieel resultaat voorleggen. Dit laat ons toe om enerzijds onze aandeelhouders een interessante vergoeding te geven en anderzijds onze reserves aan te vullen, zodat Alterfin bestand is tegen eventuele schokken van een blijvend onzekere economische toekomst. JAARVERSLAG

5 2. Overzicht van de ontwikkeling en resultaten van Alterfin in Maatschappelijk kapitaal Alterfin mobiliseert kapitaal in het Noorden via de verkoop van aandelen. Deze middelen worden vervolgens via onze partners in het Zuiden ingezet ter financiering van arme(re) bevolkingsgroepen ter plaatse. Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. De volgende grafiek toont de evolutie van het kapitaal van Alterfin en het aantal vennoten. Euro Aantal vennoten Kapitaal Aantal vennoten Gedurende 2009 werden alle records gebroken: het kapitaal groeide met bijna 1,5 miljoen euro (+ 17%) en er kwamen 173 nieuwe aandeelhouders bij (+ 14%). Begin oktober werd de kaap van 10 miljoen euro kapitaal overschreden. Op het einde van 2009 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van Alterfin 10,3 miljoen euro, samengebracht door vennoten. Het kapitaal was op balansdatum voor 76% in handen van particulieren; de rest wordt geïnvesteerd door institutionele aandeelhouders. 1 Situatie op 31/12/2009 Rechtspersonen (NGO s, banken, sociale organisaties, bedrijven ) Particulieren Totaal Aantal aandeelhouders % % Aandelenkapitaal in euro % % De aandelen van Alterfin bestaan in twee types, afhankelijk van wie de aandelen onderschrijft: rechtspersonen kunnen enkel intekenen op aandelen van 250,00 euro per aandeel; particuliere personen en gelijkgestelden kunnen aandelen onderschrijven van 62,50 euro per aandeel. JAARVERSLAG

6 2.2. Eigen portefeuille Als sociale financier investeert Alterfin in microkredietinstellingen en producentenverenigingen in het Zuiden met als doel kleine ondernemers en boeren toegang te geven tot krediet. De verwezenlijking van die missie uit zich voornamelijk in de grootte en de samenstelling van de portefeuille van investeringen in het Zuiden. De volgende grafiek toont de evolutie van de portefeuille van Alterfin en het aantal partners: Euro Aantal partners Kapitaal Portefeuille Aantal partners In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december 2009 Op 31/12/2009 bedroeg de financieringsportefeuille van Alterfin 8,4 miljoen euro (of 12,0 miljoen US dollar). In vergelijking met het einde van 2008 is de portefeuille aldus afgenomen met euro (- 6%). De financieringsportefeuille van Alterfin bestaat uit: o 7,58 miljoen EUR kredietportefeuille (vlottende activa); o 0,38 miljoen EUR participaties (vaste activa); o 0,43 miljoen EUR garanties (een deel daarvan onder vlottende activa geldbeleggingen en een deel buiten balans). Deze terugval dient evenwel genuancueerd te worden. Vooreerst wijzen we op de impact van de wisselkoers US dollar versus euro. Zoals uit onderstaande tabel blijkt is de waarde van de dollar ten opzichte van de euro in de loop van 2009 aanzienlijk afgenomen, waardoor de portefeuille in euro uitgedrukt sterker afneemt dan de portefeuille uitgedrukt in dollar. EUR USD USD / EUR Q ,40943 Q ,32052 Q ,40466 Q ,45905 Q ,43322 Een tweede nuancering betreft de evolutie van de portefeuille in de loop van 2009 zoals die in onderstaande grafiek wordt weergegeven. In de eerste helft van 2009 is er een stijging van de portefeuille terwijl in de tweede helft van 2009 de portefeuille daalt. Dit heeft voornamelijk te maken met vervroegde terugbetalingen van leningen aan een aantal MFI s. Zo betaalde AMRET in Cambodia USD vervroegd terug. Dit heeft voornamelijk te maken met de invloed van de crisis en dus het stilvallen van de economische activiteiten. Wij zijn er echter vrij zeker van dat de portefeuille in 2010 opnieuw sterk zal stijgen. JAARVERSLAG

7 Wat het aantal partners betreft, kunnen we stellen dat Alterfin op het einde van 2009 in totaal met 70 organisties in het Zuiden werkt (waarvan 63 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2009 zijn we de financiering van 8 nieuwe partners gestart en is de samenwerking met 3 organisaties stopgezet. Het aantal actieve partners is dus gestegen met 5 (+ 8%). In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december Geografische verdeling Op balansdatum is de portefeuille van Alterfin verdeeld over 63 partnerorganisaties waarvan: 53 in Latijns-Amerika 6 in Afrika 3 in Azië 1 internationaal (SIDI) Alterfin ontplooit haar activiteiten in 15 verschillende landen, maar kent een sterke concentratie in de landen van de Andes en Centraal-Amerika: Peru is op kop met 26% van de portefeuille, gevolgd door Honduras (14%), Nicaragua (12%), Bolivia (10%), El Salvador (8%) en Ecuador (6%). JAARVERSLAG

8 Hieronder wordt de regionale verdeling van de portefeuille volgens volume en volgens aantal partners getoond: Geografisch gezien is Alterfin dus voornamelijk actief in Latijns-Amerika (86% van het volume van de portefeuille). 9% van de portefeuille wordt geïnvesteerd in Afrika en 10% van het aantal partners van Alterfin bevindt zich in dat werelddeel. Wat Azië betreft, werkt Alterfin in Cambodja en Laos met 4 organsities (waarvan 3 met uitstaand saldo op balansdatum). Onze participatie in het Franse «Solidarité Internationale pour Le Développement et l'investissement» (SIDI) staat onder de noemer Internationaal. Verdeling per sector 56% van onze portefeuille wordt geïnvesteerd in microfinancieringsinstellingen (MFI s). De rest (44%) wordt gekanaliseerd naar boerencoöperaties die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Koffie is het eerlijke handel product bij uitstek, goed voor 34% van onze gehele portefeuille. Verder geeft Alterfin op 31/12/09 voorfinanciering voor de productie en commercialisering van fair trade suikerriet, wijn, cacao, honing en sesam. 56% Microkrediet 34% Koffie 4% Suikerriet 2% Wijn 2% Cacao 2% Honing 1% Sesam Het aandeel van eerlijke handel in de totale portefeuille is gestegen van 28% op het einde van 2008 naar 44% op het einde van Dit ligt in lijn met onze politiek om nog meer landbouw te financieren (wat natuurlijk niet wegneemt dat een aanzienlijk deel van onze microkredietportefeuille ook geïnvesteerd wordt in landbouwactiviteiten). Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (90% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument (5%), zodat het valutarisico in Afrika vermeden wordt. De MFI s verkrijgen dan met behulp van onze garantie lokale financiering. De deelnemingen in het vermogen van partners komen overeen met net geen 5% van de portefeuille. JAARVERSLAG

9 Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in US dollar (88%). Verder wordt ook de euro gebruikt (5%). De investeringen in zachte valuta (franc CFA voor West- en Centraal-Afrika; nuevos soles in Peru en de Laotiaanse kip) vertegenwoordigen samen bijna 8% van de gehele portefeuille Portefeuille van responsability Portfolio management Alterfin heeft meerdere jaren ervaring met kredietverlening aan microkredietinstellingen en boerenorganisaties in ontwikkelingslanden. Deze ervaring wordt nu ter beschikking gesteld aan beleggingsfondsen die in deze sectoren willen investeren. Het Zwitserse responsability Social Investment AG is de eerste organisatie die in die zin een akkoord gesloten heeft met Alterfin, in februari Alterfin heeft de ambitie om te blijven groeien. Verschillende van onze partners zijn de afgelopen jaren echter zo sterk gegroeid, dat Alterfin niet meer over voldoende eigen financiële middelen (kapitaal) beschikt, om tegemoet te komen aan hun financieringsaanvragen. In deze gevallen kunnen wij een beroep doen op fondsen van derden zoals het Zwitserse responsability. De financiering van responsability wordt tegen hun voorwaarden ter beschikking gesteld van onze partners. Voor de analyse en de opvolging van de financiering wordt Alterfin vergoed door responsability. Enkel bestaande partners van Alterfin komen in aanmerking voor deze financiering. Op het einde van december 2009 beheert Alterfin in opdracht van responsability een portefeuille van 22,3 miljoen euro (of 32 miljoen US dollar). In vergelijking met het einde van 2008 is de portefeuille van responsability toegenomen met 6,7 miljoen US dollar (+ 27%). De middelen van responsability werden in 2009 aangewend ter finanaciering van 30 bestaande partners van Alterfin (waarvan 23 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2009 is resposnability de financiering van 5 nieuwe partners gestart (+ 20%). In bijlage 2 vindt u een overzicht van de portefeuille van responsability op 31 december Geografische verdeling De middelen van responsability worden ingezet in 6 landen: JAARVERSLAG

10 Verdeling per sector 79% van de portefeuille van responsability wordt geïnvesteerd in de microkredietsector. Het overige deel wordt aangewend voor de financiering van fair trade koffie (18%), cacao (2%) en honing (1%) Totale portefeuille in beheer De grafiek hieronder toont de evolutie van de totale portefeuille die geïnvesteerd wordt in het Zuiden: Euro Aantal partners Kapitaal Portefeuille responsability Aantal partners Portefeuille Alterfin Totale portefeuille Op balansdatum bedroeg de totale portefeuille in beheer 30,7 miljoen euro (of 44 miljoen US dollar) verdeeld over 63 partnerorganisaties (uit een totaal van 70 actieve partners). Dit komt overeen met een groei van 3,9 miljoen euro (+ 15%) in vergelijking met het einde van De globale groei in 2009 is te danken aan de groei die we gerealiseerd hebben via responsability. Het aandeel van onze eigen portefeuille en die van responsability in de totale portefeuille is op balansdatum respectievelijk 27% en 73% (op het einde van 2008 was de relatie 33% en 67%). Het feit dat onze portefeuille lichtjes daalt terwijl die van responsability (sterk) stijgt heeft onder andere te maken met het feit dat Alterfin voor haar eigen portefeuille bepaalde limieten per land dient te respecteren, waardoor we bijvoorbeeld niet méér kunnen investeren in één van de sterkste markten, namelijk die van Peru. Daarnaast hebben we in de tweede helft van het jaar belangrijk vervroegde terugbetalingen gekregen, vanwege het stilvallen van de economie ter plaatse. JAARVERSLAG

11 2.5. Stand van zaken oprichting fondsen Einde 2009 stond Alterfin samen met SIDI (Frankrijk) aan de wieg van FOPEPRO: het "Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina. Dit Fonds werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Columbia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgerecht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO werd opgericht om de slagkracht van Alterfin voor de financiering van de lokale landbouw te vergroten. Met ACEROLA wil Alterfin lokale capaciteit creëren voor het beheren van fondsen zoals FOPEPRO. Ook voor Afrika wil Afrika meer slagkracht ontwikkelen. Samen met SIDI in Frankrijk en ETIMOS in Italië, wil Alterfin een fonds voor Afrika oprichten dat fondsen wil mobiliseren bij grote financiers zoals de Europese Investeringsbank (EIB) om meer financieringsmogelijkheden te creëren voor Afrika. Het mobiliseren van dergelijke grote spelers vraagt heel wat tijd. Wij hopen dit fonds voor Afrika, dat de werknaam FEFISOL meekreeg, in 2010 te realiseren Noord-Zuid sparen De Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank Triodos Bank is de enige bank in België die uitsluitend financiering geeft aan projecten met een sociale, ecologische of culturele meerwaarde. Triodos is stichtend vennoot van Alterfin. Sinds 1995 mobiliseert Alterfin spaargelden voor Triodos op de zogenaamde Noord-Zuid Spaarrekeningen. Het Noord-Zuid sparen is op twee manieren belangrijk voor Alterfin. In de eerste plaats betaalt Triodos een commissievergoeding aan Alterfin op basis van de verzamelde spaargelden. Met deze commissie kunnen we een deel van onze werkingskosten financieren. Daarnaast gebruikt Triodos Bank een stuk van de spaargelden op de Noord-Zuid Spaarrekeningen (in euro) om een kredietlijn (in US dollar) ter beschikking te stellen aan Alterfin. Het overige gedeelte van de Noord-Zuid spaargelden wordt door Triodos Bank zoveel mogelijk herbelegd in kredieten aan organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. De door Alterfin gemobiliseerde gelden op de Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank zijn in 2009 sterk gedaald van 23,6 miljoen euro naar 18,3 miljoen euro. Dit is waarschijnlijk grotendeels te wijten aan de afschaffing van de participatierekening. De commissie van Triodos, die Alterfin ontvangt, is nochtans sterk gestegen. Dit is het gevolg van het verdwijnen van de participatierekening waardoor Alterfin zijn commissie niet meer moest gebruiken voor het verhogen van de basisinterest op die rekening Garantiefonds Alterfin Garantiefonds vzw Samen met een aantal van haar vennoten ( , de vroegere HBK spaarbank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 de vzw Alterfin Garantiefonds opgericht onder de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk. De vzw wordt - in tegenstelling tot de vennootschap - gespijsd met giften, voornamelijk vanwege vennoten. Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds kan Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties - die niet beschikken over de nodige garanties - realiseren zonder de financiële situatie van de vennootschap extra in gevaar te brengen. De middelen van het Garantiefonds kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan onze partners. JAARVERSLAG

12 De vzw Alterfin Garantiefonds is stapsgewijs aan het groeien en beschikte op balansdatum over meer dan 1,17 miljoen euro, voornamelijk opgebouwd door commissiegelden van het AlterVision beleggingsfonds, giften van en van particuliere vennoten. Doordat vanaf april 2009 Alterfin zijn landenrisico indekt bij de Nationale Delcredere Dienst, komen er bij het garantiefonds gelden vrij die nu op een andere manier kunnen aangewend worden. Zo zal het garantiefonds onder andere meewerken aan FEFISOL, het fonds voor Afrika Bestuur en dagelijkse beheer Algemene Vergadering Algemene Vergadering De vennoten of aandeelhouders van Alterfin zijn samen eigenaar van de coöperatieve vennootschap. Alle vennoten zijn lid van de Algemene Vergadering (AV) die minstens eenmaal per jaar wordt samengeroepen. De AV is het hoogste beslissingsorgaan van de vennootschap. De AV kiest de leden van de raad van bestuur en mandateert deze om Alterfin te sturen. Voorts beslist de AV onder andere over de aanwending van het resultaat. Op zaterdag 28 maart 2009 werd de jaarlijkse Algemene Vergadering van Alterfin gehouden. De vergadering, waaraan 71 vennoten hebben deelgenomen, werd voorafgegaan door een koffiereportage en koffieproeverij. We lieten een producent uit Nicaragua, een Belgische importeur en Oxfam Wereldwinkels aan het woord die het hele koffietraject in woord en beeld schetsten. Raad van bestuur De raad van bestuur is 4 keer samengekomen in Het voorstel tot wijziging van de samenstelling van de raad van bestuur vindt u in bijlage 3. Kredietcomité Kredietcomité Het kredietcomité van Alterfin is een extern orgaan dat bevoegd is voor de uiteindelijke goedkeuring van onze financieringen. Het comité is samengesteld uit personen die actief zijn in de NGO-wereld enerzijds en mensen die werken rond ethisch/sociaal bankieren anderzijds. Deze unieke combinatie van ontwikkelingsexpertise en financiële expertise vormt de kracht van Alterfin. Het kredietcomité (KC) is 10 keer samengekomen in 2009 en heeft 61 financieringsvoorstellen onderzocht, waarvan 9 een tweede maal dienden geagendeerd te worden op het KC.. 60 aanvragen werden goedgekeurd. Dit zijn er 15 meer dan in Team Einde 2009 hebben twee personeelsleden Alterfin verlaten. Het betreft enerzijds Sandra Bythell die naar het buitenland vertok. Sandra werkte meer dan 5 jaar als kredietanaliste bij Alterfin. Zij was onder ander verantwoordelijk voor Bolivië, Ecuador, Togo en Benin en speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de portefeuille. Wendy Schats, de medewerkster voor marketing en communicatie, ging terug naar de reclamewereld. Wendy had een belangrijke bijdrage in de sterke groei van het kapitaal van Alterfin. Einde 2009 werden 3 nieuwe vacatures geopend voor 2 kredietbeheerders en 1 administratief medewerker voor marketing en communicatie. JAARVERSLAG

13 Overzicht van het team: Hugo Couderé Jan De Grande Saúl Castro Julie Depelchin Directeur; verantwoordelijke portefeuille Afrika en Azië Verantwoordelijke financiën en boekhouding Verantwoordelijke portefeuille Latijns-Amerika Medewerker boekhouding en opvolging vennoten Sandra Bythell Kredietbeheerder Afrika en Latijns-Amerika Vacant vanaf 01/01/10 Sofie Desmet Alex Tack Verantwoordelijke portefeuillebeheer Kredietbeheerder Latijns-Amerika Wendy Schats Medewerker marketing en communicatie Vacant vanaf 01/12/09 NIEUW Kredietbeheerder Afrika en Latijns-Amerika Vacant vanaf 01/01/ Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Per 31 december 2009 waren er twee partners die hun betalingsverplichtingen niet volledig hadden nagekomen. Het betreft LA CENTRAL uit Honduras en APECAFÉ uit El Salvador. LA CENTRAL is een tweede lijn koffie coöperatie die verschillende koffiecoöperaties verenigt voor de opkoop en de verkoop van koffie. In 2008 werd al een deel van het krediet in waardevermindering genomen en werd de partner in de balans opgenomen als een dubieuze debiteur. Op balansdatum betrof de betalingsachterstand nog euro en werd het volledige bedrag in waardevermindering genomen. APECAFE is een coöperatie van koffieproducenten waarvan de lening sinds 2006 wegens bestuursproblemen geherstructureerd werd over een lange periode (7 jaar); aangezien een volledige terugbetaling onzeker blijft, wordt de reeds genomen waardevermindering van het volledige uitstaande bedrag ( euro) gehandhaafd Financieel resultaat Resultaat ,25% 4,00% 3,75% 3,50% 3,25% 3,00% 2,75% 2,50% 2,25% 2,00% 1,75% 1,50% 1,25% Dividend Resultaat in euro Dividend in % In 2009 bedroeg het financiële resultaat euro. De zeer sterke stijging van het resultaat heeft vooral te maken met twee factoren: de sterk toegenomen activiteiten als portefeuillebeheerder voor responsability en de hoge gerealiseerde rentes op beleggingen. De Algemene Vergadering van de aandeelhouders die doorgaat op zaterdag 27 maart 2010 zal beslissen over de aanwending van dit resultaat (voor het voorstel tot aanwending van het resultaat wordt verwezen naar punt 10 van dit jaarverslag). De beknopte versie van de jaarrekening vindt u in punt 6 van dit jaarverslag. JAARVERSLAG

14 3. Evolutie van de omgeving van Alterfin De microfinancieringssector ondervond in 2009 nog sterk de invloed van de crisis. De verminderde economische activiteit had ook impact op de klanten van de MFI s die minder krediet nodig hadden. Dit had ook een invloed op de kredietverlening van Alterfin, die na een sterke groei in het eerste semester, daalde in het tweede semester, omdat enkele organisaties vervroegd een belangrijk gedeelte van het Alterfin krediet terugbetaalden. We verwachten echter dat de activiteit in 2010 zal aantrekken. Naast de globale crisis zijn er de landspecifieke crisissen. Twee zijn er te vermelden, namelijk in Marokko en in Nicaragua. De crisis in de microfinancieringssector in Marokko is voornamelijk te wijten aan het feit dat verschillende organisaties zich richtten tot dezelfde klanten, hierdoor geraakten deze in een te grote schuldsituatie en konden ze de kredieten niet meer terugbetalen. De crisis in de microfinancieringssector in Nicaragua is van een andere aard. De politieke no pago beweging spoorde in de aanloop van verkiezingen de kredietnemers aan om hun kredieten niet terug te betalen. Dit bracht verschillende MFI s in moeilijkheden. In België werd investeren in microfinanciering fiscaal interessanter. In de programmawet die op 17 december 2009 in het parlement werd gestemd, werd de wet opgenomen die de belastingvermindering regelt voor investeringen in erkende ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering. De voorziene belastingvermindering is gelijk aan 5% van de werkelijk gedane betalingen. Alterfin moet echter eerst nog worden erkend als ontwikkelingsfonds. Een aanvraag hiervoor werd begin 2010 naar het ministerie van financiën gericht. 4. Onderzoek en ontwikkeling De opvolging en omkadering van de partnerorganisaties wordt ter plaatse uitgevoerd door vier personen van het Alterfin team. Die visites vormen ook de gelegenheid om de contracten, garanties en hypotheken te formaliseren. Het merendeel van de prospectie (onderzoek en ontwikkeling) vindt plaats tijdens deze zendingen. Zo heeft Alterfin in 2009 bijna alle partners bezocht en kennis gemaakt met een reeks potentiële nieuwe partners. Anderzijds neemt Alterfin deel aan internationale conferenties en fora waar we kunnen kennismaken en de banden verstevigen met (potentiële) partnerorganisaties. 5. Bijkantoren Niet van toepassing: Alterfin heeft momenteel één enkel kantoor in de Vlasfabriekstraat 11 te 1060 Brussel. JAARVERSLAG

15 6. Beknopte versie van de jaarrekening 6.1. Analytische resultatenrekening Deze financiële staat geeft een overzicht van de inkomsten en kosten van Alterfin gedurende 2008 en Het saldo van de rekening is het resultaat van het boekjaar. Analytische resultatenrekening voor 2009 (in EURO) Real Budget Real %. budget Inkomen van eigen portefeuille ,38% Inkomen van beheer van portefeuille van derden ,18% Commissie FEFISOL ,00% Commissie FOPEPRO ,00% Inkomen (netto) van consultancy ,50% Inkomen van commissie Triodos ,11% Inkomen van deposito s ,38% Totaal inkomen ,73% Financiële kosten ,07% Financiële marge ,18% Operationele kosten ,51% Personeel ,38% Kantoor ,64% Diensten ,04% Monitoring portfolio ,31% Bruto operationele marge ,43% Voorzieningen voor risico NA Premie NDD NA Commissie voor garantiefonds ,13% Netto operationele marge ,24% Wisselkoersresultaat NA Uitzonderlijk resultaat NA totale marge voor belastingen Gestorte roerende voorheffing NA Provisie Belastingen NA totale marge na belastingen JAARVERSLAG

16 6.2. Balans Deze financiële staat geeft een overzicht van de bezittingen (activa) en verplichtingen (passiva) van Alterfin op 31/12/2008 en 31/12/2009, vóór winstverdeling. Balans op 31/12/2009 (in EURO) 31/12/ /12/2009 ACTIVA Vaste activa ,13 108% Immateriële vaste activa ,37 85% Materiële vaste activa ,43 87% Financiële vaste activa: participaties in MFI's ,33 109% Vlottende activa ,37 108% Kredietportefeuille ,41 90% Geldbeleggingen en liquide middelen ,87 123% Andere debiteurs ,09 112% Overgangsrekeningen ,02 96% Te ontvangen pro rata interesten & dividenden ,02 96% TOTAAL DER ACTIVA ,52 107% PASSIVA Eigen vermogen ,53 119% Geplaatst kapitaal ,00 117% Herw. Meerw. Confianza ,72 NA Wettelijke reserve ,94 157% Andere reserves ,47 172% Overgedragen winst 18867, ,48 NA Resultaat van de periode ,92 123% Voorzieningen ,65 11% Schulden ,31 96% Schulden op meer dan 1 jaar ,23 97% Schulden op minder dan 1 jaar ,17 92% Andere schulden ,91 226% Overgangsrekeningen ,03 120% Te betalen pro rata interesten ,03 120% TOTAAL DER PASSIVA ,52 107% JAARVERSLAG

17 7. Overzicht en beheersing van de voornaamste risico s De aard van de activiteiten van Alterfin brengt een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. We maken een onderscheid tussen volgende risico s: - Debiteurenrisico: het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. - Valutarisico: dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties die in het Zuiden gevestigd zijn. - Landenrisico: met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid doen er zich in de landen waar Alterfin actief is feiten voor die een belangrijke negatieve impact hebben op de terugbetalingsmogelijkheden van de partners in die landen. Alterfin werkt immers in ontwikkelingslanden die - per definitie - een niet onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, politieke en klimatologische zin. Dit risico is onvermijdelijk daar het samenhangt met de sociale opdracht van Alterfin. Debiteurenrisico Dit risico wordt op een dubbele manier beheerst. Eerst en vooral is er natuurlijk de inschatting van het risico. Dit gebeurt op basis van een omstandig dossier dat voor elke partner wordt opgesteld en op basis waarvan de beslissingen genomen worden. Verder is er de opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. Daarnaast worden er garanties ingebouwd in de kredietovereenkomsten. Deze garanties staan in verhouding tot het gepercipieerde risico. Valutarisico Voor sommige munten kan dit risico ingedekt worden, maar voor heel wat munten - zeker in Afrika - is dit niet het geval. Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in dollar (USD). Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in euro op en neer gaat met de koers van de dollar ten opzichte van de euro. Zakt de dollar ten opzichte van de euro dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin dekt dit risico in door voor elke lening die we in dollar toekennen zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in dollar bij de bank. Als de waarde van de dollar in euro daalt dan daalt niet enkel onze vordering ten opzichte van onze partner, maar tevens onze schuld ten opzichte van de bank. Op die manier heeft een verandering van de koers tussen dollar en euro geen invloed meer op onze balans. De evolutie van de dollar heeft echter nog wel invloed via onze resultatenrekening. De inkomsten van onze leningen in dollar zijn immers slechts gedeeltelijk ingedekt via de interesten die wij zelf dienen te betalen op onze dollarschulden. Het saldo is niet ingedekt en daarop spelen wel degelijk de koersschommelingen. Dit saldo wordt echter zo laag mogelijk gehouden door op gepaste tijdstippen geleende dollars te verkopen. Bij de indekking van de dollar wordt er tevens naar gestreefd om de looptijd van de aangegane dollarlening te laten overeenstemmen met de looptijd van het gegeven dollarkrediet. Deze looptijden zijn echter niet altijd volledig gelijk waardoor er een zeker renterisico bestaat. Immers indien een langer lopend krediet gedekt wordt met een korter lopende dollarlening, dan is er onzekerheid over de rente die zal betaald worden voor verdere dollarleningen. Dit renterisico wordt geminimaliseerd door de interest van kredieten die Alterfin toestaat te denomineren als een marge op de LIBOR (12M). Daarnaast heeft Alterfin een gedeelte van de interest op aangegane kortlopende dollarleningen geswapt naar lange termijn. Alterfin heeft naast de dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta. Sommige van deze valuta, zoals de nuevo sol (Peru) kunnen ingedekt worden met financiële instrumenten Andere valuta kunnen niet ingedekt worden. Voor de franc CFA (West-Afrika) is er een speciale overeenkomst met de vzw Alterfin Garantiefonds, waarbij we de helft van een eventuele devaluatie van deze munt kunnen verzekeren. Meer en meer proberen we ook via een garantie aan een lokale bank de microfinancieringsinstelling toegang te geven JAARVERSLAG

18 tot lokale financiering van haar kredietactiviteiten, vooral dan voor onze partners in Afrika. Op die manier vermijden we het wisselrisico. Landenrisico Vanaf april 2009 wordt het volledige politieke risico van onze portefeuille verzekerd bij de ONDD Delcredere. Daarnaast beperkt Alterfin het landenrisico aan de hand van 2 indicatoren. De limiet per land wordt medebepaald door het gepercipieerde landenrisico en het landenrisico wordt daarbij onderverdeeld in drie categorieën (zie tabel hieronder). Enerzijds beperken we de concentratie per land tot een bepaald percentage van het kapitaal van Alterfin. Daarbij wordt gekeken naar de het totale volume aan kredieten en participaties in één land dat niet gewaarborgd wordt door Europese garanties. Daarnaast beperkt Alterfin ook de concentratie per land tot een bepaald percentage van de portefeuille. Ook dit concentratiepercentage is in functie van het gepercipieerde landenrisico. De tabel met beide indicatoren werd voor 2009 bepaald als volgt. Categorie Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio 15% van het kapitaal 20% van de portefeuille Minimum risico Chili, Costa Rica, Peru, Internationaal Bescheiden risico 10% van het kapitaal 15% van de portefeuille Toegenomen risico Colombia, Guatemala, El Salvador 5% van het kapitaal 10% van de portefeuille Benin, Bolivia, Cambodja, Ecuador, Honduras, Laos, Nicaragua, Niger, Oeganda, Togo 8. Provisionerings- en reserveringspolitiek Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde pro rata interesten. 2 De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/euro) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. 3 Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI s. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie dient beschouwd te worden als een fiscaal te verwerpen uitgave. We kunnen dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico s. 4 In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de NDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Bovendien bleek tijdens de fiscale controle in 2010 dat de fiscus niet langer dergelijke landenprovisie als een fiscaal aanvaarbare kost aanvaarde. Tijdens voorgaande controles hadden we nochtans geen opmerkingen gekregen met betrekking tot deze provisie. 2 Deze geprorateerde of pro rata interesten zijn interesten die verbonden zijn aan de kredietactiviteiten van en bijgevolg in rekening dienen gebracht te worden in het resultaat van maar die pas ontvangen zullen worden in de loop van In de balans vindt men deze provisies onder de rubriek voorzieningen pro rata interesten krediet. 4 De NDD geeft voor alle landen een landgebonden politiek risico en een landgebonden commercieel risico. JAARVERSLAG

19 Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoersreserve. 5 Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico s + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico s ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 9. Waarderingsregels Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waardeverminderingen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum 6 een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. 5 In de balans vindt met deze reserve onder de rubriek reserve wisselkoersschommeling. 6 De koers op balansdatum is de laatste notering van het gerapporteerde jaar. JAARVERSLAG

20 Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). 7 Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. 10. Voorstel van resultaatsverwerking Resultaatsverwerking overgedragen resultaat , , ,48 resultaat van het jaar , , ,92 toe te wijzen resultaat , , ,40 wettelijke reserve , , ,35 wisselkoersreserves , , ,84 Dereymaecker reserve (kosten Fefisol) , , ,63 voorstel aanleg reserve algemene risico s , , ,00 totaal beschikbaar , , ,84 voorstel te betalen dividenden , , ,05 beschikbaar voor dividend 3,01% 4,18% 4,49% voorstel uitbetaling dividend 2,75% 4,00% 4,00% voorstel over te dragen resultaat , , ,79 Het resultaat voor het jaar 2009 bedraagt euro. Rekening houdende met het uitzonderlijke resultaat, het wisselkoersresultaat en de belastingen, bedraagt het werkelijke operationele resultaat euro, dit is een stijging van 12% ten opzichte van Het toe te wijzen resultaat bestaat uit het globale resultaat 2009 plus het overgedragen resultaat Dit is in totaal euro. De aan de algemene vergadering voorgelegde toewijzing is als volgt: 5% van het resultaat 2009 dient naar de wettelijke reserve te gaan: ,35 euro. De wisselkoersreserves nemen toe met ,84 euro, zijn het wisselresultaat van De Dereymaecker reserve wordt aangewend ter financiering van de zware investering die we hebben gedaan in het onderzoek voor de oprichting van FEFISOL. Deze reserve wordt verminderd met ,63 euro en komt op 0 te staan. De algemene reserves nemen toe met een totaal bedrag van euro, waarbij uitdrukkelijk vermeld wordt dat deze reserves tevens aangelegd worden ter indekking van het gedeelte van het landenrisico dat niet bij de Delcredere Dienst verzekerd is. 7 Wij verwijzen hiervoor ondermeer naar CBN advies Deel VII C. JAARVERSLAG

21 Een dividend van 4% op de aandelen. De vergoeding die elke vennoot krijgt, wordt berekend in verhouding tot het effectief gestort kapitaal per 1 januari 2009 en in verhouding tot het aantal dagen voor kapitaalstortingen na die datum. Het uit te keren bedrag wordt gestort op de individuele rekeningen van de vennoten bij Alterfin cvba niet later dan 01/07/2010. De vennoten zullen een uittreksel van hun individuele rekening krijgen en kunnen vervolgens beslissen wat hiermede dient te gebeuren: laten staan op de individuele rekening, omzetting in kapitaal, storting op andere rekening, schenking aan het Garantiefonds. Het overblijvende winstsaldo na uitkering van het dividend zal overgedragen worden naar volgend boekjaar (2009). 11. Belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar De fiscale controle die plaatsvond na balansdatum hebben ons genoodzaakt om een aantal aanpassingen door te voeren. De fiscale controle had betrekking op de jaren 2007 en Het voorzichtig beleid van Alterfin met betrekking tot het landenrisico en de pro rata interesten werd door de fiscus niet gevolgd. De provisies die in verband met deze risico s werden aangelegd werden fiscaal niet aanvaard. De aanpassing van de kosten 2007 en 2008 heeft aanleiding gegeven tot het aanleggen van extra fiscale provisie. Voor zover ons bekend, hebben er zich geen gebeurtenissen voorgedaan die de rekeningen in negatieve zin zouden beïnvloeden en die niet reeds opgenomen zijn in de jaarrekening. Op 27 februari 2010 heeft een zware aardbeving Chili getroffen. Alterfin heeft drie partnerorganisaties in Chili: la Sagrada Familia, Consorcio Vinícola en Apicoop. Bij het afsluiten van de rekeningen was het nog niet duidelijk of de aardbeving in Chili enig impact zou hebben op de waardering van de financieringen aldaar. 12. Overgedragen verliezen Niet van toepassing: de activiteiten van Alterfin zijn sinds 1998 winstgevend. 13. Benoeming van commissarissen en bestuurders Het mandaat van de bedrijfsrevisor KPMG werd op AV van 28/03/2009 hernieuwd door de algemene vergadering en loopt van 1 januari 2009 tot 31 december Voor de samenstelling van de raad van bestuur wordt verwezen naar bijlage 3. JAARVERSLAG

22 Bijlage 1: Portefeuille Alterfin op 31 december 2009 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) EL QUINACHO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,90 CACVRA Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD -87,43 UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,97 APICOOP Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,86 20 DE ABRIL Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,79 AGPC Laos Azië Koffie Krediet USD ,56 APECAFE El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,34 CASIL Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,93 CECOCAFEN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,76 CHAJULENSE Guatemala Latijns-Amerika Koffie Krediet USD 254,63 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,97 COMSA Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,54 COMUEL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,71 CORPORACION CAFE PERU Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,86 FAPECAFES Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,71 FECAFEM Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,75 FRONTERA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,53 LA CENTRAL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,84 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,46 LA UNION Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,48 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,07 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 SAN JUAN DEL ORO Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,88 UCOSEMUN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,83 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,09 DEL CAMPO Nicaragua Latijns-Amerika Sesam Krediet USD ,45 VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Suikerriet Krediet USD ,66 CONSORCIO VINICOLA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet USD/EUR ,00 SAGRADA FAMILIA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,32 OMIPA Uganda Afrika Microkrediet Garantie EUR ,76 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie F CFA TIMPAC Togo Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,51 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,20 COMIXMUL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,36 CRECER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,59 CREDINKA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 CREDISOL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,83 ECOFUTURO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,57 EDAPROSPO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,97 EMPRENDER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,91 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,86 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD 1.395,48 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,11 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,19 FUNDACION ALTERNATIVA Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 JAARVERSLAG