ZIEN EN GEZIEN WORDEN SCHOOLPLAN CSG Liudger Scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo en havo/vwo

Transcriptie

1 L ZIEN EN GEZIEN WORDEN SCHOOLPLAN CSG Liudger Scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo en havo/vwo

2 ZIEN EN GEZIEN WORDEN SCHOOLPLAN Pagina 2

3 VOORWOORD CSG Liudger is een christelijke scholengemeenschap voor voortgezet onderwijs die volop in ontwikkeling is. Op onze school is iedereen, ongeacht kerkelijke gezindte, welkom. Wij accepteren ieder kind van ouder(s)/verzorger(s) die de grondslag van de school respecteren. Ons motto is accent op aandacht, waarmee we onze aandacht voor iedere leerling - zijn/ haar ontwikkeling en welbevinden - willen uitdrukken. Het houdt ook de aandacht in die we hebben voor elkaar binnen de scholengemeenschap en voor de mensen in onze omgeving. De tijd dat scholen in zichzelf gekeerd hun werk deden is voorbij. Wij zien de noodzaak om goed om ons heen te kijken. We maken verbinding met onze omgeving: leerlingen, ouder(s)/verzorger(s), primair en vervolgonderwijs, collega-scholen, gemeenten, maar ook met het bedrijfsleven, en we hebben oog voor de digitale ontwikkelingen en de techniek die nodig zijn om een moderne school te zijn. We werken voortdurend aan de kwaliteit van ons onderwijs. Onze ambitie is om onze leerlingen goed onderwijs te bieden, waardoor ze naadloos kunnen overstappen naar het vervolgonderwijs en een zinvolle,waardevolle plek in de maatschappij kunnen innemen. In 2010 hebben we onze vernieuwde visie en missie in woorden gevat en vastgesteld. Deze visie en missie zijn het uitgangspunt voor dit nieuwe schoolplan. Een schoolplan is een momentopname. Een moment van bezinning en van opnieuw uitzetten van de lijnen naar de toekomst. Deze bezinning hebben we niet alleen gedaan. We hebben daar ouder(s)/verzorger(s), leerlingen, het personeel, partnerscholen, maar ook tal van andere stakeholders bij betrokken. Ik bedank hen voor hun inbreng. Ik hoop en verwacht dat wij allen op een geïnspireerde manier mogen werken aan onze grote opdracht: goed onderwijs geven aan onze leerlingen, een goede plek bieden om te leren en te werken. Een plek ook waar we onze leerlingen het leven leren, vanuit onze christelijke waarden en normen. En het beste uit onze leerlingen halen in een inspirerende leeromgeving, met gemotiveerde personeelsleden. In dit schoolplan spreken we de ambities uit van onze scholengemeenschap voor de komende vier jaren. We schetsen de omgeving waarin we opereren. Bieden kaders en stellen doelen voor de komende jaren. De uitwerking van dit schoolplan vindt per locatie in apart geformuleerde tweejarenplannen plaats. drs. J. Vogel, voorzitter College van Bestuur Pagina 3

4 INLEIDING Dit schoolplan begint met de vraag wie we als scholengemeenschap willen zijn. We beginnen met onze missie en visie die de leidraad en rode draad vormt in alle hoofdstukken. Ons onderwijsaanbod staat beschreven, gevolgd door de omgevingsfactoren waarmee wij te maken hebben. Daarna leggen we uit op welke domeinen we de komende jaren onze activiteiten en voornemens zullen richten. Deze domeinen kun je ook omschrijven als de werkvelden van CSG Liudger. Naast dit schoolplan kent CSG Liudger een Bestuurlijk Toetsingskader. In dat kader worden per domein concrete doelen geformuleerd, waaraan de scholengemeenschap moet voldoen. Ook staan daar doelen in per locatie. In dit schoolplan vindt u dus alleen een beschrijving op hoofdlijnen. In het hoofdstuk over de organisatie leest u dat we daar de komende jaren niet veel veranderingen meer in verwachten. We sluiten af met een hoofdstuk over de verbindingen die we met onze omgeving hebben en waar we de komende jaren nog verder aan willen werken. Dat hoofdstuk heet niet voor niets Partnerschap. We zien de organisaties, groepen en instellingen die we daar noemen als belangrijke partners bij het verwezenlijken van onze doelen. Tegelijkertijd willen wij een partner zijn om de doelen van hen te verwezenlijken. Het schoolplan sluit af met een korte samenvatting van de ambities die wij op hoofdlijnen hebben. Pagina 4

5 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD INLEIDING 1. WIE ZIJN WIJ ALS CSG LIUDGER? 1.1 Missie en visie Onderwijsaanbod Locaties 8 2. OMGEVING 2.1 Het bestuursakkoord voortgezet onderwijs Demografie uitgelicht DOMEINEN 3.1 Christelijke identiteit Onderwijs en zorg Personeel Kwaliteitszorg en verantwoording In- en externe communicatie Financiën en beheer ORGANISATIE 4.1 Organisatieontwikkeling Medezeggenschap Huisvesting PARTNERSHIP 5.1 Primair onderwijs Vervolgonderwijs Gemeenten Scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Fricolore Bedrijfsleven en instellingen Ouder(s)/verzorger(s) 32 SAMENVATTING 33 LITERATUUR BIJLAGEN Pagina 5

6 1. WIE ZIJN WIJ ALS CSG LIUDGER? CSG Liudger is een brede christelijke scholengemeenschap. Daardoor kennen wij binnen onze scholen een grote diversiteit. Die diversiteit blijkt in de manier waarop leerlingen en personeel hun geloof of levensovertuiging beleven en uiten. Dat blijkt ook uit de verschillen die er zijn in de eigenheid van onze scholen. Elke school heeft zijn eigen kleur, zijn eigen speerpunten. Waar we elkaar in vinden en wat ons bindt, is in de in 2010 vastgestelde missie en visie. 1.1 Missie en visie CSG Liudger wil een christelijke scholengemeenschap zijn waar leerlingen in een inspirerende leeromgeving in relatie met zichzelf en de ander mogen groeien in kennis, vaardigheden en als mens het leven leren. Het doel van het onderwijs is het begeleiden en stimuleren van de leerlingen op weg naar hun volwassenheid, zodat zij op persoonlijke wijze gehoor kunnen geven aan Gods opdracht om zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en liefde (ten aanzien van mens en natuur) mee te bouwen in navolging van Jezus Christus. De scholengemeenschap wil een goede plek zijn voor alle medewerkers, waar iedereen op een zinvolle manier kan groeien in zijn of haar beroep, waar de menselijke maat de boventoon voert en waar echtheid, dienstbaarheid en aandacht voor elkaar kernwaarden zijn. We dragen verantwoordelijkheid voor onze omgeving en maatschappij en willen omzien naar de ander, dichtbij en veraf. Dit leidt tot de volgende missietekst: CSG Liudger staat voor een liefdevolle, lerende en levendige gemeenschap waarin leerlingen en medewerkers tot hun recht komen, kunnen groeien tot de mens zoals God hen heeft bedoeld en zich verantwoordelijk weten voor de samenleving dichtbij en veraf. Deze missietekst laat zich vertalen in de volgende kernwaarden: Respect, dat betekent dat je er mag zijn als schepsel van God. Je bent van waarde. Je wordt aangesproken op je gedrag, waarbij je als mens gerespecteerd wordt. Respecteer jezelf, de ander, de afspraken en de (leer-) omgeving zijn leidraad voor ons handelen. Luisteren, vragen en begrijpen komen voor spreken, antwoorden en duiden. Betrokkenheid, dat betekent dat liefde en echte aandacht de boventoon voeren. Er is aandacht voor de mens die je bent, de groei en ontwikkeling die je doormaakt en voor de prestaties die je moet leveren. Wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen! Veiligheid, dat betekent dat je leert en leeft in een veilige (leer-)omgeving, waar je je gekend mag weten. We willen een gemeenschap zijn waar mensen tot hun recht komen en zich tegelijkertijd geborgen weten. Ontplooiing, dat betekent dat je mag groeien en ontwikkelen. Met vallen en opstaan. De school is een plek waar je wordt gecoacht en begeleid op weg naar zelfstandigheid. Er wordt rekening gehouden met wat je kunt en de mogelijkheden die je hebt. Iedereen wordt gezien in zijn of haar eigen ontwikkeling. We vinden vernieuwen en verbeteren van belang en doen dat samen. De scholengemeenschap Liudger verstaat haar opdracht en de waarden die zij hierbij nastreeft in het licht van de Bijbel en de joodschristelijke traditie. Als hart hiervan wijst ze de twee geboden aan: Gij zult de Heer Uw God liefhebben met geheel uw hart, uw ziel en uw kracht (Deut. 6: 4 en 5) en daaruit voortvloeiend: Gij zult de naaste liefhebben als u zelf. Deze missie en visie hebben wij samengevat in ons motto: accent op aandacht Pagina 6

7 1.2 Onderwijsaanbod CSG Liudger biedt alle vormen van voortgezet onderwijs: van praktijkonderwijs en vmbo tot havo en vwo (gymnasium). Er zijn vijf locaties: drie in Drachten (Raai, Splitting, De Ring), één in Burgum en één in Waskemeer. In onderstaand schema staat het voortgezet onderwijs weergegeven. In de tekst die daarop volgt, worden de verschillende mogelijkheden op CSG Liudger kort toegelicht. praktijkonderwijs fase 1 (2 jaar) fase 2 (2 jaar) fase 3 (2 jaar) werk of vervolgopl. (incl. nazorg) 1 vmbo bb 2 vmbo bb 3 vmbo bb 4 vmbo bb niveau 1+2 vmbo 1 vmbo kb 2 vmbo kb 3 vmbo kb 4 vmbo kb 1 vmbo tl * 2 vmbo tl * 3 vmbo gl * 4 vmbo gl * 3 vmbo tl * 4 vmbo tl * lwoo niveau 3+4 mbo 2 havo 3 havo 4 havo 5 havo hbo havo/vwo 1 havo/vwo 2 ath 2 gym 3 ath 3 gym 4 vwo 5 vwo 6 vwo wo N.B. In alle leerwegen vmbo kan lwoo (=leerwegondersteunend onderwijs) gegeven worden. *Op locatie Splitting wordt gl/tl, mavo genoemd Praktijkonderwijs Praktijkonderwijs is bedoeld voor diegenen die het beste leren op een praktische manier. Eventueel is er een mogelijkheid tot verdere scholing op mbo-niveau. Praktijkonderwijs wordt aangeboden op locatie De Ring. Door middel van praktijklessen en stages leiden we de leerlingen toe naar de regionale arbeidsmarkt. Als het even kan met één of meer maatschappelijk erkende certificaten. Vmbo In het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) zijn vier verschillende leerwegen: de basisberoepsgerichte leerweg (bb), de kaderberoepsgerichte leerweg (kb), de gemengde leerweg (gl) en de theoretische leerweg (tl)/mavo. Vanaf leerjaar 3 kiezen de leerlingen binnen hun leerweg voor een sector, namelijk techniek, zorg & welzijn, economie of landbouw/ groen. Voor vmbo kunnen leerlingen terecht in Waskemeer, Burgum en op de Splitting. In Burgum en Waskemeer kunnen leerlingen in de bovenbouw terecht voor de richting tl. In Burgum kan de leerling in de bovenbouw ook gl kiezen (sectoren economie, zorg & welzijn en techniek). Voor bb en kb is het vervolg op de Splitting. Locatie Splitting biedt alle leerwegen van het vmbo. Op deze locatie wordt het tl-niveau mavo genoemd. Accenten Scholieren uit groep 8 kunnen een sterke voorkeur hebben voor een bepaalde opleiding. Wanneer de voorkeur uitgaat naar sport, techniek, cultuur, of welzijn, kan gekozen worden voor een accentprogramma. De vier genoemde accenten worden aangeboden op bb-, kb- en mavoniveau. Voor het accentprogramma kunnen leerlingen terecht op locatie Splitting. Pagina 7

8 Havo/vwo In het eerste leerjaar worden havo en vwo gecombineerd. Vwo-leerlingen kunnen op de locatie Raai in de brugklassen kiezen voor tweetalig onderwijs (tto) en technasium. In het tweede leerjaar gaan leerlingen verder in havo, atheneum of gymnasium. Op locatie Raai wordt het volledige havo/vwo aangeboden. Op locatie Burgum kunnen havoleerlingen starten met mvo (meertalig voortgezet onderwijs). Tevens kan het havo in Burgum worden afgerond. In Waskemeer kunnen leerlingen terecht voor de eerste twee leerjaren van havo/vwo en leerjaar 3 van het havo. Gymnasium Op het gymnasium krijgen leerlingen ook de klassieke talen en klassieke culturele vorming. Het gymnasium kan uitsluitend gevolgd worden op locatie Raai. Tweetalig onderwijs Op het vwo wordt tweetalig onderwijs (tto) aangeboden: de helft van de lessen is in het Engels. Een uitstekende voorbereiding op Engelstalige opleidingen aan universiteit of hbo. Het tweetalig onderwijs kan uitsluitend op locatie Raai worden gevolgd. De tto-stroom is officieel een gecertificeerd tto-juniorcollege volgens Europese maatstaven. Leerlingen kunnen in de bovenbouw op baccalaureaatsniveau hun Engels afsluiten en hebben daarmee een voorsprong op universiteiten in binnen- en buitenland. Meertalig onderwijs Leerlingen die instromen in havo/vwo kunnen in Burgum kiezen voor meertalig voortgezet onderwijs (mvo). Sommige vakken worden in het Fries en het Engels aangeboden. Technasium Technasium is een vorm van onderwijs voor leerlingen met interesse in bèta en techniek op havo/vwo-niveau. In samenwerking met bedrijven en instellingen wordt gewerkt aan realistische vraagstukken/opdrachten. In leerjaar vier kan de leerling kiezen voor technasium als examenonderdeel. Voor het technasium kunnen leerlingen terecht op locatie Raai. 1.3 Locaties Naast onze christelijke identiteit, die zich vertaalt in de vier kernwaarden respect, betrokkenheid, veiligheid en ontplooiing, heeft iedere locatie haar eigen identiteit. Of anders gezegd een eigen karakter met verschillende kenmerken en specialismen. De locaties hebben zelf een aantal kernbegrippen gekozen die het eigen karakter het beste weergeven. Deze refereren aan de vier kernwaarden van CSG Liudger, of voegen daaraan nog iets toe. Daarmee wordt het eigene van iedere locatie benoemd en zichtbaar. Burgum CSG Liudger Burgum staat voor betrokkenheid en biedt mogelijkheden te presteren in een ambitieus werk- en leefklimaat. Die betrokkenheid blijkt uit de sfeer en het contact waar wij voor staan. Onze ambitie vertaalt zich in het streven om leerlingen, uitgaande van hun capaciteiten en inzet, op een zo hoog mogelijk niveau met een diploma van school te laten gaan. Raai CSG Liudger Raai staat voor samen-werken aan uitdagend, ondernemend en betekenisvol onderwijs. Wij bieden leerlingen met verschillende talenten en achtergronden goed onderwijs aan. Niet alleen wat betreft de vakken, ook als het gaat om vorming in brede zin: als toekomstige burger, student of werknemer. Dit doen we samen met ouder(s)/verzorger(s) in een omgeving waarin leerlingen zich veilig, welkom en gewaardeerd voelen. Pagina 8

9 Ring CSG Liudger De Ring staat voor uitdagend praktijkonderwijs in een respectvolle omgeving. We zijn betrokken en hebben oog voor de capaciteiten die onze leerlingen meebrengen. In wederzijds respect willen we de leerling mee op weg nemen en leren waar zijn/haar mogelijkheden en groeikansen liggen. Daarbij spelen ook onze christelijke waarden een rol: wie de leerling ziet als uniek schepsel wil hem/haar vanzelfsprekend ondersteunen op weg naar een volwassen toekomst binnen de maatschappij. Splitting Persoonlijke aandacht, wederzijds respect, veiligheid en het welzijn van de leerlingen staat bij CSG Liudger Splitting voorop. Geen wonder dat leerlingen én docenten de sfeer op onze school als prettig ervaren. Vanuit onze christelijke identiteit werken we met elkaar aan ondernemerschap en vakmanschap. Met één centraal doel: zorgen dat onze leerlingen met een diploma onze school verlaten. Waskemeer CSG Liudger Waskemeer staat voor betrokken en eigenwijs. Een kleine locatie met korte lijnen. Als het met onze leerlingen goed gaat, gaat het goed met ons. Wij vinden je veilig voelen, gekend en erkend worden de basis om verder te ontwikkelen. En we betrekken ouders actief bij die ontwikkeling. Ons onderwijs kenmerkt zich door kwalitatief hoogwaardig, afwisselend en vernieuwend onderwijs en dit alles in een veilige en vertrouwde omgeving. Pagina 9

10 2. OMGEVING Het onderwijs in Nederland zal de komende jaren in de schijnwerpers blijven staan. Er is een duidelijke teneur in de (politieke) samenleving te bespeuren: het moet anders in het onderwijs en het moet beter. Daarbij komt dat er een nadrukkelijk appèl op de scholen in Friesland wordt gedaan. Kwaliteit van onderwijs aan leerlingen staat voorop en er moet beter gepresteerd worden. Steeds vaker worden scholen bevraagd op de opbrengsten en leerwinst. De kwaliteit van ons onderwijs is een constante zorg van externe en interne toezichthouders. Denk daarbij aan de onderwijsinspectie en de Raad van Toezicht. CSG Liudger heeft oog voor die werkelijkheid. Om die reden willen we uitvoering geven aan de afspraken vastgelegd in het bestuursakkoord. Wij zijn er trots op dat dag in dag uit het personeel aan onze school klaarstaat voor onze leerlingen en werkt vanuit de intentie om het beste voor hen te willen en uit hen te halen. Dat willen we naar diezelfde omgeving toe benadrukken. Wij willen ons niet laten leiden door de waan van de dag, maar kiezen voor een bestendige koers, waar kwaliteit van onderwijs en het toeleiden naar een betekenisvol en zinvol bestaan de boventoon voeren. De demografische ontwikkelingen wijzen op kansen voor de komende jaren. Er is nog een lichte leerlingengroei mogelijk. In de periode die komt, zullen we ons wel moeten beraden op de vraag hoe we inspelen op de te verwachten bevolkingskrimp en de daarmee gepaard gaande leerlingendaling. 2.1 Het bestuursakkoord voortgezet onderwijs Eind 2011 hebben de VO-raad en het ministerie van OCW een bestuursakkoord gesloten voor de periode Daarin hebben ze de gezamenlijke ambitie uitgesproken om de kwaliteit van het onderwijs te versterken en hogere prestaties van alle leerlingen te bevorderen. Een citaat uit het bestuursakkoord: In de Investeringsagenda en de Professionaliseringsagenda van de VO-raad, de Actieplannen Beter Presteren en Leraar 2020 een krachtig beroep! van het ministerie van OCW en de beleidsbrief Op weg naar een toekomstbestendig vmbo wordt een analyse gegeven van de huidige situatie in het voortgezet onderwijs en van wat er nodig is om de kwaliteit te versterken. Deze sectorbrede plannen zijn gericht op een ambitieuze, opbrengstgerichte leercultuur voor alle leerlingen in vmbo, havo en vwo. Deze gezamenlijke ambitie laat zich als volgt samenvatten: 1. Leerlingen behalen goede prestaties op de kernvakken én worden breed gevormd. 2. Scholen werken systematisch aan het maximaliseren van prestaties van leerlingen, dat wil zeggen ze werken opbrengstgericht. 3. Leraren signaleren verschillen tussen leerlingen niet alleen de gemiddelde leerlingen, maar ook de cognitief zwakkere en sterkere leerlingen en gaan hier op een adequate wijze mee om. 4. Op scholen is sprake van een ambitieuze leercultuur waar excellentie wordt gestimuleerd en hoogbegaafdheid wordt ondersteund. 5. Op scholen is sprake van een lerende cultuur waarin het niet alleen draait om het leren van leerlingen, maar ook om het leren van leraren en schoolleiders. Goed HRM-beleid is daarvoor een voorwaarde. De ambities in dit bestuursakkoord sluiten aan bij de inspanningen van scholen en leraren: scholen zijn al opbrengstgericht bezig, leraren willen het beste uit leerlingen halen, het besef is aanwezig dat de basis (beheersing van de kernvakken) op orde moet zijn. Dat goede leraren dé kwaliteitsbepalers zijn voor goed onderwijs, en dat goede schoolleiders en goed HRM-beleid essentieel zijn om die leraren adequaat toe te rusten en in te zetten, is onomstreden. 1 CSG Liudger heeft de ambities van het bestuursakkoord onderschreven en zal in het voorliggende schoolplan tot een verdere uitwerking van de geformuleerde ambities komen. 1) Uit: het bestuursakkoord Voortgezet Onderwijs , blz. 3 Pagina 10

11 2.2 Demografie uitgelicht Prognose totale schoolbevolking CSG Liudger: Schooljaar 12/13 13/14 14/15 15/16 16/17 17/18 18/19 19/20 20/21 Burgum Raai Waskemeer Splitting De Ring Totaal (Bron: Besturenraad voorjaar 2012) Op basis van prognoses is te zien dat op de korte termijn er nog geen bevolkingskrimp te verwachten is in Drachten. Wel in de dorpen rondom Drachten, die samen de gemeente Smallingerland vormen. De komende jaren is er zelfs sprake van lichte stijging van het aantal leerlingen dat vanuit de basisscholen een plek in het voortgezet onderwijs zoekt. De omgeving van Waskemeer krijgt te maken met bevolkingskrimp en vergrijzing. Daardoor worden minder leerlingen vanuit de huidige toeleverende basisscholen naar CSG Liudger verwacht. In de gemeente Tytsjerksteradiel, waar de vestigingen van CSG Liudger te Burgum onder vallen, is tot en met 2016 nog een bevolkingsgroei te zien, wat kan leiden tot leerlingengroei. Daarna zal er geleidelijk sprake zijn van een daling van de instroom van leerlingen. Op basis van de recente prognoses kunnen we als scholengemeenschap nog licht groeien tot Daarna is een daling van de leerlingpopulatie te verwachten. Zoals hierboven aangegeven zullen we ons in de looptijd van dit schoolplan gaan beraden op krimpscenario s. Het College van Bestuur zal daartoe een plan opstellen. Pagina 11

12 3. DOMEINEN We onderscheiden zes domeinen: de christelijke identiteit, onderwijs en zorg, personeel, kwaliteitszorg, interne en externe communicatie en financiën en beheer. Je kunt ook zeggen dat dit de werkvelden zijn waar we ons als CSG Liudger mee bezighouden. In essentie gaat het hierom. Als we een invulling aan deze domeinen geven, verbinden we ons telkens aan de missie en visie van onze school. Daarom verwijzen we daar telkens als eerste naar. 3.1 Christelijke identiteit De CSG Liudger wil een christelijke scholengemeenschap zijn waar leerlingen in een inspirerende leeromgeving in relatie met zichzelf en de ander mogen groeien in kennis, vaardigheden en als mens het leven leren. Het doel van het onderwijs is het begeleiden en stimuleren van de leerlingen op weg naar hun volwassenheid, zodat zij op persoonlijke wijze gehoor kunnen geven aan Gods opdracht om zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en liefde (ten aanzien van mens en natuur) mee te bouwen in navolging van Jezus Christus. De scholengemeenschap wil een goede plek zijn voor alle medewerkers, waar iedereen op een zinvolle manier kan groeien in zijn of haar beroep, waar de menselijke maat de boventoon voert en waar echtheid, dienstbaarheid en aandacht voor elkaar kernwaarden zijn. We dragen verantwoordelijkheid voor onze omgeving en maatschappij en willen omzien naar de ander, dichtbij en veraf. Christelijke scholen staan onder druk. Door demografische ontwikkelingen, maar ook omdat de samenleving seculariseert en er minder snel automatisch voor christelijk onderwijs wordt gekozen. In onze missie en visie hebben we duidelijk vastgelegd waar we als scholengemeenschap voor staan. Waar we op aanspreekbaar zijn. Onze missie is leidraad voor ons dagelijks handelen. Daarbij willen we bij vragen als: hoe nu verder?, welke stap zetten we bij dit vraagstuk, dit dilemma of deze impasse?, te rade gaan bij de Bron, verwoord in onze missie. Dat is voor ons de kern van onze identiteit. Het gaat hierbij niet alleen over de manier waarop aan identiteitsgebonden zaken (dagopeningen, vieringen en godsdienstlessen) inhoud wordt gegeven, maar vooral over zaken die in de relatie van personeel met leerlingen, ouder(s)/verzorger(s) en personeel onderling gestalte krijgen. Onze identiteit zie je terug in het waardengerichte onderwijs dat wij willen geven. CSG Liudger is daarbij een gemeenschap van mensen die elkaar accepteren, ongeacht afkomst, sekse, geloofsovertuiging en seksuele geaardheid. Daarbij kiezen wij voor de dialoog, niet voor de confrontatie. Het respecteren van de christelijke identiteit betekent dat je positief staat ten opzichte van de activiteiten die wij doen rond de christelijke identiteit (dagopeningen, vieringen, waardeoriëntaties en dergelijke). Bezinning op onze identiteit vinden wij van groot belang. Beleidsmedewerkers identiteit De beleidsmedewerkers hebben voor het onderwerp vormgeven van de christelijke identiteit hun waarde de afgelopen jaren nadrukkelijk bewezen. Ook de komende beleidsperiode zullen ze een belangrijke rol vervullen in het adviseren, bedenken en uitvoeren van het identiteitsbeleid van de scholengemeenschap. De komende tijd zal gebruikt worden voor het schrijven van een nieuw beleidsplan voor het onderwerp Identiteit. Ook zullen we nadrukkelijk aandacht besteden aan de missie en visie in lesverband. Het onderwerp rouw en rouwverwerking zal de komende jaren opnieuw onder de aandacht worden gebracht. Voor leidinggevenden wordt de komende periode een C van Liudger georganiseerd. Dit ter inspiratie bij het leidinggeven aan onze scholen De rol van de missie in de school De school straalt iets uit. De identiteit is vastgelegd in een heldere missie, gekoppeld aan kernwaarden die overal zijn opgehangen in de school. Het gaat om twee à drie zinnen die helder aangeven wie en wat de school wil zijn. De elementen zijn telkens: de (christelijke) identiteit; wat betekenen we voor onze leerlingen, wat voor school zijn we voor het personeel en hoe is de relatie met de gemeenschap of samenleving? Pagina 12

13 Het Mission Statement wordt samen met management, personeel, leerlingen en ouder(s)/verzorger(s) inhoud gegeven. Bij beleidsbeslissingen, vraagpunten, moeilijke besluiten wordt het Mission Statement gebruikt als referentie voor besluitvorming. Het is een levend document waar management, personeel en leerlingen mee werken. Leerlingen zijn er op aanspreekbaar (velen kennen de missie), personeel werkt ermee en wordt er op aangesproken, het management laat ook bij de interne communicatie telkens horen wat de relatie is met de missie. Als we spreken over identiteit en in het bijzonder de christelijke identiteit, dan hebben we het over het eigen karakter, het specifiek eigene, het onderscheidende, het kenmerkende van een organisatie, dat hetzelfde blijft, ook als deze in een veranderingsproces zit. Omdat bij een organisatie de identiteit niet in een ding kan zitten, is deze te herkennen aan de mensen die verantwoordelijkheid dragen voor de scholengemeenschap en de mensen die er werken. Maar ook aan wat op papier over de school is vastgelegd, de symbolen en rituelen die we hebben en door de wijze waarop de school zich naar buiten presenteert en profileert. Ambities voor de komende jaren CSG Liudger is voluit een open christelijke school. Het bestuur ziet het als haar opdracht inspiratie te bieden aan haar medewerkers, zodat de school hen inspireert en stimuleert in hun persoonlijke (geloofs-)ontwikkeling. Medewerkers aan onze christelijke scholengemeenschap dragen door hun levenshouding bij aan de opvoeding van jonge mensen vanuit een christelijke levensvisie. De doelen: a. Naast de bestaande vormen zoals dagopeningen, vieringen, de C van Liudger en identiteitsmiddagen, die versterkt zullen worden, zoeken we naar nieuwe vormen om de identiteit nadrukkelijker vorm en inhoud te geven; iedereen binnen de school doet mee aan de uitingsvormen die wij hebben. b. Leidinggevenden bezinnen zich de komende jaren op de rol die de christelijke identiteit speelt in leidinggeven binnen onze school en komen met een concrete invulling daarvan. c. De missie en kernwaarden van de school krijgen, naast de dagelijkse schoolpraktijk, een eigen plek in de lessen Godsdienst van de school. d. Er wordt naar nieuwe wegen gezocht om personeel met een christelijke identiteit voor onze school te vinden en aan ons te binden. e. De christelijke identiteit van de school en de wijze waarop een individueel personeelslid daaraan invulling geeft (waaronder dagopeningen en deelname aan vieringen) heeft een plek in de sollicitatie, functionerings- en beoordelingsgesprekken. 3.2 Onderwijs en zorg CSG Liudger wil een christelijke scholengemeenschap zijn waar leerlingen in een inspirerende leeromgeving in relatie met zichzelf en de ander mogen groeien in kennis, vaardigheden en als mens het leven leren. Het doel van het onderwijs is het begeleiden en stimuleren van de leerlingen op weg naar hun volwassenheid, zodat zij op persoonlijke wijze gehoor kunnen geven aan Gods opdracht om zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en liefde (ten aanzien van mens en natuur) mee te bouwen in navolging van Jezus Christus. De scholengemeenschap wil een goede plek zijn voor alle medewerkers, waar iedereen op een zinvolle manier kan groeien in zijn of haar beroep, waar de menselijke maat de boventoon voert en waar echtheid, dienstbaarheid en aandacht voor elkaar kernwaarden zijn. We dragen verantwoordelijkheid voor onze omgeving en maatschappij en willen omzien naar de ander, dichtbij en veraf. Onderwijs is het kerndomein van onze scholengemeenschap. Daar draait het allemaal om! Om het onderwijs zit een sterke schil van zorg. Leerlingen zitten in een belangrijke fase van hun leven als ze bij ons op school zijn. Sommigen hebben een extra steuntje in de rug nodig, anderen hebben dat langer of misschien wel altijd nodig. Daarom willen we onze zorg ook goed geregeld hebben. Pagina 13

14 In dit hoofdstuk besteden we ook aandacht aan Passend Onderwijs. Een ontwikkeling die op al onze scholen afkomt. Het is een stelselwijziging die scholen een zorgplicht geeft. Meer kinderen moeten in het reguliere onderwijs een plek krijgen, minder kinderen naar speciaal onderwijs. Deze ontwikkeling, die gepaard gaat met een grote bezuiniging, gaat veel vragen van besturen en personeel van onze scholengemeenschap. ONDERWIJS De veranderende maatschappij vraagt dat we ons binnen het onderwijs richten op leren op maat, talentontwikkeling en internationalisering. Leerlingen groeien op in een maatschappij die snel verandert en een beroep doet op verschillende competenties en vaardigheden. Flexibel zijn, zelfstandig functioneren en het kunnen reflecteren, zijn in de huidige tijd net zo belangrijk als het opdoen en kunnen toepassen van kennis. Hier wordt beschreven hoe wij leerlingen zien en op welke aspecten van leren wij de nadruk leggen. Daarnaast geven we aan hoe het onderwijs eruitziet en binnen welke context we onderwijs geven. Het leerproces Binnen het leerproces houden we rekening met verschillen in tempo, niveau, leerstijl, mate van zelfstandigheid, achtergrond, capaciteiten, ontwikkeling, motivatie en interesses van leerlingen. Daarbij geldt dat we maatwerk leveren voor iedere leerling. We streven naar een optimale ontwikkeling op het gebied van persoonlijkheidsvorming, talenten, sociaal-emotionele ontwikkeling en kennis en vaardigheden. Het is van belang dat we het leerproces dusdanig faciliteren dat leerlingen zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en verantwoordelijke individuen, met oog voor de ander en hun omgeving (ook internationaal). Didactiek Ons onderwijs kenmerkt zich door gebruik te maken van activerende didactiek. Dit betekent variatie in instructies en werkvormen, wat actief, zelfstandig en samenwerkend leren mogelijk maakt. Dat alles binnen een passend onderwijsaanbod dat zich kenmerkt door uitdagend, betekenisvol, relevant, actueel en samenhangend te zijn. Daarbij hoort een rijke leeromgeving met keuzemogelijkheden uit verschillende leerbronnen en leermiddelen (waaronder ICT-gebruik). De voorwaarde is effectieve begeleiding en waar nodig een ondersteunend aanbod. De speerpunten van het onderwijsbeleid 1. Het onderwijs is van bovengemiddelde kwaliteit. 2. We geven onderwijs dat onderscheidend is en bieden daarbij maatwerk. 3. De school staat midden in de (internationale) samenleving. Per onderdeel worden de ambities weergegeven en de bijbehorende richtinggevende doelstellingen voor de komende vier jaren. 1. Onderwijs van bovengemiddelde kwaliteit Ambitie A De school heeft een opbrengstgerichte cultuur: van inspanningsverplichting naar resultaatverplichting. Richtinggevende doelen: Leerlingen halen goede prestaties op de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde én worden breed gevormd, zodat de leerprestaties op alle vakken zichtbaar verbeteren. Docenten weten wat de leerdoelen van de leerlingen zijn. Daartoe dienen onder andere de referentieniveaus voor taal en rekenen. De school werkt systematisch aan het verbeteren van de leerprestaties van leerlingen door opbrengstgericht te werken. Voor opbrengstgericht werken hanteren we de elementen afkomstig van de definitie van de onderwijsinspectie: 1. duidelijke doelen stellen voor de onderwijsopbrengsten 2. het jaarlijks evalueren van doelen op schoolniveau 3. cyclisch en planmatig werken 4. het regelmatig evalueren van het onderwijsleerproces 5. het systematisch volgen van vorderingen door leraren Pagina 14

15 6. de kwaliteit van het toetssysteem 7. het nagaan van de effecten van de leerlingenzorg Het gaat er dus om dat leraren de leervorderingen van leerlingen systematisch volgen en zo nodig bijsturen, zodat maatwerk geboden kan worden. Alle docenten werken opbrengstgericht en stemmen het onderwijs af op verschillen binnen de klas. Excellentie wordt gestimuleerd. De prestaties van de 20% best presterende leerlingen in het vwo moeten omhoog. Hoogbegaafdheid wordt ondersteund met een adequaat onderwijsaanbod en waar nodig wordt individuele ondersteuning geboden. Ambitie B De school heeft een lerende cultuur. Richtinggevende doelen: Alle medewerkers blijven zich professioneel ontwikkelen, het draait niet alleen om het leren van de leerlingen. Alle docenten en schoolleiders voldoen aan de geldende bekwaamheidseisen. Voorwaarde hiervoor is goed HRM-beleid. We pakken dit aan door docenten te scholen op: uitbreiden van de vakbekwaamheid om zo goed mogelijk onderwijs te kunnen geven. Uitbreiden van de didactische en pedagogische bekwaamheid om op verschillen tussen leerlingen in te spelen. Vergroten van kennis en vaardigheden die nodig zijn om inhoud te kunnen geven aan het ondersteuningsprofiel van de locatie. Vergroten van de coachingsvaardigheid van alle docenten, dit met het oog op de studieloopbaanbegeleiding. Meer kennis van en contact met het bedrijfsleven, instellingen en vervolgopleidingen. Uitbreiden van kennis, toepassing en vaardigheid op het gebied van ICT. Samenwerking in teams. Verantwoordelijkheid voor resultaten en het afleggen van verantwoording daarover. 2. We bieden onderwijs dat onderscheidend is en bieden daarbij maatwerk Ambitie C De school onderscheidt zich met een herkenbaar inhoudelijk en onderwijskundig profiel per locatie. Richtinggevende doel: Iedere locatie onderscheidt zich met een duidelijk inhoudelijk en onderwijskundig profiel. Ambitie D De school houdt rekening met verschillen tussen leerlingen en heeft een breed onderwijsaanbod, dat iedere leerling de mogelijkheid biedt zijn talenten te ontplooien en het diploma te halen dat bij hem past. Richtinggevende doelen: De school heeft continue aandacht voor de ontwikkeling van het pedagogisch-didactisch handelen van docenten. Docenten houden rekening met verschillen tussen leerlingen en hanteren een activerende didactiek met verschillende werkvormen die passen bij de leeractiviteiten van de leerlingen. De school heeft voor iedere leerling een passend onderwijsaanbod dat uitdagend, betekenisvol, relevant, actueel en samenhangend is. Het onderwijsaanbod kenmerkt zich door een doorlopende leerlijn binnen vakken/leergebieden en op vaardigheidsniveau. Leerlingen werken aan leerdoelen in een rijke leeromgeving waarin verschillende leerbronnen en leermiddelen kunnen worden ingezet. Het gebruik van digitale middelen dient hierbij als speerpunt voor de komende jaren. De school versterkt de loopbaanoriëntatie en loopbaanbegeleiding (LOB) om leerlingen beter voor te bereiden op de keuze voor een vervolgopleiding. Pagina 15

16 Iedere locatie werkt vanuit haar ondersteuningsprofiel: de leerlingbegeleiding is effectief met oog voor de individuele onderwijsbehoefte van de leerling. 3. De school staat midden in de (internationale) samenleving De ontwikkelingen op het gebied van internationalisering en de concurrentiepositie waarin we ons bevinden, maken dat strategische allianties met partnerscholen en bedrijven en instellingen in de regio en ook daarbuiten steeds belangrijker worden. Dit vraagt om een voortdurende focus op boeien en binden. Bestaande samenwerkingsverbanden zullen we verder moeten uitbreiden en daarnaast zullen we alert moeten zijn op kansen voor het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden. Ambitie E De school heeft goede contacten met haar directe omgeving: ouder(s)/verzorger(s), buurt, scholen voor voortgezet en primair onderwijs, vervolgonderwijs, instellingen en bedrijven. Richtinggevende doelen: De school onderzoekt regelmatig de tevredenheid over de samenwerking met ouder(s)/verzorger(s), (stage)bedrijven, instellingen en toeleverende en afnemende scholen en verantwoordt zich over de resultaten van deze onderzoeken. Wij voldoen aan de wettelijke eis dat iedere leerling aan het eind van zijn schoolloopbaan een maatschappelijke stage heeft doorlopen (van minimaal 30 uren). De school bouwt de regionale samenwerking met PO-VO-HO en bedrijven en instellingen verder uit (bijvoorbeeld op het gebied van aanmelding/plaatsing, stages, profielwerkstukken, projecten, doorgaande lijnen, zorg en leren en voorbereiding op vervolgonderwijs). Iedere leerling gaat minstens een keer tijdens zijn/haar schooltijd naar het buitenland, om kennis te maken met een andere cultuur, taal en sociale omgeving. In hoofdstuk 5 Partnership wordt de samenwerking met verschillende relaties toegelicht. Ambities per onderwijsvorm Praktijkonderwijs We gaan binnen het praktijkonderwijs voor een individueel ontwikkelingsperspectief voor elke leerling. Daarbij is coaching van leerlingen van essentieel belang: door gerichte aandacht voor de sociale en leermogelijkheden van leerlingen ondersteunen we ze in hun groei. We bieden de aangeboden leerstof in samenhang aan. Elke leerling wordt voorbereid op arbeid. Daartoe leren we ze competenties aan die nodig zijn om binnen een arbeidsorganisatie te kunnen functioneren. We werken zoveel als mogelijk aan branchecertificaten en zoeken wegen om het aanbod hiervan voor leerlingen te vergroten. In samenwerking tussen school, bedrijven, gemeenten en sociale instellingen (o.a. jeugdzorg) willen we leerlingen laten meedoen in stages, projecten om hun arbeidskwalificaties en hun burgerschapscompetenties te vergroten. Leerlingen met hoger dan gemiddelde cognitieve capaciteiten wordt de mogelijkheid geboden zich voor te bereiden op een aansluitende studie in het mbo. Vmbo/mavo We gaan voor excellentie op alle niveaus, dus ook op het vmbo en de mavo. Intern is de koude en warme overdracht binnen en tussen de scholen van CSG Liudger op orde. We doen meer dan het reguliere onderwijs aanbieden. Accenten en doorlopende leerlijnen zorgen voor een goede doorstroom binnen het vmbo, de mavo en zo mogelijk naar de havo. We werken met profielgerichte modules. De beroepsgerichte richtingen werken allen met een portfolio. De aansluiting naar het vervolgonderwijs (mbo en havo) is naadloos en voor alle leerlingen duidelijk. De basisvakken Nederlands, wiskunde en Engels zijn op orde. Binnen alle vakken wordt voor zover mogelijk aandacht besteed aan taal en rekenen. Er vindt intensieve samenwerking plaats met het bedrijfsleven. Voorbeelden van samenwerking zijn projecten, sponsoring, stages voor leerlingen en docenten, bedrijfsbezoeken en gastlessen. Pagina 16

17 Havo/vwo Onze havo- en vwo-afdelingen zijn onderscheidend. We bouwen het technasium, tweetalig onderwijs, meertalig onderwijs en het gymnasium verder uit. We maken meer gebruik van ICT en leerpleinen. Zo mogelijk wordt er meer met simulaties gewerkt om andere vormen van leren te stimuleren. We vinden een goede balans in zelfstandig en samenwerkend leren. Er komt nadrukkelijk meer aandacht voor een samenhangend pakket van kennis- en studievaardigheden. We stimuleren een onderzoekende houding en sturen daarbij op het proces. Kennis blijft daarbij onmisbaar. We zorgen voor een goede voorbereiding en aansluiting op het hoger onderwijs. Er worden in samenspraak met hbo en universiteit programma s ontwikkeld om de leerlingen van het havo en vwo nog beter voor te bereiden op de overgang naar het hoger onderwijs. De vaardigheden van docenten zijn op peil (academisch niveau). Er komt meer nog dan nu aandacht voor excellentie, (hoog-)begaafden en kwetsbare leerlingen. ZORG Zat s De zorg van onze scholen is georganiseerd in zogenaamde zorg en adviesteams (zat s). In deze zat s wordt op grond van de zorgvraag van een leerling of locatie een passend aanbod voor zorg en begeleiding gedaan. Dat kan zowel intern als extern worden belegd. Basiszorgstructuur Iedere school van CSG Liudger heeft een basiszorgstructuur waarin is vastgelegd welke zorg de school biedt, welk ondersteuningsprofiel de school heeft, de aanwezige expertise binnen en buiten de school. Tevens is vastgelegd welke ondersteuning geboden wordt bij dyslexie, dyscalculie, ondersteuning bij het leren leren en huiswerkbegeleiding. Elke school heeft een zorgcoördinator. Leerlingbegeleiding Op elke school van CSG Liudger is de leerlingbegeleiding op een hoog niveau. Dat houdt in dat de mentor van elke leerling de leerresultaten kent en in staat is daarover adequaat aan leerling, ouder(s)/verzorger(s) en collega s kan adviseren. Elke leerling wordt gekend en gevolgd. De begeleiding van de leerling vindt vooral plaats rond het leren. Sociale problematiek van leerlingen is bekend en leidt tot begeleiding binnen of buiten de school. Rapportvergaderingen gaan verder dan het bespreken van cijfers. Aan de orde komen ook leerstrategieën, vragen over wat de leerling nodig heeft om goed of nog beter te kunnen presteren, het welbevinden van leerlingen en studievorderingen. Op deze vergaderingen wordt de samenhang in de aanpak van (groepen) leerlingen afgesproken. De mentor meldt een leerling zo nodig aan bij het zat. Passend onderwijs De komende jaren zullen vooral in het teken staan van passend onderwijs. Met passend onderwijs willen we alle kinderen in onze regio het best mogelijke onderwijs bieden. Voor meer kinderen dan tot nu toe zal dat een plek zijn in het reguliere onderwijs. Voor kinderen die meer aandacht nodig hebben is dat het speciaal onderwijs. De scholen worden er verantwoordelijk voor dat elk kind op een goede plek wordt geplaatst en gaan daarvoor in regionaal verband samenwerken. Iedere school dient daarbij aan te geven in een ondersteuningsprofiel wat de school aan kan op het gebied van de leerlingenzorg. Fusie De besturen van de samenwerkingsverbanden in onze regio (de Friese Wouden) hebben besloten om het komen tot een fusie te verkennen. Dat betekent voor onze regio dat de samenwerkingsverbanden 3.01 (o.a. OSG Singelland), 3.02 (regio Zuidoost-Friesland, waar Bornego College en CSG Liudger bij zijn aangesloten) en 3.04 (o.a. Lindecollege) gaan fuseren tot één samenwerkingsverband in de Friese Wouden. Ieder samenwerkingsverband heeft ca. 9 locaties en ongeveer 5000 leerlingen. In onze regio komen er dan nog bij: het Gomarus College in Drachten, het Lauwers College en AOC Friesland uit Buitenpost. Er is een voorbereidingsgroep van zeven mensen aangesteld die de fusie gaat voorbereiden. Deze moet in 2012 zijn beslag krijgen. Pagina 17

18 De ondersteuningsprofielen Van iedere school wordt gevraagd om in een ondersteuningsprofiel aan te geven wat de school aankan op het gebied van de leerlingenzorg, wat ze kan en wat ze eventueel zou willen en kunnen ontwikkelen. Deze profielen moeten in de loop van het schooljaar 2012/2013 worden vastgesteld. De uitdaging voor het nieuwe samenwerkingsverband zal bestaan uit het zoeken naar een haalbare balans tussen deze twee uitersten, waarbij misschien wel nieuwe tussenvoorzieningen gecreëerd zullen moeten worden en we de expertise op het gebied van handelingsgericht werken, begeleiding en differentiatie in de klas zullen moeten verhogen. Scholing Voor alle personeel zal er een adequaat scholingsprogramma worden ontwikkeld. Daarbij wordt ingegaan op de ontwikkelingen rond passend onderwijs en hoe er omgegaan kan worden met leerlingen die extra zorg en begeleiding in de klas nodig hebben. 3.3 Personeel CSG Liudger wil een christelijke scholengemeenschap zijn waar leerlingen in een inspirerende leeromgeving in relatie met zichzelf en de ander mogen groeien in kennis, vaardigheden en als mens het leven leren. Het doel van het onderwijs is het begeleiden en stimuleren van de leerlingen op weg naar hun volwassenheid, zodat zij op persoonlijke wijze gehoor kunnen geven aan Gods opdracht om zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en liefde (ten aanzien van mens en natuur) mee te bouwen in navolging van Jezus Christus. De scholengemeenschap wil een goede plek zijn voor alle medewerkers, waar iedereen op een zinvolle manier kan groeien in zijn of haar beroep, waar de menselijke maat de boventoon voert en waar echtheid, dienstbaarheid en aandacht voor elkaar kernwaarden zijn. We dragen verantwoordelijkheid voor onze omgeving en maatschappij en willen omzien naar de ander, dichtbij en veraf. De samenleving en de eigen sector voortgezet onderwijs stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van het personeel binnen scholen en dus ook aan CSG Liudger. Naast vakkennis, wordt kennis gevraagd van de zorg voor leerlingen, leer- en gedragspsychologie, didactiek en pedagogiek. Deze ontwikkeling vraagt veel van het personeel, vooral van het onderwijzend personeel. Om dit te kunnen bereiken is het belangrijk dat het personeel meegenomen en begeleid wordt. De organisatie zal moeten aansluiten bij de mogelijkheden en (zo mogelijk) bij de wensen van de individuele werknemer. Bij nieuwe vraagstukken en ambities van de school houden we oog voor de mensen: veiligheid en geborgenheid op school, aandacht voor gezondheid en arbeidsomstandigheden. De medewerker zal door deze lijn met meer plezier aan het werk zijn en blijven. Hij wordt versterkt in de dingen die hij goed doet en er wordt naar hem geluisterd. De werkdruk blijft beperkt wanneer rekening wordt gehouden met zaken die stress opleveren. Dit zal leiden tot een meer tevreden en energiekere medewerker, die dat vervolgens zal uitstralen naar de klas, ouder(s)/verzorger(s), collega s en anderen buiten de school. Dit alles zal de kwaliteit van het onderwijs beter maken. De volgende voorbeelden illustreren hoe hier rekening mee gehouden kan worden: we willen tot een goed vitaliteitsbeleid komen (rekening houden met de fase, leeftijd en de persoon in wat hij/zij nodig heeft); we sluiten bij verdere ontwikkeling aan bij wat de kwaliteiten zijn van de personeelsleden (deze versterken, dan versterken mensen); scholing en opleiding zijn niet meer weg te denken bij professionaliseren van medewerkers; we blijven ons buigen over de vraag wat de medewerkers werkdruk oplevert en wat we daar aan kunnen doen; we richten ons opnieuw op de teams: hoe evenwichtig zitten ze in elkaar? hoe veilig zijn ze?; de maatschappelijke veranderingen die van invloed zijn op het personeel. Het bovenstaande moet in evenwicht zijn met de professionaliseringsslag die van ons als organisatie wordt verwacht. Naast rechten staan plichten. Kernwoord voor personeelsbeleid is het woord verantwoordelijkheid. De werkgever is verantwoordelijk voor een goed en zorgvuldig personeelsbeleid. Hij dient ervoor te zorgen dat de medewerkers hun werk goed kunnen doen. De medewerker is verantwoordelijk voor de eigen professionaliteit en ontwikkeling, aanspreken en aangesproken worden is daarbij een Pagina 18

19 belangrijk motto. Geen eenvoudige opgave. In het woord verantwoordelijkheid zitten begrippen opgeslagen als antwoorden en verantwoorden. Dat is de medewerker die we binnen CSG Liudger willen. Een dergelijke medewerker kan en mag van de werkgever hetzelfde verwachten. Wat komt er de komende jaren af op de organisatie CSG Liudger? Ingezet beleid rond de ontwikkeling van medewerkers wordt gecontinueerd. Denk bijvoorbeeld aan het beleid rond de functiemix, het voeren van jaar- en beoordelingsgesprekken en hoe we omgaan met nieuw personeel en opleiden in de school. De volgende vier (maatschappelijke) ontwikkelingen zullen ons hoe dan ook bereiken en hebben invloed op ons personeelsbeleid: 1. bevolkingskrimp en daarmee de concurrentie om de leerlingen; 2. de afname van het aanbod gekwalificeerde (christelijke) docenten in combinatie met de vergrijzing; 3. minder geld voor het onderwijs, onder andere door de crisis; 4. uitvoering geven aan het bestuursakkoord VO, waarbij we zullen uitgaan van ons bestaande beleid. Wat betekenen deze uitdagingen nu eigenlijk voor de werkvloer en hoe combineren we dat met de wens van uitgaan van en aansluiten bij de mogelijkheden en wensen van de individuele werknemer? a. Door mensen gemotiveerd te houden en rekening te houden met behoeften, verwachten we dat de kwaliteit van de docent zal toenemen. Hij staat gemotiveerder voor de klas, levert betere kwaliteit, wat vervolgens goed is voor het onderwijs dat we geven. Betere resultaten en kwalitatief onderwijs kunnen ons helpen om leerlingen en ouder(s)/verzorger(s) aan ons te (ver)binden om zo meer leerlingen te winnen en de toekomstige krimp en concurrentie voor te blijven. b. We willen goede, gekwalificeerde docenten boeien en binden aan onze organisatie. Oudere docenten (vergrijzing) hebben behoefte aan andere zaken dan jongere collega s. We kunnen hierop inspelen door een goed vitaliteitsbeleid op te zetten. Oftewel: kijken naar de wensen en ambities van de medewerkers en hen op maat bedienen. Dan houden we iedereen gemotiveerd en zorgen we ervoor dat er kwaliteit geleverd kan worden. Kijk daarbij ook naar de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand. We zullen hier ook rekening mee moeten houden in de werving en selectie. Daarnaast willen we goed gekwalificeerd onderwijspersoneel binnenhalen. Dit kan door te kijken naar de manier van werven. Doen we dat nu goed of moeten we andere middelen gebruiken, andere vormen van selectie hanteren (proefles, klein assessment)? Ook kunnen we andere doelgroepen benaderen om te komen solliciteren. c. We krijgen ook te maken met minder geld de komende jaren. Het is dus van belang om de juiste prioriteiten in het personeelsbeleid aan te geven. Er zal beter afgestemd worden met de locaties of er bepaalde onderdelen van personeelsbeleid centraal kunnen worden opgezet, zodat we er minder geld aan kwijt zijn. Ook kunnen we kijken of er expertise is om bepaalde interne trainingsprogramma s voor personeel op te zetten. Wat vragen we van ons personeel? Docenten moeten voldoende kwaliteiten hebben om (naast de al bestaande profielen en beschrijvingen): aandacht kunnen besteden aan de (christelijke) menswording van de leerling; goede loopbaanoriëntatie en begeleiding bieden aan leerlingen (LOB); gedifferentieerd werken, oftewel verschillen in de klas herkennen en daar het onderwijs op afstemmen; deskundigheid op het gebied van opbrengstgericht werken en verschillen signaleren en ermee omgaan. Dat wordt bereikt door zelfbeoordeling, beoordeling door peers en beoordeling van leidinggevenden; deskundigheid op het gebied van en het herkennen van excellentie en hoogbegaafdheid; verder zullen docenten te maken krijgen met verplichte registratie in het beroepsregister; ook moeten ze beginnende leraren begeleiden en ondersteunen, bijvoorbeeld de meester-gezel-opzet; Pagina 19

20 onbevoegde en onderbevoegde leraren moeten een bevoegdheid halen en iedereen die dat nog niet heeft moet een masterdiploma halen. d. Hierboven staan alle kwaliteiten genoemd die in het bestuursakkoord naar voren komen. Dat komt bij de al bestaande instrumenten, zoals de functiemix, de functieprofielen, het jaargesprek en een portfolio, beoordeling en verzuimbeleid. Verder verwachten we van docenten dat ze op een goede, hulpvaardige en klantgerichte manier met ouder(s)/verzorger(s) en leerlingen kunnen omgaan. Dat ze goed kunnen samenwerken, goed les kunnen geven en kennis overbrengen, een flexibele opstelling hebben in het werk, goed kunnen organiseren, goed kunnen plannen en zelfstandig kunnen werken. Kortom, we vragen veel van een docent. De uitdaging is om dit te doen door de kern van ons beleid niet uit het oog te verliezen, dus door aan te sluiten bij de ambities en mogelijkheden van de medewerkers, aan wie we tevens professionalisering vragen. Die professionaliteit ziet er voor alle medewerkers als volgt uit: zij dragen de waarden van CSG Liudger uit; zij komen gemaakte afspraken na; zij gaan van inspannings- naar resultaatverplichting; zij zijn verantwoordelijk en leggen verantwoording af; zij praten met elkaar, niet over elkaar; spreken elkaar aan op effecten van gedrag en werk; zij erkennen ongelijkheid: professionals zijn als mens gelijkwaardig, maar als professionals ongelijk; zij stellen leerdoelen voor leerlingen en zichzelf omdat ze telkens beter willen worden. Leidinggevenden Ook voor leidinggevenden betekenen de aangekondigde veranderingen in het bestuursakkoord veel. Een aantal voorbeelden: Er worden instrumenten ontwikkeld ten behoeve van de bekwaamheidsontwikkeling van schoolleiders (profielen), inclusief een opleidingsaanbod. Deze zijn gericht op onderwijskundig leiderschap, een professionele leercultuur, schoolbeleid vaststellen en uitvoeren en integraal HRM-beleid. Er komt een verplichte opleiding voor beginnende schoolleiders en een zelf-assessment voor zittende schoolleiders, inclusief een POP (2012/2013). De rol van de leiding is essentieel in het goed kunnen aansluiten bij de behoefte van de medewerkers. De medewerkers moeten door de teamleiders gevoed worden, zij hebben een spilfunctie. Voor het onderwijsondersteunend personeel (oop) geldt dat de nieuwe situatie met zich meebrengt dat ze zich net als de docenten doorontwikkelen. We zullen ons de komende jaren richten op de vormen van ontwikkeling (bijvoorbeeld door Keiwijzer), speciale manieren van beoordeling, het jaargesprek en mogelijkheden van promotie. De beschreven ontwikkelingen op personeelsgebied leiden tot de volgende drie ambities in het beleid voor de komende jaren: 1. Professionalisering docenten en leidinggevenden (o.a. door scholing) Nieuw beleid rond professionalisering inpassen in het beleid rondom de functiemix. Profielen aanvullen, deze zijn de kern voor wat van de medewerkers wordt gevraagd. Leidinggevenden krijgen eigen profielen en moeten eigen scholingsprogramma s volgen. Een belangrijke vraag voor de komende jaren wordt: hoe kunnen we regelzaken bij teamleiders weghalen en hen meer toe laten komen aan onderwijsondersteuning en professionalisering? De professionalisering van een ieder krijgt vorm door scholing. Daarom zijn een centraal scholingsplan en daarvan afgeleide scholingsplannen op locatie belangrijk. De oop ers worden hierin ook meegenomen. Pagina 20