Oefeninstructies na een stabiliserende schouderoperatie volgens Latarjet. Orthopedie

Transcriptie

1 Oefeninstructies na een stabiliserende schouderoperatie volgens Latarjet Orthopedie

2 Algemeen U bent in ons ziekenhuis opgenomen voor de behandeling van schouderinstabiliteit door middel van de Latarjet procedure. Deze folder informeert u over de operatie zelf en wat u wel en niet mag doen de eerste weken na de operatie. Om het herstel goed te laten verlopen, is het wenselijk dat u zich de komende tijd houdt aan de hieronder beschreven leefregels en oefeningen. De fysiotherapeut heeft in overleg met uw specialist een oefenschema opgesteld, waarbij u de schouder geleidelijk aan steeds meer mag bewegen en in een later stadium meer mag belasten en gebruiken. Inleiding Het schoudergewricht wordt gevormd door het kommetje in het schouderblad en de kop van de bovenarm (1). Rondom het gewricht bevindt zich het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden. Deze zorgen er samen met de spieren en pezen voor dat de kop van de bovenarm goed in de kom blijft zitten. (zie afb. 2 ) afb.1 afb.2 Wanneer de kop uit de kom is geschoten (= luxatie, zie afb. 3) wordt het gewrichtskapsel uitgerekt. Dan kan er een beschadiging optreden van de kraakbenige ring (het labrum) die vastzit aan de gewrichtskom. En de rand van de gewrichtskom zelf kan worden beschadigd (afb. 4 en 5). Hierdoor kan het schoudergewricht instabiel worden. Dit betekent dat de kop van de bovenarm een te grote bewegingsvrijheid heeft t.o.v. de kom van de schouder. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

3 afb. 3 afb. 4 afb. 5 Symptomen van schouderinstabiliteit kunnen zijn: pijn in de schouder bijna of helemaal uit de kom schieten van de bovenarm kracht- en functieverlies onzeker gevoel bij bewegen soms uitstralende pijn in de arm (doof gevoel en pijnscheuten) voelbare en/of hoorbare klikken Als de instabiliteit toeneemt worden de symptomen erger en neemt vaak het aantal (sub)luxaties toe. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 3

4 Ingreep Indien er door de luxatie(s) schade aan het bot van de bovenarm of kommetje ontstaan of als de schouder instabiel blijft na eerdere kijkoperaties, is de Latarjetprocedure meestal de eerste keuze voor behandeling. Er wordt een snede aan de voorzijde van de schouder gemaakt. Hierna wordt er een botblokje (ravenbekuitsteeksel) aan de voorzijde van het schouderblad afgezaagd. De pezen die hieraan vast zitten worden behouden en zorgen later voor extra stabiliteit. Vervolgens wordt dit botblokje verplaatst naar de voorzijde van de schouderkom (afb.6). Om de kom te bereiken wordt een spier (subscapularis) aan de voorzijde van de schouder in een horizontale richting gespleten, en wordt het botblokje door deze spieropening op de voorzijde van het schouderkommetje bevestigd met 2 schroeven (afb.7). zijaanzicht vooraanzicht afb. 6 afb. 7 Houding en ondersteuning van de arm Om de schouder na de ingreep te ondersteunen moet u na de operatie de arm zowel overdag als s nachts ondersteunen met behulp van een sling gedurende 4 weken. Tijdens de nacht adviseren wij u nog een kussentje onder de elleboog/arm te leggen om rek aan de voorzijde van de schouder te voorkomen. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 4

5 Naast ondersteuning beschermt deze sling de geopereerde structuren tegen overmatige bewegingen van de schouder. De fysiotherapeut leert u hoe u de sling kan aan- en uitdoen en indien nodig kan bijstellen. Alleen bij aan- en uitkleden, douchen en tijdens het oefenen mag de sling tijdelijk afgedaan worden. Algemene instructies na de operatie tot 4 weken : draai de onderarm niet verder dan 45 graden naar buiten. breng de arm niet verder dan 45 graden zijwaarts breng de arm niet te ver naar achteren en niet op de rug. buig de elleboog niet tegen zware weerstand. Er mag geen overmatige pijn of rekgevoel optreden tijdens het oefenen. Oefeninstructies De fysiotherapeut zal tijdens uw opname de oefeningen met u doornemen. Beperk u tot onderstaande oefeningen en adviezen. Dit om te voorkomen dat u de geopereerde arm overbelast of een oefening verkeerd uitvoert. Wij adviseren u, als de pijn het toelaat, de oefeningen 3 tot 5 maal per dag uit te voeren, verspreid over de dag. Voer elke oefening 10 keer uit. Pijn is een signaal. Respecteer uw pijngrens. Wanneer een oefening veel pijn doet, kunt u het beste stoppen. Vanaf week 0 tot week 2: Oefeningen vanaf dag 1: Beweeg de omgevende gewrichten: Haal uw arm uit de sling en ondersteun de onderarm en de elleboog met de nietgeopereerde arm. open en sluit de hand / vingers beweeg de pols in alle richtingen draai de handpalm naar boven en naar beneden buig en strek de elleboog met behulp van de andere hand hef beide schouders omhoog en druk ze vervolgens naar beneden en ontspan maak cirkelvormige bewegingen voor-en achterwaarts met beide schouders tegelijk buig het hoofd zijwaarts (oor naar schouder) totdat u rek voelt in de nekspieren. Oefeningen vanaf dag 2-3 : p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 5

6 slingeroefeningen met de arm in de sling: Maak de buikband van de sling los. Zoek steun met de niet- geopereerde arm bijv. aan een tafel). Buig voorover en maak slingerbewegingen met een gebogen elleboog en een lage, ontspannen schouder voor- en achterwaarts, zijwaarts en cirkelvormig. Doe dit met zo weinig mogelijk kracht, (slingerbeweging klok) en maak slechts kleine bewegingen. arm uit de sling: Met steun van de niet geopereerde arm tilt u de arm omhoog tot maximaal 90 graden. Met steun van de niet geopereerde arm brengt u de arm zijwaarts tot maximaal 45 graden. Met steun van de niet geopereerde arm draait u de arm tot maximaal 45 graden naar buiten. Nb: er mag geen overmatige pijn of rekgevoel ontstaan. Vanaf 2 weken : Start met fysiotherapie bij uw eigen fysiotherapeut Specifiek Autorijden en fietsen: in overleg met de behandelend orthopeed (als de sling is afgebouwd en de armfunctie voldoende is). Vanaf 6 weken mogelijk afhankelijk van de functie. Sport: sportverbod 4 maanden. Ontslag Bij het ontslag krijgt u een afspraak mee voor het verwijderen van de hechtingen en voor wondcontrole door de verpleegkundige. Dit zal gebeuren op de hechtingpoli ongeveer 2 weken na de operatie. Na 6 en 12 weken komt u op controle bij de orthopeed. Voor het bezoek aan de poli zal een röntgenfoto worden gemaakt. We adviseren u te starten met therapie bij uw eigen fysiotherapeut vanaf 2 weken na ontslag. Complicaties Een schouderoperatie is een vrij veel voorkomende operatie waaraan weinig risico s verbonden zijn. Bij eventueel optredende complicaties zoals: hoge koorts, overmatige pijn, roodheid of zwelling rondom de wond, wondlekkage, kunt u terecht bij uw huisarts of op het volgend nummer in Zuyderland Medisch Centrum. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 6

7 Praktische Tips Hulp: het is aan te bevelen al op voorhand hulp te regelen voor wassen/kleden/huishouden voor de eerste 4 tot 6 weken Eénhandigheidstraining : oefen al voor de operatie uw dagelijkse activiteiten met 1 hand (niet -aangedane arm) Slapen: zorg voor een goede ondersteuning van de arm met behulp van meerdere kussens Douchen: maak eventueel gebruik van een doucheborstel met lange steel Kleding: draag ruim zittende, makkelijke kleding Schoenen: draag instappers of schoenen met makkelijke sluiting (rits of klittenband). maak eventueel gebruik van een (lange) schoenlepel Algemene adviezen voor de fysiotherapeut 4 tot 6 weken relatieve bescherming van de repair (benig deel van de proc. coracoideus met aanhechtende musculatuur en de m. subscapularisklieving. Tevens overrekking voorkomen van de m. biceps (korte kop) en de m. coracobrachialis. Daarvoor exorotatie, abductie en extensie direct post-operatief beperken. ( ) Geen actief heffen schouder en elleboog flexie tegen weerstand. Wel PROM uitbreiden tot pijn-rekgrens. 6 tot 8 weken beginnen met AAROM, later naar AROM 8 tot 16 weken tot full AROM kracht en duurtraining gehele schouderketen, aandacht voor met name de functie van de m. subscapularis. Tot slot Het is belangrijk dat u deze leefregels consequent naleeft om een goed eindresultaat te behalen. Wanneer er nog vragen of onduidelijkheden zijn over de oefeninstructies, dan kunt u contact opnemen met de afdeling fysiotherapie. Telefoon: p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 7

8 Contact Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen of wilt u meer weten, dan kunt u bellen met onze afdeling. Wij staan u graag te woord. Orthopedie Zuyderland Medisch Centrum Afspraken polikliniek Openingstijden polikliniek Maandag t/m vrijdag van tot uur Bezoekadres polikliniek Locatie Heerlen, souterrain balie 25 Locatie Sittard-Geleen, Oost 11 Internetadressen