Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder
|
|
- Rosa Brander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PERSBERICHT: ERASMUS CONCURRENTIE- EN INNOVATIE MONITOR Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder 18 november 2014 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research for Innovation van de Erasmus Universiteit Rotterdam voert jaarlijks de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor uit. Het onderzoek staat onder leiding van Prof.dr. Henk W. Volberda van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM). Het rapport heeft als voornaamste bevindingen: 1 Innovatievermogen van Nederlandse bedrijven is substantieel gedaald De hoeveelheid totaal nieuwe producten en diensten ( radicale innovatie ) die Nederlandse bedrijven hebben geïntroduceerd is met 6% gedaald tussen 2013 en De hoeveelheid verbeterde producten en diensten ( incrementele innovatie ) is met 4% gedaald en staat op het laagste peil sinds het begin van de meting van de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor in het jaar Volberda licht toe: Recentelijke gegevens over de haperende Duitse economie een belangrijke motor voor de Nederlandse economie -, bijgestelde verwachtingen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), brandhaarden in het Midden-Oosten, en fluctuerende beurskoersen vergroten de twijfel bij bedrijven om te gaan innoveren. Een daling van het aantal product- en dienstinnovaties van Nederlandse bedrijven komt niet ten goede van hun concurrentiepositie en vormt daarmee ook een bedreiging voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie. 2 Nederlandse bedrijven investeren na jaren van daling weer iets meer in technologische innovatie, maar minder in sociale innovatie De investeringen in technologische innovatie (investeringen in onderzoek en ontwikkeling en in ICT) zijn na meerdere jaren van daling in periode met circa 1 % van de omzet gestegen. Nederlandse bedrijven zijn na een stijging in de periode het afgelopen jaar 8% minder actief geworden met sociale innovatie (nieuwe manieren van organiseren, managen, werken, en samenwerken). Volberda noemt deze ontwikkelingen een mogelijke bedreiging voor de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven, aangezien slimmer werken, faciliterend leiderschap, platter organiseren, co-creatie met partners essentieel is om succesvol te innoveren; bedrijven met zulke eigenschappen zijn beter in staat om technologische innovatie om te zetten in succesvolle product- en dienstinnovaties.
2 3 Regio s Achterhoek/Twente, Midden- en Oost Brabant, en Noord-Holland scoren bovengemiddeld op hoeveelheid product- en dienstinnovaties De regio Midden en Oost-Brabant scoort boven het landelijk gemiddelde op technologische innovatie (+1,5%), sociale innovatie (+2,5%), radicale product- en dienstinnovatie (+2,8%) en incrementele product- en dienstinnovatie (+3,5%). Ook diverse andere regio s scoren bovengemiddeld op sociale innovatie, waaronder Noord-Holland (+1,2% boven het landelijk gemiddelde), het noordelijke deel van de provincie Zuid-Holland (+0,9%) en de Achterhoek/Twente (+0,8%). Vooral de regio s Noord-Holland en de Achterhoek/Twente scoren eveneens met respectievelijk 4% en 4,9% boven het landelijk gemiddelde op de hoeveelheid radicale innovaties. Volgens Volberda zijn de bedrijven in de regio Midden en Oost-Brabant, waaronder de bedrijven op de High Tech Campus, over het algemeen gezien een voorbeeld hoe technologische innovatie en sociale innovatie hand in hand kunnen gaan om het innovatiesucces te vergroten. 4 Een toename van het aantal arbeidsplaatsen vraagt om een hoge mate van technologische innovatie èn sociale innovatie Bedrijven die intensief met zowel technologische innovatie als sociale innovatie actief zijn hebben gemiddeld een toename van het aantal medewerkers van 8,3%. Volberda licht toe: Bedrijven die zowel investeren in nieuwe technologieën (robotisering, Internet of Things, Big Data, 3D printing) als in menselijk kapitaal, nieuwe organisatievormen en samenwerking met partners presteren beter op winstgevendheid en plezier in het werk. Voor de realisatie van nieuwe economische groei in Nederland zoals nagestreefd door dit kabinet zal daarom in het Topsectorenbeleid meer aandacht moeten worden besteed aan Sociale Innovatie en de Human Capital Agenda. Eenzijdige investeringen in technologische innovatie leiden juist tot afnemende economische groei (-5,8% afname in arbeidsplaatsen). Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft daarom ook terecht zorgen geuit over de eenzijdige aandacht voor nieuwe technologieën en de mogelijk radicale effecten op de werkgelegenheid. Volberda stelt daarom dat het Topsectorenbeleid om innovatie aan te zwengelen niet alleen gericht moet zijn op fiscale stimulering van technologische innovaties (WBSO, R&D aftrek, Innovatiebox), maar ook op stimulering van sociale innovatie; bijvoorbeeld door het fiscaal stimuleren van investeringen in menselijk kapitaal bij bedrijven, het fiscaal stimuleren van samenwerkingsrelaties van bedrijven met kennisinstellingen, het vergroten van de verspreiding van platte en flexibele organisatievormen door het ter beschikking stellen van online diagnose instrumenten voor ondernemers, of het creëren van online leermodules voor innovatief leiderschap 2
3 5 Nederlandse bedrijven verplaatsen meer activiteiten naar het buitenland dan dat er terugkomt naar Nederland Nederlandse bedrijven verplaatsen gemiddeld 4,4% meer activiteiten naar het buitenland dan dat er activiteiten terug naar Nederland worden verplaatst. Vooral bij ICT-activiteiten (+17%), productie/dienstverlening (+12%) en inkoopactiviteiten (+8%) vindt er een uitstroom plaats. De verplaatsing van ICT-activiteiten, productie/dienstverlening en inkoopactiviteiten naar het buitenland is niet alleen kosten gedreven, maar vloeit ook voort uit een gebrek aan technische mensen in bepaalde sectoren of om toegang te krijgen tot bepaalde nieuwe markten, aldus Henk Volberda. 6 Vooral in de regio s Zuid-Limburg, Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden gaan er meer activiteiten naar het buitenland dan dat er voor terug komen: in Noordoost Nederland, Zeeland en West-Brabant is dat juist andersom De mate waarin activiteiten van Nederland naar het buitenland worden verplaatst en terug varieert per regio. In de regio s Zuid-Limburg/Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden zijn er rond de 21% meer activiteiten naar het buitenland verplaatst dan dat er activiteiten van het buitenland naar de betreffende regio zijn terug verplaatst. Volgens Henk Volberda dienen de regio s Zuid-Limburg, Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden ervoor te waken dat er geen uittocht gaat plaatsvinden van hoogwaardige arbeidsplaatsen. In de regio s NoordOost Nederland en Zeeland/West-Brabant heeft er juist netto een instroom plaatsgevonden van activiteiten. In deze twee regio s zijn er respectievelijk 9% en 10% minder activiteiten naar het buitenland verplaatst dan dat er activiteiten zijn terug verplaatst van het buitenland naar de betreffende regio. Deze en andere bevindingen van de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor worden bekend gemaakt door Prof. dr. Henk Volberda tijdens de Landelijke Dag van de Sociale Innovatie op 18 november 2014 in Den Haag. Voor nadere informatie over Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit of over dit onderzoeksrapport kunt u contact opnemen met Henk Volberda, op / of per op hvolberda@rsm.nl 3
4 Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder 18 november 2014 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research for Innovation van de Erasmus Universiteit Rotterdam voert jaarlijks de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor uit. Het onderzoek staat onder leiding van Prof. dr. Henk W. Volberda van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM). Het rapport heeft als voornaamste bevindingen: 1 Innovatievermogen van Nederlandse bedrijven is substantieel gedaald Vanaf 2006 wordt jaarlijks de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor uitgevoerd. De hoeveelheid productinnovaties is substantieel gedaald tussen 2013 en De hoeveelheid totaal nieuwe producten en diensten ( radicale innovatie ) die Nederlandse bedrijven hebben geïntroduceerd is met 6% gedaald tussen 2013 en Het huidige niveau is te vergelijken met dat in het jaar 2007 en in 2011 (zie ook Figuur 1). De hoeveelheid verbeterde producten en diensten ( incrementele innovatie ) is met 4% gedaald en staat op het laagste peil sinds het begin van de meting van de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor in het jaar Volgens Prof.dr. Henk Volberda, eindverantwoordelijke voor de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor, kan deze dalende hoeveelheid product- en dienstinnovaties van Nederlandse bedrijven te maken hebben met diverse ontwikkelingen; In de periode van circa 2010 tot en met 2013 was er een toename van het aantal product- en dienstinnovaties van Nederlandse bedrijven [zie ook Figuur 1]. De aanhoudende economisch uitdagende omstandigheden hebben Nederlandse bedrijven in die periode min of meer gedwongen om te innoveren om zo te kunnen overleven. Ook heeft er een shake-out plaatsgevonden van weinig innovatieve bedrijven, bijvoorbeeld in de bouwsector. Door deze ontwikkelingen komen de innovatieve bedrijven in marktomstandigheden waar de concurrentie minder intensief is en de noodzaak om te innoveren ook minder is geworden. De noodzaak om te innoveren is verder gedaald doordat diverse prognoses dit jaar hebben aangegeven dat de economie weer gaat aansterken. Kortom, innovatieve bedrijven hebben de minder innovatieve bedrijven buitenspel gezet. Echter, doordat de (voorheen) innovatieve bedrijven nu zelf ook minder gaan innoveren, bestaat het gevaar dat ze zelf buitenspel gezet kunnen worden. Volberda heeft echter ook een andere toelichting op de dalende hoeveelheid product- en dienstinnovaties van Nederlandse bedrijven tussen 2013 en 2014; Het huidige niveau van radicale innovaties is te vergelijken met dat in het jaar 2007 en in 2011, wat toentertijd de vooravonden waren van twee economische crises. Ook recentelijke gegevens over de haperende Duitse economie een belangrijke motor voor de Nederlandse economie -, bijgestelde verwachtingen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), brandhaarden in het Midden-Oosten, en fluctuerende 4
5 Score op radiclae innovatie cq. incrementele innovatie (op een schaal van 1 tot 7) Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor beurskoersen vergroten de onzekerheid van ondernemers om te investeren. Een daling van het aantal product- en dienstinnovaties van Nederlandse bedrijven komt niet ten goede van hun concurrentiepositie en vormt daarmee ook een bedreiging voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie. Figuur 1: Innovatiegraad van Nederlandse bedrijven 5,6 5,4 5,2 5,3 5,2 5,2 5,2 5,3 5,4 5,2 5,2 5,1 5,0 4,8 4,6 4,4 4,2 4,3 4,2 4,3 4,3 4,1 4,2 4,3 4,4 4,2 incrementele innovatie radicale innovatie 4, Jaar 2 Nederlandse bedrijven investeren na jaren van daling weer iets meer in technologische innovatie, maar minder in sociale innovatie. Tussen de jaren 2009 en 2013 was er een dalende trend van de hoeveelheid investeringen van Nederlandse bedrijven in technologische innovatie (zie ook Figuur 2). Echter, tussen 2013 en 2014 is er een stijging te zien in de investeringen in technologische innovatie (R&D-investeringen en ICT-investeringen). Zo zijn de investeringen in onderzoek en ontwikkeling met ruim een procent gestegen naar gemiddeld 4,2% van de omzet en de investeringen in ICT zijn een procent gestegen naar gemiddeld 3,2% van de omzet. Volgens Volberda vormt de dalende trend in investeringen in technologische innovatie tussen 2003 en 2013 een derde verklaring voor de afname van de hoeveelheid product- en dienstinnovaties in Nederland [zie punt 1 van dit persbericht]; Technologische innovaties zijn een voedingsbodem voor product- en dienstinnovaties, maar het 5
6 kost tijd om een technologische innovatie om te zetten in een product- en dienstinnovatie. Met inachtneming van een dergelijk na-ijleffect leiden minder technologische innovaties op den duur ook tot minder product- en dienstinnovaties. Zie het maar als een machine: gaat er minder in, dan komt er ook minder uit. Figuur 2: Investeringen van Nederlandse bedrijven in technologische innovatie tussen 2006 en 2014 Investeringen in R&D of in ICT (als % van de omzet) 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 5,2% 5,3% 6,6% 5,2% 4,9% 5,7% 4,6% 4,7% 4,1% 7,0% 6,6% 4,2% 4,3% 3,0% 3,5% 3,2% 2,2% R&D-investeringen ICT-investeringen 0,0% Jaar Naast technologische innovatie is sociale innovatie een belangrijke voedingsbodem voor producten dienstinnovaties. Sociale innovatie omvat veranderingen in organisatievormen, dynamisch managen, het gebruik maken van talenten en kennis van medewerkers, en samenwerken met externe partijen met als doel om de kennisbasis beter aan te wenden en de concurrentiepositie te handhaven dan wel te versterken. De bevindingen in de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor tonen dit jaar eveneens aan dat sociale innovatie over het algemeen sterker bijdraagt aan het innovatiesucces dan technologische innovatie, al zijn zowel de aanwezigheid van technologische innovatie èn sociale innovatie nodig om het rendement van ieder te vergroten. Nederlandse bedrijven zijn echter minder actief geworden met sociale innovatie. In de periode was er nog een stijgende lijn waarneembaar, maar tussen 2013 en 2014 is er een substantiële daling te zien (zie ook Figuur 3). De hoeveelheid sociale innovatie in 2014 is 8% lager in 6
7 vergelijking met het jaar ervoor. Hoogleraar Henk Volberda noemt deze trendbreuk zorgelijk; De afgelopen jaren compenseerde de toename in sociale innovatie de afname in technologische innovatie. Middels meer sociale innovaties kunnen er immers meer product- en dienstinnovaties gerealiseerd worden uit de bestaande kennisbasis en uit nieuwe kennis (technologische innovatie). Onderzoek heeft aangetoond dat sociale innovatie van groot belang is voor de concurrentiepositie van een bedrijf en een vermindering van de hoeveelheid sociale innovaties komt de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven dus niet ten goede. Zo draagt het na-ijleffect bij de dalende trend van technologische innovatie tussen 2009 en 2013 bij aan minder product-innovaties, maar bij een afname in sociale innovatie krijgen Nederlandse bedrijven meer barrières om technologische innovatie om te zetten in product- en dienstinnovaties. Het resultaat is dat de hoeveelheid product- en dienstinnovaties afneemt. Om de metafoor van een machine aan te houden: door minder sociale innovatie wordt de machine minder efficiënt en minder effectief. De toename in technologische innovatie draagt ook bij aan een verminderde aandacht voor sociale innovatie. Financiële middelen worden uitsluitend geïnvesteerd in R&D en ICT en aan de meer zachte aspecten van innovatie (sociale innovatie) wordt geen aandacht besteed: investeringen in menselijk kapitaal en slimmer werken, flexibel en plat organiseren, faciliterend leiderschap en openinnovatie samen met partners worden uitgesteld. Uiteindelijk zullen de meeste technologische innovaties niet renderen en veel ideeën voor nieuwe producten en diensten zullen niet gerealiseerd worden. Hogere investeringen in R&D en ICT leiden niet automatisch tot meer nieuwe producten en diensten. De zachte aspecten van innovatie hebben een veel groter effect op het innovatiesucces, aldus Volberda in een toelichting op de afname van sociale innovatie in Nederland. 7
8 Toename sociale innovatie t.o.v. niveau in het jaar 2006 (in %) Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor Figuur 3: Ontwikkeling van sociale innovatie tussen 2006 en 2014 met het jaar 2006 als ijkpunt ,8 14,7 18,15 21, ,5 5, Jaar 3 Regio s Achterhoek/Twente, Midden- en Oost Brabant, en Noord-Holland scoren bovengemiddeld op hoeveelheid product- en dienstinnovaties Het innovatievermogen verschilt per regio. Zo scoort met name de regio Midden en Oost-Brabant (postcodegroep ) bovengemiddeld op zowel technologische innovatie als sociale innovatie (zie ook Figuur 4). Bij technologische innovatie is dit 1,5% boven het landelijk gemiddelde. Voor sociale innovatie is dat 2,5% boven het landelijk gemiddelde. Deze regio scoort ook bovengemiddeld op de hoeveelheid radicale en incrementele product- en dienstinnovaties (zie ook Figuur 5). Op radicale innovatie scoort de regio Midden en Oost-Brabant 2,8% boven het landelijke gemiddelde. Bij incrementele innovatie is het 3,5% boven het landelijk gemiddelde. Volgens Volberda zijn de bedrijven in de regio Midden en Oost-Brabant, waaronder de bedrijven op de High Tech Campus, over het algemeen gezien een voorbeeld hoe technologische innovatie en sociale innovatie hand in hand kunnen gaan om het innovatiesucces te vergroten. Ook diverse andere regio s scoren bovengemiddeld op sociale innovatie, waaronder Noord-Holland (+1,2% boven het landelijk gemiddelde), het noordelijke deel van de provincie Zuid-Holland (+0,9%) en de Achterhoek/Twente (+0,8%). Vooral de regio s Noord-Holland en de Achterhoek/Twente scoren eveneens met respectievelijk 4% en 4,9% boven het landelijk gemiddelde op de hoeveelheid radicale innovaties (zie ook Figuur 5). 8
9 Regio Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor Noord-Nederland, Zeeland en het Westelijke deel van Noord-Brabant blijven echter achter op sociale innovatie. Zo scoort de regio Noord-Nederland (postcodegroep ) 5,2% lager op sociale innovatie dan het landelijk gemiddelde. Zeeland en het Westelijke deel van Noord-Brabant (postcodegroep ) scoren 3,2% lager op sociale innovatie dan het landelijk gemiddelde. Deze regio s blijven ook achter op de hoeveelheid incrementele innovaties, maar vooral op de hoeveelheid radicale innovaties. Zo realiseert de regio Noord-Nederland 4,7% minder radicale innovaties dan het landelijk gemiddelde. Bij Zeeland en het Westelijke deel van Noord-Brabant is dit 5,5% minder dan het landelijk gemiddelde. Figuur 4: Mate van technologische innovatie en sociale innovatie per regio. -5,2% -3,2% -2,1% -2,1% -0,4% -0,2% 0,5% 0,6% 0,2% 0,9% 0,2% 1,2% 1,0% 0,8% 1,5% 2,5% -6,0% -5,0% -4,0% -3,0% -2,0% -1,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% Score op sociale innovatie cq. technologische innovatie per postcodegroep t.o.v. scores van alle observaties tezamen (in %) - Noord-Oost Nederland - Drenthe/Achterhoek/Twente - Zuid-Limburg/ Arnhem/Nijmegen - Midden-/Oost-Brabant - Zeeland/West-Brabant - Utrecht/Rijnmond-gebied - Haaglanden/Leiden - Noord-Holland sociale innovatie technologische innovatie 9
10 Regio Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor Figuur 5: Gemiddelde hoeveelheid radicale innovaties en incrementele innovaties per regio. -4,7% -1,9% - Noord-Oost Nederland -5,5% -3,6% -1,3% -0,7% 1,9% 3,5% 2,8% 4,9% - Drenthe/Achterhoek/Twente - Zuid- Limburg/Arnhem/Nijmegen - Midden-/Oost-Brabant - Zeeland/West-Brabant -1,1% -2,4% 0,0% 0,9% 2,5% 4,0% -6,0% -4,0% -2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% Score op radicale innovatie cq. incrementele innovatie per postcodegroep t.o.v. scores van alle observaties tezamen (in %) - Utrecht/Rijnmond-gebied - Haaglanden/Leiden - Noord-Holland incrementele innovatie radicale innovatie 4 Een toename van het aantal arbeidsplaatsen vraagt om een hoge mate van technologische innovatie èn sociale innovatie Uit het onderzoek is ook naar voren gekomen dat bedrijven die intensief investeren in zowel technologische innovatie als sociale innovatie gemiddeld een toename van het aantal medewerkers hebben van 8,3% (zie ook Figuur 6). In het bijzonder bij bedrijven die niet sociaal innovatief zijn is er juist een afname van het aantal arbeidsplaatsen. Bij bedrijven die niet technologisch innovatief en niet sociaal innovatief zijn is de afname van het aantal arbeidsplaatsen 4,2%. Bij bedrijven die niet sociaal innovatief zijn, maar wel technologisch innovatief is deze daling 5,8%. Henk Volberda licht toe: Bedrijven die zowel technologisch innovatief als sociaal innovatief zijn presteren beter op meerdere prestatiemaatstaven. Dergelijke successen bieden ruimte voor nieuwe arbeidsplaatsen. Bij bedrijven die niet technologisch en niet sociaal innovatief zijn is dit juiste het tegenovergestelde. Degelijke bedrijven varen een behoudende koers wat over de tijd ten koste gaat van de 10
11 Toename aantal medewerkers (als % van totaal aantal medewerkers) Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor werkgelegenheid, bijvoorbeeld doordat producten verouderen. Bedrijven die niet sociaal innovatief zijn maar wel actief bezig zijn met technologische innovatie hebben grotere moeite om dat om te zetten in betere bedrijfsresultaten. Dat beperkte rendement op de investeringen in technologische innovatie gaat onder andere ten koste van de mogelijkheden om nieuwe medewerkers aan te nemen. De onderzoeksresultaten bevestigen de zorgen van Minister Asscher, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zo zal bij bedrijven die eenzijdig inzetten op technologische innovaties (bijvoorbeeld Robotisering, Internet of Things, 3D printing, Big Data) een arbeidsuitstoot plaatsvinden van 5,8%. Bij bedrijven die alleen inzetten op sociale innovatie in de vorm van flexibel organiseren, zelfmanagement, slimmer werken en co-creatie met klanten, leveranciers en kennisinstellingen zal een arbeidsuitstoot optreden van 0.7%. Die bedrijven die echter tegelijkertijd investeren in zowel nieuwe technologieën en als menselijk kapitaal en nieuwe manieren van managen en organiseren realiseren daarentegen een arbeidsgroei van 8,3%. Volberda stelt daarom dat het Topsectorenbeleid om innovatie aan te zwengelen niet alleen gericht moet zijn op fiscale stimulering van technologische innovaties (WBSO, R&D aftrek, Innovatiebox), maar ook op stimulering van sociale innovatie; bijvoorbeeld door het fiscaal stimuleren van investeringen in menselijk kapitaal bij bedrijven, het fiscaal stimuleren van samenwerkingsrelaties van bedrijven met kennisinstellingen, het vergroten van de verspreiding van platte en flexibele organisatievormen door het ter beschikking stellen van online diagnose instrumenten voor ondernemers, of het creëren van online leermodules voor innovatief leiderschap Figuur 6: Gemiddelde toename van het aantal medewerkers (in %) bij verschillende gradaties van technologische innovatie en van sociale innovatie 10,0% 8,3% 5,0% 0,0% -5,0% -10,0% niet -4,2% -5,8% -0,7% wel veel weinig Mate van technologische innovatie Mate van sociale innovatie 11
12 5 Nederlandse bedrijven verplaatsen meer activiteiten naar het buitenland dan dat er terugkomt naar Nederland In de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor is dit jaar ook gevraagd in hoeverre activiteiten over de afgelopen drie jaar naar het buitenland zijn verplaatst en in hoeverre activiteiten terug naar Nederland zijn verplaatst. Hieruit komt naar voren dat Nederlandse bedrijven gemiddeld ruim 4% meer activiteiten naar het buitenland verplaatsen dan dat er activiteiten terug naar Nederland worden verplaatst. Vooral ICT-activiteiten worden meer naar het buitenland verplaatst (zie ook Figuur 7). Van de ICT-activiteiten van een bedrijf wordt 17% meer naar het buitenland verplaatst dan dat ze terug naar Nederland worden verplaatst. Ook bij de activiteiten productie/dienstverlening en inkoopactiviteiten vindt er een uitstroom plaats. De verplaatsing van ICT-activiteiten, productie/dienstverlening en inkoopactiviteiten naar het buitenland is niet alleen kosten gedreven, maar vloeit ook voort uit een gebrek aan technische mensen in bepaalde sectoren of om toegang te krijgen tot bepaalde nieuwe markten, aldus Henk Volberda. Mits het binnen de perken blijft, hoeft het verplaatsen van dergelijke activiteiten een geen tot een beperkt gevaar te vormen voor de Nederlandse economie. Door het verplaatsen van activiteiten met een beperkt onderscheidend vermogen of activiteiten waarvoor onvoldoende mensen in Nederland beschikbaar zijn kan een dergelijke activiteit tegen lagere kosten gerealiseerd worden of überhaupt zelfs worden gerealiseerd. Ook kunnen Nederlandse bedrijven dan gebruik maken van de lokale kennisbasis wat het bedrijf als geheel ten goede kan komen. Enige mate van verplaatsing van activiteiten is niet per definitie slecht voor de Nederlandse economie en het zelfs ten goede komen. Aan de andere kant worden klantenservice-activiteiten en human resource activiteiten juist weer terug naar Nederland verplaatst (zie ook Figuur 7). Deze activiteiten hebben een lokaal karakter. Zo maakt de aanwezigheid van dergelijke activiteiten in Nederland de communicatie met Nederlandse klanten makkelijker. Ook de aanwezigheid van human resource activiteiten in Nederland maakt het makkelijker om te voldoen aan de Nederlandse normen, standaarden, en wetgeving. Een andere mogelijke verklaring dat Nederlandse bedrijven hun HR-activiteiten meer terug verplaatsen naar Nederland is dat het meer een strategische functie wordt gezien als vroeger, aldus Volberda. 12
13 Figuur 7: Mate waarin activiteiten naar het buitenland worden verplaatst ten opzichte van dat de betreffende activiteit terug naar Nederland wordt verplaatst. ICT-activiteiten Productie/dienstverlening Inkoopactiviteiten Product-/dienstverbetering Financiële activiteiten Onderzoek en ontwikkeling -1,5% -2,0% Klantenservice (bijv. callcenter) Human resource activiteiten 4,1% 3,3% 2,2% 7,8% 12,3% 17,0% algemeen 4,4% -5,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% Mate waarin Nederlandse bedrijven activiteit naar buitenland verplaatsen t.o.v. dat activiteit terug naar Nederland wordt verplaatst (in %) 6 Vooral in de regio s Zuid-Limburg, Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden gaan er meer activiteiten naar het buitenland dan dat er voor terug komen: in Noordoost Nederland, Zeeland en West-Brabant is dat juist andersom De mate waarin activiteiten van Nederland naar het buitenland worden verplaatst en terug varieert per regio. De regio s Zuid-Limburg/Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden worden gekenmerkt door een relatief hoge mate van activiteiten die naar het buitenland worden verplaatst ten opzichte van activiteiten die van het buitenland terug naar de betreffende regio worden verplaatst (zie ook Figuur 8). In beide regio s zijn er rond de 21% meer activiteiten naar het buitenland verplaatst dan dat er activiteiten van het buitenland naar de betreffende regio zijn terug verplaatst. Volgens Henk Volberda dienen vooral de regio s Zuid-Limburg, Arnhem/Nijmegen en Haaglanden/Leiden ervoor te waken dat er geen uittocht gaat plaatsvinden van hoogwaardige arbeidsplaatsen. 13
14 Regio Persbericht: Erasmus Concurrentie- en Innovatie Monitor In de regio s NoordOost Nederland (postcodegroep ) en Zeeland/West-Brabant is dat juist andersom. In deze twee regio s zijn er respectievelijk 9% en 10% minder activiteiten naar het buitenland verplaatst dan dat er activiteiten zijn terug verplaatst van het buitenland naar de betreffende regio. In de regio s NoordOost Nederland en Zeeland/West-Brabant heeft er dus netto een instroom plaatsgevonden van activiteiten. Volgens Volberda zijn deze uitkomsten deels toe te schrijven aan de valleys in de betreffende regio s: de energy-valley en de maintenance valley. Figuur 8: De mate waarin er netto activiteiten naar het buitenland worden verplaatst per regio. -9,1% -10,0% 0,9% 2,0% 4,8% 9,6% 21,0% 20,7% - NoordOost Nederland - Drenthe/Achterhoek/Twente - Zuid Limburg/ Arnhem/Nijmegen - Midden-/Oost-Brabant - Zeeland/West-Brabant - Utrecht/Rijnmond-gebied - Haaglanden/Leiden - Noord-Holland -15,0% -10,0% -5,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% Mate waarin bedrijven in een bepaalde regio activiteiten naar buitenland verplaatsen t.o.v. dat bedrijven in die regio activiteiten terug verplaatsen naar Nederland (in %) 14
15 Over het onderzoek: de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor INSCOPE Research for Innovation, onder leiding van Prof. dr. Henk Volberda voert al meerdere jaren de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor uit om innovatie in Nederland in kaart te brengen en verder te stimuleren. Volberda is als hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid verbonden aan de vakgroep Strategisch Management & Ondernemerschap van de Rotterdam School of Management, Erasmus University. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van INSCOPE Research for Innovation. INSCOPE ( is een topinstituut dat onderzoek doet naar sociale innovatie. Naast Prof.dr. Henk Volberda bestaat het onderzoeksteam uit Kevin Heij, Emre Karali, Jacomijn Klitsie, Diana Perra, en Aybars Tuncdogan. Voor de totstandkoming van deze vragenlijst is gebruik gemaakt van bestaande schalen uit de academische literatuur. De uitnodiging tot deelname aan deze survey is fysiek naar senior management van ongeveer organisaties gestuurd. De vragenlijst is beantwoord door 692 respondenten. De respondenten zijn afkomstig van een breed scala van sectoren, zoals de zakelijke dienstverlening (27%), maakindustrie (17%), handel (10%), bouw (8%), en andere sectoren. Deze en andere bevindingen van de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor worden bekend gemaakt door Prof.dr. Henk Volberda tijdens de Landelijke Dag van de Sociale Innovatie op 18 november 2014 in Den Haag. Voor nadere informatie over Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit of over dit onderzoeksrapport kunt u contact opnemen met Henk Volberda, op / of per op hvolberda@rsm.nl Meer informatie over de Landelijke Dag van de Sociale Innovatie is te vinden op: Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) wordt consequent gerekend tot de top 10 business schools in Europa en tot de top 3 in onderzoek. RSM biedt baanbrekend onderzoek en opleidingen ter verdere bevordering van excellence in alle aspecten van management. RSM is gevestigd in de internationale havenstad Rotterdam, een bruisend knooppunt van zaken, logistiek en handel. RSM richt zich primair op het ontwikkelen van zakelijke leiders met internationale carrières die gewapend met hun innovatieve gedachtegang een duurzame toekomst kunnen inslaan dankzij een gamma bachelor, master, MBA, PhD en executive programma's van het hoogste niveau. De ondersteuningsdiensten van RSM voor executives en alumni worden ook aangeboden vanuit het kantoor aan de Amsterdamse Zuidas, het hoofdstedelijke zakendistrict, en ook in Taipei in Taiwan. 15
Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder
ONDERZOEKSRAPPORT: ERASMUS CONCURRENTIE- EN INNOVATIE MONITOR 2013-2014 Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder 18 november 2014 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research for Innovation
Nadere informatieNederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut.
ONDERZOEKSRAPPORT Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut. Introductie In het Human Capital 2015 report dat het World
Nadere informatieConcurrentievermogen van Nederlandse economie dreigt in zwaar weer te komen
ONDERZOEKSRAPPORT Concurrentievermogen van Nederlandse economie dreigt in zwaar weer te komen EMBARGO TOT WOENSDAG 27 NOVEMBER 00.00 UUR 27 november 2013 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT INNOVATIEMONITOR 2015
ONDERZOEKSRAPPORT INNOVATIEMONITOR 2015 Nederlandse bedrijven realiseren meer innovaties, maar de daling van investeringen in technologische innovatie zet zich voort Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research
Nadere informatieSlimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren
Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Zorgorganisaties zijn innovatiever dan het bedrijfsleven; Zorgorganisaties investeren gemiddeld 25% meer in sociale innovatie,
Nadere informatieSlimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren
Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren 5 oktober 2012 - Op verzoek van ActiZ meet INSCOPE Research for Innovation de innovativiteit van Nederlandse zorgorganisaties.
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieOnderzoeksrapport World Economic Forum: The Leveraging Entrepreneurial Ambition and Innovation Report 2014-2015
Ondernemerschap in Nederland blijft achter Hoge mondiale concurrentiepositie geen garantie voor een sterk ondernemerschapsklimaat Rotterdam, 21 januari 2015 Onlangs heeft het World Economic Forum (WEF)
Nadere informatieNederlandse bedrijven investeren meer in radicale innovatie.
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011-2012 Nederlandse bedrijven investeren meer in radicale innovatie. Persbericht: Embargo tot vrijdag 23 november 2012, 00.00 uur! Na jaren van uitblijven van
Nadere informatieNederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel
Nederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel Vandaag wordt de Global Enabling Trade Report 2014 van het World Economic Forum (WEF) gepubliceerd. In dit rapport wordt uitgebreid aandacht
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren
Nadere informatie2. Ondanks de toegenomen dynamiek en concurrentie kiezen de meeste financiële adviseurs voor het bestendigen van hun bestaande verdienmodel.
ONDERZOEKSRAPPORT Naar een nieuw businessmodel voor financieel advies: hoe ondernemerschap bijdraagt aan waarde-creatie Embargo tot dinsdag 11 maart 2014, 9.00u Rotterdam 11 maart 2014. Ondanks dat financieel
Nadere informatieErasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011 2012
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011 2012 SAMENVATTING: Na jaren van uitblijven van innovatie, investeren Nederlandse bedrijven meer (+2,6%) in radicale innovatie. De aanhoudende crisis in Europa
Nadere informatieGezondheid en welzijn; Onderwijs; Beroepsbevolking en werk; Een stimulerende omgeving om human capital te laten renderen.
ONDERZOEKSRAPPORT Nederlandse beroepsbevolking behoort tot de wereldtop 1) Zwitserland, Finland en Singapore hebben de slimste beroepsbevolking In het eerste Human Capital Report van het World Economic
Nadere informatieNederlandse bedrijven laten kansen liggen om te innoveren en concurrentiekracht te versterken
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2010-2011 Nederlandse bedrijven laten kansen liggen om te innoveren en concurrentiekracht te versterken Rotterdam, 9 maart 2011 - INSCOPE: Research for Innovation
Nadere informatieMet een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT
WEF GLOBAL INFORMATION TECHNOLOGIY ONDERZOEKSRAPPORT Met een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT Introductie Het Global Information Technology Report 2015: ICTs for Inclusive Growth van het World
Nadere informatieWorld Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2010-2011
PERSBERICHT World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 20-2011 Nederland zakt naar de 11e plaats op ranglijst van WEF Global Information Technology Report, en de opkomende economieën
Nadere informatieERASMUS CONCURRENTIE EN INNOVATIE MONITOR 2016
ERASMUS CONCURRENTIE EN INNOVATIE MONITOR 2016 NB ONDER EMBARGO TOT 24 november 2016, 01.00 Vierde industriële revolutie leidt tot verlies van banen in de financiële dienstverlening en logistiek Op donderdag
Nadere informatieNederlandse bedrijven investeren weer meer in onderzoek en ontwikkeling (R&D)
PERSBERICHT: ERASMUS CONCURRENTIE- EN INNOVATIE MONITOR 2015-2016 Nederlandse bedrijven investeren weer meer in onderzoek en ontwikkeling (R&D) 31 oktober 2017 Rotterdam Het onderzoeksinstituut Erasmus
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bevindingen Erasmus Innovatiemonitor Zorg Eindhoven, 5 oktober 2012 TOP INSTITUTE INSCOPE
Nadere informatie60% van het Nederlandse bedrijfsleven verwacht een gelijkblijvende of teruglopende omzet
ONDERZOEKSRAPPORT Achtergrond rapportage Erasmus Ondernemerschapsindex 2013 Rotterdam, 11 oktober 2013 Nederlandse bedrijven scoren matig op het gebied van ondernemerschap en dreigen de aansluiting met
Nadere informatieCirca 18% van het menselijk kapitaal blijft onbenut in Nederland door achterblijvende investeringen in opleiding en bijscholing
Circa 18% van het menselijk kapitaal blijft onbenut in Nederland door achterblijvende investeringen in opleiding en bijscholing Introductie In het Human Capital Index 2016 report dat het World Economic
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT ERASMUS CONCURRENTIE EN INNOVATIE MONITOR
ONDERZOEKSRAPPORT ERASMUS CONCURRENTIE EN INNOVATIE MONITOR Nederlandse bedrijven investeren weer meer in onderzoek en ontwikkeling (R&D) Het onderzoeksinstituut Erasmus Centre for Business Innovation
Nadere informatieManagement rapportage De Waarde van Ondernemerschap
Management rapportage De Waarde van Ondernemerschap Resultaten onderzoek bij bedrijven (MKB) Hoe ondernemend en innovatief is uw organisatie? Woord vooraf Hoe ondernemend en innovatief is uw organisatie?
Nadere informatieInclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter
Nadere informatieInnovatie3.0 SLIMMER MANAGEN, ORGANISEREN EN WERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT, ERASMUS UNIVERSITEIT
Innovatie3.0 SLIMMER MANAGEN, ORGANISEREN EN WERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT, ERASMUS UNIVERSITEIT VNAB Marktdiner, Grand Hotel Huis ter Duin, 5 november 2015 Vandaag zijn
Nadere informatieAmsterdamse haven en innovatie
Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude
Nadere informatieNederland zakt voor het eerst in 4 jaar op de benutting van ICT en valt buiten de top-5.
Nederland zakt voor het eerst in 4 jaar op de benutting van ICT en valt buiten de top-5. Introductie Het Global Information Technology Report 2016: ICTs for Inclusive Growth van het World Economic Forum
Nadere informatieINNOVATIE 4.0 NIEUWE MANIEREN VAN MANAGEN, ORGANISEREN, WERKEN EN SAMENWERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA
INNOVATIE 4.0 NIEUWE MANIEREN VAN MANAGEN, ORGANISEREN, WERKEN EN SAMENWERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT, Fedecom Jaarvergadering 2018, De kracht van Working Apart Together,
Nadere informatieWorld Economic Forum (WEF) en verzamelde onder leiding van Professor Henk Volberda de gegevens voor Nederland.
Introductie Networked Readiness Index van het World Economic Forum 2013 Het Global Information Technology Report 2013: Growth and Jobs in a Hyperconnected World alweer de 12 e editie van de gerenommeerde
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT: WEF FUTURE OF JOBS AND INDUSTRY GENDER GAP 2016
ONDERZOEKSRAPPORT: WEF FUTURE OF JOBS AND INDUSTRY GENDER GAP 2016 Verbeteringen op gebied van genderongelijkheid op het spel ten gevolge van Vierde Industriële Revolutie Ontwrichtingen op de arbeidsmarkt
Nadere informatieMKB investeert in kennis, juist nu!
M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,
Nadere informatieSociale innovatie: nu nog beter! Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor
Sociale innovatie: nu nog beter! Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009-2010 December 2010 Sociale innovatie: nu nog beter! Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009-2010 December 2010 INSCOPE
Nadere informatieVoor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland
Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland Voornamelijk binnen de zakelijke dienstverlening neemt het aandeel snelgroeiende bedrijven snel toe. Binnen de topsectoren
Nadere informatieFiguur 1 - Bedrijfsprestaties bij diverse gradaties van business model-vernieuwing en -replicatie
Business modellen krijgen meer aandacht, maar waarom, wanneer en hoe moeten bedrijven hun business model innoveren? Het antwoord ligt in replicatie en vernieuwing van het business model. Vanaf halverwege
Nadere informatieRE-INVENTING BUSINESS
KVGO 21 mei 2014 http://www.youtube.com/watch?v=- TasuCE64kk&feature=youtu.be&t=1m54s RE-INVENTING BUSINESS Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren Prof. dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management
Nadere informatieManagement rapportage De Waarde van Ondernemerschap
Management rapportage De Waarde van Ondernemerschap Resultaten onderzoek bij financieel adviseurs Hoe ondernemend en innovatief is uw organisatie? Woord vooraf Hoe ondernemend en innovatief zijn financieel
Nadere informatieWaarde en winst door te winnen met cijfers en letters. Ingrid Walry
Waarde en winst door te winnen met cijfers en letters Ingrid Walry reputatie retentievermogen klantenwaarde Innoveer in relatiekwaliteit met uw volledige omgeving r r erer- y klantenpartnerschap productleiderschap
Nadere informatieERASMUS INNOVATIEMONITOR ZORG
2012 ERASMUS INNOVATIEMONITOR ZORG - 2012 - IN OPDRACHT VAN ACTIZ ORGANISATIE VAN ZORGONDERNEMERS Inhoudsopgave Achtergrond... 3 Aanleiding... 3 Afbakening sociale innovatie... 4 Onderzoeksopzet en respondenten...
Nadere informatieRotterdamse haven ziet kansen in verdere digitalisering en energietransitie maar is nog geen innovatiehotspot
PERSBERICHT Rotterdamse haven ziet kansen in verdere digitalisering en energietransitie maar is nog geen innovatiehotspot Nieuw onderzoek Erasmus Universiteit geeft breed beeld van haveninnovatieklimaat
Nadere informatieNULMETING DIGITALISERING EN SOCIALE INNOVATIE GELDERLAND & OVERIJSSEL
SECTORRAPPORTAGE BEHORENDE BIJ NULMETING DIGITALISERING EN SOCIALE INNOVATIE GELDERLAND & OVERIJSSEL De door u aangegeven sector: overige maakbedrijven ACHTERGROND EN TOELICHTING: U heeft meegewerkt aan
Nadere informatieSociale innovatie: nu nog beter! Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009-2010
Sociale innovatie: nu nog beter! Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009-2010 December 2010 INSCOPE - Research for Innovation Rotterdam School of Management Erasmus University Rotterdam Postbus
Nadere informatieInnovatie-rijke economieën als Zwitserland, Singapore en Finland vormen de top-3
PERSBERICHT (Embargo tot 4 september 2013, 0:00 uur) Nederland keldert uit de top-5 van meest concurrerende economieën Rotterdam, 4 september 2013 --- Nederland zakt met 3 plaatsen naar de 8 e plaats op
Nadere informatieInnovatie support gids
Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert
Nadere informatieMeeste Nederlandse werkgevers houden personeelsbestand op peil in vierde kwartaal 2011 Manpower Arbeidsmarktbarometer Q4 2011
PERSBERICHT EMBARGO TOT DINSDAG, 13 SEPTEMBER 2011, 00.01 UUR Contact: Irene Bieszke ManpowerGroup Nederland +31 (0) 6 41 05 96 62 irene.bieszke@manpower.nl Meeste Nederlandse werkgevers houden personeelsbestand
Nadere informatieInnovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven
Innovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven 2008-2012 Ester Hilhorst Economic Board Utrecht April 2014 Samenvatting Vinger aan de pols Innovatie is sterk verbonden met vooruitgang, vernieuwing en
Nadere informatieOntwikkeling leerlingaantallen
Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging
Nadere informatieArnold Monshouwer. Business Club Bernisse
Arnold Monshouwer Business Club Bernisse Wie zijn wij? Waarom innoveren? Wat is innovatie? Hoe kom ik op ideeën? Hoe pak ik het aan? Agenda Even voorstellen 1. Beter, eerder en sneller innoveren 2. Onafhankelijk
Nadere informatieDe Innovatieparadox. 1. Bedrijven: efficiency en kuddegedrag. 2. Overheid: efficiency en bureaucratie
NL en innovatie top-10 De Innovatieparadox 1. Bedrijven: efficiency en kuddegedrag 2. Overheid: efficiency en bureaucratie Erasmus Strategic Renewal Center ErasmusStrategicRenewal.nl 3. Kennisinstellingen:
Nadere informatieHNW 3.0 SLIMMER MANAGEN, ORGANISEREN EN WERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA. 2013 CONGRES Over Het Nieuwe Werken 19 november 2013
HNW 3.0 SLIMMER MANAGEN, ORGANISEREN EN WERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT, ERASMUS UNIVERSITEIT 2013 CONGRES Over Het Nieuwe Werken 19 november 2013 Influence Index M
Nadere informatieZijn de Top 100 concern hoofdkantoren in Nederland van strategisch belang voor ons land?
Zijn de Top 100 concern hoofdkantoren in Nederland van strategisch belang voor ons land? Rotterdam, 25 november 2009 --- In opdracht van het VNO-NCW heeft Rotterdam School of Management, Erasmus University
Nadere informatieScaleUp Dashboard 2015
Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese
Nadere informatieBijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s
Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten Meest innovatieve regio s Het Europese Innovatie Scoreboord op regionaal schaalniveau geeft in 2003 zes regio s aan als de leiders van Europa. Deze zijn
Nadere informatieZuinige Superinnovatoren. Deelrapport Noord-Nederlandse Innovatiemonitor. Prof.Dr. Dries Faems
Deelrapport Noord-Nederlandse Innovatiemonitor Prof.Dr. Dries Faems d.l.m.faems@rug.nl 1. INLEIDING 1.1 SAMENWERKINGSPROJECT NOORD-NEDERLANDSE INNOVATIEMONITOR Dit rapport is opgesteld in het kader van
Nadere informatieR&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018
R&D-barometer 2018 Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven November 2018 Inhoud 1. Achtergronden onderzoek 2. Kerncijfers R&D-barometer 2018 3. De trends in R&D; samenwerking blijft
Nadere informatieMeer hoogwaardig onderzoek naar Sociale Innovatie: Lancering Topinstituut INSCOPE
Meer hoogwaardig onderzoek naar Sociale Innovatie: Lancering Topinstituut INSCOPE Samenvatting Op 3 juni a.s. zal een nieuw Topinstituut INSCOPE, Research for Innovation worden gelanceerd. In dit consortium
Nadere informatieWat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
Nadere informatieIKT Bijeenkomst 6 juni 2017
IKT Bijeenkomst 6 juni 2017 Sociaal innoveren bij Talentgroep Twente en Flexxolutions Martin Nieuwmeijer Regina Nieuwmeijer Agenda bijeenkomst Sociaal innoveren 3 vragen Wat is sociaal innoveren? Hoe pakt
Nadere informatieDISRUPTIEVE TECHNOLOGIE. Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren. Prof. dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management Erasmus University
Strategie Summit Industrie 5 maart 2015 DISRUPTIEVE http://www.youtube.com/watch?v=- TasuCE64kk&feature=youtu.be&t=1m54s TECHNOLOGIE Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren Prof. dr. Henk W. Volberda
Nadere informatieVierde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Vierde kwartaal 2012 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieAnalyse ontwikkeling leerlingaantallen
Analyse ontwikkeling leerlingaantallen Naar aanleiding van de 1 oktobertelling 2014 heeft VGS Adivio weer een korte analyse uitgevoerd waarbij onderzocht is in hoeverre de leerlingaantallen onderhevig
Nadere informatieSRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015
SRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Automotivescan De Automotivescan 2014 is 464 x ingevuld: 4 van de respondenten heeft een merk-garagebedrijf en 5 is universeel. 71% heeft een
Nadere informatieSociale innovatie. Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties
Sociale innovatie Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties DATUM 1 maart 2014 CONTACT Steef de Vries MCC M 06 46 05 55 57 www.copertunity.nl info@copertunity.nl 2 1. Wat is sociale
Nadere informatieUitgebreide samenvatting van de voornaamste bevindingen Nederlandse Innovatie Monitor 2019
N.B. Embargo tot woensdag 26 juni Uitgebreide samenvatting van de voornaamste bevindingen Nederlandse Innovatie Monitor 2019 1 Sociale innovatie is een onderbenutte, doch belangrijke vorm van innovatie
Nadere informatie26 november 2015 Rapportage & achtergronden
26 november 2015 Rapportage & achtergronden Inhoud 1. Inleiding 1. Onderzoeksopdracht 2. Onderzoeksmethode 3. Respons en betrouwbaarheid 2. Steekproefsamenstelling 3. Resultaten 1. Eerder onderzoek 2.
Nadere informatieTweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Tweede kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieNederland stijgt naar 6 e plaats in nieuwe Networked Readiness Index van World Economic Forum
World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2012 Nederland stijgt naar 6 e plaats in nieuwe Networked Readiness Index van World Economic Forum Rotterdam, 11 april 2012 --- Het
Nadere informatieRegiobericht 1.0 Noord
Economie, innovatie, werk en inkomen 1 Kenmerken van het landsdeel Het landsdeel Noord bestaat uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De provincies werken samen in het Samenwerkingsverband
Nadere informatieDiensteninnovatie: wat is dat?
Over de AWT De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) adviseert regering en parlement over beleid voor wetenschap, technologie en innovatie De AWT adviseert gevraagd en ongevraagd.
Nadere informatieResultaten nieuwe bedrijfsinvesteringen
Resultaten nieuwe bedrijfsinvesteringen NV REWIN West-Brabant is de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor West-Brabant. REWIN initieert, stimuleert en verbindt. REWIN versterkt de regionale economie
Nadere informatieNavigatie topsectoren
Navigatie topsectoren Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium 1 Versie oktober 215 Beleidsthema s en doelen topsectoren Specifiek beleid, ondersteunend aan doelen Bedrijvenbeleid:
Nadere informatieFiguur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)
Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q3 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon
Nadere informatieMedezeggen- schap 3.0
Medezeggenschap 3.0 A Van stabiele concurrentie naar hyperconcurrentie Vandaag zijn de Zwitsers aan de beurt Disruptie? Kijk uit. U bent de volgende Nieuwe toetreders Recessie Internet en Big Data Wet-
Nadere informatieFinanciering in het MKB
M201004 Financiering in het MKB Onderzoek naar de financieringsbehoefte per provincie Johan Snoei Abdelfatah Ichou Zoetermeer, maart 2010 Financiering in het MKB Financieringsbehoefte in het MKB verschilt
Nadere informatieEerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor
Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht
Nadere informatieNederland keldert in de mondiale concurrentie-index
Nederland keldert in de mondiale concurrentie-index Rotterdam, 8 september 2009 --- Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het Erasmus Strategic Renewal
Nadere informatieGemengde werkgelegenheidsverwachting werkgevers voor 2e kwartaal Manpower Arbeidsmarktbarometer, Q2 2012
PERSBERICHT Onder embargo tot dinsdag 13 maart, 00.01 uur Contact: Irene Bieszke, PR-adviseur a.i. ManpowerGroup Nederland irene.bieszke@manpowergroup.nl +31 (0) 6 41 05 96 62 Gemengde werkgelegenheidsverwachting
Nadere informatieNEDERLAND ZAKT DRIE PLAATSEN OP DE GLOBAL GENDER GAP INDEX 2016
NEDERLAND ZAKT DRIE PLAATSEN OP DE GLOBAL GENDER GAP INDEX 2016 Onderzoeksrapport onder strikt embargo tot 26 oktober 01 uur. Rotterdam, 26 oktober 2016 Nederland is 3 plaatsen gezakt op de jaarlijks door
Nadere informatieDe Regio Top 40. Economisch presteren van het regionale bedrijfsleven
Economisch presteren van het regionale bedrijfsleven September 2008 Een nieuwe naam, een nieuw model Ook dit jaar kent onze Regio Top 40 weer enkele verrassende uitkomsten. Lees in deze uitgave hoe winnaars
Nadere informatieHet belang van het MKB
MKB Regio Top 40 Themabericht Rogier Aalders De nieuwe MKB Regio Top 40 is uit. Zoals u van ons gewend bent, rangschikken we daarin de veertig Nederlandse regio s op basis van de prestaties van het MKB
Nadere informatieStand van zaken huisvesting kinderopvang in Nederland 2011
Stand van zaken huisvesting kinderopvang in Nederland 2011 Utrecht, juli 2011 Buitenhek Management & Consult Winthontlaan 200 Postbus 85183 3508 AD Utrecht T +030 287 59 59 F +030 287 59 60 info@buitenhek.nl
Nadere informatieINLEIDING. Deelrapport Samenwerken voor Innovatie Innovatiemonitor Noord-Nederland Pagina 2 van 10
1 INLEIDING SAMENWERKINGSPROJECT NOORD-NEDERLANDSE INNOVATIEMONITOR Dit rapport is opgesteld in het kader van de Noord-Nederlandse Innovatiemonitor. De monitor is het resultaat van een strategische samenwerking
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieAgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers
AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft
Nadere informatieVerdiepingsonderzoek naar vergrijzing en flexibilisering arbeidsmarkt
Verdiepingsonderzoek naar vergrijzing en flexibilisering arbeidsmarkt Arbeidsmarkt en Onderwijs Monitor Noord-Holland Henry de Vaan I&O Research 23 november 2012 Onderzoeksvragen 1. Hoe zit het met de
Nadere informatieDe haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf
De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf Januari 2016 Justin Jansen, Erasmus Universiteit Rotterdam Occo Roelofsen, McKinsey & Company Poll: Hoe gaat het met ondernemerschap in Nederland?
Nadere informatieKetensamenwerking: Bedrieglijk simpel & onverwacht krachtig
Ketensamenwerking: Bedrieglijk simpel & onverwacht krachtig Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit Platform WCM Zuid Brightlands Campus,
Nadere informatieInnovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie
Innovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie Twynstra The Bridge Arun SwamiPersaud asw@t-tb.com 1 Voedings-, genotsmiddelen- en drankenindustrie De voedings-, genotsmiddelen
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. Kwartaal
Graydon kwartaal monitor Kwartaal 3 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 6 Vergelijking Q1-216, Q2 216 en Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieNederland behaalt opnieuw een top-5 positie in de Networked Readiness Index van het WEF
ONDERZOEKSRAPPORT World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2014: Nederland behaalt opnieuw een top-5 positie in de Networked Readiness Index van het WEF Het World Economic Forum
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieDe arbeidsmarkt klimt uit het dal
Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatieBrainport Monitor 2010 Samenvatting. Van crisis naar kracht
Brainport Monitor 2010 Samenvatting Van crisis naar kracht People De effecten van de crisis laten zien dat de arbeidsmarkt in Brainport conjunctuurgevoelig is. Technology Brainport blijft goed presteren
Nadere informatieGids voor werknemers. Rexel, Building the future together
Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen
Nadere informatie