Preventie van voedselallergie
|
|
- Jacobus de Vries
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie I. Hoe ontstaat voedselallergie? Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! II. Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! Tom Hendriks Kinderarts Catharina ziekenhuis Dirk Verhoeven, kinderarts-allergoloog Delfts Allergie Centrum, Reinier de Graaf, Delft 2 Op het CB Hidde, 4 maanden oud Geboren bij 39 weken. Groeit goed. Krijgt volledige borstvoeding. Moeder heeft hooikoorts. Vader heeft allergie voor appel en noten. Eczeem is een uiting van een voedselallergie JA NEE Moeder vraagt je: Wat moet ik niet meer eten om het eczeem weg te laten gaan? 3 4 Constitutioneel eczeem en voedselallergie Microben, allergenen, irritantia huidcel vet Bij eczeem is het basisprobleem verhoogde doorlaatbaarheid van de huid en daarnaast kan door erfelijke gevoeligheid het allergie systeem makkelijker aangezet worden (Th2-respons). Borstvoeding beschermt tegen een voedselallergie Verlies van water NORMALE HUID Microben, allergenen, irritantia Voedselallergie is een gevolg van de kapotte barriere en niet de oorzaak van het eczeem. JA NEE (pro)inflammatoire omgeving ECZEEM Een allergische reactie op voeding kan, net als een infectie, wel bestaand eczeem doen opvlammen
2 Risicofactoren voedselallergie risicofactor OR - eczeem 12-18x - familie-anamnese (maternale) atopie - piepende uitademing / rhinitis - late leeftijd 1e introductie bijvoeding - ongezond eetpatroon geen risicofactor - borstvoeding 1 - wat moeders eten tijdens zwangerschap of borstvoeding OR Vader heeft een allergie voor appel en noten, deze moeten vermeden worden JA NEE 8 7 Voedsel overgevoeligheid (food hypersensitivity) Soorten IgE gemedieerde voedselallergie Immunologisch Voedsel overgevoeligheid Type I : IgE afweerstof gemedieerd Type IV : afweercel gemedieerd (T-cel / eosinofiele granulocyt) Niet-immunologisch Toxisch (teveel van de stof) Farmacologisch (effect van stof zelf) Enzymatisch (defect) Effect op darmbacterien Primaire IgE gemedieerde allergie Klachten vanaf zuigelingenleeftijd / eerste expositie Systemische reacties Primaire sensibilisatie door eiwitten uit betreffende product Koemelk, kippenei, tarwe, pinda, noten, sesamzaad, fruit, vis, schaaldieren, groente Kruisallergie Klachten ontstaan in loop van de tijd op producten die eerder zonder klachten werden gegeten Meestal lokale reacties (mondholte) Sensibilisatie op een ander (aero-) allergeen, reacties op homologe eiwitten Bet-v1 berkenpol Mal d1 appel Cor a1 hazelnoot Gly m4 soja (alpro soja) Reacties op pithoudend boomfruit en boomnoten ALLERGIE INTOLERANTIE Reacties afwezig of duidelijk minder na verhitting 9 10 Hoe ontstaat een primaire IgE gemedieerde voedselallergie? IgE gemedieerde voedselallergie Symptomen meestal <1 uur Urticaria en angio-oedeem Acuut astma Acute rhinoconjunctivitis Glottisoedeem Braken en acute buikpijn Bloeddrukdaling / collaps Opvlamming bestaand eczeem Orale allergie klachten Valenta et al (2015) Gastroenterology 148; Du Toit et al (2016) JACI 137;
3 IgE gemedieerde voedselallergie Hidde is nu 4 maanden, je bespreekt introductie van bijvoeding met ouders. Hidde kan bij 4 maanden starten met bijvoeding JA De gevoeligheid om een voedselallergie te krijgen is erfelijk. NEE Of je allergisch wordt, en waarvoor, wordt na de geboorte bepaald JGZ richtlijn voedsel overgevoeligheid Advies voor alle kinderen: Bij voorkeur borstvoeding gedurende 4-6 maanden (liever langer). Bijvoeding starten vanaf 4 maanden. Starten met bijvoeding, Is dat niet gevaarlijk? Advies voor hoog risico groep kinderen met een positieve gezins-anamnese voor atopie: Bij voorkeur borstvoeding gedurende 4-6 maanden (liever langer). Bijvoeding starten vanaf 4 maanden. Partieel gehydrolyseerde kunstvoeding wordt niet aanbevolen omdat het niet effectief is in de preventie van koemelkallergie. Intensief gehydrolyseerde kunstvoeding wordt afgeraden. Er komen toch steeds meer allergieën voor? Mijn moeder vertelde dat ik zelf pas laat ei, pinda en noten mocht eten.. en nu lees ik dat babies pindakaas moeten gaan eten! Incidentie voedselallergie Factoren van invloed op toename van voedselallergie - Incidentie voedselallergie bij jonge kinderen tot 4 jr: 5,0%. - Er wordt 5-10x vaker gedacht aan een voedselallergie dan dat er objectief een allergie is. - Er zijn grote verschillen per land (voedingsgewoontes). expositie Verandering eetgewoontes (vb cashewnoot) Industriële bereiding van voedsel Late introductie / vermijding allergenen barriere Toename eczeem Verstoorde huidbarriere door toegenomen hygiene (zeep) microbioom Veranderde levensstijl (binnen vs buiten) Toename sectio caesarea
4 % met allergie Adviezen voor 2008 Wereldwijde stijging voedselallergie Pinda en noten-allergie in USA With assessed risk of allergy, the optimal age for the introduction of selected supplemental foods should be 6 months, dairy products 12 months, hen s egg 24 months, and peanut, tree nuts, fish, and seafood at least 36 months. Wereldwijde toename voedselallergie bij kinderen sinds jaren 90: factor 4 toename. Ondanks preventie in de vorm van late introductie >3 jr kinderen <18j volwassenen Sicherer et al, J Allergy Clin Immunol (2010); 125 (6): Vroege introductie in de media LEAP studie: vroege introductie van pinda Babies met matig-ernstig eczeem: pinda eten vanaf 4-11mnd of 5 jr vermijden Babies 4-11 mnd zonder allergische afweerstoffen Babies 4-11 mnd met allergische afweerstoffen Beide groepen Reductie 86% Reductie 70% Reductie 81% Du Toit et al, NEJM (2015); 372: Studies naar vroege introductie van pinda en ei Wat laten de LEAP, EAT en PETIT studies zien? 1) Als je eenmaal pinda of ei kunt eten, is de kans dat je alsnog een allergie ontwikkelt bijna nul. 2) Als je onterecht pinda vermijdt, geef je een kind juist de kans op de ontwikkeling van een allergie. Mooi verhaal, maar eh. Hoe voorkom ik een allergie bij Hidde? 3) Alleen voor pinda en ei is aangetoond dat er ca 75% minder allergieën zijn bij vroege introductie 24 4
5 Hoe ontstaat een primaire IgE gemedieerde voedselallergie? De kans op een allergie verkleinen 1) Eczeem goed behandelen 2) Vitamine D suppletie 3) Zo vroeg mogelijk starten met hoog-allergene bijvoeding (pinda en ei) 4) Contact via de huid voor start bijvoeding voorkomen bij families met sterk verhoogd risico Du Toit et al (2016) JACI 137; (Inter)nationale richtlijnen Vroege introductie van hoog-allergene bijvoeding Adviezen en richtlijnen USA Australië Alle kinderen met ernstig eczeem en kippenei allergie: Sensibilisatie onderzoek en klinische introductie pinda. Bij niemand sensibilisatieonderzoek. Alle kinderen thuis pinda introduceren voor 1 jaar Togias et al, JACI (2017); 139: 29 Netting et al, JACI Pract (2017); 5: Advies Sectie Kinderallergologie Advies Sectie Kinderallergologie Vroege introductie van pinda en kippenei is geassocieerd met een lagere incidentie van allergieën voor deze allergenen (reductie >75%). Moedig ouders aan om bijvoeding vroeg te introduceren: hiermee kan vanaf 4 maanden gestart worden en het streven moet zijn dit voor 8 maanden af te ronden. Introductie kan met een algemeen schema bij kinderen met een laag risico op voedselallergie (alle kinderen zonder ernstig eczeem) voor de leeftijd van 8 maanden. Bij een hoog risico op voedselallergie (ernstig eczeem) moet met ouders een afweging gemaakt worden: - zeer vroeg thuis introduceren (< 6 mnd) met een aangepast schema met risico 5-6% op reacties thuis. - of (onvertraagde) evaluatie door een kinderarts(allergoloog) met huidpriktest en provocatie. 5
6 Wanneer, wat & hoeveel, hoe lang? Waar? Wanneer? Tussen 4-8 maanden; bij ernstig eczeem streven naar 6 maanden Pinda: opbouwen tot 11 pinda s elke week = 3 theelepels pindakaas = 2/3 e -1 boterham met pindakaas Kippenei: opbouwen tot ½ gekookt of geroerbakt ei per week Hoe lang? onbekend; advies wekelijks tot in ieder geval 1 jaar Thuis Laag risico groep: alle zuigelingen ZONDER ernstig eczeem: Introductie met een algemeen, niet medicaliserend schema. Hoog-risico groep: zuigelingen met matig-ernstig eczeem: Introductie mogelijk met speciaal fotoschema, maar dan voor 6 maanden. Klinische introductie Bij eerdere anafylaxie op ander allergeen of angst: verwijzen voor klinische introductie Regio Rotterdam: regionaal expertise centrum Erasmus MC / Sophia kinderziekenhuis / KinderHaven N.J.T. Arends en J.A.M. Emons, kinderarts-allergologen kinderhaven@erasmusmc.nl Introductieschema voor zuigelingen met laag risico Pinda 10 mg 40 mg 100 mg 300 mg 850 mg 1700 mg eiwit 0,05 pinda 0,25 pinda 0,6 pinda 2 pinda s 5 pinda s 10 pinda s 33 Sectie kinderallergologie Pinda Sectie Kinderallergologie Dit schema is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Sectie Kinderallergologie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) en Diëtisten Alliantie Voedselovergevoeligheid (DAVO), met ondersteuning van de werkgroep receptuur voedselprovocaties van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (NvVA). De verantwoordelijkheid voor het voorschrijven van dit schema ligt bij de behandelaar. Dit schema is onderdeel van het advies Vroege introductie van hoog-allergene voeding bij zuigelingen ter preventie van voedselallergie van de sectie Kinderallergologie, juli Introductieschema pinda voor zuigelingen Dit schema wordt gebruikt om voor het eerst pinda aan baby s te geven met als doel een pinda-allergie te voorkomen. Dit kan nadat met de bijvoeding is gestart (vanaf 4 maanden). Kinderen met eczeem hebben een grotere kans op een pinda-allergie, omdat pinda via de kapotte huid het lichaam binnenkomt als anderen pinda eten. De huid is niet de juiste manier om voor het eerst met voeding in aanraking te komen; dat is via de darm. Door uw kind zo vroeg mogelijk pinda via het maagdarmkanaal te geven, komt het lichaam op de juiste manier in aanraking met pinda en wordt de kans op een allergie veel kleiner. Volg de aanwijzingen van uw behandelaar U heeft met uw behandelaar (arts of allergie-diëtist) afgesproken om pinda te geven via dit opklimschema. Doe dit thuis, overdag en op een werkdag. Uw behandelaar heeft u verteld bij welke acute reacties u moet stoppen (zoals o.a. acute huiduitslag, hevig braken, acuut hoesten, benauwdheid). Handel bij reacties zoals van tevoren afgesproken met de behandelaar en neem zo nodig contact op met een arts. Maak indien mogelijk foto s van de (huid) reactie. Indien u allergiemedicatie heeft gekregen: dien deze volgens instructie toe. Eerste keer pinda eten Met dit schema introduceert u op 2 dagen pinda in 6 opklimmende stappen. Hiervoor gebruikt u pindakaas (met % pinda, bijvoorbeeld Calvé pindakaas) in een babyvoeding naar eigen keuze. Roer de aangegeven hoeveelheid pindakaas door 100 gram babyvoeding zodat er een gelijk verdeeld mengsel ontstaat. Geef dit potje niet ineens, maar doorloop de 6 stappen verdeeld over 2 dagen zoals op de volgende pagina beschreven. Neem een minimale pauze van 1 uur tussen de stappen. Stop indien u reacties ziet in dat uur; als er geen klachten zijn kunt u doorgaan met de volgende stap. Blijf hierna wekelijks pinda aan uw kind geven Als de 6 stappen zijn doorlopen zonder klachten, dan heeft uw kind 19 pinda s gegeten en is er geen pinda-allergie. Om dit zo te houden is het belangrijk wekelijks minimaal 10 gram pindakaas te eten. Dit is gelijk aan 3 theelepels pindakaas, die met babyvoeding vermengd of op een boterham gesmeerd kunnen worden. Vaker of meer pindakaas geven mag ook: 1x per week 10 gram is de minimale hoeveelheid. Hoe lang dit wekelijks moet is onbekend; het advies is om dit minimaal tot de leeftijd van 1 jaar vol te houden. Het stoppen met het eten van pinda nadat dit schema is doorlopen kan een nieuwe allergie in de hand werken en allergische reacties geven. Blijf dus regelmatig pinda aanbieden, ook na de leeftijd van 1 jaar. Ei 13 mg 40 mg 130 mg 390 mg 850 mg 1700 mg eiwit 1/600 e 1/150 e 1/50 e ei 1/15 e ei 1/7 e ei 1/3 e ei ca. ei ei Sectie kinderallergologie 6
7 Conclusies 1) Met vroege introductie van pinda en kippenei hebben we voor het eerst een mogelijkheid om voedselallergie te voorkomen. 2) Er zijn verschillende introductieschema s beschikbaar die ouders ondersteunen bij de introductie. 3) Uitstellen van introductie vergroot de kans op een allergie alleen maar; verwijs naar een expertise centrum bij angst of ernstige reacties op andere voeding 4) Kinderen met een koemelkallergie met darmklachten en onrust mogen thuis pinda en ei introduceren. 5) Kinderen met een koemelkallergie met benauwdheid en zwelling van het gezicht mogen verwezen worden. Is dat niet gevaarlijk, pinda geven? Geef nooit hele noten of pinda s aan een zuigeling. Pasta s of gemalen producten zijn wel geschikt. De kinderen die reacties kregen op vroege introductie pinda kregen met name huidreacties. Op oudere leeftijd (>1 jaar) wordt de kans op ernstigere reacties groter 40 Kunnen we niet gewoon een allergie test doen? Moet ik niet wat langer wachten? Bij 9 maanden kan Hidde toch veel beter bijvoeding eten? Bij een negatieve allergie test is de kans op een allergie inderdaad klein. Een positieve allergie test geeft op deze leeftijd slechts 10-15% kans op daadwerkelijk een allergie. Een allergie test is dus alleen zinvol als er snel onder toezicht pinda gegeven kan worden, anders levert het onnodig vertraging op. Elke maand wachten bij ernstig eczeem = +5% kinderen met positieve pinda-test
8 Take home messages I. Hoe ontstaat voedselallergie? Waarom staat dit nog niet in de JGZ richtlijn? Komt de pinda via de huid, dan ligt de tolerantie eruit Verstoorde huidbarrière bij eczeem geeft cutane sensibilisatie II. Preventie van voedselallergie Dat is een goede vraag! Tijd voor een revisie van de richtlijn van Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! Vroege gastro-intestinale expositie aan het allergeen voorkomt een allergie
SCEM t Kinderspreekuur Groningen, 17 april 2018
Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! Dr Aline Sprikkelman kinderarts-allergoloog I. Hoe ontstaat voedselallergie? Komt de pinda via de huid,
Nadere informatieVroege introductie van hoog-allergene voeding bij zuigelingen ter preventie van voedselallergie
Autorisatiedatum 15 november 2017 Vroege introductie van hoog-allergene voeding bij zuigelingen ter preventie van voedselallergie Dit standpunt heeft in de NVK sectie Kinderallergologie een commentaar-
Nadere informatiePreventie van voedselallergie
Preventie van voedselallergie Vroegintroductie van hoog-allergene voeding Dirk Verhoeven, kinderarts-allergoloog Delfts Allergie Centrum, Reinier de Graaf, Delft Dirk.Verhoeven@rdgg.nl Voedselallergie:
Nadere informatieCentrumlocatie. Voedselprovocatie. Afdeling Allergologie
Centrumlocatie Voedselprovocatie Afdeling Allergologie Met u is afgesproken dat u een voedselprovocatie zult doen. Dit is tot op heden de enige test waarin nagegaan kan worden of u een echte reactie krijgt
Nadere informatieJoep, en zijn vermoeide ouders
Casus 1 Joep 1 Joep, en zijn vermoeide ouders Joep is 3 maanden oud en komt met zijn jonge ouders op het spreekuur. Ouders zien er vermoeid en gespannen uit. Joep huilt veel en is moeilijk te troosten,
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Voedselprovocatie. Test op voedselallergie
Sophia Kinderziekenhuis Voedselprovocatie Test op voedselallergie Bij een voedselprovocatie onderzoeken wij of uw kind allergisch is voor bepaalde voedingsmiddelen. In deze folder leest u meer over het
Nadere informatieDiëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De oorzaak hiervan is een abnormale reactie van het natuurlijke afweermechanisme
Nadere informatieVoedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek
Voedingsadvies bij koemelkallergie Diëtetiek Beter voor elkaar Voedingsadvies bij koemelkallergie Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De
Nadere informatieReflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding
Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige Waar of niet waar? Een baby zonder eczeem heeft geen allergie. 6 maanden exclusief bv is voorbij gestreefd met de
Nadere informatieDermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie
Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts
Nadere informatieVoedselallergie bij kinderen:
Voedselallergie bij kinderen: hoe begeleid ik ouders & kind en hoe ga ik om met mispercepties? Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Mw. Dr. B.J. Vlieg-Boerstra Mw. D.J. Luiten
Nadere informatieVoedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012
Voedselprovocatie april 2012 Een allergie is een reactie van het afweersysteem van het lichaam gericht tegen niet schadelijke stoffen als stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen met allergische klachten
Nadere informatieAllergisch aangelegd: (n)iets aan te doen?
Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Mijke Breukels, kinderartsallergologisch expert 7 maart 2017, kindercarrousel Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen
Nadere informatieFranciscus nascholing. Welkom!
Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Disclosure-slide Disclosure belangen sprekers (Potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijke relevante
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland
Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese
Nadere informatieTolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa
Tolerantie inductie bij kippenei-allergie Jasmine Leus kinderarts Pentalfa 17-01-2019 Voedselallergie Weinig te bieden qua behandeling: Gevaarlijke allergenen vermijden Gebruik van medicatie bij accidentele
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP)
Kindergeneeskunde Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) 1 Informatie voor ouders: koemelkallergie
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting op dit onderwijsmateriaal Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG-Standaard M47 van oktober 2010. Voedselallergie wordt veel vaker vermoed dan dat het feitelijk voorkomt. Daarnaast
Nadere informatieVoedselallergie en voedselintolerantie
DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie
Nadere informatieWat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl
Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Inhoud Inleiding Diagnostische fase Casuïstiek Behandelfase Nazorg Het team van het
Nadere informatieMinisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe
Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van
Nadere informatieDiagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland
Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland (B. Vlieg e.a.) Onderwerpen Wat is nieuw DBPGVP (dubbel-blinde-placebo-gecontroleerde-voedsel-provocatie) Er nog nog een richtlijn! Voedselovergevoeligheid
Nadere informatieOpbouw workshop. Leerdoelen? Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding
Trends 2018 Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog Eva Koffeman, fellow kinderallergologie Opbouw workshop Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling
Nadere informatieVoedselallergie: Veel gestelde vragen
Thema: Allergie Voedselallergie: Veel gestelde vragen Naam van spreker A.E.J. Dubois 22-11-2013 2 veel gestelde vragen over voedselallergie: 1. wat is het? welke voedingsmiddelen? welke klachten? 2. zit
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook leggen we in deze
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie
PATIËNTEN INFORMATIE Voedselallergie Polikliniek Allergologie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde
Nadere informatieVOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN
VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN 17091 Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die passen bij een allergie voor een voedingsmiddel, bijvoorbeeld het koemelkeiwit, kippe-eiwit of pinda. In deze folder
Nadere informatieKoemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie
Koemelkallergie Test met voedselprovocatie Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie voor koemelk. In deze folder leggen we u het een en ander uit over allergie voor koemelk bij jonge
Nadere informatieVoedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen
Voedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis Oktober 2012 pavo 0596 Inleiding Uw kind heeft mogelijk een allergie voor een voedingsmiddel. Bijvoorbeeld voor melk,
Nadere informatieAllergie op school of de kinderopvang, waar let je op?
Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op? Programma 19.30 uur Welkom Algemene inleiding in voedselallergie Rienus Doedens, kinderarts-immunoloog 20.20 uur Speciale aandachtspunten voor scholen
Nadere informatieLeerdoelen? Opbouw workshop. De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding. Breng je eigen casus in!
Trends 2018 Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog Eva Koffeman, fellow kinderallergologie Leerdoelen? Opbouw workshop De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding
Nadere informatieDermatologie. Voedselallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 : Steeds meer mensen hebben er last van Huiduitslag, buikpijn, diarree, benauwdheid, een ellendig moe gevoel: deze verschijnselen komen u vast en zeker bekend voor.
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder wordt uitgelegd wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook krijgt
Nadere informatieAllergie- en astmacentrum voor kinderen
Patiënteninformatie Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum van Tergooi Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum
Nadere informatieVoedselallergie. Sophia Kinderziekenhuis
Voedselallergie Sophia Kinderziekenhuis In deze folder leest u over wat een voedselallergie is, welke klachten kunnen voorkomen en welke behandelingen mogelijk zijn. Wij willen u vragen de informatie zorgvuldig
Nadere informatieAllergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling)
Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Algemeen Wat is een allergie? Verschijnselen van voedselallergie RAST-test Eliminatie-provocatieproef Aantonen van koemelkeiwitallergie
Nadere informatieAllergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants
Allergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants Emma 14 jaar Op 6 jaar Symptomen: rhinitis conjunctivitis Huidtest op berk: 4+ Op 14 jaar Symptomen: lokale reactie op pinda Huidtest pinda: 4+ IgE
Nadere informatiePraktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie. Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste
Praktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste Het kinderallergie team: KNO- arts Kinderallergoloog Dermatoloog
Nadere informatieWat is een allergie? Afweersysteem
De allergie survivalgids 15 Hoofdstuk 1 Wat is een allergie? Afweersysteem Voordat we uitleggen wat een allergie is, is het handig dat je eerst weet wat een afweersysteem is. Het afweersysteem van je lichaam
Nadere informatieKoemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Koemelkallergietest Informatie voor ouders / verzorgers F0894-1250 oktober 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieKoemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk?
Koemelkallergie Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie = voedselallergie Koemelkallergie is een vorm van voedselallergie. Bij een voedselallergie maakt het lichaam afweerstoffen aan tegen
Nadere informatieVoedselallergie en -intolerantie
Algemene informatiefolder Voedselallergie en -intolerantie Stichting Voedsel Aller Allergie Patiëntenorganisatie voor voedselallergie en voedselintolerantie Inleiding Deze folder geeft antwoord op de meest
Nadere informatieDe brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid.
koemelk allergie Als het vermoeden bestaat dat een kindje allergisch is voor melk, komen er heel wat vragen op de ouders af. Wat is een koemelkallergie? Hoe wordt de diagnose gesteld? Hoe zijn de klachten
Nadere informatieAstmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar
Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten, zoals een piepende ademhaling met
Nadere informatieBenauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar
Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van klachten als een piepende ademhaling met benauwdheid,
Nadere informatieVoedselallergie. April 2011 Nederlandse Vereniging voor Allergologie
Voedselallergie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde voedingsmiddelen. Er zijn twee typen overgevoeligheid:
Nadere informatie2 e Symposium Kinderallergologie. a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a 2 e Symposium Kinderallergologie Donderdag 2 juni 2016 2 e Symposium
Nadere informatieBijvoeding bij koemelkeiwitallergie
Bijvoeding bij koemelkeiwitallergie Uw kind heeft een koemelkeiwitallergie en is ongeveer 4 maanden oud. Vanaf deze leeftijd veranderen de voedingsbehoeften van uw kind. De borstvoeding of de hypo-allergene
Nadere informatieVoedselprovocatietest bij kinderen
Patiënteninformatie Voedselprovocatietest bij kinderen Informatie voor ouders bij verdenking op een voedselallergie bij hun kind 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Aantonen voedselallergie
Nadere informatieWorkshop diagnostiek voedselallergie
Workshop diagnostiek voedselallergie Symposium Kinderallergologie 29-5-2015 Rob Klemans & Francine van Erp Het belang van goede diagnostiek VS. Leerdoelen workshop Aandachtspunten diagnostiek voedselallergie
Nadere informatieAfdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST
Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST PROVOCATIE 1 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd PROVOCATIE 2 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd BELAFSPRAAK
Nadere informatieAllergie bij zuigelingen
Dit infobulletin is bedoeld voor alle zorgverleners die te maken hebben met borstvoeding. Voor vragen over de bulletins kun je terecht bij de voorzitter van de werkgroep. Annet Mulder: ann.mulder@zgt.nl
Nadere informatieCentrumlocatie. Voedselovergevoeligheid. Afdeling Allergologie
Centrumlocatie Voedselovergevoeligheid Afdeling Allergologie Bij u is er mogelijk sprake van een voedselallergie (voedselovergevoeligheid). In deze folder kunt u hierover meer lezen. Wat is voedselovergevoeligheid?
Nadere informatieWelkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten
Welkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2012 pavo 0916 Inleiding U bent door uw arts verwezen naar de polikliniek voor kinderen met allergische
Nadere informatieTweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding
Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid
Nadere informatieAllergenen. Nancy Josten
Allergenen Voedselallergieën en voedselintoleranties Allergenen Naar aanleiding van de informatieplicht over allergenen in de maaltijden stellen wij een brochure voor. Deze brochure is aangeboden door
Nadere informatieVoedselprovocatie bij kinderen
Voedselprovocatie bij kinderen In overleg met de kinderarts en diëtiste heeft u voor uw kind een afspraak gemaakt voor een voedselprovocatietest. Tijdens dit onderzoek krijgt uw kind onder begeleiding
Nadere informatieKoemelkallergie? De eliminatie-provocatietest
Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding
Nadere informatie1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand?
//0 Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via
Nadere informatieVoedsel-provocatietest
Kindergeneeskunde Voedsel-provocatietest pinda / kippenei / hazelnoot / cashewnoot Afspraken Provocatie 1: 08.00 uur Afdeling Kinderdagbehandeling gebouw D, verdieping 3, ontvangst 1 Provocatie 2: 08.00
Nadere informatiePreventie van voedselallergie: vermijden is niet goed, tenzij het echt moet
KLINISCHE IMMUNOLOGIE 157 Preventie van voedselallergie: vermijden is niet goed, tenzij het echt moet Preventing food allergy: avoid avoidance Dr. T. Klok 1, D.H.J. Verhoeven 2 SAMENVATTING Waar de preventie
Nadere informatieVoedselallergie; kliniek en diagnostiek
Voedselallergie; kliniek en diagnostiek WDH allergie nascholing 5 oktober 2010 Annejet Plaisier, kinderarts Janneke Ruinemans-Koerts, klinisch chemicus Casus Dylano, ruim 2 ½ jaar oud Reden van komst:
Nadere informatiepost HBO cursus Voedselovergevoeligheid
post HBO cursus Voedselovergevoeligheid Praktijkdag - Dinsdag 30 september 2014 Sessie 1 Irene Herpertz Groep A Bespreking ingediende knelpunten 1 Meisje van bijna 1 met failure to thrive (wfh -1,8 tot
Nadere informatie13447_BW_Casusboek Allergie.indd 9 27-09-12 15:28
Deel 1: Casuïstiek 13447_BW_Casusboek Allergie.indd 9 27-09-12 15:28 13447_BW_Casusboek Allergie.indd 10 27-09-12 15:28 n Casus 1 Kunnen we allergie voorkomen? De ouders van Stijn, een atopisch 3-jarig
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Voedselovergevoeligheid Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Voedselovergevoeligheid Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel
Nadere informatieVoedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest
Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 4 Voedingsmiddelen 4 Geneesmiddelen 4 De klinische
Nadere informatieWorkshop diagnostiek en herkenning van eczeem; smeren hoe doe je dat? Ronald Frank, dermatoloog Gordon Slabbers, kinderarts Bernhoven
Workshop diagnostiek en herkenning van eczeem; smeren hoe doe je dat? Ronald Frank, dermatoloog Gordon Slabbers, kinderarts Bernhoven Het kinderallergie team: KNO- arts Kinderallergoloog Dermatoloog Kinderarts
Nadere informatieTips en advies Introductie bijvoeding koemelkallergie. Informatie voor ouders van kinderen met een koemelkallergie
Tips en advies Introductie bijvoeding koemelkallergie Sorgente Informatie voor ouders van kinderen met een koemelkallergie Wilt u weten hoe u uw kind kunt laten wennen aan vaste voeding en waarmee u rekening
Nadere informatieKoemelkallergie provocatietest Patiënten informatie
Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie 2 Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een koemelkeiwit allergie. Om dit te kunnen
Nadere informatieDe immunologie van de allergologie
5e Symposium Kinderallergologie De immunologie van de allergologie Vrijdag 5 april 2019 Locatie Inn Style Maarssen Geachte collega s, Dit jaar een feestelijk symposium! Het 1e lustrum voor het landelijke
Nadere informatieDo s and Don ts bij Voedselallergie
Do s and Don ts bij Voedselallergie Stichting Voedselallergie, 10-11-2018 Dr. Berber Vlieg-Boerstra Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Arnhem, Amsterdam en Rotterdam Mw. Dr.
Nadere informatieVoedselallergieonderzoek met de DBPGVP
Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Afspraak U wordt verwacht voor de 1e testdag op de kinderafdeling Vervolgafspraken U wordt voor de 2e testdag verwacht op de kinderafdeling Voor het bespreken van
Nadere informatieIntroduceren versus provoceren als onderdeel van de diagnostiek bij verdenking van voedselallergie
Introduceren versus provoceren als onderdeel van de diagnostiek bij verdenking van voedselallergie Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl www.martiniziekenhuis.nl/mack Martini Ziekenhuis Groningen
Nadere informatieInterne Geneeskunde Immunologie-Allergologie
Interne Geneeskunde Immunologie-Allergologie Voedselovergevoeligheid Inleiding U bent verwezen naar de immunoloogallergoloog, omdat u mogelijk last hebt van voedselovergevoeligheid. In deze folder leest
Nadere informatieIntroductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk
Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen
Nadere informatieAllergieteam. Geïntegreerde allergiezorg. 050/45 96 96 allergieteam@azsintjan.be
Allergieteam Geïntegreerde allergiezorg 050/45 96 96 allergieteam@azsintjan.be Multidisciplinair: Kindergeneeskunde Huidziekten Neus-Keel-Oorziekten Longziekten Maag-Darm-Leverziekten Laboratorium Spoedgevallen
Nadere informatieAllergie. Voedingsallergie en atopie bij hond en kat. Afweer. Afweer 28-5-2014. Eiwitten (15-40 kda) Glycoproteïne (10-70 kda)
Allergie Voedingsallergie en atopie bij hond en kat Drs. Stijn Peters info@dzeh.nl Tel. 040-3040054 Allergie Overdreven reactie op een stof/indringer Allergeen Sensitisatie Antigeen Allergeen Stoffen die
Nadere informatieRichtlijn Voedselprovocatie
Richtlijn Voedselprovocatie Initiatiefnemer Nederlandse Vereniging voor Allergologie (NVvA) Betrokken verenigingen/instanties Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD), specifiek Diëtisten Alliantie VoedselOvergevoeligheid
Nadere informatieHet formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. Naam kind... Geboortedatum... Testdatum... Type testvoeding... Symptoomregistratie
Bijlage 2b: Beoordelingsformulier dubbelblinde placebogecontroleerde koemelkprovocatie Het formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. TESTDAG 1 TESTDAG 2 Naam kind... Geboortedatum.... Testdatum...
Nadere informatieSubcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test.
Allergie A DEEL I: DIAGNOSTIEK 1e druk 2007 2e druk 2012 Samengesteld door kinderartsen, dermatologen, longartsen, KNO artsen, en laboratorium van de Isala Klinieken, en huisartsen Zwolle en omgeving.
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar
KINDERGENEESKUNDE Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar KINDEREN Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten,
Nadere informatieKlinische dagbehandeling allergologie
Klinische dagbehandeling allergologie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Deze folder geeft informatie over de klinische dagbehandeling allergie in het Waterlandziekenhuis.
Nadere informatie(Verdenking) koemelkallergie. Afdeling Kindergeneeskunde
(Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene informatie 4 Wat betekent koemelkallergie? 4 Waarom komt het vaak voor bij baby s? 4 Mogelijke symptomen 4 Hoe
Nadere informatieKlachtenanamnese voedselovergevoeligheid
Klachtenanamnese voedselovergevoeligheid Vragenlijst Hieronder volgen een aantal vragen. Allereerst wat algemene vragen, daarna meer gericht op uw klachten. Wilt u de vragen zo volledig mogelijk beantwoorden
Nadere informatie(Verdenking) koemelkallergie
(Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Om met zekerheid vast te stellen of uw kind een koemelkallergie heeft adviseert de kinderarts een koemelkprovocatietest.
Nadere informatieKlachtenanamnese voedselovergevoeligheid
Klachtenanamnese voedselovergevoeligheid Vragenlijst Hieronder volgen een aantal vragen. Allereerst wat algemene vragen, daarna meer gericht op uw klachten. Wilt u de vragen zo volledig mogelijk beantwoorden
Nadere informatieVoedselallergie is een veel voorkomende vorm van overgevoeligheid voor voedsel, waarbij immunoglobuline type E (IgE)-antistoffen een rol spelen. Allergische reacties op voedsel staan steeds meer in de
Nadere informatiesprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts
sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts Programma Deel 1 18:00 uur Basispresentatie : Bij welke jonge patiënten moet je
Nadere informatieCasusboek Allergie ONDER REDACTIE VAN: DR. H. DE GROOT, ALLERGOLOOG CENTRUM VOOR ALLERGIE EN KIND DIACONESSENHUIS VOORBURG, REINIER DE GRAAF GROEP
Casusboek Allergie Casusboek Allergie ONDER REDACTIE VAN: DR. H. DE GROOT, ALLERGOLOOG CENTRUM VOOR ALLERGIE EN KIND DIACONESSENHUIS VOORBURG, REINIER DE GRAAF GROEP Met medewerking van: Liesbeth Bakker-Jonges,
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Voedselallergie staat volop in de belangstelling. De indruk bestaat dat dit een toenemend volksgezondheidsprobleem is. Verschillende verklaringen daarvoor doen de ronde, waar
Nadere informatieBij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol.
Borstvoeding en (voedsel)overgevoeligheid door Andrea Gnoth Als voedsel niet goed verdragen wordt noemen we dat tegenwoordig een voedselovergevoeligheid. De afgelopen jaren hebben de wetenschap en de medische
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Voedselovergevoeligheid Dit document gaat in op voedselovergevoeligheid. Het eerste hoofdstuk beschrijft de verschillende vormen van voedselovergevoeligheid, het tweede hoofdstuk de allergenen en ten slotte
Nadere informatieVoedings - overgevoeligheid
Voedings - overgevoeligheid Clinical Nutrition to Improve Quality of Life Het belang van voeding Wat is voedingsgevoeligheid? Het voedsel dat uw huisdier eet speelt een belangrijke rol in zijn of haar
Nadere informatieVoorwoord. Samenstelling werkgroep. De werkgroep is dank verschuldigd aan
Voorwoord In opdracht van het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (NVvA) en met financiële ondersteuning van de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS) heeft de werkgroep
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is voedselovergevoeligheid? is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel zoals voedselallergie en nietallergische voedselovergevoeligheid (intolerantie).
Nadere informatieAllergie. A27/ Allergie bij kinderen
Allergie Wat is een allergie? Een allergie is een overdreven reactie (overgevoeligheidsreactie) van het afweersysteem op, in het algemeen niet-schadelijke stoffen, zoals: stuifmeel, huidschilfers van huisdieren,
Nadere informatieAllergie kind: Provocatietest bij kinderen
Allergie kind: Provocatietest bij kinderen Algemeen Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie (overgevoeligheid) voor voedsel (bijvoorbeeld koemelkeiwit of pinda's) of medicijnen
Nadere informatieKoemelkeiwit provocatietest. kinderafdeling
Koemelkeiwit provocatietest kinderafdeling Uw kind heeft klachten gehad die na het staken van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een allergie voor koemelkeiwit. Om dit te kunnen bevestigen,
Nadere informatieVoedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen
Voedselallergie Drs. Y. Meijer De prevalentie van voedselovergevoeligheid (voedselallergie plus voedselintolerantie) in de algemene populatie wordt ge - schat tussen de 1% en 3%; bij kinderen liggen de
Nadere informatieAllergie op school of de kinderopvang, waar let je op?
Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op? Programma 19.30 Welkom Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog 19.40 Algemene inleiding in voedselallergie Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog
Nadere informatie