ZP Facts. Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening. Thema: goed opdrachtgeverschap Editie 3

Transcriptie

1 ZP Facts Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening Thema: goed opdrachtgeverschap 2015 Editie 3

2 002

3 003 VOORWOORD Beste lezer, Het tweede kwartaal van 2015 zit erop. Tijd voor een nieuwe editie van ZP Facts. In de vorige editie van ZP Facts presenteerden we de ZP Index, een wetenschappelijk onderbouwd getal - gebaseerd op meerdere componenten - die in één oogopslag de staat van de ZP-markt weergeeft. Voorzichtige tekenen van herstel van de flexibele arbeidsmarkt waren in het vorige kwartaal al zichtbaar. Welnu, goed nieuws: die trend zet door! En zoals u inmiddels van ons gewend bent, onderbouwen wij dit met harde cijfers. Naast het tonen van kerninformatie over aanbod van opdrachten en professionals, contracturen, opdrachtduur en verdiensten (tarieven) doen we elk kwartaal (wetenschappelijk) onderzoek naar een specifiek thema, dat als verdieping op de laatste pagina van ZP Facts te vinden is. Ditmaal is dat goed opdrachtgeverschap met als specifiek thema kennisdeling, een belangrijk onderwerp voor veel organisaties die ZP ers inhuren. In deze ZP Facts vindt u een sneak preview van de onderzoeksresultaten. Meer informatie over het onderzoek en alle resultaten leest u in de Whitepaper goed opdrachtgeverschap op Heeft u vragen over de ZP Index, de inhoud van ZP Facts of over het thema goed opdrachtgeverschap? Neem gerust contact met me op. Wederom veel leesplezier gewenst. Rick Kruiswijk Directeur HeadFirst Hoofddorp, juli 2015

4 004

5 005 SAMENVATTING De bevindingen zijn gebaseerd op zorgvuldig opgebouwde data van meer dan tienduizend zelfstandig professionals uit het netwerk van HeadFirst. De data is geanonimiseerd met het oog op de privacy van de professionals. De ZP Index geeft de afgelopen maanden een positief signaal af. Het herstel van de markt zet door. Cijfers van het CBS tonen een trend in de toename van het aantal eenmanszaken, vooral in de zakelijke dienstverlening. Het aantal inschrijvingen van Zelfstandig Professionals bij HeadFirst groeit gemiddeld sneller. Er is sprake van een forse stijging van het aantal opdrachten met 30% t.o.v. hetzelfde kwartaal vorig jaar. Het aantal aanbiedingen op opdrachten neemt af, wat erop zou kunnen wijzen dat er minder professionals beschikbaar zijn in de markt. Zowel de tarieven die professionals voor hun diensten vragen als de tarieven die professionals daadwerkelijk betaald krijgen, stijgen beiden met ongeveer 1%. Het aantal uren per week dat een opdrachtgever een ZP er in wenst te huren, daalde met gemiddeld 1,5 uur het afgelopen jaar. De beschikbaarheid van professionals liep eveneens terug, om precies te zijn met een half uur per week. De gemiddelde duur van opdrachten van ZP ers betreft op dit moment zo n 14 maanden. Dit is een stijging van een kleine maand t.o.v. een kwartaal eerder. Verdieping: ZP ers geven zichzelf een ruime 8 als het gaat om het delen van kennis zonder daar extra kosten voor in rekening te brengen aan de opdrachtgever. Desondanks liggen er op dit vlak nog verbetermogelijkheden voor organisaties die ZP ers inhuren.

6 006 ZP INDEX: MARKTHERSTEL ZET DOOR De ZP Index is een wetenschappelijk onderbouwd getal, gebaseerd op meerdere componenten, die in één oogopslag de staat van de ZP-markt weergeeft. De index is opgebouwd uit de volgende indicatoren: het aanbod van professionals het aanbod van opdrachten de gefactureerde uurtarieven het aantal contractuele uren per week de opdrachtduur De ZP Index geeft de afgelopen maanden een positief signaal af. In april, mei en juni van 2015 was de index respectievelijk 109, 108 en 110 punten. Er is nog geen sprake van continue marktgroei, maar het herstel zet wel door. Figuur 01 Ontwikkeling ZP Index januari 2014 juni 2015 (januari 2015 = 100) januari - 14 februari - 14 maart - 14 april - 14 mei - 14 juni - 14 juli - 14 augustus - 14 september - 14 oktober - 14 november - 14 december - 14 januari - 15 februari - 15 maart - 15 april - 15 mei - 15 juni - 15 De positieve tendens is in lijn met andere ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en in de economie. Het producentenvertrouwen is verder toegenomen en de werkeloosheid is gedaald. De arbeidsmarktprognose van het UWV stelt dat het aantal werkenden sneller groeit onder zelfstandigen dan werknemers: de flexibiliseringstrend zet door. De groei is overigens bovengemiddeld groot in de sector voor specialistische zakelijke diensten. Dit zal naar verwachting zo blijven in 2015 en 2016.

7 007 RICHTING DE 1 MILJOEN ZZP ERS? Het aantal zzp ers in Nederland betreft op dit moment meer dan De verwachting is dat dit in 2020 één miljoen is, hetgeen ondersteund wordt door de duidelijk zichtbare trend in de toename van het aantal eenmanszaken volgens de cijfers van het CBS (Figuur 02). De stijging is afgezet tegen de groei van het aantal Zelfstandig Professionals in netwerk van HeadFirst. Dit netwerk bestaat uit meer dan ZP ers, die hun kennis aanbieden (zakelijke dienstverlening) op het gebied van IT (63%) en diverse gebieden buiten de IT (37%). Hierbinnen is de verdeling als volgt: Business/Organisatie (61%) Finance (7%) Proces (4%) Marketing/Communicatie (13%) HR (5%) Overige segmenten (10%) Figuur 02 Inschrijvingen van ZP ers bij HeadFirst t.o.v. aantal eenmanszaken (CBS) 4,47% 4,67% 3,84% 4,42% 4,40% 5,34% 4,61% 4,41% 5,73% 6,45% 5,44% 5,18% 4,79% 2,02% 1,32% 0,69% 0,89% 1,12% 1,90% 1,75% 0,88% 0,48% 0,64% 2,20% 2,49% 1,39% 0,98% 0,90% 0,28% 1,31% 1,27% 0,98% 1,38% -0,55% 1,12% 2,64% 0,78% 1,12% 1,51% 2012k1 2012k2 2012k3 2012k4 2013k1 2013k2 2013k3 2013k4 2014k1 2014k2 2014k3 2014k4 2015k1 2015k2 Totaal eenmanszaken Eenmanszaken in Specialistische zakelijke diensten Inschrijvingen ZP'ers bij HeadFirst

8 008 LIFE STARTS AT 40 De ZP er is gemiddeld 47,1 jaar oud. De gemiddelde leeftijd waarop professionals zich bij HeadFirst inschrijven, was in kwartaal 2 van ,9 jaar. In Figuur 03 zien we de gemiddelde leeftijd van professionals per provincie. Dit laat zien dat professionals in Noord-Holland, Zeeland en Zuid-Holland gemiddeld jonger zijn en in Drenthe en Limburg gemiddeld iets ouder zijn. Figuur 03 Gemiddelde leeftijd per provincie 45,80 49,59 30% MEER OPDRACHTEN Het aanbod van opdrachten zit zeer sterk in de lift. Ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar steeg het aantal opdrachten met 30%. Ten opzichte van het eerste kwartaal van 2015 is de stijging lager, namelijk 2,3%. Dit is echter mogelijk deels te verklaren door het grote aantal feest- en vakantiedagen in het tweede kwartaal, hetgeen traditiegetrouw minder vacante opdrachten tot gevolg heeft.

9 009 Figuur 04 Opdrachtenaanbod 2.3% 27.3% 2014K2 2015K1 2015K2 TEKORT AAN ZP ERS? Het aantal aanbiedingen op opdrachten neemt af, oftewel het aantal keer dat een ZP er een offerte indiende voor een openstaande opdracht daalde t.o.v. het eerste kwartaal van 2015 (Figuur 05). Het zou erop kunnen wijzen dat er minder professionals beschikbaar zijn in de markt, wat impliciet stelt dat meer ZP ers aan het werk zijn op dit moment. Figuur 05 Aantal aanbiedingen op opdrachten K2 2015K1 2015K2 Gezien het bovenstaande is het dan ook niet verwonderlijk dat de tarieven een stijgende trend laten zien. Professionals vragen gemiddeld 1% meer voor hun diensten het afgelopen kwartaal. We zien ook een stijging van betaalde tarieven van 1% t.o.v. het eerste kwartaal van Een opdrachtgever betaalt nu gemiddeld 0,70 per gewerkt uur meer dan een kwartaal eerder.

10 010 1,5 UUR MINDER WERK PER WEEK Professionals die ingeschreven staan bij HeadFirst geven in hun online profiel aan voor hoeveel uur per week ze beschikbaar zijn. Figuur 06 laat zien dat die beschikbaarheid terugloopt: van 36,7 naar 36,1 in een jaar. Daar staat tegenover dat er ook een daling te zien is in het aantal gewenste opdrachturen door opdrachtgevers, gemiddeld met 1,5 uur per week. Dit is een trend die we al enige tijd zien. Figuur 06 Aantal uren per week 2014k2 2015k1 2015k2 36,7 36,3 36,1 Uren per week 33,4 33,6 32,8 32,6 32,5 32,1 Uren beschikbaar Uren in aanvraag Uren in contract Uren beschikbaar Uren in aanvraag Uren in contract Uren beschikbaar Uren in aanvraag Uren in contract

11 011 MAAR WEL EEN MAAND LANGER WERK De gemiddelde duur van opdrachten van ZP ers betreft op dit moment zo n 14 maanden. We definiëren een opdracht als één of een aaneenschakeling van meerdere contracten voor één functie bij één opdrachtgever. Wanneer een professional wisselt van opdrachtgever of een andere functie of project krijgt bij dezelfde opdrachtgever, wordt dit gerekend als een nieuwe opdracht. Uit eerdere ZP Facts bleek ook al dat ZP ers doorgaans niet voor slechts enkele maanden ingehuurd worden voor hun kennis. De gemiddelde opdrachtduur is met één maand gestegen t.o.v. het eerste kwartaal van Figuur 07 geeft de opdrachtduur voor verschillende rollen weer. Alle groepen professionals hebben qua opdrachtduur te maken gehad met een stijging. De lijnmanagers hebben doorgaans het langst een opdracht, hetgeen we elk kwartaal consequent terugzien. Figuur 07 Opdrachtduur in maanden - rollen professionals Adviserend Lijn management Project management Uitvoerend IT'er Gem. opdrachtduur in maanden ,81 12,77 13,67 20,01 19,45 19,77 15,65 12,10 12,73 15,73 13,15 14, k2 2015k1 2015k2 2014k2 2015k1 2015k2 2014k2 2015k1 2015k2 2014k2 2015k1 2015k2

12 VERDIEPING Goed opdrachtgeverschap Organisaties investeren veel om te boek te staan als goed werkgever voor vast personeel. Met de toenemende mate van flexibilisering op de arbeidsmarkt rijst steeds vaker de vraag: hoe zijn we een goede opdrachtgever? De Universiteit van Tilburg en HeadFirst, de initiatiefnemers van ZP Facts, deden in samenwerking met kennisplatform ZiPconomy maandenlang onderzoek naar dit thema. Een verdieping die hierin gemaakt is, is het onderwerp: kennisdeling. Oftewel, hoe ZP ers op optimaal niveau kennis overdragen naar opdrachtgevers, een belangrijk onderwerp voor veel organisaties. KENNISDELING Op basis van 700 enquêtes onderzocht ZP Facts hoe het zit met kennisdeling bij ZP ers. In welke mate delen ZP ers kennis met opdrachtgevers? En kunt u als opdrachtgever de ZP er zich betrokken laten voelen bij zijn werk en de organisatie, zodat hij meer kennis gaat delen? gebied van kennisdeling. Ze geven zichzelf een ruime 8 als het gaat om het delen van kennis, zoals rapporten, methodes, modellen en ervaring met hun opdrachtgever, zonder daar extra kosten voor in rekening te brengen. Uit het onderzoek is gebleken dat ZP ers in principe al vrij hoog scoren op het

13 013 CHECKLIST GOED OPDRACHTGEVERSCHAP Toch valt er voor inhurende organisaties nog winst te behalen. Wij maakten een checklist goed opdrachtgeverschap: Juiste professional op de juiste opdracht. De meeste ZP ers zoeken uitdaging, een toevoeging aan hun doorgaans al rijke ervaring. Als de opdracht weinig tot geen uitdaging biedt voor de ZP er, bent u als opdrachtgever beter uit met een ZP er van een lager niveau die wel de uitdaging vindt of met een ZP er die geen uitdaging zoekt. Behandel de ZP er niet puur zakelijk. ZP ers zijn kleine bedrijfjes en uitermate professioneel, maar dat is geen excuus ze koel en zakelijk te behandelen. Toon begrip voor hun privéleven en biedt ze een vriendelijke omgeving om in te werken. Manager, waardeer de ZP er. ZP ers hechten waarde aan ondersteuning van de inhurend manager. Toon aandacht, waardeer de (additionele) inspanningen van de ZP er en neem eventuele klachten serieus. Laat de ZP er niet zwemmen in vage doelstellingen, geef feedback op het geleverde werk tijdens het project en niet enkel achteraf. Betrek de ZP er bij de organisatie. Betrokkenheid van de ZP er bij de organisatie die hem/haar inhuurt, heeft de grootste invloed op de mate van kennisoverdracht van de ZP er op de opdrachtgever. Neem de ZP er mee in de bedrijfsfilosofie en bijbehorende -doelstellingen en informeer hem/ haar over belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie. Meer weten? Download het uitgebreide whitepaper op

14 014 OVER ZP FACTS ZP Facts is de monitor voor de markt van Zelfstandig Professionals (ZP ers) in de zakelijke dienstverlening, voortgekomen uit een samenwerking tussen kennisbemiddelaar HeadFirst en de Universiteit van Tilburg. Duizenden online profielen van bij HeadFirst aangesloten professionals en ontvangen en uitgevoerde opdrachten zijn wetenschappelijk geanalyseerd door de Universiteit van Tilburg. Hiermee biedt het een unieke kijk op de markt, dat veel verder gaat dan onderzoek uit enquêtes en interviews. ZP Facts verschijnt elk kwartaal. OVER HEADFIRST HeadFirst maakt zich sterk voor Zelfstandig Professionals (ZP ers) én voor organisaties die hen in willen huren. Ze verbinden ZP ers en leveranciers (bedrijven met professionals op de payroll) rechtstreeks aan MKB, middelgrote en grote opdrachtgevers. Daarbij dekt HeadFirst alle risico s, die gepaard gaan met externe inhuur, af en dragen we zorg voor een vlekkeloze administratieve afhandeling. HeadFirst heeft 20 jaar ervaring in het bij elkaar brengen van beide partijen voor tijdelijk werk en hebben dan ook een groot onafhankelijk kennisnetwerk opgebouwd. OVER DE UNIVERSITEIT VAN TILBURG De Universiteit van Tilburg draagt bij aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Dat doen ze vooral door het ontwikkelen en overdragen van kennis en het samenbrengen van mensen uit verschillende vakgebieden en organisaties. De universiteit nodigt bedrijven, overheden en burgers uit gezamenlijk te werken aan nieuwe inzichten en waardevolle antwoorden voor de maatschappij. Die innovatie wordt gevonden door te onderzoeken, te leren en te begrijpen: Understanding Society. INITIATIEFNEMERS Niets uit deze rapportage mag worden gebruikt zonder toestemming en/of bronvermelding

15 015

16 Contact Telefoon: