Beleids Begroting 2015

Transcriptie

1 Beleids Begroting Versieaanduiding: AB

2 BELEIDSBEGROTING Aldus vastgesteld in het Algemeen Bestuur van het waterschap Brabantse Delta van 12 november 2014, De dijkgraaf De secretaris-directeur Mw ir. ing. C.P.M. Moonen ir. H.T.C. van Stokkom Documentnummer: 14IT Barcode: 14IT026680

3

4 INHOUDSOPGAVE BEGROTING Pagina 1. Nota Financieel Beheer 5 t/m Inleiding 1.2 Speerpunten Watersysteembeheer en Zuiveringsbeheer 1.3 Verwachte resultaten exploitatie en investeringen Egalisatiereserves, kostentoerekening en tarieven Egalisatiereserves Kostentoerekening Belastingtarieven 1.5 Gehanteerde financiële uitgangspunten 1.6 Risico s, aandachtspunten en wijzigingen in de begrotingsopzet Risico s Aandachtspunten Wijzigingen in de begrotingsopzet 1.7 Weerstandsvermogen 1.8 EMU-saldo 1.9 Bijlagen Programmaplannen 24 t/m Begroting ingedeeld naar taken 3.1 Begroting Watersysteembeheer 3.2 Begroting Zuiveringsbeheer 3.3 Begroting Vaarwegenbeheer 53 t/m Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten 4.1 Overzicht van de begroting per kosten- en opbrengstensoort 4.2 Verklaring verschillen per hoofdkosten en -opbrengstsoort Belangrijkste verschillen per hoofdkostensoort Belangrijkste verschillen per hoofdopbrengstsoort 56 t/m Verbonden partijen 61 t/m 76 Bijlagen 77 t/m 94 I II III IV V VI VII VIII Voorgenomen investeringen Verwachte voortgang maatregelen Waterbeheerplan Staat van reserves en voorzieningen BBP-productenlijst Staat van activa (gecomprimeerd) Staat van geldleningen (gecomprimeerd) Principes kostentoerekening aan beheerproducten Begroting Muskusrattenbestrijding

5

6 Hoofdstuk 1: Nota Financieel Beheer 1.1 Inleiding Het herstel van de economie zet voorzichtig door De verwachting is dat de wereldeconomie met horten en stoten uit het dal klimt en dat het mondiale bbp in 2014 en met meer dan 3% per jaar groeit. Het eurogebied groeit met 1% in 2014 en 1½% in beduidend minder hard. Onder invloed van de voorzichtig aantrekkende wereld- en Europese economie, groeit de Nederlandse economie in 2014 en naar verwachting met ongeveer 1% per jaar. Dit is bij uitblijven van escalatie van de diverse geopolitieke spanningen in de wereld. Hiernaast vormen ook de aanhoudend lage inflatie en de financiële gezondheid van banken risico s voor het economische herstel. Bron: Macro Economische Verkenning (CPB) Toekomstige opgaven en maatregelen Waterschap Brabantse Delta heeft de laatste jaren veerkracht getoond om nieuwe opgaven en ontwikkelingen het hoofd te bieden door creatief te zoeken naar samenwerking en efficiency. Het dwong ons om heel bewust te bepalen wat ècht belangrijk is. In aanloop naar de Kadernota voerde het algemeen bestuur daarom een takendiscussie: Wat zijn onze taken en ambities en welke prioriteiten moeten we stellen? Daaruit volgde een duidelijke koers voor de toekomst. Ook is in 2014 de reorganisatie Sterk in je werk gerealiseerd met als doel de organisatie toekomstbestendig te houden waar het goed gaat en te maken waar het beter kan. De opgaven zullen ook in de toekomst groot zijn. Hieronder worden ze nader toegelicht. De opgaven die financiële gevolgen hebben voor zijn meegenomen in de voorliggende begroting. Als centrale uitgangspunt bij het opstellen van de Begroting is aangehouden dat de ontwikkeling van de tarieven binnen de kaders van de Kadernota dient te blijven. Ondanks de extra afschrijvingslast als gevolg van het vervroegen van de betaaldatum van de HWBP-bijdrage (zie onder) is dit gelukt. Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma Vanaf 2011 betaalt het waterschap als gevolg van de Actie Storm en het Bestuursakkoord Water jaarlijks een bijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Bij de Kadernota heeft het algemeen bestuur ervoor gekozen de bijdrage vanaf 2014 in vijf jaar af te schrijven. Op die manier blijft de rentelast op lange termijn beperkt. Het gevolg is wel dat op korte termijn de HWBP-lasten oplopen tot 10 miljoen per jaar vanaf Op basis van een wijziging van de Waterwet is de jaarlijkse beschikkingsdatum van het HWBP met ingang van 2014 vervroegd naar 1 mei, waar in de Kadernota nog rekening is gehouden met betaaldatum 1 november. Aangezien de ingebruiknamedatum gekoppeld is aan de betaaldatum van de bijdrage, betekent dit in een extra kapitaallast van Normering van de regionale keringen Vanwege de nieuwe, aangepaste, norm voldoen 40% van de regionale keringen niet meer. Het waterschap investeert de komende 10 jaar fors om de regionale keringen op orde te brengen. In wordt een plan van aanpak opgeleverd en worden de nodige voorbereidingen getroffen. In 2014 is een voorbereidingskrediet van 4 miljoen gevoteerd. Ook zal in een uitvoeringskrediet worden aangevraagd. De wet Houdbare Overheidsfinanciën Per 2014 is de wet Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF) van kracht. Deze wet maakt decentrale overheden medeverantwoordelijk voor het terugdringen van het Nederlandse begrotingstekort. Volgens de Macro Economische Verkenning van het Centraal Planbureau komt het overheidstekort in 2014 op 2,6% bbp, om in af te nemen tot 2,2% bbp. Dit is dus onder de maximaal toegestane grens van 3%. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de spanningen in Oekraïne en in het Midden-Oosten in toenemende mate een risico vormen voor de wereldhandel en daarmee ook voor de Nederlandse economie. Voor het verwachte EMU-saldo voor waterschap Brabantse Delta zie paragraaf 1.9. Bij het terugschroeven van de macronorm vanaf 2016 neemt het risico op overschrijding van de referentiewaarde verder toe. In dit licht wordt bij de actualisatie van het activabeleid bezien of er mogelijkheden zijn deze toekomstige problematiek het hoofd te bieden. Gedachten hierbij zijn om minder te activeren en meer rechtstreeks ten laste van de exploitatie te brengen. Dit draagt bij aan 5 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

7 verbetering van het EMU-saldo. Doordat minder geleend hoeft te worden verbetert ook de schuldpositie en zijn de rentelasten lager. Op korte termijn zullen hierdoor de exploitatielasten toenemen waarvoor dekking in het financieel meerjarenperspectief moet worden gecreëerd. Daarnaast zal het waterschap investeringen kritisch blijven beoordelen op basis van bijdrage aan de taakuitvoering. Door middel van assetmanagement worden investeringen op basis van risicoreductie en bijbehorende kosten geprioriteerd, zodat altijd de juiste afweging kan plaatsvinden omtrent het wel of niet investeren tegen de laagste maatschappelijke kosten. Opbrengst zuiveringsheffing De eenheden zuiveringsheffing zullen de komende jaren naar verwachting afnemen. Een aantal bedrijven zal zelf een eigen zuivering in gebruik nemen. Daarnaast wordt vanwege het ongunstige economische klimaat rekening gehouden met minder vervuilingseenheden als gevolg van faillissementen. Vennootschapsbelasting Overheidsondernemingen zijn veelal niet belastingplichtig op grond van de Wet op de vennootschapsbelasting Verschillende fracties in de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal hebben om die reden hun zorgen geuit over mogelijke concurrentieverstoring. Ook heeft de Europese Commissie onderzoek gedaan naar de vraag of de Nederlandse wetgeving in overeenstemming is met het verbod op staatssteun. Inmiddels heeft de Europese Commissie, middels een zogenoemde uitnodiging tot het nemen van dienstige maatregelen, kenbaar gemaakt dat zij vindt dat Nederland de vormgeving van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen moet aanpassen. Het kabinet heeft de uitnodiging van de Europese Commissie aanvaard en in april 2014 het concept wetsvoorstel "modernisering vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen" gepubliceerd. Het wetsvoorstel beoogt een gelijk speelveld te bereiken tussen overheidsondernemingen en private ondernemingen. Het definitieve wetsvoorstel is op Prinsjesdag 2014 voor behandeling ingediend bij het parlement. De regering streeft ernaar het wetsvoorstel voor het kerstreces 2014 door zowel de Tweede als de Eerste Kamer aangenomen te krijgen. Indien het parlement de regering hierin volgt, zullen de nieuwe fiscale regels van toepassing zijn vanaf 1 januari De betrokkenen hebben dan nog één jaar de tijd om zich aan de nieuwe regelgeving aan te passen. Invoering van de vennootschapsbelastingplicht vraagt om het anders inrichten van de administratie en rapportagelijnen. Hierover dient tijdig te worden nagedacht. Het waterschap zal in het najaar van 2014 de binnen de organisatie en bij de verbonden partijen ontplooide activiteiten inventariseren en bekijken welke mogelijk onder de regeling vallen. Daarbij zal ook in kaart worden gebracht of het verstandig is voor een vrijstelling te opteren of bepaalde activiteiten op een andere wijze vorm te geven of te structureren. Ook de budgettaire gevolgen van de vennootschapsbelasting die mogelijk betaald moet worden, zullen inzichtelijk moeten worden gemaakt en bij de kadernota en begrotingen worden meegenomen. De verwachting is dat de modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen onvermijdelijk leidt tot een toename van de administratieve lasten. Participatiewet Per 1 januari gaat de Participatiewet in. Het bedrijfsleven is gehouden aan het realiseren van banen en daar bovenop komen de extra banen (garantiebanen) die de overheid gaat invullen. Waterschap Brabantse Delta staat voor de uitdaging om van tot 2025 circa 10 tot 15 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (doelgroep) in dienst te nemen op een baan met loonwaarde. Eén baan staat in dit kader voor gemiddeld 25 uur. Het waterschap is verplicht het aantal mensen uit de doelgroep in dienst te registreren. De Quotumwet monitort of voornoemd aantal gehaald wordt waarbij het eerste peilmoment 2017 is. Bezuinigingen Om de geschetste ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden, de wettelijke taken van het waterschap naar behoren uit te voeren en de belastingtarieven in deze economisch zware tijden niet te veel te laten stijgen, zijn een aantal structurele bezuinigingsmaatregelen genomen. Deze worden hieronder toegelicht. Door de lopende ontwikkelingen en de maatregelen die zijn genomen in de reorganisatie Sterk in je werk kan gesteld worden dat de kostenbesparing van 2 miljoen voor Winnend Samenwerken en de bezuiniging op overhead voor ruimschoots gerealiseerd is. Bezuiniging Winnend samenwerken Door samen op te trekken met de andere Brabantse waterschappen Aa en Maas en De Dommel wordt er van elkaar geleerd en slim gebruik gemaakt van elkaars expertise. Dit betekent op een groot aantal werkvelden winst op het vlak van kwaliteit, kosten (efficiency) en kwetsbaarheid. Er zijn harde kostenbesparingen vastgelegd: in 2013, in 2014 en vanaf. 6 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

8 In de Begroting 2014 is reeds verwerkt als besparing op het gebied van ICT mobiel GIS, ICT infoplan en samenwerking audits. Met het verwerken van de reorganisatie Sterk in je werk in de Begroting 2014 is de formatieomvang structureel gereduceerd. De jaarlijkse besparing bedraagt Hiermee komt de totale structurele besparing in het kader van Winnend Samenwerken die in de Begroting is verwerkt op Bovengenoemde besparing is nog exclusief de voordelen op het gebied van inkoop en projecten, die niet apart geregistreerd worden. Zo is er een lagere prijs uit de markt gehaald op het gebied van chemicaliën en energie vanwege een groter gezamenlijk inkoopvolume. Ook worden er gezamenlijk incompany trainingen georganiseerd en apps ontwikkeld (bijvoorbeeld voor meten en melden). Verder wordt er samengewerkt op het gebied van assetmanagement, watersysteemanalyse, waterbeheerplan, data via internet en de verkeerstoren. Op de planning staan onder andere nog gezamenlijke grondwatermonitoring en onderzoek naar een gezamenlijk pakket voor opslag en ontsluiting van ecologische data. Bij de managementletters in zal gerapporteerd worden over de daadwerkelijk gerealiseerde extra besparingen. Bezuiniging overhead Op basis van alle ontwikkelingen en inzichten naar aanleiding van de benchmark overhead is besloten om bij de Kadernota rekening te houden met een structurele besparing op de overheadkosten. Voor 2014 is een besparing van 0,5 miljoen vastgelegd en voor 1 miljoen. In de Begroting 2014 is een besparing gerealiseerd van 1,4 miljoen, bestaande uit: Lagere rentekosten door de renteontwikkelingen en financieringsbehoefte nauwlettend te volgen en optimaal gebruik te maken van de extreem lage rente op de geldmarkt ( 1,15 miljoen); Overige besparingen ( 0,25 miljoen) bestaande uit het schrappen van het budget voor meer- en minderwerk, het verlagen van de opleidingsbudgetten, het besparen op vervoerskosten en het verlagen van de kopieer- en printkosten als gevolg van meer digitaal werken. In is het voordeel op de rentekosten nog verder opgelopen met Dit wordt veroorzaakt door de verder dalende rente op de geld- en kapitaalmarkt. Bovendien kan er door achterblijvende investeringsuitgaven in 2014 langer gewacht worden met het aantrekken van een langlopende geldlening. Dit voordeel heeft echter geen structureel karakter en kan dan ook niet gekoppeld worden aan de bezuinigingsdoelstelling. 1.2 Speerpunten Watersysteembeheer en Zuiveringsbeheer Watersysteembeheer Het jaar staat in het teken van vaststelling van het nieuwe Waterbeheerplan op basis van inspraak en opstelling van een nieuw bestuursprogramma. In het waterbeheerplan wordt voor het eerst ook de koppeling met de waterketen opgenomen en de restopgaves voor onder meer de Kaderrichtlijn Water en wateroverlast. De aansturing van het watersysteem zal in een verdere impuls krijgen door het werken via het concept van de verkeerstoren. Hierbij wordt het huidige waterbeheer geoptimaliseerd en geautomatiseerd en wordt anticiperend waterbeheer steeds meer mogelijk. In worden alle instandhoudingsinvesteringen geprogrammeerd op basis van de principes van assetmanagement. Ten behoeve van deze programmering zal in veel energie gaan zitten in inventarisatie van de toestand van de assets (gemalen, stuwen) en analyse van onderhoudsgegevens. Het programma voor aanpassingen van regionale keringen wordt in verder ontwikkeld en de uitvoering voorbereid. De eerste werkzaamheden zullen naar verwachting eind worden gestart. Dit verbeterprogramma wordt uitgevoerd in nauwe samenhang met het project Waterberging Volkerak-Zoommeer. De Ruimte voor Rivier-projecten Overdiepse polder en dijkverbetering Amer-Donge worden in afgerond. Zuiveringsbeheer In staan er de volgende speerpunten centraal: afvalwater zuiveren, innoveren en het professionaliseren van zowel de organisatie als de projectenorganisatie. Aandachtspunt binnen het zuiveren van het afvalwater is de duurzaamheid vergroten. Dit komt tot uiting in de uitvoering van het energie-efficiency plan, het plan Energiefabriek Nieuwveer en de toekomstvisie AWP-Bath. Op het gebied van innovatie wordt zwaar ingezet op de focusonderwerpen en is er ook aandacht voor de verkennende onderwerpen. Komend jaar wordt tevens voor de innovatieagenda een projectmatige aanpak uitgewerkt. Door onder andere de uitrol van het vastgestelde projectplan assetmanagement en het implementatieplan van de Verkeerstoren bereiken we een verder professionalisering van de organisatie. Om het projectmanagement verder te professionaliseren wordt een plan van aanpak opgesteld dat uitgaat van de Integrale Projectmanagement Methode. 7 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

9 1.3 Verwachte resultaten exploitatie en investeringen Bedrijfsresultaat In de Kadernota zijn de inhoudelijke en financiële kaders, inclusief de belastingtarieven, bepaald. Het verwachte bedrijfsresultaat is positief ten opzichte van de Kadernota : Verwacht bedrijfsresultaat (bedragen x 1.000) Kadernota jaar -/ Begroting Verschil voordelig Totale lasten Totale baten (incl. bijdrage provincie N-B) -/ / Verwacht Jaarresultaat -/ / Onttrekking egalisatiereserve CBL /- 10 Verwacht Bedrijfsresultaat -/ / Het nadeel op de totale lasten ten opzichte van de Kadernota ontstaat doordat de kosten van zuiveren door De Dommel hoger zijn, vanwege meer vervuilingseenheden ( 1,7 miljoen). Bij de Kadernota was nog rekening gehouden met een vermindering voor meetbedrijven vanwege het zelf zuiveren door een aantal bedrijven. Inmiddels is bekend dat de zuivering van de bedrijven pas in 2016 in bedrijf gaat. Hier tegenover staat een extra belastingopbrengst. Daarnaast is de restitutie van agio door de SNB altijd begroot als negatieve kostenpost. Met ingang van begroting wordt deze terugbetaling als een opbrengst begroot ( 1,8 miljoen). Bedrijfsresultaat per taak De Begroting resulteert in de volgende resultaten per taak: Taak (bedragen x 1.000) Netto lasten Heffing/ omslagen Onttrekking reserve CBL Bijdrage provincie Exploitatieresultaat Watersysteembeheer /- 259 Vaarwegenbeheer Zuiveringsbeheer Het exploitatieresultaat wordt verrekend met de tariefegalisatiereserves: een onttrekking uit de tariefegalisatiereserve Watersysteembeheer van Investeringsplan Sinds de kadernota is het investeringsvolume niet meer gebaseerd op individuele projecten, maar op een inschatting wat we als waterschap kunnen en willen investeren (onbenoemde investeringsvolumes). Voor de begroting zijn deze volumes nader uitgewerkt in individuele projecten in het investeringsplan (IP). In het IP zijn alle investeringen opgenomen waarvoor in of eerder uitvoeringskrediet wordt aangevraagd om de afgesproken doelstellingen te realiseren en de reguliere waterschapstaken uit te voeren. Gelijktijdig met de Begroting wordt het Investeringsplan aangeboden. De kapitaallasten die voorvloeien uit de projecten van het investeringsplan zijn in de Begroting verwerkt. Het verwachte bruto investeringsbedrag voor bedraagt 92,2 miljoen. Na aftrek van 44,6 miljoen te ontvangen subsidies en bijdragen bedraagt het netto investeringsbedrag 47,6 miljoen. De voorgenomen investeringen voor de periode en de bijbehorende kapitaallasten zijn in bijlage I in beeld gebracht. 8 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

10 Incidentele baten en lasten Omdat incidentele baten en lasten kunnen leiden tot minder inzicht in de reguliere nettolasten en relevant zijn voor het beoordelen van de financiële positie zijn ze hieronder in beeld gebracht: Begrotingspost Wegwerken achterstanden keur Archiefkosten Inhuur Chief Information Security Officer (CISO) Oneigenlijk grondgebruik Bedrag Omschrijving x Budget in verband met het wegwerken van de achterstanden handhaving. Doel is te komen tot uniforme toepassing van de keur, het verlagen van het risico op watersystemen, het verlagen van de toepasbaarheid van precedent werking en het voorkomen van een verdere stijging van de onderhoudskosten. Het project is opgestart in 2013 en loopt tot en met Betreft budget in verband met het in eigen beheer nemen van de overgedragen archieven van Waterschap Brabantse Delta en alle rechtsvoorgangers, behalve die van Land van Nassau. 50 De Brabantse Waterschappen trekken gezamenlijk een Chief Information Security Officer aan (CISO). Dit is tijdelijk voor een periode van 2 jaar en is in het kader van implementatie Baseline Informatiebeveiliging Waterschappen (BIWA). Doel hiervan is het vergroten van de informatieveiligheid door het uitvoeren van maatregelen die voortvloeien uit de analyse van de projectgroep informatieveiligheid In 2013 is de pilot oneigenlijk grondgebruik gestart. Deze pilot is in 2014 succesvol afgerond en krijgt in een vervolg. Het doel van het project is het beter regelen van het oneigenlijke grondgebruik door derden. Dit betekent indien mogelijk een vergoeding vragen, dan wel die gronden te verkopen. Per saldo leidt dit project tot een verwachte netto opbrengst van 250 ( 500 opbrengsten / 250 kosten). 9 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

11 1.4 Egalisatiereserves, kostentoerekening en tarieven Egalisatiereserves Tariefegalisatiereserves De tariefegalisatiereserves zijn bedoeld om grote schommelingen in het tarief op te vangen. Als deze reserves niet aanwezig zijn, moet het waterschap kostenontwikkelingen direct doorberekenen in de tarieven. De tariefegalisatiereserves kunnen groeien door positieve saldi van de jaarrekening toe te voegen. Het waterschap heeft ervoor gekozen de egalisatiereserves in de planperiode in te zetten voor demping van de tarieven. De ontwikkeling van de tariefegalisatiereserves per taak is als volgt: Omvang tariefegalisatiereserve per taak (x 1.000) Stand op Mutatie Begroting Verwachte stand Watersysteembeheer / Zuiveringsbeheer Bij berekening van de egalisatiereserves voor de Begroting is rekening gehouden met de Jaarrekening 2013 en de inschatting van de bedrijfsresultaten over 2014 op grond van Managementletter De ontwikkeling van de tariefegalisatiereserves ziet er als volgt uit: Tariefegalisatiereserves (x 1.000) Kadernota Begroting Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Stand per tariefegal.res Resultaat Stand per tariefegal.res Stand per wachtgeldreserve en algemene/calamiteitenreserve Stand per totale reserve Verwacht resultaat over / / Verwachte stand per totale reserve Waarvan naar algemene reserve/ calamiteiten reserve (1,2 norm) -/ / / / Verwachte stand per 1-1- tariefegalisatiereserve Verwacht resultaat over 0 -/ / Verwachte stand per tariefegalisatiereserve Egalisatiereserve CBL-HWB In 1998 is een Cross Border Lease overeenkomst afgesloten voor 13 zuiveringsinstallaties. Het netto voordeel van 17 miljoen dat behaald is met deze transactie, is opgenomen in de egalisatiereserve CBL- HWB. Uit deze reserve valt tot en met 2017 jaarlijks op annuïteitenbasis een gelijk bedrag vrij ten gunste van de taken Zuiveringsbeheer (53%) en Watersysteembeheer (47%). Het verloop van de egalisatiereserve CBL-HWB in is als volgt: Egalisatiereserve CBL-HWB (x 1.000) Begroting Stand per Jaarlijkse vrijval -/ Stand per Egalisatiereserve CBL SNB In 1999 is door de Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) een Cross Border Lease overeenkomst gesloten voor de slibverbrandingsinstallatie te Moerdijk. Het netto behaalde voordeel uit deze CBL-transactie ad is opgenomen in de egalisatierekening CBL-SNB. Uit deze egalisatiereserve valt met ingang van 2000 tot 2021 jaarlijks op annuïteitenbasis (5%) een gelijk bedrag vrij ten gunste van het resultaat van de taak Zuiveringsbeheer. Het verloop van de egalisatiereserve CBL-SNB in is als volgt: 10 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

12 Egalisatiereserve CBL-SNB (x 1.000) Begroting Stand per Jaarlijkse vrijval -/- 128 Stand per Kostentoerekening Kostentoedelingsverordening Op grond van de Waterschapswet dient de kostentoedelingsverordening één maal in de vijf jaar geheel te worden herzien op basis van een breed kostentoedelingsonderzoek. In september 2013 heeft het algemeen bestuur de kostentoedelingspercentages voor de begrotingsjaren 2014 tot en met 2018 vastgesteld. De verordening is goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van de Provincie Noord-Brabant. De verdeling van de kosten van het Watersysteembeheer is voor als volgt vastgesteld, ter vergelijking zijn de kostentoedelingspercentages van opgenomen: Categorie Verdeling Verdeling Watersysteembeheer Ingezetenen 30,0% 29,4% Gebouwd 60,4% 59,6% Ongebouwd 9,5% 10,8% Natuur 0,1% 0,2% Daarnaast zijn de volgende wijzigingen verwerkt in de verordening: De oppervlakte van Rijkswateren wordt meegenomen in de oppervlaktebepaling. Er wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid om tariefdifferentiatie wegen toe te passen binnen de categorie ongebouwd (vastgesteld op 250%). Kwijtschelding en oninbaarheid In de begroting en de meerjarenraming wordt rekening gehouden met kwijtschelding en oninbaarheid van belastingen, wat resulteert in hogere belastingtarieven. De kwijtscheldingen hebben grotendeels betrekking op ingezetenen en huishoudens. Voor is rekening gehouden met ruim 2,4 miljoen. De bedragen die samenhangen met oninbaarheid variëren van jaar tot jaar. De hoogte wordt met name beïnvloed door faillissementen van bedrijven. Voor is rekening gehouden met In is voor het Watersysteembeheer uitgegaan van ingezetenen kwijtschelding en oninbaarheid. Bij berekening van het zuiveringstarief is uitgegaan van v.e. s kwijtschelding en oninbaar, verdeeld over huishoudens ( 2 / 3 deel) en bedrijven ( 1 / 3 deel). Grondslagen tarief Watersysteembeheer De tarieven voor het Watersysteembeheer zijn gebaseerd op het aantal inwoners (categorie ingezetenen ), de economische waarde (categorie gebouwd ) en de belastbare hectaren (categorieën ongebouwd en natuur ): Ingezetenen nemen 29,4% van de watersysteemheffing voor hun rekening. Dit aandeel hangt samen met de gemiddelde inwonersdichtheid (aantal inwoners per vierkante kilometer). Het waterschap gaat voor het begrotingsjaar uit van ingezetenen. Naar verwachting zullen ingezetenen geen heffing betalen, omdat zij in aanmerking komen voor kwijtschelding of omdat de aanslag oninbaar is. De heffing die de categorie gebouwd betaalt, hangt samen met de economische waarde van het gebouwde goed (WOZ-waarde). In het verleden ging het waterschap uit van een economische waarde van per eenheid. Met ingang van 1 januari 2009 is het tarief een vast percentage van de WOZ-waarde. Voor is dit percentage 0,0316%. De heffing die de categorie ongebouwd betaalt, hangt samen met de ongebouwde (agrarisch) hectares grond. Voor openbare wegen geld een tariefdifferentiatie van 250%. Bij de Begroting is uitgegaan van ha verharde openbare landwegen en ha. overig ongebouwd. Natuur: onder natuurterreinen worden ongebouwde onroerende zaken verstaan waarvan de inrichting en het beheer geheel of nagenoeg geheel en duurzaam zijn afgestemd op het behoud of de ontwikkeling van natuur. Ook bossen en open wateren met een oppervlakte van ten minste één hectare behoren tot natuurterreinen. Bij de Begroting is uitgegaan van hectare natuur. 11 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

13 Grondslagen tarief Zuiveringsheffing Het tarief voor de Zuiveringsheffing hangt af van het aantal vervuilingseenheden: Bruto vervuilingseenheden Zuiveringsheffing Bruto Verontreinigings heffing directe lozingen Kwijtschelding/ oninbaar Netto Kadernota -2025, jaar / / Begroting / / De eenheden voor de begroting zijn hoger. Bij de Kadernota was nog rekening gehouden met een vermindering voor meetbedrijven vanwege het zelf zuiveren door een aantal bedrijven. Inmiddels is bekend dat de zuivering van de bedrijven pas in 2016 in bedrijf gaat Belastingtarieven De belastingtarieven in de Begroting 2014, Kadernota en Begroting voor de watersysteemheffing en de zuiveringsheffing zijn hieronder weergegeven: Heffing Watersysteemheffing - ingezetenen - gebouwd (basis 2.500) 1) - natuur - ongebouwd openbare wegen - overig ongebouwd Begroting ,08 0,78 3,43 150,54 43,01 Kadernota jaar ,47 0,80 3,54 155,51 44,43 Begroting 49,29 0,79 3,46 155,51 44,43 Zuiveringsheffing 52,20 53,24 52,74 1) Met ingang van 1 januari 2009 is het tarief een vast percentage van de WOZ-waarde. Voor is dit percentage 0,0315%. 12 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

14 Op basis van de tarieven is de lastendruk per groep: Berekening voorbeeldaanslagen Tarieven Begr. Kn Begroting 2014 Watersysteembeheer Ingezetenen 48,08 49,47 49,29 2,9% 2,5% Gebouwd 0,78 0,80 0,79 2,6% 1,3% Natuurterreinen 3,43 3,54 3,46 3,2% 0,9% Ongebouwd openbare wegen 150,54 155,51 155,51 3,3% 3,3% Overig ongebouwd 43,01 44,43 44,43 3,3% 3,3% Zuiveringsbeheer v.e.-tarief 52,20 53,24 52,74 2,0% 1,0% Voorbeeldaanslagen Kenmerken Begr. Kn Begroting 2014 Huishoudens Meerpersoons huishouden 204,68 209,19 207,51 (huurhuis) 2,2% 1,4% Eenpersoonshuishouden 100,28 102,71 102,03 (huurhuis) 2,4% 1,7% Meerpersoons huishouden WOZ: ,36 273,19 270,71 (eigen woning) (Begr ) 2,9% 2,0% Eenpersoons huishouden WOZ: ,96 166,71 165,23 (eigen woning) (Begr ) 3,6% 2,7% Bedrijven Natuurterreinen ha 3.430, , ,00 3,2% 0,9% Agrarisch bedrijf WOZ: , , ,59 (Begr )+ 25ha 3,4% 3,4% Agrarisch bedrijf WOZ: , , ,00 (Begr ) + 100ha 3,5% 3,4% Gemeente 600 ha. wegen , , ,00 3,3% 3,3% Groothandel WOZ: , , ,80 (Begr ) + 10 v.e 4,0% 2,8% Metaalbedrijf WOZ: , , ,00 (Begr )+ 450 v.e 2,5% 1,5% 13 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

15 1.5 Gehanteerde financiële uitgangspunten Het waterschap houdt bij de berekening van inkomsten en uitgaven rekening met toekomstige financiële ontwikkelingen die nu nog onzeker zijn. In deze paragraaf staan de aannames die het waterschap als uitgangspunt heeft gekozen. Kadernota Als centrale uitgangspunt bij het opstellen van de Begroting is aangehouden dat de ontwikkeling van de tarieven binnen de kaders van de Kadernota dient te blijven. Ondanks de extra afschrijvingslast als gevolg van het vervroegen van de betaaldatum van de HWBPbijdrage is het gelukt om binnen het gestelde kader te blijven. Personeelslasten De uitgangspunten van de personeelskostenbegroting zijn: De toegestane formatie (456,51 fte); De huidige cao (1 januari januari 2014) + 1,5% loonkostenstijging voor 2014 en 1,5% loonkostenstijging voor ; Een loonkostenstijging van 0,95% vanwege bevorderingen binnen de salarisschalen als gevolg van het geldende beloningsbeleid; Wijziging premiedruk sociale lasten (pensioenpremie, VPL, WAO, AOP, WHK) + 0,51% premiestijging voor het jaar. De totale personeelslasten stijgen ten opzichte van de Begroting 2014 met 2,24%. Activeren van personeelskosten en rente Voor zover eigen personeel een directe bijdrage levert aan projecten (projectgroepsleden) worden de kosten daarvan geactiveerd. Hierdoor ontstaat inzicht in de werkelijke kosten van een project. Ook worden de rentekosten tijdens de bouw/aanleg geactiveerd. Aan personeelskosten wordt in in totaal 5,26 miljoen geactiveerd, aan rente 1,6 miljoen. Verwerking HWBP bijdrage Het waterschap heeft bij kadernota besloten om de HWBP-bijdrage vanaf 2014 in vijf jaar af te schrijven. De bijdrage 2011, 2012 en 2013 wordt in 50 jaar afgeschreven. Tegenraming op kapitaallasten Overeenkomstig de geformuleerde uitgangspunten in het afschrijvingsbeleid is er een tegenraming opgenomen op nieuwe, opkomende kapitaallasten door investeringen in. De ervaring leert dat projecten vaak later starten dan gepland en een langere doorlooptijd kennen. De jaarlijkse lasten vallen daarom vaak lager uit dan voorzien, zeker in het eerste jaar. Het waterschap vermindert de geraamde lasten die voortvloeien uit de investeringen dan ook standaard met 30% in het eerste jaar. Rentevisie en financieringsbehoefte Om investeringen te kunnen financieren trekt het waterschap geld aan op de geld- en kapitaalmarkt. Op dit moment (week 40, 2014) is er sprake van een extreem laag renteniveau op de geldmarkt (0,01% voor 1 maand), terwijl de rente op de kapitaalmarkt onder de 2% ligt (voor 20 jaar). Het is van groot belang om de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt te volgen en daar waar nodig alert te reageren. De rente op de leningen werkt door in de kapitaallasten. In 2014 is één lening afgesloten tegen een rente van 2,678% voor 20 jaar vast. De gemiddelde rente op alle afgesloten leningen bedraagt 3,5%. Het restantbedrag van de leningen bedraagt begin 300 miljoen. In deze begroting is voor de in aan te trekken leningen uitgegaan van een rente van 2,75%. Voor het bepalen van de financieringsbehoefte is gekeken naar de geplande investeringsuitgaven 2014 en. Voor leidt dit tot een financieringsbehoefte van 47,3 miljoen. Vanuit verschillende (financiële) expertises wordt er een werkgroep opgericht. Deze werkgroep komt met verbetervoor-stellen ten aanzien van het financiële beleid (schuldpositie, reserves en voorzieningen beleid, waarderings- en activabeleid). Besluit: Met optimale gebruikmaking van de kasgeldlimiet en rekening houdend met de renterisiconorm besluit het AB het DB mandaat te verlenen tot maximaal 55 miljoen, voor het aantrekken van geldleningen in volgens de procedures die zijn vastgelegd in het treasurystatuut. Een marge ten opzichte van de becijferde financieringsbehoefte van 47,3 miljoen is nodig omdat het ramingen betreft. 14 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

16 Kasgeldlimiet ter beperking van het renterisico op korte financiering (< 1 jaar) Het aantrekken van kort geld geschiedt in de vorm van rekeningcourant krediet en eventuele kasgeldleningen. Het maximale krediet van de NWB-rekeningcourant is gelijk aan de wettelijk berekende kasgeldlimiet. Dit is de grens waarbinnen decentrale overheden hun activiteiten met kortlopende middelen mogen financieren in 1 jaar. Elk kalenderkwartaal wordt het gemiddelde van de kortlopende middelen getoetst aan de kasgeldlimiet. Voor waterschappen is de wettelijk vastgestelde limiet bepaald op 23% van het begrotingstotaal. Voor bedraagt de kasgeldlimiet (23% van ). Renterisiconorm ter beperking van het renterisico op lange financiering (> 1 jaar) Het bedrag aan aflossingen en het bedrag van leningen dat in aanmerking komt voor renteherziening mag in het betreffende jaar de renterisiconorm niet overschrijden. Voor waterschappen is in de wettelijke norm bepaald dat 30% van het begrotingstotaal opnieuw afgesloten mag worden. Voor bedraagt de renterisiconorm (30% van ). Voor bedraagt het verwachte renterisico op de vaste schuld Hiermee wordt voldaan aan de renterisiconorm. Slibkosten Sinds 1997 wordt het (ontwaterde) zuiveringsslib van waterschap Brabantse Delta verbrand in de slibverbrandingsinstallatie van de N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) te Moerdijk. De hoogte van de geraamde tarieven sluit aan bij het meerjarenperspectief van de SNB voor de planperiode. Naast de bedoelde tarieven bestaan de lasten uit de financieringslasten voor de installatie van de SNB. Deze financiering is rechtstreeks door de aandeelhouders ter beschikking gesteld van de NV. In de Begroting is uitgegaan van de conceptbegroting van de N.V. Slibverwerking Noord-Brabant. Toename van de kosten van het waterschap wordt toegelicht onder programma 4000 bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken. Energie Het waterschap heeft alle elektriciteit voor 2014 ingekocht. Voor is 90% ingekocht van het te verwachten elektriciteitsvolume en voor % van het volume. Het leveringsdeel (commodity) van de elektriciteitsprijs is de komende vier jaar stabiel tot licht dalend. De netwerkkosten zullen stijgen met de inflatie. Doordat ook de energiebelasting zal stijgen, verwacht het waterschap dat de totaalprijs per kwh de komende jaren de inflatie zal volgen. Zuiveringsheffing en watersysteemheffing Deze posten worden geraamd op basis van actuele inzichten in de ontwikkeling van de belastbare eenheden. Pas na enkele jaren wanneer alle aanslagen definitief zijn afgewikkeld blijkt de werkelijke definitieve opbrengst. Periodiek worden de ramingen op basis van voortschrijdend inzicht bijgesteld. Exploitatieresultaten 2014 De gehanteerde beginsaldi van met name de egalisatiereserves, kunnen worden beïnvloed door de definitieve exploitatieresultaten over Deze resultaten zijn zo nauwkeurig mogelijk ingeschat op basis van Managementletter (peildatum: 28 augustus 2014). Bijdrage van de provincie Noord-Brabant in het kader van het vaarwegenbeheer De bijdrage van de provincie in het kader van het vaarwegenbeheer is afgestemd op het voor verwachte exploitatieresultaat. De provincie Noord-Brabant heeft het vaarwegenbeheer gedelegeerd aan het waterschap. De kosten komen voor 50% ten laste van het watersysteembeheer en 50% wordt door de provincie betaald. De verwachte bijdrage voor is 1,35 miljoen. Vaststellen subsidieplafond Met ingang van 1 januari 2011 is de Subsidieverordening waterschap Brabantse Delta in werking getreden. Voor de subsidies genoemd in deze verordening stelt het waterschap in de begroting een subsidieplafond vast. Hiermee is de subsidie opengesteld om te verstrekken voor de periode waar de begroting betrekking op heeft. Het subsidieplafond voor de "Subsidie voor aanpak van emissies uit diffuse bronnen" (artikel 2.1 Subsidieverordening waterschap Brabantse Delta) is vastgesteld op totaal. Besluit: Het AB besluit het subsidieplafond voor de subsidie voor aanpak van emissies uit diffuse bronnen vast te stellen op voor (conform artikel 2.1 van de Subsidieverordening waterschap Brabantse Delta) 15 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

17 1.6 Risico's, aandachtspunten en wijzigingen in de begrotingsopzet Risico's Voor informatie omtrent risico s met betrekking tot verbonden partijen zie ook hoofdstuk 5. Realisatie en financiering watersysteemdoelen Met ingang van 2012 is de verantwoordelijkheid voor de realisatie van het natuurbeleid gedecentraliseerd van het Rijk naar de provincies. Dit heeft geleid tot herbezinning op het beleid, stagnatie in de grondaankoop en vertraagde realisatie van projecten. Ook heeft een aantal grote gebiedsgerichte projecten van het waterschap hierdoor vertraging opgelopen. Inmiddels zijn er nieuwe afspraken gemaakt en is een deel van de stilgelegde projecten weer opgestart. Daarnaast is vanaf 2014 het Groenfonds gestart en gaan de waterschappen samen met de provincie een nieuwe (derde) bestuursovereenkomst voorbereiden. Het waterschap probeert op deze manier de water- en natuurdoelstellingen tijdig te realiseren en de kosten te verlagen door gezamenlijke financiering. Cross Border Lease waterschap Brabantse Delta Een van de rechtsvoorgangers van Brabantse Delta, het Hoogheemraadschap van West-Brabant, heeft in het verleden leaseovereenkomsten gesloten voor de zuiveringsinstallaties. De SNB heeft een soortgelijke leaseovereenkomst gesloten voor de slibverbrandingsinstallatie. Het belangrijkste (theoretische) risico met betrekking tot de CBL-overeenkomsten hangt samen met de vraag of alle in de deal opgenomen installaties gedurende de totale looptijd van de overeenkomsten, 19 jaar (HWB) en 21 jaar (SNB), in bedrijf blijven. Wanneer dit niet het geval is, dient de investeerder gecompenseerd te worden voor het door hem gemiste voordeel. De omvang van deze compensatie is afhankelijk van welke installatie het betreft en het tijdstip waarop de overeenkomst wordt beëindigd. Het risico dat installaties vroegtijdig uit de overeenkomst moeten worden gehaald, beschouwt het waterschap met instemming van de accountant als een theoretisch risico. Zodra bekend is dat een installatie buiten bedrijf gesteld wordt, is alsnog een voorziening nodig voor de financiële consequenties. Vooralsnog is hiervan geen sprake. Koopoptie Contractueel is een koopoptie opgenomen waardoor de CBL van Brabantse Delta beëindigt. Het DB heeft op 22 oktober 2013 ingestemd met het uitoefenen van de koopoptie. De eerste koopoptie, voor drie van de vijf trusts dient zich aan in. Voor de resterende twee trusts dient de koopoptie zich aan in De voorbereidingen voor het uitoefenen van de koopoptie worden nu genomen. Switchtransactie waterschap Brabantse Delta Het risico op de switchtransactie heeft continue de aandacht. Maandelijks vindt er een update plaats door de portfoliomanager over de ontwikkelingen in de portfolio. Daarnaast wordt per kwartaal een risk assessment opgesteld en door een onafhankelijke bank de verwachte kredietontwikkeling berekend. Op basis van deze inzichten vinden er eventueel mutaties plaats in de portfolio, gericht op verdere risicoreductie. Ontwikkeling buffer In de portfolio zijn in 2008 faillissementen en substitutieverliezen opgetreden. Hierdoor is de in de portfolio opgenomen buffer, die bedoeld is om dergelijke verliezen op te vangen, afgenomen. Na twee defaults in 2008 is de buffer nagenoeg constant gebleven. Van de oorspronkelijke buffer resteert op dit moment 64%. Risicobeoordeling Het risico op de switchtransactie wordt continu beoordeeld op basis van een fundamentele risicobeoordeling door een onafhankelijke bank. Deze beoordeling wordt ook gebruikt om de hoogte van de eventuele voorziening te bepalen. Indien de buffer toereikend is om eventuele faillissementen van alle risicovolle bedrijven in de portfolio op te vangen, is er geen aanvullende voorziening nodig. De ontvangen netto premies in 2013 ( ) zijn aan de reservering toegevoegd. Deze reservering heeft op een omvang van 3,6 miljoen Aantal risicovolle bedrijven Omvang buffer toereikend om faillissement risicovolle bedrijven op te vangen? Ja Ja Ja Ja Ja Omvang reservering ontvangen nettopremies (x 1.000) Marktwaarde De marktwaarde van de switchtransactie is op dit moment negatief en alleen van toepassing wanneer de transactie vroegtijdig beëindigd wordt. Vroegtijdige beëindiging is slechts in specifieke contractueel overeengekomen gevallen mogelijk. Op dit moment is er een negatieve marktwaarde als gevolg van de kredietcrisis, met andere woorden: het waterschap dient geld bij te leggen wanneer een andere partij de 16 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

18 switchtransactie van het waterschap over wil nemen. De marktwaarde bedraagt per ,3 miljoen negatief Marktwaarde (x 1 mln.) -74,2-33,4-28,8-48, ,7-3,3 Gesteld kan worden dat er momenteel geen directe dreiging van faillissementen is binnen de portfolio, waardoor een mogelijke uitstroom van middelen zou kunnen plaatsvinden. De buffer kan op basis van gemiddelde uitgangspunten 7 tot 9 faillissementen nog doorstaan alvorens het waterschap aangesproken wordt op het doen van betalingen. N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) Waterschap Brabantse Delta is voor 22,1% aandeelhouder in N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB). SNB verwerkt zuiveringsslib in een slibverbrandingsinstallatie (SVI). SNB is een naamloze vennootschap, wat inhoudt dat de aansprakelijkheid van de aandeelhouders in beginsel beperkt is tot hun verplichting om de door hen gehouden aandelen vol te storten. VAMIL lease SNB In 2011 heeft Waterschap Brabantse Delta de bestaande sale-and-lease-back transactie van SNB uit 1995 om fiscale redenen overgenomen samen met drie andere aandeelhouders van SNB van de lessor. Hierbij heeft Waterschap Brabantse Delta voor 28,0% als lessor het eigendom verkregen van de gebouwen en installaties van SNB, maar exclusief terreinen, door vestiging van een opstalrecht. Met betrekking tot de in 1995 afgesloten sale-and-lease-back transactie bestaan contractuele onvoorwaardelijke en voorwaardelijke verplichtingen. De totale contante waarde van de onvoorwaardelijke verplichtingen bedraagt voor Brabantse Delta (o.b.v. 28%) per 31 december 2013 circa 14,6 miljoen. Deze worden volledig gecompenseerd door rechten van dezelfde omvang. Hiervan vervalt 1,8 miljoen binnen één jaar, 7,3 miljoen tussen één en vijf jaar en 5,5 miljoen na vijf jaar. Bij de overdracht is voor de lease een fiscale eenheid voor de BTW aangegaan tussen SNB en een aantal aandeelhouders om BTW betalingen op de leasetermijnen te vermijden. De belastingdienst heeft met deze eenheid ingestemd. Wanneer de financiële, economische en organisatorische verwevenheid tussen aandeelhouders en SNB wijzigt, is het mogelijk dat de fiscale eenheid opgeheven wordt. Dan herleeft de BTW-plicht op de leasetermijnen. Daarnaast moet bij de beëindiging van de lease in 2017 of 2021 nader bekeken worden hoe om te gaan met de overdracht van de SVI vanuit de aandeelhouders aan SNB gelet op de hiermee gemoeide overdrachtsbelasting. Cross-border-lease (CBL) SNB In 1999 is SNB een CBL transactie aangegaan. De terreinen, gebouwen en installaties zijn verhuurd aan een Amerikaanse investeerder voor een periode van 75 jaar. De investeerder heeft dezelfde activa terugverhuurd aan de vennootschap voor een periode van circa 22 jaar. De vennootschap heeft aan het einde van de termijn van de terughuur de optie om de verhuur af te kopen dan wel om een servicecontract aan te gaan. De voorwaarden en condities van genoemde opties zijn reeds nu vastgelegd en beschreven. In verband met de verplichtingen onder de CBL transactie is er een recht van hypotheek gevestigd op de terreinen. Waterschap Brabantse Delta staat gedeeltelijk garant voor deze transactie. Switch Transaction SNB In 2007 is SNB met een bank een Switch Transaction aangegaan met als doel het kredietrisico op drie leasedepots van SNB te spreiden. Deze transactie bestaat uit de volledige afdekking van het kredietrisico op deze depots met een omvang van 270 miljoen waarbij gelijktijdig een kredietrisico op een portfolio van circa 117 bedrijven is overgenomen met een totale omvang van 270 miljoen. De looptijd van de Switch Transaction is 10 jaar, zodat de ruiltransactie afloopt in september De portfolio is een dynamische portfolio waarbij het onder voorwaarden mogelijk is bedrijven om te wisselen. De portfolio wordt daartoe actief beheerd door een gerenommeerde portfoliomanager. Het kredietrisico van de SNB op de leasedepots is daarmee omgezet in een kredietrisico op een gediversifieerde portfolio. Bij beëindiging van de Switch Transaction op de vastgelegde einddatum zijn partijen over en weer geen beëindigingsvergoeding verschuldigd. Per 31 december 2012 bedroeg de beëindigingsvergoeding volgens opgave van de bank 63,1 miljoen. Op basis van de meest recente cijfers bedraagt de vergoeding per 30 september miljoen. Uitsluitend een voortijdige beëindiging van de Switch Transaction leidt tot het betalen van een vergoeding door SNB aan de bank. Voortijdige beëindiging door SNB of de bank is slechts in specifiek uitzonderlijke contractueel overeengekomen gevallen mogelijk. De belangrijkste voorwaarde van de bank is dat de verhouding tussen het totaal van eigen vermogen en achtergestelde schuld ten opzichte van het balanstotaal van de vennootschap minimaal 75% dient te zijn 17 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

19 (solvabiliteitsratio). SNB voldoet aan de genoemde solvabiliteitsratio; de ratio bedraagt 88,3% per 30 juni SNB, noch haar aandeelhouders, zijn gehouden om gedurende de looptijd van de transactie bijstortingen te doen dan wel anderszins zekerheden aan de bank te verstrekken. In de loop van de jaren zijn binnen de portfolio zes faillissementen opgetreden, waardoor de ingebouwde faillissementsbuffer per 30 juni 2014 zodanig is afgenomen dat de resterende buffer 31,94% bedraagt van de oorspronkelijke buffer. Ondanks deze afname heeft SNB er alle vertrouwen in dat, uitzonderlijk negatieve macro-economische ontwikkelingen van grote ongekende omvang daargelaten, SNB niet wordt geconfronteerd met een verplichting tot uitkeringen onder de Switch Transaction. Dit vertrouwen is gebaseerd op diverse onafhankelijke risicobeoordelingen, de beheerresultaten van de portfoliomanager in de afgelopen jaren, de afspraak met de bank over de gewijzigde richtlijn en de ontwikkeling van de waarde van de Switch Transaction. Afspraak met nieuwe aandeelhouders SNB De oorspronkelijke aandeelhouders, waaronder ook Waterschap Brabantse Delta, hebben de aandeelhouders die na 1 januari 2009 aandeelhouder in SNB zijn geworden, gevrijwaard van enige aansprakelijkheid en schade inzake alle fiscale en financiële transacties die SNB vóór toetreding van de desbetreffende aandeelhouder is aangegaan, waaronder de genoemde leases en de Switch Transaction. Onderbezetting SVI SNB Momenteel is circa 97% van de SVI bezet. De bezettingsgraad komt in de komende jaren mogelijk onder druk te staan door innovaties op de rioolwaterzuiveringsinstallaties en het aflopen van een slibverwerkingscontract. Een onderbezetting van de SVI leidt tot hogere verwerkingskosten voor de aandeelhouders. SNB is in overleg met markpartijen en de aandeelhouders om een volledige bezetting van de SVI voor langere tijd veilig te stellen. Gevolgen brand bij chemische fabriek Moerdijk Het waterschap is geconfronteerd met hoge kosten als gevolg van de brand bij een chemisch verpakkingsbedrijf te Moerdijk. De kosten en ontvangen bijdragen van het ministerie van I&M zijn verwerkt in de jaarrekening Het volledige voorstel van het dagelijks bestuur met betrekking tot dekking van de schade is opgenomen in de begroting Nadat voor de meeste betrokken overheden in rechte is komen vast te staan dat de geleden schade verhaald kan worden op de failliete boedel van Chemie Pack Nederland B.V. en de andere nog bestaande bedrijfsonderdelen van Chemie Pack, is de keuze gemaakt om tot een schikking te komen. Immers indien elke overheid zijn schade daadwerkelijk zou gaan verhalen, dan zouden deze bedrijfsonderdelen failliet gaan en dan zou er nauwelijks tot niets van een schadevergoeding meer mogelijk zijn. De gezamenlijk opererende overheden hebben derhalve een schikking getroffen die een waarde kent van 4,2 miljoen. Via een verdeelsleutel zal een nog nader te bepalen bedrag hiervan ten goede komen van het waterschap. Met de schikking zijn alle procedures tegen Chemie Pack beëindigd. De vorderingen op de failliete boedel van Chemie Pack Nederland B.V. blijven bestaan. Eventuele opbrengsten uit de failliete boedel zullen blijken na afwikkeling van het faillissement. Energiebelasting Vanaf 2007 wordt bij het waterschap gebruik gemaakt van zogenaamde complexbepaling, waardoor de energiebelasting op levering van elektriciteit lager wordt. Het elektriciteitsverbruik van de verschillende aansluitingen behorende tot één systeem wordt dan bij elkaar opgeteld, waardoor de energiebelastingstaffel doorloopt en er een lager belastingtarief van toepassing is. De belastingdienst betaalt de te veel betaalde energiebelasting achteraf terug via de elektriciteitsleverancier. De belastingdienst heeft de teruggave over 2011 en 2012 nog niet terugbetaald en is van mening dat diverse aansluitingen van het waterschap niet onder deze complexbepaling vallen. De teruggave energiebelasting over 2011 en opvolgende jaren zal hierdoor waarschijnlijk lager zijn. Daarnaast is het mogelijk dat de te veel teruggegeven energiebelasting over voorgaande jaren (vóór 2011) door de Belastingdienst teruggevorderd gaat worden. Dit is echter niet waarschijnlijk. Bij de waterschappen Aa & Maas en De Dommel speelt op dit moment hetzelfde en op termijn waarschijnlijk bij alle Nederlandse waterschappen, zodat mogelijk landelijke actie nodig is om tegen het standpunt van de belastingdienst in beroep te gaan. Verzakking tuin in Steenbergen Een inwoner van Steenbergen is van oordeel dat de beschoeiing langs zijn tuin ondeugdelijk is. Zijn tuin verzakt daardoor. Hij is van oordeel dat het waterschap aansprakelijk is voor het verzakken van de tuin. De rechtbank heeft de inwoner in het gelijk gesteld. Naar het oordeel van het waterschap heeft de rechtbank een principieel onjuist oordeel gegeven. Het waterschap is in hoger beroep gegaan tegen het vonnis van de rechtbank. De zaak is momenteel in behandeling bij het gerechtshof in Den Bosch. Het hof heeft nog geen uitspraak gedaan. Uitbreiding afvalstoffenheffing Per 1 april 2014 is de afvalstoffenbelasting weer ingevoerd voor stortafval. De beoogde opbrengst van de belasting is 100 miljoen per jaar. Omdat dit bedrag niet gehaald gaat worden in de huidige vorm, heeft de staatssecretaris van Financiën voorgesteld om ook afvalstoffenbelasting te heffen over afval dat wordt 18 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta

20 aangeboden voor verbranding. Als reactie hierop, is er in oktober 2014 een nota van wijziging opgesteld om fabrieken die uitsluitend zuiveringsslib verbranden niet te laten vallen onder de afvalstoffenheffing ( mono verbranding). Behandeling moet nog plaatsvinden door de Tweede en Eerste Kamer. Indien de Tweede en Eerste Kamer instemmen met dit gewijzigde voorstel, zijn er geen financiële gevolgen voor het Waterschap. Pensioenpremies en CAO Op basis van het recent gesloten pensioenakkoord is duidelijk geworden dat de pensioenpremies voor zullen dalen. Deze premies kennen een werkgeversdeel en een werknemersdeel. Daar waar het werkgeversdeel daalt levert dat een voordeel voor de begroting. Daar staat tegenover dat er nog steeds geen nieuwe cao is afgesloten voor 2014 en verder. Bij de verdere besprekingen zal ongetwijfeld het voordeel voor de werknemers ten aanzien van de pensioenpremies worden betrokken. Het blijft dus voorlopig ongewis hoe dit in totaliteit voor de begroting zal uitpakken. Om die reden is er in deze begroting nog geen aanpassing doorgevoerd vanuit het pensioenakkoord. Dit zal in de managementletters worden gerapporteerd nadat er een nieuwe cao is afgesloten Aandachtspunten Provinciale financiering De Brabantse waterschappen hebben voor de periode tot en met afspraken gemaakt met de Provincie over de realisatie van waterdoelen en gezamenlijke financiering, vastgelegd in de Tweede Bestuursovereenkomst (BO2). Ondanks enkele tegenslagen (zoals de discussie over de herijking van de EHS) is de inzet om voor eind de afgesproken doelen te realiseren. Het afgelopen jaar zijn de provincie en de waterschappen gestart met de voorbereiding van een nieuw Provinciaal Waterplan en nieuwe waterbeheerplannen voor de periode na. Daarnaast heeft de provincie het Groenontwikkelfonds Brabant (GOB) ingesteld. Via het fonds stelt de provincie 240 miljoen beschikbaar voor realisatie van de integrale provinciale natuur- en landschapsvisie Brabant: Uitnodigend Groen. De middelen zijn met name bedoeld voor realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en ecologische verbindingszones (evz s). De Brabantse Manifestpartners hebben daarbij een bod aan de provincie gedaan en leveren een bijdrage aan de realisatie van de EHS voor een totale waarde van 160 miljoen. De insteek van het fonds is om de provinciale bijdrage te verlagen door combinatie van functies en koppeling met privaat geld van initiatiefnemers in het gebied. Hiermee wordt de doelrealisatie afhankelijker van initiatieven uit de streek. Aangezien het fonds primair is bedoeld voor natuurdoelen en niet voor waterdoelen, is het fonds voor de waterschappen met name van belang voor de cofinanciering van evz s en voor de financiering van integrale gebiedsgerichte projecten waar de waterschapsdoelen deel van uitmaken. Gemeenschappelijke regeling Muskusrattenbestrijding Noord-Brabant Begroting Het waterschap Brabantse Delta is uitvoerder van de gemeenschappelijke regeling muskusrattenbestrijding Noord-Brabant. In de regeling is bepaald dat de benodigde posten voor de lasten en baten worden opgenomen in de begroting van waterschap Brabantse Delta. De begroting muskusrattenbestrijding is verantwoord bij het ondersteunende programma Muskusrattenbestrijding. De netto kosten zijn voor geraamd op , dit resulteert in een bijdrage van per waterschap. Door de besturen van de waterschappen De Dommel en Aa en Maas is ingestemd met de Begroting Muskusrattenbestrijding. Zie bijlage VII van de Begroting. Vastleggen bestuurlijke afspraken onderzoek 109A Waterschapswet In het algemeen bestuur van 15 oktober jl. zijn afspraken vastgelegd tussen het dagelijks bestuur en algemeen bestuur ten aanzien van het uitvoeren van zogenaamde 109A-onderzoeken. Voor zal de onderzoekskeuze apart van de begroting aan het algemeen bestuur worden gemeld. Verbonden partijen Sinds het voorjaar van 2013 wordt een optimaliseringstraject ten aanzien van de verbonden partijen uitgevoerd. Leidend daarbij is het toepasselijke wettelijke kader en de hieruit voortvloeiende rollen (taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden) van algemeen bestuur, dagelijks bestuur en de individuele leden van het dagelijks bestuur, inclusief de ambtelijke ondersteuning hiervan. Doel van het traject is de rust en voorspelbaarheid op het gebied van de verbonden partijen te optimaliseren door nadere verbetering van informatievoorziening, procesinrichting en kaderstelling. De implementatie hiervan zal voor het grootste deel nog in 2014 en in het eerste kwartaal van plaatsvinden. In september 2014 heeft de rekenkamercommissie haar onderzoek naar verbonden partijen gepresenteerd. Het dagelijks bestuur heeft daarbij aangegeven het algemeen bestuur nog te zullen informeren hoe specifiek wordt omgegaan met de aanbevelingen van de rekenkamercommissie. In ieder geval worden meerdere aanbevelingen meegenomen in het optimaliseringstraject. Aanbevelingen vanuit 19 Nota Financieel Beheer Beleidsbegroting Waterschap Brabantse Delta