Amsterdamse coffeeshops en hun bezoekers. Dirk J. Korf, Jennifer Doekhie & Marije Wouters

Transcriptie

1

2

3 Amsterdamsecoffeeshopsenhunbezoekers DirkJ.Korf,JenniferDoekhie&MarijeWouters 1

4 DitonderzoekisuitgevoerdinopdrachtvandegemeenteAmsterdam. Korf,DJ,Doekhie,J&WoutersM Amsterdamsecoffeeshopsenhunbezoekers/D.J.Korf,J.Doekhie&M.Wouters Metlit.opgave Amsterdam:RozenbergPublishers(2011) ISBN: NUR740 Trefw.:Coffeeshop,Amsterdam 2011,deauteurs. 2

5 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE INLEIDING...5 LANDELIJKKADER... 5 PILOTAMSTERDAM... 5 ONDERZOEKSFASE1:VERKENNENDONDERZOEKINENKELEAMSTERDAMSEBUURTEN... 6 ONDERZOEKSFASE2:VERBREDINGENVERDIEPING... 7 ONDERZOEKVANUITHETPERSPECTIEFVANDECOFFEESHOPS... 8 VELDWERK:AANTALLENONDERZOCHTECOFFEESHOPS... 9 OMGEVINGENBUITENKANTVANCOFFEESHOPS...11 OMGEVING TYPESTRAATENBEREIKBAARHEID AANBLIKVANDECOFFEESHOP TYPOLOGIE SAMENVATTING BEDRIJFSVOERINGENLOCATIEKEUZE...23 BEDRIJFSVOERINGENPERSONEEL TEVREDENHEIDMETHUIDIGELOCATIE DEBESTEBUURTVOOREENCOFFEESHOPINAMSTERDAM BUURTENWAARNOGWELEENCOFFEESHOPBIJKAN VERPLAATSINGVANWEGESCHOOLINDEBUURT CONCLUSIE INRICHTING...27 PERSONEEL ZITPLAATSEN AFHAALBALIE OVERIGEFACILITEITEN SAMENVATTINGENCONCLUSIE OPENINGSTIJDENENAANTALBEZOEKERS...29 OPENINGSTIJDENENPIEKENDALUREN AANTALLENBEZOEKERSVOLGENSEXPLOITANTEN TELLINGEN BEZOEKERSPROFIEL CONCLUSIE OVERLAST...35 OBSERVATIES KLACHTENVOLGENSEXPLOITANTEN CONCLUSIE BEZOEKERSPROFIELENVOORKEUREN...39 STEEKPROEF,RESPONSENREPRESENTATIVITEIT LEEFTIJD,GESLACHTENETNICITEIT WOONPLAATS CANNABISGEBRUIK

6 COFFEESHOPBEZOEK VOORKEURVOORGROTEOFKLEINECOFFEESHOP ZITTENOFHALEN? SAMENVATTINGENCONCLUSIE MOTIEVENVOORCOFFEESHOPBEZOEK...47 COFFEESHOPBEZOEKINHETALGEMEEN BEZOEKAANDEZECOFFEESHOP VIERCLUSTERS VERDELINGVANDECLUSTERSOVERDESTAD VERDELINGVANDECLUSTERSOVERZITTERSENHALERS CONCLUSIE BEZOEKERSSTROMEN...59 REISTIJDENVERVOERNAARCOFFEESHOP AFSTANDTOTDECOFFEESHOPENVERVOER COFFEESHOPINDEEIGENWOONBUURT BEZOEKERSSTROMENNAARCOFFEESHOPS CONCLUSIE DEWIETPAS...67 EXPLOITANTEN KLANTEN CONCLUSIE SAMENVATTING&CONCLUSIES...71 OMGEVINGENBUITENKANTVANCOFFEESHOPS EXPLOITANTENENBEDRIJFSVOERING COFFEESHOPSVANBINNEN OVERLAST AANTALLENBEZOEKERSENPROFIEL DEBEZOEKERS MOTIEVENVOORCOFFEESHOPBEZOEK ZITTERSENHALERS BEZOEKERSSTROMEN DEWIETPAS LITERATUUR...77 BIJLAGEI TABELLENCLUSTERS

7 1 Inleiding HetNederlandsecannabisbeleidisdelaatstejarenvolopinbeweging.Naasteenintensivering vandeaanpakvande achterdeur (hennepkwekerijen,growshops)iserveelgaanderondomde voordeur :decoffeeshops.delandelijkeontwikkelingenhebbenconsequentiesvoorlokaalbe leid,nietinhetminstvooramsterdam,waarongeveereenderdevanallecoffeeshopsinneder land is gevestigd. 1 Volgens de meest recente cijfers heeft Amsterdam 222 coffeeshops. Een grootdeelhiervanisgevestigdinhetcentrum,waarvan76inhet1012gebied.derestisone venwichtigverspreidoverderestvandestad.zuidoostheeftgeenenkelecoffeeshop,netals Westpoort(eenstadsdeelmetveelbedrijvenenweinigbewoners).Inanderestadsdelenzijnze somsgeconcentreerdineenrelatiefkleingebied,ofliggenzejuistuitelkaar.ditrapportgaat overamsterdamenrichtzichuitsluitendopdecoffeeshops(endusnietdeachterdeur). Landelijkkader Inseptember2009stuurdehetMinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSportde Hoofdlij nenbrief drugsbeleid naar de Tweede Kamer. 2 Daarin staat dat het coffeeshopbeleid zich de komendejarenrichtopdriedoelen: bevorderenvankleinschaligheidvancoffeeshops beheersingvanhetaantalcoffeeshops bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (met een goed evenwicht tussen be stuursenstrafrecht). PilotAmsterdam Aansluitend hierop heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) in april2010allegemeentenmetcoffeeshopsuitgenodigdomeenvoorstelintedienenmetals doelhetverminderenvanoverlastenhetbevorderenvankleinschaligheidenbeheersbaarheid van coffeeshops. De gemeente Amsterdam is op deze uitnodiging ingegaan en heeft subsidie ontvangenvoorhetuitvoerenvaneenpilot.binnenamsterdamisdebestuursdienst/oovver antwoordelijkvoordeuitvoeringvandepilot. MetdepilotwildeGemeenteAmsterdamhetvolgendebereiken: 1 Volgensdelaatstetelling,van2009,warenerinNederland666coffeeshops(Bieleman&Nijkamp,2010). 2 DezebriefisopgesteldnaaraanleidingvaneenwetenschappelijkeevaluatievanhetNederlandsedrugs beleidvandeafgelopen15jaar(vanlaar&vanooyenhouben,2009)enhetadviesvandeadviescom missiedrugsbeleid(2009). 5

8 Algemeentenaanzienvandecoffeeshops: Kleinschaligheid Transparantie,beheersbaarheid Spreiding Minderoverlast Specifiekindepilot: Beterbeeldvandecoffeeshopsindestad Maatregelenomoverlastteverminderen Vestigingscriteria/programmavaneisencoffeeshops Uitvoeringsplan:selectie/verplaatsen(nieuwe)coffeeshops Onderzoekvormteenbelangrijkonderdeelvandepilot.Indeeerstefaseiseenverkennendon derzoekgedaaninenkelebuurteninamsterdammetcoffeeshops.indetweedefaseisditcof feeshoponderzoekverbreednaardehelestadenisdaarnaastbuurtonderzoekgedaannaarcof feeshopsenoverlast Onderzoeksfase1:VerkennendonderzoekinenkeleAmsterdamsebuurten VoorheteerstedeelvandepilothebbenweinopdrachtvanOOVonderzoekgedaannaarbe zoekersstromen van coffeeshops, motieven voor bezoek en criteria voor spreiding in Amster dam. 3 DitonderzoekvondplaatsinenkelebuurtenindestadsdelenWestenOostenisgeba seerd op enquêtes van bezoekers, interviews met eigenaren of personeel en observaties. De belangrijkstebevindingenwordenhieronderweergegeven. Bezoekersstromen Hetaantalbezoekerspercoffeeshopvarieertvaneenkleinekringvanvasteklantentotcirca 300bezoekersperdag.Demeestebezoekerskomenachterindemiddagendevroegeavonden duidelijk meer mannen dan vrouwen bezoeken coffeeshops. De meeste bezoekers zijn in de twintigofdertig,maarzowelinwestalsoostkomenookbezoekersouderdanveertig.inwest isietsmeerdandehelftvandebezoekersvanmarokkaanseafkomst,inoostisermeervariatie enkomenookvrijveelsurinamersenautochtonenindecoffeeshops.autochtonenenwesterse allochtonenkomenveelvakeropdefietsenmindermetdeautodannietwesterseallochtonen. Motievenvoorbezoek Eénvandebelangrijksteaantrekkingsfactorenvaneencoffeeshopisdekwaliteitvandecanna bis.daarnascorenfactorendietemakenhebbenmetdesetting,zoalsvriendelijkheidpersoneel, goedesfeer,gezelligkunnenzitten,aanwezigheidvaneenrookruimteetc.overhetalgemeen prefereren de ondervraagde bezoekers kleinere boven grotere coffeeshops. Bereikbaarheid is 3 Korf&Liebregts(2010). 6

9 voordehelftvandebezoekerseenbelangrijkcriterium.hetgaatdanomlageparkeertarieven, parkeergelegenheid,bereikbaarheidperautoenopenbaarvervoer.bereikbaarheidlijktbelang rijker dan de nabijheid van de coffeeshop tot huis. Een deel van de ondervraagde bezoekers heeftjuistgeenbehoefteaaneencoffeeshopdichtbijhuis.voordemeestebezoekersishet onbelangrijkdateencoffeeshopineenuitgaansbuurtligtofindebuurtvanwinkels. Criteriavoorspreiding UitgaandevandevraagzijdelijktspreidinghetmeestaangewezennaarNieuwWestenZuidoost, hoewelrelatiefveelcannabisgebruikersuitdewestelijketuinstedennietergenthousiastlijken overeencoffeeshopdichterbijhuis. Onderzoeksfase2:Verbredingenverdieping Detweedeonderzoeksfasebinnendepilotkanwordengezienalseenverbredingenverdieping vandeeerstefase.indetweedefaseisstadsbreedonderzochtwatmotievenzijnvoorcoffee shopbezoek(pushenpullfactoren).daarnaastisonderzochtwatde(verwachte)gevolgenzijn vansoftdrugsverkoopopdeoverlastbelevingvanbewonersindebuurt.omdatstadsdeelcen trumtemakenheeftmeteenveelheidaanfactoren,zoalsculturelevoorzieningen,monumen ten,uitgebreidhorecaaanbodentoerisme,alsmedemetspecifiekbeleidvoorhet1012gebied (openronddewallen),ishetcentrumslechtsgedeeltelijkmeegenomen.de26coffeeshopsin het1012gebieddieopbasisvandegebiedsgerichteaanpakdekomendejarenmoetensluiten, zijnnietmeegenomen. 4 Inhettweededeelvandepilotzijnookdevolgendeaspectenvanhetregeerakkoordmeege nomen: CoffeeshopswordenbeslotenclubsdiealleenvoormeerderjarigeinwonersvanNeder landtoegankelijkzijnopvertoonvaneenclubpas(de wietpas ). Erkomteenafstandvantenminste350metertussenscholenencoffeeshops.Deminis terverscherpthetlandelijkbeleidenzieteroptoedatgemeentenhetafstandscriterium endeoverigerelevantedelenvanhetlandelijkbeleidinhunvergunningenhandhaven. Tweedeelonderzoeken Detweedeonderzoeksfasebehelsdetweedeelonderzoeken.Teneersteonderzoekvanuithet perspectiefvandecoffeeshops.daarvanwordtinditrapportverslaggedaan.tentweedeonder zoek vanuit het perspectief van de buurt, uitgevoerd door de Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S).Daaroverwordtafzonderlijkgerapporteerd. 4 Naar de (bezoekers en omwonenden van deze) coffeeshops is al eerder onderzoek gedaan, o.a. Ben schopetal.(2009). 7

10 Onderzoekvanuithetperspectiefvandecoffeeshops Ditdeelvanhetonderzoekmoetantwoordgevenopdevraaghoecoffeeshopstransparanter kunnenopererenwaardoorzemeerbeheersbaarzijn.hiervoorhebbenweviersoortengege vensverzameld: Functionerenvancoffeeshops Meningvanondernemers/exploitanten Meningvandebezoekers Observatiesinenomdecoffeeshops Kenmerkencoffeeshops Vanallecoffeeshops(metuitzonderingvande26coffeeshopsinhet1012gebied)zijndevol gendelocatiekenmerkengenoteerd: Decoffeeshopendirecteomgeving(o.a.terras,parkeergelegenheid,doorgaandestraat). Buurtkenmerken:inwoonwijk,nabijheidvananderevoorzieningen. Dezegegevenszijnvolgenseenvastemethodiekinkaartgebracht,indenamiddag(15:00 18:00 uur)ofvooravond(18:00 21:00uur)vandonderdag,vrijdagofzaterdag. Interviewsexploitanten Vervolgenszijnexploitantenbenaderdvanallecoffeeshopsbuitenhetcentrum,plusvaneen selectievancoffeeshopsinhetcentrum(metuitzonderingvanhet1012gebied). De exploitanten is verzocht mee te werken aan een interview, en om toestemming gevraagd voorobservaties/tellingenindecoffeeshopeneenenquêteonderbezoekers.deinterviewsmet exploitantenbestrekendevolgendethema s: Ervaringenmethuidigelocatie(waaromdezeplek?) Overigeervaringenfunctionerencoffeeshop(bedrijfsvoering,overlast) Openingstijden,bezoektijden(piekendaluren,doordeweeks/weekend) Aantalbezoekers,zittersenhalers Meningover(verwachteeffectenvan)de wietpas Eventuelebelangstellingvoorvestigingeldersindestad(gewildeennietgewildeloca ties/buurten) Observatiesentellingen In de coffeeshops waarvoor toestemming is verkregen zijn observaties/tellingen gedaan van aantallenklanten,verdelingzitters/afhalersen(indienrelevant)wel/niettoerist.ditgebeurde volgenseenvastesystematiek:2x2uurpercoffeeshop(dussamen4uurpercoffeeshop),tus sen15:00 18:00entussen18:00 21:00uur,optweeverschillendedagen(donderdag,vrijdagof zaterdag). Omdat in de meeste gevallen de genoteerde aantallen niet doorgetrokken kunnen wordennaardevolledigeopeningstijd,isgekozenvooreentypologie/categorisering. 8

11 Vanobservaties/tellingenisafgezienbijcoffeeshopsmet(heel)weinigbezoekersen/ofoverwe gendtoeristen.indezegevallenhoefdeookgeentoestemminggevraagdwordenaandeexploi tant. Bezoekersenquête Tegelijkertijd met de observaties/tellingen is een bezoekersenquête gehouden. Dit gebeurde grotendeelsaandehandvandevragenlijstdieisgebruiktindeeersteonderzoeksfase.hierin kwamendevolgendethema saanbod: Profielbezoekers Bezoekersstromen Motievenvoorbezoek Devragenlijstwerdaangevuldmetenkeleextraitems,onderandereoverde wietpas. Toeristenc.q.bezoekersdieonvoldoendeNederlandssprekenzijnbuitenbeschouwinggelaten, maarwerdenwelmeegenomenindeobservaties/tellingen. Veldwerk:aantallenonderzochtecoffeeshops Het officiële aantal coffeeshops in Amsterdam was bij aanvang van het veldwerk 222: 148 in stadsdeelcentrumgevestigden74daarbuiten.de26coffeeshopsdieinhet1012gebiedliggen enopbasisvandegebiedsgerichteaanpakmoetensluiten,zijnnietmeegenomen,dusbleven 122inCentrumover.Vandeze122wasééncoffeeshop(tijdelijk)buitenbedrijf.Intotaalisdus gestartmeteenaantalcoffeeshopsvan195(22126).aldezecoffeeshopszijngeobserveerd.in dezeobservatiesisalleendebuitenkantmeegenomen. Interviewsexploitanten Aansluitendiseenselectievandezecoffeeshopsbenaderdvooreeninterviewmetdeexploitan ten/bedrijfsleiders.nauitsluitingvanallecoffeeshopsinhet1012gebiedresteerden147cof feeshops.hiervanwarenertwee(incentrum)vanwegeeenverbouwingtijdelijkgesloten,zodat 145 coffeeshops overbleven. De exploitanten/bedrijfsleiders van 66 coffeeshops konden wor dengeïnterviewd. Alle74coffeeshopsbuitenCentrumwerdenbenaderdenhiervandedener45mee.InCentrum warenvrijveelcoffeeshopsnietgeschiktvooronsonderzoekomdateengrootdeelvandebe zoekersuittoeristenbestond.inditstadsdeelisgezochtnaarcoffeeshopsmetnietmeerdan 80%toeristen.Ditwasnieteenvoudig,omdatvrijveelcoffeeshopsonderdievoorwaarde(te) rustigzijn.(coffeeshopsincentrumhebbenvaakófeenhoogpercentagetoeristenófzijnerg rustig). Uiteindelijk zijn in dit stadsdeel 21 coffeeshops geselecteerd en bereid gevonden om meetewerken(indehaarlemmerbuurt,jordaan,grachtengordel,inhetoostelijkdeelvancen trumeneenenkelecoffeeshopopofrondhetrembrandtplein). 9

12 Observaties,tellingenenbezoekersenquête Indezeinterviewsisooktoestemminggevraagdomobservatiestedoenbinnendecoffeeshops enombezoekerstemogenenquêteren.datluktein59coffeeshops:20vandezojuistgenoem de21coffeeshopsincentrumen39inderestvandestad.vande74coffeeshopsbuitencen trum zaten vier middenin een verbouwing en waren daarom niet geschikt voor de observa ties/tellingenendebezoekersenquête.nogeens13haddenuitsluitendeenafhaalbalieenwa renóftekleinomhierobservatiestedoenenbezoekersteinterviewenófdeexploitantenza genhetnietzitten.(bijeendeelvandezeshopskonoverigensweldeexploitant/bedrijfsleider geïnterviewdworden).vandealdusresterende57buitenhetcentrumhebbeneruiteindelijk39 meegedaan;deandere18gavengeentoestemmingofhaddenteweinigbezoekers. Tabel1.1 Aantallenonderzochtecoffeeshops Observatiesbuiten InterviewsExploitanten Observatiesbinnen+bezoe Coffeeshops(excl.26coffee shopsin1012) 195 Coffeeshops(excl.1012): 145 kersenquête Coffeeshops(excl.1012): Centrum Overig Centrum Overig Centrum Overig Gerealiseerd:195 Gerealiseerd:66 Gerealiseerd:59 Centrum Overig Centrum Overig Centrum Overig

13 2 Omgevingenbuitenkantvancoffeeshops VeruitdedichtsteconcentratiecoffeeshopstreffenweaanopenronddeWallen,inhetzogehe ten 1012gebied.Daariséénopdedriecoffeeshopsgevestigd.Eendeelhiervan(26)zalmoe ten verdwijnen en die coffeeshops laten we buiten beschouwing. Dit hoofdstuk gaat over de overigeamsterdamsecoffeeshops.inprincipezoudendater196moetenzijn,maaréénhiervan blijkttentijdevanonsonderzoek(tijdelijk)buitenbedrijf.resterendus195coffeeshops.aldeze coffeeshopshebbenweterplekkeaandehandvaneenobservatielijstsystematischinkaartge bracht.somshaddecoffeeshopeenanderenaamdaninhetoverzichtvandegemeente.twee coffeeshopszatenineendusdanigingrijpendeverbouwingdatzijtijdelijkgeslotenwarenvoor klanten.tochhebbenwezoveelmogelijkkenmerkenvan(deomgevingvan)dezetweecoffee shopsmeegenomenindeobservaties. Indithoofdstukgevenweeersteenoverzichtvanenkelekenmerkenvandedirecteomgeving, inhetalgemeenenwaarzinvolbesprekenweopvallendeverschillentussenstadsdelen.vervol gensdoenwehetzelfdevoorenkeleuiterlijkekenmerkenvandecoffeeshop,datwilzeggenhoe decoffeeshopervanbuitenafuitziet.afsluitendwordendeafzonderlijkeaspectensamenge bracht in een typologie en gaan we na hoe de verschillende typen coffeeshops verdeeld zijn overdestad. Alleeninhetlaatstedeelisgebruikgemaaktvanstatistischetoetsen.Wanneerindeeerstede lenvandithoofdstukgesprokenwordtvanverschillentussenstadsdelen,zijndezezooverdui delijkdatstatistischetoetsingoverbodigwas. Omgeving Vandegeobserveerde195coffeeshopszijner111gevestigdinstadsdeelCentrum,4inNoord, 13inOost,28inZuiden39inWest,waarvantweeinNieuwWest.(Vanwegehetkleineaantal nemenwedetweecoffeeshopsinnieuwwestmeebijstadsdeelwest). Onderomgevingwordtverstaan:datwatlopendoffietsend,opwegnaaroflangseencoffee shopbinneneenstraalvan200metervaltwaartenemen. 5 Winkels Erzijnweinigcoffeeshopszonderwinkelsindeomgeving(3%),ongeveereenopdedriecoffee shopsligtineenstraatmetoverwegendwinkels(35%).derestheefteenpaarwinkelsindeom geving(22%)ofongeveerevenveelwinkelsalswoningen(41%).vooraldecoffeeshopsincen trumhebbenveelwinkelsinhunomgeving. 5 Ditisnietmeteenmeetlintgemeten.Alspraktischrichtsnoergold:delijnrechteafstandtussenhetPa leisopdedamenhotelkrasnapolsky. 11

14 Tabel2.1 Winkelsinomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geenwinkels(alleenwoningen) Enkelewinkels(overwegendwoningen) Gemengdwinkels/woningen Overwegendwinkels Totaal Bedrijven 6 Ongeveereenopdevijfcoffeeshopsheeftgeenbedrijven(andersdanwinkels)indeomgeving (21%).Ietsmeerdandehelftheefterenkele(52%),derestheeftveelbedrijvenindeomgeving (12%)ofzitertussenin(16%). Tabel2.2 Bedrijveninomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Enkele Tussenin Veel Totaal Restaurantseneetgelegenheden Erzijnweinigcoffeeshopsmethelemaalgeenrestaurantsofandereeetgelegenheden(snack barsnietmeegerekend)indeomgeving(4%),terwijlruimdehelfterjuistveelvanindeomge vingheeft(58%).bijderestzijnhetenkele(20%)ofzittenzetussenenkeleenveelin(19%). VooraldecoffeeshopsinCentrumliggenineenomgevingmetveeleetgelegenheden. Tabel2.3 Restaurantseneetgelegenhedeninomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Enkele Tussenin Veel Totaal Snackbars Ongeveereenopdeachtcoffeeshopsheeftgeensnackbarindeomgeving(13%).Bijderestis hetvrijgelijkverdeeldoverweinig(28%)enveel(30%)snackbarsofzezittenertussenin(29%). VooraldecoffeeshopsinCentrumhebbenveelsnackbarsindeomgeving. 6 Kleineengroterekantoren,bedrijven,bedrijventerreinen,etc. 12

15 Tabel2.4 Snackbarsinomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Weinig Tussenin Veel Totaal Anderecoffeeshops Slechtseenkleindeel heeftgeenanderecoffeeshopsinde omgeving(13%). Ietsmeerliggen nabij één andere coffeeshop (17%), nog iets meer hebben twee coffeeshops in de omgeving (21%)endehelftdrieofmeer(50%).DitlaatstegeldtvooralvoorCentrum,terwijlhethelemaal nietvoorkomtinnoordenoost. Tabel2.5 Anderecoffeeshopsinomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Eén Twee Drieofmeer Totaal Cafésenclubs Erzijnweinigcoffeeshopszondercaféofclubindeomgeving(5%).Ruimdehelftheefterveel (53%).Derestheefterenkele(16%)ofzitertussenin(25%).VooraldecoffeeshopsinCentrum hebbenveelcafésen/ofclubsindeomgeving. Tabel2.6 Cafésenclubsinomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Weinig Tussenin Veel Totaal Scholen Bijdeobservatieshebbenweuitsluitendgekekenofervanafdecoffeeshopzichtbaarscholen aanwezigzijn.voordeovergrotemeerderheidvandecoffeeshopsisditniethetgeval(94%).is erweleenschoolzichtbaar,danbetrefthet1keereenpeuter/kleuterschool,5keereenbasis schoolen6keereenandereopleiding(roc,hbo,universiteit). 13

16 Tabel2.7 Scholentezienvanafcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geenschoolzichtbaaraanwezig Welzichtbaaraanwezig Totaal Overigevoorzieningen Ongeveeréénopdevijfcoffeeshopsligtindeomgevingvaneenbioscoop(21%) endatisbijna altijdincentrum.bijietsminderligter(ook)eenspeeltuin(tje)indeomgeving(17%),meestal een veldje met een paar toestellen. Nog iets minder vaak is er (ook) een sportclub of sport schoolinde omgeving(14%).slechtseenpaarcoffeeshopsliggennabijeenjongerencentrum (3%).VooralcoffeeshopsinOosthebbengeenvandergelijkevoorzieningeninhunomgeving. Tabel2.8 Overigevoorzieningeninomgevingvancoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Jongerencentrum Sportclub Speeltuin(tje) Bioscoop Totaal Typestraatenbereikbaarheid Bijruimdehelftvandecoffeeshopsiserdruk(42%)ofzelfsheeldruk(14%)verkeerindestraat. Bijdemeesteanderecoffeeshopsisermatigverkeer(36%)enbijderestweinigofgeenverkeer (8%)indestraat. Ruimdehelftvandecoffeeshopsligtineenstraatmeteenrichtingsverkeer(51%)enruiméén opdedrieaaneendoorgaandeweg(37%). 7 Krapéénopdetiencoffeeshopsligtineenstraat waaralleenfietsersmogenrijden(8%)endatzijnbijnaallemaalshopsincentrum.slechtseen paarcoffeeshopszijngevestigdineendoodlopendestraat. Tabel2.9 Verkeerindestraatwaarcoffeeshopligt Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Weinig/niet Matig Druk Heeldruk Totaal Eendoorgaandewegiseenverbindingswegmettweeopeneindendieopeenandereweguitkomen. 14

17 Tabel2.10 Typestraatwaarcoffeeshopligt* Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Doodlopend Eenrichtingsweg Doorgaandeweg Uitsluitendfietsers(envoetgangers) Totaal *Somswasgeeneenduidigescoremogelijk,bijvoorbeeld:weg savondsafgeslotenvoorauto s,maardan weltoegankelijkvoorfietsers. Openbaarvervoer Veelcoffeeshopsliggendichtbijeenhaltevanhetopenbaarvervoer.Bijeenopdezevencof feeshops(14%)stopthetopenbaarvervoerzelfs(vrijwel)voordedeurenbij60%ishetminder danvijfminutenlopen.alshetverderlopenis,danmeestaltochnogbinnentienminuten(25%) enzeldenlanger(1%).vooraldecoffeeshopsincentrumenwestliggenheeldichtbijhetopen baarvervoer. Tabel2.11 Afstandhalteopenbaarvervoertotcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Voordedeur Minderdan5minutenlopen 5 10minuten Langerdan10minuten Totaal Bij de meeste coffeeshops rijdt het (dichtstbijzijnde) openbaar vervoer om de paar minuten (67%)enbijderestrijdthetbijnaaltijdelkevijftottienminuten(32%).Nooitishetlangerdan eenkwartierwachtenophetopenbaarvervoer.vooralbijdecoffeeshopsincentrumrijdtfre quentopenbaarvervoer. Tabel2.12 Frequentieopenbaarvervoerinnabijheidcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Omdepaarminuten Elke5 10minuten Elke11 15minuten Langerdan15minuten Totaal Parkerenmetdeauto Bijdemeestecoffeeshopsiserparkeergelegenheid(voorauto s)voordedeur(60%)ofbinnen 50meter(33%).AlleeninCentrumishetsomswatverderweg.Hetvindenvaneenvrijepar keerplekbinneneenstraalvan50meterisechterbijveelcoffeeshopsmoeilijk(33%)ofzelfs 15

18 heelmoeilijk(46%).bijeenkleineminderheidishetgemakkelijk(8%)enbijderest normaal (13%).HeelmoeilijkishetvooralinCentrumendaarnaastbijeenpaarcoffeeshopsinOosten eenenkelecoffeeshopinwest. Tabel2.13 Parkeergelegenheidinnabijheidcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Voordedeur Minderdan50meter Op50200meter Verderdan200meter Totaal Tabel2.14 Vrijeparkeerplekvindenbinnenstraalvan50meterrondomcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Heelmoeilijk Moeilijk Normaal Gemakkelijk Totaal InCentrumishetparkeertariefhethoogstenaangezienveelcoffeeshopsinditstadsdeelliggen, ishetnietverrassenddathetparkeertariefindenabijheidvancoffeeshopsvaakhoogis(vanaf 4,00peruur;70%).Zeldenisparkerengratis(3%),ditkanvooralbijcoffeeshopsinNoord.Iets vakerishetparkeertarief laag (minderdan 2,50peruur;8%)ennogietsvakertussenlaagen hoog(rond 3,00peruur;20%). VooralinCentrumkunje(afgezienvandeochtend)nietgratisparkeren.Dehogeconcentratie vancoffeeshopsinditstadsdeelverklaartwaaromhetnabijcoffeeshopsinamsterdamzondag vaaknietvrijparkerenis(59%).bijdemeestecoffeeshopsindeanderestadsdelenishetdan welgratis. Tabel2.15 Parkeertariefinnabijheidcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Gratis Laag(< 2,50peruur) Tussenin( 3,00peruur) Hoog( 4,00ofmeerperuur) Totaal

19 Tabel2.16 Zondaggratisparkereninnabijheidcoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Ja Nee Totaal Aanblikvandecoffeeshop Er zijn coffeeshops waar voor voorbijgangers meteen duidelijk is dat er cannabis verkocht en gebruiktwordt,terwijlanderenietgemakkelijkalszodanigherkenbaarzijnensomshelemaal nietopvalleninhetstraatbeeld. Hetvaaksthebbencoffeeshopseensmallegevel(35%),somszelfsheelsmalenisvandebui tenkantalleendedeurzichtbaar.bijwatmindercoffeeshopszitdegroottevandegeveltussen smalenbreed(26%).ietsminderdaneenopdetiencoffeeshopsheefteenbredegevel(9%), bijvoorbeeldmeteenglazenerker.tenslotteziteenopdedriecoffeeshops(31%)ineenhoek pand,eendubbelpand,ofanderszinsgroterpand.devariatieingroottevandepandenistame lijkgelijkverdeeldoverdestadsdelen. Tabel2.17 Groottevandegevelvandecoffeeshop* Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Smal Tussenin Breed Dubbelpand,hoekpand,etages Totaal *Eenvandecoffeeshopsinverbouwingwasdusdanig ingepakt,datditnietbepaaldkonworden. Eenminderheidvandecoffeeshopsis,ookvooriemanddiezelfgeencannabisgebruikt,aande buitenkant(vooraanzicht,gevel)alszodanigergherkenbaar(16%),bijvoorbeelddooruithang borden,neonlettersen/ofbordjesmethetwoord coffeeshop.veelvakerzijnzeminderexpli ciet,maarwelduidelijkherkenbaaralscoffeeshop(60%). Erstaatgeenbordmet coffeeshop.maaraandeinrichtingkunjevanbuitenafweldui delijkziendatheteencoffeeshopis.ookdetoonbankisvanbuitenafgoedzichtbaar. Ookalstaatnergensdatheteencoffeeshopis,denaamvandezecoffeeshopiseenmerk opzich. Ongeveereenkwartvandezakenismatig(14%)ofnietecht(10%)herkenbaaralscoffeeshop. Alleendedeuriszichtbaar.Daarachterloopteentrapnaarboven,maarvanbuitenafzie jenietsvandecoffeeshop.deshopzitboveneenrestaurant. 17

20 Tabel2.18 Herkenbaaruiterlijkalscoffeeshop* Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Nietechtherkenbaar Matig Duidelijk Ergherkenbaar Totaal *Vantweecoffeeshopsdieinverbouwingwaren,vielditniettebepalen. Deovergrotemeerderheidvandecoffeeshopsheeftgeenportierenslechtsbijhogeuitzonde ringiseenportiervanbuitenafzichtbaaraanwezig(3%). Tabel2.19 Portierscoffeeshopzichtbaaraanwezig* Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Nee Ja Totaal *Tweecoffeeshopsdieinverbouwingwarenbuitenbeschouwinggelaten. Bijruimdehelft(60%)vandecoffeeshopskunjedoorderamengoedziendatheteencoffee shopis,bijvoorbeeldomdatjebezoekerseenjointzietdraaienofroken,hasjpijpeninde etala ge liggenetcetera.ditgeldtvooralvoorcoffeeshopsincentrum. Bijeenopdevijfcoffeeshops(19%)isdeinkijkvanbuitenafmatig,bijvoorbeeldwanneererveel plantenvoorhetraamstaanofpostersophetraamgeplaktzijn.bijietsmindercoffeeshopsis deinkijkvanbuitenafslecht(17%). Binnenishetergdonker.Alsjeermetjeneusvoorstaat,ontwaarjewelwatmensen voorhetraamdieeenjointdraaien,maardiezijnheelvaagzichtbaar. Decoffeeshopzitindekelder.Jemoeteentrapjeaf,dusvanbuitenziejenietzoveel. Ten slotte zijn er enkele coffeeshops (4%) zonder inkijkmogelijkheid, bijvoorbeeld omdat alle ramenzwartafgeplaktzijn. Tabel2.20 Inkijkcoffeeshopvanbuitenaf* Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Slecht Matig Goed Totaal *Vantweecoffeeshopsdieinverbouwingwaren,vielditniettebepalen. 18

21 Zelfsalseencoffeeshopalsjeervoorstaatduidelijkalszodanigherkenbaaris,kanhetzijndat dieinhettotalestraatbeeldnietofweinigopvalt.bijvoorbeeldomdatveelvandezakeninde omgevingookhunnaamopdegevelofhetraamhebbenstaan,erveeluithangbordenzijnet cetera.ditgeldtvoorbijnaeenopdevijfcoffeeshops(18%). Daarentegen is een klein deel van de coffeeshops (8%) juist zeer prominent aanwezig in het straatbeeld,bijvoorbeeldomdathetdeenigezaakis.derestvaltwelopalscoffeeshop,maar nietechtprominent(34%),ofvaltmatigop(40%).opvallend,maarnietprominentaanwezigis bijvoorbeeldeencoffeeshopmetgroteramenineengezelligewinkelstraat,temiddenvanan dere coffeeshops, cafés en restaurantjes. En matig opvallend is bijvoorbeeld de enige coffee shoptemiddenvanveelcafés. Tabel2.21 Opvallendheidcoffeeshopbinnendedirecteomgeving Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Niet/weinigopvallend Matig Opvallend Zeerprominentaanwezig Totaal Typologie TotnutoehebbenweallerleikenmerkenvandedirecteomgevingendebuitenkantvanAm sterdamsecoffeeshopsbeschreven.afsluitendzijndezekenmerkeninhunonderlingesamen hangonderzochtenisnagegaanofopbasisvancombinatiesvankenmerkenverschillendetypen coffeeshopsonderscheidenkunnenworden.datisgebeurdmetbehulpvanclusteranalyse,een statistischemethodeomopgrondvanverschillendekenmerkentweeofmeergroepen(clusters) tevormen.binneneenclusterzijndeverschillentusseninditgevalcoffeeshopszokleinmo gelijk,endeverschillenmethetanderecluster(ofdeandereclusters)zogrootmogelijk.letwel: hetgaatomrelatieveverschillen.zokunneninheteneclustermeercoffeeshopszittenmetveel winkelsindebuurt,maardatwilnietzeggendaterineenanderclusterhelemaalgeencoffee shopszittenmetveelwinkelsinhunnabijheid.wanneerweallekenmerkendieweindithoofd stukbesprakenindeanalysebetrekken,danontstaantweeclusters.dezeclusterskunnenwe vertalenintweetypencoffeeshops.meteenplus(+)isintabel2.22aangegevendatditken merkvakergeldtvoordecoffeeshopsinditclusterdaninhetanderecluster. 8 Cluster1dektruimeenkwartvandecoffeeshopsenkunnenwetyperenalslosstaandecoffee shops.erstaathoogstenséénandere coffeeshopinde omgeving.deze coffeeshopszijn vaak 8 Zeskenmerkenmakengeenverschil:bedrijvenindeomgeving(andersdanhorecaetc.),schoolzicht baar,hoeveelheidverkeerindestraat,wel/nietdoodlopendestraat,loopafstandtotopenbaarvervoeren deaanwezigheidvanportiers. 19

22 watgroterenliggenineenblokofstraatmetminderofgeenandereondernemingen,zoniet overwegendofuitsluitendwoningen,(mede)waardoorzijbinnendeomgevingmeeropvallen. Dezecoffeeshopsliggenvakeraaneendoorgaandewegendichtbijdezecoffeeshopsisrelatief gemakkelijkeenvrijeparkeerplektevinden. Cluster2dektkrapdriekwartvandecoffeeshopsenistetyperenalsingebeddecoffeeshops.Zij liggenineenomgevingmetanderecoffeeshops,winkels,cafés,clubs,restaurants,snackbarsen bioscopen.naarverhoudingliggendezecoffeeshopsvakernabijfrequentrijdendopenbaarver voerenhetparkeertariefishierrelatiefhoog. Tabel2.22 Clusteranalyseopbasisvankenmerkenbuitenkantenomgevingvancoffeeshop Cluster1 Cluster2 p n=53 n=139 Winkels + **** Restaurants/eetgelegenheden + **** Snackbars + **** Anderecoffeeshops + **** Cafés/clubs + **** Eenrichtingsverkeer + * Doorgaandeweg + **** Alleenfietsers + * Jongerencentrum + ** Sportclub + *** Speeltuin + * Bioscoop + **** FrequentieOV + **** Parkeergelegenheid + **** Vrijeplekvinden + **** Parkeertarief + **** Zondaggratis + **** Grootte + ** Inkijk + *** Herkenbaarheid + * Opvallendheid + **** *=p<.05 **p<.01 ***p<.005 ****p<.001 Alle(vier)coffeeshopsinNoordendemeestecoffeeshopsinOostvalleninheteerstecluster (losstaandecoffeeshops).daarentegenbehorenverrewegdemeestecoffeeshopsinstadsdeel CentrumenookdemeesteinZuidtothettweedecluster(ingebeddecoffeeshops).InWestzien webeidetypen,hoewelvakeringebeddedanlosstaandecoffeeshops. Tabel2.23 Verdelingvandeclustersoverdestadsdelen Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Cluster Cluster Totaal

23 Samenvatting IndithoofdstukzijnalleAmsterdamsecoffeeshopsbehalvede26inhet1012gebieddiemoe tensluitenaandebuitenkantinkaartgebracht. Eerstisgekekennaardedirecteomgevingvandecoffeeshops(binneneenstraalvan200meter). Er zijn weinig Amsterdamse coffeeshops met helemaal geen winkels, restaurants, snackbars, cafés,clubsen/ofanderebedrijveninhundirecteomgeving.demeerderheidligtnabijeenof meeranderecoffeeshops.vanafdecoffeeshopszijnzeldenscholenzichtbaar. Vaakliggencoffeeshopsineenstraatmetdrukverkeer,maarerzijnookcoffeeshopsmetweinig ofgeenverkeerindestraat.overhetalgemeenzijndecoffeeshopsgoedbereikbaarmethet openbaarvervoer,vaakiserparkeergelegenheidopkorteloopafstand,maardichtbijdecoffee shopismeestalmoeilijkeenvrijeparkeerplektevinden.hetmerendeelvandecoffeeshopsligt ineengebiedmeteenhoogparkeertarief. Debuitenkantvandecoffeeshopsisheelgevarieerd,vansmallepandjestotdubbelepandenen pandenmettweeofdrieetages.demeestecoffeeshopszijnvanbuitenafalszodanigherken baar,maarerzijnookcoffeeshopswaarvoordithelemaalnietgeldt.portiersvoorofbijdedeur zijn uitzonderlijk.bij een kleinemeerderheidisvanbuitenafgoed te zienwatzichbinnenaf speelt;daartegenoverstaancoffeeshopsmetweinigtothelemaalgeeninkijk.ookalszodanig herkenbare coffeeshops vallen vaak toch niet echt op binnen het totale straatbeeld, bijvoor beeldomdatveelvandezakenindeomgevingookhunnaamopdegevelofhetraamhebben staan,ofsimpelwegomdatdecoffeeshopeenvandevelezakenindestraatofbuurtis.een kleindeelisjuistzeerprominentaanweziginhetstraatbeeld,bijvoorbeeldomdathetdeenige zaakis. OpbasisvanhundirecteomgevingenbuitenkantzijntweetypenAmsterdamsecoffeeshopste onderscheiden. Een ruime meerderheid is te typeren als ingebedde coffeeshops; zij liggen in drukkebuurtenmetveelandereondernemingen,inclusiefanderecoffeeshops.vaakliggender gelijkecoffeeshopsincentrum,maarookinzuidenwatminderinwest.hettweedetypeheb benwelosstaandecoffeeshopsgenoemd.zijhebbengeenofhoogstenséénanderecoffeeshop indedirecteomgevingenerismeerminderanderebedrijvigheid.dittypezienwehetvaakstin West,betreftvrijwelallecoffeeshopsinOostenallecoffeeshopsinNoord. 21

24 22

25 3 Bedrijfsvoeringenlocatiekeuze Alsvolgendestapindeinventarisatiezoomenwenuinopdebinnenkantvancoffeeshops.Om dittekunnendoen,benaderdenweeerstdeexploitanten/bedrijfsvoerdersvooreengesprek. Indienzijhiertoebereidwaren,werdenzijgeïnterviewdoverhetreilenenzeilenvanhunshop. Datluktebij66coffeeshops. Alle74coffeeshopsbuitenstadsdeelCentrumzijnpersoonlijkbezocht,meteenmaximumvan vierkeer.bijhetovergrotedeeltroffenwedeeerstekeeraldejuistepersoonaan,ofwasde aanwezigemedewerkerzovriendelijkomeventebellenmetdeeigenaar.eenkleindeelvroeg omopeenanderedagen/ofeenandertijdstiplangstekomen,zodatdeeigenaarofbedrijfslei deraanwezigwas.sommigenmoestenheteersttelefonischvragenenbespreken.onstweede (of soms derde) bezoek was in die gevallen vaak succesvol. Uiteindelijk zijn 45 exploitan ten/bedrijfsvoerdersbuitencentrumgeïnterviewd,bij26kregenwegeenmedewerkingenbij nogeensdriecoffeeshopshaddenwenavierbezoekennogsteedsgeenuitsluitsel.eenselectie vancoffeeshopsincentrumleverde21interviewsop,waardoorhettotaalop66komt.hetin terviewbestonddeelsuitopenendeelsuitgeslotenvragen. Indithoofdstukbesprekenweenkeleaspectenvandebedrijfsvoering,dewaarderingvande exploitanten/bedrijfsvoerdersvan delocatievanhun coffeeshopenhunoordeeloverandere locaties.ookvroegenwewatzijzoudendoenalshuncoffeeshopzoumoetensluitenomdatdie tedichtindebuurtvaneenschoolligt. Daarnaastkwamenindeinterviewsmetexploitanten/bedrijfsvoerdersthema saanboddiewe in volgende hoofdstukken zullen bespreken, namelijk: openingstijden en aantallen bezoekers (hoofdstuk5),overlast(hoofdstuk6)ende wietpas (hoofdstuk10). Bedrijfsvoeringenpersoneel Driekwartvandegeïnterviewden(74%)zegtdathuncoffeeshopeeneenmanszaakis,bijderest isheteenb.v.(14%)ofv.o.f.(12%).(dezeverdelingwijktafvandebedrijfsvoeringscijfersvoor dehelestad.volgensdezecijfersvandegemeenteamsterdamisietsmeerdandehelftvanalle Amsterdamse coffeeshops een eenmanszaak. 9 In onze inventarisatie zijn eenmanszaken dus oververtegenwoordigd.demeestplausibeleverklaringhiervoorisdatwerelatiefveelexploitan tenvancoffeeshopsbuitencentrumhebben geïnterviewd.dezeshopszijnvakereenmansza ken.) Personeelisvaakinvastedienst(78%)ofdecoffeeshopheefteenmixvanlossekrachtenen personeelinvastedienst(15%).slechts5vande66coffeeshopswerkenuitsluitendmetlosse 9 VolgenshetmeestrecenteoverzichtvandeGemeenteAmsterdamis52%eeneenmanszaak,26%een BV,NV,stichtingofvereniging,17%eenVOF(5%onbekend). 23

26 krachten.apartecannabisverkoperszijnongebruikelijk.inruimnegenvandetiencoffeeshopsis degenediedecannabisweegtenverkoopt,ookdegenediedekoffieschenkt. Tevredenheidmethuidigelocatie Op ééngeïnterviewdena isiedereen(zeer) tevreden metde huidigelocatie. Deexploitanten van buurtshops (coffeeshopsmetveelvasteklantenuitdebuurtenwenigtotgeentoeristenof verdwaalde klanten)gevenalsvoornaamsteredendatzeiedereenhierkennen.vaakzijnze zelfindiebuurtopgegroeid.meeralgemeen,dusnietalleenvoorbuurtshops,werkeneengoe desfeerindebuurtenhetontbrekenvanoverlastookmeeaanhetniveauvantevredenheid. Verderwordendegoedebereikbaarheidendeaanwezigheidvanmetroentramgenoemd.Op vallendzijndeantwoordendietemakenhebbenmetderustofjuistdedrukteineenbuurt.de coffeeshopsdieineenrustigebuurtzijngelegen,ervarendatalsprettig: Wijzittenineenzij straat, wat meer afgelegen. Hier dus geen verdwaalde toeristen, maar locals die van ons be staanafweten. Geïnterviewdendieindebinnenstadofaaneengroteverbindingsweggeves tigdzijn,noemenjuisthettegenovergesteldealsvoordeel: Centraleliggingenaltijddruk! Tot slotwordenhetuitzichtofdelichtvalgenoemd.coffeeshopsdiewatrustiger,bijvoorbeeldaan hetwater,liggen,vindenhetfijnomniettegendegebouwenvandebinnenstadaantehoeven kijken.deenigegeïnterviewdedieniettevredenismetdehuidigelocatiegeeftalsreden: Te veelanderecoffeeshopsindebuurt,veelrestaurantsencafés,veeldronkenmensenopstraat s nachts. Opdevraagoferooknadelenaandelocatiekleven,zegtietsminderdandehelftvolmondig nee. Eénopdevijfnoemtdeslechte(oftedure)parkeergelegenheidals(enige)nadeel.Daar naastisernogeenscala aannadelen,respectievelijkwensenterverbetering:geen terras,te rustig,tedruk,teklein,teweinigzonlicht,teveelandereshopsindebuurt.opvallendisdatvier geïnterviewdenmeteenalsnadeelnoemendaterscholenindebuurtzijn.zijleggendaarbijuit dathetalleeneennadeelismethetoogopdeaangekondigdemaatregelen,nietomdatzijdat zelfzoervaren.totslotnoemenviergeïnterviewdendeoverlastvanjongerenof junkies als nadeelvandebuurt. DebestebuurtvooreencoffeeshopinAmsterdam RuimdehelftvanalleondervraagdenvindthetCentrum,endanvooralhetWallengebied,de bestebuurtvooreencoffeeshopinamsterdam.opverreafstandvolgendandehaarlemmer buurt,jordaan,west,oost,rembrandtplein,rokinendebaarsjes.eenenkelingnoemtzuidoost: Daarzitnogniets,dusjelooptalseentiet! Eenkleindeelisvanmeningdathetnietuitmaaktinwelkebuurtjezit,want: elkebuurtiseen goedebuurt. Hetgaateromhoejealsondernemerdecoffeeshoprunt.Hoewordendeklanten behandeld?watisdeuitstralingvanensfeerindecoffeeshop?verkooptmenkwalitatiefgoede cannabis?dezezakenzijnvolgensdegeïnterviewdenveelbelangrijkerdan(alleen)deomgeving. 24

27 Buurtenwaarnogweleencoffeeshopbijkan EenderdevandeondervraagdenvindtdatergéénbuurtenofplekkenzijninAmsterdamwaar nogbestéénofmeercoffeeshopsbijzoudenkunnen,omdateralgenoegzoudenzijn.onder degenen die wel een buurt kunnen noemen, krijgt Noord de meeste stemmen, gevolgd door NieuwWest. AlsgevraagdwordtnaarbuurtenofplekkeninAmsterdamwaarnoggeencoffeeshopzit,maar waarweleentjezoumoetenzitten,steektzuidooster metkopenschoudersbovenuit. Drie kwartvandegeïnterviewdennoemtvastberadenenzonderaarzelingditstadsdeel.velenbe grijpennietwaaromhetzolangduurtdaar.ijburgwordttevensgenoemdalsplekwaarecht eencoffeeshopmoetkomen.nietbehorendtotdegemeenteamsterdam,maarwelgenoemd, zijndiemenenamstelveen. Verplaatsingvanwegeschoolindebuurt In de interviews met de exploitanten/bedrijfsvoerders legden we hen ook de volgende vraag voor: Deregeringwildatergeencoffeeshopsmeerindebuurtvanscholenzijn.Steldatuuw coffeeshopzoumoetensluitenalsgevolgvanditbesluit,zouudaneennieuwecoffeeshopwil lenopenen?.bijnaallegeïnterviewdenantwoorddenpositiefenzoudenindatgevaleennieu wecoffeeshopwillenopenen.vervolgensvroegenwewaarzijditdanzoudenwillendoen.de meestenblijvenhetliefstindebuurtwaarzenuzitten,maardanwatverderop,vergenoegvan deschool.daarnaastishetcentrumgeliefdalsnieuwelocatie,maardegeïnterviewdenzienhet nietsnelgebeurendatzij,juistinhetgebiedwaareen opruiming vancoffeeshopsplaatsvindt, eennieuweshoptoegewezenzoudenkrijgen.overhetgeheelgenomenzijnervolgensdeex ploitantentweeoptiesvoorcoffeeshopsdiebuitencentrumgevestigdzijn:ófmeerrichtinghet Centrumverhuizenófwatdieperhunstadsdeelin.Zozoueencoffeeshopin(hetvoormalige stadsdeel)oudwestlievernaarcentrumofeldersinwestverhuizendannaarzuidofoost.de geïnterviewden willen minder graag naar een compleet ander stadsdeel. Verder zijn gewilde buurtenonderandere:depijp,ijburg,westerparkensloten(nieuwwest).enkelenzeggendat zehetnietergzoudenvindenomamsterdamteverlatenalszebijvoorbeeldnaarschipholof eenbuurgemeentezoudenkunnengaan.ongeveeréénopdetienzoueenlocatieinzuidoost zeerzekeroverwegen,voornamelijkomdatdaarnoggeenenkelecoffeeshopis.volgensdeze groepzaldeomzetdanhoogzijn. Verderis,netalsbijdevraagnaardebestebuurt,eenkleindeelheteensdathetnietuitmaakt waarzeeenlocatiekrijgentoegewezen.alsondernemerzorgjeerzelfvoordatjecoffeeshop goeddraaitendaarheeftdebuurtnietzoveelmeetemaken.kwaliteit,sfeer,klantvriendelijk heidenserviceiswaarhetomdraait.alslaatstezijnerookexploitantenvoorwieheteventueel willenopenenvaneennieuweshopafhangtvandelocatiediezekrijgenaangeboden: Alsikop eenindustriegebiedinnoordofwestwordtneergezet,bedankikvriendelijk.danishettoch echteindeverhaal. 25

28 Nietgewildebuurten Daarnaast vroegen we aan de exploitanten/bedrijfsvoerders naar welke buurten zij absoluut nietzoudenwillenverhuizenmethuncoffeeshop.ongeveeréénopdedriezouabsoluutniet naarzuidoostwillenalshendaareenmogelijkheidtoezouwordengeboden,omdathetteveris en/of veel gedoe met beleid en veiligheid. Er zou dan goede beveiliging moeten zijn en een nauwesamenwerkingmethetstadsdeel.eénopdevijfzietnoordnietzittenalsnieuwelocatie (tever).voornogietsmindergeïnterviewdenzijnvooralbepaaldedelenvan(nieuw)westniet gewild (Geuzenveld, Bos & Lommer). Ten slotte maakt het voor krap een kwart niet echt uit waarzeeennieuwecoffeeshopzoudenmogenopenen: Elkebuurtisbespreekbaar,mitsge schiktelocatie. Exploitantenvindeneenlocatievooralgeschiktalshetgoedbereikbaaris,nietafgelegen,ineen fijne/gezelligebuurtligtenvanwegehetgevreesdeafstandscriteriumnietindebuurtvaneen school.goedebereikbaarheidheeftvooralbetrekkingophetopenbaarvervoer,maarvaakook op auto s, hoewel sommige exploitanten goede bereikbaarheid voor auto s minder belangrijk vinden,omdatjedantemakenkrijgtmet(deoverlastvan)eventueeldubbelgeparkeerdeau to s. Conclusie Uitinterviewsmet66coffeeshopexploitanten(ofhunbedrijfsvoerders)blijktdatdemeerder heid van de Amsterdamse coffeeshops eenmanszaken zijn en de rest een besloten vennoot schap(b.v.)ofeenvennootschaponderfirma(v.o.f).doordatverhoudingsgewijsmeerexploi tanten buiten Centrum zijn geïnterviewd, zijn exploitanten van eenmanszaken oververtegen woordigdindeinterviews.stadsbreedisietsmeerdande helftvandecoffeeshopseeneen manszaak.personeelisvaakinvastedienstenapartecannabisverkoperszijneerderuitzonde ringdanregel. Vrijwel alle exploitanten zijn tevreden met hun huidige locatie. Vaak vinden exploitanten het Centrumdemeestaantrekkelijkebuurtvooreencoffeeshop,maarerzijnerookdiehierbijkie zenvooroost,westofnieuwwest.eenenkelingnoemtzuidoost.datisookhetstadsdeeldat verreweghetvaakstnaarvorenwordtgebrachtinantwoordopdevraagnaarbuurtenofplek keninamsterdamwaarnoggeencoffeeshopzit,maarwaarweleentjezoumoetenzitten.drie kwartvandegeïnterviewdennoemtvastberadenenzonderaarzelingditstadsdeel.tegelijker tijdiszuidoosthetstadsdeelwaarnogalwatcoffeeshopexploitantengeenszinsnaartoezouden willenindienhunzaakzoumoetenverhuizen. 26

29 4 Inrichting Inhetinterviewmetdeexploitanten/bedrijfsvoerderswerdookgevraagdomindecoffeeshop observatiesentellingentedoenendatmochtin59coffeeshops.datgebeurdepercoffeeshop in twee blokken van twee uur (tussen 15:00 18:00 uur en 18:00 21:00 uur), verspreid over tweeverschillendedagen(donderdag,vrijdagen/ofzaterdag).hetovergrotedeelvandezecof feeshopswaszonderaanbellentoegankelijk,maarbij11vande59moestaangebeldworden. Geenvandecoffeeshopshadeenportier.Eenopdevijfcoffeeshopswasvanbinnensmalen/of klein,ietsmeerwarengroot(circa50 60m 2 )ofzelfsheelgroot(bijvoorbeeldmettweeverdie pingen)endehelfttussenin(nietklein,maarooknietgroot). Personeel Bijdeobservatiesisgeteldhoeveelpersoneelopdatmomentopdewerkvloeraanwezigwas.Bij driekwartvandecoffeeshopsstondéénpersoonbijdebalie.dezepersoonverkooptdecanna bisenserveerteventueelkoffie,colaenchips.bijnaeenkwartvandeshopshadtweetotdrie werknemersopdevloereninmaarééncoffeeshopsnoteerdendeveldwerkersmeerdanvijf medewerkers. Tabel4.1Aantalpersoneelsledenaanwezig n % > Totaal Zitplaatsen Hetbepalenvanhetaantalzitplaatsenwasgemakkelijkalssimpelwegdestoelengeteldkonden worden,maarlastigerwashetbijbijvoorbeeld(lange)bankenindecoffeeshopstonden.indeze gevallenisingeschathoeveelpersonenopzo nbankplaatszoudenkunnennemen.dezitplaat senindeeventuelerookruimtezijnapartgeteld.deeventuelerookruimtenietmeegerekend hebben10vande59coffeeshopsgeenenkelezitplaats.bijdeanderecoffeeshopsvarieerthet aantalzitplaatsenvan1totenmet65,meteengemiddeldevan14.9(gemiddeld12.3vooralle 59coffeeshops).Vande59geobserveerdecoffeeshopshebben48eenrookruimte(81%).Vier hiervanhebbengeenzitplaatsinderookruimte,bijdeoverige44varieerthetaantalzitplaatsen van4totenmet40.meteengemiddeldevan19.0(17.8voorallecoffeeshopsmetrookruimte, (14.2vooralle59coffeeshops).Tellenwedezitplaatsenpercoffeeshopbijelkaarop,danko menweopeengemiddeldevan

30 Afhaalbalie Indemeestebezochtecoffeeshopskunnenklantenbijdezelfdebalie(toonbank,bar)huncan nabisénhunconsumptiekopenenisergeenapartehaalbalie.deanderecoffeeshopsbeschik kenmeestalbinnendeshopovereenaparte,maarvrijtoegankelijkehaalbalie,ofhebbenbin nendeshopeenhaalbaliemeteenbeveiligdedeur,waarklantenmoetenaanbellenvoordatde deurwordtopengedaan.slechtsééncoffeeshopheefteenafhaalbaliemeteenaparteingang naastdecoffeeshop. Tabel4.2Locatieentoegankelijkheidvanafhaalbalie n % Bar&afhaalbalieineen Apartehaalbalieindeshop(vrijtoegankelijk) Haalbaliemetaparteingangnaastdeshop Apartehaalbaliemetbeveiligdedeurindeshop Totaal Overigefaciliteiten Bijnaallebezochtecoffeeshopsdraaienbinnenmuziek(92%).Hetvaakstisditzachteachter grondmuziekofstaatdemuzieknietluidennietzacht,maardaartussenin.inzevenshops(12%) werddemuziekals luid beoordeeldenkondendebezoekerselkaaramperverstaan.eenforse meerderheidvandeonderzochtecoffeeshopsheefteentelevisieofscherm(81%).indriekwart kunnenspelletjesgedaanworden(76%)eneenopdevijfheefteenpooltafel(20%).verderzijn erookvaakcomputersmetinternet. Samenvattingenconclusie In59coffeeshopsopde(gemiddeld)drukstedagenentijdstippen(namiddagenvooravondvan donderdagtotenmetzaterdag)zijnobservatiesgedaan.quahoeveelheidpersoneelenaantal zitplaatsen lijken de coffeeshops over het geheel genomen sterk op kleine cafés, met weinig personeelengemiddeld27zitplaatsen.vieropdevijfcoffeeshopshebbeneenrookruimte.de meestebezochtecoffeeshopshebbengeenapartebalieomcannabistekopen,anderehebben weleenaparte(aldannietbeveiligde)haalbalie.slechtsbijuitzonderingisereenafhaalbalie meteenaparteingangnaastdecoffeeshop,maarhierbijmoetaangetekendwordendatcoffee shops met uitsluitend afhaalfunctie enigszins ondervertegenwoordigd zijn in dit deel van ons onderzoek. 28

31 5 Openingstijdenenaantalbezoekers Indeinterviewsmetde66exploitanten/bedrijfsvoerdersisookinformatieverzameldoverope ningstijdenenoveraantallenbezoekers.daarnaastzijnin59vandebetreffende66coffeeshops observatiesentellingengedaan. Openingstijdenenpiekendaluren Demeestecoffeeshopsgaanopentussen09:00en11:00uur sochtends.desluitingstijdligt meestaltussen23:00en01:00 savonds/ snachts. Tabel5.1Openingstijden Van tot uur MA DI WO DO VR ZA ZO 07:00 01: :00 00: :00 01: :00 23: :00 00: :00 01: :30 00: :30 01: :00 20: :00 23: :00 00: :00 01: :00 19: :00 21: :00 22: :00 23: :00 00: :00 01: :00 19: :00 23: :00 00: :00 00: :00 01: :00 22: :00 00:00 1 Totaal

32 Gemiddeldzijndecoffeeshops14uurperdaggeopend,hetgeenneerkomtomrondde100uur perweek.overhetalgemeenishetvolgensdeexploitantenhetrustigstopdinsdagenzondag, de drukste dagen zijn vrijdag en zaterdag. Aan het eind van de donderdagmiddag begint de piekperiodeendieduurttotzaterdagavond. Figuur5.1Piekendalurencoffeeshops 100% 80% 60% 40% Rustig Minder druk Druk 20% 0% MA DI WO DO VR ZA ZO Dedagelijksedrukteineencoffeeshopbegintmeestalrond16:00 17:00.Studentenverlatende studiebankenendeeersteklantendievanhunwerkkomen,druppelensnelbinnen.dedrukte duurtnietdeheleavond.despitsisvaaktussen16:00 20:00endaarnawordthetweerietsrus tiger(maardeavondisnogaltijddrukkerdandemiddag).ookzijnercoffeeshops,metnamede buurtshops,waarhetjuistna19:00of20:00hetdrukstis.hun(vaakvaste)klantenhebbendan thuisgegetenenkomen savondsnaardecoffeeshopomteblowen,eenkopjekoffietedrinken enbekendenteontmoeten.indiezinvervultdecoffeeshopookzekereensocialefunctie.van groteinvloedopdedrukteisvoetbal.alseentvaanwezigisindecoffeeshopeneriseenwed strijd,ishetaltijddrukkerdannormaal. Opvallendisdatcoffeeshopsdievroegopenzijn(tussen07:00en09:00enookeenpaardieom 09:00uuropengaan)somstemakenhebbenmetochtenddrukte.Dezekomtdanvanklanten die bijvoorbeeld net uit de nachtdienst komen en eerst langs de coffeeshop gaan voordat zij naarhuiskeren.overhetalgemeenishetindergelijkecoffeeshopsindemorgentussen10:00 en12:00uurhetrustigstenishetweerdrukkerrondlunchtijd,totongeveer14:00uur. Aantallenbezoekersvolgensexploitanten Vande66geïnterviewdeexploitanten/bedrijfsvoerderswildenzesgeeninformatiegevenover aantallenbezoekers.deoverige60vindenhetoverhetalgemeenmoeilijkombetrouwbareaan tallentegeven.hetaantalbezoekersisvaaknogalvariabelenhierbijspelenfactorenmeeals hetweer,voetbaloptv(drukkerofjuistrustiger)envakantieperiodes(idem).sommigeexploi tantenkondenmetbehulpvandekassa(dieelketransactiebijhoudt)eenredelijknauwkeurige schattinggevenvanhetaantalbezoekers.anderenmaakteneenschatting uithethoofd.de schattingenvanhetaantalbezoekersdoordeweeks(maandagtotenmetdonderdag)variëren van60totenmetruim3200eninhetweekend(vrijdagtotenmetzondag)van75totenmet 3000.Gemiddeldishetaantalbezoekersdoordeweeks420eninhetweekend447,waarmee 30

33 hetgemiddeldeperweekneerkomtop867bezoekers.demedianenzijn:400doordeweeks,340 inhetweekenden740perweek.voordeheleweekkomtditneeropgemiddeldbijna9bezoe kersperuur(mediaan7.4). Gemiddeldeenmediaan Somswordtnaasthetgemiddeldedemediaanaangegeven.Datisdescorewaardehelftboven endeanderehelftonderzit.demediaangeeftsomseenrealistischerbeeldvande doorsnee omdathetgemiddeldevertekendkanwordendoorextremeantwoorden(uitschieters),bijvoor beeldeencoffeeshopmetveelmeerklantendanderest. Het aandeel zitters en halers, Amsterdammers en nietamsterdammers, en toeristen en niet toeristenvarieertsterktussendecoffeeshops.afgaandeopdeinformatievandeexploitantenis deverdelingpercoffeeshopalsvolgt: Gemiddeld33%zitters(mediaan30%)en67%halers(mediaan70%). Gemiddeld66%Amsterdammers(mediaan80%)en34%nietAmsterdammers(mediaan 20%) Gemiddeld24%toeristen(mediaan10%)en76%niettoeristen(mediaan90%). Demeerderheidvandebezoekersvandeonderzochtecoffeeshopswoontvolgensdeexploitan ten ook in Amsterdam. Hun nietamsterdamse klanten komen voornamelijk uit naburige ge meenten.zohebbencoffeeshopsinnoordklantenuitpurmerendofzaandam,dieinoostuit AlmereendieinWestuitBadhoevedorp.Hetschattenvanhetpercentagetoeristenvondende exploitantenmoeilijk,wantdithangtsterkafvanhetweerenvakantieperiodes. Hetkandatje tweemaandengeenenkeletoeristindeshopzietenvervolgenseenstroomvantoeristenbe dient. Deexploitantenhebbendaaromeengemiddeldpercentagetoeristengeschat. Tellingen Inde59coffeeshopswaarobservatieszijngedaan,werden4313bezoekersgeteld.Detellingen hebbensteedsoptweetijdstippenendagenplaatsgevonden,waarbijhetopvallendisdathet voorhetovergrotedeelvandecoffeeshopsnietzoveeluitmaaktofdetellingenplaatsvonden opdonderdag,vrijdagofzaterdag,enooknietofdatgedurendetweeuurtussen15:00 18:00 uuroftussen18:00 21:00uurwas.Weliswaarlijkthetvolgenstabel5.2datopvrijdagtussen 15 18uurdemeesteaanloopisindecoffeeshops,maarditistochniethetgeval.Opvrijdag werdennamelijkmeertellingengedaan(52)danopdonderdag(35)enzaterdag(29).inbijna allecoffeeshopswerdenbeidekerenongeveerevenveelbezoekersgeteld. 31

34 Tabel5.2Dagdelen Eerste Tweede Totaal telling telling* n % n % n % Donderdag Donderdag Vrijdag Vrijdag Zaterdag Zaterdag Totaal *Tweecoffeeshopsweigerdenmedewerkingaandetweedetelling Intotaalwarenergemiddeld73bezoekers(mediaan=67)percoffeeshopgedurendevieruur. Ditkomtneeropgemiddeld18.3bezoekersperuur(mediaan16.8). 10 Wanneerwederesultatenvandetellingencombinerenmetdeschattingenvandeexploitanten dankomenweopdevolgendeaantallenbezoekers: Perweekkomentussen15:00en21:00uuropdonderdag,vrijdagenzaterdagsamen gemiddeld329vandegemiddeldgeschatte867bezoekers,oftewel38%. Uitgaandvandemedianenisdit41%. Tijdensderestvandeweekzijnergemiddeld6 7bezoekersperuur(median5 6). Uitgaandvandetellingenkunnenwedecoffeeshopsquadrukteinvijfcategorieënverdelen.In eenopdedrieishetrustigofheelrustigeninbijnadehelftishetdrukofheeldruk.hierbijpast dekanttekeningdatdecoffeeshopsmet(heel)weinigbezoekersbuitenbeschouwingzijngela ten,waarerinwerkelijkheidmogelijkmeerrustigeenminder(heel)drukkecoffeeshopszijn. Tabel5.3Coffeeshopsingedeeldnaardrukteopbasisvanhetaantalbezoekers(tellingenvan4uur) Druktecategorie Bezoekersper4uur (piekmomenten) n % Heelrustig Rustig Doorsnee Druk Heeldruk Bezoekersprofiel Tijdensdetellingenzijnookenkelebasalekenmerkenvanbezoekersgenoteerd.Degemiddelde leeftijdis32.6jaar.bijnaeenopdezesisvrouw. 10 Geëxtrapoleerdnaardegeheleperiodevan15:00 21:00uurendriedagen(=18uurper)levertditeen gemiddeldaantalbezoekersopvan329(mediaan=302). 32

35 Tabel5.4Geslachtgeteldebezoekers Eerste Tweede Totaal telling telling n % n % n % Man Vrouw Totaal Tweeopdedriebezoekerskomenomtehalen,evenveelalsindegemiddeldeschattingvande exploitanten.blijkensdetellingenzijneraardigwatcoffeeshopswaarbijnauitsluitendmensen cannabiskomenhalen,maarbijnageenshopswaarvrijwelalleenmaarzitterskomen.decof feeshopswaarzittersdeoverhandhebben,hebbenmeestalwatminderaanloopdanoverige coffeeshops. De verdeling halers zitters verschilt niet tussen de geobserveerde dagen of tijd stippen. Tabel5.5Halers/zitters Eerste Tweede Totaal telling telling n % n % n % Halers Zitters Totaal Minderdaneenopdevijfgeteldebezoekersistoerist.Datiswatminderdandegemiddelde schattingvande exploitanten (24%),maarditkanverklaardwordendoorhetfeitdat coffee shopsmetvrijweluitsluitendtoeristennietzijnmeegenomenindetellingen.opzaterdagavond zijnrelatiefminderbezoekertoeristdantijdensdeanderedagdelendatgeteldwerd.weliser eengrotevariatieinhetaandeeltoeristenpercoffeeshop.insommigecoffeeshopszijntijdens detellingenhelemaalgeentoeristengeconstateerd,inanderejuistveel. Tabel5.6Toerist/niettoerist Eerste Tweede Totaal telling telling n % n % n % Toerist Niettoerist Totaal Conclusie Interviewsmet66exploitanten/bedrijfsvoerdersenobservatiesin59coffeeshopsleverenhet volgendebeeldop.gemiddeldzijndecoffeeshopsongeveer14uurperdagenrondde100uur perweekgeopend.hetdrukstishetmeestalindenamiddagenvooravond.aanheteindvande donderdagmiddagbegintdepiekperiodeendieduurttotzaterdagavond.gemiddeldschatten 33

36 deexploitantenhetaantalbezoekersop867perweek,maarditverschiltsterktussendecoffee shops.omgerekendkomtditneerop(afgerond)gemiddeld9bezoekersperuur.tellingentus sen15:00en21:00uuropdonderdag,vrijdagenzaterdagleverengemiddeld18bezoekersper uurop.tijdensderestvandeweekzijnerdusgemiddeld6 7bezoekersperuur. Afgaandopdetellingenzijndebezoekersgemiddeld32.6jaar.Bijnaeenopdezesisvrouw.Er zijntweekeerzoveelhalersalszitters.tusseneenopdevijfeneenkwartistoerist,maarstads breed is het aandeel waarschijnlijk groter, want typische toeristenshops zijn ondervertegen woordigdinhetonderzoek. 34

37 6 Overlast Overlastiseenlastigfenomeen.Ofomwonendenenvoorbijgangersoverlastervarenvancof feeshopshangtbijvoorbeeldmedeafvanhoedrukhetverderindestraatis.ineenbuurtmet veelhorecazulleneenpaarklantenvoordedeurvaneencoffeeshopmindergauwalsoverlast ervarenworden,danineenstraatdieverderrustigis. Indithoofdstukwordtvanuittweeinvalshoekeningegaanopoverlastinrelatietotcoffeeshops. Eerstbeschrijvenwedebevindingenvandeobservatiestijdensdeinventarisatiesvande195 coffeeshops;daarmeebouwenwevoortophoofdstuk2(overdeomgevingenbuitenkantvan coffeeshops).vervolgensschetsenwewatdeexploitanten/bedrijfsvoerdersvancoffeeshopste berdebrengenoverklachtendiezijkrijgenvanomwonendenoveroverlastenwatzijhieraan doen. Observaties Bijdeobservatieshebbenwenietonderzochtofdebuurtdaadwerkelijkoverlastervaart,maar uitsluitendnaar(potentiële)bronnenvanoverlastgekeken. Bijruimdehelftvandecoffeeshops(57%)stondengeenscootersoffietsenbuitenderekken. (Fietsendienetjesinhetrekstonden,teldennietmee,wantdieveroorzakengeenoverlast.)Bij demeesteanderecoffeeshopsstondenwelveelfietsenvoorhetpand,maardiestondenook overaleldersindestraatvoorwinkels,huizenetcetera 11 (11%),oferstondenhoogstensvijf fietsenvoordecoffeeshop(30%).slechtsbijeenpaarcoffeeshops(2%)stondenmeerdanvijf fietsenofscootersvoordedeur. Tabel6.1 Scootersenfietsenbuitenhetrekbijdecoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Veel,maaroveralindestraat scooters/fietsenvoordeshop Meerdan5voordeshop Totaal Overlastisvaaknieteenvoudigteobjectiveren.Tochhebbenwetijdensdeobservatiesgetracht eventueleoverlastdoorcoffeeshopbezoekers losvandevraagofomwonendenofvoorbijgan gersditookalszodanigervarenzogoedmogelijkinkaarttebrengen.wenoteerdeninwelke matefietsenen/ofscootersfoutgeparkeerdwaren(bijvoorbeeldbuitenderekken),respectie 11 Inditgevalisniet(duidelijk)vasttestellenofdefietsen/scootersvancoffeeshopbezoekerszijn. 35

38 velijkdedoorgangbelemmerden.enofscootersvoordedeurstondenteronken,benzinewal menverspreidden,endergelijke. Doordezebrilbekekenwasbij23coffeeshops(27%vandeshopsmetscooters/fietsenbuiten hetrek;12%vantotaal)sprakevan(potentiële)overlast. Tabel6.2 ters/fietsenbuitenrek) (Potentiële)overlastvanscootersenfietsenbijdecoffeeshop(alleenindienscoo Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Weinig Tussenin Veel Totaal Ookwerdgeturfdinwelkemateklantenvoordedeurvandecoffeeshoprondhingen,vooreen praatje,omeenjointoptesteken,eensigaretteroken,etcetera.bijverrewegdemeestecof feeshops(95%)hingtijdensdeobservatiesniemandvoordedeur.bijslechtstweecoffeeshops hingeengroepjevoordedeur,ietsvakeréénofeenpaarklanten.somshingenbezoekersniet voordecoffeeshopzelf,maarwatverderopindestraatofopeenpleintje.hierbijmoetvermeld wordendatdeobservatieshebbenplaatsgevondenindekoudemaandfebruari,waardoorhet mogelijkisdatweminder hangers voordedeurhebbenaangetroffendanhetgevalzouzijnbij beterweer. Tabel6.3 Klantendierondhangenvoordecoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Enkeling 3 5klanten Meerdan5klanten/groepje(s) Totaal Tenslottewerdbijdeobservatiesgekekennaardeaanwezigheidvaneenterras,stoelenofeen bankjevoordedeurvandecoffeeshop.(hetgedragvanklantendiedaarkunnenzittenzouals overlastervarenkunnenworden).bijvieropdevijfcoffeeshops(80%)wasditniethetgeval.bij deandereshopsstondenmeestaleenpaarstoelenofeenbankjevoordedeur(13%),minder vaaktussenvijfentienstoelen/zitplaatsen(5%)enbijnogietsmindercoffeeshopsmeerdan tien(3%).meerdanvijfstoelen/zitplaatsentroffenwevrijweluitsluitendincentrumaan. 36

39 Tabel6.4 Terrase.d.voordecoffeeshop Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Geen Enkelestoelen,bankje stoelen Meerdan10stoelen Totaal Klachtenvolgensexploitanten Inde66interviewsmetexploitanten/bedrijfsvoerdersistevensgevraagdnaarklachtenende afhandelingdaarvan.hetovergrotedeel(90%)zegtnooitklachtenbinnentekrijgeneneenaan talbenadruktzelfshetgoedecontactmetdebuurt: DeTNTpostlaathierzelfspakketjesachter voorbewonershierindebuurt. Officiëleklachtenkomenduszeldenvoor,maarvrijwelelke coffeeshopheeftweleenstemaken(gehad)meteenbuurmanofvrouw,omdatdemuziekte luidstaatofdatdedeurharddichtslaatendebovenburenhethoren.buurtbewonerslossenhet indeogenvandeexploitantendoorgaansnetjesopdoor gewoonnaarbinnentelopenenhet temelden. Exploitantenzienditnietalseenklachtdus,maarmeeralseenvraagofverzoek. Meestalisditinde buurtshops nieteensnodig.deeigenarenvandezeshopszeggenvaakie dereenindebuurttekennen, duszaleenklachtnietsnelontstaan. Eerderzouiemandnaarze toestappenom erevenovertekletsen. Degeïnterviewdeexploitantenvindendatzijzichgoedopstellentegenoverbuurtbewoners.Al vindenzedeklachtofhetverzoekombijvoorbeelddemuziekzachtertezettennietterecht, tochgaanzeoveropactie.alleexploitantenzeggendatzeeengoederelatiemetdebuurtbe langrijkvinden. Maaruiteraardvaltnietiedereenteplezieren. Tweeexploitantenhebbeneen vergunningtot01:00 snachts,maarsluiteneenuureerdervanwegede(rustvande)buren. Enkeleshopshebbeneenbuurmanofvrouwdiealtijdklaagt,overallesennogwat.Dezewordt volgensdegeïnterviewdenvaaknieteensmeerserieusgenomendoordebuurten/ofpolitie. Verderishetsomsdeveranderendesamenstellingvandebuurtdieklachtenkanopleveren.Een coffeeshophoudervertelt: Wijzittenhieralzolang.Nuersteedsmeeryuppenindebuurtko menwonen,klagenzeoverdeinenuitstroomvanmenseninhunstraat.devorigebewoners hebbendaarnooitlastvangehad. Ofhijdeklachtenterechtvindt? Dathaddenzezichmoeten bedenkenvoordatzehiereenhuiskochten.onzeklantenveroorzakengeenoverlast,maarja, hetzijnerwelveel,duswehebbeneengroteinenuitstroom. Eenvandeexploitantenzegt vaakklachtentekrijgenoverplassendepersonenindeomgevingvandecoffeeshop. Hetper soneelgaatdanaltijdevennaarbuitenomtekijkenofdatwaarisenofhetklantenzijnvande coffeeshop.vaakisditnietzo,maardanspreekthetpersoneeldeschuldigenertochopaan. Omklachtenoverparkeeroverlasttevoorkomen,hebbenveelvandebezochtecoffeeshopseen bordjeopdedeurwaaropstaatdat dubbelparkeerders nietwordengeholpen.inhetverleden hebbenveelcoffeeshopshierwelproblemenmeegehad,dusdaarwordtextragoedopgelet. 37

40 Daarnaastzeggengeïnterviewdendatzijhunklantenechtverzoekenomnietvoordedeurofin portiekentehangenenluidtepraten,omdatzewetendatditoverlastveroorzaakt. Conclusie Fietsenofscootersvoordedeur,klantenophetterrasofdieopstraatrondhangenendubbel geparkeerdeauto skunnenaanleidinggeventotklachtenoveroverlast.uitobservatiesbij195 coffeeshopsdatdergelijkezakenweinigvoorkomen,danwelmeestalnietspecifiekzijnvooreen coffeeshop,bijvoorbeeldomdatoveralindestraatfietsenofscootersopdestoepstaan.groep jesklantendievoordedeurrondhangenhebbenwezeldenaangetroffen,maarditzouvaker kunnenvoorkomenbijwarmweer.gezienhetaantalklantenperuur(ziehoofdstuk6)isechter aannemelijkdathetdansteedsomkleinegroepjeszalgaan. Exploitantenkrijgennaareigenzeggenweinigklachtenoveroverlastendoenerveelaanom eengoedcontactmetdebuurtteonderhouden.metbordjeswaarschuwenzijklantentegen foutparkerenenklantenwordengemaandomzichvoordedeurgedeisdtehouden. 38

41 7 Bezoekersprofielenvoorkeuren Tussenbeginfebruarieneindmaart2011zijnin59Amsterdamsecoffeeshops1214bezoekers geïnterviewd.datgebeurdeopdezelfdedagenentijdstippenalswaaropdetellingenwerden verricht(ziehoofdstuk5).indithoofdstukschetsenweeenprofielvandecoffeeshopbezoekers, inclusiefhuneventuelevoorkeurvoorbepaaldetypencoffeeshops.involgendehoofdstukken wordenanderethema sbesprokenwaarovervragenwerdengesteldindeenquête,teweten: motievenvoorcoffeeshopbezoek(hoofdstuk8),bezoekersstromen(hoofdstuk9)endewietpas (hoofdstuk10). Hoedecijferstelezen Perthemawordendebevindingenweergegeven.Indemeestegevallenisookonderzochtofer verschillenzijntussendeklantenindeverschillendestadsdelen.daarbijkijkenwevooralnaar eventueleverschillentussenbezoekersvancoffeeshopsincentrumenderestvanamsterdam. Wesprekenalleenvanverschillenalsdezestatistischsignificantzijn,datwilzeggenvoormini maal95%nietaantoevaltoeteschrijven(p<.05). Somswordtnaasthetgemiddeldedemediaanaangegeven.Datisdescorewaardehelftboven endeanderehelftonderzit.demediaangeeftsomseenrealistischerbeeldvande doorsnee omdathetgemiddeldevertekendkanwordendoorextremeantwoorden(uitschieters),bijvoor beelddooreenpaarrespondentendieveelmeerjointsperdagrokendanderest. Steekproef,responsenrepresentativiteit Vandedeelnemende59coffeeshopszijn18gevestigdinCentrum,2inNoord,5inOost,17in Zuiden17inWest.Deverdelingvande1214bezoekersoverdecoffeeshopswasalvolgt:27% incentrum,4%innoord,9%inoost,31%inzuiden28%inwest.datiseenredelijkeafspiege lingvandeverdelingvandecoffeeshopsoverdestad(de toeristenshops nietmeegerekend), zijhetdatoostwellichtietsisondervertegenwoordigd. Overhetgeheelgenomenwasereengrotebereidheidbijdecoffeeshopbezoekersommeete doenaanhetonderzoek.wanneerzijnietmeededen(datgebeurdebijongeveeréénopdetien klanten),gavenzehiervoorvooralredenopdatzegeentijdhadden.erwashierbijgeensprake vanselectiviteitnaarleeftijd,welblijkenietsmindervrouwenmeegedaantehebbenaandeen quêtedanerindecoffeeshopsgeteldwerden(18%bijdetellingen,14%deedmeeaandeen quête). Ook in eerder Antenne onderzoek onder Amsterdamse coffeeshopbezoekers was het aandeel vrouwen iets hoger. 12 De gemiddelde leeftijd komt goed overeen met de tellingen, %(Nabbenetal.,2010). 39

42 maar is een paar jaar hoger dan in Antenne. 13 De verdeling naar etniciteit (westers vs. niet westers)komtgoedovereenmetantenne. 14 De1214coffeeshopbezoekersvertegenwoordigengeenrepresentatievesteekproefvanallecof feeshopklanteninamsterdam.metonzeaanpakmaaktenbezoekersdievakerindecoffeeshop komeneenveelgroterekansomgeïnterviewdtewordendandegenendieafentoekomen.de surveylevertweleentamelijkgetrouwbeeldopvandebezoekersdietijdensdepiekdagenen piekurenindecoffeeshopstevindenzijn.doortekiezenvoordepiekdagenenpiekureninde weekwordtdeoververtegenwoordigingvanfrequente(dagelijkse)bezoekersenigszinsgecom penseerd.daarnaastbeperktedeenquêtezichtotcoffeeshopbezoekersdievoldoendeneder lands spreken. In de praktijk betekent dit dat voornamelijk toeristen buiten beschouwing zijn gelaten.(zijkomenaanbodineenaanvullendonderzoek). Leeftijd,geslachtenetniciteit Deleeftijdvanderespondentenvarieertvan18totenmet71jaarenisgemiddeld32.4jaar (mediaan30jaar).eenkleineminderheid(6%)isjongerdan20jaar.ietsminderdandehelft bestaatuittwintigers,ongeveereenkwartisdertigerenderestisouder.watbetreftleeftijdis ergeenverschiltussenderespondentenincentrumenderestvandestad. 30% Figuur7.1Leeftijd 25% 20% 15% 10% 5% 0% Jongens en mannen zijn veruit in de meerderheid; 14% is van het vrouwelijke geslacht. Deze verdelingwasincentrumvergelijkbaarmetdieinderestvandestad.echter,insommigecof feeshopswaséénopdedriegeënquêteerdebezoekerseenvrouw,inandereniemand. Ruim tweederde van de respondenten is in Nederland geboren (69%), de rest verdeeld over tientallenlanden,waarvanhetvaakstinmarokkoofsuriname(respectievelijk9%en6%vande totalegroep).nietiedereendieinnederlandgeborenis,geldtalsautochtoon.etniciteitwordt innederlandbepaaldaandehandvanheteigengeboortelandendatvandeoudersendaarbij wordteenonderscheidgemaakttussenautochtonen(zelfenbeideoudersinnederlandgebo ren)enallochtonen(minstenseenvandeoudersinhetbuitenlandgeboren),opgesplitstinwes jaar(Nabbenetal.,2010) %nietwesters(Nabbenetal.,2010). 40

43 terseennietwesterseallochtonen.bijderespondentenvormenautochtonen(40%)degrootste subgroep;alsdewesterseallochtonenhierbijopgeteldworden,danheeftbijelkaargenomen ruimdehelfteenwesterseetniciteit(54%).nadeautochtonenvormenmarokkanendegroot stesubgroep(19%),gevolgddoorsurinamers(12%). VandeonderzochtecoffeeshopbezoekersinCentrumisbijnatweederdewesters,inderestvan destadzijnzeongeveerevenvaakwestersalsnietwesters. Tabel7.1 Etniciteit n % Nederland Marokko Turkije Suriname Antillen/Aruba Indonesië Overigwesters Overignietwesters Totaal Weetniet/onbekend 14 Tabel7.2 Etniciteit:westersennietwesters Totaal Centrum Overig p n % n % n % Westers Nietwesters Totaal <.001 Weetniet/onbekend 14 Woonplaats DeovergrotemeerderheidvanderespondentenwoontinAmsterdam(89%),7%woontinde buurtvanamsterdam(max.30minutenmetopenbaarvervoer)en5%woontverderweg.in coffeeshopsincentrumkomenverhoudingsgewijsietsmeerbezoekersvanuitgemeentenonder derookvanamsterdam. 41

44 Tabel7.3 Woonplaats Totaal Centrum Overig p n % n % n % Amsterdam BuurtvanAmsterdam Verderweg Totaal Onbekend Cannabisgebruik Kraptweederdegebruiktdagelijksofbijnadagelijkscannabis(66%),derestéénofeenpaarkeer perweek(27%)ofmindervaak(7%).opeendagdatzeblowen,rokenzegemiddeld3.3joints (mediaan 3). Meer respondenten roken meestal wiet (56%) dan meestal hasj (27%); de rest heeftgeenechtevoorkeur(18%).opaldezepuntenisergeenverschiltussenbezoekersincen trumeninderestvandestad.marokkanenonderscheidenzichechterduidelijkvandeoverige bezoekersdoordatzijveelvakerdevoorkeurgevenaanhasj. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Figuur7.2Voorkeurvoorsoortcannabisnaaretniciteit Totaal Marokkaans Overig Hasj Wiet Geenvoorkeur Coffeeshopbezoek Bijhetcoffeeshopbezoekmakenweeenonderscheidtussenbezoekinhetalgemeenenbezoek aandecoffeeshopwaarderespondentenwerdengeïnterviewd. Van de afgelopen 10 keer dat de respondenten naar een coffeeshop gingen, was dat gemiddeld9.6keerinamsterdam. Vandeafgelopen10keerdatderespondentennaareenAmsterdamsecoffeeshopgin gen,wasdatgemiddeld7.0keerindecoffeeshopwaarzijwerdengeïnterviewd(medi aan8.0).datgeldtietsvakervoorbezoekersdiebuitenhetcentrumwerdengeïnter viewd(gemiddeld7.1vs.6.7vande10keer). Ietsmeerdandehelft(56%)gingooknaareenofmeerandereAmsterdamsecoffee shops. 42

45 Meestalwasdatnaareen,tweeofdrieanderecoffeeshops(respectievelijk29%,30%en 20%vandegenendiemeerdanééncoffeeshopbezochten).Maarerzijnookrespon dentendiedeafgelopen10keervooralnaarallerleiverschillendecoffeeshopsgingen. Voordriekwartvanderespondentenisdecoffeeshopwaarzijwerdengeïnterviewd( dezecof feeshop )ookdecoffeeshopwaarzijhetallermeestkomen.voordemeesteanderenisdateen andereamsterdamsecoffeeshopenvooreenkleineminderheideentjebuitenamsterdam.res pondentendieincoffeeshopsbuitenhetcentrumzijngeïnterviewdnoemenietsminder deze coffeeshop danbezoekersdieincoffeeshopsincentrumzijngeïnterviewd. Tabel7.4 Welkecoffeeshopbezoekjehetallermeest? Totaal Centrum Overig p n % n % n % Dezecoffeeshop AndereAmsterdamsecoffeeshop CoffeeshopbuitenAmsterdam Totaal Onbekend 3 Demeestegeïnterviewdebezoekersgaandagelijks(38%)ofeenpaarkeerperweek(42%)naar decoffeeshop.derestgaateenkeerperweek(12%)ofmindervaak.hierbijisergeenverschil tussenbezoekersincentrumenderestvandestad.aangezieneensubstantieeldeelvande respondentennietsteedsnaardezelfde(amsterdamse)coffeeshopgaat,ligtdefrequentievan hetbezoekaandecoffeeshopswaarzijwerdengeïnterviewduiteraardlagerdanhuncoffee shopbezoekinhetalgemeen.tochgaantweeopdedrierespondentendagelijks(27%)ofeen paarkeerperweek(42%)naardezecoffeeshop. Tabel7.5 Frequentiecoffeeshopbezoek Algemeen Dezecoffeeshop n % n % Elkedag Paarkeerperweek xperweek Paarkeerpermaand xpermaand Minder Zelden/nooit Totaal Onbekend

46 Verdeeldoverdedagligtdepiekinhetalgemenecoffeeshopbezoekoverduidelijkindeavond uren(62%).opflinkeafstandvolgtdemiddag(34%).eenkleineminderheidbezoektmeestal s ochtendsde coffeeshop(4%).hetbezoekaandezecoffeeshoplaatvrijweldezelfdeverdeling overdedagzien.inbeidegevallenisergeenverschiltussencentrumenderestvandestad. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Figuur7.3Wanneerbezoekjemeestaleencoffeeshop? (algemeen) Totaal Centrum Overig 'sochtends 'smiddags 'savonds 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Figuur7.4Wanneerbezoekjemeestaldezecoffeeshop? Totaal Centrum Overig 'sochtends 'smiddags 'savonds Voorkeurvoorgroteofkleinecoffeeshop Veelrespondentenhebbengeenduidelijkevoorkeurvooreenkleineofeengrotecoffeeshop, maaralszeweleenvoorkeurhebbendanveelvakervooreenkleinedaneenmiddelgrotecof feeshop.veruithetminstkiezenzevooreengrotecoffeeshop.respondentenincentrumheb benvakereenbepaaldevoorkeurdandieinderestvandestad,vooralvakervooreenkleine coffeeshop. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Figuur7.5Voorkeurvoorkleineofgrotecoffeeshop? Totaal Centrum Overig Groot Tussenin Klein Geenvoorkeur 44

47 Zittenofhalen? Bijnadehelftvanderespondentengaatalleenofvooralnaardecoffeeshopomercannabiste halen,veelmindergaanalleenofvooralomtezitten.ruimeenopdedriegaatomeencombi natie van halen en zitten. Voor de coffeeshops waar de respondenten werden geïnterviewd geldtgrotendeelshetzelfde,maarhierkomenzijverhoudingsgewijsietsvakeralleenofvooral omtezitten.inbeidegevallenisergeenverschiltussencentrumenderestvandestad. 50% 40% 30% 20% 10% Figuur7.6Zittenofhalen? Algemeen Dezecoffeeshop 0% Alleen/vooralkopen Allebeiongeveerevenveel Alleen/vooralzitten Watvindendebezoekersvancoffeeshopszonderzitgelegenheidenuitsluitendeenafhaalbalie? Hoe groot is de kans dat zij hier naartoe zouden gaan? De respondenten kregen een schaal voorgelegd,oplopendvan(1)zekerniettotenmet(5)zekerwel.ongeveereenopdedriebe zoekerszoudaarnietofzekernietnaartoegaan,tegenoverongeveerdehelftwelofzekerwel. Zoalsteverwachtenvalt,zijnhalersvakergeïnteresseerdinzo ncoffeeshopdanzitters.toch zijnerookhalersdiezeggendatzenietofzekernietnaareencoffeeshopmetalleeneenaf haalbaliezoudengaan enandersomzijnerzittersdieerwelofzekerwelnaartoezoudengaan. 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Figuur7.7Naarcoffeeshopmetalleenafhaalbalie? Totaal (1)Zekerniet (5)Zekerwel 45

48 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Figuur7.8Naarcoffeeshopmetalleenafhaalbalie? Zittersvs.halers Halers Mix Zitters (1)Zekerniet (5)Zekerwel Samenvattingenconclusie Inhetvoorjaarvan2011zijn1214bezoekersvanAmsterdamsecoffeeshopsgeïnterviewd.Zij vormeneenredelijkedoorsneevandebezoekersdieoppiekdagenenpiekurenincoffeeshops wordenaangetroffen,metuitzonderingvantoeristen,wantdienietzijnmeegenomeninditon derzoek.frequentebezoekers endaarmeewaarschijnlijkookfrequentecannabisgebruikers zijn bij dergelijke onderzoeken oververtegenwoordigd. Van de onderzochte bezoekers blowt 93%minstenseenkeerperweekenbijnanetzoveelkomenminstenseenkeerperweekineen coffeeshop(91%). Degemiddeldeleeftijdis32.4jaar(range18 71jaar)en14%isvanhetvrouwelijkgeslacht.Iets meerdandehelftheefteenwesterseetniciteit(40%isautochtoon);incoffeeshopsincentrum isdatbijnatweederdeeninderestvandestadongeveerdehelft.tweeopdedriegeïnterview de bezoekers blowen dagelijks of bijna dagelijks. Bezoekers hebben vaker een voorkeur voor wietbovenhasj,behalvemarokkaansebezoekers. VerrewegdemeesterespondentenwoneninAmsterdamenandersmeestalwelindebuurtvan destad.bijnaalhunrecentebezoekenaancoffeeshopswareninamsterdam.eendeelishonk vast(envaakgaandezerespondentennaardecoffeeshopswaarzijwerdengeïnterviewd),an derenbezoekenallerleiverschillendeamsterdamsecoffeeshops.buitencentrumzijnbezoekers watsterkergehechtaaneenbepaaldecoffeeshop. Depiekincoffeeshopbezoekligtduidelijkindeavonduren;kraptweederdegaatmeestaldan naardecoffeeshop.ongeveereenderdegaatmeestalindemiddageneenhelekleineminder heidindeochtend(o.a.bezoekersdie snachtshebbengewerkt). Voorveelbezoekersmaakthetnietechtuithoegrooteencoffeeshopis,maaralszijweleen voorkeurhebben,danscorengrotecoffeeshopsduidelijkhetlaagstenkleinecoffeeshopshet hoogst.hetsterkstgeldtditlaatstevoorbezoekersvancoffeeshopsincentrum. Meerrespondentengaanalleenofvooralnaardecoffeeshopomercannabistehalendanal leenofvooralomertezitten.hierbijisergeenverschiltussenbezoekersincentrumenderest vandestad.deanimovoorcoffeeshopsmetuitsluitendeenafhaalbalieenzonderzitgelegen heidissterkverdeeld.nietverrassendisdathalersvakergeïnteresseerdzijninzo ncoffeeshop danzitters.maarerzijnookhalersdienietnaareencoffeeshopmetalleeneenafhaalbaliezou denwillen enandersomzijnerzittersdieerwelnaartoezoudengaan. 46

49 8 Motievenvoorcoffeeshopbezoek Inhoofdstuk7hebbenwegeconstateerddatbezoekersvanAmsterdamsecoffeeshopsveelva kereenvoorkeurhebbenvoorkleinedanvoorgrotecoffeeshops,maarookdatdeanimovoor coffeeshopsmetuitsluitendeenafhaalbaliesterkverdeeldis.ommeertewetentekomenover watbezoekerswelofjuistnietbelangrijkvindenaaneencoffeeshophebbenwederesponden ten18criteriavoorgelegdwaarvanzijmoestenaangevenhoebelangrijkdezezijnvoorhunei gencoffeeshopbezoek.datgebeurdeoptweemanieren.eerstvroegenweomvoordezecoffee shop(waarzijwerdengeïnterviewd)bijelkcriteriumtekiezentussen:onbelangrijk,neutraalen belangrijk.laterindevragenlijstwerdendezelfde18criterianogmaalsvoorgelegdennumoes tenderespondentenaangevenwelkedriecriteriavoorhenhetbelangrijkstezijnvoorhuncof feeshopbezoekinhetalgemeen. Indithoofdstukdraaienwedevolgordeomenbesprekenweeerstwelkecriteriaderesponden tenvoorhuncoffeeshopbezoekinhetalgemeenbelangrijkvinden.vervolgenskomendecriteria voordezecoffeeshopaanbod.naeenoverzichtvanbelangrijkeenonbelangrijkecriteriawordt met statistische analyse onderzocht welke criteria samen clusters van motieven voor coffee shopbezoek vormen. Aansluitend worden de onderscheiden clusters nader getypeerd aan de handvananderekenmerkenvandebezoekersengaanwenahoedeclustersverdeeldzijnover destad. Coffeeshopbezoekinhetalgemeen Onbetwistbovenaanbijhetcoffeeshopbezoekinhetalgemeenstaatdekwaliteitvancannabis. Bijnadehelftvindtditzelfshetallerbelangrijkstecriterium.Opflinkeafstandvolgen:vriendelijk personeel en dichtbij huis (dit derde criterium wordt relatief vaak als allerbelangrijkst aange kruist).inafnemendematescorenvervolgens:goedesfeer,goedkopehasj/wiet,gezelligzitten envrienden/bekendenontmoeten.alleandercriteriascorenminderdan10% Specifiekepullfactoren Bijdecriteriadiewelscorengaathetvooralomspecifiekepullfactoren,datwilzeggen:kenmer kenvandecoffeeshopzelf.dezehebbenenerzijdsbetrekkingophetproductdatcoffeeshops verkopen:cannabis.hiervoorgeldtdatkwaliteitoverhetgeheelgenomenkennelijkzwaarder weegtdanprijs.anderzijdszijnerspecifiekepullfactorendietemakenhebbenmetdesetting: vriendelijkpersoneel,goedesfeer(muziek,inrichting,huisregels,etc.),gezelligzittenenvrien den/bekendenontmoeten. Specifiekepullfactorendierelatiefweinigindetopdrievanbezoekersvoorkomenzijn:rook ruimte,faciliteiten(games,internet,televisie,etc.)enanonimiteit. 47

50 Algemenepullfactoren Dezefactorenhebbenbetrekkingopdebereikbaarheidendeomgevingvandecoffeeshop.Van deze factoren scoort alleen dichtbij huis bij de drie belangrijkste kenmerken boven de 10%. Hiermeeisnietgezegddatdezekenmerkennauwelijksofnietmeetellenbijdekeuzevooreen bepaaldecoffeeshop,maarweldatzijvoorcoffeeshopbezoekinhetalgemeenniettotdedrie belangrijkstecriteriabehoren. Figuur8.1Driebelangrijkstecriteriavoorcoffeeshopbezoekinhetalgemeen Goedewiet/hasj Vriendelijkpersoneel Dichtbijhuis Goedesfeer Goedkopewiet/hasj Gezelligzitten Vrienden/bekendenontmoeten Oproutevanwerk/huis/school Rookruimte Anonimiteit GoedbereikbaarOV Goedbereikbaarauto Parkeergelegenheid Allerbelangrijkst Tweede plaats Derde plaats Faciliteiten Lageparkeertarieven Vervanmijnwoonbuurt Inbuurtvanwinkels Inuitgaansbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Bezoekaandezecoffeeshop Voor de coffeeshop waar zij werden geënquêteerd en over het geheel genomen ook het vaakstkomenhaddenderespondentenmeerkeuzeruimte,wantnumoestenzevoorelkcrite riumaangevenofzijhetwelofnietbelangrijkvonden.opallecriteriaiservariatieindeant woorden, maar sommige criteria vinden veel respondenten belangrijk, terwijl andere criteria voordemeestenonbelangrijkzijn. 48

51 Figuur8.2Matevanbelangvoorbezoekaandezecoffeeshop Goede wiet/hasj Vriendelijk personeel Goede sfeer Gezellig zitten Dichtbij huis Rookruimte Goedkope wiet/hasj Vrienden/bekenden ontmoeten Op route van werk/huis/school Anonimiteit Faciliteiten Goed bereikbaar OV Goed bereikbaar auto Parkeergelegenheid Lage parkeertarieven In uitgaansbuurt In buurt van winkels Ver van mijn woonbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Onbelangrijk Neutraal Be langrijk Specifiekepullfactoren Voorbezoekaandezecoffeeshopkomendezelfdespecifiekepullfactorenterugalsbijdetop driecriteriavoorcoffeeshopbezoekinhetalgemeen.tegelijkertijdishetbeeldnumeergenuan ceerd.zovindtnubijnadehelftvanderespondentendeprijs(goedkopehasj/wiet)belangrijk, terwijlditcriteriumbijminderdaneenkwartvanderespondentenindetopdriestondbijcof feeshopbezoek in het algemeen. Ook vindt de helft de aanwezigheid van een rookruimte be langrijk,terwijlditcriteriumweinigscoordeindetopdrievoorcoffeeshopbezoekinhetalge meen. Algemenepullfactoren Voorzoverrespondentenalgemenefactorenbelangrijkevindenvoorhunbezoekaandezecof feeshop, hebben ze voornamelijk betrekking op de bereikbaarheid: op de route van werk/huis/school,goedbereikbaarmetdeautoofhetopenbaarvervoer,parkeergelegenheid 49

52 enlageparkeertarieven.allebereikbaarheidscriteriawordendoorminderdandehelftvande respondentenbelangrijkgevonden,behalve dichtbijhuis.demeerderheidvindthetonbelang rijkofdecoffeeshopineenuitgaansbuurtofindebuurtvanwinkelsligt. Centrumversusanderestadsdelen TussenbezoekersvancoffeeshopsinCentrumendievancoffeeshopseldersinAmsterdamzijn ermetbetrekkingtotdecriteriavoorbezoekaandezecoffeeshopmeerovereenkomstendan verschillen.welvindenrespondentenuitcoffeeshopsbuitencentrumhetbelangrijkerdateen coffeeshopdichtbijhuisis,datdezegoedbereikbaarismetdeauto,datervoldoendeparkeer gelegenheidisendeparkeertarievenlaagzijn,dateranderefaciliteitenindebuurtzijnendat ereenrookruimteis. Vierclusters Clusteranalyseiseenstatistischemethodeomgroepenvanmensen,kenmerken,gedragingen, opvattingenendergelijkteconstrueren.heteneclusteronderscheidtzichvanandereclusters doordatderespondentenindateneclusterhetmeestmetelkaargemeenhebbenentegelijker tijdhetsterkstvanrespondentenindeandereclustersverschillen. Declusteranalyseindithoofdstukisgebaseerdopdescoresvanderespondentenopde18cri teriavoorhunbezoekaandecoffeeshopwaarzijwerdengeïnterviewd( dezecoffeeshop ).De zeanalyseresulteerdeinvierclustersalsdemeestoptimaleindeling.sommigecriteriaspelen nauwelijksofgeenrolbijdeclustervorming.datisvooralhetgevalalsergroteovereenstem mingis,metanderewoordenalsdeovergrotemeerderheidietsbelangrijk(bijvoorbeeldgoede kwaliteit cannabis) of juist onbelangrijk (bijvoorbeeld coffeeshop ver van eigen woonbuurt) vindt. Devierclusterszijnalsvolgttetyperen: 1. Gemakzuchtigen 2. Socializers 3. Minimalisten 4. Autoklanten Metdezetyperingwordtdemeestopvallendegrootstegemenedelerbinneneenclusteraange geven.hierisechternietzodatbijvoorbeelduitsluitendrespondentenvanhetvierdecluster metdeautonaardecoffeeshopgaan. Nadatdeclusterswarenbepaald,zijnallerespondentenvervolgensiedervoorzichingedeeldin eenvandevierclusters.zodoendekonvervolgenswordengetoetstofdeclustersookvanel kaarverschillenopanderekenmerkenvanrespondenten;dedaarbijbehorendetabellenstaan alsbijlageachterinditrapport. 50

53 Cluster1Gemakzuchtigen Goede wiet/hasj Vriendelijk personeel Goede sfeer Gezellig zitten Dichtbij huis Rookruimte Goedkope wiet/hasj Vrienden/bekenden ontmoeten Op route van werk/huis/school Anonimiteit Faciliteiten Goed bereikbaar OV Goed bereikbaar auto Parkeergelegenheid Lage parkeertarieven In uitgaansbuurt In buurt van winkels Ver van mijn woonbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Onbelangrijk Neutraal Belangrijk Vergeleken met de andere clusters hebben deze respondenten vooral weinig voorkeuren en scorenzijneutraalopveelcriteria,behalvedecriteriadiesowiesoveelrespondentenbelangrijk vinden,zoalsdekwaliteitvandecannabis,vriendelijkpersoneeleneengoedesfeer. Ongeveereenopdevijfrespondentenvaltinditcluster(20.4%).Zijonderscheidenzichalsvolgt opanderekenmerkenvandeoverigeclusters:gemiddeldjonger,vaker smiddagsnaarcoffee shop,zowelomzittenalstehalen,vakervoorkeurvooreenmiddelgrotecoffeeshop,lieverwiet danhasj,vakernaarverschillendecoffeeshops. 51

54 Cluster2:Socializers Goede wiet/hasj Vriendelijk personeel Goede sfeer Gezellig zitten Dichtbij huis Rookruimte Goedkope wiet/hasj Vrienden/bekenden ontmoeten Op route van werk/huis/school Anonimiteit Faciliteiten Goed bereikbaar OV Goed bereikbaar auto Parkeergelegenheid Lage parkeertarieven In uitgaansbuurt In buurt van winkels Ver van mijn woonbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Onbelangrijk Neutraal Belangrijk Invergelijkingmetdeandereclustersvallendezerespondentenmeteenopalseengroepdie heelvaakgezelligheidenhetontmoetenvanvriendenenbekendenbelangrijkvindt.tegelijker tijdvindenzijgoedebereikbaarheidmetdeautoengunstigparkerenheelvaakonbelangrijk. Ongeveereenkwartvanderespondentenvaltinditcluster(24.1%).Zijonderscheidenzichals volgtopanderekenmerkenvandeoverigeclusters:zittersinplaatsvanhalers,lieverkleinecof feeshop,komenvakerlopendofopdefiets. 52

55 Cluster3:Minimalisten Goede wiet/hasj Vriendelijk personeel Goede sfeer Gezellig zitten Dichtbij huis Rookruimte Goedkope wiet/hasj Vrienden/bekenden ontmoeten Op route van werk/huis/school Anonimiteit Faciliteiten Goed bereikbaar OV Goed bereikbaar auto Parkeergelegenheid Lage parkeertarieven In uitgaansbuurt In buurt van winkels Ver van mijn woonbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Onbelangrijk Neutraal Belangrijk Respondenteninditclustervindenvooralveelkenmerkenonbelangrijk,endaaromnoemenwe henminimalisten.weliswaarwillenzegoedekwaliteitcannabisenhechtenzeinmeerderheid aanvriendelijkpersoneel,maardaarinonderscheidenzijzichnietvanderest.datdecoffeeshop dichtbijhunhuisen/ofopderoutenaarwerk,huisofschoolligt,vindenzijvakerbelangrijkdan veelanderekenmerken. Ongeveer een op de drie respondenten valt in dit cluster (31.1%). Zij onderscheiden zich als volgtopanderekenmerkenvandeoverigeclusters:hetvaakstautochtoon,respectievelijkwes ters,vakerhalers,minderfrequentebezoekers,minderfrequenteblowers,kortstereistijd,vaker lopendofmetdefiets. 53

56 Cluster4:Autoklanten Goede wiet/hasj Vriendelijk personeel Goede sfeer Gezellig zitten Dichtbij huis Rookruimte Goedkope wiet/hasj Vrienden/bekenden ontmoeten Op route van werk/huis/school Anonimiteit Faciliteiten Goed bereikbaar OV Goed bereikbaar auto Parkeergelegenheid Lage parkeertarieven In uitgaansbuurt In buurt van winkels Ver van mijn woonbuurt 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Onbelangrijk Neutraal Belangrijk Inhetvierdeclusterteltbovenaldebereikbaarheidvandecoffeeshopmetdeauto.Ookalzijn zekennelijknietafkerigvanhetopenbaarvervoerenhechtdeovergrotemeerderheidaangoe desfeerengezelligzittenindecoffeeshop,tochspringengoedebereikbaarheidmetdeauto, parkeergelegenheidenlageparkeertarievenspringenerinvergelijkingmetdeandereclusters veelsterkeruit. Ongeveereenopdedrierespondentenvaltinditcluster.Zijonderscheidenzichalsvolgtopan derekenmerkenvandeoverigeclusters:hetminstautochtoonenhetvaakstmarokkaans,het minstmeisjes/vrouwen,watvakervanbuitenamsterdam,zowelomtezittenalstehalen,fre quenterebezoekers,lievergrotecoffeeshop,frequentereblowers,lieverhasj,vaakstmetauto oftram,zoudenminstvaaknaarcoffeeshopineigenbuurtgaanalsdieerwelwas(ofmeerwa ren).tevenszoudenzijminderdanandereclustersnaardecoffeeshopgaanalsdiealleeneen afhaalbalieheeft. 54

57 Verdelingvandeclustersoverdestad OptweemanierenkunnenwedeverdelingvandeclustersoverdecoffeeshopsinAmsterdam weergeven.letwel:inbeideteltzuidoostuiteraardhelemaalnietmee,wantdaarstaatgeen enkelecoffeeshop.ooknieuwwestblijftbuitenbeschouwing,wantindepaarcoffeeshopsin ditstadsdeelzijngeenbezoekersgeïnterviewd Deenemanierisdooruittegaanvandevierclustersentekijkeninwelkematezijvantoepas singzijnperstadsdeelwaardecoffeeshopsgevestigdzijn(tabel8.1).datleverthetvolgende beeld op. (1) Gemakzuchtigen: vaakst in coffeeshops in Zuid, (2) Socializers: vaakst in coffee shopsinzuidencentrum,(3)minimalisten:vaakstincoffeeshopsinwesten(4)autoklanten: vaakstincoffeeshopsinzuid.bijdezemanierscorencoffeeshopsinnoordaltijdhetlaagst,sim pelweg omdat daar de minste respondenten geïnterviewd zijn (maar ook weinig coffeeshops zijn). Tabel8.1 Verdelingvandeclustersoverstadsdelenwaardecoffeeshopsgevestigdzijn Cluster1 Cluster2 Cluster3 Cluster4 Totaal P Centrum Noord Oost Zuid West Totaal Deanderemanierisdooruittegaanvandestadsdelenwaardecoffeeshopsgevestigdzijnen dantekijkenhoedevierclustersbinnenelkstadsdeelverdeeldzijn(figuur8.7).danontstaat hetvolgendebeeld.coffeeshopsinwestenoostlijkensterkopelkaar,metrelatiefweinigge makzuchtigen. CoffeeshopsinNoord hebbenverhoudingsgewijsdeminste socializers.coffee shopsincentrumenzuidhebbennaarverhoudingdeminsteautoklanten. 55

58 Figuur8.3 Verdelingvandeclustersperstadsdeelwaardecoffeeshopsgevestigdzijn. West Zuid Oost Noord Centrum 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 1. Gemakzuchtigen 2. Socializers 3. Buurtklanten 4. Autoklanten Verdelingvandeclustersoverzittersenhalers Inelkvandevierclustersvindenwezowelzittersalshalersenookrespondentendieevenvaak naardecoffeeshopkomenomertezittenalstehalen( mixgroep ).Opvallendveelhalerszijn minimalisten,dievaakaltevredenzijnmetdecoffeeshop,zolangdiemaardichtbijhunhuis en/ofopderoutenaarwerk,huisofschoolligt.autoklantenvindenwenaarverhoudinghet minstonderdehalers.bijdezitterszienwehetvaakstsocializers,maarookvrijveelautoklan ten.slechtseenkleineminderheidvandezittersbehoorttotdeminimalisten.bijdemixgroep zijndrieclustersingelijkematevertegenwoordigd,metuitzonderingvandeminimalisten,die (ook)hierduidelijkindeminderheidzijn. Figuur8.4 Verdelingvandeclustersoverzittersenhalers. Zitters Mixgroep Halers 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 1. Gemakzuchtigen 2. Socializers 3. Minimalisten 4. Autoklanten Conclusie Veruithetbelangrijkstecriteriumvoorcoffeeshopbezoekinhetalgemeenisdekwaliteitvande cannabis, hoewel toch een kwart van de bezoekers dit niet in hun top drie noemen. Op de tweedeenderdeplaatsstaan:vriendelijkpersoneelendichtbijhuis. 56

59 Bij de keuze voor het bezoek aan de coffeeshop waar zij werden geïnterviewd scoren vooral specifiekepullfactorenhoog.datzijnfactorendietemakenhebbenmetdecoffeeshopzelfen hetbetreftookhiervooraldegoedekwaliteitvandecannabisenvriendelijkpersoneel,maar daarnaastvaakookgezelligheidendeaanwezigheidvaneenrookruimte. Algemenepullfactoren diegeenbetrekkinghebbenopdecoffeeshopzelf scorenoverhet geheelgenomenlager.debezoekershechtenhierbijvooralaangoedebereikbaarheid(dichtbij huis,metopenbaarvervoerofdeauto). Opbasisvandescoresdiederespondentengavenaan18criteriavoorhunbezoekaandecof feeshopwaarzijwerdengeïnterviewd,zijnviertypenbezoekersteonderscheiden.eenopde vijfrespondentenbehoorttotdegemakzuchtigen.hetmaakthunallemaalnietechtveeluit,zo langdekwaliteitvandecannabismaargoedis,hetpersoneelvriendelijkendesfeergoed.bijna eenkwartbestaatuitsocializers.bijhenvaltvooralopdatzijheelvaakgezelligheidenhetont moetenvanvriendenenbekendenbelangrijkvinden.krapeenopdedrietetyperenalsminima list.netalsderesthechtenzeinmeerderheidaangoedekwaliteitcannabisenvriendelijkper soneel,maardatdecoffeeshopdichtbijhunhuisen/ofopderoutenaarwerk,huisofschool ligt,vindenzijvakerbelangrijkdanveelanderecriteria.tenslotteisrondeenderdeteclassifice renalsautoklant.ookalzijnzenietdeenigendiemetdeautonaardecoffeeshopgaanenzijn zezelfnietafkerigvanhetopenbaarvervoerenhechtenzevaakaangoedesfeerengezelligheid indecoffeeshop,voordezebezoekerstellenbovenaldebereikbaarheidmetdeauto,parkeer gelegenheidenlageparkeertarieven. Inelkvandevierclustersvindenwezowelzittersalshalers.Halerszijnveruithetvaakstmini malist,enhetminstsocializerofautoklant.zitterszijnhetvaakstsocializerofautoklantenhet minstminimalist. 57

60 58

61 9 Bezoekersstromen Reistijdenvervoernaarcoffeeshop DeovergrotemeerderheidvandegeïnterviewdecoffeeshopbezoekerswoontinofdichtbijAm sterdam (95%).DezeAmsterdamserespondenten kosthetgemiddeld12.1 minuten (mediaan 10.0minuten)omvanhunhuisnaardecoffeeshoptegaanwaarzijwerdengeïnterviewd. Respondentengaanhetvaakstlopendnaardecoffeeshop.Opdetweedeplaatskomenzemet defiets.daarnavolgendeauto(ofmotor)enhetopenbaarvervoerenhetminstvaakkomenze metdescooter.incentrumgaanrespondentenvakermethetopenbaarvervoernaardecoffee shop,enmindervaaktevoetenmetdeautoofmotor. Degenendiemetdefietsoflopendkomen,gaanvakerdanderestalleenofvooralomtehalen (resp.54%en52%vs.46%)enminderdanderestevenvaakhalenenzitten(resp.25%en25% vs.32%).erzijngeennoemenswaardigeverschillentussendedagdelenindemanierwaaropde respondentennaardecoffeeshopgaan.weliserverschilnaaretniciteit;autochtonenenwes terseallochtonenkomenverhoudingsgewijsvakeropdefiets,terwijlnietwesterseallochtonen vakermetdeautoenookwatvakermetopenbaarvervoerkomen. Tabel9.1 Hoegajemeestalnaardezecoffeeshop?(inwonersAmsterdam) Totaal Centrum Overig n % n % n % p Lopend Fiets Tram/bus/metro Scooter/brommer Auto/motor Trein Totaal <.001 Afstandtotdecoffeeshopenvervoer DeovergrotemeerderheidvanderespondentenwoontinofvlakbijAmsterdam(95%).Debe zoekersvancoffeeshopsincentrumzijnvakerafkomstigvanbuitenamsterdam,maardanwel altijduitdebuurt.detijddiehetvoordezerespondenteninbeslagneemtomvanhunwoon adresnaardecoffeeshoptegaanwaarzijwerdengeïnterviewd,varieertvanminderdaneen minuuttot50minuten.respondentendieincentrumgeënquêteerdzijn,endusvakerafkom stigzijnvanbuitenamsterdam,hebbeneenlangerereistijd(14.8vs11.1).degenendiemeestal 59

62 tevoetvanthuisnaardezecoffeeshopgaandoenergemiddeld7.6minutenover,terwijldege nendiemetopenbaarvervoerkomenergemiddeldbijnadriekeerzolangoverdoen. minuten Figuur9.1Tijdomvanhuisnaardezecoffeeshoptegaan(gemiddeld inminuten),naarvervoermiddel Gemiddeld Bovengrens95% Ondergrens95% Tevoet Scooter Fiets Auto Openbaar vervoer Tellenweookdebezoekersmeedieverderwegwonen,dannogbestaatdegrootstegroepuit bezoekers die meestal te voet naar deze coffeeshop komen. Op flinke afstand volgt de fiets, daarna komen de auto (soms motor) en de tram, bus of metro. Een kleine minderheid komt meestalmetdebrommerofscooterennogminderkomenmetdetrein. Tabel9.2 Hoegajemeestalnaardezecoffeeshop?(allerespondenten) Totaal Centrum Overig n % n % n % p Lopend Fiets Tram/bus/metro Scooter/brommer Auto/motor Trein Totaal <.001 Onbekend 2 Coffeeshopindeeigenwoonbuurt Ookalhebbenveelrespondentengemiddeldgenomennietveeltijdnodigomnaardecoffee shoptegaanwaarzijwerdengeïnterviewd,tochheeft13%geencoffeeshopinhuneigenwoon buurt(=denabijeomgevingvanhunwoning,duseenveelkleinergebieddaneenstadsdeel). Alsdieerwelis,dangaanzedaarlangnietallemaal(steeds)naartoe.Vanderespondentenbui tencentrumbezoekt50%vaakofzelfsaltijdeenofmeercoffeeshopsinhuneigenwoonbuurt, tegenover35%vanderespondentenincentrum.hetmaaktvoorhetniethebbenvaneencof feeshopindeeigenwoonbuurtnietuitwaarrespondentengeënquêteerdzijn. 60

63 Tabel9.3Hoevaakbezoekje(een)coffeeshop(s)injouweigenwoonbuurt? Totaal Centrum Overig n % n % n % p Zijnerniet Nooit Soms Ongeveerdehelft vandekeren Vaak Altijd Totaal <.001 onbekend 4 Vanallerespondentenbezoektbijnadehelftvaakofaltijdeenofmeercoffeeshopsinhuneigen woonbuurt.aandegenendieditmindervaakofnooitdoenisgevraagdofzijwelofniet(vaker) naareencoffeeshopinhuneigenwoonbuurtzoudengaanalserdaarwéleentjewas,ofalser meerzoudenzijn.ruimeenkwartzouditwelofzekerweldoen,maareengroterdeelzoudit nietofzekernietdoen.dezelaatstegroepisvakerinwestgeënquêteerd(30%vs22%),vaker vannietwesterseetniciteit(59%vs44%),endanmetnamemarokkaanseenturkseetniciteit (resp.29%vs1%;7%vs3%) 15.Ookzijnzegemiddeldtweejaarouder(33vs31jaar)enbezoe kenzewatmindervaakcoffeeshops. Tabel9.4Toekomstigbezoekcoffeeshopindeeigenbuurtalsdieerwelwas,ofalermeerzoudenzijn n % 1Zekerniet Zekerwel Totaal Onbekend/N.v.t. 557 Bezoekersstromennaarcoffeeshops Ommeerinzichttekrijgenisdebezoekersstromennaardecoffeeshopshebbenwedebezoe kersookgevraagdnaardeviercijfersvanhunpostcode.nietallemaalwarenzijbereiddezete geven, maar de overgrote meerderheid wel (93%). Met deze postcode konden zij ingedeeld wordennaar woonbuurt,datwilzeggennaardeverschillendeamsterdamsestadsdelen,buur gemeentenofwoonplaatsenverderweg. 15 Ditkomtovereenmetbevindingenineerderonderzoekonderbezoekersvanenkelecoffeeshopsin OostenWest.Daarinwordtookingegaanopderedenenomnietnaarcoffeeshopsindeeigenbuurtte gaan(korf&liebregts,2010). 61

64 VandeAmsterdamserespondentenwonendegrootsteaantalleninWestenZuid,daarnavol gencentrum,nieuwwestenoost,terwijldekleinsteaantalleninnoordenzuidoostwonen. (SlechtséénrespondentwoontinWestpoort,waarveelbedrijvengevestigdzijn,maarweinig mensenwonen).dezeindelingnaarwoonbuurtisvervolgensgecombineerdmethetstadsdeel waarindecoffeeshopligtwaarderespondentenwerdengeïnterviewd(endievaakookdecof feeshopiswaarzijhetmeestkomen). Methetstadsdeelvandewoonbuurtvanderespondentenalsuitgangspunt,ontstaathetvol gendebeeld. OngeveerdriekwartvanderespondentenuitZuid(80%)enWest(74%)gaatnaareen coffeeshopinhuneigenstadsdeel. VoorrespondentendiewoneninCentrumisditongeveertweederde(65%). VoordieuitNoordligtditaandeelronddehelft(49%). EnvoorderespondentenuitOostopcircaeenderde(36%). VerderkomenwerespondentenuitNieuwWest indepaarcoffeeshopsinditstadsdeelwer dengeenbezoekersgeïnterviewdvooraltegenincoffeeshopsinwesteninminderematein CentrumenZuid.RespondentendiewoneninZuidoosttreffenwevoornamelijkaanincoffee shopsinzuid,centrumenoost.tenslottezijnderespondentenuitbuurgemeentenhetvaakst geïnterviewdincoffeeshopsincentrumenzuid,endieuitanderegemeentenhetvaakstincen trum,zuidenwest. Tabel9.5 CS Woonbuurtenbuurtvancoffeeshop,ingedeeldnaarstadsdeel(n=1214) Centrum Noord Oost Zuid West TOTAAL Woonbuurt Centrum Noord Oost Zuid West NieuwWest Westpoort Zuidoost Buurgemeente Elders Geenantwoord TOTAAL

65 Wanneer we de bezoekersstromen bezien vanuit het omgekeerde perspectief, dan levert dat eenoverwegendanderbeeldop.coffeeshopsinnoordhebbenverhoudingsgewijshetgrootste aandeelbezoekersuitheteigenstadsdeel.inminderemategeldtditvoorcoffeeshopsinwest enzuid,innogmindermatevoorcoffeeshopsinoost,terwijlcoffeeshopsincentrumhetklein steaandeelbezoekershebbenuitheteigenstadsdeel. Vande328inCentrumgeïnterviewdebezoekersisvan303dewoonbuurtbekend.Hier vanwoontruimeenkwart(28%)inditstadsdeel.demeesteanderebezoekerskomen uitdeanderestadsdelenenderestwoontinbuurgemeenten(7%)ofverderweg(10%). Vande51inNoordgeïnterviewdebezoekersisvan49dewoonbuurtbekend.Hiervan woonteenforsemeerderheid(82%)inditstadsdeel.derestwoontongeveerevenvaak inanderestadsdelenalsbuitenamsterdam. Vande114inOostgeïnterviewdebezoekersisvan105dewoonbuurtbekend.Hiervan woontruimeenderde(36%)inditstadsdeel.deanderenwonenhoofdzakelijkeldersin Amsterdam,hetvaakstinZuidoost(20%),terwijl13%buitenAmsterdamwoonachtigis. Vande377inZuidgeïnterviewdebezoekersisvan353dewoonbuurtbekend.Hiervan woontcircadehelft(51%)inditstadsdeel.vandeanderehelftwoonthetgrootstedeel overdehelestadverspreidenderestinbuurgemeenten(4%)ofverderweg(8%). Vande344inWestgeïnterviewdebezoekersisvan319dewoonbuurtbekend.Hiervan woontruimdehelft(58%)inditstadsdeel.deanderebezoekerswonenhetvaakstin NieuwWest(20%). Conclusie Debezoekersgaanhetvaakstlopendofopdefietsnaardecoffeeshop.Daarnavolgendeauto (ofmotor)enhetopenbaarvervoerenhetminstvaakkomenzemetdescooter.ongeveereen kwartheeftgeencoffeeshopindeeigenwoonbuurtofkomternooit. Debezoekersgaanvaaknaareencoffeeshopinhuneigenstadsdeel,vooraldegenendiewonen incentrum,zuidofwest.maarinelkstadsdeelkrijgencoffeeshopsookbezoekersuitandere stadsdelen.hetsterkstgeldtditvoorcentrum,hetminstvoornoord.hoewelgeenbezoekers vandepaarcoffeeshopsinnieuwwestzijngeïnterviewd,woontruimeenopdetienrespon denteninditstadsdeel.zijgaanvooralnaarcoffeeshopsinwest,centrumofzuid.bezoekersuit ZuidoosttreffenwevooralaanincoffeeshopsinZuid,OostenCentrum. 63

66 Figuur9.2VanuitwoonbuurtnaarcoffeeshopCentrum(woonbuurtbekend:n=303) 87komen uithetcen trum(29%) Figuur9.3VanuitwoonbuurtnaarcoffeeshopNoord(woonbuurtbekend:n=49) 40komen uitnoord (82%) 64