Louis Snellers: Ik heb altijd netjes zaken gedaan

Transcriptie

1 Marktleider in ondernemend Twente. Twentevisie Jaargang 16 Nummer 8 oktober 2004 Louis Snellers: Ik heb altijd netjes zaken gedaan Twentevisie Jaargang 16 Nummer 8 oktober 2004

2 robert J. reinders interview Robert J. Reinders wil Evenementenorganisator Robert J. Reinders noemt zichzelf de architect van het applaus. Hij wil de grootste evenementenorganisator van Nederland worden. 8 Twentevisie 08/2004

3

4 De architect van het applaus wil meer interview robert j. reinders Nederlands grootste organisator van evenementen worden (door Martin Steenbeeke) Lunchen in de woestijn in Jordanië, wandelen met Jan Mulder door een Hollands bos, of een exclusief weekend voor de Raad van Bestuur en gevolg in het mondaine Wenen. Evenementenorganisator Robert J. Reinders regelt alles. Hij, die zichzelf de architect van het applaus noemt wil de grootste evenementenorganisator van Nederland worden.en dat terwijl hij drie jaar geleden in Twente nog de stekker uit zijn bedrijf trok. Ik stond als gevierde jongen in mijn onderbroek. Hij is net terug van een exclusief feest in Mallorca. Geheel georganiseerd door Robert J. Reinders Event. In opdracht van wie? Dat mag hij niet zeggen. In de kringen waarin directeuraandeelhouder Robert J. Reinders verkeert is enige discretie vereist. Bovendien past het niet om in een tijd waarin iedereen economisch een stap terug moet doen, te koketteren met een poenerig feestje. Er zijn steeds meer opdrachtgevers, met name overheidsbedrijven, die niet willen weten dat ze veel geld uitgeven voor feesten of relatiemarketing terwijl ze aan de andere kant moeten reorganiseren. Reinders zwijgt graag op verzoek, maar vergeet niet intussen optimaal te profiteren van de haasjeover-cultuur die in sommige sectoren van het bedrijfsleven bestaat als het gaat om het organiseren van feesten, productpresentatie en andere evenementen. Met Net 8 kreeg ik dollartekens in mijn ogen Met name de elektronicabedrijven uit Japan weten van gekkigheid niet meer wat ze moeten doen om hun klanten en relaties te behagen. Die mensen zijn zo verwend. Je moet wel met iets komen dat exclusief is. Vandaar dat Robert J. Reinders op zijn website potentiële klanten lokt met activiteiten als diepzeeduiken op de Himalaya of beachgolfen op Texel. Voor deze evenementen heeft hij nog geen boekingen gehad, zelfs niet van Japanners, maar wel voor bomen met Jan Mulder (een picknick in een bos) of een drumsessie met Cesar Zuiderwijk. Ook voor enkele tienduizenden euro s valt er een aardig feestje te regelen, al zijn er ook evenementen die een miljoen euro benaderen. Het zit niet altijd in geld, maar in creativiteit, bezweert Reinders. Het probleem met de meeste evenementen en feesten, zegt hij, is dat ze te lang duren en te standaard zijn. Teveel sprekers en ze zijn ook nog eens te lang aan het woord. Dat geldt ook voor artiesten die vaak een half uur of langer optreden. Ik laat ze vaak na tien minuten al op het hoogtepunt stoppen. Israël Robert J. Reinders hoort bij de categorie zakenmensen op wie de economische recessie geen vat lijkt te hebben. Onze branche draait heel slecht, maar ik draai beter dan ooit, zegt hij. De marges zijn goed, en ondanks dat het een krimpende markt is, wint Reinders marktaandeel. Ik probeer mensen er te van overtuigen dat ze een feest ook moeten gebruiken als relatiemarketing, betrek de werknemers ook actief bij de organisatie. Daarmee probeer ik me te onderscheiden. Met zeventien medewerkers (een aantal dat in het seizoen met een kleine honderd freelancers wordt uitgebouwd) draait hij een omzet van 4 miljoen euro. Robert J. Reinders zit in de evenementenbusiness sinds Tot dat tijdstip verdiende hij zijn brood met muziek maken, als gitarist in zijn eigen band, programmeur van diverse cafés. Ik ben muzikant in hart en nieren. Het was alleen maar op aandrang van zijn ouders dat de Arnhemmer in Enschede niet naar het conservatorium ging maar commerciële economie ging studeren. Ik moest een vak leren, deze richting kon je alleen in Amsterdam en Enschede volgen en mijn ouders wilden niet dat ik naar Amsterdam ging. De studie werd geen succes. Na één semester piepte Reinders er al tussenuit, om zichzelf als kibboetsbewoner in Israël terug te vinden als invaller-basgitarist van een nationaal bekende band. Terug in Nederland ging hij stiekem een tweede studie aan het conservatorium volgen, maar het lesgeven op de Oldenzaalse muziekschool lag hem niet. In 1990 besloot hij verder te gaan met zijn eigen band, de Robert Jay Band, waarmee hij zelfs een bescheiden hit wist te scoren. Red Bullet werd opgepikt door Frits Spits. Het was de meest gedraaide plaat aller tijden in de Avondspits, zegt Reinders trots. Het leverde Reinders bij EMI een platencontract op. Toen de hitsingle geperst moest worden, moest Pink Floyd even wachten. Enschedeër legt productie Pink Floyd stil, dat was wel een mooi krantekop, zegt Reinders. De grote doorbraak bleef evenwel uit, waarna de bandleden verder gingen aan de hand van Marco Borsato en Reinders zich ging toeleggen op het organiseren van evenementen. Overkant Ik deed al het management van mijn eigen band en andere groepen en dacht dat als ik de muziek kon leveren, ik net zo goed de tenten en de catering erbij kon doen. Reinders betrok een pand aan de H.J. ter Kuilestraat, direct tegenover BVipM, de regionale grootheid. In zijn achterhoofd rekende Reinders erop dat de concurrent hem wel zou opkopen, maar het bleef stil aan de overkant. Stom van hen, want ik pikte al direct grote klanten als Twentsche Kabel en Hartman in. Een kwestie van geluk hebben en netwerken. De branche draait heel slecht, maar ik draai beter dan ooit Reinders probeerde zich van het begin af aan te richten op een hoger segment, de wat chiquere feesten. Ik was de gevierde jongen, maar ik wilde meer, verklaart Reinders zijn uitstap naar de wereld van de televisie. Reinders, die tot dusver alleen maar ervaring met televisie had als muzikant, kwam in contact met Manfred de Graaf, de man die de commerciële televisiezender Tele 8 had zien mislukken maar nog steeds in het bezit was van de zendmachtiging. De Graaf was bezig met een doorstart onder de naam Net 8 maar zocht financiers. Ik moest een miljoen gulden meebrengen voor vijftig procent van de aandelen. Reinders had het geld niet zelf, maar stapte op toenmalig directeur Ypo van den Boom van de OPM af nadat deze in Twentevisie nog luidruchtig blijk had gegeven veel geld over te hebben voor regionale participaties. De OPM en Reinders vonden elkaar, waarbij met name Reinders gouden bergen in het verschiet zag liggen. Het was de tijd van de beursgang van World Online. Wat Wessels kan, kan ik ook dacht ik. Wij hadden per slot van rekening de content, de toegang tot de kabel. Ik had dollartekens in mijn ogen. Ik was alleen vergeten na te gaan wat zo n zendmachtiging nu werkelijk waard was. Vuurwerkramp Net 8 ging op 9 mei 2000 van start met een nonstop-promotieprogramma, waarbij vrienden en relaties (bekende Nederlanders) van Reinders uit de omgeving van de Amsterdamse grachten- Twentevisie 08/2004 9

5 interview robert j. reinders kom je ook nog eens makkelijker bij mensen binnen. Na onenigheid met De Graaf ( een moeilijke man ) over de te voeren koers, verkocht Reinders zijn aandelenpakket aan de OPM. Niet veel later ging Net 8 failliet. Onderbroek Reinders entertainment ging niet veel later kopje onder. De vuurwerkramp zadelde het bedrijf op met een schade van ruim 2 miljoen gulden, vooral omdat overal in den lande veel evenementen werden gecancelled. Begin 2001, staande op de skipiste, hakte hij een knoop door. Ik had even de geest niet meer. Na zo n klap sta je opeens als gevierde jongen in je onderbroek. Dat is heel moeilijk. Als mens en zakenman ben ik totaal veranderd, maar ik ben er wel sterker uitgekomen. Evenementen worden steeds meer een onderdeel van een communicatiemix Hij zegde de huur van zijn bedrijfspand op, ontsloeg al zijn 24 personeelsleden om vervolgens, samen met zijn vriendin, vanuit huis de zaak van de grond weer op te bouwen. Dat was best wel een probleem want naar buiten toe was ik de gevierde jongen, waar het hartstikke goed mee ging, maar in werkelijkheid ging het slecht. Hij kon terugvallen op de hulp van directeur Gerrit Grotenhuis van de Rabobank en Kamer van Koophandel-voorzitter Bram Hulshof, die het fonds bestierde voor ondernemingen die getroffen waren door de vuurwerkramp. In mei 2001 trok het gelukkig al weer aan. Aan het einde van het jaar kon ik gulden winst bijschrijven, tegenover een verlies van in Ik heb direct de Rabobank afbetaald. (foto s: Eric Brinkhorst) gordel mochten vertellen dat Net 8 een geweldige zender zou worden. We moesten van de programmaraad voor een bepaalde datum starten, vandaar dat promofilmpje. Vier dagen later klapte niet alleen de Enschedese wijk Roombeek maar klapten ook de televisieaspiraties van Reinders in elkaar. Die ramp heeft alles veranderd. Ik zelf raakte gewond aan mijn hoofd, wij waren als Net 8 niet in staat om onze programmering aan te passen en TV Oost, dat tot dan toe in mijn ogen een slaapzender was, werd opeens uitgeroepen tot rampenzender met ontzettend hoge kijkcijfers tot gevolg. Veel regionale bedrijven trokken in de hierop volgende dagen uit piëteit met de slachtoffers hun toegezegde reclamecommercials in, terwijl ook de belangstelling voor gesponsorde programma s fors tegenviel. In plaats van de beoogde koppelverkoop (een bedrijf kon niet alleen een bedrijfspresentatie maar ook een televisieverslag bij Reinders kopen), kreeg Reinders twee keer niets. En als eigenaar van een televisiestation One-stop-shop Reinders heeft nu de ambitie op het gebied van evenementenorganisatie de grootste van Nederland worden. Vlak naast zijn huis in Hengelo verrijst binnenkort een geheel nieuw kantoor. Om landelijk inderdaad een rol van betekenis te kunnen spelen moet zijn bedrijf groeien (autonoom en via overnames) naar een omzet van 25 miljoen euro. Dat moet gebeuren door het one-stop-shop -idee. Evenementen worden steeds meer een onderdeel van een communicatiemix. Ik wil ook onderdelen als standbouw en het maken van bedrijfsfilms kunnen aanbieden, in plaats van ze in te huren. Reinders zegt in gesprek te zijn met kandidaat-bedrijven. Geld is geen probleem, want bij Reinders (nu nog enig aandeelhouder), hebben zich al kapitaalkrachtige partijen gemeld. Een nieuw commercieel televisieavontuur sluit Reinders niet uit. Ik geloof nog steeds dat het kan, maar ik heb nu mijn aandacht even nodig voor mijn andere zaken. Twentevisie 08/

6

7 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column juridisch gezien Snel van luchtkasteel naar droomproject? Projectontwikkelaars en bouwers die een project wensen te realiseren, kunnen niet om de overheid heen omdat het gewenste plan veelal niet in het geldende bestemmingsplan van een gemeente past. Omdat het niet mogelijk is een bouwvergunning te krijgen die strijdig is met het bestemmingsplan, is een bouwer er alles aan gelegen om in nauw overleg met de gemeente de vereiste planologische medewerking te krijgen. Snel een project realiseren op basis van een bestemmingsplanwijziging is een illusie, omdat een bestemmingsplan pas na het volgen van een lange weg veranderd kan worden. Dit is op zich niet zo verwonderlijk omdat het bestemmingsplan in juridische zin een ieder bindend planologisch instrument is. Burgers rekenen in principe op de bescherming die een bestemmingsplan hun biedt, zeker wanneer het geldende bestemmingsplan geen bebouwing toelaat. Wanneer een ontwikkelaar op die locatie een bepaald plan wenst te realiseren, zijn tegenstemmen uit de buurt te verwachten. Dat het dan nog veel langer op zich laat wachten voordat de verandering van de bestemming een feit is, spreekt voor zich. Al die tijd kan de bouwvergunning niet verleend worden. De wetgever heeft ingezien dat er situaties zijn waarbij sneller bouwen noodzakelijk is en heeft daarvoor een voorziening getroffen. Vrijstelling van het geldende bestemmingsplan kan soulaas bieden voor het sneller realiseren van een project. Artikel 19 vrijstelling Artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening biedt de raad van de gemeente de mogelijkheid om vrijstelling te verlenen van het geldende bestemmingsplan, mits wordt voldaan aan een aantal voorwaarden. Het moet gaan om vrijstelling voor het realiseren van een project en dat project moet zijn voorzien van een goede ruimtelijke onderbouwing Daarnaast moet het vrijstellingsbesluit een beschrijving van het betrokken project bevatten alsook de afweging die aan het verlenen van vrijstelling ten grondslag ligt. Verder mag het betrokken bestemmingsplan niet ouder zijn dan 10 jaar en moet de provincie met het project instemmen door het vooraf afgeven van een verklaring van geen bezwaar. Deze procedure staat bekend als de zelfstandige projectprocedure omdat voor het verlenen van vrijstelling niet (meer) vereist is dat de ruimtelijke onderbouwing wordt gevormd door een ontwerp van een bestemmingsplan. Slechts wanneer het bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar moet nog wel aan deze laatste eis worden voldaan. Wat een project is, is niet nader in de wet gedefinieerd. Het is daarom mogelijk voor elk bouwplan deze procedure te volgen, mits aan de hiervoor genoemde voorwaarden wordt voldaan. Ruimtelijke onderbouwing Omdat de relatie met het bestemmingsplan is losgelaten, heeft de wetgever de zekerheid ingebouwd dat er op verantwoorde wijze planologie wordt bedreven. Zonder een deugdelijke ruimtelijke onderbouwing zal het plan juridisch onderuit gehaald worden. Onder een goede ruimtelijke onderbouwing wordt bij voorkeur een gemeentelijk of intergemeentelijk structuurplan verstaan. Is een dergelijk plan niet voorhanden of wordt dit plan niet opgesteld, dan moet in de ruimtelijke onderbouwing in ieder geval worden ingegaan op de relatie met het geldende bestemmingsplan en zal gemotiveerd moeten worden waarom het nieuwe project past binnen de toekomstige bestemming van het betreffende gebied. Voor een projectontwikkelaar is het raadzaam om samen met de gemeente op te trekken omdat het in eerste instantie de gemeente is die het besluit moet verdedigen. Bij strijd met het streekplan of andere beleidsuitgangspunten is het noodzakelijk een nieuwe gebiedsvisie te ontwikkelen die haar vertaling in een structuurvisie of een stedenbouwkundige nota moet krijgen. Daarin moet worden ingegaan op het geldende bestemmingsplan en de inpassing in de bestaande omgeving. Het is daarbij noodzakelijk stil te staan bij de consequenties voor bijvoorbeeld bestaande woningen in de omgeving, zeker wanneer hoogbouw is gepland. Naarmate de inbreuk op de bestaande planologische situatie groter is, worden zwaardere eisen aan de ruimtelijke onderbouwing van het project gesteld. In ieder geval moet op alle facetten en gevolgen van een nieuw project worden ingegaan. Procedure Het voornemen om vrijstelling te verlenen moet eerst de inspraakronde in en daarna kunnen belanghebbenden gedurende vier weken daarop hun visie geven. Indien de gemeente geen aanleiding ziet om de reacties te volgen, ligt het voor de hand dat de gemeente de verklaring van de provincie aanvraagt. Na afgifte van de verklaring kunnen de vrijstelling en tegelijkertijd de bouwvergunning worden verleend. Belanghebbenden kunnen binnen zes weken na verlening van de bouwvergunning bezwaar maken. Wil iemand voorkomen dat met de bouw wordt begonnen voordat op zijn bezwaar is beslist dan kan hij de Voorzieningenrechter van de rechtbank vragen om de bouwvergunning te schorsen. Een bouwer moet zich realiseren dat hij op eigen risico bouwt, zolang de rechterlijke procedures lopen en de rechter nog geen definitief eindoordeel over de rechtmatigheid van de vergunning heeft geveld. Mr. I.C. Dunhof-Lampe Jacobs Kranenburg advocaten Almelo Twentevisie 08/

8 Exact scannen naar Exact. Het kan met ScanFlowStore. UPPLIES Met de juiste software kunt u nog veel meer op kantoor. Scannen naar Exact Globe 2003 bijvoorbeeld. Met het gebruiksvriendelijke ScanFlowStore worden scans direct achter de relatiekaart geplaatst, waardoor u nog sneller en efficiënter kunt werken. Het resultaat: méér tijd en minder ergernis! En u bespaart geld. Niet onbelangrijk natuurlijk. Uw Gedon-adviseur geeft u graag meer informatie over ScanFlowStore. De beste merken werken nog beter voor u als er een naam achter staat. Gedon Groep Twentepoort Oost RG Almelo Tel: Fax: info@gedon.nl

9 Vroegere RoBé-topman Klaas Beute presenteert nieuw concept beschouwing yacht vision Dromen met Yacht en House Vision (foto: Eric Brinkhorst) (door Jan Medendorp) Ineens is hij daar weer. Klaas Beute. Maar nu niet hangend op de kofferbak van de S-model Mercedes of zittend op zijn Harley Davidson. Nee, zijn bedrijf Waterbeek (vernoemd naar zijn zoon) zit keurig op de tweede verdieping van een bedrijfsverzamelgebouw aan de Rigtersbleek in Enschede. Geen gouden kranen op het toilet of een onoverzienbare directiekamer met tapijt waar je tot je enkels in wegzakt. Een beetje burgerlijk, saai zelfs zijn de kantoren waar zeventien mensen werken. Klaas Beute is terug aan het uitgeversfront. Hij bedenkt nu totaalconcepten met magazines, jaarboeken, radio- en televisieprogramma s inclusief internetsites. Hij mikt met Yacht Vison, House Vison en Nautic Vision op de mensen van middelbare leeftijd die een paar ton te besteden hebben. Zijn programma s trekken in veel Europese landen waaronder Nederland (RTL4) miljoenen kijkers. En als je wint, heb je vrienden, weet Beute als geen ander. Er is ogenschijnlijk niets meer over van de patser van jaren geleden die samen met zijn toenmalige vrindje Rob Lustig uitgeverij RoBé opstartte vanaf een slaapkamertje. In sneltreinvaart groeide de RoBé-gids uit tot hét naslagwerk voor zakelijk Nederland. Het geld kwam met kruiwagens naar binnen, maar het ging er met scheepsladingen weer uit. Het mooiste was nog niet mooi genoeg. Maar als niet komt tot iet, kent iet zichzelve niet. En dat gold ook voor dit tweetal (dat overigens sinds 1992 gebrouilleerd is). Ze kochten een fraai pand aan de Hogelandsingel in Enschede, verhuisden later naar een nieuw blits pand naast het Ondernemingshuis. Er zijn in die tijd een hoop onwaarheden over mij gepubliceerd, wat zelfs heeft geleid tot zeer zware bedreigingen aan mijn gezin. Dus ik heb deze publiciteit liever niet, laat Klaas Beute via weten Dit alles afgezien van het feit dat ik me in die jaren veel soberder had moeten opstellen, maakt mij persschuw. 110 miljoen gulden Klaas Beute bedenkt totaalconcepten met magazines, jaarboeken, radio- en televisieprogramma s inclusief internetsites met Yacht Vision en House Vison. De RoBé-gids was overigens een schot in de roos, niet voor niets bestaat de gids nog steeds (zit in Hengelo), het concept deugt. In de hoogtijjaren (1992) bood de Franse participatiemaatschappij Lazard Frères 110 (!) miljoen gulden voor het bedrijf. Toen bleek dat de onderneming RoBé niet meer te redden was, heb ik met een aantal andere aandeelhouders een doorstart mogelijk gemaakt. Ik wilde twee dingen bewijzen: dat de producten van RoBé goed zijn en ik wilde ook bewijzen dat Klaas Beute wel degelijk in staat is een onderneming goed te leiden, aldus Beute, die (na zes jaar directievoeren in de nieuwe RoBé) in 1999 zijn aandelen verkocht en eennieuw bedrijf (Waterbeek) begon. Een tweedehands boot is net zo duur als een caravan Een 100% eigen onderneming waar ik mijn visie op de snel veranderende mediamarkt kan neerleggen. Dat u de laatste elf jaar niets meer van mij heeft vernomen, komt omdat ik simpelweg heel erg hard heb moeten werken, en wilde bewijzen een goede en vooral een betrouwbare ondernemer te zijn die gelooft in continuïteit en stabiliteit. Harry Mens Beute is dus weer begonnen met een nieuw multimediaal concept. Via de internetsite worden boten per week bekeken. We maken jaarboeken, waterkaarten en al. Hier op het bedrijf doen we alleen het redactionele deel, de TV-productie wordt gedaan door IDTV in Diemen die ook de eindredactie doet. En wij zorgen ervoor dat het programma gesponsord wordt. En RTL4 zendt het vervolgens uit (tegen een vergoeding, net als Harry Mens doet bij RTL5). De doelgroep zijn mensen van wie de kinderen het huis zijn, ze hebben een aardig spaarcentje dankzij bijvoorbeeld hun hypotheekvrije huis. En de sponsors hopen deze mensen te interesseren in een bootje of tweede huis. Een tweedehands boot is net zo duur als een caravan. En we laten huurhuizen zien vanaf 399 euro per week. Journalistiek wil Beute zijn programma s niet noemen, maar hij bestrijdt dat het een pure commerciële aangelegenheid is. Slechte boten bestaan net zo min als slechte auto s; het bedrijf dat de boten in ons programma test, is geheel onafhankelijk. Net als Beute zelf die zegt geen belangen te hebben bij projectontwikkelaars, scheepswerven of importeurs. En hij is zelf bezig met de ontwikkeling van nieuwe Vision-concepten. Rob Lustig hebben wij voor dit verhaal niet meer kunnen traceren. Volgens indirecte bronnen probeert hij tegenwoordig appartementen op een Spaans eiland via time-sharing aan de man te brengen. Twentevisie 08/

10 Hoe een ondernemer en de overheid elkaar pesten Ik ben er ingetuind (door Jan Medendorp) Het chemische bedrijf Desmepol is sinds begin 2003 gevestigd in een oude melkfabriek in Ambt Delden. En sinds de vestiging wordt het bedrijf tegengewerkt door omwonenden, de gemeente Hof van Twente en de provincie. Directeur/ eigenaar Ben Mets heeft het zichzelf ook niet gemakkelijk gemaakt door stukken grond van de gemeente (waar de openbare weg deels overheen gaat) en een stuk tuin van de achterbuurman terug te eisen. De melkfabriek is in de loop der jaren verdwenen zoals bijna alle melkfabrieken op het platteland. In de fabriek kwam toentertijd Kleencare, een bedrijf dat schoonmaakmiddelen maakte speciaal voor de agrarische sector. Dat bedrijf werd vervolgens overgenomen. De nieuwe eigenaar bracht de productie over en verkocht het pand in Ambt Delden aan Ben Mets die na onenigheid met zijn compagnon in Arnhem een nieuw onderkomen zocht voor zijn chemisch fabriekje Desmepol dat een speciale toevoeging maakt voor beton. De eerste ruzie draait om de milieuvergunning. Volgens Mets is de milieuvergunning van Kleencare van toepassing op de productielocatie en hoeft hij alleen maar een paar aanpassingen door te geven. Zeep en chemische toevoeging voor beton, is daarvoor eenzelfde vergunning noodzakelijk? Volgens Mets wel: Het grootste probleem bij de productie van beton is het water: hoe meer water hoe slechter het beton. Als je mijn toevoeging gebruikt, dan kun je met normale hoeveelheden water het beton toch verpompen. Officieel heet het super plastificeerder. Je moet het zo zien, Kleencare maakte erwtensoep en ik maak groentesoep. Zowel Kleencare als Demepol gebruikt zuren, logen, aldehydes, alcoholen en glycolen. En als je die op een andere manier of in andere hoeveelheden bij elkaar gooit, dan krijg je ander soort producten met een andere eindtoepassing. Woningbouw De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er veel betere plaatsen zijn voor fabrieken, laat staan chemische fabrieken, dan in de fraaie bossen in Ambt Delden. Toen ik hier voor de eerste keer kwam, dacht ik dat ik ontvoerd werd. Ook tot mijn verbazing stond hier een grote fabriek waar grote hoeveelheden gevaarlijke chemicaliën lagen opgeslagen. Voordat ik besloot dit pand te kopen, hebben wij ons ervan verzekerd dat alles in orde was. Dat was ook een voorwaarde van de hypotheekverstrekker. Wij hebben met ambtenaren gepraat, met de wethouder die eigenlijk met ons van mening was dat het niet zo wenselijk was, maar hij had geen medewerking gehad van de provincie Overijssel om hier een woningbouwgebiedje van te maken. Kleencare maakte erwtensoep en ik maak groentesoep Verantwoordelijk wethouder Verbeek: Aan Desmepol is vanaf het allereerste begin aangegeven dat de inrichting gebruikt kan worden onder de voorwaarde dat er de milieubelasting en hinder minder zijn dan bij het vroegere Kleencare. Het is nu eenmaal een terrein dat dicht tegen woonbebouwing aanligt. Dat betekent dat een intensivering en/of uitbreiding van activiteiten zowel qua soort als qua omvang niet zal worden toegestaan. Dat standpunt is niet gewijzigd en zal ook niet wijzigen. Overigens was de gemeente eerder van mening dat de milieuvergunning inderdaad alleen maar aangepast hoefde te worden. Dat blijkt uit brieven in het vuistdikke dossier. Verbeek: Wij zijn gehouden om in dit soort zaken de wet toe te passen. Niet meer en niet minder. Dat is geen kwestie van tegenwerken. Wij hanteren dezelfde werkwijze bij al onze bedrijven. Alleen lijkt het of Mets de wetgeving in Nederland niet wil accepteren. Dat blijkt ook wel uit zijn gang naar de Europese rechter. Ook de Raad van State heeft zich bijvoorbeeld ook al een aantal malen met de zaak bemoeid, maar toen ging het over zaken of de gemeente wel of niet over deze zaak mag beslissen. De lokale redactie van de regionale krant, bij uitstek geschikt om dit soort zaken breed uit te meten, zit in de zak van het lokaal bestuur. Afval Zijn unieke betonvoegsel laat Mets nu ergens in Rotterdam produceren. In Ambt Delden wilde Mets daarom plastic restanten gaan verwerken tot hoogwaardige grondstof. Iedereen kent de kunststof PET van de colafles. PET wordt voor veel meer zaken gebruikt zoals plantenbakken en dergelijke. Om die bakjes te maken worden er films gemaakt waar die bakjes uit gesneden worden. Dan blijven er restanten over die ik opkoop, vermaal en bewerk en vervolgens weer aanbied aan een producent. De kwaliteit neemt overigens na elk gebruik af. Je begint met een hele dure film voor een steriele farmaceutische verpakking; die wordt na hergebruik verlaagd tot bijvoorbeeld verpakkingen van telefoontjes of spijkers. Daarna worden er plantenbakjes van gemaakt en komen er kleurstoffen bij. Zijn die resten die Mets opkoopt afval of niet? Dat is afval, roept de gemeente en eist dat Desmepol een nieuwe vergunning aanvraagt. Onzin, zegt Mets die zich beroept op Europese richtlijnen die bepalen dat afval pas afval is als niemand er iets meer mee kan. Het is zelfs een verplichting in het verpakkingsconvenant dat je er alles aan doet, dat goede grondstoffen teruggaan in het grondstoffencircuit. En zo werd het in Arnhem ook beschouwd waar we eerder dit werk deden. De provincie laat via gedeputeerde Gert Ranter weten het te zien als afvalverwerking. En de rechter is het met ons eens. Cogas Mets is geen gemakkelijke man. En dus is de politie al over de vloer geweest. Over het afval. Als het minder is dan 50 kuub valt het onder de gemeente, als het meer is onder provincie. Dat is niet handig, maar zo zit de wet milieubeheer in elkaar, daar kan ik niets aan doen, zegt gedeputeerde Ranter. Mets kreeg een boete opgelegd waartegen hij een beroepsschrift opstelde. Ik wil hier graag weg, want dit kost me veel geld Mets dreigde later een paar vierkante meter (op de hoek van een kruising) openbare weg af te sluiten omdat de gemeente dat stuk grond niet van hem wil kopen. Er werd weer gedreigd met politie. Ik koop een stuk land waar de gemeente en de achterbuurman allerlei delen gevraagd en ongevraagd van in gebruik nemen. Er stonden hier ook zaken van Cogas, die lossen dat tenminste netjes op. Er staan bomen die het zicht van de achterbuurman (diezelfde die de afscheiding van zijn tuin stiekem een paar meter verlegde) op de fabriek verhinderen. Mets wil die bomen kappen. Er ligt een industriële bestemming op de grond. Het leverde hem een boze achterbuurman op die de politie al belt als Mets aan de diarree is. 16 Twentevisie 08/2004

11 beschouwing desmepol Dan was er nog het gesodemieter over het vroegere bijbaantje van wethouder Verbeek als bezoldigd commissaris bij het nieuwe industrieterrein Zenkeldamshoek. Ik las in de krant dat Desmepol op dat nieuwe terrein zou komen. Ik wist van niets, de gemeente praat niet met mij. Verbeek was wethouder maar ook commissaris bij Zenkeldamshoek. Een rare dubbele pet. Verbeek reageert boos: Je tast mijn integriteit aan. Ik ben door de raad in een openbare vergadering benoemd tot commissaris bij Zenkeldamshoek. Het is een functie die volgt uit het wethouderschap. De bezoldiging vloeit daarom rechtstreeks in de gemeentekas. Ik weet niet eens hoeveel het is. Er zijn ook geen andere vergoedingen. Het feit dat ik nu geen commissaris meer ben, heeft niets met Mets of Desmepol te maken. Het plan heeft nu de bestemmingsplanfase verlaten en het gaat nu om de exploitatie. Daarom heeft Ben Eshuis het stokje overgenomen, hij heeft grond- en economische zaken in zijn portefeuille. Verbeek: Het is niet zo dat de gemeente onder geen beding wil praten met Desmepol. We hebben dat zelfs vele malen gedaan. De gesprekken leveren over het algemeen niet veel op. Indien Mets wil verplaatsen is de gemeente bereid om te zoeken naar mogelijkheden voor een passende herbestemming van het terrein. Het gaat dan om woningbouw in het kader van ons buurtschappenbeleid. Ik heb begrepen dat de provincie daar inmiddels ook genuanceerder over denkt dan in het verleden. Het laatste woord is aan Mets: Ik wil hier graag weg, want dit kost me veel geld. Als ik dit allemaal van te voren had geweten, was ik niet gekomen. Ik ben er ingetuind. Ben Mets van Desmepol in de bossen van Ambt Delden voor zijn grotendeels leegstaande fabriek waarover hij nu al bijna twee jaar ruzie maakt met gemeente, provincie en omwonenden. (foto: Eric Brinkhorst) Mediation Inmiddels wil de provincie Overijssel niets meer zeggen en ook Ben Mets niets over de provincie want partijen hebben mediation ingesteld. Om te praten. En dan moet je niet stiekem over elkaar roddelen. Voor die tijd hoorde je van gemeente en provincie dat Mets zich soms dreigend uitliet. Voor de mediation, zei Ranter nog: Wij zijn er ook niet gelukkig mee, maar er liggen een bestemmingsplan en een milieuvergunning. Als hij daaraan voldoet, kan hij morgen aan het werk. Voldoet hij daar niet aan, moet hij een nieuwe vergunning aanvragen. Dat heb ik hem ook geadviseerd. En als hij dat gedaan had, was hij nu aan het werk geweest, maar Mets dacht een kortere weg te kunnen nemen. Jammer, want Mets is volgens mij een goede ondernemer, zei Ranter een paar weken geleden. Fijn, maar tot op de dag van vandaag is nog steeds geen besluit genomen over mijn milieuaanvraag van 27 februari 2003, bitst Mets. De kans dat Mets daar ooit aan het werk komt, is klein. De hakken staan in het zand. De oplossing is Mets uitkopen en hem een nieuwe locatie aanbieden, met de vereiste vergunningen. Mets: Als de gemeente mee wil werken aan een plan, waarin wij kunnen vertrekken naar een nieuwe plaats en waarbij wij de kosten die hierdoor ontstaan in redelijke mate vergoed krijgen, dan vind ik het prima. Twentevisie 08/

12 Bedrijfsleven begint zich nu te roeren analyse lobby Bestuursvoorzitters moeten zich verenigen (door Jan Medendorp) Geld, macht, invloed zijn samenhangende zaken. Wie is de machtigste man van Twente? Is het Dik Wessels als één van de rijkste Nederlanders, is het toch Jan Mans, die als burgemeester van Enschede politiek direct en indirect overal in de regio een vinger in de pap heeft of is het misschien wel Frans van Vught die als collegevoorzitter van de universiteit (en uit dien hoofde lid van het Innovatieplatform) rechtstreeks toegang heeft tot premier Balkenende? Je kan een top 50 van meest invloedrijke mensen in Twente maken, maar dat doen we niet. Het is leven en laten leven. Zonder Wessels en Fransen was dat Arke Stadion er nooit gekomen. Zonder politieke wil (en vergunningen en aangepaste bestemmingsplannen) was dat stadion er overigens ook nooit gekomen. Twente is beslist één van de netwerkrijkste gebieden van ons land. Iedereen kent iedereen, iedereen belt iedereen en iedereen gunt elkaar de zaken. Onlangs verscheen een dure brochure waarin nog eens veel clubjes en hun afspraken zijn vermeld onder de noemer Hete Industriële Herfst. Toch lukt het al jaren niet om van Twente een sterke regio te maken die met één mond het kabinet laat weten hoe we het willen hebben. Dat lukt het noorden en Brabant een stuk beter. Toen de belangrijkste burgemeester van Overijssel met zijn baas de commissaris van de koningin naar Den Haag afreisde, legt een paar dagen later een kamerdelegatie onder leiding van (toen nog) Bram Hulshof dezelfde route af; iedereen in Den Haag in vertwijfeling achterlatend. Hulshof is ingeruild voor een voorzitter (Victor Doorn) die we na zijn inwerkperiode nauwelijks meer zien in Twente, maar het gat wordt keurig opgevuld door directeur Wilma drukdrukdruk van Ingen. Vliegveld Als de politiek en het bedrijfsleven in het afgelopen decennium goed hadden samengewerkt, was het regionale vliegveld keurig uitgegroeid tot een veld dat vergelijkbaar is met Eindhoven. Maar het bedrijfsleven vond het allemaal wel goed, had en heeft het vliegveld niet erg hard nodig en liet de kastanjes uit het vuur halen door een aantal opeenvolgende uitgerangeerde of gepensioneerde ondernemers. De politiek (lees vooral president-commissaris Mans) wilde vooral geen financiële debacles en ook geen ruzie met allerlei belangengroepjes die er voor zorgden dat zo ongeveer alles (van avondvluchten tot weekendretours) verboden bleef. Daarbij is Mans nooit goed gesteund door het regionale bedrijfsleven met plannen (visie) en geld. Ja, Reggeborgh meldde zich een keer, maar het bedrijf van Dik Wessels en toen nog Hendrie Holterman vergat het plan goed te communiceren, dus de regionale krant stond direct bol van domme en speculatieve ingezonden brieven. Exit Reggeborgh bij de luchthaven. Het was niet voor niets dat de militaire vliegbasis altijd zo goed heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de burgerluchtvaart. Als de Jan Mans. Theo Schouten. Hennie ter Hag. Gerard Sanderink. Dik Wessels. Herman Hazewinkel. Ab Pasman. Twentevisie 08/

13 Louis Snellers: Ik heb altijd netjes zaken gedaan T t i i J 16 N 8 kt b 2004

14 analyse lobby CdK Jansen. positief gereageerd op het plan Material Valley en haar eigen ambities (vormgegeven in Thales X-change cell) sluiten hierop aan. In de loop van oktober zullen Thales-topman Peels en zijn KTC-collega De Vries de koppen bij elkaar steken. Thales heeft zich ook aangesloten bij de thematiek zorg en technologie. Recentelijk heeft Thales al over hun rol met Menzis-bestuursvoorzitter Van Boxtel gesproken. (foto s: Eric Brinkhorst) civiele luchtvaart (net als in Eindhoven) zich sterk had ontwikkeld, had Den Haag sluiting van Twente nooit durven voorstellen. Laat staan als er dan een verenigd Twente had bestaan. De militairen hebben dat altijd begrepen en lieten de vrachtvluchtjes en vakantiecharters voor een appel en een ei hun gang gaan. Lobby Allerlei dure rapporten en onderzoeken moeten nu aantonen dat de schade voor Twente vele honderden miljoenen is. Kom maar met plannen, zeggen Haagse insiders. En dus komt er niet één maar een stapel plannen op tafel. Elke gemeente roept weer om het hardst wat ze willen. Mans dwingt helaas zijn autoriteit niet automatisch af, maar heeft nu verbaal de hoofdrol van de lobby opgeëist, samen met commissaris Jansen. Hoe die aan zijn goede reputatie is gekomen in zijn vroegere functie in het KAN (Arnhem-Nijmegen) vragen inmiddels steeds meer mensen, want Jansen is volstrekt onzichtbaar. Nee, dat is niet waar, als een lid van het koninklijk huis naar Overijssel komt, doet hij zijn werk keurig. De lobby leverde dus (zoals verwacht) nul op rekest op. Nu is het moment gekomen dat het bedrijfsleven vooralsnog vooral in de wandelgangen, maar soms ook wel openlijk zijn beklag begint te doen. Ten Cate, Thales en anderen beginnen zich te roeren over de faliekant mislukte lobby. Michiel Scheffer, een van de inhuurde mensen in het bedrijfsleven die geacht wordt te lobbyen, is verbaasd: De irritatie van veel bedrijven wordt geuit bij UT, NV Oost en ook in de staten (GL, D66). Zowel gedeputeerde Staten als Regio Twente (Mans voorop) hebben zich hierin gediskwalificeerd door onvoldoende te zoeken naar bestaande budgetlijnen in Den Haag en ook te weinig samen te werken met bedrijfsleven in de opzet van de plannen. Voorzover ik weet is alleen met Rob Dieleman van IKT gesproken. Ook in Den Haag zijn ze verbaasd over zoveel geklungel. Bert Bakker (D66) kwalificeert de insteek van de regio als weinig innovatief. Material Valley Ten Cate is geërgerd dat ze na de presentatie van hun plannen nooit meer iets gehoord hebben. Tientallen regionale (onder wie Mans), landelijke en Europese politici hebben Ten Cate in de afgelopen periode bezocht. Alleen wordt dit niet met voor ons zichtbaar beleid ondersteund. Wij trekken de conclusie dat de industrie het vooral zelf moet doen en de krachten moet bundelen. Het ambtelijke apparaat is nu eenmaal wat traag. Het plan is ook positief ontvangen bij NV Oost en bij de Universiteit Twente. Met die partijen is ook gekeken naar inpassing in het kennisbeleid Oost. Probleem daarbij is dat provincie en UT Material Valley proberen te gebruiken als een legitimatie voor het plan Zorg en Technologie en voor het plan Technology Valley waar na een jaar talmen door provincie en regio nog geen invulling aan is gegeven. Ten Cate laveert tussen het verkrijgen van steun voor haar plan enerzijds en anderzijds ingekapseld te worden in de plannen van regio en provincie, laat Ten Cate weten. Het is niet alleen Ten Cate, op 6 september heeft een aantal ondernemers (Thales, Grolsch, Urenco, KTC) tegen minister Brinkhorst gezegd dat het genoeg is en dat de ambities van de grote bedrijven een grotere impact moeten hebben op de regionale speerpunten. Daarnaast moet ook over de grens van de regio naar Akzo en DSM worden gekeken. Op 7 oktober is Brinkhorst te gast bij het symposium van Ten Cate. De genoemde vier bedrijven vormen nu met de universiteit een regionaal innovatieplatform onder begeleiding van NV Oost. Thales heeft Natuurlijk heeft het bedrijfsleven ook allemaal eigenbelangetjes, maar de woede kan misschien tot wat moois leiden omdat de bedrijven rechtstreeks geschaad worden door het politiek onvermogen. De IKT-tjes en Kvk-tjes van deze wereld maken mooie brochures en organiseren leuke hete-herfsten en bedrijfsbezoekjes en leuke campagnes als tijd voor Twente. Het bedrijfsleven zat erbij en keek ernaar toen de dubbelstad niet doorging. De regionale luchthaven is alleen nog te redden met heel veel geld en heel veel goodwill van politiek en bedrijfsleven, erkent nu zelfs de Kamer van Koophandel na een echt onafhankelijk onderzoek. Loek de Vries is nu echt kwaad geworden. Er moet wat gebeuren, want de wereld is groter dan Twente en wij opereren wereldwijd en Azië neemt in belang toe. Ook groeit Ten Cate sterk in de VS en in Atlanta is ook een zeer goed ontwikkelde researchcapaciteit rond de Universiteit (Georgia Tech) aldaar waarmee wij ook goede contacten hebben, dreigt het Almelose bedrijf expliciet. De Vries zit al regelmatig om tafel met Pasman (Grolsch) en Peels (Thales). Misschien dat hij zijn ruzietjes met Wessels en Hazewinkel (Volker- Wessels) even terzijde kan leggen, ook en passant Alexander van der Lof (TKH) uitnodigen en toch ook maar Gerard Sanderink en Van Vught. Ooit schreven topondernemers in de jaren zeventig een brandbrief aan het kabinet Den Uyl. Nu moeten de Twentse echte toppers in actie komen. Organiseer een aantal keren per jaar een sessie. Laat wat klerken voorwerk doen en maak afspraken en zet je wensen op een rij. En laat de politiek weten hoe jullie er over denken. Het is bestuurlijke armoe, maar met deze politieke onkunde krijgen we anders echte armoe terug in Twente. In de Roskam werd onlangs gemeld dat Jan Mans in mei volgend jaar opstapt. De Netwerkstad onder leiding van Theo Schouten stelt weinig voor. Organiseer daarom een goede lobby om een echte topper als opvolger van Mans binnen te halen. Een man of vrouw die van Twente een soort superstad maakt. Vrij naar de vakbeweging: Het kan anders, Twente verdient beter. In de lijst van invloedrijkste mensen van Quote komen slechts een paar Twentenaren voor. Natuurlijk Dik Wessels, Frank Schreve, Gerard Sanderink, Johan Nijenhuis, Hennie ten Hag en Herman Hazewinkel. Een vroegere bankier annex textielondernemer die nu gedwongen als docent de kost verdient, een makelaar, een ICT er die vooral buiten Twente zijn geld verdient, weliswaar in Twente woont maar daar verder niets zoekt, een omhooggevallen filmproducent uit Markelo die vooral nietszeggende en oppervlakkige soapfilms maakt en twee topmensen van hetzelfde inmiddels niet meer beursgenoteerde bouwbedrijf. Of Quote gelijk heeft is niet zo interessant. Quote kijkt vanuit de Randstad naar Twente en ziet deze mensen blijkbaar. En dat zegt wel weer veel. Twentevisie 08/

15 Staat jouw accountant ook zo ver van je onderneming en je markt af? Nou nee, hij is zelfs overal persoonlijk bij betrokken U wilt een deskundige accountant. Maar wel de juiste persoon: iemand die thuis is in uw markt en uw regio én uw stijl van ondernemen kent. Vertrouw dan op Eshuis Accountants en Belastingadviseurs. Een persoonlijke zakenpartner met alle expertise op het gebied van accountancy, fiscaliteit en personeelsvraagstukken. Met een brede dienstverlening, ook als het gaat om strategiebepaling, bedrijfseconomisch advies of de inrichting van uw Almelo:Twentelaan 5, (0546) Deventer: Singel 24, (0570) Enschede: Institutenweg 4, (053) Hengelo: Demmersweg 86, (074) Oldenzaal: Eektestraat 8, (0541) administratieve organisatie. Direct onder handbereik, met vijf vestigingen in Oost-Nederland. Kom langs voor een persoonlijke kennismaking of vraag ons een afspraak met u te maken via PER SALDO PERSOONLIJKER

16 Edwin van Hoevelaak produceert nieuwe generatie interview edwin van hoevelaak Muziekstudio in Holter bossen (door Jan Medendorp) De studio heet nog steeds Rooftop, bedacht in de tijd dat hij letterlijk tweehoog achter in Enschede op een zolderkamertje begon. Maar Edwin van Hoevelaak (37) heeft inmiddels een riante boerderij in Holten, nog geen vijf minuten van de afslag van de A1. Hij woont en werkt er pas twee jaar, maar er wordt al weer bijgebouwd. De zaken gaan erg goed ja, bevestigt hij. Van Hoevelaak heeft er hard voor gewerkt, het succes is hem niet aan komen waaien. Hij componeert, musiceert en regelt de opname in zijn studio. En hij werkt als presentator bij het muziekprogramma Regiotap van RTV Oost. Hij werkt voor Jannes, Grad Damen, Imca Marina, Dennie Christian. Tweede garnituur? Eind oktober komt het Metropole Orkest naar Holten voor een opname. De combinatie is ideaal om je eigen artiesten letterlijk voor het voetlicht te krijgen. Het is de enige keer dat Van Hoevelaak zich ergert. Ja, dat hoor ik vaker. Maar ik bemoei me nooit met de Sterrenparade. Willy Oosterhuis regelt helemaal zelf de productie van het programma, daar bemoei ik me niet mee. Maar je spreekt elkaar toch een paar keer per week, de nieuwe CD van Dennie Christian ligt half oktober in de winkel, die moet toch verkocht worden? En Christian trad toch op. Ik zal je precies vertellen hoe dat gaat. Zijn platenmaatschappij belt mij op dat ze van Dennie Christian een nieuwe CD willen uitbrengen. Ik heb een paar nummers liggen waarvan ik denk dat ze voor hem geschikt zijn. Ja, ik heb altijd zeker dertig nummers op de plank liggen. Als ik even een uurtje over heb, ga ik zitten schrijven. Dan komt Dennie langs, ik laat de demo s horen aan hem. Hij kiest er een aantal uit, bovendien wilde hijzelf deze keer het nummer 20 years ago van Kenny Rogers opnemen plus nog een paar Duitse schlagers. Dan is het concept klaar. Pluggen Dan ga ik voor alle nummers de arrangementen schrijven, noem het de aankleding van de liedjes. Nee, daar is Dennie niet bij, dankzij onze samenwerking vertrouwt hij mij blindelings. Ik huur mijn vaste muzikanten in die alles inspelen en daarna komt Dennie hier een dag of drie om alles in te zingen. Dat is tegenwoordig geen straf meer, want als het even niet gaat, kan de artiest om de zinnen te verzetten zo het erf aflopen, de bossen in achter Holten. En als de zon schijnt, lonkt het zwembad. Dat gebeurt veel, de artiesten zijn hier graag. Als alle liedjes zijn ingezongen, komt misschien wel het belangrijkste werk. Dan gaat Van Hoevelaak afmixen. Alle instrumenten zijn op een spoor opgenomen. Dat breng ik samen op een master-cd. En die gaat Nee, ik ben niet op school mislukt, maar ik wist van het begin dat ik in de muziek wilde werken naar de platenmaatschappij die er een hoes voor laat ontwerpen en de CD uitbrengt. Een plugger wordt ingeschakeld die programmamakers en DJ s benaderd. En zo komen ze ook bij Oosterhuis. Dus ik bemoei me daar niet mee. Marco Borsato Van Hoevelaak speelt al sinds zijn 12e jaar in allerlei bandjes. Hij was pompbediende, werkte in het Avonturenpark in Hellendoorn waar hij onder anderen Eddy Zoey en Gertjan van den Berg (de zoon van de vroegere eigenaar van het park die inmiddels als Jay in de muziekwereld een plek heeft gevonden) tegen Twentevisie 08/

17 Hoe TerZake is ùw reclame? Uw reclame verdient TerZake. Bel Simone Damhof, Susanne Vedder of Lex Nijhuis, telefoon (074)

18 interview edwin van hoevelaak het lijf liep. Nee, ik ben niet op school mislukt, maar ik wist van het begin dat ik in de muziek wilde werken. Samen met Zoey won hij in 1987 Popslag (van de NCRV met Sjors Fröhlich). Zijn jeugddroom kwam uit, hij ging in de muziek werken. Met het showorkest Feeling trad hij bijkans avond aan avond op, Van Hoevelaak drumt, speelt gitaar, kan desgevraagd het keyboard bedienen en hij kan zingen. In die band waren het vooral covers natuurlijk, maar ik kreeg er wel een enorme podiumervaring door. Het schrijven van eigen nummers raakte in de versukkeling, s avonds laat naar bed en hij werkte in die tijd bij de Musicshop in Enschede. Je kunt je voorstellen dat ik geen zin had dat tot mijn pensioen te doen. Hoewel, Arne Jansen is er met zijn meisjes met rode jaren rijk mee geworden. Het kan zo maar zijn dat Froger een liedje van mij hoort en dat wil hebben (foto s: Eric Brinkhorst) Het schrijven van liedjes raakte in de versukkeling, een eigen studio moest het worden. Die kwam er achter zijn huis in de Koekoekstraat. Van de bekende studio Mühren (die de opnames doet van onder anderen Marco Borsato en Volumia) nam hij een mengtafel over. Niet zo maar één. Eén van de beste, ik heb er zes ton in guldens voor betaald. Dat wilde ik vanaf het begin, een studio die zich kwalitatief onderscheidt. De overname had als bijkomend voordeel dat hij direct bekend was in het muziekwereldje. Vuurwerkramp Eind 1999 kreeg hij de Boswachters als klant waarmee hij met het Bananenlied een dikke top tien-hit had. Per 1 januari ging hij weg bij de Musicshop en begon voor zichzelf. Ik moest een keer de definitieve stap maken. Het succes duurde 4,5 maand. Op 13 mei ontplofte een paar straten verderop een vuurwerkfabriek. Ik mocht mijn huis en studio niet meer in, ik heb in die tijd bij vrienden geslapen. Hij ging net niet failliet. Ik ben via de Kamer van Koophandel die allerlei regelingen had goed geholpen, dat moet ik eerlijk zeggen. Hoewel het werk aantrok, wilde Van Hoevelaak weg uit Enschede. Ik had het hier helemaal gehad. Hij reed op een goede dag door zijn geboortestreek en zag een boerderij vlak bij de provinciale weg N347 (van Heeten langs Holten naar de A1) te koop staan. Dit is het helemaal: ruimte, parkeerplaatsen, gemakkelijk bereikbaar, geen geluidsoverlast. Ik heb mijn financiële man gebeld vanuit de auto met de vraag kan ik dit betalen? Het kon net. Edwin van Hoevelaak (links) schrijft liedjes, speelt als muzikant mee en neemt de liedjes in zijn studio in Holten op. Ik deel daardoor mee in een groter deel van de koek. Sessiemuzikanten De hypotheek is twee jaar na de verhuizing geen serieus probleem meer. Ik ben geen miljonair, maar de marges zijn goed. Vergeet ook niet dat ik verdien aan het componeren van de liedjes, het inspelen als muzikant en het verhuren van de studio. Als componist en muzikant draait het dankzij allerlei regelingen nog vele jaren door bij verkoop en als een nummer van hem op een radiostation wordt gedraaid. De tijd dat er van een cd exemplaren worden verkocht, is voorbij, maar ik hoef het daar dus ook niet alleen van te hebben. Van Hoevelaak heeft in de afgelopen jaren ongeveer zeventig cd s gemaakt en geproduceerd. Het neusje van de zalm (Bløf, Borsato) heeft hem in de Sallandse bossen nog niet gevonden. Ik maak gebruik van dezelfde sessiemuzikanten als Marco Borsato en Frans Bauer, dat zijn jongens die heel veel albums die in Nederland worden gemaakt, inspelen. Ik heb hier Tatjana gehad, hits met Grad Damen en Jannes gescoord, dat zijn toch voor mij artiesten van de nieuwe generatie. Ik sprak pas Imca Marina, die komt nu bij mij een plaat maken. Het kan zo maar zijn dat Froger een liedje van mij hoort en dat wil hebben. Zo simpel werkt het namelijk. Het bandje dat met eigen nummers een cd wil maken, is ook welkom. Dat gebeurt ook nog heel veel, daarom laat ik nu ook de tweede studio bouwen, er is werk zat. Ik hoor qua studio bij de top 10 van Nederland. Ik kan een koor van zestig man hier herbergen, dat kan bijna nergens in Nederland. Twentevisie 08/

19 [De Redactie]: Ook thuis in Twente Ook in Twente is bureau [De Redactie] actief en succesvol bij het bemiddelen van redactionele krachten. De nieuwe hoofdredacteur van het magazine TWENTELIFE komt ook uit onze koker! Elke redactie kent het euvel van onverziene onderbezetting. Wat te doen? Direct [De Redactie] bellen. In vrijwel alle gevallen is [De Redactie] in staat het schip weer vlot te trekken. Bureau [De Redactie] beschikt over een bestand van honderden redacteuren voor wie wij stuk voor stuk onze hand in het vuur steken. Wij zorgen voor de juiste man/vrouw op de juiste plaats. [De Redactie] levert o.a. hoofdredacteuren, RTV-redacteuren, websiteredacteuren, verslaggevers, vakbladredacteuren, communicatie-adviseurs, tekstschrijvers, uitgevers etc. etc.. Ook voor vaste functies. Bel voor meer informatie met Jaap Dik Gooische Kaai TV Monnickendam De redactie is een activiteit van Automotive Publishing b.v.

20 Nederlandse belegger heeft alleen interesse in ontwikkelingen VS Grolsch staat op verkopen (door Jan Medendorp) Het blijft maar niet goed gaan met de beurs. Zijwaarts bewegen, was de kreet van de afgelopen tijd. Hoopvolle signalen worden afgewisseld met tegenvallers. Maar de dure olie, de constante terreurdreiging en de ontwikkeling in Amerika maken van de Amsterdamse beurs een lijdzaam toekijkend instituut waar beleggers absoluut geen interesse hebben in de fraaie ontwikkeling van Ten Cate met als klapper het grote congres op 7 oktober in de Beurs van Berlage of de interesse van Gerard Sanderink in RDM (van Joep van den Nieuwenhuijzen). Zelfs het kabinetsbeleid, de acties van de vakbonden waren schouderophalend aangehoord op Beursplein 5. De mensen zitten op hun geld, zoals dat zo mooi heet, aldus Sjoerd van Es van de Rabobank Enschede-Haaksbergen. Er is geen volkomen desinteresse in Nederlandse ontwikkelingen, maar dan gaat het om de groei van de werkgelegenheid of de consumptiebestedingen. Prestaties van individuele bedrijven zijn niet echt bepalend, dat klopt. Van Es staat (namens zijn beleggers) niet afwijzend tegenover het kabinetsbeleid: De groei van de werkgelegenheid is een noodzakelijke voorwaarde om de groei van de consumentenbestedingen vast te kunnen houden. Om het overheidsbudget op orde te krijgen zijn bezuinigingen nodig, waarbij de consument niet buiten schot blijft. Daarnaast zijn hypotheekoversluitingen niet langer een weg naar lagere maandlasten. Meer handjes aan het werk is dus van essentieel belang. VS Terug weer naar de Verenigde Staten (de leading lady) waar in augustus conform de verwachting nieuwe banen bijkwamen De winnaar van het bekende Rabo-beleggingsspel in september was de heer Radboud Dood die voorzag dat de AEX afgelopen maand fractioneel daalde van 325 naar 323 punten. Hij kreeg uit handen van Gerben Peddemost, beleggingsadviseur van de Rabobank Twente een kistje wijn overhandigd. Via internet ( kan iedereen gratis en voor niets meedoen door de vraag te beantwoorden: hoe hoog staat de AEX op 1 november? 26 Twentevisie 08/2004

21 beurs grolsch wat leidde tot koersstijgingen van ongeveer 1% op de aandelenmarkt. Overigens moet dat ook niet overdreven worden, want per saldo steeg het aantal banen over de afgelopen drie maanden met De beroepsbevolking stijgt maandelijks met mensen, dus als dat aantal banen er bij komt, blijft de werkloosheid onveranderd. Maar in dat geval kan de economie wel met meer dan een procent groeien. Tel je daar de verhoging van de productiviteit bij, bijvoorbeeld 2%, dan sta je er ineens goed voor. De Fed (federatie van Amerikaanse banken) kan daarom niets anders meer doen dan de rente opnieuw een stapje dichter naar een neutraal monetair beleid brengen. De inflatierisico s zijn simpelweg te groot. De totaalinflatie is al zo n 3%. Als je de olieprijzen buiten beschouwing houdt, is de inflatie nog steeds 1.8%. Die olie wordt echt de nekkenbreker, die is niet alleen gestegen door de terreur, maar ook door de snelle expansie van de olieslurpende Amerikaanse economie. Het is dus niet helemaal terecht om totaal inflatiecijfers te negeren, legt Van Es uit. Kredietverlening Helemaal negatief is Van Es niet. De producenten- en consumentenvertrouwensindexen staan weliswaar onder recordniveaus, maar ze zijn wel hoog. Bovendien suggereren de jongste cijfers dat de kredietverlening aan het bedrijfsleven duidelijk versnelt. Dat is een signaal dat bedrijven veel aantrekkelijke investeringskansen zien. Wij verwachten dat de economie de komende kwartalen ongeveer 3% groeit. Dat is niet spectaculair, maar wel van belang voor de afweging tussen obligaties en aandelen. Obligaties zijn in mijn ogen te duur en aandelen winnen aan aantrekkelijkheid. Redelijk geprijsd, maar seizoensmatig nog even niet. (foto: Eric Brinkhorst) En dan speelt op de achtergrond nog de ontwikkeling van de pensioenen mee. De politieke problemen daarover staan dagelijks in de krant. Maar stel dat de pensioenfondsen in Nederland veel meer behoefte krijgen aan liquiditeit (om de premiebetalers uit te betalen) dan is de snelste manier het verkopen van aandelen. De rol van de pensioenfondsen op de aandelenmarkt is altijd groot geweest omdat ze zoveel geld te beleggen hebben. Toen de beurs een paar jaar geleden dramatisch daalde, was het beleid om slechts tot een bepaalde grens (bijvoorbeeld 40% van het belegd vermogen) te steken in aandelen. De beurs is wel weer opgestaan na de grote klap, maar echt hersteld nog lang niet. De pensioenfondsen zijn de afgelopen tijd op koopjesjacht geweest en bezitten verhoudingsgewijs weer veel aandelen. De gevolgen zijn groot als zij die weer liquide moeten maken. Grolsch Dan nog even het commentaar van Van Es over de eerste presentatie van de nieuwe Grolschtopman Pasman bij de halfjaarcijfers. Ik ben niet heel veel wijzer geworden van zijn strategie. De nettowinst van Grolsch daalde in de eerste jaarhelft met 30%. Hogere afschrijvingen en hogere financiële lasten als gevolg van investeringen in de nieuwe fabriek waren de belangrijkste oorzaken achter de nettowinstdaling. Grolsch voorziet voor geheel 2004 eenzelfde daling in het verschiet liggen. Eerder werd nog uitgegaan van een daling van 20-30% voor De omzet nam nog wel met 5,2% toe dankzij acquisities. De lichte volumegroei in het buitenland heeft slechts een beperkt effect op de omzet gehad door toedoen van prijsdruk en valuta-effecten. De daling van de winst was ruimschoots verdisconteerd in de verwachtingen. Gezien het slechte weer en de moeilijke marktomstandigheden in Europa had het nog slechter kunnen uitpakken. In Nederland lukte het Grolsch zelfs om, in tegenstelling tot Heineken, de volumes te laten stijgen. Dit betekent een verbetering van marktaandeel. De omzetontwikkeling in het Verenigd Koninkrijk (VK) was laag, maar bemoedigend gezien de zwakke marktontwikkeling. De groei in de VS stelde teleur. De nieuwe prognose voor 2004 (-30% winstgroei) komt overeen met de marktverwachting van -27% winstgroei. Zoals gebruikelijk moeten de kansen voor aandeelhouders vooral worden gezien vanuit de mogelijkheid van een overname. Wij hebben op dit moment Grolsch op een verkoopadvies staan om een aantal redenen: ten eerste de stijgende grondstoffenprijzen, ten tweede als gevolg van de prijsdruk vanuit de detailhandel en de afnemende kostenvoordelen uit overnames zijn negatief voor de marges. Daar komt bij dat de waardering niet bijzonder aantrekkelijk is. Een koers-winstverhouding van 16 keer de verwachte winst voor de komende maanden zien wij als normaal. Andere industriegroepen kennen door de bank genomen een iets lagere waardering ten opzichte van hun eigen historie. Twentevisie 08/

22 Wat zien al die bedrijven toch in Noord Lease?! Noord Lease BV Lavendelweg HR Groningen tel. (050) fax (050) Postbus LM Groningen Weezebeeksingel PP Almelo tel. (0546) fax (0546) Postbus AT Almelo info@noordlease.nl Voor autolease richten steeds meer bedrijven hun vizier op Noord Lease. Omdat ze dwars door vlotte verkoopbabbels en stuntaanbiedingen heen kijken. Bij ons geldt: wat u ziet is wat u krijgt. Wij spiegelen u niets voor wat we niet waar kunnen maken. Een man een man, een woord een woord, is ons credo. Elke aanvraag bekijken we afzonderlijk: geen standaardcalculaties, maar offertes op maat. Vanuit financieel oogpunt heeft u daar t meest baat bij. Ons systeem voor kwaliteitszorg is geheel vanuit de optiek van onze klanten ontwikkeld. Zo gaven onze klanten aan meer inzicht in hun wagenpark te willen hebben. Met het Internetprogramma online brengen we u de meest actuele en relevante informatie in beeld die nodig is voor efficiënt wagenparkbeheer. Contractafwijkingen zijn in één oogopslag te zien. online is geheel gratis en toegankelijk op elk moment van de dag. Voortdurend zijn we gefocust op het belang van onze klanten. Zouden we in brede ondernemerskring daarom een graag geziene leasepartner zijn? autolease zoals ú t graag ziet...

23 Over verschillende types ondernemers opinie van der most Hennie s Mening Er zijn verschillende type ondernemers in mijn beleving. Er zijn drie soorten, de oppasser, de overnemer en de Echte ondernemers. Echte ondernemers zijn de motor van de economie. Ik word misselijk van al die zogenaamde ondernemers die alleen maar voor het geld gaan. Een paar oude gezegdes zijn nog steeds van toepassing: Wie klein begint kan groter worden en wie groot is kan klein vallen. En De eerste ondernemer creëert, de tweede ondernemer beheert en de derde ondernemer verteert. De Echte ondernemer Echte ondernemers zijn de starters, de pioniers. Mensen die met niets beginnen en met hard werken een bedrijf opbouwen. Ze zijn initiatiefrijk, knokken om iets te realiseren. Zij beschikken over een flinke dosis creativiteit en ondernemen niet uit winstbejag of macht als doel. Zij zien geld als een middel om te ondernemen. Niet als doel. Bij deze ondernemer draait alles om het belang van de onderneming. Vaak is hij ook bereid om zelf genoegen te nemen met een beperkt inkomen ter wille van de groei van zijn onderneming. Echte ondernemers moeten veel problemen overwinnen. Van opbouwen tot huisvesting, van vergunningen tot het regelen van kredieten. En daarbij stuiten ze nogal eens op bureaucratie. Maar het zijn doorzetters! Deze ondernemer stelt zijn onderneming centraal: stopt alle winst in het bedrijf want hij wil groeien en is veelal een inspirerend voorbeeld voor zijn medewerkers. Dit zijn in mijn ogen de steunpilaren van onze economie! Dit type ondernemers zou veel meer steun moeten krijgen van overheid en financiële instellingen. Zij moeten ook niet te veel theoretische studies achter de rug hebben, want dat kan belemmerend werken. Zij leren door het ondernemen. Dit zijn de ondernemers die veel werkgelegenheid scheppen. De aartsvaders. geërfd. Zij kunnen ook aangesteld zijn door een Echte ondernemer. Een goede oppasondernemer is nodig om wat de Echte ondernemer heeft opgebouwd op een verantwoorde wijze voort te zetten. De oppassers moeten zich vooral richten op de continuïteit van de onderneming. Heel soms kan een oppasondernemer doorgroeien en dan wordt het een Echte ondernemer. De oppasondernemer schept over het algemeen niet veel nieuwe werkgelegenheid. De nadruk in zijn werk dient te liggen op de controle van alle processen. Deze ondernemer denkt meer aan winst, neemt minder initiatief en risico en is dus ook niet vernieuwend. Maar zoals gezegd: ze zijn belangrijk voor het in stand houden van goed opgezette ondernemingen en vormen mede een stevige basis voor onze economie. Veel middenstanders zijn oppasondernemers. Ik zie dat in die sector in deze slechtere tijd vooral aandacht moet worden besteed aan het zetten van de tering naar de nering. De ondernemer moet dan zelf wel het grote voorbeeld zijn voor zijn personeel. Veel Echte ondernemers hebben geen opvolger. De onderneming verkopen aan een overnameondernemer is voor velen een optie. De ondernemer ontvangt voor zijn bedrijf in een keer een som geld. Ik ben hier geen voorstander van! Naar mijn mening moeten de echte ondernemingen in de vorm van een oppasonderneming worden gegoten. Er wordt voor deze oppasonderneming een speciaal bestuur gevormd die zorg zal dragen voor de continuering van de bedrijfsvoering en het beleid. Als het economisch goed gaat met de onderneming, keert dit bestuur naar evenredigheid bijvoorbeeld een gratificatie of dividend uit aan de Echte ondernemer. Het bestuur beslist over de hoogte van de gratificatie of het dividend die afhankelijk is van de economische situatie van de onderneming. Op deze wijze blijft het geld in de onderneming en blijft zij voortbestaan, behoudt ze haar eigen karakter én de werknemers zijn gegarandeerd van het voortbestaan van de mede door hen opgebouwde onderneming. Als voorbeeld had ik zelf jaren geleden de mogelijkheid hotel-, congres- en uitgaanscentrum Preston Palace in Almelo te verkopen. De mogelijke koper (de overnameondernemer) zou gaan reorganiseren en kostenbesparingen doorvoeren om zijn investering terug te verdienen. Ook door meer rendement uit het personeel te halen door hen zwaarder onder druk te zetten. Als gevolg hiervan zou een groot aantal van mijn werknemers (veelal zonder opleiding) die medeverantwoordelijk zijn voor het succes, een nieuwe baan moeten zoeken. Daarom heb ik Preston Palace niet verkocht en een oppasser ingehuurd. Over de overname ondernemer volgende maand meer. Reacties: most@most.nl (foto: Eric Brinkhorst) Oppasondernemer Oppasondernemers zijn geen echte ondernemers, zij hebben het bedrijf overgenomen of De bekende recreatie- en horecaondernemer Hennie van der Most is een selfmade man die op geheel eigen wijze zijn bedrijven van de grond toe heeft opgebouwd. Mede daarom is hij een veelgevraagd spreker op congressen en seminars. Op verzoek van Twentevisie heeft hij aantal van zijn lezingen uitgewerkt (hij spreekt meestal aan de hand van een aantal steekwoorden en uit zijn hart) en in de komende maanden zullen we die teksten publiceren. In dit nummer deel 2. Twentevisie 08/

24 De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie Memphis in het teken van criminaliteit en megaparty s Lowietje Snellers advocaat Speijdel luistert zeer aandachtig naar het relaas van zijn klant. Foute opmerkingen kunnen de strijd tegen het OM negatief beïnvloeden. De gasten van Memphis waren Robert J. Reinders van het gelijknamige entertainmentbureau, op de linker foto in het midden naast Martin Steenbeeke (links) en Jan Medendorp, en autodealer Lowietje Snellers (uiterst rechts). 30

25 impressie memphis Memphis trekt altijd veel belangstellenden, maar soms zit de TOS lounge van het Arke Stadion uitzonderlijk vol. En dat heeft te maken met de gasten. De aanwezigen wilden dit keer natuurlijk het verhaal horen van Lowietje Snellers, de bekende/beruchte autohandelaar uit Deurningen die eindelijk voor de microfoon wilde verschijnen, vooral om zijn onschuld te betogen. Robert J. Reinders had eveneens een boeiend verhaal; gaat hij weer met een commercieel tv-station beginnen? Voor het nieuwe seizoen vinden de opnamen altijd plaats op dinsdag tussen en uur op de volgende data: 2 november, 30 november, 4 januari, 1 februari, 1 maart, 21 maart, 3 mei en 31 mei. Alleen maart wijkt af: maandag 21 maart: Memphis wordt dan opgenomen tijdens het Twentevisie Event. Als u automatisch uitgenodigd wilt worden, kunt u zich aanmelden voor de -service via Een afgeladen TOS lounge in het Arke Stadion dankzij de aanwezigheid van Lowietje Snellers en Robert J. Reinders. 31

26 Met één druk op de knop in Tokio ( Of bij de benedenburen ) U kent dat wel: u leest een aardig artikel in dit blad en vindt eigenlijk dat uw relatie in Tokio het ook moet zien. Maar om het nu per post te verzenden, of eerst te kopiëren en daarna te faxen, dat kost u weer de nodige tijd. Papier is namelijk moeilijk te verplaatsen, laat staan snel. Gelukkig is er nu de Minolta FlexiSend. Deze scant in no-time al uw papieren documenten en zorgt direct voor de verzending naar of fax, waar ook ter wereld. En dat met slechts één druk op de knop! Alles weten over de uitgebreide verzendmogelijkheden van deze multifunctionele printer-copier? Kijk op of bel GRATIS KN bv, Postbus 237, 1170 AE Badhoevedorp, tel , fax , info@kn.nl TV0104FS

27 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column online strategie Draadloos netwerken veilig? U kent ze wel: de opsporingsprogramma s op televisie die met een laptop en een ontvanger voor draadloze netwerken door de straten rijdt, geheid dat men een netwerk tegenkomt waarop met kan inbreken of afluisteren. Dat geeft natuurlijk een heel erg onveilig gevoel, zeker als je net per bezig bent een collega over te nemen en dat niet in het nieuws wilt hebben. Alle reden inderdaad om hier kriebels van te krijgen, we moeten alleen wel heel goed onderscheid maken tussen wat er van welk verhaal nu klopt. Ik wil allereerst even onderscheid maken tussen de draadloze netwerken of liever over de diverse toepassingen van draadloze techniek. Het interne bedrijfsnetwerk: In nagenoeg ieder bedrijf (en ook steeds meer thuis) is een netwerk geïnstalleerd. Met dit netwerk kunnen we onze PC s op de werkplek bijvoorbeeld aansluiten op een centrale server. We kunnen dan met meerdere personen bijvoorbeeld een CRM of een boekhoudpakket gebruiken, ook kunnen we brieven of bestanden centraal opslaan. We vereenvoudigen het backupen en een collega kan snel een brief die door een ander is gemaakt nog even corrigeren en wegsturen. Essentieel is de verbinding tussen de PC en de server en dit is meestal via een netwerkkabel. Tot zover niets aan de hand. Nu is het echter zo dat, om deze (dure) bekabeling in panden te voorkomen, steeds meer bedrijven hun netwerk draadloos gaan uitvoeren. Wat er in feite gebeurt is dat de computer op de werkplek geen netwerksnoer heeft naar de server maar dat de verbinding draadloos is. Nu zijn er diverse protocollen (afspraken over hoe de communicatie werkt) voor draadloze netwerken en deze protocollen zijn wat complexer dan protocollen voor communicatie over een kabel. Simpel omdat de techniek anders is. Nu is netwerkverkeer gewoon af te luisteren. Om een bekabeld netwerk af te luisteren heeft u gewoon een aansluiting nodig in dat netwerk. Een draadloos netwerk kunt u veelal buiten het pand gewoon afluisteren. Dit is heel eng maar kan vaak voorkomen worden, bij veel apparatuur is het een kwestie van juiste instellingen maken maar er is helaas ook apparatuur waar dat niet mogelijk is. Hier zouden dan andere voorzieningen voor beveiliging moeten worden getroffen en je moet je afvragen of het dan nog wel zo voordelig is. Houdt u er ook rekening mee dat niet alle apparatuur aan de wettelijke eisen voldoet. Veel apparatuur werkt in de 2,4 GHz band en daar is 100mW het maximaal toegestane vermogen, er is apparatuur die meer uitstraalt en buiten afluisterproblemen zijn er dan ook storingsproblemen mogelijk. Dit kan nooit de bedoeling van uw voorgenomen vereenvoudiging van het netwerk zijn. Het leeuwendeel van deze televisiekraken heeft betrekking op het interne netwerk en dat is echt eng. Overleg goed met leverancier en systeembeheer wat de risico s en oplossingen zijn, want oplossingen zijn er zeker. Draadloze internetters De groep die nadeel heeft van de TV-kraken zijn de draadloze internetters. Internetverkeer is echter van een heel ander type. Stel u heeft bedrijfsmatig of privé een draadloze internetaansluiting dan zou het in een geval van onoplettendheid zo kunnen zijn dat bezoek aan een internet adres of een mail gekraakt kan worden. Zonder meer uw bedrijfsgegevens lezen zou door een firewall of andere voorziening allang tegengehouden moeten zijn. Normaliter zijn de draadloze internetoplossingen al dusdanig veel veiliger dat het afluisteren onmogelijk is. Er worden encryptieprotocollen gebruikt maar een veel intelligenter systeem is dat zender en ontvanger van elkaar de locatie kennen en niet gaan rondstralen maar een echter verbinding opbouwen tussen zender en ontvanger. Iemand die in een auto rondrijdt ziet het signaal dan gewoon niet. Bij de les blijven Ontwikkelingen op draadloos gebied gaan steeds verder. In Nederland is vorig jaar de veiling van de frequenties voor internettoepassingen afgerond, daarmee is bijvoorbeeld de 100mW grens vervallen en kunnen echte afstanden overbrugd worden, afstanden van Km zijn goed realiseerbaar met een hoge mate van bedrijfszekerheid (>99,9%). We moeten echter altijd bij de les blijven en goed weten wat we aan het doen zijn. U kent ongetwijfeld het verhaal dat je bij een breedbandaansluiting (Kabel, ADSL of draadloos internet) je PC moet beschermen met een firewall. Of het nu particulier of zakelijk is, beschermen is een must. Onlogisch vindt ik dan ook de reclame van bedrijven die dan na de ADSL-aansluiting een draadloos netwerkje aanbieden en hier niet bij vermelden dat dit nog gevaarlijker is, de rondrijdende TV-reporter kan hier namelijk weer direct op inbreken. Schrik niet: alles is oplosbaar maar je moet het wel doen! Zeker is dat draadloos veel oplossingen kan bieden. Het is flexibeler en heeft een hogere beschikbaarheid. Een goede combinatie kan daardoor veel voordeliger zijn. Succes met het nemen van de draadloze hobbels. Arwin van Garderen De auteur is directeur bij IntroWeb en deelnemer aan het samenwerkingsverband Online Strategie ( Twentevisie 08/

28 Van de Riet Ambt Delden slaat nieuwe wegen in interview winkel van sinkel Van loonwerkbedrijf naar Winkel van Sinkel (door Marc Visch) Eigenlijk ben ik een domme jongen, heb een IQ van nul komma nul. Van politiek en zo heb ik geen verstand. Geen tijd ook om me er in te verdiepen. Als ik s avonds om 10 uur thuis ben, ben ik blij dat ik even kan rusten. Gerrit van de Riet glimlacht van oor tot oor en zijn ogen glinsteren. Maar deze domme jongen heeft, samen met zijn vrouw, in dik 25 jaar een bedrijf in Ambt Delden uit de grond gestampt dat z n weerga niet kent. In totaal heeft hij de beschikking over zeven hectaren grond. Bijna één hectare wordt in beslag genomen door bedrijfsgebouwen, een even groot deel is verhard. Begonnen als loonwerkbedrijf. En nu? Ja, dat is inderdaad niet te vatten in één woord. We hebben een winkel, doen wat in landbouwmechanisatie en sinds kort richten wij ons ook op de industrie. Wie bij Van de Riet de winkel binnenstapt valt van de ene in de andere verbazing. Er lijkt weinig samenhang te zitten in het assortiment. Magnetrons, campinglampen, zitmaaiers, bladblowers en grote skelters staan gebroederlijk naast de stellingen met werkkleding. Maar de samenhang is er wel degelijk. Van de Riet wil een compleet assortiment bieden voor tuin en park. Die winkel is eigenlijk bij toeval ontstaan. Steeds vaker vroegen mensen ons om onderdelen, omdat wij die zaken op voorraad hadden voor reparaties en onderhoud. Het Ik schaamde me, voelde me een loser, maar het kon gewoon niet langer begon dus met wat boutjes en moertjes en nu is het één van de pijlers onder het bedrijf. Een gouden greep zo bleek later. De grond van Van de Riet heeft namelijk een winkelbestemming. De gemeente had het winkeltje van het loonwerkbedrijf zo lang gedoogd dat ze de winkelbestemming wel moesten geven. Als ik nu zou willen stoppen, zou ik er zo een grote meubelzaak of voor mijn part Ikea in kunnen stoppen. Zeer lucratief, maar absoluut niet aan de orde. Dochter Miranda en schoonzoon Gerben draaien namelijk al enkele jaren volledig mee in het bedrijf en zij willen de zaak zeker voortzetten. Twentevisie 08/

29

30 interview winkel van sinkel (foto s: Eric Brinkhorst) Gerrit van de Riet en dochter Miranda zitten tegenwoordig tot over hun oren in het speelgoed. Op eigen benen In 1978 koopt het echtpaar Van de Riet de grond langs de weg tussen Goor en Delden om er een loonwerkbedrijf te starten. Wij zijn allebei boerenkinderen. Ik was de jongste thuis en mijn broer nam de boerderij over. Dus moesten wij wat anders. Ervaring met loonwerken hadden ze op kleine schaal bij vader op de boerderij al opgedaan. En aangezien er geen speciale papieren noodzakelijk waren, lag de keuze voor de hand. Tegenwoordig moet je met uitgebreide bedrijfsplannen naar de bank, maar in die tijd ging dat anders. De Rabobank had het volste vertrouwen in ons en stelde zonder al teveel problemen een startkapitaal van een half miljoen gulden beschikbaar. Al het geld dat binnenkwam werd direct weer geïnvesteerd in het bedrijf. Wonen deed het echtpaar Van de Riet de eerste zes jaar in een woonwagen naast het bedrijf. Wij hadden hier midden in de zaak de box staan voor de kleine. Die is er zo mee opgegroeid. Nu nog slaapt zij door alle lawaai heen. Vrij snel volgde een tweede poot van het bedrijf, het grondwerk. Nederland werd op de kabel aangesloten en Van de Riet sprong in het gat in de markt. Gleuven graven en kabels trekken. De groei blijft, ondanks de invoering van de superheffing, in het bedrijf zitten. Zwaarste beslissing Vooral de afgelopen drie jaar heeft Van de Riet de bakens toch moeten verzetten. Steeds meer boeren stoppen. Maar dat wil niet zeggen dat er geen handel meer op het platteland te drijven is. Integendeel. Die winkel is steeds belangrijker geworden. Kijk de boeren verkopen het land wel, maar houden toch vaak een knap stuk tuin over. En daar hebben wij al het materiaal voor. Op zolder is tegenwoordig ook een zeer uitgebreide speelgoedafdeling te vinden. Met enorme skelters, maar ook klimrekken, grote trampolines en zwembaden. Dat is echt voor mensen met ruimte, maar vergis je niet, er komt veel volk uit Enschede of Hengelo hier langs. Bij Bart Smit hebben ze één of twee trekkertjes staan, maar Jantje of Pietje wil exact de kleur van de trekker van oom Kees. En hier hebben ze keuze uit wel twintig. De komende tijd wordt de winkel flink op de schop genomen. De zolder, en daarmee de winkeloppervlakte, wordt fors uitgebreid. Maar de verandering in bedrijfsvoering is niet zonder slag of stoot gegaan. Twee jaar lang was er geen droog brood te verdienen in het loon- of grondwerk. Toen hebben we de knoop door moeten hakken en de takken afgestoten. Het was de zwaarste beslissing in mijn leven. De malaise begon met KPN waar veel gleuven voor werden gegraven. De wegenbouw volgde en ook het boerenbestand kromp. In drie jaar tijd werd het personeelsbestand van 60 teruggebracht tot 18. Ik had sommigen al 23 jaar in dienst en zij hadden het bedrijf mee helpen groot maken. Ik schaamde me, voelde me een loser, maar het kon gewoon niet langer. Verkopen van de bedrijfsonderdelen had geen zin. Een klantenbestand was namelijk niet te verkopen. Boeren laten zich niet verkopen. Nieuwe wegen ingeslagen Min of meer door toeval kon Van de Riet het dealerschap van Merlo binnenhalen. Het Italiaanse bedrijf maakt topkwaliteit verreikers tot een lengte van 25 meter. Machines interessant voor de landbouw, maar ook voor de industrie. Van de Riet heeft een aparte vertegenwoordiger op de industrie gezet. Want daar moet nog doordringen dat wij die machines leveren. Maar de reputatie van ons bedrijf is goed. De directeur heeft al vaak een maaier van ons en kent zodoende onze werkwijze. De kracht van Van de Riet is service en gemoedelijkheid. Iedereen kan hier zo maar binnenkomen. Zelfs de chirurg die in zijn vrije tijd in de tuin bezig is hoeft zich niet eerst om te kleden. Daarnaast is de vakkennis van het personeel groot en kan iedereen hier altijd aankloppen. Het maakt dan niet uit of het gaat om een onderdeel van een euro of een spoedreparatie van een machine. Wij zorgen er voor dat mensen altijd door kunnen, desnoods krijgen ze een leenapparaat mee. Maar ook is het belangrijk dat wij alle soorten onderdelen altijd op voorraad hebben. Het is een bedrijfsfilosofie en mentaliteit die blijkbaar aanspreekt. Nieuwe generatie Door een spierziekte moet Gerrit van de Riet het de laatste jaren wat rustiger aan doen. Vooral s ochtends is hij aan het werk. Elke middag moet hij even twee uur plat. Maar van stoppen wil hij nog niets weten. Wij hebben het geluk dat onze dochter en schoonzoon in de zaak zijn gekomen. In het bedrijfsleven hadden ze, zeker met hun HBO-studie, veel meer kunnen verdienen, maar zij hebben voor dit bedrijf gekozen. Afbouwen moet je ook leren. De nieuwe generatie heeft zo zijn eigen ideeën over het bedrijf en zij krijgen daarvoor alle ruimte. Ze willen het assortiment verder uitbreiden. Nu krijgen we al pallets magnetrons aangeboden van dezelfde man die levert aan Lidl en Aldi. Hij vindt ons bedrijf geinig en schuift af en toe wat om de deur. Mijn dochter wil bijvoorbeeld ook potten en pannen toevoegen. En de jongste dochter studeert nu in Enschede. Ook zij wil een eigen zaak beginnen. Maar Van de Riet wil geen meerdere kapiteins op het schip. Zij is dol op bloemen, dus misschien gaan we in een hoek op het terrein wel wat voor haar maken. Maar dan wel los van deze zaak. Aan ruimte is vooralsnog geen Nu krijgen we al pallets magnetrons aangeboden van dezelfde man die levert aan Lidl en Aldi gebrek. Het is een hele geruststelling dat de volgende generatie staat te trappelen om het over te nemen, al benadrukt hij dat hij geen druk heeft uitgeoefend. Ook ik ben een eigen zaak begonnen. Dus heb ik hun ook altijd gezegd dat ze het zelf moesten weten. Als ze nu weg willen, moeten ze me echter wel een jaar de tijd geven om de zaak te verkopen. Dat is de enige afspraak. Tot 1990 was het echtpaar Van de Riet niet op vakantie geweest. Toen was het bedrijf inmiddels zo gegroeid dat een weekje in de bouwvak er wel af kon. Tegenwoordig proberen ze wat meer tijd voor elkaar te maken. En ook vakantie buiten de bouwvak is mogelijk. Het afbouwen gaat echter met heel kleine stapjes. Het spijt hem wel dat hij door zijn ziekte zijn grote hobby niet meer kan uitoefenen. In een loods achter op het terrein staan enkele unieke tractoroldtimers die schreeuwen om opgeknapt te worden. Het zal er voorlopig niet van komen. Een andere hobby, het sparen van miniatuur landbouwmachines, blijft wel. Van de Riet heeft een enorme collectie opgebouwd. Ze staan, waar anders, overal in de zaak opgesteld. Twentevisie 08/

31 TEMPUR. Een bekroond NASA-product. Ontwikkeld voor de ruimte en ideaal voor de aarde. Zelden kwam uw lichaam beter tot rust, omdat uw lichaamsgewicht en temperatuur de vorm van het matras bepalen. Het TEMPUR matras en kussen geven uw nachtrust daardoor alle ruimte en pijn geen kans. Neem de proef op de som. Ervaar nu de kwaliteit van dit Drukverlagende Slaapsysteem en van het ontspannen gevoel van gewichtloosheid. Lasonderstraat 40, Enschede.Tel. (053) Dit hadden we anders moeten aanpakken... Bent u toe aan De Heemhoeve? Workshops en trainingen, maar dan anders! Soms had het beter gekund. Effectiever en sneller. En dus leidend tot een hoger resultaat en prettiger werkwijze. Herkenbaar? Kijk eens op onze website voor trainingen en workshops die u daadwerkelijk op weg helpen naar een slimmere aanpak van werk! De Heemhoeve, een natuurlijke trainingslocatie in authentiek Twente waar u gemakkelijker oude gebruiken en inzichten loslaat. Om zo sneller te ontwikkelen en te groeien. Als mens, als team en als organisatie! De Heemhoeve Ambt Delden info@heemhoeve.nl

32 Zuinig Heracles heeft draaiboek voor eredivisie klaarliggen Spelers verdienen à bruto (door Eddy van der Ley) Het zou wat geweest zijn: Heracles Almelo dit seizoen in de grote mensenwereld van de Holland Casino-eredivisie. Onder een slagregen van nederlagen, dat wel, maar mét Ajax, Feyenoord, PSV en FC Twente op bezoek, mét een tot bijna 6 miljoen euro opgetrokken begroting, mét betere spelers en mét een groter Polman-stadion. En ook al is bovenstaande een hypothetische voorstelling van zaken, ze zou in 2005 zomaar werkelijkheid kunnen worden. In Almelo zijn ze voorbereid op de acute groeispurt. Het draaiboek ligt klaar, omhuld met de zekerheid der zekerheden: een te allen tijde sluitend huishoudboekje, als toonbeeld van zuinig en verantwoord beleid. Bij de licentiecommissie van de KNVB roept Heracles Almelo de laatste jaren per definitie gevoelens van sympathie en bewondering op. Als de begroting uit Almelo op de Zeister burelen binnenkomt, heft directeur betaald voetbal Henk Kesler - ooit een pleitbezorger van annexatie (door FC Twente) dan wel opheffing van de Almelose club - nog net niet de polonaise aan, maar veel scheelt het niet. Bij Heracles Almelo geen jaarrekening vol merkwaardige constructies of moeizame aflossingregelingen, zoals bij menige collega-club. Nee, de begroting van de kleine der Twentse bvo s rolt met een vanzelfsprekende soepelheid door de ballotage. Ook bij een eventuele promotie? Oók bij een promotie, zeggen directeur/ bestuurslid Enrico Grobben (45) en penningmeester Frank Tijscholte (37) in koor. Dat kan ook niet anders, want afgelopen mei was de bestorming van de vaderlandse voetbalhemel bijna een feit. Alleen een wonderlijke speling van het lot, gekoppeld aan een sportieve inzinking van heb ik jou daar, hield Heracles Almelo buiten de poorten van de eredivisie. Hondsberoerd keerden de naar succes smachtende clublieden terug van een avondje-volendam. Alsof ze zich - aan boord van de heen-en-weer - op de woelige baren van het IJsselmeer hadden gewaagd. RBC In alle realiteit moet worden geconcludeerd dat Heracles Almelo binnen de krijtlijnen tot de nederige rol van figurant zou zijn veroordeeld, zo niet daarbuiten. Onze organisatie staat als een huis, weet Grobben, en gelet op onze gezonde ambitie hebben we de voorwaarden geschapen om daadkrachtig en snel te kunnen anticiperen op een promotie. In concreto betekent dat een uitbreiding van het Polman-stadion tot een capaciteit van circa 9500 plaatsen (al dan niet in combinatie met de bouw van een internationale sporthal) en het opkrikken van de begroting (nu 3,7 miljoen euro) naar 5,5 a 6 miljoen euro, zonder dat daarvoor een bizarre krachttoer hoeft te worden uitgehaald. We krijgen in dat geval meer revenuen uit de extra te bouwen skyboxen, sponsors betalen meer en de tv-rechten verdubbelen zich, zegt Tijscholte, die refereert aan het zogenoemde RBC-model. We hebben bij veel vergelijkbare betaald De businessclub bij FC Twente is afstandelijker en killer voetbalclubs in de keuken gekeken en weten dat we ons het best kunnen spiegelen aan RBC Roosendaal. De club is in vele opzichten vergelijkbaar met Heracles. Qua grootte, qua stadion, qua geografische ligging ten opzichte van een subtopper uit de eredivisie (NAC), qua organisatie en zeker ook voor wat betreft het te voeren beleid. In Roosendaal gaan ze op een bewuste, verantwoorde manier met geld om, maar zijn ze toch doorgegroeid naar de eredivisie, zonder daar gelijk weer uit te vallen. Dat beeld hebben wij ook voor ogen. Slagschaduw Ook zonder promotie zit er nog rek in Heracles Almelo, zo wijzen de cijfers uit. Het aantal seizoenkaarten is met 4200 tot recordhoogte gestegen, het aantal businessclubleden (330) is nooit eerder zo hoog geweest, de gemiddelde bijdrage van een businessclublid is met gemiddeld 5011 euro ook al hoger dan ooit tevoren en met een begroting van 3,7 miljoen behoort de club tot de top 4 van de Gouden Gids-divisie. Niettemin is het plafond van de expansiemogelijkheden in het huidige Polman-stadion bijna bereikt. Als je promoveert, kun je een behoorlijke slag maken, geeft Grobben aan. Zo niet, dan moeten we zorgen dat we alle commerciële mogelijkheden zo optimaal mogelijk benutten. Daar zit nog wel ruimte. In dat verband kijkt de directeur van Heracles Almelo ( ik werk hier vier dagen in de week op basis van een onkostenvergoeding ) soms met jaloerse blik naar FC Twente. Wij hebben een stel goede en hechte sponsors, maar het gat tussen de hoofdsponsor en de businessclubleden is behoorlijk groot. We zouden best wat meer steren subsponsoren kunnen gebruiken. Als ik dan zie dat FC Twente binnen no-time vijftig ondernemers optrommelt die dan Twente Support vormen, waaruit spelers kunnen worden betaald, tja, dan frustreert dat wel. Aan de andere kant moeten we ons realiseren dat Enschede een grotere stad is en zij dus een groter achterland hebben. Het is een situatie die de komende (licht-) jaren niet onderhevig zal zijn aan verandering. Heracles Almelo is nu eenmaal gedoemd om in de slagschaduw van FC Twente te acteren, maar het blijft een club met een eigen identiteit en specifieke charmes, betoogt Grobben. Bij ons zijn de sponsors honkvast en dat komt mede door de gemoedelijkheid die bij ons heerst, zowel in het stadion als de businessclub. Bij de andere BVO is het veel afstandelijker, veel killer. Althans, dat hoor ik van de sponsors die daar vaak over de vloer komen. Bij Heracles Almelo leggen we de sponsors in de watten en dat zullen we in de toekomst nog nadrukkelijker gaan doen. Er liggen plannen voor uitbreiding van de businessruimte. Heracles-pagina Tussen FC Twente en Heracles Almelo zal altijd een lichte, door emoties aangewakkerde vorm van rivaliteit blijven bestaan, de succesvolle samensmelting van de jeugdopleidingen ten spijt. Grobben putte daar al inspiratie uit: Op de nieuwjaarsreceptie van FC Twente hoorde ik dat de club via Wegener met de FC Twente-krant zou komen, waar ze op jaarbasis een behoorlijk bedrag aan overhouden. Dat bracht me op een idee. Wij hebben een afspraak gemaakt met de Twentsche Courant/Tubantia over een Heracles-pagina en ik kan bij deze melden dat we enorm succesvol zijn, in zowel financiële als commerciële zin. Het bedrag dat we daar aan overhouden is substantieel. Op de meeste fronten moet Heracles Almelo het echter afleggen tegen de grote broer uit Enschede, geheel volgens de wetten der logica. Blaise N Kufo toucheert bij FC Twente een bedrag van euro bruto, waar Heracles 38 Twentevisie 08/2004

33 achtergrond huishoudboekje heracles Enrico Grobben (links) en Frank Tijscholte: Onze organisatie staat als een huis. (foto: Eric Brinkhorst) Almelo zijn spelers op jaarbasis tussen en euro bruto uitkeert. Misschien dat een enkele vedette daar iets boven zit, maar veel zal het niet zijn. We doen nu eenmaal geen gekke dingen, zegt Tijscholte gedecideerd. Als een speler beduidend meer vraagt, nou, dan is er geen plaats voor hem bij Heracles. De filosofie in Almelo: je hoeft niet met geld te strooien, als je maar creatief met de beschikbare pecunia omgaat. Een mooi voorbeeld is de huur van Sherjill McDonald en Sergio Hellings van RSC Anderlecht. De komst (lees: de huursom) van het talentrijke tweetal is deels bekostigd met de afkoopsom ( euro) die de club van FC Utrecht ontving voor dribbelaar Darl Douglas. Dit is in financiële zin een goede oplossing voor ons, zegt Grobben, zeker als je ervan uitgaat dat verhouding tussen jaarsalaris en huursom normaal gesproken 3 tegen 1 is. Ter verduidelijking: stel dat McDonald bij Anderlecht euro op jaarbasis verdient, dan heeft Heracles voor euro plezier van hem. Als zo n jongen zich vervolgens uitstekend ontwikkeld is het bovendien goed voor onze uitstraling, weet de directeur. Kijk naar Darl Douglas: die heeft wel Heracles Almelo als referentiekader. Heracles Almelo telt op dit moment 22 selectiespelers, van wie er 18 als financieel volwaardig gelden. We hebben flink doch verantwoord in de selectie geïnvesteerd, zeggen Grobben en Tijscholte, die stiekem hopen op een jump naar de eredivisie. Promotie is geen must, maar wel een uitdaging. Hoe dan ook, financieel en organisatorisch zijn we er klaar voor. Het zou ook goed passen bij de toenemende populariteit van de club. In het straatbeeld van Almelo zie je steeds meer auto s met Heracles-vaantjes rijden. Ja, Heracles is booming op dit moment. Begroting 2002/2003: 3,2 miljoen euro 2003/2004: 3,5 miljoen euro 2004/2005: 3,7 miljoen euro Baten 2002/ / /2005 Sponsoring 63% 67% 72% Recettes 9% 12% 13% Tv-rechten 16% 13% 13% Overige baten 12% 8% 2% Lasten 2002/ / /2005 Personeelskosten 68% 68% 71% Wedstrijd en training 14% 16% 13% Huisvesting 13% 13% 13% Algemene kosten 4% 2% 2% Diverse lasten 1% 1% 1% Benchmarkt onderzoek salarissen t.o.v. KNVB HeraclesGemiddelde andere bvo s Spelers 65% 61% Technische staf 17% 15% Medische staf 3% 4% Overige staf 15% 20% Ontwikkeling seizoenkaarten 2002/ / / Sponsors gedetailleerd 2002/ / /2005 Gemiddelde bijdrage businessclublid 3964 euro Aantal businessclubleden Capaciteit Bezet per 1/9 Business-seats Vip Seats Hoofd- en shirtsponsor: Koninklijke Ten Cate. Kledingsponsor: Koopman Mode. Kidsclub-sponsor: Ter Stal. Co-sponsors: Bavaria, Assen Projekten BV, Vriendenkring Heracles, De Jong & Laan, Bolletje, Cogas Energie, Hart voor Heracles, ROC van Twente, Jako. Twentevisie 08/

34 Mercedes-Benz. Méér dan transport alleen. Individualisten en toch een team. Dat noem ik Topsport in Transport. Mercedes-Benz bedrijfswagens hebben allemaal hun eigen karakter. Wat ze gemeen hebben, zijn voortreffelijke rijeigenschappen, een hoog uitrustingsniveau en een prima prijs-kwaliteitverhouding. Kortom, met Mercedes-Benz kiest u voor Topsport in Transport. Loop eens binnen in onze showroom. Baan Twente B.V. baan@baantwente.nl Goudstraat 20 Plesmanweg 1 Provincialeweg 2 Schelmaatstraat ND Hengelo 7602 PD Almelo 7466 PK Rijssen 7575 BD Oldenzaal Telefoon Telefoon Telefoon Telefoon Beste bedrijvenpark van Nederland* kavels, kantoren en bedrijfsruimte naast Ikea aan de A1 in Hengelo info: ( Hengelo) of kijk op * Winnaar prijsvraag Werklandschappen, april 2002 door Ministerie van Economische Zaken, Nederlandse Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitectuur en Beroepsvereniging van Nederlandse Stedenbouwkundigen en Planologen. Jury o.v.v. rijksgebouwmeester prof. ir. J.M.J. Coenen i.s.m. Dura Vermeer en Droste Vastgoedontwikkeling

35 Vraag naar bedrijfsruimtes en winkels neemt toe beschouwing vastgoedrapportage Cijfers interpreteren: gaat het goed of slecht? (foto: Eric Brinkhorst) (door Jan Medendorp) Het idee is natuurlijk prima. Vastgoedontwikkelaar Daniël Spikker (afkomstig uit Wierden en werkzaam voor Creon Vastgoed in Deventer) vond het maar niets, al die verschillende rapportages over huizen, kantoren en bedrijfsruimtes. Hij bedacht vorig jaar de Vastgoedrapportage Twente. Eind september werd het overzicht voor het tweede achtereenvolgende jaar (tijdens een symposium met circa 500 mensen uit de sector) gepresenteerd. Een mooi overzicht, maar omdat minister Dekker (VROM) prioriteit moest geven aan de algemene beschouwingen ging de jus van het evenement. Wethouder Helder (Enschede) kreeg en passant de Vastgoedprijs Twente vanwege de reconstructie van het Van Heekplein. Nadeel: er staan geen beleid of aanbevelingen in de rapportage. We rapporteren alleen, zegt Spikker desgevraagd. Huizen staan maanden te koop, projectontwikkelaar Polman erkent eerlijk dat hij zijn kantoorruimte aan de straatstenen niet kwijt kan. Polman liep dan ook tijdens het congres geërgerd naar buiten omdat zijns inziens de situatie te rooskleurig wordt voorgesteld. Het is ook zeker niet zo erg als Polman voorstelt, reageert Spikker die de tekst op het spandoek van Polman aan zijn kantoorpand in Hengelo overdreven noemt. Toch is de kantorenmarkt direct afhankelijk van de economische ontwikkeling. De werkloosheid stijgt bijvoorbeeld nog steeds, de omzet van het Twentse bedrijfsleven neemt nog steeds af, tel daarbij de Nederlandse bezuinigingen plus internationale factoren als de olieprijs, de oorlog en terreur inclusief de presidentsverkiezingen in de verenigde Staten en een gemiddelde ondernemer zal vooralsnog geen grote investeringen doen in huisvesting. Kantoorruimte In 2003 is totaal bijna m 2 kantoorruimte opgenomen, een flinke daling (26%) ten opzichte van Ook de opname in de eerste maanden van dit jaar laat geen verbetering zien, met in totaal nog geen m 2. Bovendien is het aanbod met bijna 10% toegenomen tot m 2. Gemeenten die enkele jaren geleden nog vol Een volle Cinestar-zaal met vastgoedspecialisten trots ambitieuze, grootschalige nieuwbouwplannen presenteerden, zetten daar nu fors het mes in. De huurprijzen staan onder druk, maar, haast Spikker zich te zeggen, de huren blijven vooralsnog op niveau, met een verschil ten gunste van bestaande kantoren ten opzichte van nieuwbouw. Polman snuift als hij het hoort. Bedrijfsruimte Daarnaast is er ook goed nieuws: de markt voor bedrijfsruimten groeit! Wat wordt uitgelegd als een voorbode van algeheel economisch herstel. Want als echte producenten meer ruimte nodig hebben voor hun activiteiten, dan volgt de rest (de dienstverleners) niet veel later vanzelf. Uit het rapport blijkt dat het aanbod met 5% is gestegen tot m 2, maar daarentegen is het opnamecijfer in 2003 gestegen met 2,1%, tot m 2. Ook in de eerste zes maanden van 2004 zijn de opnamecijfers bemoedigend ( m 2 ). De ontwikkeling van bedrijventerreinen is in Twente in tien jaar niet zo laag geweest. Met de uitgifte van 22 hectare grond in 2003 is een afname te constateren van 27%. Dat ligt aan de economie, maar ook aan de beperkte beschikbaarheid van bouwkavels in met name Hengelo en Enschede. Verder worden in Twente op eigen risico amper nieuwe bedrijfsruimten aangeboden, behoudens een toenemend aantal bedrijfsverzamelgebouwen waarvoor voldoende vraag bestaat, aldus Spikker. Winkels De winkelvoorraad is op 1 juli van dit jaar m 2, een groei van 3,5% ten opzichte van In totaal zijn in Twente winkels geregistreerd, met een gemiddelde omvang van circa 270 m 2. De verzorgingsindex in Twente is hoger dan het landelijk gemiddelde. Voor Twente is dit 1,85 m 2, terwijl dat landelijk 1,53 m 2 is. Op 1 juli 2004 werd in Twente ruim m 2 winkelruimte aangeboden. De totale opname in 2003 bedroeg m 2. In de eerste zes maanden van 2004 is er al m 2 winkelruimte opgenomen. Daarmee zal naar alle waarschijnlijkheid het opnamecijfer in 2004 hoger uitkomen dan in Woningen Uit het rapport blijkt verder dat de huizen in Twente gemiddeld zestien dagen langer te koop staan dan vroeger. Terwijl er in de eerste helft van dit jaar gemiddeld nog een prijsstijging van 4,2 % werd gerealiseerd in vergelijking met vorig jaar. En daarmee blijft de prijsontwikkeling de inflatie ruim voor. Maar vraag en aanbod sluiten niet op elkaar aan. De Twentse gemeenten proberen dit met woningbouwafspraken beter op elkaar af te stemmen. Het zou wenselijk zijn als de gemeenten dat doen in overleg met de marktpartijen. In Enschede is de gemiddelde verkoopprijs het eerste half jaar gestegen (met 4,3%) tot euro. De vraag in het segment starterswoningen is groot, mede door het gebrek aan beschikbare huurwoningen en de relatief gunstige rente. In de regio Hengelo-Borne was de gemiddelde koopsom euro (+ 6%). Tot 2010 heeft Hengelo het streven woningen te realiseren, waarvan al bijna de helft (2000) in Hart van Zuid. Hengelo profileert zich duidelijk als woonstad. In Almelo zijn de prijzen (met 2,5%) tot gemiddeld euro gestegen. Door zowel corporaties als institutionele beleggers worden huurwoningen te koop aangeboden, ondanks juist de grote vraag naar huurwoningen. Voor de andere deelgebieden van Twente zien we geen grote uitschieters in prijsontwikkeling, verkooptijd of aanbod. Behalve in Rijssen/Holten - Twenterand - Hellendoorn, daar nam het aanbod met 8,4% af, zegt Spikker. De afgelopen vijf jaar is de Twentse beroepsbevolking met 8,3% gestegen (landelijk 7,6%). Op 1 januari 2004 telde Twente inwoners. Van hen behoorde 44% tot de beroepsbevolking, van hen zaten zonder werk, een stijging van 19,5% ten opzichte van 1 januari Het aantal bedrijfsvestigingen (43.429) is met ruim 5% gestegen, de sector dienstverlening groeide met ruim 6% het sterkst. Twentevisie 08/

36 ACTUEEL AANBOD BEDRIJFS ONROEREND GOED IN TWENTE RIJSSEN - Nijverdalseweg 145 kantoorgebouw flexibele huurperiode units v.a. 50 m 2 parkeren op eigen terrein turnkey oplevering huur v.a. 100,00 per m 2 p.j. per direct beschikbaar Thoma Makelaars, Rijssen (0548) TE HUUR ALMELO - Twentepoort Oost 3 kantoorvilla ca. 168 m 2 kantoorruimte 5 parkeerplaatsen op eigen terrein aanvaarding per direct huurvrije periode i.o. koopsom/huurprijs n.o.t.k. DTZ Zadelhoff, Enschede (053) TE HUUR / KOOP HENGELO - Demmersweg kantoorgebouw De Baron goed bereikbaar vanaf A1 ± m 2, units v.a. 150 m 2 turnkey oplevering parkeren op eigen terrein aanvaarding in overleg huur v.a. 125,- per m 2 p.j. ten Hag bedrijfsmakelaars, Enschede (053) TE HUUR OLDENZAAL - Edisonstraat 20 bedrijventerrein Hazewinkel 10-tal bedrijfsunits vloeroppervlak ca m 2 huurprijs v.a ,- p.j. koopsom v.a ,- v.o.n. opleveringsniveau casco aanvaarding eind juli 2004 DTZ Zadelhoff, Enschede (053) TE HUUR / KOOP EIBERGEN - Grotestraat 61 TE KOOP representatieve winkelruimte 205 m 2 vloeroppervlakte huurprijs ,- p.j. huur garagebox mogelijk bovenwoning voor verhuur voldoende parkeergelegenheid huurprijsniveau n.o.t.k. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars, Enschede (053) HENGELO - Deldenerstraat 61 De Berfloborgh statige kantoorvilla centrum gelegen op een perfecte locatie 388 m 2 vloeroppervlak voorzien van verwarming, pantry en toilet huurprijs ,- p.j. Euverman Temmink & Partners, Hengelo (074) TE HUUR ENSCHEDE - Haverstraatpassage 16 TE HUUR winkelruimte met bovenwoning 125 m 2 winkelruimte 14 m 2 magazijnruimte 14 m 2 kantoorruimte huurprijs ,- p. j. ligging nabij NS station voldoende parkeergelegenheid Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars, Enschede (053) HENGELO - Tuindorpstraat 61 - Het Bureel klassiek kantoorgebouw ideale locatie nabij centrum optimale aansluitmogelijkheden computers en telecommunicatiemiddelen m 2 vloeroppervlak huurprijs 110,- per m 2 p.j. Euverman Temmink & Partners, Hengelo (074) TE HUUR ENSCHEDE - Kuipersdijk 66 ca. 324 m 2 winkelruimte app.complex Quatre Mains oplevering in casco toestand voldoende parkeergelegenheid aanvaarding in overleg huurprijs ,- per jaar koopprijs ,- k.k. DTZ Zadelhoff, Enschede (053) TE HUUR / KOOP OLDENZAAL - Hanzepoort 11 Multifunctioneel bedrijfscomplex direct aan de A1 ca m 2 bedrijfsruimte ca. 350 m 2 kantoor Deelverhuur mogelijk i.o. hoogwaardig afwerkingsnivo Polman Bedrijfsmakelaars, Enschede (053) TE HUUR HENGELO - de Bolder kantoor- en archiefruimte vloeroppervlak ca m 2 op diverse verdiepingen ca. 20 parkeerplaatsen oplevering inclusief wanden e.d. aanvaarding medio 2002 huurprijs 125,- per m 2 p.j. DTZ Zadelhoff, Enschede (053) TE HUUR HENGELO - Westermaat kantoorruimte unieke zichtlocatie eigen parkeergelegenheid, grotendeels overdekt topkoeling, luxe ruime entree v.a. ca. 300 m 2 eigen kantoorunits geheel turn key Polman Bedrijfsmakelaars, Enschede (053) TE HUUR

37 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column vastgoed Afschrijven op beleggingsvastgoed Beleggingsvastgoed is een bedrijfsmiddel. En bedrijfsmiddelen verouderen, verliezen aan waarde, raken uit de mode of zijn aan vervanging toe. Volgens goed koopmansgebruik mag er daarom op worden afgeschreven. Discussies over afschrijven op beleggingsvastgoed laaien de laatste jaren op en zorgen voor onrust. En onrust is ongunstig voor het investeringsklimaat. Via het ministerie van Financiën hoopt heel beleggend Nederland zekerheid te krijgen over een verbetering van het fiscale klimaat, en dus ook over het wel of niet mogelijk blijven van het afschrijven op beleggingsvastgoed. Uit een onlangs uitgevoerd onderzoek blijkt dat het afschrijven op vastgoed in andere Europese landen voor de belegger gunstiger is geregeld dan in Nederland. Veroudering of niet? Waarom veroudert een viool niet en een beleggingspand wel? Deze vraag houdt fiscale juristen al lange tijd bezig. Fiscaal gezien is er weinig verschil, vindt de fiscus. Net als een violist kan ook de belegger zijn bedrijfsmiddel na afloop van de gebruiksduur weer verkopen. Meestal zelfs met winst. Centraal in deze gedachte staat het zogeheten violen-arrest van de Hoge Raad. De desbetreffende violist kocht in 1949 voor NLG 2.250,00 een viool. Van het bedrag wilde hij jaarlijks vijf procent als kostenpost afschrijven. De inspecteur wees dit echter af met als reden dat een viool niet zou kunnen verouderen. Volgens de inspecteur was het van algemene bekendheid dat dergelijke instrumenten, indien zij door een musicus worden bespeeld, zelfs in waarde toenemen, daar de klank beter wordt. Ongunstige positie Nederland Waarom is deze uitspraak belangrijk? Een belegger is immers geen violist. De gebouwen die hij koopt en verhuurt, hebben niet de kenmerken van een instrument dat bij intensief gebruik prettiger gaat aanvoelen. Toch zijn er overeenkomsten. De fiscus is namelijk alert op afschrijvingsmethoden waarvan de noodzaak kan worden betwist. De hoge boekwinsten die veel beleggers in de jaren negentig bij de verkoop van hun vastgoed maakten, wekten argwaan. Het vorige kabinet probeerde in eerste instantie zelfs het afschrijven op vastgoed te verbieden. De fiscus sprong daarop in en startte her en der gerechtelijke procedures. De brancheorganisatie voor institutionele beleggers IVBN had daarom in mei van dit jaar op hoog ambtelijk niveau een gesprek waarin een aantal onderwerpen centraal stonden waaronder het afschrijven op vastgoed. Om het belang van een afschrijvingsmogelijkheid te onderstrepen gaf de IVBN aan een onafhankelijk consultantsbureau de opdracht om de afschrijvingspraktijk in een aantal Europese landen met elkaar te vergelijken. De belangrijkste conclusie: beleggers in Nederland verkeren in een uiterst ongunstige positie. Uit het onderzoek bleken voornamelijk twee dingen, namelijk dat Nederland Europees gezien onderaan bungelt en dat het huidige beleid van de Belastingdienst niet een beleid is waarmee je in Nederland investeringen uitlokt. De principiële vraag is of je mag afschrijven op beleggingsvastgoed. Heel vastgoed beleggend Nederland vindt van wel. Hoeveel en waarover je dan afschrijft, daarover kun je met elkaar praten. Maar het principiële uitgangspunt voor beleggers is dat beleggingsvastgoed aan economische veroudering onderhevig is. Om een idee te geven hoe een en ander is geregeld in andere Europese landen kan ik u aangeven dat bijvoorbeeld in Duitsland zonder meer kan worden afgeschreven. In Engeland kunnen beleggers formeel niet over hun vastgoed afschrijven maar mogen ze fors afschrijven op liften, inventaris en andere elementen in een gebouw. Wij/zij-cultuur Staatssecretaris Van Eijck leunde destijds in zijn plan om het afschrijven op beleggingsvastgoed in Nederland te verbieden sterk op de redenering dat de waarde van vastgoed op vergelijkbare wijze fluctueert als die van effecten. Evenmin als violisten kunnen effectenbezitters op hun investering afschrijven. Toen er een gat in de begroting moest worden gedicht, was de politieke keuze om het afschrijven te verbieden echter gauw gemaakt. De maatregel zou ongeveer ,- in het laatje moeten brengen en waarschijnlijk nog meer. Uiteindelijk werd de maatregel door de Tweede Kamer geblokkeerd. Voor beleggers is de kous daarmee echter niet af. Ook nu zeggen zij in de dagelijkse praktijk hinder te ondervinden van de opstelling van de fiscus. Bij de verschillende gerechtshoven lopen op dit moment voor zover bekend meer dan vijf procedures tegen vastgoedeigenaren en (particuliere) beleggers, die niet met de fiscus over het onderwerp afschrijving tot overeenstemming konden komen. De huidige cultuur bij de belastingdienst gaat steeds meer lijken op een wij/zij-cultuur, een cultuur met éxtreme standpunten, opbrengstmaximalisering en vijandbeeldvorming. Daarmee lijkt de Belastingdienst zich de rol te hebben aangemeten van een boer die zijn schapen vilt in plaats van ze te scheren. Vooral buitenlandse beleggers, merken wij in de dagelijks praktijk, worden daardoor afgeschrikt. Frequente herwaardering? Sommige inspecteurs lijken overigens de overtuiging toegedaan dat beleggers met opzet een te lage restwaarde creëren met als doel de belastingafdracht te minimaliseren en - als de herinvesteringreserve aan het eind van de rit in beeld komt - de forse boekwinst die dan ineens ontstaat, in zijn geheel via de herinvesteringfaciliteit door te schuiven naar het volgende object. De belastingdienst heeft dan het nakijken. Veel beleggers hebben de vrees dat de fiscus in reactie hierop nu zal aansturen op een frequente herwaardering. Een herwaardering om de paar jaar zou een enorme kostenverhoging teweeg brengen. De onzekerheid die hierdoor ontstaat wordt waarschijnlijk alleen maar meer in de hand gewerkt doordat de beschikbare jurisprudentie op dit onderwerp mogelijk meer vragen opwerpt dan beantwoordt. Laten we hopen dat de huidige staatssecretaris Wijn en met hem het ministerie van Financiën op een constructieve manier met beleggend Nederland wil overleggen over zaken als het beleid inzake afschrijven op beleggingsvastgoed. Edwin H. Mulder MRICS Directeur/partner DTZ Zadelhoff Twentevisie 08/

38 Zadelhoff Zakelijk Te huur Hengelosestraat 62, Enschede Te huur De Bolder, Hengelo Deze markante kantoorvilla is gelegen op een absolute zichtlocatie aan de rand van het centrum van Enschede. De villa is verdeeld over drie bouwlagen en is gebouwd in In 1977 is een uitbreiding van de villa gerealiseerd. De kantoorvilla is gelegen aan de rotonde Hengelosestraat en de Ruyterlaan. Het centraal NS- en busstation ligt op vijf minuten loopafstand. De rijksweg A35 is gelegen op rij-afstand. Het totale verhuurbaar vloeroppervlak van deze kantoorvilla bedraagt circa 400 m 2. Deze is als volgt verdeeld over de bouwlagen: begane grond circa 170 m 2, eerste verdieping circa 130 m 2 en de zolder circa 100 m 2. Ca m 2 verhuurbaar oppervlak kantoor- en archiefruimte gelegen in het gebouw De Bolder te Hengelo. Het gebouw is gelegen op de hoek van de Prinses Beatrixstraat en de Spoorstraat. Het betreft hier een markant gebouw welke prominent is gelegen op stationslocatie. De kantoorruimten zijn te huur per verdieping vanaf ca. 480 m 2. De kantoorruimten zijn o.a. voorzien van vloerbedekking, systeemwanden, systeemplafonds, kabelgoten o/v bekabeling en centrale kantine/keuken voorziening. Tot het gehuurde behoren ruim voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein. Vloeroppervlak Huurprijs Parkeren Aanvaarding : ca. 400 m 2 kantoorruimte : ,- per jaar, te vermeerdereren met BTW : ca. 15 parkeerplaatsen op eigen terrein : nader overeen te komen Vloeroppervlak Huurprijs Parkeren Oplevering Aanvaarding : ca m 2 op diverse verdiepingen : 125,- per m 2 per jaar, te vermeerderen met BTW : ca. 20 parkeerplaatsen op eigen terein : inclusief wanden, vloerbedekking en bekabeling : Per direct. Te huur Schuttersveld 12-14, Enschede Te huur/te Koop Edisonstraat 20, Oldenzaal Op woonboulevard het Schuttersveld te Enschede zijn twee winkels te huur. De winkels zijn door hun ligging zeer opvallend. In de omgeving zijn diverse detailhandelbedrijven gehuisvest. Schuttersveld 12 heeft een oppervlak van ca. 945 m 2 en Schuttersveld 14 ca m 2. Tevens kunnen de objecten samengevoegd worden, het betreft dan ca m 2. De units zijn eventueel te combineren met de naastgelegen unit tot een totaal oppervlakte van ca m 2. Op het bedrijventerrein 'Hazewinkel' te Oldenzaal komen voor de verhuur/verkoop een 10-tal bedrijfsunits beschikbaar. De eerste 5 units worden momenteel gerealiseerd. De units krijgen de beschikking over eigen aansluitingen voor gas/water/elektra en worden verder casco opgeleverd. Hierdoor heeft een koper/ huurder de mogelijkheid om naar eigen inzicht de ruimten in te richten. Vloeroppervlak : totaal ca m 2 Huurprijs : Schuttersveld ,36 per jaar te vermeerderen met BTW. : Schuttersveld ,12 per jaar, te vermeerderen met BTW. Parkeren : In de omgeving zijn ruim voldoende gratis parkeermogelijkheden. Aanvaarding : Per direct. Vloeroppervlak : totaal ca m 2, vanaf ca. 63 m 2 Huurprijs : v.a ,- per unit per jaar excl. BTW Koopsom : v.a ,- v.o.n., excl. BTW Opleveringsniveau : casco Aanvaarding : nader overeen te komen Het betreft een selectie uit ons magazine Zadelhoff Zakelijk. Voor meer informatie kunt u uiteraard contact met ons opnemen

39 actueel vastgoed Vastgoed transacties Almelo Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars verhuurde namens de eigenaar 300 m 2 kantoorruimte alsmede 5 parkeerplaatsen aan de Twentepoort Oost 31. Huurder is Vilico B.V. De jaarlijkse huurprijs bedraagt ,-. Enschede Het bedrijfsobject met woonhuis aan de Ossenboer 40 is door ten Hag Bedrijfsmakelaars verkocht voor ,- aan Brunger Drankenhandel uit Hengelo. Aan de Velveweg 65 verhuurde ten Hag Bedrijfsmakelaars een winkelruimte met magazijn voor de huurprijs van 6.000,- per jaar aan Kiddyzz. Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de eigenaar 140 m 2 winkelruimte verkocht aan de Lipperkerkstraat Koper is de gemeente Enschede. De koopsom bedraagt ,-. Aan de Korte Hengelosestraat heeft Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars namens de eigenaar 835 m 2 kantoorruimte verhuurd aan Xtrasource B.V., de jaarlijkse huurprijs bedraagt ,-. Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de eigenaar 105 m 2 kantoorruimte verhuurd op de Zuiderspoorstraat aan Boswell Online. De huurprijs bedraagt 104,- per m 2 per jaar. Door ten Hag Bedrijfsmakelaars is aan Colosseum 23 een kantoorruimte met parkeerplaats aangehuurd voor ,- per jaar voor de Stichting Breeder Veld. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars trad op namens verhuurder Lacidem Vastgoed B.V. Aan De Plooy 18 en 20 is het bedrijfsobject met woonhuis namens de eigenaar door ten Hag Bedrijfsmakelaars verkocht aan een particuliere belegger. De koopsom bedraagt ,- k.k. Aan de Kanaalstraat 325 is door ten Hag Bedrijfsmakelaars namens de eigenaar een bedrijfsruimte met kantoor verhuurd voor ,- per jaar. De huurder is een leverancier van waterzuiveringsinstallaties. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens Plus Vastgoed B.V. een winkelpand van ca m 2 gelegen aan de Veltmaterstraat 3 verkocht aan een projectontwikkelaar. De koopprijs bedraagt ,- k.k. Enter Aan de Vonderweg 37-a is door ten Hag Bedrijfsmakelaars namens de verhuurder, Radefa Beheer bv, 575 m 2 bedrijfsruimte met 355 m 2 kantoor verhuurd aan PPSC International BV voor ,-. Haaksbergen Namens de eigenaar verkocht ten Hag Bedrijfsmakelaars aan de Metaalstraat 3-a / 3-c een bedrijfsgebouw met 225 m 2 kantoor en 450 m 2 bedrijfsruimte. SW Techniek kocht dit bedrijfsgebouw aan voor ,-. Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de verhuurder, een belegger, 125 m 2 winkelruimte verhuurd aan de Blankenburgerstraat 10. De huurprijs bedraagt ,- per jaar. Huurder is The Phone House Wconnect. Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de verkoper, De Duinzoom B.V., 440 m 2 winkelruimte verkocht aan de Haaksbergerstraat 318. De koper is een particuliere belegger. De koopsom bedraagt ,- Hengelo ten Hag Bedrijfsmakelaars verkocht voor de koopsom van ,- 110 m 2 winkelruimte met magazijn aan de Hazelaarsweg 60. De koper is een particuliere belegger. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een woningstichting een winkelpand van ca m 2 gelegen aan de Oelerweg/Geerdinksweg verhuurd aan een supermarkt keten. De huurprijs bedraagt ,- per jaar, te vermeerderen met BTW. Namens de eigenaar verhuurde ten Hag Bedrijfsmakelaars aan de Wegtersweg 28-a m 2 bedrijfsruimte aan Matras Direct B.V. De huurprijs bedraagt ,- per jaar. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een particulier belegger een winkelpand van ca. 120 m 2 gelegen aan de Molenstraat 6 verhuurd aan een reisbureau. De huurprijs is niet bekend gemaakt. ten Hag Bedrijfsmakelaars heeft collegiaal met DTZ Zadelhoff v.o.f. namens een particuliere belegger een winkelpand van ca m 2 gelegen aan de Pasmaatweg 10 verkocht aan een muziekwinkel. De koopprijs bedraagt ,- k.k. Aan de Hengelosestraat 300 verhuurde ten Hag Bedrijfsmakelaars ca. 300 m 2 kantoor- bedrijfsruimte. De huurder is Eigenwijze Reizen B.V., de huurprijs bedraagt ,- per jaar. Aan de Platinastraat 4 is door DTZ Zadelhoff v.o.f. namens een beleggingsmaatschappij een kantoorruimte van ca. 109 m 2 gelegen verhuurd aan een autobedrijf. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Oldenzaal Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de eigenaar 200 m 2 bedrijfsruimte verhuurd aan de Nijverheidsstraat 70c. Huurder is Sinnas B.V. De huurprijs bedraagt 8.100,- met een looptijd van een jaar. Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, 950 m 2 bedrijfsruimte verhuurd. De huurder van de Edisonstraat 30 is Bouwcenter Sleiderink. De huurprijs bedraagt ,-. Tubbergen Namens de eigenaar verkocht Snelder Zijlstra de Groot 115 m 2 winkelruimte met bovenwoning aan de Grotestraat 54. De koopsom bedraagt ,-. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een bedrijfspensioenfonds een winkelpand van ca. 233 m 2 gelegen aan het H.J. van Heekplein 96 verhuurd aan een handelsonderneming. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Aan de Vonderweg 37-a te Enter is door ten Hag Bedrijfsmakelaars namens de verhuurder, Radefa Beheer bv, 575 m 2 bedrijfsruimte met 355 m 2 kantoor verhuurd aan PPSC International BV. Twentevisie 08/

40 SCHOONMAKEN IS EEN VAK Reimersdennenweg 11 Tel: PL Hengelo Fax: Voor vragen kunt u contact opnemen via info@demagneet.nl

41 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column personeel & organisatie Belofte maakt schuld Bij sollicitatiegesprekken is het mooier maken van uw onderneming een koud kunstje. U weet van uzelf of u inderdaad alles kunt waarmaken wat u tijdens deze kennismaking zegt, maar weet u dit ook van de sollicitant? Instructies voor het voeren van het juiste sollicitatiegesprek zijn volop te vinden, onder andere op diverse websites. Sommige kandidaten hebben zelfs een speciale sollicitatietraining gevolgd. De meeste sollicitanten weten zich tegenwoordig dus goed te profileren en te verkopen tijdens een sollicitatiegesprek. Maar hoe weet u nu of de kandidaat daadwerkelijk de capaciteiten in huis heeft die hij of zij zichzelf toedicht? Ook u komt beter beslagen ten ijs na een gedegen voorbereiding. Bepaal welke zaken u aan bod wilt laten komen, wat belangrijk is voor de functie om te vertellen en welke vragen u aan de kandidaat wilt stellen. Laat de kandidaat praten Veel werkgevers hebben na een uur van alles verteld over hun bedrijf en weten na afloop nog niets van de sollicitant. Uiteraard moet de kandidaat een goed beeld krijgen van de organisatie en de functie, maar nadat u dit voldoende hebt overgebracht, legt u vooral uw oor goed te luister en stelt u de juiste vragen. Alleen dan krijgt u een beeld van uw gesprekspartner. Vraag en antwoord Uiteraard zal een sollicitant zich beter voor willen doen tijdens een gesprek en krijgt u vaak te maken met sociaal wenselijke antwoorden. Als u hier doorheen wilt prikken, zult u goed bij de les moeten zijn. Laat een sollicitant niet alleen zeggen dat hij ergens goed in is, vraag ook door waarom hij dit denkt en vraag hem dit met voorbeelden toe te lichten. Antwoorden op vragen die beginnen met Hoe zijn veelzeggender dan ja of nee-vragen. Dus vraag hoe de kandidaat weet dat hij een teamplayer is in plaats van of hij een teamplayer is. En durf door te vragen. Stel vragen over zijn arbeidsverleden; hoe heeft de kandidaten bepaalde zaken opgelost? Wat heeft hij meegemaakt? Waarom is hij bij dat ene bedrijf weggegaan? Vindt een kandidaat dat hij ergens heel erg goed in is? Vraag waarom en vraag of hij dit met voorbeelden kan toelichten. Bedenk wel dat niemand perfect is. Een kandidaat die zichzelf in alles even goed vindt, zal ongetwijfeld alleen maar tegen kunnen vallen in de praktijk. Een sociaal gewenst CV CV s ogen steeds beter. De computer heeft hier uiteraard aan bijgedragen. Laat u echter hierdoor niet afleiden. Uit een CV kunt u veel aflezen. Mochten er bijvoorbeeld zogenaamde gaten in een CV staan, dan is het zaak om hier een toelichting op te vragen. Sommige CV s bevatten een waslijst aan diverse uiteenlopende cursussen of werkervaringen. Het kan zijn dat u te maken heeft met een wispelturig iemand of een jobhopper, het kan ook zijn dat de kandidaat goede argumenten heeft voor de gemaakte switchen. Hoe komt u er nu achter dat de kandidaat werkelijk alle diploma s heeft gehaald die op zijn CV staan vermeld? U zult ongetwijfeld de verhalen kennen van mensen die hun CV mooier maken dan de werkelijkheid. Deels ondervangt u dit door er een gewoonte van te maken om kopieën van diploma s op te vragen. Als er referenties op een CV staan vermeld, bedenk dan wel dat deze personen vrijwel nooit een objectief beeld zullen geven van de kandidaat. Een referentie wordt immers niet snel op papier gezet indien er slechte ervaringen zijn (geweest) met die persoon of dat bedrijf. Vraag eventueel of u ook de andere werkgevers mag benaderen voor referenties. Lichaamstaal Lichaamshouding zegt vaak meer dan duizend woorden. Let daarom op gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal en durf naar aanleiding hiervan vragen te stellen. Iemand die onderuit gezakt zit op zijn stoel en een passieve houding aanneemt, zal hoogstwaarschijnlijk geen commerciële verkoper zijn of worden. Sterker nog: u moet zich afvragen of iemand die gedurende het hele gesprek zo n houding aanneemt, wel zo gemotiveerd is om bij u te komen werken. Als uw gesprekspartner continu wegkijkt en u niet recht aan durft te kijken, bedenk u dan twee keer voordat u deze kandidaat een functie geeft waarin hij of zij assertief met klanten om moet gaan. Vooral in het begin van het gesprek kunnen uiteraard zenuwen parten spelen. Stel de kandidaat daarom bij aanvang op zijn gemak en begin het gesprek rustig. U merkt vanzelf aan zijn houding wanneer hij beter op zijn gemak is. U krijgt dan ook een objectiever beeld. De juiste keus? Bovenstaande tips kunnen u helpen de juiste keus te maken. Let daarbij goed op uw gevoel. Als dat niet goed is, kunt u beter nog even verder zoeken, ook al hebt u nog zo n haast bij het invullen van de functie. Want de beste uit de slechtste kiezen, is bij voorbaat geen goede keus! B.R.Wagtenveld, directeur Remedie Twentevisie 08/

42 De voor- en nadelen van Lange en Zware Vrachtwagens analyse transport Dames opgelet, de mijne is meter (door Gerrit Strijbis) Een lange colonne vrachtauto s spreekt niet echt tot de verbeelding. Iedere automobilist kent het beeld van de schier oneindige stoet op de rechter rijstrook. Bij de start van de tweede proef met Lange en Zware Vrachtauto s (LZV s, ruim 25 in plaats van de gebruikelijke 16 à 18 meter) kregen tien achter elkaar rijdende wegreuzen meer belangstelling dan ooit. Langere vrachtwagens vervoeren meer met minder auto s. De transportbedrijven en het milieu profiteren. Uit deze regio nemen Bolk uit Almelo en afvaltransporteur Dusseldorp uit Lichtenvoorde deel. De kritische geluiden komen van de binnenvaart, die verlies van het marktaandeel vreest. Een LZV is maximaal 25,25 meter lang en weegt ten hoogste 60 ton. De afmeting van een conventionele vrachtauto is, afhankelijk van de samenstelling van de combinatie, 16,50 of 18,75 meter. Het gewicht bedraagt 50 ton. De tweede proef loopt tot 1 november Bij de officiële start op 24 augustus op het testcentrum van de RDW in Lelystad verschenen tien bedrijven. De proef biedt ruimte aan maximaal 100 bedrijven en 300 combinaties. Veel potentiële deelnemers beschikken nog niet over de benodigde vergunningen en vrijstellingen. Er bestaan volgens beleidsadviseur Ambro Smit van Transport en Logistiek Nederland (TLN) verschillen tussen de eerste proef van 2000 tot 2003 en het huidige experiment. In beide gevallen stelt de overheid strenge eisen aan het voertuig en de opleiding van de chauffeur. LZV s mogen tevens alleen op bepaalde trajecten rijden. Bovendien geldt er op de autosnelwegen een inhaalverbod. Vergeleken met de eerste proef zwakte de overheid de deelnemerseisen echter af. Zo verviel de eis tot samenwerking met de scheepvaart of het railvervoer. Tevens geldt er geen rijverbod meer voor LZV s tijdens de ochtendspits. Ook mogen ze een langere afstand dan maximaal vijftig kilometer overbruggen. Smit: Begrijpelijk, de meeste transportbedrijven vonden deze eisen te zwaar. De eerste proef telde dan ook slechts vier deelnemers. Een goed beeld van de gevolgen voor het milieu, de efficiencyverbetering bij de vervoerders, de reacties van andere weggebruikers en de congestie maakt meer gegevens dus meer deelnemers noodzakelijk. TLN denkt dat LZV s de rendementen van transportbedrijven verhogen. Ze vervoeren ruim 30 procent meer per rit. Dat betekent een daling van het brandstofverbruik per ton kilometer van 5 tot 30 procent. Ook verminderen LZV s het fileprobleem. Daar staan investeringen aan de voertuigen tegenover. Bolk Bolk schafte twee LZV s aan. De gedachte dat twee LZV s het werk van drie conventionele Twentevisie 08/

43 Abonneeaanbod dit moet u gelezen hebben... Neem nu een jaarabonnement op Twentelife voor slechts 9,95! Wilt u genieten van de boeiende artikelen in Twentelife en tevens van het gemak van automatische toezending? Neem dan nu een abonnement. U krijgt dan bovendien voor het eerste jaar (4 nummers) een aantrekkelijke korting en betaalt slechts 9,95. Om voor de korting in aanmerking te komen hoeft u slechts een van de bonnen hiernaast in te vullen. Opgeven kan ook via de website: * Een abonnement wordt afgesloten voor minimaal een jaar en wordt stilzwijgend per jaar verlengd tot wederopzegging. Opzeggingen dienen uiterlijk 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk te worden doorgegeven aan Betapress.

44 analyse transport vrachtauto s verrichten en daarmee de winstcijfers opstuwen, gaat volgens woordvoerder Robert Koenis niet op. Bolk zet de LZV s in voor containervervoer van Rotterdam naar Hengelo. Een aantal klanten wil de containers zo spoedig mogelijk voor de deur hebben. Het vervoer per binnenschip duurt 24 uur en dat vinden ze te tijdrovend. Door vertragingen bij de containeroverslag in Rotterdam gebruikt Bolk de LZV s daarnaast om het tijdverlies voor andere opdrachtgevers te compenseren. We beschouwen LZV s als een extra dienstverlening voor onze klanten. De winst valt niet in cijfers weer te geven. Het kan uit, maar rijk worden we er niet van. Bolk investeerde in de opleiding van de chauffeurs en de aanschaf van bakwagens met een aanhanger. Hier hing een prijskaartje aan van euro per auto. Het bedrijf beschikt over expertise met exceptionele transporten, maar Koenis stelt dat voor LZV s andere voorwaarden gelden: We profiteren natuurlijk wel van onze kennis van allerlei overheidsprocedures. Dusseldorp Dusseldorp nam deel aan de eerste proef. Het bedrijf vervoerde met een LZV huishoudelijk afval en GFT van Almere en Emmeloord naar Lelystad. Bij de tweede proef zet Dusseldorp drie LZV s op tien verschillende trajecten in. Voor Dusseldorp was de gedwongen samenwerking met de scheepvaart of het railvervoer (een eis bij de eerste proef) juist een kans, volgens woordvoerder Ewoud van der Leij. De afvalverwerking vindt plaats bij de aan het water gelegen vuilverbrandingsinstallatie in Alkmaar. Wij kregen subsidie voor de aanleg van een huisvuilcentrale in Lelystad om het afval per binnenschip naar Noord-Holland te vervoeren. Het maximale toegestane gewicht speelde Dusseldorp wel parten. Een LZV vervoert drie perscontainers die normaal elk vijftien ton wegen. Er bestaat een kans op overschrijding van het maximum van 60 ton. Om overbelading te voorkomen vullen we daarom één container met afvalresten met een laag soortelijk gewicht. Dat was en blijft tijdrovend en lastig. Van der Leij schat het lagere brandstofverbruik en de CO2-reductie op ongeveer dertig procent. Het bedrijf transporteerde met deze auto 160 duizend ton in Flevoland en bespaarde 5 procent op de vervoerskosten per ton. Daar staan de investeringen tegenover van ongeveer euro voor het materiaal. Door de inmiddels beschikbare expertise vallen deze bij de constructie van nieuwe combinaties lager uit. Bovendien kreeg de afvaltransporteur veel media-aandacht. De grotere naamsbekendheid valt niet in bedragen uit te drukken. Van der Leij adviseert andere vervoerders om rompslomp te voorkomen LZV s slechts te gebruiken voor het vervoer van A naar B. Daarnaast waarschuwt hij transportbedrijven de Dusseldorp bespaarde met LZV s 5 procent op de vervoerskosten per ton. Daar staan de investeringen tegenover van ongeveer euro voor het materiaal. introductie van LZV s niet te gemakkelijk op te vatten en zich strikt aan de deelnemersvoorwaarden te houden: Conformeer je aan de afspraken en laat je niet leiden door dollartekens. Als deelnemers hebben we ook een verantwoordelijkheid voor de gehele bedrijfstak. In binnen- en buitenland kijkt men nauwlettend naar ons. Met een in Nederland geslaagde proef laten andere landen LZV s misschien ook toe. Binnenvaart Er bestaat ook kritiek. De binnenvaartsector vreest dat LZV s de concurrentieverhoudingen tussen binnenvaart en transportsector aantasten. Zonder de verplichte samenwerking staan het railvervoer en de binnenvaart met lege handen. Kees de Vries, woordvoerder van de stichting Binnenvaart, ziet dit als kapitaalvernietiging. Dankzij initiatieven om een deel van het wegtransport over te hevelen naar spoor en binnenvaart steeg het marktaandeel van de binnenvaart. LZV s vervoeren meer vracht per rit en werken goedkoper en efficiënter dan conventionele vrachtauto s. Dat maakt het moeilijker voor ons. We vrezen dat meer verladers overstappen naar het wegvervoer. Hij vindt dit onbegrijpelijk, maar toont zich niet verrast. Als de proef met Lange en Zware Vrachtwagens in Nederland slaagt, laten andere landen LZVs misschien ook toe De nieuwe Mobiliteitsnota van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat richt zich volledig op het wegtransport en negeert andere modaliteiten. Er verschijnen meer vrachtauto s. Jammer, want een nieuwe scheepsmotor levert betere milieuprestaties per tonkilometer dan een nieuwe vrachtauto. TLN vindt de vrees van de binnenvaart overdreven. Smit: LZV s komen op voor de scheepvaart onbereikbare plaatsen. Voor het transport van laagwaardige producten en bulktransporten zonder tijdsdruk werkt de binnenvaart goedkoper. We bevinden ons op een andere markt. Nijhof-Wassink Directeur Erik Wassink van Nijhof Wassink uit Rijssen vindt de kritische geluiden uit de binnenvaart eveneens onterecht. Er bestaat volgens hem een kans dat het wegtransport terrein wint op het railvervoer en de binnenvaart. De groeiende transportvraag compenseert de andere modaliteiten ruimschoots voor dit verlies van het marktaandeel. Hij beschouwt de inzet van hooguit driehonderd LZV s ook als een druppel op de gloeiende plaat voor de oplossing van de stijgende vraag naar transport: We praten over een proef. Die paar meter extra van de LZV s brengt de binnenvaart niet in de problemen. Nijhof Wassink neemt geen deel aan de proef. Het bedrijf beschikt wel over de vergunningen, maar daar blijft het voorlopig bij. Wassink legt uit dat zijn onderneming zich concentreert op tanktransporten. De constructie van een LZV vereist voor deze tak uit de transportwereld hoge investeringen. Wanneer de proef na 2006 onverhoopt geen vervolg krijgt, zitten wij met onbruikbare vrachtauto s. Dat vinden we te riskant. Heisterkamp Trucking uit Oldenzaal toont ook geen belangstelling voor LZV s. Directeur Gerben Heisterkamp stelt dat LZV s niet bij zijn onderneming passen. Zijn onderneming richt zich hoofdzakelijk op transporten van en naar buitenlandse zeehavens. Het experiment met LZV s beperkt zich tot Nederland: In Duitsland hoeven wij niet aan te komen met een LZV. Daarnaast vervoert hij trailers van andere vervoerders. Zij bepalen de afmetingen. Heisterkamp bekijkt de LZV-proef van de zijlijn. Hij noemt het experiment een positief initiatief, maar plaatst wel enkele vraagtekens. Het Nederlandse wegennet leent zich niet voor een grootschalige invoering. Veel los- en laadadressen bevinden zich op voor vrachtauto s moeilijk bereikbare plaatsen. Er komt veel bij kijken. Ik denk alleen al aan de opleidingen en aanpassingen aan de voertuigen. Daarnaast kost het nu chauffeurs al moeite met een combinatie van 18 meter te manoeuvreren, laat staan met 25,25. Twentevisie 08/

45 Behoefte aan een sparringpartner? Erkent u dat uw bedrijfsprocessen moeten worden geoptimaliseerd of vereenvoudigd, rendementsherstel noodzakelijk is of een beleidswijziging moet worden gerealiseerd, dan is Advisia uw sparringpartner om dit samen te realiseren. Vanuit een neutraal vertrekpunt ontstaat een frisse blik en ontvangt u van sparringpartner Jan Matel een eerlijk, passend advies voor vernieuwende en meer rendabele oplossingen. U denkt dat Advisia iets voor u kan betekenen? Een gratis oriënterend gesprek geeft zicht op de weg naar resultaatverbetering. Het kost u op dit moment alleen een telefoontje voor het maken van een afspraak. Postbus AA Borne Tel info@advisia.nl Website: BlackBerry 7230 v.a. 0,- BlackBerry 6230 v.a. 0,- Wilt u meer? T-Mobile is verkrijgbaar bij: Hardenberg Oldenzaal Enschede Zuid Nijverdal T-Mobile Instant met BlackBerry Vanaf nu is uw net zo mobiel als uzelf. Met Instant van T-Mobile ontvangt u op de BlackBerry al uw ook onderweg. Zonder inbellen kunt u meteen uw lezen, attachments bekijken en direct reageren. De BlackBerry is bovendien een telefoon en voorzien van alle organizer-functies. Kortom, een compleet mobiel kantoor. De BlackBerry met Instant is verkrijgbaar in combinatie met een T-Mobile Zakelijk Optimaal abonnement. Ga langs bij Tell Me voor meer informatie.

46 actueel nieuws & feiten Ondernemersnieuws Doordat Profextru uit Hardenberg zich heeft teruggetrokken als genomineerde voor de Overijssel Innovation Award is softwareontwikkelaar Brein uit Haaksbergen alsnog de achtste genomineerde voor de provinciale innovatieprijs. Brein bv richt zich voornamelijk op het ontwikkelen van standaardapplicaties voor de lokale overheid, zoals oplossingen op het gebied van workflow management, document management, websites en intranet. Brein dingt mee met softwarepakket InProces. De regering wil Nederlandse gemeenten stimuleren een groot deel van de dienstverlening elektronisch aan te bieden en af te handelen via internet. Met InProces wordt hiervoor de mogelijkheid geboden. InProces is een platform waarmee de interne processen kunnen worden geautomatiseerd. Hierdoor worden de diensten aan burgers en bedrijven efficiënter en transparanter uitgevoerd. Volgens de selectiecommissie staat de innovatie dicht bij de burger en is deze laagdrempelig. De andere genomineerden voor de Overijssel Innovation Award zijn: Alfa & Ariss uit Hengelo, Ambroise uit Enschede, Cylpro Automotive Products BV uit Hengelo, High Voltage Potting and Coating BV uit Hengelo, IMS bv uit Almelo, New Learning Nederland BV uit Deventer en XL 21 BV uit Enschede. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens een tv-uitzending op 2 november op RTV Oost. Harold Plettenburg uit Almelo is onlangs gestart met Indumarketeers, een industrieel marketingbureau met het marketingmanagerop-afroep-concept : ondernemers hebben de mogelijkheid commerciële activiteiten geheel, gedeeltelijk of projectmatig te outsourcen. Indumarketeers is geen reclame-, PR- of communicatiebureau maar levert strategische, operationele en ondersteunende diensten binnen het gehele marketingproces. Indumarketeers richt zich op industriële ondernemingen die zich op commercieel gebied willen professionaliseren, maar daarvoor niet voldoende kennis en/of capaciteit in huis hebben. De Van der Reijd Groep uit Zwolle heeft haar fraaie kantoorvilla aan de Wierdensestraat in Almelo gedurende een aantal weken om niet ter beschikking gesteld aan de organisatie van de European Kids Fashion Award. In de villa beoordeelde de internationale jury de ingezonden collecties van de diverse kindermodemerken. Op 17 oktober 2004 vond het eerste European Kids Fashion Award gala plaats in studio 21 te Hilversum. Tijdens deze gala-avond zijn verschillende awards in diverse catogorieën uitgereikt. De opbrengst van de gala avond komt ten goede aan de Bambini Foundation die zich ten doel heeft gesteld om kleinschalige Europese projecten voor kinderen financieel te ondersteunen. DTZ Zadelhoff Enschede bracht de Van der Reijd Groep in contact met de organisatoren van de European Kids Fashion Award. Zowel de Van der Reijd Groep als DTZ Zadelhoff werken in deze geheel belangeloos mee. Vanaf 1 oktober schenkt Martinair wereldwijd op al haar vluchten Grolsch bier. Om de jaarlijks 2 miljoen passagiers op maat te bedienen, zal Grolsch Martinair beleveren met een speciale 25 cl. aluminium blikverpakking. Directeur Verkoop van Grolsch, Hendrik-Jan de Mari, is opgetogen over deze prestigieuze deal: Vliegen en bier hebben beiden iets bijzonders. Voor veel mensen hebben beide te maken met de beleving van stoerheid en onafhankelijkheid. De extra uitstraling die het Grolsch oplevert is voor ons dan ook net zo belangrijk als de directe omzet. Naast chartervluchten met hoofdzakelijk Nederlandse toeristen onderhoudt Martinair lijndiensten met de Verenigde Staten en Canada, twee zeer belangrijke exportmarkten voor Grolsch. Daarmee valt het reizigerspubliek van Martinair geheel binnen de (inter)nationale doelgroepen van Grolsch. Martinair is niet de eerste luchtvaartmaatschappij die voor Grolsch kiest. Martinair werd daarin voorgegaan door British Airways, Delta Airlines, VLM, Dutchbird en Singapore Airlines. Onlangs is in Oost-Nederland een nieuw innovatieproject van start gegaan, genaamd Innovateam. De bedoeling van dit project is dat het ondernemers innovatiever maakt en helpt voorkomen dat veelbelovende bedrijven failliet gaan of voortijdig stoppen. Innovateam is een nieuw initiatief van Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland (Oost NV) om startende ondernemers te ondersteunen bij het ontwikkelen en op de markt brengen van innovatieve producten en diensten. Het is de bedoeling dat op korte termijn meer van dergelijke regionale Innovateams in Gelderland en Overijssel gaan functioneren. Het idee van Innovateam sluit naadloos aan bij het rijksbeleid voor de kenniseconomie. Innovateam is het logische vervolg op het KIDS-project, dat de afgelopen drie jaar als pilot-project in de Stedendriehoek (Apeldoorn, Deventer, Zutphen) met succes werd uitgevoerd. De jury van de European Kids Fashion Award kon om niet zitting nemen in het pand van de Van der Reijd Groep in Almelo. Twentevisie 08/

47 ERP software. Powered by JIS. U wilt optimaal presteren. Flexibel inspelen op veranderingen. Bedrijfssoftware die u in staat stelt om uw business optimaal te ondersteunen. Zoals ERP, e-business oplossingen, integratiesoftware en business analysetools. JIS Nederland verzekert u van een resultaatgericht advies en een implementatie die voor ù werkt. Pluk ook de vruchten van onze nuchtere kijk op automatisering. JIS Nederland, telefoon (074) Bedrijfsbrede softwareoplossingen.

48 actueel nieuws & feiten Twentelife is de jongste uitgave van uitgeverij Mediasales Nederland uit Hengelo. MediaSales Nederland uit Hengelo, uitgever van onder andere Twentevisie, heeft een nieuw magazine in de markt gezet met de titel Twentelife. Het is een publiekstijdschrift dat in alle reguliere boekhandels, kiosken en supermarkten in Twente, maar ook bij de grotere verkooppunten buiten de regio, te koop is. Ook kunnen abonnementen worden afgesloten. Twentelife behandelt een keur aan onderwerpen, variërend van gastronomie tot natuur, van kunst tot beauty, van mode tot tuinen, etcetera, die alle gelieerd zijn aan Twente. MediaSales verwacht veel van haar nieuwe uitgave en ondersteunt de losse verkoop en abonneewerving met onder andere een uitgebreide p.r.-campagne. Computer SOS bezet de tiende plaats in de Fast 50, de lijst van de vijftig snelst groeiende bedrijven in Nederland. Vorig jaar eindigde het Enschedese bedrijf als twaalfde. Ruim vijf jaar geleden blies directeur Victor Jan Leurs met zijn zakelijke partner Maarten Morsman het toen vijftien jaar oude bedrijf nieuw leven in; het bedrijf groeide van 3 naar 35 medewerkers en de gemiddelde jaarlijkse omzetgroei bedraagt 972%. Leurs wil in 2005 een aantal nieuwe vestigingen openen op strategische plekken in Nederland. De branche en belangenverenigingen voor de metaal en kunststofindustrie in Oost-Nederland, VMT en OKK, met gezamenlijk 181 bedrijven en kennisdragers in de maakindustrie, zijn gefuseerd tot een nieuwe branche- en belangenorganisatie met de naam Verenigde Maakindustrie Oost (VMO). VMO is een belangenvereniging voor alle maakbedrijven en kennisdragers in de Maakindustrie in Oost Nederland. Doelstelling is de versterking van de duurzaamheid van de maakindustrie (metaal, metalelektro, kunststof en alle overige maaksectoren) in Oost-Nederland, door gemeenschappelijke externe profilering en promotie, onderlinge informatie en kennisoverdracht, stimulering van innovatie, initiatie en stimulering van opleiding en scholing, internationalisatie en het uitoefenen van beleidsbepalende invloed op overheden. De activiteiten van de bestaande organisaties zullen worden geïntrigeerd waarbij gemeenschappelijke belangen zullen worden gebundeld en nieuwe activiteiten geïnitieerd om optimale kansen en mogelijkheden, voor de maakindustrie in het algemeen en voor de leden in het bijzonder, te creëren. Het nieuwe bestuur van de VMO is samengesteld uit de besturen van de beide fusiepartners: H. Wiersma (voorzitter), R. de Witte (vice-voorzitter), B. Wessels (secretaris) en de bestuursleden J.Lammers, F.Schulten, H.Vreeman, en E. Timmer. Op woensdag 6 oktober 2004 is een start gemaakt met de realisatie van het nieuw te ontwikkelen bedrijvenpark Zenkeldamshoek. Het startsein is gegeven door de heer B.M.J. Eshuis, wethouder Economische- en Grondzaken van de gemeente Hof van Twente en de heer B. Piroli, directeur Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek. Alle voorbereidende werkzaamheden voor het bedrijvenpark hebben inmiddels plaatsgevonden en het bestemmingsplan is deze zomer door de Raad van State onherroepelijk goedgekeurd. Voor de realisatie van het bedrijvenpark is een overeenkomst gesloten met Arcadis te Apeldoorn die de civieltechnische werkzaamheden uitvoert. Het bedrijvenpark is ongeveer 40 hectaren groot en bevat vooralsnog een uitgeefbare oppervlakte van ongeveer 25 hectaren. Het bedrijvenpark wordt ontwikkeld door ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek, een samenwerkingsverband tussen de gemeente Hof van Twente en het Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publieke Sector (OPP). OPP is een honderd procent dochter van de Bank Nederlandse Gemeenten en is opgericht om gemeenten risicodragend te ondersteunen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Inmiddels is ook de uitgifte van kavels gestart. Momenteel worden door de ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek gesprekken gevoerd met bedrijven over vestiging op het bedrijvenpark. Tijdens het vastgoedsymposium in het Enschedese CineStar is op 29 september de Vastgoedrapportage Twente 2005 gepresenteerd. In een volledig gevulde zaal werd samenvattend de belangrijkste conclusies met de aanwezigen gedeeld. Op tal van marktsegmenten zijn de resultaten van het afgelopen jaar zorgelijk. Een belangrijke zorg is de drastische stijging van de werkloosheid van 19,5% ten opzichte van 2003 en het gebrek aan perspectief voor nieuwe kansrijke jonge mensen. Twente heeft duidelijk behoefte aan versterking van de dynamiek. Samenwerken tussen overheden en marktpartijen is hiervoor essentieel. Een duidelijk signaal aan de lokale politiek en bestuurders die nog een met nadruk als boodschap werd mee gegeven door dagvoorzitter Wilma van Ingen, directeur Kamer van Koophandel Veluwe en Twente. Op het centrale thema van het symposium Ruimte voor Twente werd ingegaan door de sprekers Jos Lambrechtsen (projectleider Nota Ruimte van het Ministerie van VROM), Ton Schaap (stedenbouwkundige) en Peter Ruigrok (voorzitter Neprom en lid raad van bestuur AM NV). Minister Dekker was vanwege de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer verhinderd. Dit najaar vinden in Twente maar liefst 30 symposia, congressen, workshops en andere bijeenkomsten plaats op gebied van industriële ontwikkeling en innovatie. Dat blijkt uit een inventarisatie van Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland (Oost NV) en de Kamer van Koophandel, die dit hebben aangegrepen om een agenda met de toepasselijke naam hete industriële herfst uit te brengen. Eind september werd deze agenda gepresenteerd en aangeboden aan gedeputeerde Economische Zaken van de Provincie Overijssel, Carry Abbenhues. De agenda, die tevens een visie bevat op de toekomst van de Twentse maakindustrie, laat zien dat de bedrijfstak in Twente goede kansen heeft om concurrerend te zijn en te groeien. Dit najaar worden er in Twente door tal van partijen bijeenkomsten en activiteiten georganiseerd met als onderwerp industriële ontwikkeling en innovatie. Een onderwerp dat ruim in de belangstelling staat vanwege de concurrentie met de lage-lonen-regio s elders in de wereld. Om die concurrentie het hoofd te bieden, om de continuïteit te waarborgen en vooral ook om groeikansen te benutten gaat Twente dit najaar pieken op het gebied van industrie en innovatie. De agenda is voortgekomen uit een initiatief van Verenigde Maakindustrie Oost Nederland, Regionaal Platform Arbeidsmarkt Twente, Oost NV en Kamer van Koophandel. De Vastgoedrapportage Twente 2005 werd op 29 september in CineStar Enschede gepresenteerd. Twentevisie 08/

49 Uw marketingmanager op afroep Wilt u op commercieel gebied professionaliseren, maar heeft u daarvoor niet de kennis en/of capaciteit in huis, dan bieden wij u de oplossing. Met Indumarketeers heeft u als industriële onderneming de mogelijkheid een professionele marketingafdeling binnen te halen. Daarbij bepaalt u zelf wanneer, voor welk doel en voor welke periode u van deze afdeling gebruik wenst te maken. Indumarketeers BV Bedrijvenpark Twente KL Almelo T (0546) info@indumarketeers.com indumarketeers.com Mercedes-Benz. Méér dan transport alleen. Individualisten en toch een team. Dat noem ik Topsport in Transport. Mercedes-Benz bedrijfswagens hebben allemaal hun eigen karakter. Wat ze gemeen hebben, zijn voortreffelijke rijeigenschappen, een hoog uitrustingsniveau en een prima prijs-kwaliteitverhouding. Kortom, met Mercedes-Benz kiest u voor Topsport in Transport. Loop eens binnen in onze showroom. Baan Twente B.V. baan@baantwente.nl Goudstraat 20 Plesmanweg 1 Provincialeweg 2 Schelmaatstraat ND Hengelo 7602 PD Almelo 7466 PK Rijssen 7575 BD Oldenzaal Telefoon Telefoon Telefoon Telefoon

50 Opleiding voor toptalenten SWOT Masterclass MBA voor Career Center Twente. Exclusief voor toptalenten, toekomstig executives, geselecteerd door middelgrote en grote ondernemingen, die betrokken zijn bij Career Center Twente. Het gaat hier niet alleen om bedrijfskundige kennis en vaardigheden op academisch niveau, maar ook om het uitbouwen van het Twentse netwerk, het leren van elkaar en van de toonaangevende organisaties in de regio. Zeer ambitieus programma, veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en integratieve projecten. Duur: twee jaar Masterclass, derde jaar MBA. Diploma: MBA, gevalideerd door de Dutch Validation Council. voor meer informatie: Career Center Twente P.C. Hooftlaan 56D 7552 HG Hengelo Telefoon: Internet: SWOT Postbus AE Enschede Telefoon: Fax: Internet: Voor het gehele opleidingsaanbod van SWOT surf naar

51 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column financieel accent Prinsjesdag 2004 Dinsdag 21 september jl. heeft onze Regering zoals gebruikelijk de Miljoenennota, Rijksbegroting en Belastingplan 2005 aangeboden aan de Tweede Kamer. De centrale gedachte in de plannen voor 2005 is dat Nederland weer een economische groei moet realiseren. Versterking van het Nederlandse ondernemings- en vestigingsklimaat is daarom een speerpunt in de nota. Andere zijn gerichte inkomensondersteuning en vergroening. Deze column willen wij graag gebruiken om u van een aantal belangrijke voorgenomen wijzigingen op met name fiscaal ondernemersgebied op de hoogte te brengen. Verlaging vennootschapsbelasting Het tarief van de vennootschapsbelasting ligt op dit moment boven het gemiddelde tarief in de Europese Unie. Een tariefsverlaging is derhalve vanuit de centrale gedachte van de plannen, de economische groei, essentieel. Verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting bevordert het aantrekken van buitenlandse investeringen en verbetert de concurrentiepositie ten opzichte van andere landen. Daarnaast wordt het vestigingsklimaat in ons land voor buitenlandse bedrijven gunstiger wat kansen biedt aan binnenlandse toeleveranciers in het midden en kleinbedrijf. Vanuit deze gedachten is verlaging van het tarief voor de vennootschapsbelasting een belangrijk onderdeel van het belastingplan Het tarief gaat volgens de plannen stapsgewijs omlaag. Per 1 januari 2005 gaat het tarief voor winsten vanaf naar beneden van 34,5% naar 31,5%. De heffing op winsten tot (het tariefopstapje) gaat in drie stappen omlaag van 29% nu naar 25% in Per 1 januari 2005 gaat dit tarief naar 27%. Verhoging zelfstandigenaftrek Ook IB-ondernemers (ondernemers die hun bedrijf op beroep uitoefenen in de vorm van een eenmanszaak, vennootschap onder firma of maatschap) krijgen een lastenverlichting. IBondernemers hoeven over een deel van de winst, de zogeheten zelfstandigenaftrek, geen belasting te betalen. De hoogte van de zelfstandigenaftrek hangt af van de hoogte van de winst. Volgens de plannen wordt de zelfstandigenaftrek in de komende jaren aanzienlijk verhoogd. De maximale zelfstandigenaftrek gaat van naar in 2005, in 2006 en in BPM en Motorrijtuigenbelasting Een minder gunstige wijziging is het voorstel om het fiscaal voordelige regime voor de BPM (Belasting op Personenauto s en Motorrijwielen) en motorrijtuigenbelasting voor grijze kentekens af te schaffen. Het belastingvoordeel van de hoofdsom en brandstoftoeslag Motorrijtuigenbelasting ten opzichte van personenauto s komt te vervallen. Daarnaast worden ook grijze kentekens in de BPM betrokken. Om verstoring van de markt voor bestelauto s te matigen wordt de BPM heffing gefaseerd in 3 jaar ingevoerd. Ondernemers wordt in deze lastenverzwaring tegemoetgekomen door vorengenoemde verlaging van het tarief voor de vennootschapsbelasting en verhoging van de zelfstandigenaftrek. Door de wijziging wordt niet bedoeld gebruik van de faciliteiten door particulieren tegengegaan. Doorschuifregeling Voor IB-ondernemers kent de fiscale wetgeving de mogelijkheid om zonder belastingheffing een onderneming over te dragen aan een medeondernemer of werknemer. Om van deze regeling gebruik te kunnen maken moet degene die de onderneming overneemt tenminste 36 maanden in de onderneming werkzaam zijn geweest. Voorgesteld wordt deze termijn te verkorten naar 24 maanden. De regeling vereist op dit moment tevens dat hetgeen wordt overgedragen een (zelfstandig deel) van een onderneming moet zijn. De overdragende ondernemer kan derhalve niet zonder meer bedrijfsmiddelen zelf behouden. Deze eis wordt in de voorstellen losgelaten. Met de voorstellen worden bedrijfsoverdrachten van eenmanszaken, vennootschappen onder firma en maatschappen verder versoepeld. Schenkings- en successierecht De bedrijfsopvolgingsfaciliteit houdt in grote lijnen in dat onder bepaalde voorwaarden 30% van de waarde van het vermogen van een onderneming buiten de heffing van schenkings- of successierechten blijft. Voorwaarde is dat de onderneming minimaal 5 jaar moet worden voortgezet door de opvolger. De faciliteit wordt gebruikt bij bedrijfsopvolgingen van ouders door kinderen. Voorkomen wordt bijvoorbeeld dat door de hoge successierechten bij overlijden van ouders de continuïteit van de onderneming in gevaar wordt gebracht. In de plannen voor 2005 wordt voorgesteld de faciliteit te verhogen van 30% naar 50%, Afschrijving ARBO investeringen Met ingang van 1 januari 2005 wordt, volgens de plannen, de willekeurige afschrijving op ARBO investeringen afgeschaft. Tevens komt de ARBO afdrachtvermindering in de Loonheffing te vervallen. Beide regelingen worden omgezet in een subsidieregeling welke meer wordt toegespitst op hoge ARBO risico s. Een groot aantal investeringen zal hierdoor van de ARBO lijst verdwijnen. Het voordeel voor de overblijvende investeringen wordt daarentegen hoger. Spaarloonregeling Met ingang van 1 januari 2005 kan een werknemer niet langer bij meer dan één werkgever gebruik maken van de spaarloonregeling, maar alleen nog bij de werkgever die de algemene heffingskorting toepast. Daarnaast dient de werknemer vanaf de eerste dag van een kalenderjaar bij de desbetreffende werkgever in dienst te zijn. Het tarief van de eindheffing voor spaarloon gaat omhoog van 15% naar 20%. Tenslotte De wijzigingen brengen voor ondernemers zowel voor- als nadelen met zich mee. In totaliteit verloopt een en ander volgens de miljoenennota budgettair neutraal, individueel kunnen de wijzigingen uiteraard wel gunstig of juist nadelig uitpakken. In hoeverre op de voorstellen van de Regering nog wijzigingen worden aangebracht is op voorhand niet te zeggen. Voor advies en de actuele stand van zaken kunt u uiteraard terecht bij uw belastingadviseur. Mevr. mr. S. Remeijer FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Enschede Twentevisie 08/

52

53 IKT visie op Begrotingsduidelijkheid Doorstart luchthaven mogelijk Cultuuromslag bij Eaton Holec Geld verdienen met logistiek Zeton bouwt voor de chemie Diversiteit in personeelsbestand Scope en IKT-nieuws Twente Agenda Door de ziekte van premier Balkenende zijn er bij het schrijven van deze column nog geen algemene beschouwingen gehouden. Uit de vele commentaren blijkt echter wel dat niet zozeer het concept van bezuinigen weerstanden oproept, maar veeleer de invulling. Waar moet bezuinigd worden en wie mag dan minder en wie moet er meer gaan betalen? Bij de KPMG-ontbijtbijeenkomst in Hengelo maakte Hans Hillen exact duidelijk waar het aan schort: de communicatie over het plan, de achtergronden en redenen van de voorgestelde aanpassingen is volstrekt onvoldoende. Doordat ook de Miljoenennota zelf veel vaagheden en ongedefinieerde uitspraken bevatte, wordt het wantrouwen over hoe de bezuinigen moeten worden doorgevoerd, alleen maar groter. Als het bedrijfsleven zo zou opereren, zouden niet alleen de vakbonden en het personeel, maar ook de klanten er niets van begrijpen. In het bedrijfsleven is men zich er goed van bewust dat degene die betaalt, bepaalt en dus ook duidelijkheid zal verwachten over te leveren producten of diensten. Bewust vaag blijven is eigenlijk hetzelfde als de klant wegsturen. In Twente hebben wij als bedrijfsleven, scholen en instituten en lokale en regionale overheden vele samenwerkingsverbanden, waarbij regelmatig om duidelijkheid wordt gevraagd. Dat eist van alle betrokkenen eerlijkheid, openheid en werken zonder dubbele agenda s. Dat de politiek - en daarmee de overheid - veel verantwoording moet afleggen, past in ons democratische bestel. Maar als dat betekent, dat er op projecten geen voortgang kan worden geboekt, omdat er politiek onvoldoende vrijheid van beslissen wordt geboden, is er iets fout in ons bestel. Het is niet te accepteren dat kleine groepen steeds maar weer belangrijke projecten kunnen tegenhouden door allerlei muggenzifterige argumenten. Bestuurders zullen hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen om ervoor te zorgen dat onze regio zich met voldoende snelheid blijft ontwikkelen. Binnen de grenzen van hun mogelijkheden is het bedrijfsleven bereid hierbij alle mogelijke steun te geven. Geert de Raad Voorzitter IKT Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel Fax Twentevisie Jaargang 16 Nummer 8 Oktober 2004

54 Het woord is nu aan de politiek Doorstart luchthaven 70 Nog geen week na de privatisering van de exploitatie van het Enschede Airport Twente (EAT), maakte minister Kamp bekend dat hij de militaire basis wilde sluiten. Ondanks luide protesten uit de regio werd dit besluit bekrachtigd en zal begin 2007 de Luchtmacht uit Twente verdwenen zijn. De toekomst van de EAT werd zacht gezegd onzeker. Er werd gepraat over een fraai nieuw natuurgebied. Anderen dachten dat de burgerluchtvaart zo door zou kunnen gaan. De Twentse ondernemers(organisaties) wilden een discussie op basis van echte cijfers. Het grotendeels door de Kamer van Koophandel betaalde onderzoek van ACM en DHV werd op de dag na Prinsjesdag geopenbaard. Een commerciële luchthaven blijkt haalbaar, maar de politiek heeft het beslissende woord. (door Niko Wind) De opdracht van de initiatiefnemers (de Kamer van Koophandel, IKT, VNO-NCW, Oost NV. EAT, ETT en MKB Nederland) was breed: onderzoek drie varianten: groen, general aviation en een commerciële luchthaven. En toets deze op economische haalbaarheid, milieuaspecten, publieke investeringen en regionale ontwikkelingsdoelstellingen. Ook bij de keuze van de onderzoekers werd een goede afweging gemaakt. Naast ACM (Airport Consulting & Management) werd het groene bureau DHV ingeschakeld. Zij kregen de opdracht om de zaken niet te rooskleurig voor te stellen en bij al hun berekeningen van uiterst voorzichtige schattingen uit te gaan. Groen óf zo houden Uit alle cijfers blijkt dat general aviation (de huidige opzet met plezierluchtvaart, business jets en een enkele charter) niet haalbaar is, zeker omdat het aantal les- en privé-vluchten de laatste jaren sterk daalt. Sinds 1999 zelfs met 23%! In Twente daalde van 1999 tot 2003 het aantal van deze vliegbewegingen van naar 941. De hoge kosten voor verkeersleiding, veiligheid en brandweer zijn hét probleem met een general aviation vliegveld. Uit de berekeningen van ACM en DHV blijkt een exploitatietekort in 2006 van liefst Dat loopt langzaam terug, maar ook in 2016 is het verlies nog meer dan De groene varianten (met en zonder gedeeltelijke bebouwing met woonhuizen) is uiteraard voor het milieu het allerbeste. Maar daar zit wel een fors prijskaartje aan. Het verwijderen van de landingsbanen, rolbanen en platforms en de sanering van vervuilde grond zal de gemeenschap veel geld gaan kosten. Daarbij zal het totale terrein op blindgangers moeten worden gecontroleerd. Het opruimen, saneren en de erfenis uit de 2e wereldoorlog zal, volgens de onderzoekers, een bedrag van 70 tot 76 miljoen vergen. Daar bovenop komen nog de voorzieningen voor natuurontwikkeling en recreatie. Indien zo n 45 ha wordt bestemd voor (luxe) woningbouw zal de gemeenschap ruim 56 miljoen moeten investeren. Zonder woningbouw loopt dat bedrag op tot 88 miljoen. Tegenover deze investering staan zo n 10 tot 15 arbeidsplaatsen. De beheerskosten worden geraamd op ruim twee euroton per jaar. Commercieel? Uit deze brede opdracht komt een commerciële opzet er financieel én qua arbeidsplaatsen duidelijk het beste uit. Tevens is er voldoende oog voor de groene component omdat er veel gebied vrijkomst voor natuur en recreatie.voorwaarde voor écht succes is dat Enschede Airport Twente er in slaagt om een Low Cost Carrier aan zich te binden, bedrijven als easyjet en Ryanair. En die kans is reëel aanwezig omdat uit marktanalyses blijkt dat 85% van alle vliegbewegingen vanaf Europese luchthavens intra-europees is en dat men - voorzichtig geschat - rekent op een jaarlijkse toename van 4%. Tegelijkertijd zal het aandeel van de Low Cost Carriers in het komende decennium stijgen van 15 naar 25 tot 50%. Binnen het marktgebied van de EAT (in transporttermen spreekt men over catchment area) bevinden zich wel een aantal concurrenten: Münster-Osnabruck, Laarbruch-Niederrhein en Düsseldorf. De laatste is voor de opzet van het (nieuwe) EAT de minst belangrijke concurrent omdat men in Twente wil uitgaan van relatief simpele voorzieningen (en een snelle afhandeling). De catchment area voor point-to-point vluchten van EAT omvat echter 13,6 miljoen potentiële passagiers! Voor Low Cost Carriers een aantrekkelijke markt. Zeker als de start- en landingskosten laag zijn. Voor de chartermarkt rekenen de onderzoekers met een catchment area van ongeveer passagiers, waarvan Twente er momenteel slechts (8%) voor haar rekening neemt. Lijnverbindingen met bijvoorbeeld Schiphol voor de Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

55 lijkt mogelijk intercontinentale vluchten kunnen ook voor een bescheiden stroom passagiers zorgen. Kosten en opbrengsten Bij het doorrekenen van de commerciële variant is uitgegaan van drie verschillende marktbenaderingen. In marketingmix 1 is uitgegaan van gemiddelde tarieven voor passagiers en airlines. In marketingmix 2 zitten die prijzen er duidelijk onder. Profileren als prijsvechter is de basis van de derde marktbenadering. Het aantal te verwachten passagiers is volledig afhankelijk van deze marktbenadering. In de eerste variant stijgt het jaarlijkse aantal passagiers van in 2006 naar bijna in Bij de middenvariant is dat resp en en bij een agressieve marktbenadering zal het aantal passagiers vanaf Twente in 2006 per jaar al boven de 2,5 miljoen zijn en oplopen naar 6 miljoen in Om dit om te rekenen naar starts en landingen wordt algemeen de vuistregel gehanteerd dat 1 miljoen passagiers neerkomt op 14 starts en 14 landingen per dag. Voor een commerciële luchthaven zal het echter wél nodig zijn dat er 7 dagen per week moet kunnen worden gevlogen, waarschijnlijk tussen of en of uur. Nachtvluchten worden in geen van de scenario s voorzien. Deze openingstijden bieden voldoende mogelijkheden om deze grote aantallen passagiers af te handelen. Uiteraard vraagt ook de uitbouw tot een commerciële luchthaven om een forse investering. Voor de 1e variant rekenen de onderzoekers op ruim 16 miljoen, de investeringskosten van de beide andere varianten liggen rond de 52,5 miljoen. Er is daarbij uiteraard wel een verschil in snelheid van uitvoering. Economisch haalbaar Het wordt interessant als deze drie marktberekeningen worden doorgerekend. Bij de eerste variant (met gemiddelde tarieven) zal in 2006 nog een verlies worden geleden van 3,5 miljoen. Het break-even point ligt ergens rond Het wordt duidelijk interessanter als de prijzen wat worden verlaagd. Met de middenvariant is het verlies van 2,8 miljoen in 2006 al in 2011 omgeslagen in een bijna even grote winst. De onderzoekers verwachten in 2015 een positief bedrijfsresultaat van meer dan 11 miljoen. De extra winst van de agressieve variant komt pas na meer dan 10 jaar tot uiting. Voor 2011 is de winstprognose zelfs lager dan die van de middenvariant. Een goed draaiende commerciële luchthaven zorgt ook voor veel werkgelegenheid. In de meest voorzichtige berekeningen wordt uitgegaan van 100 directe arbeidsplaatsen per miljoen passagiers (per jaar). Veelal wordt bij het bepalen van het aantal indirecte arbeidsplaatsen uitgegaan van 300 per miljoen passagiers. ACM is voorzichtiger en rekent op 200. Die (nieuwe) werkgelegenheid kan van groot belang zijn voor het huidige technische personeel van de vliegbasis. Zij zijn immers hoog opgeleid en kunnen - soms met enige aanpassingen - zo aan de slag in de burgerluchtvaart. Uit gesprekken met de landelijke overheid kan worden afgeleid dat het voor het Ministerie van Defensie bespreekbaar is om de voor dit personeel bestemde afvloeiingsgelden over te dragen aan de EAT. De plussen en minnen General Civiel Groen Aviation Laag Midden Hoog Businesscase --/ Publieke investering Natuur /+++ Geluid /+++ Regionale economie Road show De initiatiefnemers trekken in de komende twee maanden met het rapport door de regio. De gemeentebesturen en gemeenteraden van alle Twentse gemeenten worden bezocht en ook de gedeputeerden worden in deze maatschappelijke discussie betrokken. Het gaat daarbij om het vinden van draagvlak voor een commerciële luchthaven. De overheden zullen immers moeten zorgen voor voldoende ruimte met betrekking tot externe veiligheid, emissies en geluid én ze zullen maximale steun moeten geven bij het verlenen en verkrijgen van de noodzakelijke vergunningen. Daarnaast zal het voor een gezonde bedrijfseconomische exploitatie noodzakelijk zijn dat het terrein vooralsnog om niet (bijvoorbeeld in erfpacht) ter beschikking wordt gesteld. De belangrijkste argumenten tegen een commercieel vliegveld zijn schade aan de natuur (in dit geval het niet vergroten van het areaal natuurgebied) en de geluidsbelasting. De onderzoekers erkennen dat er op meer momenten vliegtuiggeluid zal zijn, maar het geluid van deze vliegtuigen valt volledig in het niet bij dat van de militaire straaljagers. De nu zwaar belaste wijken in Hengelo en Oldenzaal zullen er dus in ieder geval flink op vooruit gaan. Qua werkgelegenheid is een commerciële luchthaven in ieder geval goed voor de regio. Met 2 tot 3 miljoen passagiers per jaar levert dat minimaal 600 tot 900 volledige banen op. Daarnaast mag verwacht worden dat met het uitbouwen van de luchthaven het investeringsklimaat in Twente fors zal toenemen. We zijn dan immers niet alleen snel bereikbaar voor passagiers, we blijven ook profiteren van de IATA-status, waardoor vracht met de bestemming Twente gratis vanaf Schiphol over de weg naar onze regio wordt vervoerd. Belangstellenden kunnen het totale rapport (op CD ROM) aanvragen bij de Kamer van Koophandel in Enschede, tel , riamorsche@veluwetwente.kvk.nl. Ook organisaties die nader geïnformeerd willen worden, kunnen zich daar melden. 71

56 Lean production voor hernieuwde groei Cultuuromslag bij 72 Steven Castelein voelt zich na 15 jaar USA als een vis in het Twentse water. Toen Holec - samen met de andere bedrijven van de Engelse Electrical Division Delta - begin 2003 door Eaton werd overgenomen, was algemeen de gedachte dat Holec met name zou profiteren van de technische kennis die aanwezig was bij de Amerikaanse moeder. Ruim anderhalf jaar later blijkt dat het de veranderende interne bedrijfsprocessen zijn, die het Hengelose bedrijf een nieuwe impuls geeft. De IKT-ers die op bezoek kwamen vielen van de ene verbazing in de andere: Holec was in die anderhalf jaar een compleet andere fabriek geworden. De man die daarvoor goeddeels verantwoordelijk is, directeur Steven Castelein, heeft er alle vertrouwen in dat Eaton Holec een zonnige toekomst tegemoet gaat. (door Niko Wind) Castelein kwam direct na de overname door Eaton naar Hengelo om daar het Eaton Business System te introduceren en - mede daardoor - de winstgevendheid van de nieuwe Nederlandse dochter te vergroten. Hij leek de ideale man om de brug te slaan tussen de Amerikaanse en de Nederlandse cultuur: geboren in Groningen en gestudeerd in Eindhoven (HTS) en Delft (TU vliegtuigbouw) en daarna via Hoogovens USA en Westinghouse snel op te klimmen in de Eaton-organisatie. Twente - en de Twentse mentaliteit - kende hij nog niet. En hij heeft er nog steeds moeite mee dat Twente zijn underdogpositie nog niet kwijt is. Ik begrijp niet waarom het zo moeilijk is om hoog opgeleiden naar onze regio te trekken. Het is hier fantastisch om te wonen en ook qua cultuur heeft Twente veel te bieden. Voor de medewerkers was de omslag enorm en nog steeds worden er veranderingen doorgevoerd. Maar het pleit voor hen dat ze alles zo snel hebben opgepikt. Eerst wat lijdzaam, omdat Holec de afgelopen jaren veel turbulentie heeft ondergaan, maar toen ze merkten dat het écht verbeteringen oplevert, werd men enthousiast. En dat is, volgens Castelein, een belangrijk bijeffect van de hele operatie. Men gelooft weer in de toekomst en is ervan overtuigd dat Holec onder de Eatonvlag een vaste plaats in Twente zal houden. Geen verdere krimp, maar eerder een geleidelijke groei van de werkgelegenheid. De 15% omzetgroei in het eerste halfjaar van 2004 was een stap in de goede richting. Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

57 Eaton Holec Twee standaards, twee markten De overname door Eaton was een direct gevolg van de strijd tussen de twee internationale elektriciteitsstandaards, de Amerikaanse ANSI/NEMA en de in Europa gangbare internationale IEC-standaard, waarbij de laatste steeds meer terrein gaat winnen. Buiten Noord-Amerika en een paar gebieden in de Golfregio wordt overal de IEC-standaard gehanteerd. En daar was Eaton niet goed in. Steven Castelein: Voor een betere balans in onze elektrische divisie en om verder te kunnen groeien moesten we wel een acquisitie doen. Op eigen kracht hadden we deze markt nooit kunnen penetreren. In 1998 was Holec vanwege de internethype op de beurzen nog te duur, vijf jaar later was het financieel wél aantrekkelijk en konden we in één keer Delta, met daarin Holec overnemen. Delta had producten voor de Britse markt en het Midden- Oosten; het marktgebied van Holec was - naast Nederland - met name Scandinavië en de petrochemie wereldwijd. Daarnaast had Holec via een joint venture al vaste grond in dé groeimarkt op energiegebied: China. Mede door de laatste acquisitie (Powerware) heeft de elektrische groep van Eaton in enkele jaren een sterke positie weten op te bouwen op het gebied van elektrische distributie. Hoewel de bedrijven in Hengelo en Engeland als zelfstandige units binnen het grote Eaton opereren, is de wereldwijde marketing en de service voor IEC laag- en middenspanningssystemen geconcentreerd in Hengelo. De verkoop is decentraal en volledig losgekoppeld van de marketing. Lean and fast De eerste grote verandering - en in feite de basis voor de invoering van de Eaton aanpak - was de overstap op een matrixstructuur, waarbij productlijnen samenwerken om een doel te bereiken. Het Eaton Business System, waarvan het Lean System deel uitmaakt omvat echter veel meer en is een optelsom van de beste onderdelen van bekende productiestrategieën. De acht elementen van het systeem moeten er voor zorgen dat Eaton met haar fabriek in Hengelo slimmer en sneller gaat produceren en daardoor beter kan concurreren met de grote drie van deze wereld. De eerste stap was de inventarisatie van de waardestroom, dus de informatiestroom vanaf een order tot en met de uitlevering, de materiaalstroom én de productstroom binnen het totale proces. De informatie die we daaruit krijgen geeft een goed inzicht in de efficiency van het totale proces en vormt in feite de basis voor verdere acties. Voor de werkplekinrichting koos Eaton voor de (Japanse) 5Smethode: scheiden (waaronder het verwijderen van overbodige dingen); schikken (dus een vast plaats voor alles wat men nodig heeft), schoonmaken, standaardiseren (gericht op orde en netheid) en stimuleren en instandhouden van alles wat in de andere S-en is bewerkstelligd. Het scheiden is in Hengelo zo ver doorgevoerd dat alle machines die niet meer worden gebruikt, zichtbaar apart worden gezet. Als na een zekere periode vast staat dat de gereedschappen niet meer nodig zijn worden deze verkocht. Ook het derde element is een bekende: standaardisering en lean denken, waardoor tegen de laagste kosten de hoogste toegevoegde waarde kan worden geleverd en verspilling wordt voorkomen. En die verspilling heeft betrekking op onder meer overproductie, wachttijden en tussenvoorraden, uitval én het onvoldoende gebruik maken van de capaciteiten van de mensen. Het onderhoud is ingericht volgens het principe van Total Productive Maintenance (TPM); een teamactiviteit met als doel de verliezen te minimaliseren die ontstaan door defecten aan de machines. Hierbij draait alles om de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers. Logistiek Veel reduceerbare interne kosten zijn gerelateerd aan wachttijden en interne logistiek. Binnen het Eaton-model is daarom veel aandacht voor het minimaliseren van de omsteltijden en het vermijden van overbodig transport en daarmee het minimaliseren van tussenvoorraden. Dat laatste is in de fabriek in Hengelo de meest zichtbare verandering. De ruimte tussen machines is verdwenen en in zo veel mogelijk situaties is een continue productiestraat ontstaan. De fabriek lijkt hierdoor voller, maar elke medewerker kan nu veel beter zien dat hij een onderdeel is van een proces en dat ook zijn werk essentieel is voor de doorloopsnelheid én de kwaliteit van het eindproduct. Dat hierdoor een complete hal leeg is komen te staan, is voor Steven Castelein niet een echt probleem. Het zijn natuurlijk dure vierkante meters, maar het geeft ons ook de kans om daar een uitbreiding van de productie mogelijk te maken. Hij sluit niet uit dat in die hal producten van andere Eaton-dochters gemaakt zullen worden. Verbetering in de interne logistiek betekent uiteraard ook de introductie van Kanban en met name het pull system. Dus produceren wat de klant wil en een strak geregelde doorstroom tussen de afdelingen binnen het bedrijf. Dus een klant-leverancier relatie bij de overstap naar een volgende afdeling. Innovatie Behalve de verbetering van het interne productieproces, zet Eaton Holec ook in op innovatie; nieuwe producten waarmee een groter deel van de (wereld)markt kan worden bewerkt. De jongste succesnummers zijn Xanura, een slim en toch eenvoudig systeem voor de totale huisautomatisering in woonhuizen en Xiria, een ringkabelstation voor het middenspanningsdistributienet. Vooral over dat laatste systeem is Steven Castelein bijzonder tevreden. We zijn erin geslaagd om een heel compacte en onderhoudsvrije vacuümschakelaar te maken, wat enorme milieuvoordelen biedt en de prijs-kwaliteitverhouding is zo goed dat we hiermee met succes kunnen penetreren in de groeimarkten van deze wereld, China en het Midden Oosten. Maar ook de Amerikaanse markt is nu bereikbaar 73

58 Masterclass prof. dr. van Ploos van Amstel Goede logistiek is 74 Walther Ploos van Amstel: Kijk eens goed naar je eigen logistieke organisatie. Van de totale kosten van eindproducten komt tussen de 25 en 50% voor rekening van de logistiek: de interne logistiek binnen het bedrijf, de vervoersstromen binnen de keten én de administratie. Het verbeteren van de logistiek betekent dus een directe verhoging van het rendement. Voor IKT reden genoeg om Walther Ploos van Amstel, hoogleraar logistiek aan de Koninklijke Militaire Academie, uit te nodigen voor een masterclass. Zijn voorbeelden lieten zien dat er veel mogelijk is. Zijn gehoor was gewillig en leergierig, want geld verdienen willen we allemaal. Zeker als het alleen maar gaat om de dingen anders te organiseren. (door Niko Wind) Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

59 geld verdienen Supply Chain Management is, volgens de heer Ploos van Amstel, veel meer dan het optimaliseren van de ketenlogistiek. Er is ook veel te winnen door samenwerking tussen producenten onderling om zo te komen tot één gezamenlijke vervoersstroom in de richting van de klant. De bierboot, waarin Grolsch samenwerkt met drie concurrenten is wat hem betreft een perfect voorbeeld van deze verticale samenwerking. Maar we kennen ook het Centraal Boekhuis en de groep logistieke dienstverleners die de handen ineen heeft geslagen door de eigen vracht te mengen met die van collega s om zo efficiënter te kunnen werken. Vreemd genoeg is dat nog niet mogelijk bij winkelketens die binnen één concern werken. Daar worden winkels nog steeds apart vanuit hun eigen magazijnen met halflege vrachtauto s bevoorraad. Aandacht voor logistiek betekent óók het vereenvoudigen van het transport bij de eindgebruiker. Niet voor niets levert Coca Cola momenteel de flessen aan op kant en klare trollies, die zo de winkel in kunnen worden gereden De supermarkten kunnen hierdoor besparen op vakkenvullers en zullen daarom dit product eerder (en prominenter) in de winkel zetten. Snelheid Dat snelheid belangrijk kan zijn, wisten we al. Maar dat een te lange levertijd desastreus kan zijn, toont een voorbeeld aan uit de markt van de kopieermachines. Bij Canon kost het bijna twaalf maanden voordat een printer bij de klant is, bij Epson is dat maar een maand. Bij een stabiele markt is dat geen probleem en kan een lange levertijd in combinatie met lagere logistieke kosten een voordeel zijn. De aanslagen op 11 september 2001 zorgden ervoor dat de markt instortte. Canon bleef zitten met een grote voorraad printers, terwijl Epson direct kon reageren. Bij het aantrekken van de markt gebeurde het omgekeerde en kon Canon lange tijd niet voldoende leveren. Producenten van hightech producten kunnen door een hoge snelheid daarnaast veel beter profiteren van de prijsdalingen van de elektronische componenten. In veel gevallen is de snelheid echter weer niet de beslissende factor, maar is het veel beter om op prijs te focussen. En soms is zelfs een combinatie noodzakelijk om het beste resultaat te behalen. CD s, DVD s (van bijvoorbeeld Harry Potter) en boeken worden in de eerste weken massaal gekocht. Deze exemplaren worden daarom op de meest goedkope manier geproduceerd en in voorraad gelegd. Als de hype is uitgewerkt, is de kostprijs minder belangrijk en geldt vooral de flexibiliteit. De marges worden lager, maar de grote klap hebben de producenten dan al gemaakt. De heer Ploos van Amstel adviseerde elke ondernemer om zijn eigen logistiek eens goed te laten onderzoeken. Liefst door iemand van buiten het bedrijf, in Twente door een student van de UT of Saxion Hogeschool. Van daaruit is een strategie te bepalen en kan men de keuze maken tussen de focus op kosten of snelheid. Focus op kosten vraagt om een centraal gestuurde organisatie, een maximale benutting van de capaciteiten en minimale tussenvoorraden. Een dergelijke strategie is mogelijk bij een vrijwel volledig voorspelbare vraag. In het tegenovergestelde geval, dus als de vraag niet-voorspelbaar is, zal een bedrijf de focus moeten leggen op snelheid. Dat vraagt niet alleen om korte doorlooptijden en (hanteerbare) buffers, maar ook om logistieke samenwerking op basis van vooral snelheid en flexibiliteit. Snelheid is ook bepalend bij andere producten met een korte levenscyclus. Zeker omdat de consument steeds meer impulsinkopen doet. Samenwerken Voor de productiebedrijven die in een productieketen werken, gelden deze aspecten veel minder dan bij de levering aan de consument. Ploos van Amstel constateerde daar echter ook een enorme verandering in de samenwerking tussen leverancier en klant. In het verleden stonden de inkoper en verkoper tegenover elkaar. Nu draait alles om de contacten tussen gelijkgestemden. Dus logistiek met logistiek, automatisering met automatisering en dergelijke. De accountmanager en de categorymanager hebben meer de rol van regisseur gekregen. Door deze wijze van samenwerking zijn enorme logistieke voordelen te behalen, zoals het automatisch leveren als de voorraad onder een bepaald minimum is of - wat steeds meer bij de supermarktketens gebeurt - het direct doorspelen van de gegevens uit de scankassa s naar de producent, waardoor een optimale flexibiliteit wordt behaald. Het komt zelfs voor dat de afnemer zelf - op basis van een schatting - de factuur maakt. Na een jaar worden de definitieve cijfers bekeken en volgt een eindafrekening. Dat lijkt altijd voor één van de partijen nadelig, maar door het weghalen van een stuk administratie, levert dat zowel de afnemer als de klant financieel voordeel op. Service Er ontstaat een steeds grotere verwevenheid tussen het kopen van producten en de daaraan verbonden service. Naast het leasen van auto s wordt het gebruik van kopieerapparaten met afrekening per kopie steeds meer in trek. Dat is, volgens Ploos van Amstel, een extra aspect van de logistiek. De snelheid van de reparatie is direct gelinkt aan de inkomsten uit deze apparaten. Zeker daarom moeten de slow movers decentraal worden opgesteld en de fast movers centraal. Hij toonde een aantal illustratieve sheets over het integrale logistieke concept. Basis voor elke beslissing is de ketenlogistieke strategie en de daaruit afgeleide logistieke doelstellingen. In de samenwerking met andere bedrijven komen diezelfde elementen weer aan de orde: logistieke strategie en doelen, processen, planning en besturing, implementatie, besluitvorming en prestatiemeting. Veel van zijn tips zijn te downloaden van onder werkgroep productie, logistiek en techniek. De belangrijksten staan op één van zijn laatste sheets: Ga uit van een integraal logistiek concept, formuleer van daaruit concrete doelstellingen. Vul deze in vanuit de invalshoek van servicegraad en kosten. Logistieke beheersing, ICT en organisatie maken dat een logistiek concept echt gaat werken. En vergeet niet om prestatie-indicatoren in te bouwen. 75

60 Zeton Enschede: Bouwen voor onderzoek 76 Van Johan ter Harmsel mocht deze kleine installatie wél op de foto. De opvallende blauwe doos van Zeton steekt wat mysterieus af tegen het vlagvertoon van de buren TUI/Arke en Go Planet. Slechts een enkeling van de andere bewoners van het Enschedese Business and Sciencepark heeft enig idee wat zich binnen die doos afspeelt. Die geheimzinnigheid is echter de basis van het bedrijf. Zeton bouwt proeffabrieken voor met name de chemische industrie in Europa, het Midden- Oosten en (Zuid) Afrika. En die bedrijven willen niet dat de concurrent ziet waar ze mee bezig zijn. (door Niko Wind) Ondanks al die geheimzinnigheid mocht IKT-Enschede een kijkje nemen in de immense hal en met open mond kijken naar de schitterende, 12 meter hoge installatie die daar op dat moment werd gebouwd. Fotograferen mocht niet van de klant. En wie de klant was en waarvoor de installatie diende wilde Johan ter Harmsel niet vertellen. Johan is als Marketing & Sales Manager actief binnen het ruim dertig man sterke bedrijf. Directeur Marten Japenga was op zakenreis. Die dertig man is onze vaste bezetting en bestaat voor het overgrote deel uit engineers. De constructieploeg telt slechts zes man. Maar die vullen we aan met vakmensen van lokale installateurs. Naast een flexibele bezetting heeft het regelmatig inlenen bij bevriende bedrijven het voordeel dat de mensen bekend zijn met de werkwijze en de cultuur van Zeton. Wij kennen deze mensen en weten welke mensen we voor welke klus het beste kunnen inhuren. Vertrouwen Die geheimhoudingsplicht naar en van in feite alle opdrachtgevers maakt het onmogelijk om op de normale manier aan marketing te doen. Wij kunnen potentiële klanten niet vertellen dat we iets soortgelijks al hebben gebouwd. Maar aan de andere kant schept die vertrouwelijkheid juist een goede voedingsbodem om zaken te doen. Als een potentiële klant ziet dat hij een heleboel dingen niet mag zien, krijgt hij direct ook het gevoel dat zijn geheimen bij ons in goede handen zijn. Ze gaan bij Zeton zelfs zo ver dat ze bij bezoeken door een klant doeken ophangen om andere installaties in de hal aan het zicht te onttrekken. En die klant heeft daar alle begrip voor en is zelfs blij dat we dit doen... Technology push De markt van Zeton Enschede is letterlijk de halve geïndustrialiseerde wereld. Het moederbedrijf in Canada doet Noord- en Zuid Amerika en Azië. Enschede verwerkt de orders vooral uit Europa en het Midden-Oosten. Wie die bedrijven zijn kan en wil Ter Harmsel wél vertellen. En dan kom je alle grote namen uit de chemie en petrochemie tegen. Maar we hebben de laatste jaren ons marktgebied wel verbreed. Naast chemie en pharma richten we ons momenteel ook op het ontwikkelen van installaties voor alternatieve energieopwekking, hoofdzakelijk uit biomassa. Relatief nieuw zijn de activiteiten op het gebied van procesintensificatie, dus methoden om bestaande processen slimmer, sneller en vooral energiearmer te maken. In tegenstelling tot het bouwen van proeffabrieken, is Zeton hierbij pro-actief bezig. We kennen veel installaties en als we het idee hebben dat we die kunnen verbeteren, trekken we aan de bel. Hét grote voordeel is uiteraard dat Zeton voor zoveel bedrijven werkt en met zoveel processen in aanraking komt. Iets wat bij het éne proces werkt, zou ook wel goed kunnen zijn om bij een ander proces te verbeteren. Wij zien ons steeds meer als provider van nieuwe technologie, die een klant kan helpen om zijn installatie efficiënter te maken. Maar ook als bouwer van installaties is Zeton geen normale contractor. In veel gevallen vraagt de klant ons om met onze kennis zijn probleem op te lossen. Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

61 Scope Nieuwe deelnemers IKT-Eibergen/Neede Tempo-Team Uitzendbureau B.V. Eibergsestraat 17A 7481 HT Haaksbergen Contactpersoon: mw. M. Roijé Van Schijndel Media Services Postbus GC Enschede Contactpersoon: dhr. H.G.M. van Schijndel IVM Hengelo BV Postbus AB Hengelo Contactpersoon: dhr. M. du Breuil 79 IKT-Enschede Wiechers Notariskantoor Postbus RB Enschede Contactpersoon: dhr. mr. R. Wiechers IKT-Hengelo Ten Kate & Stoker Opleidingen B.V Tuindorpstraat CS Hengelo Contactpersoon: dhr. L. Stoker IKT-Oldenzaal VEBUTEC Thijstraat KL Rossum Contactpersoon: dhr. ir. E. Buining Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen. Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen.persberichten bij voorkeur per secretariaat@ikt.nl Ons adres: IKT/Twentevisie, T.a.v. Saskia Rikhof-Slot, postbus 5501, 7500 GM Enschede. Tel Fax De branche en belangenverenigingen voor de metaal en de kunststofindustrie in Oost-Nederland, VMT en OKK, gezamenlijk 181 bedrijven en kennisdragers in de maakindustrie, zijn gefuseerd tot een nieuwe branche en belangenorganisatie met de naam Verenigde Maakindustrie Oost (VMO). Zie ook De Kwaliteitskring Twente, KIVI-NIRIA en IKT organiseren op woensdag 3 november a.s. een kwaliteitsseminar onder de titel Operational Excellence en de Human Factor. Nadere informatie onder meer op en Onder de titel Hete industriële herfst is een agenda samengesteld met dertig bijeenkomsten in Twente die betrekking hebben op de maakindustrie. Deze activiteit wordt gesteund door drie gemeenten en ruim 25 organisaties binnen de regio. De brochure is te downloaden van en kvk.nl. Fietsen met Hennie Kuiper Tijdens de informele bijeenkomst van IKT-Enschede crosten de meest sportieven onder de deelnemers onder leiding van oud-topwielrenner Hennie Kuiper door de fraaie omgeving van De Lutte en Denekamp. De toerfietsers deden het wat rustiger aan en genoten vooral van de natuur. Uiteraard werd ook deze drukbezochte bijeenkomst besloten met een gezellige Op 11 en 12 november a.s. vindt in Cinestar en Condor City het evenement Media Elements plaats, met daarin vele tientallen, op de verschillende branches gerichte praktische workshops op het gebied van toepassing van nieuwe media en online communicatie binnen - met name - het midden- en kleinbedrijf. Eén van die gratis toegankelijke bijeenkomsten (op 11 november uur) vindt plaats in samenwerking met IKT. Daarnaast zijn er veel op de ICT- en multimediaprofessionals gerichte workshops. Het totale programma staat op

62 de turn-key specialist: dé sleutel...tot zorgeloze hallenbouw ontwerp, vergunning en uitvoering van bouw en infrastructuur snel, kwalitatief en scherp geprijsd nuchtere Twentse mentaliteit eerst rekenen, dán tekenen vrije overspanning tot 100 m 1 VCA** en ISO gecertificeerd Timberland Europe Inc. - Enschede Penske Logistics - Coevorden Bel Judith Timmerhuis voor een constructief gesprek: Kon. H.H. Martens & Zn. BV - Oosterhout een onderneming EXACT(E) HULP NODIG? Het werkt beter als u Remedie inschakelt. De nieuwe wetgeving maakt u als werkgever steeds meer verantwoordelijk voor het ziekteverzuim binnen uw organisatie. Door óns extra inspanningen te laten verrichten op ziekteverzuimgebied, bespaart ú geld. Hoe? Laat dat maar over aan de specialisten van Remedie. Thijstraat KH ROSSUM Tel Fax Internet: info@mhr-twente.nl Remedie BV Oostermaat 5, 7623 CS Borne Tel: Fax: info@remedie.nl Marktleider in ondernemend Twente.