Gemeente Leiderdorp. iiiiin MIN min nun /03/2014. Beleid Cluster Maatschappij (071) Aan de gemeenteraad

Transcriptie

1 Beleid Cluster Maatschappij (071) Ingekomen: Kopie ^ o ' i ' ^ Afdeling ; C^V A Gemeente Leiderdorp Aan de gemeenteraad iiiiin MIN min nun /03/2014 datum kenmerk betreft 12 maart U02909 passend onderwijs Geachte raadsleden, Met deze brief informeren wij u over de voortgang van de invoering van passend onderwijs en de aansluiting daarvan op gemeentelijke onderwijstaken en de jeugdhulp. Wet passend onderwijs Elk kind heeft recht op goed onderwijs. Ook kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Door de verantwoordelijkheden dicht bij scholen te beleggen kan beter worden aangesloten bij de ondersteuningsbehoefte van kinderen. Goede ondersteuning in de reguliere scholen kan voorkomen dat kinderen verwezen worden naar het (voortgezet) speciaal onderwijs en zorgt ervoor dat kinderen zo goed mogelijk meedoen in de samenleving. Het (voortgezet) speciaal onderwijs blijft bestaan voor kinderen die dat echt nodig hebben. Met de invoering van de Wet passend onderwijs per 1 augustus 2014 krijgen schoolbesturen de (zorg)plicht om leerlingen extra ondersteuning te bieden. Schoolbesturen werken hierbij samen in een regionaal samenwerkingsverband. De regionale samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs in onze regio bestrijken de gemeenten Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten, Wassenaar en Zoeterwoude. De reformatorische schoolbesturen werken samen in eigen landelijke samenwerkingsverbanden. In aanloop naar de invoering van passend onderwijs staan de samenwerkingsverbanden voor de taak om afspraken te maken over de organisatie en bekostiging van onderwijsondersteuning. Die afspraken worden vastgelegd in een ondersteuningsplan. De school waar een kind wordt aangemeld, is verplicht om eerst te kijken of het kind extra ondersteuning in de klas kan krijgen. Als de school zelf geen passende onderwijsplek kan bieden, dan wordt gekeken naar een andere reguliere school binnen het Bezoekadres Willem-Alexanderlaan DZ Leiderdorp Postbus AA Leiderdorp telefoon (071) info@leiderdorp.nl

2 samenwerkingsverband die wel de juiste ondersteuning kan bieden of een plek in het (voortgezet) speciaal onderwijs. De wet op het primair onderwijs (Wpo) en de wet op het voortgezet onderwijs (Wvo) schrijven voor dat de samenwerkingsverbanden over de ondersteuningsplannen 'Op Overeenstemming Gericht Overleg' (OOGO) voeren met de betrokken gemeenten. De ondersteuningsplanraad, het medezeggenschapsorgaan van het samenwerkingsverband, moet instemmen met het ondersteuningsplan. Na het overleg met de gemeenten en na instemming door de ondersteuningsplanraden worden de ondersteuningsplannen ingediend bij de Inspectie van het Onderwijs. Jeugdwet Op 1 januari 2015 treedt (naar verwachting) de nieuwe Jeugdwet in werking. De gemeente wordt verantwoordelijk voor bijna alle vormen van jeugdhulp: preventie, ondersteuning en hulp bij opvoedings- en opgroeiproblemen, psychische problemen en stoornissen. In de concept wettekst is in bijna gelijkluidende bewoordingen als in de Wpo en Wvo opgenomen dat gemeenten, voor zover het de afstemming van en effectieve samenwerking met het onderwijs betreft, over het gemeentelijk beleidsplan jeugdhulp OOGO moeten voeren met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. OOGO Op 29 januari is OOGO gevoerd over de concept ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden en het concept beleidsplan Hart voor de jeugd. Aan het overleg namen bestuurders van bovengenoemde gemeenten deel en de voorzitters van de besturen en de directeuren van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. De portefeuillehouder Leerplicht van Holland Rijnland was aanwezig vanwege de relatie met leerplicht. Wij hebben veel waardering voor de wijze waarop de schoolbesturen gezamenlijk invulling geven aan de invoering van passend onderwijs. De samenwerkingsverbanden hebben in de afgelopen periode veel vooruitgang geboekt bij de voorbereiding van passend onderwijs. De ondersteuningsplannen zijn inmiddels vastgesteld. Passend onderwijs is echter niet af. In de komende jaren moet de inhoudelijke ontwikkeling van passend onderwijs verder vorm krijgen. Samenwerking tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden blijft van belang. 's passend onderwijs Tijdens het OOGO zijn thema's benoemd die de komende periode in gezamenlijkheid nader worden uitgewerkt. Het betreft de volgende thema's: 1. De samenwerking tussen jeugd en onderwijs Het onderwijs en de gemeenten trekken samen op bij het vormgeven van de proeftuin Jeugd & Gezinsteam (JGT) en bij het verder vormgeven van ondersteuning: snel de benodigde ondersteuning integraal bieden ook in wijk- of gemeente-overstijgende situaties. 2. Onderwijshuisvesting De verwijzingspercentages naar het (voortgezet) speciaal onderwijs liggen in onze regio onder het landelijk gemiddelde. Dat betekent dat kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte al zoveel als mogelijk een passende plek vinden in het regulier onderwijs. Invoering van passend onderwijs heeft daarom geen consequenties voor huisvesting.

3 De verantwoordelijkheid voor eventuele aanpassingen van schoolgebouwen ligt in het voortgezet onderwijs bij de schoolbesturen. Vanaf 2015 zijn schoolbesturen in het primair onderwijs dat ook. Bij nieuwbouw van scholen wordt rekening gehouden met de eisen die passend onderwijs stelt: de mogelijkheid om flexibel met ruimten om te gaan, voldoende ruimten waar in kleine groepen gewerkt kan worden, spreekkamers voor JGT-medewerkers, passend onderwijsspecialisten. 3. Leerlingenvervoer In het kader van de 3 decentralisaties doen de gemeenten onderzoek naar het optimaliseren van doelgroepenvervoer in de regio Holland Rijnland. Het leerlingenvervoer valt hier ook onder. De samenwerkingsverbanden oordelen over het toelaten van leerlingen tot het speciaal basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. 4. Overgangsmomenten Er komen sluitende afspraken tussen voorschoolse voorzieningen - primair onderwijs/speciaal onderwijs - voortgezet (speciaal) onderwijs. Bij kinderen die extra ondersteuning nodig hebben vindt een warme overdracht plaats. 5. Thuiszitters Elk kind heeft een plek in het onderwijs die past bij zijn/haar onderwijsniveau en ontwikkelingsperspectief. Er zijn geen thuiszitters als gevolg van passend onderwijs. 6. Aansluiting 'onderkant arbeidsmarkt' Leerlingen uit het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs stromen meestal uit naar de Wajong en WSW. Doelstelling is om alle leerlingen met arbeidsvermogen een passende baan te bieden. Deze thema's zijn op de ontwikkelagenda gezet. We hebben de ontwikkelagenda vastgesteld in het OOGO. In de bijlage treft u de ontwikkelagenda aan. Vragen? Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Heeft u echter nog vragen naar aanleiding van deze brief, neemt u dan contact op met behandelend beleidsmedewerker Maurice Molenaar op telefoonnummer (071) of via adres mmolenaar@leiderdorp.nl. Hoogachtend, burgemeester en wethouders, \. Romeijn secretaris LM. -Jansen burgemeester

4 ONTWIKKELAGENDA PASSEND ONDERWIJS EN JEUGDHULP IN DE LEIDSE REGIO EN WASSENAAR Samenwerkingsverbanden Passend Primair Onderwijs regio Leiden Landelijk Reformatorisch Samenwerkingsverband, Berséba PO 0001 Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO 2801 Samenwerkingsverband Reformatorisch Voortgezet Onderwijs VO 0001 Gemeenten Leiden, Leiderdorp, Kaag en Braassem, Oegstgeest, Voorschoten, Wassenaar en Zoeterwoude Inleiding In de gemeenschappelijke paragraaf van het concept beleidsplan 'Hart voor de Jeugd' en van de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden primair onderwijs en voortgezet onderwijs in deze regio is afgesproken dat er een ontwikkelagenda wordt opgesteld. Op basis van de ondersteuningsplannen en het beleidsplan worden thema's opgenomen op deze agenda die nog nadere uitwerking en overleg behoeven. De Wet passend onderwijs, die 1 augustus 2014 van kracht gaat, brengt veranderingen met zich mee voor scholen en samenwerkingsverbanden ten aanzien van het onderwijsondersteuningsaanbod. Dit leidt tot wijzigingen qua inhoud, samenwerking, organisatie, procedures en financiën. Gaandeweg zal dit zijn beslag krijgen. De transitie jeugdzorg brengt ook grote veranderingen met zich mee en ook hiervan zijn nog niet alle consequenties te overzien. De verbinding leggen tussen passend onderwijs en de jeugdzorg en andere relevante beleidsterreinen is een opgave voor de komende periode. De ontwikkelagenda is hiervoor de leidraad. De agenda heeft een looptijd van twee jaar met de mogelijkheid van verlenging. Volgens de wetten moeten gemeenten en samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs op overeenstemming gericht overleg (OOGO) voeren over de ondersteuningsplannen van het onderwijs en over het gemeentelijk beleidsplan voor de transitie jeugdzorg. Gemeenten hoeven dus niet in te stemmen met de ondersteuningsplannen. De samenwerkingsverbanden is de gelegenheid geboden in te spreken op het beleidsplan 'Hart voor de jeugd'. Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

5 1. Ontwikkelagenda Primair Onderwijs De samenwerking tussen jeugdhulp en onderwijs 1. Vanuit de school wordt snel de benodigde hulp integraal ingezet ook daar waar wijk- of gemeente overstijgende situaties aanwezig zijn. Gemeenten zien een jeugdstelsel voor zich waarin jeugd & gezinsteams, die wijkgericht werken, het merendeel van de jeugdhulpvragen (kunnen) afhandelen. Voor veel basisscholen past deze wijkgerichte opzet prima. Er zijn echter ook basisscholen die een wijk- of gemeente overstijgend voedingsgebied hebben. Dit geldt met name voor scholen in het speciaal basisonderwijs (SBO), speciaal onderwijs (SO) en voor scholen van een bepaalde levensbeschouwing (zoals het reformatorisch onderwijs). De uitwerking van het toekomstig jeugdstelsel vraagt daarmee voor deze scholen speciale aandacht. 2. Het onderwijs trekt samen op met de gemeenten bij het vormgeven van de proeftuinen Jeugd & Gezinsteams en bij de verdere vormgeving van integrale ondersteuning na de proeftuinen (mede op basis van de uitkomsten ervan). Bij het inrichten van het onderwijsarrangement heeft de school zelf de regie en de beschikking over een budget en de inzet van een expertteam. Het is van belang dat binnen de scholen snel jeugdhulp beschikbaar is. De Jeugd & Gezinsmedewerker en de onderwijsspecialist werken daarom nauw samen voor wat betreft de toewijzing van jeugdhulp en onderwijsondersteuning en ze wachten niet op elkaar. 3. Samenwerkingsverbanden en gemeenten maken afspraken over de wijze waarop het beleidsoverleg en het uitvoeringsoverleg tussen onderwijs en jeugd & gezinsteams gaat plaatsvinden. 4. Samenwerkingsverbanden en gemeenten realiseren een adequaat aanbod voor kinderen met een complexe ondersteuningsvraag; ondersteuning waarbij sprake is van onderwijs en zorg wordt integraal aangeboden. Er wordt gewerkt volgens lgezinlplan. Naar alle betrokkenen in het ondersteuningsteam wordt teruggekoppeld welke ondersteuning is/wordt geboden. Bijzondere aandacht verdienen kinderen die aangewezen zijn op extra ondersteuning vanuit onderwijs en jeugdhulpverlening. Denk aan kinderen die aangewezen zijn op dagbehandeling GGZ en (tijdelijk) onderwijs ontvangen in het SO en kinderen met een complexe ondersteuningsvraag die dagelijks een combinatie van onderwijs en zorg nodig hebben in een flexibele setting. 5. Er worden afspraken gemaakt tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden over leerlingen met een lichamelijke of meervoudige beperking die thans aangewezen zijn op SO - al dan niet in de regio -en voorzieningen vanuit de WMO of AWBZ. 6. Samenwerkingsverbanden en gemeenten zorgen ervoor dat (monitor)gegevens over de inzet van onderwijsondersteuning en jeugdhulp op elkaar aansluiten 7. Aan het begin van een traject is vaak onduidelijk of er behoefte is aan zowel onderwijsondersteuning als jeugdhulp. Daarom worden er afspraken gemaakt over de inzet en bekostiging van diagnostiek. 8. Rondom dyslexiezorg wordt duidelijk afgesproken wat onder de zorg van het onderwijs en wat onder de zorg van gemeenten valt. Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

6 Onderwijshuisvesting 1. Meer leerlingen krijgen binnen het regulier onderwijs ondersteuning. SBO en SO groeien daardoor naar elkaar toe tot 'gespecialiseerd onderwijs'. Het personeel van het samenwerkingsverband heeft een werkplek in of dichtbij de scholen. De huisvesting wordt indien nodig aangepast. Omdat het aantal leerlingen in het PO krimpt worden op korte termijn geen problemen met huisvesting verwacht. 2. Bij nieuwbouw van scholen wordt rekening gehouden met de eisen die passend onderwijs stelt: de mogelijkheid om flexibel met ruimten om te gaan, voldoende ruimten waar in kleine groepen gewerkt kan worden, spreekkamers voor de J&G-werker, de onderwijsspecialisten en voor medewerkers van het expertteam. 3. Afhankelijk van de nieuwe wet onderhuisvesting die er komt, zullen er wijzigingen plaatsvinden in taken en/of financiering voor gemeenten dan wel onderwijs. Leerlingenvervoer Vervoersvoorzieningen worden ingezet als dit voor een leerling noodzakelijk is voor een passende plek in het primair onderwijs, met inachtneming van het afstandscriterium, de beperking en de leeftijd van de betreffende leerling. In het belang van leerlingen, ouders en scholen vindt afstemming plaats tussen gemeenten binnen de Leidse regio over de in wetgeving en de verordening leerlingenvervoer opgenomen procedures en toewijzingscriteria voor het vervoer. 3. Gemeenten onderzoeken momenteel of met bestaande en nieuwe regelingen ten gevolge van de 3D's slimmer omgegaan kan worden met vervoer voor verschillende doelgroepen. Gemeenten nemen initiatief om de uitkomsten hiervan te bespreken met de samenwerkingsverbanden. 4. Gemeenten onderzoeken met samenwerkingsverbanden mogelijkheden voor vervoer naar een basisschool, die als tussenvoorziening van het samenwerkingsverband functioneert. De gemeente is verantwoordelijk voor het leerlingenvervoer: het vervoer op grond van denominatie (met daarin betrokken het afstandscriterium) en het vervoer voor leerlingen die zijn aangewezen op het speciaal onderwijs (SO). Bovendien komen in het kader van de 3D's meer regelingen met vervoerscomponenten naar de gemeenten. Een slimmere combinatie van vervoer voor verschillende doelgroepen wordt onderzocht. Samenwerkingsverbanden hebben de mogelijkheden om basisscholen als tussenvoorziening in te richten. Op een tussenvoorziening is vanuit het samenwerkingsverband een uitgebreider aanbod aanwezig van extra ondersteuning dan op een reguliere basisschool, waardoor een deel van de verwijzing naar het speciaal onderwijs kan worden voorkomen. Het vraagt onderzoek wat dit voor gemeente qua vervoersbewegingen en vervoerskosten betekent. Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

7 Overgangsmomenten 1. Binnen alle gemeenten komen er sluitende afspraken tussen voorschoolse voorzieningen en het PO/S(B)0 en tussen PO/S(B)0 en V(S)0 over de overgang. Deze afspraken worden vastgelegd in een gemeenschappelijke procedure. Bij kinderen die extra ondersteuning nodig hebben vindt een warme overdracht plaats. In het reformatorisch onderwijs ligt de verantwoordelijkheid hiervoor niet in de eerste plaats bij het samenwerkingsverband maar bij de individuele school. Thuiszitters 1. Elke leerling in het samenwerkingsverband heeft een plek in het PO of SO die past bij zijn onderwijsniveau en ontwikkelingsperspectief. 2. Er zijn geen thuiszitters als gevolg van onvoldoende passend onderwijs. 3. Gemeenten en samenwerkingsverbanden zorgen er gezamenlijk voor dat het aantal thuiszitters door een combinatie van preventieve inzet en repressie te zo laag mogelijk gehouden wordt. 4. De handleiding " voorkomen schoolverzuim en thuiszitten" wordt de basis van werken voor gemeenten en samenwerkingsverbanden Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

8 2. Ontwikkelagenda Voortgezet Onderwijs De samenwerking tussen jeugdhulp en onderwijs Vanuit school wordt snel de benodigde hulp integraal ingezet ook daar waar wijk- of gemeente overstijgende situaties aanwezig zijn. Gemeenten zien een jeugdstelsel voor zich waarin jeugd & gezinsteams, die wijkgericht werken, het merendeel van de jeugdhulpvragen (kunnen) afhandelen. Vanwege het regionale karakter van scholen voor VO en VSO en scholen van een bepaalde levensbeschouwing (zoals het reformatorisch onderwijs) vraagt de uitwerking van het toekomstig jeugdstelsel voor deze scholen speciale aandacht. Ook de positie van de andere disciplines waarmee scholen voor het VO en VSO thans samenwerken, zoals leerplicht en politie, is nog onvoldoende belicht. Het onderwijs trekt samen op met de gemeenten bij het vormgeven van de proeftuinen Jeugd & Gezinsteams en bij de verdere vormgeving van integrale ondersteuning na de proeftuinen (mede op basis van de uitkomsten ervan). Het is van belang dat binnen de scholen snel jeugdhulp beschikbaar is. De Jeugd & gezinsmedewerker werkt nauw samen met de onderwijsspecialist voor wat betreft de toewijzing van jeugdhulp en onderwijsondersteuning en ze wachten niet op elkaar. Dit betekent dat de ZAT-structuur wordt gewijzigd dan wel vervalt. Het samenwerkingsverband vraagt aandacht voor het onderscheid in schoolsoort. Het regulier VO vraagt een andere jeugd & gezinsmedewerker dan het praktijkonderwijs, het VSO-cluster 3 of het VSO-cluster Samenwerkingsverbanden en gemeenten maken afspraken over de wijze waarop het beleidsoverleg en het uitvoeringsoverleg tussen onderwijs en jeugd & gezinsteams gaat plaatsvinden. 4. Samenwerkingsverbanden en gemeenten realiseren een adequaat aanbod voor leerlingen met een complexe ondersteuningsvraag; ondersteuning waarbij sprake van onderwijs en zorg wordt integraal aangeboden. Er wordt gewerkt volgens lgezinlplan. Naar alle betrokkenen in het ondersteuningsteam wordt teruggekoppeld welke ondersteuning is/wordt geboden. Bijzondere aandacht verdienen leerlingen die aangewezen zijn op zware ondersteuning vanuit het onderwijs en jeugdhulpverlening. Te denken valt aan leerlingen die thans aangewezen zijn op dagbehandeling GGZ en (tijdelijk) onderwijs ontvangen van een school voor VSO. 5. Er worden afspraken gemaakt over leerlingen met een lichamelijke of meervoudige beperking die thans aangewezen zijn op V SO - al dan niet in de regio - en voorzieningen vanuit de WMO of AWBZ. 6. Samenwerkingsverbanden en gemeenten zorgen ervoor dat (monitor)gegevens over de inzet van onderwijsondersteuning en jeugdhulp op elkaar aansluiten. 7. Aan het begin van een traject is vaak onduidelijk of er behoefte is aan zowel onderwijsondersteuning als jeugdhulp. Daarom zullen er afspraken gemaakt worden over de inzet en bekostiging van diagnostiek. 8. Rondom dyslexiezorg wordt duidelijk afgesproken wat onder de zorg van het onderwijs en wat onder de zorg van gemeenten valt. Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

9 Onderwijshuisvesting 1. Speciaal onderwijs en dagbehandeling worden indien mogelijk binnen de school uitgevoerd. Medewerkers VSO en behandelaars hebben in de scholen ruimte om hun werk te doen. Dit geldt ook voor de medewerkers van de jeugdhulp. 2. De bovenschoolse voorziening, De Delta, wordt breder ingezet en niet alleen als OPDC, maar ook voor leerlingen met een andere ondersteuningsvraag zoals Herstart, Rebound, Op de Rails. Daarnaast wordt nagegaan of er zowel op De Delta als op de scholen voor VSO arrangementen in samenwerking met het VO wenselijk en mogelijk zijn. Met de reguliere scholen voor VO wordt nagegaan welke arrangementen VSO binnen het VO mogelijk zijn. 3. Indien meer leerlingen binnen het regulier onderwijs ondersteuning krijgen - al dan niet in samenwerking met het VSO - leidt dit tot andere vragen m.b.t. de huisvesting. Dat geldt ook als de leerlingen die thans de regio dagelijks verlaten meer onderwijs nabij kunnen krijgen. Over twee jaar is er zicht op de ontwikkelingen met betrekking tot dit punt. 4. Het aantal leerlingen in het VO zal naar verwachting de eerst komende jaren niet afnemen. Volstaan kan worden met hooguit kleine aanpassingen. Passend Onderwijs heeft op korte termijn geen ingrijpende gevolgen voor de onderwijshuisvesting. 5. Afhankelijk van de nieuwe wet onderhuisvesting die er komt, zullen er wijzigingen plaatsvinden in taken of financiering voor gemeenten dan wel onderwijs. Leerlingenvervoer Vervoersvoorzieningen worden ingezet als dit voor een leerling noodzakelijk is voor een passende plek in het primair onderwijs, met inachtneming van het afstandscriterium, de beperking en de leeftijd van de betreffende leerling. In het belang van leerlingen, ouders en scholen vindt afstemming plaats tussen gemeenten binnen de Leidse regio over in de wetgeving en verordening leerlingenvervoer opgenomen procedures en toewijzingscriteria voor het vervoer. Gemeenten onderzoeken momenteel of met bestaande en nieuwe regelingen ten gevolge van de 3D's slimmer omgegaan kan worden met vervoer voor verschillende doelgroepen. Gemeenten nemen initiatief om de uitkomsten hiervan te bespreken met de samenwerkingsverbanden. De gemeente is verantwoordelijk voor het leerlingenvervoer: het vervoer op grond van een beperking van de betreffende leerling (VO) en het vervoer voor leerlingen die zijn aangewezen op het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) met inachtneming van de beperking van de leerling en het afstandscriterium. Voor leerlingen op het VSO worden de criteria voor het vervoer (nieuwe modelverordening van VNG) aangescherpt (vergelijkbaar, met VO, dus de beperking is bepalend). Bovendien komen in het kader van de 3D's meer regelingen met vervoerscomponenten naar de gemeenten. Een slimmere combinatie van vervoer voor verschillende doelgroepen wordt onderzocht. Overgangsmomenten 1. De samenwerkingsverbanden PO en VO maken sluitende afspraken voor de overgang tussen PO/SO en V(S)0 over de overgang. Deze afspraken worden vastgelegd in een gemeenschappelijke procedure. Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben vindt een warme overdracht Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio

10 plaats. In het reformatorisch onderwijs ligt de verantwoordelijkheid hiervoor in de eerste plaats niet bij het samenwerkingsverband maar bij de individuele school. 2. De afspraken tussen V(S)0 en MBO over doorlopende leer- en zorglijnen worden verder verbeterd. Ons Platform is hierbij een van de partijen. Gemeenten maken met V(S)0 en MBO afspraken over de inzet van jeugdhulp aan 18-plussers. De overgang PRO/VSO-arbeidsmarkt wordt nader beschreven bij het thema toeleiding naar de onderkant van de arbeidsmarkt. Thuiszitters 1. Elke leerling in het samenwerkingsverband heeft een plek in het VO of VSO die past bij zijn onderwijsniveau en ontwikkelingsperspectief. 2. Er zijn geen thuiszitters als gevolg van onvoldoende passend onderwijs. 3. Gemeenten en samenwerkingsverbanden zorgen er gezamenlijk voor dat het aantal thuiszitters door een combinatie van preventieve inzet en repressie zo laag mogelijk gehouden wordt. 4. De handleiding "voorkomen schoolverzuim en thuiszitten" wordt de basis van werken voor gemeenten en samenwerkingsverbanden. Aansluiting "onderkant arbeidsmarkt" 1. Leerlingen met arbeidsvermogen uit het praktijkonderwijs en het VSO stromen meestal uit naar Wajong en WSW. Dit gaat veranderen op 1 januari 2015 met de komst van de Participatiewet. Gemeenten geven bij de implementatie van deze wet aandacht aan deze bijzondere groep. Er is een sterke samenhang met de arbeidsmatige dagbesteding die op 1 januari 2015 overgaat van AWBZ naar gemeenten. Een bijkomend probleem is dat leerlingen van deze groep vaak, als ze 18 jaar of ouder zijn en niet meer leerplichtig, langer op school blijven, terwijl zij in het kader van de WMO (nu nog AWBZ) of de Participatiewet (nu nog Wajong) begeleiding kunnen krijgen (als er een plek is). 2. Concrete doelstelling is om iedereen met arbeidsvermogen een passende baan te bieden en voor degenen voor wie dit niet haalbaar is arbeidsmatige begeleiding te bieden, dit binnen de financiële mogelijkheden. 3. Gemeenten werken regionaal samen op dit terrein. Gemeenten stemmen het beleid af met het onderwijs. Ontwikkelagenda passend onderwijs Leidse regio