Spanje. Sectoren met hoog potentieel Marktbenadering Aanbevelingen. Mei Ariane LEONARD Economische en handelsattaché - Madrid

Transcriptie

1 Spanje Ariane LEONARD Economische en handelsattaché - Madrid madrid@brusselsinvestexport.com Sectoren met hoog potentieel Marktbenadering Aanbevelingen Mei 2017 Carmen COCA Assistente van de Economische en handelsattaché - Barcelona barcelona@brussels-spain.com barcelona@brusselsinvestexport.com

2 1 Sectoren met hoog potentieel Spanje is een grote Europese markt die net als andere Europese landen erg competitief is. Getroffen door een diepe economische crisis sinds 2007 is Spanje eind 2013 uit het dal beginnen te klimmen om in 2016 tot een BBP te komen met een groeivoet van 3,2%, ruimschoots boven het gemiddelde van het Europa van 28 landen (1,9%). In die context zijn de belangrijkste beloftevolle sectoren: - Het toerisme: daalt sinds 2008, maar gaat er sinds 2010 weer op vooruit en noteert recordcijfers in Vanaf dat jaar is het toerisme dan ook dé motor van de Spaanse economie geworden (11% van het BBP in 2016). Deze nieuwe trend is met name het gevolg van de Arabische lente en de onstabiliteit die voortaan in die concurrerende bestemmingen heerst. Bovendien heeft het Economisch Wereldforum Spanje in 2017 voor de twee keer op rij tot beste toeristische bestemming ter wereld uitgeroepen, voor Frankrijk en Duitsland. - De ICT-sector, met name de internet-, telecommunicatie- en spitstechnologiesector; - De "smart city"-technologieën: ze hebben de wind in de zeilen en Spanje dat al enkele mooie verwezenlijkingen kan voorleggen is vragende partij voor die technologieën - De onderaanneming voor grote engineeringsgroepen die actief zijn op de internationale markten 1 1

3 2 - De watersector: water is en zal een cruciaal probleem blijven voor Spanje. Er zullen koste wat het kost investeringen moeten gebeuren om hiervoor een oplossing te vinden. - De gezondheidssector, met name door de veroudering van de bevolking en, gelijklopend, de subsectoren farma, parafarma en gezondheidsbiotechnologieën (evenals de "smart city"-technologieën van de sector) - De luxeproducten: die sector werkt goed maar hij is beperkt tot enkele welbepaalde gebieden en met name Madrid, Barcelona en Marbella dat een vakantiebestemming is voor Russische oligarchen en Arabische sjeiks. - De consumptiegoederen: in een context van dynamisme van de binnenlandse vraag kunnen de consumptiegoederen van de tendens profiteren waarbij ze er evenwel rekening moeten mee houden dat de kwaliteitsvolle ambachtelijke producten van onze kmo's zeer vaak veel te duur zijn voor de Spaanse markt. 2 2

4 3 Marktbenadering Eigenschappen van de Spaanse markt Spanje is een grote markt met 46 miljoen consumenten. De Spaanse economie lijkt op die van de andere Europese landen, open en concurrentieel, met enkele bijzondere eigenschappen die hieronder besproken worden. Spaanse economische context begin 2017: De Spaanse economie heeft de eind 2013 ingezette inhaalbeweging geconsolideerd zoals blijkt uit de sterk expansieve evolutie van het BBP met nooit sinds 2007 bereikte intertrimestriële percentages rond 1%. In 2015 en 2016 is het BBP met 3,2% toegenomen, een heel stuk boven het BBP van de eurozone (2%). De belangrijkste motor van de groei is de interne vraag die 3,3 punten aan het BBP heeft bijgedragen, hetzij nagenoeg 1,5 punt meer dan in 2014 en in 2016 lag haar bijdrage op 3 punten. Onder interne vraag verstaan we vooral de privéconsumptie (+ 2,9% in 2015 en + 3,3% in 2016) en de productieve investering. Daarnaast is de werkloosheid die tijdens het eerste kwartaal 2013 betrekking had op personen of 16% van de actieve bevolking, tijdens het eerste kwartaal 2017 gedaald naar personen of 18,75% van de actieve bevolking. De vooruitzichten zijn 18,6% in 2017 en 15,3% in

5 4 Die positieve elementen buiten beschouwing gelaten, moeten de Belgische exportbedrijven die interesse hebben voor die markt met de volgende elementen rekening houden: - Versnippering De structuur van de Spaanse bedrijven vertoont nog een uitgesproken versnippering. In de industrie is het aantal kmo's zeer aanzienlijk in talrijke subsectoren (behalve de supermarkten waar de grote Franse ketens de markt domineren en de energiesector). - Spaans regionalisme Het is niet toevallig dat we spreken over "de Spanjes": 17 autonome regio's (CCAA) die zeer verschillend zijn in hun mentaliteit en in hun soort bijdrage tot de economie van het land. In 2016 hadden nagenoeg alle CCAA's, met inbegrip van de steden Ceuta en Melilla, een BBP dat hoger lag dan het geraamde gemiddelde (1,9%) voor de EU van de 28 lidstaten. Enkel La Rioja en Asturië lagen onder dat Europese gemiddelde. De Balearen waren in 2016 de CCAA met de grootste stijging van het BBP in termen van volume (3,8%), gevolgd door Madrid (3,7%), de Canarische Eilanden en Catalonië (beide 3,5%). Het resultaat van de Balearen is toe te schrijven aan een gunstigere evolutie van de diensten dan op het nationale niveau en aan een betere prestatie in de bouwsector. Aan de andere kant vinden we La Rioja terug (1,5%), Asturië (1,9%) en Extremadura (2,0%). Als we de waarden van het BBP per inwoner analyseren, legt de regio 4 4

6 5 Madrid het beste resultaat voor met , hetzij 36,5% meer dan het Spaanse gemiddelde van Aan de andere kant vinden we Extremadura terug met een BBP per capita van , hetzij 31,7% GROEI VAN HET BBP VAN DE CCAA's IN % Autonome gemeenschappen Regio's Andalucía 0,8 2,1 2,8 Aragón 0,6 1,7 2,7 Asturias 0,0 1,1 1,9 Baleares 0,8 1,8 3,8 Canarias 1,0 1,8 3,5 Cantabria 0,7 1,8 2,3 Castilla y León 1,0 2,0 3,3 Castilla La Mancha 0,3 1,0 3,1 Cataluña 1,1 2,2 3,5 Com. Valenciana 0,9 2,1 3,3 Extremadura 0,7 1,7 2,0 Galicia 1,0 1,9 3,4 Com. de Madrid 1,3 2,4 3,7 Regio Murcia 0,6 1,4 3,1 Com. Foral Navarra 1,1 2,1 2,9 País Vasco 1,0 2,2 2,8 La Rioja 0,8 1,8 1,5 5 5

7 6 España 1,0 2,1 3,2 Informatiebron: minder dan het nationale gemiddelde. Zoals we zien kunnen de verschillen van de ene regio tot de andere zeer groot zijn. De motoren van de Spaanse economie zijn traditioneel Madrid, Catalonië, het Baskenland en de Comunidad Valenciana. Elke van die regio s heeft zijn eigenheden: Madrid: financieel centrum, waar de belangrijkste bedrijven gevestigd zijn, Spaanse referentie in de luchtvaart- /ruimtevaartsector, de grafische industrieën, de audiovisuele sector, de grote technologiebedrijven, de energiebedrijven, enz. Catalonië heeft een lange industriële traditie in de automobiel-, textiel-, chemie- en voedingssector. Als toegangspoort tot Europa beslist Catalonië op het vlak van logistiek. De regio is traditioneel op Europa gericht en heeft een meer Europese mentaliteit dan andere Spaanse regio s. Catalonië biedt een dicht en gevarieerd economische weefsel en staat in voor ongeveer 20% van de Spaanse uitvoer. Het Baskenland heeft dan weer een industriële traditie van dezelfde oorsprong als die van Wallonië, maar de industrie is momenteel volledig omgeschakeld en gemoderniseerd. Metaal-, transport-, elektriciteits-, kunststoffenindustrie, nanotechnologie, enz. Het lijkt een van de regio s te zijn die de crisis het best weet te verteren. 6 6

8 7 Comunidad Valenciana: de oostelijke zone is altijd al gericht geweest op de handel, ook dankzij een actieve haven die zo n beetje de long is van de Valenciaanse economie. Op industrieel vlak vinden we er de lederindustrie en de keramiekindustrie. Tot slot is Valencia ook de voornaamste producent van citrusvruchten in Spanje. 7 7

9 8 Aanbevelingen Geografie en bevolking Spanje is groot en verscheiden, hiermee rekening houden in uw exportinspanningen is belangrijk. Het is vaak moeilijk het land in zijn geheel aan te pakken, niet enkel door zijn geografie maar ook door het fenomeen van het Spaanse regionalisme dat, in sommige gevallen, nagenoeg geleid heeft tot de oprichting van 17 verschillende "landen" binnen Spanje zelf. Dit is met name het geval in de gezondheidssector waar vergunningen verkregen moeten worden om een product op de markt te brengen. Ik ken een farmaceutisch bedrijf dat in zijn team vijf personen telt die belast zijn met de onderhandelingen met de gezondheidsdiensten van de 17 CCAA's. Plan van aanpak De benaderingskanalen zijn, net als elders, de gebruikers, fabrikanten, verdelers, handelsagenten, offerteaanvragen. Als u een nationale verdeler kiest, vergewis u er dan van dat hij echt in het hele grondgebied kan werken, soms is dat niet het geval. Overigens neemt de verdeler over het algemeen uw product op in zijn aanbod, maar maakt hij er niet noodzakelijk reclame voor. Handelsagenten zijn heel moeilijk te vinden. De beste manier is deelnemen aan beurzen en laten weten dat u iemand zoekt. In veel gevallen zal iemand ter plaatse aanwerven als zelfstandige of door een bedrijfje op te richten een van de beste formules zijn. Zo zorgt u ervoor dat iemand voor u werkt en wil dat het goed draait. Het is overigens ook een uitstekende oplossing voor het taalprobleem. 8 8

10 9 Spaans spreken Spaans spreken is vaak onontbeerlijk. Behalve in bepaalde sectoren als ICT of engineering beheersen de Spanjaarden het Engels niet. Let ook op de andere officiële talen, in het bijzonder in Catalonië, waar alles een etiket in het Catalaans moet krijgen en waar de offerteaanvragen in het Catalaans gebeuren. Prijsbeleid Een probleem waar onze uitvoerders vaak mee te kampen hebben, is de prijs. Spanje zoekt de beste prijzen, vaak ten koste van de kwaliteit. Tal van Belgische bedrijven komen met een product dat te duur is voor de markt, en maar zelden haalt het argument kwaliteit het van het argument concurrentievermogen. Betalingstermijnen en solvabiliteit U wint best zo goed en zo veel mogelijk inlichtingen in over de aankoper om te weten of die solvabel is. Te veel handelsbetrekkingen worden aangeknoopt zonder dat de Belgische exporteurs de nodige voorzorgen nemen. Onbetaalde facturen treffen in Spanje elk jaar bijna 70% van de Spaanse ondernemers, en zijn de oorzaak van één op de vier faillissementen, vooral bij kmo s. Overigens blijft Spanje het Europese land met de langste betalingstermijnen: 60, 90, 120 dagen en meer. In 2016 zijn de betalingstermijnen zowel in de publieke (5,3%) als in de privésector (9,4%) verminderd om respectievelijk van 75 naar 71 en van 85 naar 77 dagen te verschuiven, wat evenwel nog sterk verwijderd blijft van de door de wet vastgelegde 30 en 60 dagen. Bron: 9 9