Het debat speelt een belangrijke rol in het functioneren van onze maatschappij.
|
|
- Fedde Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Informatiebundel
2 Het debat speelt een belangrijke rol in het functioneren van onze maatschappij. Discussiëren en debatteren lijken op het eerste zicht hetzelfde te betekenen. In het dagelijkse leven worden deze woorden ook door elkaar gebruikt. Het klopt natuurlijk dat in beide gevallen mensen met elkaar spreken over iets waarover ze van mening verschillen. Als er over een thema of onderwerp wordt gediscussieerd, gebeurt dit meestal op een zeer vrije manier: thuis aan tafel met familie, op café met vrienden, in de jeugdvereniging, op het werk. Dagelijks vinden discussies plaats over politiek, voetbal, godsdienst Deze discussies ontstaan meestal spontaan. En iedereen die op dat moment aanwezig is, kan participeren. De discussie kan weer even abrupt eindigen als ze is begonnen. Debatteren gebeurt op een veel formelere manier. Het onderwerp en de deelnemers zijn al van tevoren gekend. Er wordt een begin en eindtijd afgesproken en zelfs de effectieve spreektijd van de debaters wordt aan regels onderworpen. Denk bijvoorbeeld aan grote verkiezingsdebatten in België, maar ook de presidentsverkiezingen in Amerika zijn er een mooi voorbeeld van. Het allergrootste verschil tussen een discussie en een debat is de aanwezigheid van de groep (kiezers, publiek, jury, ) die moet overtuigd worden. Zoals gezegd, is debatteren een maatschappelijk fenomeen: in de politiek, het rechtssysteem, in bedrijven wordt er veelvuldig gedebatteerd Maar het debat heeft zich ook ontwikkeld als wedstrijdvorm. De Angelsaksische landen hebben een lange traditie wat betreft het debatteren in kader van de democratie, maar ook het wedstrijddebat is al vele decennia gebruikelijk. Ook in Nederland is het wedstrijddebat enorm populair. Er bestaan zelfs Europese en wereldkampioenschappen waarin leerlingen het tegen elkaar opnemen! Wereldwijd zijn er enorm veel debatvormen. Iedere vorm heeft eigen regels, gebruiken en beoordelingscriteria. Meestal wordt in het reglement van de wedstrijd duidelijk gemaakt welke vorm de organisatie heeft gekozen. Ondanks de verschillen, zijn er een aantal gemeenschappelijke kenmerken tussen de verschillende wedstrijdvormen:
3 De stelling: De stelling staat centraal tijdens het debat. Er zijn 2 soorten stellingen die meestal voor een speldebat worden gebruikt: Waardestelling Voorbeeld: Moderne kunst is geen echte kunst Waardestellingen doen een subjectieve uitspraak. Iets is goed, slecht, belangrijker dan, Deze stellingen worden vooral gebruikt bij discussies over ethische kwesties. Omdat het debat niet over een objectief vast te stellen waarheid gaat, speelt de persoonlijke overtuiging van de deelnemer een rol. Beleidsstelling Voorbeeld: Woon werkverkeer moet worden terugbetaald door de werkgever Deze stellingen verkondigen dat een beleid moet veranderen of aangepast worden. In tal van sectoren -politiek, het bedrijfsleven, - wordt over zulke stellingen gedebatteerd. Goede stellingen voor een wedstrijddebat gaan over ethische of politieke kwesties waar duidelijk zowel voor- als tegenargumenten kunnen worden opgeworpen. De teams Het debat bestaat uit 2 teams. De grootte van het team varieert naargelang de debatvorm. Het ene team, de voorstanders, moet de stelling verdedigen. Het andere team, de tegenstanders, moet de stelling aanvallen. De rolverdeling gebeurt willekeurig. Hoe de deelnemers zelf over het onderwerp denken is niet relevant. Het team dat de rol van voorstander krijgt toegewezen, hoeft niet noodzakelijk zelf voorstander van de stelling te zijn. Het kan dus best zijn dat jij persoonlijk tegen de stelling bent, maar een hartstochtelijk pleidooi vóór de stelling moet voeren! In een debat wordt dus geen mening verdedigd, maar een standpunt. Vaste spreektijden. De deelnemers krijgen vaste spreektijden om hun standpunten duidelijk te maken. In het reglement van de wedstrijd vind je meer duidelijkheid over de spreektijden en de volgorde van spreken. De debaters worden strikt aan deze regels gehouden, omdat zowel de voor- als tegenstanders evenveel tijd dienen te krijgen.
4 De jury In een wedstrijddebat beslist de jury meestal wie het debat wint. Het is dus de bedoeling om de leden van de jury te overtuigen. De beoordelingscriteria liggen meestal vast, zodat er zo objectief mogelijk kan worden geoordeeld. Persoonlijke meningen van jury s over de stelling doen niet ter zake. De beoordelingscriteria kunnen sterk verschillen, maar elementen die de meeste jury s in rekening zullen brengen zijn: - Argumentatievaardigheden - Presentatievaardigheden Bij sommige debatwedstrijden wordt het beoordelingsformulier openbaar gemaakt, zodat alle deelnemers zich goed kunnen voorbereiden. Een debat is geen serie monologen. Er is pas sprake van een debat als men inhoudelijk op elkaars argumenten ingaat. Oefenen op reageren en op improviseren in de aanloop naar een debat, is dus geen slecht idee. Wat is argument? Om te destilleren wat een argument is, kijken we naar de opbouw van een redenering. Een standpunt = de conclusie. Bijvoorbeeld: Vlaanderen moet onafhankelijk worden. Een argument = de reden voor die conclusie Bijvoorbeeld: Omdat Vlaanderen beter functioneert dan Wallonië Enkelvoudige en meervoudige argumenten Bij enkelvoudige argumenten wordt het standpunt ondersteund met één argument. Bijvoorbeeld: De leeftijdsgrens voor alcoholgebruik moet worden verhoogd. Alcoholgebruik belemmert namelijk de ontwikkeling van de hersenen bij jongeren.
5 Meervoudige argumentatie is iets krachtiger om te overtuigen. Het standpunt wordt immers verdedigd met meerdere argumenten. Wanneer één argument wordt weerlegd, blijven er nog steeds voldoende argumenten over die het standpunt onderbouwen. Bijvoorbeeld: Roken is schadelijk voor de gezondheid. Tabaksrook bevat immers kankerverwekkende stoffen. Bovendien heeft nicotine een verslavend effect. Verder houden veel rokers een rokershoest over aan deze verslaving. Nevenschikkende en onderschikkende argumenten Nevenschikkende argumenten ondersteunen elkaar, ze zijn van elkaar afhankelijk. Alle argumenten samen bepalen het standpunt. Bijvoorbeeld: Dimitri is een goede leerling, want hij haalt hoge cijfers, is altijd gemotiveerd en komt altijd op tijd. In een onderschikkende argumentatie wordt het ene argument onderbouwd door het volgende. Bijvoorbeeld. De doelman van Anderlecht wordt geschorst, want hij heeft zich in de wedstrijd misdragen. Hij heeft namelijk de arbiter beledigd aangezien hij hem stuk onbenul heeft genoemd. Drogredenen Drogargumenten worden ook wel sofismes genoemd. Dit zijn argumenten die geen of nauwelijks betrekking hebben op de inhoud van wat er wordt gezegd. Een drogreden is een reden of redenering die niet per se klopt, maar wel aannemelijk lijkt. Via drogredenen probeert de tegenstander te ontkomen aan zijn plicht om op het argument zelf in te gaan. Wanneer je een kritische tegenstander hebt en je drogreden wordt ontmaskerd, werken deze argumenten in het nadeel. Drogredenen sluipen soms onbewust in een argumentatie. Iedereen bezondigt zich wel eens aan een drogargument. Wanneer drogredenen doelbewust worden ingezet in een betoog, spreekt men van demagogie. Een politicus, bijvoorbeeld, die met minder goede bedoelingen de volksmassa opruit, wordt wel eens als demagoog bestempeld. Zo wordt Adolf Hitler vaak als voorbeeld aangehaald. Hieronder vind je een aantal, veel voorkomende drogredenen. Persoonlijke aanval (ad hominem)
6 Het argument is gericht tegen de spreker zelf en niet tegen wat de spreker zegt. Dit is in principe een irrelevant argument, maar wordt toch vaak gebruik. Jammer genoeg kan deze techniek heel effectief zijn, vooral bij een weinig kritisch publiek. Eigenlijk is het een goedkope truc, want er worden geen steekhoudende argumenten voor het eigen standpunt aangeleverd. Via persoonlijke aanvallen, tracht men een discussie te winnen. Bijv.: Het Jij-ook-argument : Verweer van de jager die wordt aangevallen omdat hij voor zijn plezier onschuldige dieren doodt: Jij eet toch ook vlees, dus jij eet onschuldige dieren. Bijv: wat kan mijn tegenstander als vrouw nu weten van, Iedereen behalve mijn tegenstander weet dat. Men doet (impliciet of expliciet) beroep op wat er algemeen leeft bij een bevolking of publiek. Wanneer men zich tot het publiek richt, is dit argument niet gemakkelijk te weerleggen voor de tegenstander. De tegenstander moet immers argumenteren dat het volk of het publiek het mis heeft. Hierbij wordt ten onrechte de eigen of iemands anders autoriteit aangehaald om een standpunt te ondersteunen. Bijvoorbeeld Als de professor Geschiedenis het zegt, dan zal ze wel gelijk hebben. Terwijl de discussie over energie gaat. Op zichzelf is het autoriteitsargument natuurlijk geen drogreden. Als de bron die wordt aangehaald, effectief een autoriteit is op dat vakgebied, mag dat argument erkend worden. Het is zelfs heel goed je argumenten met goede bronnen (waarover verder meer) te onderbouwen. cirkelredenering Het argument in een cirkelredenering verklaart eigenlijk niets en je zegt twee keer hetzelfde. Voorbeelden: Ik heb geen zin in eten, want ik heb geen trek.
7 Man1: God bestaat Man 2: Hoe weet je dat? Man 1: Dat staat in de bijbel Man 2: Hoe weet ik of wat er in de Bijbel staat, waar is. Man 1: Omdat de Bijbel het woord van God is. Stromanredenering Een doeltreffende manier, die nogal eens in de politiek wordt gebruikt, is het verdraaien van het argument van de tegenstander. Door het net anders te gebruiken dan het eigenlijk bedoeld was, lijkt het argument ineens nergens meer op te slaan. Zelfs de meest logische argumenten kunnen op deze manier omver worden geworpen. Bijvoorbeeld: Voorstanders pleiten ervoor om viagra niet langer terug te laten betalen door het ziekenfonds. Het geld kan beter gebruikt worden voor urgentere medicijnen. De tegenstanders zeggen: de voorstanders geven niets om patiënten die met viagra gebaat zijn. anipulatie In dit argument probeert men beroep te doen op het medelijden en medevoelen van het publiek of de luisteraar. Voorbeeld: Ik heb tot vannacht gewerkt aan mijn taak, dus u mag me echt geen slechte punten geven. Verschuiven van dewijsla Deze drogreden gaat uit van het volgende: Indien er geen bewijsstukken zijn dat een verband tussen A en B niet bestaat, dan bestaat het verband tussen A en B. Bijgevolg stelt dit argument dat een stelling dient aangenomen te worden als er geen bewijs is dat de stelling niet klopt. Voorbeelden: telepathie bestaat, want er werd niet aangetoond dat het niet kan.
8 Zoals je kan lezen, kan je makkelijk worden overtuigd, als je niet kritisch genoeg bent. Wees tijdens het debat daarom steeds alert en probeer de drogargumenten uit het betoog van de tegenstanders te filteren en bloot te leggen. Weerleggen van argumenten, aanvallen van argumenten. Door de weerleggingen over en weer tussen debaters, blijkt welke argumenten sterk en welke zwakker zijn. De kwaliteit en kwantiteit van de weerleggingen biedt de jury een belangrijk aanknopingspunt voor haar eindoordeel. In een debat is een uitspraak waar totdat ze is weerlegd. Weerleggen is het ontnemen van overtuigingskracht aan de andere partij. Het voornaamste criterium is: hoe belangrijk is een argument voor de houdbaarheid of onhoudbaarheid van de stelling? Je kunt op twee manieren een argument van de andere partij proberen te weerleggen: 1. bewijzen aandragen dat andermans argument fout of ten minste twijfelachtig is; en/of 2. voorbijgaan aan andermans argument maar met eigen argumenten (indirect) andermans argument ongedaan maken. Het spreekt voor zich dat een combinatie van beide punten het sterkst is. Voorbeeld: Je bewijs is gedateerd Wij hebben een bewijs voor het tegendeel, dat bovendien van recentere datum is. Dit is een effectieve methode om een argument te weerleggen: Omschrijf het argument dat je aanvalt Bepleit waarom dat argument onjuist of onvolledig is Voer een zelf gevonden tegenargument aan Geef de consequentie aan van de weerlegging.
9 Bronvermelding Als debater zal je je goed moeten voorbereiden door zoveel mogelijk informatie en literatuur over het onderwerp te verzamelen. Nadien ga je op zoek naar alle mogelijke pro en contra argumenten. Op internet vind je veel actuele informatie. Het is vaak een goed begin voor je zoektocht, maar hou er rekening mee dat die internetpagina misschien uit een erg subjectief oogpunt is geschreven. Ga dus altijd bij bronnen na door wie en waarom ze werden geschreven. Dit kan belangrijke informatie verschaffen over de correctheid of objectiviteit van de bron. Doe je niet aan bronnenkritiek, kan het wel eens heel makkelijk worden voor de tegenpartij om je argument onderuit te halen. Vernoem je in een betoog een autoriteit, vermeld dan steeds waar je deze bron vond en van wanneer deze bron dateert. Het kan goed zijn dat een autoriteit op vlak van overbevolking 20 jaar geleden standpunten uitte, maar daar vandaag de dag niet meer achter staat. Ga dus altijd op zoek naar de meest recente bronnen. Bronnen kunnen aanhalen in een debat is zeker een pluspunt, maar overlaad de jury niet met cijfers en namen. Indien de jury echt nieuwsgierig is naar waar je de informatie haalde, zullen ze het wel vragen. Een betoog dat enkel bestaat uit het citeren van bronnen is erg onaantrekkelijk. Met logisch nadenken en gezond verstand, komen debaters ook al ver! Een goed evenwicht vinden is bijgevolg de boodschap. Een debat is een woordengevecht. Wie de beste argumenten aanhaalt, heeft de grootste kans op succes. Dit neemt niet weg dat de presentatie van deze argumenten een uiterst belangrijke rol speelt. Je kan inhoudelijk nog zo n sterke argumenten hebben, als je ze niet weet over te brengen, zal een groot deel van de kracht van deze argumenten verloren gaan. Omgekeerd geldt natuurlijk ook. Minder sterke argumenten zullen door een overtuigende presentatie meer impact krijgen. Denk maar aan een boeiend vak dat door een saaie leerkracht wordt gegeven. Of omgekeerd. Hoe interessanter en aangenamer de materie wordt verteld, hoe meer van de les zal blijven hangen. Dit geldt ook in een debat. Het is een kwestie van de volledige aandacht van de toehoorder (jury) te blijven trekken.
10 Presentatiestijl is natuurlijk zeer persoonsgebonden. Er bestaat geen kant- en klaar succesrecept voor de perfecte presentatie. Het is aan de debater om voldoende te oefenen en een eigen stijl te vinden, die past bij de eigen persoonlijkheid. De volgende tips kunnen daarbij helpen. Het hangt natuurlijk van de opstelling van het debat af, of dit mogelijk is. Oogcontact met de jury is belangrijk om hun aandacht te blijven trekken gedurende het hele betoog. Desnoods kijk je om de beurt naar één van de juryleden. Wees wel bewust dat de jury zich geïnteresseerd, maar neutraal zal opstellen. Je moet dus niet rekenen op een non-verbale bevestiging dat je goed bezig bent. Sommige mensen kijken bedenkelijk wanneer ze zich concentreren, laat je daardoor niet afleiden. Zorg wel dat je betoog zo duidelijk en helder mogelijk is. Merk je trouwens dat de jury wat dromerig begint te worden, is het tijd voor wat extra vuur in het betoog. Om de jury bij de les te houden, kan het opportuun zijn ze af en toe aan te spreken. Zo kan je de zin beginnen met Geachte leden van de jury. Geachte Jury, de tegenstander beweerde net., maar.. Met je lichaam kan je jouw argumenten ondersteunen. Als je met hangende schouders en kijkend naar de grond, vertelt dat iets een groot probleem is, komt dat niet geloofwaardig over. Ondersteun je dit met een handgebaar of een stevige houding, wordt de boodschap veel duidelijker overgebracht. Sommige mensen spreken met hun handen. Dit betekent dat zij constant gebaren maken om hun argumenten kracht bij te zetten. Probeer ook niet te overdrijven. Er zijn voldoende voorbeelden van uitermate goede sprekers die tijdens een betoog géén enkel gebaar maken. De sleutel is om een houding te vinden die voor jou het meest comfortabel is en die het best past bij jouw stem en persoonlijkheid. Recht je rug, steek je kin een beetje de hoogte in en ga stevig staan (voeten op schouderbreedte). Het lijkt misschien een beetje vreemd de eerste keer, maar het zal je helpen tijdens je mondeling betoog. Wiebelen, frutselen, zal de jury afleiden van de inhoud. Een
11 stevige houding helpt je bovendien om je ademhaling onder controle te houden bij zenuwen, waardoor je rustiger en duidelijker praat. Een rechte rug, borst vooruit en kin in de lucht, straalt bovendien veel zelfvertrouwen en overtuigingskracht uit! Je kan je stem doelbewust inzetten om de aantrekkelijkheid en de overtuigingskracht van een betoog te vergroten. Hoe levendiger het betoog hoe prettiger om naar te luisteren. Breng dus zeker wat variatie aan in toonhoogte. Je kan ook variëren in volume, zo kunnen belangrijke woorden of onderdelen van een zin benadrukt worden door ze luider, of net iets zachter te zeggen. Ten slotte kan je ook variëren in spreeksnelheid. Als je nadruk wil leggen, spreek je best iets langzamer en met goede articulatie. Een korte stilte kan ook bijzonder indrukwekkend werken. Zo kan je een pauze inlassen voor belangrijke woorden, maar ook tussen twee zinnen. Hoe serieus een debat ook is, een vleugje humor kan zeker en vast. Een goede grap of een ad rem opmerking kunnen een betoog aantrekkelijk maken voor toehoorders. Denk wel goed na voordat je humor in je betoog steekt. Je moet al best een geoefende spreker zijn, want de grap kan ook verkeerd uitpakken. Als de grap niet als grappig wordt ervaren of kwetsend is, speelt deze grap in je nadeel! Letten op correct taalgebruik is zeker een must. Het is bijzonder storend te luisteren naar iemand die de ene taalfout na de andere maakt. De toehoorders zullen zich beginnen focussen op het foutieve taalgebruik eerder dan op de inhoud van het argument. Bovendien is het in een debat erg belangrijk om te kunnen nuanceren. Foutief taalgebruik kan ertoe leiden dat je argumenten anders overkomen dan je eigenlijk bedoelt.
12 Interpretatie van de stelling Vooraleer je een debat aangaat, moet je goed begrijpen wat de stelling betekent en welke elementen de stelling kan behelzen. Een goede werkwijze is de sleutelwoorden uit de stelling te destilleren en te definiëren. Met de interpretatie van de stelling bepaalt de voorstander de richting van het debat. Er kan natuurlijk tot in het oneindig worden geïnterpreteerd, maar er zijn grenzen. Is een interpretatie noodzakelijk, dan moet je met twee zaken rekening houden: - de interpretatie moet voldoende ruimte laten voor tegenargumenten. Het is een speldebat. Het heeft geen zin om de stelling zo eng te interpreteren, dat de tegenstander geen kans heeft op weerwoord. Het debat zal dan gevoerd worden over de interpretatie van de stelling in plaats van over de pro s en contra s van de stelling. - de interpretatie moet liggen in de lijn van wat een buitenstaander redelijkerwijs bij de stelling kan bedenken. Probeer dus met je interpretatie bij de geest van de stelling aan te sluiten. Bij actuele stellingen let je daarom op hoe de media verslag doen van het onderwerp. Brainstormen over argumenten Brainstorm over alle mogelijke pro en contra argumenten. Makkelijk is om op een leeg vel papier de pro s links en de contra s rechts te noteren. Alles wat bij de debaters opkomt, kan worden genoteerd: ideeën, voorbeelden, bewijzen, Leer de reflex aan om meteen ook de keerzijde van de argumenten te achterhalen. Zo kom je als debater goed voorbereid aan de start want je kent de stelling door en door en je kan makkelijker argumenteren op de tegenargumenten. Rangschikken van argumenten. Er wordt nu dieper ingegaan op de gevonden argumenten. De zwakkere elementen worden niet weerhouden voor het betoog, maar worden zeker niet vergeten of geëlimineerd. Het is belangrijk om álle argumenten (zwakker of niet) in het achterhoofd te houden. In het heetst van de strijd kunnen deze argumenten misschien wel van pas komen.
13 De sterkste argumenten vormen het begin van het betoog. Probeer deze argumenten in een logische en overtuigende volgorde te rangschikken. Om het overzicht te behouden kan een boomstructuur van argumenten worden opgesteld. Inlezen in de materie Na de verwerking van de brainstorm, kan het duidelijk worden dat er nog wat gaten zijn of dat je nog wat meer over de materie moet weten om een sterk betoog te schrijven. Het is belangrijk om je verder in te lezen in het onderwerp, en nieuwe argumenten toe te voegen aan je argumentenstructuur.
14
15
Informatiebundel. (coaches en leerkrachten)
1 Informatiebundel (coaches en leerkrachten) 2 Inhoud Inleiding... 4 Wat is debatteren?... 4 De basiselementen van een wedstrijddebat... 5 De stelling:... 5 De teams... 6 Vaste spreektijden.... 6 De jury...
Nadere informatie-Debatgids - Hoe bereid ik me voor op de Digimores Debatwedstrijd
1 -Debatgids - Hoe bereid ik me voor op de Digimores Debatwedstrijd 2016 2 Inhoud Inleiding... 3 Belangrijke begrippen... 3 Wat is het verschil tussen een debat en een discussie?... 3 W*T*F* is een wedstrijddebat?...
Nadere informatieHANDLEIDING HOE BEREID JIJ JE VOOR OP DE WEDSTRIJD? DEBATGIDS
Hujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu DEBATGIDS HANDLEIDING HOE BEREID JIJ JE VOOR OP DE WEDSTRIJD? 2017 INHOUD INLEIDING 3 BELANGRIJKE BEGRIPPEN
Nadere informatie20 tips voor een goed debat!
20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook
Nadere informatie20 tips voor een goed debat!
20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens de voorbereidingen met suggesties. Laat elkaar weten waar de sterktes en zwaktes van het argument zitten en help elkaar te anticiperen op tegenargumenten.
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieHujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu 20 TIPS HANDLEIDING
Hujo - Humanistische Jongeren VZW presenteert in samenwerking met dehuizenvandemens en demens.nu 20 TIPS HANDLEIDING 2017 DE VOORRONDES 6 DIGIMORES DEBATWEDSTRIJD BIBLIOGRAFIE *Van Looy, L.; Coninx, M.;
Nadere informatieHumanistische jongeren
DIDACTISCHE HANDLEIDING ING Klasdebat stemrecht vanaf 16 Datum uitgave: 1 april 2015 Deze bundel is een realisatie van de werkgroep Stemrecht vanaf 16?! van de Vlaamse Jeugdraad. Didactische weetjes en
Nadere informatieonthouden. Schrijfdoelen Schrijfdoel Inhoud schrijfdoel Voorbeeld vermaakt door een leuk, spannen, aangrijpend of interessante tekst.
Nederlands Leesvaardigheid Leesstrategieën Oriënterend lezen Globaal lezen Intensief lezen Zoekend lezen Kritisch lezen Studerend lezen Om het onderwerp vast te stellen en te bepalen of de tekst bruikbaar
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieInleiding. Ik ga niet in debat over deze waaier...
Inleiding Een debat is een discussie met spelregels waarin je een publiek of jury probeert te overtuigen onder leiding van een voorzitter of debatleider. Een debat is dus eigenlijk: winnen met woorden!
Nadere informatieTuesday, February 8, 2011. Opleiding Interactieve Media
Opleiding Interactieve Media Inhoud Inleiding presenteren 1. Voorwerk 2. Middenstuk 3. Begin presentatie 4. Einde presentatie 5. Visuele middelen 6. Non-verbale communicatie 7. Opdracht 8. Criteria 1.
Nadere informatieBekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag.
Feedbackvragen Overtuigen en presenteren Vraag 1 Bekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je die al beheerst, waarbij N = nee, O = om verder te ontwikkelen
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieKlas:.. 2HV. 12 december 21 december Docent: Mevr. K.Kompier
Naam: Klas:.. 2HV 12 december 21 december Docent: Mevr. K.Kompier Inhoudsopgave INLEIDING 3 1. LES 1 ORIËNTATIELES 3 2. LES 2 ARGUMENTEN VERZAMELEN 4 3. LES 3 - LEREN BEOORDELEN 6 4. LES 4 DROGREDENEN
Nadere informatieDocenten Handleiding
2HV Docenten Handleiding 1. les 1 Oriëntatieles In groepjes met even aantallen wordt een discussie gevoerd over een stelling. De helft van een groepje zal over deze stelling discussiëren, terwijl de andere
Nadere informatieHandleiding Gespreksvormen Debat
Handleiding Gespreksvormen Debat Inhoud Overzicht 1. Inleiding 2. Doel 3. Werkvormen 4. Tips voor het begeleiden van een Lagerhuisdebat 4.1. Debatvorm kiezen 4.2. Rollen verdelen 4.3. Stelling kiezen 4.4.
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieSAI Leopoldlaan 9 9300 Aalst. Debatteren. Een documentatiemap
SAI Leopoldlaan 9 9300 Aalst Debatteren Een documentatiemap Naam: Klas: Vak: Nederlands Schooljaar 2013 2014 Debatteren: instructieblad 1. Oriëntatie van de opdracht Er zijn drie debatten waarbij je telkens
Nadere informatieHumanistische jongeren
DIDACTISCHE HANDLEIDING Klasdebat stemrecht vanaf 16 Datum uitgave: 1 april 2015 Deze bundel is een realisatie van de werkgroep Stemrecht vanaf 16?! van de Vlaamse Jeugdraad. Didactische weetjes en tips
Nadere informatieZijn deze stellingen feiten of meningen? Zet een kruisje in de gepaste kolom. Dat was een fantastisch boek, de personages waren levensecht.
Vraag 34 Geef je me één goede reden? Over de argumentatiestructuur In vraag 15 en vraag 22 maakte je al kennis met enkele tekststructuren en de gepaste verbindingswoorden: de chronologische, de opsommende,
Nadere informatieInspirerend Presenteren
Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En
Nadere informatieDialogen website Motiveren tot rookstop
Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Nadere informatieToernooihandleiding. Madurodam Basisschool Debattoernooi
Toernooihandleiding Madurodam Basisschool Debattoernooi Het Madurodam Basisschool Debattoernooi Het Madurodam Basisschool Debattoernooi is een landelijk evenement voor de groepen 7 & 8, waaraan elk jaar
Nadere informatieVan gelijk hebben naar gelijk krijgen
1 Van gelijk hebben naar gelijk krijgen Met debatteren leren argumenteren Workshop: Francois Smits Workshop Debatteren Stuurgroep 2 Wie wil de business projectmanager zijn? En wie de IT projectmanager?
Nadere informatieVrienden kun je leren
Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieHandleiding Werkvormen Argumenteren
Handleiding Werkvormen Argumenteren Inhoud 1. Inleiding 2. Soorten argumenten 3. Werkvormen argumenteren 3.1. Voor en tegen 3.2. Redenering bouwen 3.3. Kettingdebat 3.4. Ballondebat 3.5. Overdrijven 1.
Nadere informatie5 havo/6 vwo. 1
5 havo/6 vwo www.mevrouwzus.wordpress.com 1 formeel onderwerp en deelnemers zijn van tevoren bekend afspraken (tijd) publiek moet overtuigd worden zonder meningsverschil geen debat www.mevrouwzus.wordpress.com
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieToernooihandleiding. VMBO Debattoernooi
Toernooihandleiding VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi is het jongste, maar ook het snelst groeiende debattoernooi dat de Stichting Nederlands Debatinstituut organiseert (sinds
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieHe t Madurodam Basisschool Debattoernooi
Het Madurodam Basisschool Debattoernooi is een landelijk evenement voor de groepen 7 & 8, waaraan elk jaar ongeveer dertig basisschoolklassen deelnemen. Debatteren binnen het basisonderwijs is namelijk
Nadere informatievoorstanders tegenstander niet
Het debat begint met de openingsspeeches van de twee aanvoerders (eerst de voorstanders). De aanvoerder legt de drie belangrijkste argumenten van zijn team uit. De aanvoerder mag aantekeningen gebruiken
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieHELDER! SPREKEN. Een praktische voorbereiding voor beroepssprekers. Marieke Dooper
HELDER! SPREKEN HELDER! SPREKEN Een praktische voorbereiding voor beroepssprekers Marieke Dooper Dooper, Marieke Helder! Spreken: Een praktische voorbereiding voor beroepssprekers 2014 Marieke Dooper
Nadere informatieToernooihandleiding VMBO Debattoernooi 2019
2 Het VMBO Debattoernooi is een landelijk debattoernooi speciaal voor vmbo-leerlingen. Elk jaar doen er meer dan veertig debatteams uit heel Nederland mee aan het toernooi. Door regelmatig debatten te
Nadere informatie5 havo Nederlands mevr. Rozendaal. Leesvaardigheid examenvoorbereidingen
naam: Leesvaardigheid examenvoorbereidingen Opdracht: vul de juiste begrippen in op de lege plekken. Je kunt kiezen uit: acceptatie afhankelijk belanghebbend beschouwing betrouwbare deskundige discussiant
Nadere informatieWIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE
WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE 1 INLEIDING Ontwikkelingen in wetenschap en techniek leiden soms tot maatschappelijke vraagstukken
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatieEXAMENPROJECT NEDERLANDS 5TSO ARGUMENTEREN EN DEBATTEREN
EXAMENPROJECT NEDERLANDS 5TSO ARGUMENTEREN EN DEBATTEREN N. Gheerolfs/ L. Eeckhout/ T. De Man/ N. De Vleeschauwer 1 Examenproject semester 2 5TSO Argumenteren en debatteren Met deze bundel bereid je je
Nadere informatieFeedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback?
2 7 Feedback ontvangen Feedback kun je zien als een cadeau. Je kunt het aannemen, uitpakken en er je voordeel mee doen. Of je neemt het cadeau aan, bedankt de gever en legt het vervolgens in een kast om
Nadere informatie? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.
1. Kijk naar de titel en de tussenkopjes van de tekst. Kijk ook naar het plaatje. Waar gaat de tekst over? 2. Tijdens deze les let je extra op moeilijke woorden in de tekst. Kies of je opdracht 1 met hulp
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieSTIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding
STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende
Nadere informatieDebat: afschaffing referendum
Debat: afschaffing Inleiding Sinds 2015 kan in Nederland een raadgevend georganiseerd worden. Dat gebeurt als mensen minstens 300.000 handtekeningen weten te verzamelen voor een over een wet die net is
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieWijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON
Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat
Nadere informatieSamenvatting Nederlands H2 Argumentatie
Samenvatting Nederlands H2 Argumentatie Samenvatting door S. 873 woorden 26 november 2016 5,8 5 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands H2 Argumentatie Par 1 Standpunten Als je een standpunt
Nadere informatieToernooihandleiding MBO Debattoernooi
Het MBO Debattoernooi wordt sinds 2007 georganiseerd door de Stichting Nederlands Debat Instituut en is een landelijk evenement waaraan jaarlijks rond de dertig mbo-klassen deelnemen. Hieronder staat praktische
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Lezen en Argumenteren
Samenvatting Nederlands Lezen en Argumenteren Samenvatting door B. 1258 woorden 29 oktober 2014 4,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Betrouwbaarheid controle 1.auteur 2.publicatieplaats
Nadere informatieSooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media
Sooo! Sooo! Die post Die post over onze over onze leraar gaat leraar gaat viral! viral! Dan moet Dan moet het wel het wel waar zijn, waar zijn, toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Blok 8 en 9
Samenvatting Nederlands Blok 8 en 9 Samenvatting door een scholier 1705 woorden 14 januari 2006 6,5 11 keer beoordeeld Vak Nederlands Blok 8 We onderscheiden de volgende tekstdoelen (wat de schrijver met
Nadere informatieVERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen
VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop
Nadere informatiePRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieLuisteren, doorvragen en feedback geven
Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag februari 2015 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: Leerlingen leren om kritisch te kijken naar de actuele artikelen in 7Days. Leerlingen leren standpunten en argumenten te herkennen.
Nadere informatieHAVO 4 presenteren + debat + betoog periode
HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode 3 2018-2019 In deze periode kies je in groepjes een onderwerp, houd je een presentatie, debatteer je tegen andere groepen en schrijf je een betoog over je eigen
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieGroeperen. Het weldoordacht ordenen en weergeven van informatie. Groeperen van items. Groeperingprincipes kiezen. Geordend.
Overzicht Methodiek KRITISCH DENKEN met RATIONALE KRITISCH DENKEN Groeperen Redeneren Structureren Analyseren Evalueren Oordelen 4 Grondslagen van Redeneren I Het weldoordacht ordenen en informatie. Het
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieTechniekkaart: Het houden van een interview
WAT IS EEN INTERVIEW? Een interview is een vraaggesprek. Wat een interview speciaal maakt, is dat je met een interview aan informatie kunt komen, die je niet uit boeken kunt halen. Als je de specifieke
Nadere informatieFreeze & Go-debat Nederlands Debat Instituut
Lesboekje Freeze & Go-debat Nederlands Debat Instituut Het Nederlands Debat Instituut wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de debatcultuur in Nederland. Dit in de overtuiging dat het debat
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET BEZWAREN
EFFECTIEF OMGAAN MET BEZWAREN Er zijn een heleboel redenen die door een klant gebruikt worden om nee te zeggen. Echter, de zogenaamde tegenwerpingen en bezwaren zijn veelal dooddoeners. Je zal dus moeten
Nadere informatiePresenteren the easy way
Presenteren the easy way Dit is een uitgave van Marie-Jose Custers van CustersCoaching (niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden) Voor de meeste mensen is presenteren een echte opgave. Ze weten dat
Nadere informatieONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT?
ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT? Wim Biemans Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Economie & Bedrijfswetenschappen 4 juni, 2014 2 Het doen van wetenschappelijk onderzoek Verschillende
Nadere informatieHoe word je succesvol in sales
Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar
Nadere informatieDominique Filion s prestatiemix
Dominique Filion s prestatiemix Dominique over de 7 factoren die haar prestaties beïnvloeden Geschreven door Marlon van Wissen en Dominique Filion Er zijn 7 factoren die de prestaties van een ruiter beïnvloeden
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieOefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties
Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 2013-2014
SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,
Nadere informatieReglement. Digimores Debatwedstrijd
Reglement Digimores Debatwedstrijd Finale 2017 Inhoudsopgave Voorwoord.... 2 Contactgegevens... 3 Finalisten... 3 Verloop van de wedstrijd... 3 Vaste spreektijden... 4 Voor- en tegenstanders... 7 Jury...
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieLuisteroefening 1 - Actief luisteren
1. Communicatie 1.6 Oefeningen c. Luisteroefening 1 - Actief luisteren Doelstelling: Deze luisteractiviteit helpt leerlingen hun luistervaardigheden te verbeteren en na te denken over wat goed en slecht
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieDe examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?
TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op
Nadere informatieNypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken
Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid
Nadere informatieverzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen
Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst
Nadere informatieDag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping
Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieOntdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Nadere informatie1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie!
Na deze les kun je presenteren in vijf stappen: 1. Kies een onderwerp 2. Bedenk een goede opbouw 3. Verzamel informatie 4. Oefen je presentatie 5. Presenteren maar! 8 Vertel je verhaal Regelmatig moet
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieCompetence Navigator - Individueel rapport. Piet Pienter 16.03.2015. Competence Navigator - Individueel rapport Piet Pienter 16.03.2015 11:05 1.
16.03.2015 16.03.2015 11:05 1. Algemene verdeling van de indicaties Aantal deelnemers: 7, Aantal indicaties 136 / 140 In het 360 diagnose proces over jouw competenties, hebben 7 mensen, waaronder jijzelf,
Nadere informatieConflict en aangifte. module 3. Sport, dienstverlening en veiligheid
Conflict en aangifte module 3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING...3 AANGIFTE DOEN...4 Hoe kan een aangifte worden gedaan?... 4 Wat gebeurt er met de aangifte?... 4 AMBTSHALVE VERVOLGBARE DELICTEN EN KLACHTDELICTEN...6
Nadere informatieOpdrachten bij hoofdstuk 4
Opdrachten bij hoofdstuk 4 4.1 Opbouw van je portfolio a b c d e Bekijk of je ontwikkelingsportfolio een persoonlijk ontwikkelplan heeft. Heb je een aanleiding voor je ontwikkeldoelen genoemd? Heb je vakliteratuur
Nadere informatieLiederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk
Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet
Nadere informatieHandleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs
Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs In 6 stappen debatteren in de klas over media Deze handleiding helpt naar een actief, gestructureerd en inhoudelijk
Nadere informatieHEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN
E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieDit verhaal. Een Goede Lezing. Voorbereiding. Overzicht. Waar moet ik op letten als ik een lezing geef Voldoet deze lezing aan wat hij zelf zegt?
Dit verhaal Een Goede Lezing Waar moet ik op letten als ik een lezing geef Voldoet deze lezing aan wat hij zelf zegt? Hans L. Bodlaender 2 Overzicht Voorbereiding van een lezing Opbouw Vormgeving Geven
Nadere informatieEbook Nooit Meer Afgeleid. Auteur: Mark Tigchelaar. Nooit Meer Afgeleid. 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1
Nooit Meer Afgeleid 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van www.mtcompany.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany 2012 Auteur: Mark Tigchelaar
Nadere informatie