Keuzedeel K0224 Inspelen op innovaties geschikt voor niveau 2

Transcriptie

1 Keuzedeel K0224 Inspelen op innovaties geschikt voor niveau 2 Artikel

2 Praktische informatie Code keuzedeel K0224 Niveau Geschikt voor niveau 2 Studielast Totaal: 240 uur Savantis adviseert 20 contactgebonden uren theorie, 110 uren praktijk en 110 zelfstudie-uren theorie. Deze uren zijn slechts een indicatie. V.w.b. de contactgebonden uren theorie kunt u ook meer uren inroosteren. Voor BOL-opleidingen zijn de uren praktijk deels contactgebonden uren. Zelfstudie-uren kunt u verminderen door deze op te nemen bij de contactgebonden uren. Beroepsgericht / generiek Dit keuzedeel is generiek (sectoroverstijgend). Productvorm uitgave Het lesmateriaal wordt geleverd in een folioversie én in een online leeromgeving (Studeo). Examenvorm Savantis biedt een bijpassend examen aan. 2

3 Inhoudsopgave 1. Wat zijn innovaties? 2. Persoonlijke ontwikkeling 2.1 Inleiding 2.2 Leren 2.3 Omgaan met veranderingen 3. Reflecteren 3.1 Inleiding 3.2 Wat is reflecteren? 3.3 Reflectiemethoden 3.4 Reflecteren en innoveren 4. Feedback 4.1 Inleiding 4.2 Hoe geef je feedback? 4.3 Omgaan met feedback 5. Nieuwe informatie achterhalen 5.1 Scholing 5.2 Op de hoogte blijven van ontwikkelingen 6. Informatie delen 6.1 Communicatie 6.2 Digitaal informatie delen Praktijkopdrachten Praktijkopdracht jaar terug in de tijd Praktijkopdracht 2. Innovaties toen en nu Praktijkopdracht 3. Ken jezelf Praktijkopdracht 4. Volg een workshop/training/lezing Praktijkopdracht 5. Het beste idee van Nederland Praktijkopdracht 6. De beurs op 3

4 1. Wat zijn innovaties? Weleens van het begrip innovaties gehoord? Innovaties hebben te maken met veranderingen. En die gaan razendsnel. De wereld om ons heen verandert continu. Iedere dag worden er wel nieuwe uitvindingen gedaan. Innovaties zijn nodig om stilstand en achteruitgang te voorkomen. Maar wat zijn innovaties precies? En wanneer kun je iets een innovatie noemen? In dit keuzedeel leer je meer over innovaties. En hoe je daar op een goede manier mee om kunt gaan. Hieronder lees je wat innovaties zijn. Of je er nu een hebt of niet, de ipad ken je vast wel. Maar een aantal jaar geleden had niemand nog van de ipad gehoord. Eigenlijk was de ipad best een gewaagde stap. Een apparaat zoals de ipad bestond namelijk nog helemaal niet. Het was een nieuw soort mobiel apparaat: groter dan een smartphone, maar kleiner dan een laptop. De ipad bleek een groot succes te zijn. Binnen twee dagen waren er al 2 miljoen van verkocht! De ipad is een voorbeeld van een succesvolle innovatie De ipad is een voorbeeld van een succesvolle innovatie. De ipad was vernieuwend, erg nuttig, en daarom zeer succesvol. Bij een innovatie gaat het dus om het introduceren van een vernieuwing die mogelijk nuttig is. Innovaties kunnen betrekking hebben op zowel producten als op diensten. Overigens is niet elke vernieuwing een innovatie. De vernieuwing moet wel toegevoegde waarde hebben. De gebruikers van de innovatie moeten er beter van worden. Door een innovatie bespaar je bijvoorbeeld tijd of geld. Of je wordt er slimmer, vrolijker of gezonder van! Een innovatie is het introduceren van een vernieuwing die nuttig kan zijn 4

5 Waarom is innoveren belangrijk? Ken je het spreekwoord De enige constante is verandering? Met dit spreekwoord wordt bedoeld dat er één ding zeker is: dingen veranderen. Onze omgeving staat nooit stil. De veranderingen volgen elkaar in rap tempo op. Vroeger luisterde je muziek op de walkman. De walkman werd opgevolgd door de discman en daarna door de mp3-speler. Tegenwoordig wordt vooral de smartphone gebruik om muziek op te luisteren. De walkman werd opgevolgd door de discman, de mp3-speler en uiteindelijk de smartphone Je omgeving staat nooit stil staat. Daarom moet je zelf ook in beweging blijven. Stilstand is achteruitgang, klinkt het vaak. Blijf je ontwikkelen zodat je niet door anderen wordt ingehaald! Ontwikkeling van de walkman Max werkte jarenlang voor een bedrijf dat walkmans verkocht. Op een gegeven moment werd de discman uitgevonden. Steeds meer mensen gingen de discman gebruiken in plaats van de walkman. Het bedrijf van Max besloot echter om deze discman niet te verkopen. De walkman werd nog redelijk vaak verkocht. Het bedrijf deed niet aan innovatie. Wat bleek, een jaar later kocht niemand de walkman meer. Klanten gingen op zoek naar een ander bedrijf dat de discman wel verkocht. Het bedrijf van Max moest uiteindelijk sluiten omdat het failliet was gegaan. 5

6 Uit het bovenstaande voorbeeld blijkt hoe belangrijk het is om te innoveren. Als je niet innoveert, is de kans groot dat je als bedrijf uiteindelijk je deuren moet sluiten. De omgeving verandert immers voortdurend. Waarom innoveren we niet altijd? Nu je het bovenstaande hebt gelezen vraag je je misschien af waarom niet iedereen innoveert. En dat is een goede vraag. Er zijn verschillende redenen waarom bedrijven niet of niet genoeg innoveren. Innoveren is niet nodig Sommige bedrijven vinden innoveren niet nodig. Denk bijvoorbeeld aan het bedrijf van Max. Waarom zou je innoveren als het bedrijf winst maakt? Het gaat er toch om dat je winst maakt? Als je bedrijf dit jaar winst maakt, wil dit niet zeggen dat dit volgend jaar ook het geval is. De wereld verandert. Producten en diensten gaan meestal niet oneindig mee. Elk product heeft een zogenaamde levensduur. Die levensduur hangt af van een aantal factoren: Hoeveel concurrentie is er? Blijf de vraag van klanten hetzelfde of verandert deze? Hoe ontwikkelt de technologie zich? Vrijwel elk bedrijf heeft met concurrentie te maken. En als er één ding zeker is dan het is het wel dat de vraag van klanten zo veranderlijk is als het weer. En ook de technologische ontwikkelingen staan nooit stil. De levensduur van producten en diensten is vaak korter dan je denkt. Om te voorkomen dat je als bedrijf de boot mist, is het dan ook belangrijk dat je steeds blijft innoveren. Angst voor verandering Sommige bedrijven vinden innoveren niet nodig, omdat het goed gaat met het bedrijf Een andere reden waarom bedrijven niet innoveren is de angst voor verandering. Als je innoveert, dan zal je veranderingen moeten doorvoeren. Dit vinden mensen vaak vervelend, omdat ze gewend zijn aan de huidige gang van zaken. Ontslag Innoveren is niet altijd leuk. Het kan bijvoorbeeld inhouden dat werknemers ontslagen worden. Kleding wordt tegenwoordig bijvoorbeeld vooral in het buitenland gemaakt. Dat is goedkoper. Voor medewerkers in Nederland was dat slecht nieuws: ze verloren hun baan. 6

7 Bedrijven innoveren niet uit angst voor verandering Geen risico s durven nemen Bovendien leiden veranderingen tot onzekerheid. Wie kan garanderen dat de veranderingen ook verbeteringen zijn? Toen de ipad werd ontwikkeld, wist niemand of mensen het product wel wilden kopen. Dat is dus een risico dat je neemt bij een innovatie. Je innovatie kan een mislukking worden. Sterker nog, de meeste pogingen om te innoveren mislukken. Als de kans groot is dat een innovatie mislukt, dan is het eigenlijk best logisch dat veel bedrijven niet bereid zijn om te innoveren. Bij innoveren hoort onzekerheid 7

8 Geen tijd Veel bedrijven zien wel in dat innoveren nodig is, maar hebben er geen tijd voor. Je kent het wel, iedereen heeft het druk met van alles. Voor innovaties heb je tijd nodig. Wil je innoveren, dan zal je er tijd voor vrij moeten maken. Die tijd gebruik je om na te denken, om je af te vragen of iets ook anders kan. Voor veel bedrijven is tijd geld. De tijd die je besteedt aan het bedenken van innovaties, kun je ook gebruiken om direct winst te maken. Bovendien is het altijd maar de vraag of een brainstormsessie iets oplevert. Wat nu als je na een dag nadenken geen innovatieve ideeën hebt kunnen bedenken? Achteraf gezien had je die dag heel wat nuttiger kunnen besteden! Voor bedrijven is het aantrekkelijk om te kiezen voor succes op de korte termijn. Snel winst maken heeft de grootste prioriteit. Wil je echter ook op de lange termijn succes hebben, dan moet je innoveren. Bedrijven zien in dat innoveren nodig is, maar hebben er geen tijd voor Soorten innovaties Er zijn verschillende soorten innovaties. Zo kun je onderscheid maken tussen procesen productinnovaties. Productinnovatie Bij een productinnovatie bied je een betere versie van een bestaand product of dienst aan. Als een bedrijf kun je het aanbod van producten en diensten immers niet altijd hetzelfde laten. Het verbeterde of nieuwe product moet in de ogen van de klant een meerwaarde hebben. Als klanten de verbetering niet als meerwaarde zien, is er dus ook geen sprake van productinnovatie. Een voorbeeld van productinnovatie is Coca-Cola Zero, een colavariant zonder suiker. Cola zonder suiker bestond al langer, namelijk onder de naam Coca-Cola Light. Deze colavariant werd echter nauwelijks door mannen genuttigd. Er moest een 8

9 nieuwe, mannelijkere variant op de markt worden gebracht. Daarom kwam Coca- Cola in 2007 met Coca-Cola Zero, verpakt in het zwart. De nieuwe colavariant heeft een meerwaarde voor mannen die suikervrije cola willen drinken, maar Coca-Cola Light te vrouwelijk vinden. Coca-Cola Zero is een voorbeeld van een productinnovatie van Coca-Cola Light Procesinnovatie Bij een procesinnovatie verbeter je de manier waarop je producten maakt en levert. Procesinnovatie is dus niet direct zichtbaar voor de klant. Het kan een bedrijf echter een hoop tijd en geld schelen. Door het productie- of leverproces onder de loep te nemen, kun je bepalen waar in het proces je kunt innoveren. Een bekend voorbeeld van procesinnovatie is de uitvinding van de lopende band. Deze innovatie wordt veel in fabrieken gebruikt. Fabrieksarbeiders hoeven niet meer naar het werk toe te lopen. Het werk komt vanzelf naar de arbeiders toe! De lopende band is een voorbeeld van procesinnovatie 9

10 Radicale en incrementele innovaties Je kunt ook op een andere manier onderscheid maken tussen verschillende soorten innovaties, namelijk op basis van de mate van vernieuwing. Radicale innovatie Een radicale innovatie is een grote vernieuwing. Meestal wordt er een compleet nieuw product bedacht en op de markt gebracht. Een radicale innovatie is vaak het gevolg van een technologische ontwikkeling. De techniek gaat in één keer enorm snel vooruit. Daardoor kunnen er nieuwe producten worden gemaakt, producten die voor de technologische ontwikkeling nog niet gemaakt konden worden. Er ontstaat een nieuwe markt. Eind 19 e eeuw werd de auto uitgevonden, een typisch voorbeeld van een radicale innovatie. Voor die tijd werden er heel andere vervoersmiddelen gebruikt, zoals koetsen en karren. Door de uitvinding van de auto ontstond er een nieuwe markt, namelijk de markt van auto s. Tegenwoordig is de auto-industrie enorm en worden er jaarlijks miljoenen auto s geproduceerd. Incrementele innovatie Een incrementele innovatie wordt ook wel een geleidelijke innovatie genoemd. Deze soort innovatie vindt in een aantal stappen plaats. Misschien verbaast het je, maar een incrementele innovatie komt in de praktijk veel vaker voor dan een radicale innovatie. Producten of processen worden namelijk ontzettend vaak verbeterd. Hoe vaak komt er niet een nieuwe smartphone uit? In 10 jaar tijd heeft Apple meer dan 10 modellen smartphones uitgebracht. Meestal volgt een smartphone een oudere versie op met een aantal verbeteringen, zoals een scherpere camera of meer opslagruimte. Radicale innovatie: de uitvinding van de auto Incrementele innovatie: verschillende generaties smartphones 10

11 OEFENVRAGEN Vraag 1 Is de volgende uitspraak juist? Elke vernieuwing is een innovatie. a. Ja b. Nee Vraag 2 Johan heeft een bedrijf, maar wil niet innoveren. Hij is bang dat zijn nieuwe product geen succes wordt. Waarom wil Johan niet innoveren? a. Hij durft geen risico s te nemen b. Hij heeft geen tijd c. Hij is bang voor verandering d. Hij vindt innoveren niet nodig Vraag 3 De uitvinding van het vliegtuig is een voorbeeld van Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. a. Procesinnovatie b. Productinnovatie c. Incrementele innovatie d. Radicale innovatie Vraag 4 Haribo heeft een nieuwe machine gekocht waarmee snoepjes sneller kunnen worden geproduceerd. Van welke soort innovatie is hier sprake? a. Incrementele innovatie b. Radicale innovatie 11

12 Praktijkopdracht 1 10 jaar terug in de tijd Naam leerling:...datum:... In deze praktijkopdracht ga je 10 jaar terug in de tijd. Kun je je die tijd nog goed herinneren? Er is in 10 jaar tijd veel veranderd, waaronder de producten die we gebruiken. In deze opdracht kies je één product uit dat enorm is veranderd. Je onderzoekt hoe het product in 10 jaar tijd veranderd is. Denk bijvoorbeeld aan de mobiele telefoon. Deze zag er 10 jaar geleden heel anders uit dan nu. Bovendien had een telefoon destijds veel minder functies. Zo kon je bijvoorbeeld nog niet whatsappen. Je stuurde een sms. Wat ga je doen? Lees de opdracht goed door Beantwoord vraag 1 o Benoem drie dingen die de afgelopen 10 jaar zijn veranderd Beantwoord vraag 2 t/m 7 o Vergelijk het product van vroeger en het product van nu o Bekijk hoe de producten zijn vormgegeven en beschrijf de overeenkomsten en verschillen o Onderzoek de functies van het oude en het nieuwe product en beschrijf de overeenkomsten en verschillen Beantwoord vraag 8 en 9 o Bedenk hoe het product verder kan worden verbeterd o Voorspel hoe het product er over 10 jaar uitziet Beantwoord vraag 10 en 11 Beoordeel de opdracht eerst zelf en laat de opdracht daarna beoordelen door je begeleider Bronnen Theorie 1. Wat zijn innovaties? 12

13 VOORBEREIDEN Vraag 1 Bedenk wat er de afgelopen 10 jaar erg is veranderd. Schrijf drie verschillende dingen op. Bedenk hoe het 10 jaar geleden was, en hoe het tegenwoordig is. Bijvoorbeeld: Vroeger ging je naar de winkel om nieuwe kleding te kopen. Tegenwoordig kun je kleding ook via het internet bestellen. Wat is er veranderd? Vroeger Nu UITVOEREN Onderzoek een product dat de afgelopen 10 jaar erg is veranderd. Hoe zag het product er vroeger uit? En hoe ziet het er nu uit? Vergelijk de producten van vroeger en nu met elkaar. Vraag 2 Welk product dat de afgelopen 10 jaar erg is veranderd ga jij onderzoeken? 13

14 Vraag 3 a) Hoe zag dit product er 10 jaar geleden uit? Voeg hieronder een afbeelding in of maak een tekening. b) Hoe zit dit product er tegenwoordig uit? Voeg hieronder een afbeelding in of maak een tekening. 14

15 c) Vergelijk de afbeeldingen bij a) en b). Welke uiterlijke overeenkomsten zie je? Noem er drie. d) Welke uiterlijke verschillen zie je? Noem er drie. Vraag 4 Welk product vind je er mooier uitzien? Gebruik minstens twee argumenten om je mening te onderbouwen. 15

16 Vraag 5 Niet alleen de vormgeving van het product is veranderd. Waarschijnlijk zijn ook de functies veranderd. Noteer in onderstaande tabel drie functies die veranderd zijn. Functie Hoe is deze functie in 10 jaar tijd veranderd? Vraag 6 Het product heeft waarschijnlijk ook nieuwe functies. Beschrijf hieronder drie nieuwe functies van het product. Licht de functies toe Vraag 7 Zijn er ook functies verdwenen in de afgelopen 10 jaar? Zo ja, geef een voorbeeld. 16

17 Vraag 8 Hoe zou je het product nog verder kunnen verbeteren? Vraag 9 Bedenk hoe het product er over 10 jaar uitziet. a) Welke nieuwe functies heeft het product? b) Maak hieronder een tekening van het product. 17

18 TERUGKIJKEN Vraag 10 Waarom denk je dat juist dit product in 10 jaar tijd zo erg is veranderd? Vraag 11 a) Wat denk je dat de levensduur is van dit product? Leg je antwoord uit. b) Wat voor product zou het door jou onderzochte product in de toekomst kunnen opvolgen? Leg je antwoord uit. 18

19 BEOORDELEN Beoordelingspunten Leerling Begeleider Ja Nee Ja Nee 1) Is het onderzochte product in 10 jaar tijd erg veranderd? 2) Wordt door de ingevoegde afbeeldingen of tekeningen duidelijk hoe de vormgeving van het product in 10 jaar tijd is veranderd? 3) Zijn er zowel verschillen als overeenkomsten genoteerd als het gaat om de vormgeving van het product? 4) Is goed onderbouwd waarom het oude of nieuwe product mooier is vormgegeven? 5) Zijn de functies van het oude en nieuwe product nauwkeurig onderzocht? 6) Is er een idee aangedragen om het product nog verder te verbeteren? 7) Is uitgelegd hoe het product er over 10 jaar uit kan zien? 8) Is er een onderbouwde voorspelling gedaan over de levensduur van het onderzochte product? Beoordeling Naam begeleider: Handtekening: Datum: Feedback Cijfer 19