Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
|
|
- Theodoor Geerts
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Duits (2007) 1 Situering van het vak 1.1 Huidige situatie In de wereld van vandaag, en zeker in de zich ontwikkelende Europese Unie, zijn mobiliteit en grensoverschrijdende contacten meer dan ooit noodzakelijk geworden. Een opleiding tot meertaligheid moet aan deze noden beantwoorden. Een onderwijs met een duidelijk Europese oriëntatie moet dus de ontwikkeling van de taalcompetenties van zijn leerlingen ondersteunen en maakt meertaligheid tot een hoofddoelstelling. Duits is in Vlaanderen voor de meeste leerlingen de derde moderne taal die ze leren. Belangstelling of leergierigheid voor het vak Duits is bij leerlingen niet altijd aanwezig. Motivering voor Duits is dan ook een belangrijke taak van de leraar. Ze moet er mede voor zorgen dat de initiatie in de vreemde taal voldoende succesbelevingen garandeert, waarop in de derde graad kan worden verder gebouwd. Er moet dan ook optimaal gebruik gemaakt worden van de taalverwantschap tussen het Duits en het Nederlands en van de ervaring die leerlingen hebben opgedaan in het hanteren en beheersen van alle mogelijke vormen van leren bij het leren van Frans en Engels: gebruik van hulpmiddelen, gebruik van luister- en leesvaardigheidstrategieën, persoonlijke manieren van woordenschatverwerving, enz. 1.2 Beschikbare leerplannen Tweede graad Duits ASO alle studierichtingen: 2002/009 Leerplan voor één lesuur per week. Kon ingevoerd worden sinds september Licapnummer: D/2002/0279/009. Tweede graad Duits TSO Handel-talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur. Kon ingevoerd worden sinds september Licapnummer: D/2002/0279/010. Vanaf september 2005 maakte een lessentabelwijziging in Handel-talen meer Duits mogelijk. Om deze studierichting sterker te profileren kan men zowel in het eerste leerjaar als in het tweede 2 uur Duits aanbieden. Het huidige bovenvermelde leerplan is voor 1 tot 3 uur (30 tot 90 uur) bedoeld. Het bijkomende (complementaire uur) zal voor intensievere vaardigheidstraining kunnen worden gebruikt. Tweede graad Duits TSO Handel - complementair: 2002/010 Voor de invulling van de complementaire uren in deze studierichting kan het leerplan van de tweede graad Handel-talen worden gebruikt. Licapnummer: D/2002/0279/010. Tweede graad Duits TSO Toerisme - complementair: 2002/010
2 Voor de invulling van de complementaire uren in deze studierichting kan het leerplan van de tweede graad Handel-talen worden gebruikt. Licapnummer: D/2002/0279/010. Derde graad Duits ASO studierichtingen met component moderne talen: 2006/030 Twee uur per week + eventueel 1 door de school autonoom toe te kennen graaduur uit de cluster moderne talen. Is ingevoerd vanaf september 2004 in het eerste leerjaar en geldt vanaf september 2005 ook voor het tweede leerjaar. Licapnummer: D/2004/0279/035. Dit leerplan vermeldt al de specifieke eindtermen en bevat tips voor vakkenoverschrijdend werken in de vrije ruimte. Het werd aangevuld met een eenvormige inleiding met visie op moderne vreemde talen. Het is een leerplan voor tweemaal 2 uur. Als de school aan Duits een graaduur toewijst, worden de bijkomende lesuren voor intensievere vaardigheidstraining al of niet in vakkenoverschrijdend projectwerk gebruikt. Derde graad Duits ASO complementair, één uur per week Derde graad Duits ASO complementair, twee uur per week Omdat het VVKSO in het kader van de vrije ruimte in de lessentabellen voor de studierichtingen zonder de component moderne talen geen Duits aanbeveelt, biedt zij voor deze keuze geen leerplan aan. Enkel nog via de vakbegeleiders kan een adviesleerplan voor deze situaties verkregen worden. Voor de situatie met twee complementaire lesuren per week kan het leerplan voor de studierichtingen met de component moderne talen worden gebruikt (2004/035). Derde graad Duits TSO Secretariaat-talen: 2002/075 Drie uur per week. Kon vanaf september 2003 worden ingevoerd. Licapnummer: D/2003/0279/075. Derde graad Duits TSO Handel, Onthaal en public relations, Boekhoudeninformatica complementair, Informaticabeheer complementair: 2003/002 Twee uur per week. Kon vanaf september 2003 worden ingevoerd. Licapnummer: D/2003/0279/002. Derde graad Duits TSO Boekhouden-informatica complementair en Informaticabeheer complementair: 2003/005 Een uur per week. Kon vanaf september 2003 worden ingevoerd. Licapnummer: D/2003/0279/005. Dit leerplan is een adviesleerplan: voor leerplannen Duits in complementaire uren volstaat de goedkeuring van het VVKSO. Derde graad Duits TSO Toerisme:2003/004 Twee uur per week. Kon vanaf september 2003 worden ingevoerd. Dit leerplan heeft de status van een goedgekeurd leerplan. Derde graad Duits Hotel: 2003/003 Twee uur per week. Kon vanaf september 2003 worden ingevoerd. Licapnummer: D/2003/0279/
3 Alle bovengenoemde leerplannen, maar ook alle ongewijzigde leerplannen voor een aantal specifieke studierichtingen binnen TSO en BSO zijn op het net beschikbaar en kunnen gedownload worden via dan kiezen voor publicaties, leerplannen. 2 Professionaliteit 2.1 Vaardigheidstraining centraal Duits wordt in het secundair onderwijs in de eerste plaats aangeboden om vaardigheden te verwerven om sociaal contact te onderhouden met anderstaligen, voor studie- en researchdoeleinden tijdens de latere studies en loopbaan, voor professionele doeleinden in het bedrijfsleven, om de horizon via rechtstreeks contact met de anderstalige culturen te verruimen, om attitudes van openheid, communicatiebereidheid, intellectuele nieuwsgierigheid, kritische zin en verdraagzaamheid te ontwikkelen, om zich te ontspannen. Ontwikkeling van communicatieve en interculturele competentie in lezen, luisteren, spreken en schrijven (de vier basisvaardigheden) en in het interactieve samenspel daarvan, is voor alle leerlingen op alle niveaus en in alle graden een absolute prioriteit. Woordenschatverwerving is essentieel als bouwsteen voor de vaardigheidstraining. Het best wordt woordenschat concentrisch aangebracht en met behulp van taalstructuren (Redemittel). Binnen de TSO-richtingen in de derde graad dient een flink stuk van het aantal lestijden aan vaktaal te worden besteed. Grammatica staat in dienst van de vaardigheidstraining en dient om het leerproces te ondersteunen. De toepassing van een aantal grammaticale wetmatigheden is veel belangrijker dan het kunnen formuleren ervan. 2.2 Jaarplan en schoolagenda Een jaarplan is een realistische weerspiegeling van het leerplan: uit het jaarplan moet blijken dat alle onderdelen van het leerplan aan bod komen en evenwichtig over het jaar verspreid worden. Vermits de leerplannen Duits graadleerplannen zijn, is verticaal vakoverleg onontbeerlijk. In de schoolagenda van de leraar wordt best genoteerd welke onderdelen van de leerstof in de les behandeld werden en welke vaardigheden ingeoefend werden. Ook overhoringen en huiswerkopdrachten worden vermeld. 2.3 Vakgroepwerking binnen en buiten de eigen school Vermits de leerplannen Duits graadleerplannen zijn, dienen binnen de vakgroep duidelijke afspraken te worden gemaakt om de verticale samenhang te vrijwaren. Leerlijnen kunnen slechts uitgetekend worden, wanneer door de vakgroep nagedacht wordt over de longitudinale doelstellingen per studierichting. Om gelijkvormigheid in parallelgroepen te bewaren is ook horizontaal overleg een must. Maar ook overleg tussen de vakcoördinatoren Frans, Engels en Duits moet worden gestimuleerd: het komt het taalbeleid op school alleen maar ten goede. - 3
4 Vermits de vakgroep Duits in de eigen school meestal erg klein is, is het interessant om één keer per jaar schooloverstijgend een vakvergadering te houden. De pedagogische begeleiding organiseert ook twee regionale vakvergaderingen per schooljaar: daar hebben collega s de mogelijkheid elkaar te ontmoeten en materiaal uit te wisselen. Deze vakvergaderingen worden altijd tijdig in de Maandberichten meegedeeld. 2.4 Actieve werkvormen en ICT Uitleg, gegeven door de leraar, is belangrijk in het leerproces, maar volstaat voor leerlingen dikwijls niet. Er moeten activiteiten voorzien worden waardoor leerlingen de kans krijgen zich de leerstof eigen te maken. Wanneer de leerlingen zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun leerproces, gaan ze zich ook meer betrokken voelen. Ook de rol van de leraar verandert: naast zijn traditionele rol als expert zal hij ook optreden als coach om de leerlingen optimaal bij hun leerproces te begeleiden. Wanneer Duits binnen de vrije ruimte wordt aangeboden, is dit ideaal om projecten rond Begeleid Zelfstandig Leren te organiseren. In het leerplan derde graad ASO staan suggesties hieromtrent en ook bij staan bij Cursusmateriaal enkele (uitgewerkte) projecten. Het voorbije schooljaar stelden enkele leraren hun eigen projecten voor. Meer informatie hieromtrent bij de pedagogische begeleiding Duits. De informatie- en communicatietechnologie biedt aan de taalleraar nieuwe mogelijkheden om te werken in de richting van ontdekkend en zelfstandig leren. De computer kan ook een boeiend leermiddel zijn dat kansen biedt voor differentiatie. 2.5 Eindtermen Er zijn geen eindtermen ontworpen voor een situatie Duits als derde moderne vreemde taal. Wel zijn er specifieke eindtermen (SET) voor de derde graad ASO in richtingen met de component Moderne talen. Deze eindtermen Moderne talen hebben betrekking op kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes van leerlingen bij het leren van een vreemde taal. Er wordt naar verwezen binnen het leerplan Duits derde graad ASO. Net zoals voor de andere vakken zijn de vakoverschrijdende eindtermen (VOET) ook voor Duits van toepassing. Bij het werken aan de realisatie van de leerplandoelstellingen voor elke vaardigheid zullen de leerlingen ook kunnen werken aan de realisatie van een aantal VOET, vooral leren leren en sociale vaardigheden. Aan de realisatie van een aantal andere VOET zullen ze kunnen werken via het aangeboden tekstmateriaal en afhankelijk van de prioriteiten van de school en de begeleiding door de leraar. 3 Leermiddelen en vaklokaal Er is een zeer ruime keuze aan leermiddelen op de markt, vooral voor Duits in ASO, beperkter voor Duits in TSO, waar vaktaal in de derde graad een belangrijke rol speelt. Het materiaal dat door Vlaamse uitgeverijen werd verspreid is conform de leerplannen. Ook de Duitse uitgeverijen blijven interessant materiaal aanbieden. Vaak stelt dit de competentieniveaus binnen het Europees referentiekader centraal en het vaardigheidsmateriaal is daar dan ook op afgestemd. Meer en meer scholen werken met vaklokalen i.p.v. klaslokalen : de pedagogische begeleiding juicht dit alleen maar toe. Het spreekt dan ook vanzelf dat leraren in een vaklokaal Duits moeten kunnen beschikken over een CD/DV-speler, audioapparatuur, TV en een flink aantal vertalende woordenboeken. De beschikbaarheid van een aantal computers met internetaansluiting in het vaklokaal kan het onderwijs Duits alleen maar ten goede komen. - 4
5 - 5 4 Evalueren Het evalueren moet geïntegreerd zijn in het leerproces, het is geen doel op zich, maar staat in de eerste plaats ten dienste van het terugkoppelingsproces. Evaluatie biedt zowel voor de leerling als voor de leraar feedback. Bij een goede evaluatiepraktijk in de moderne talen is er altijd een directe correlatie tussen kennis en vaardigheden. Bij een goede evaluatiepraktijk is elke vaardigheidstoets in die zin ook altijd een kennistoets. Zo kunnen bijvoorbeeld lexicale rijkdom en grammaticale correctheid twee mogelijke parameters zijn bij de beoordeling van spreek- en schrijfopdrachten. Het verdient aanbeveling regelmatig te evalueren, leerlingen hebben recht op meer dan één moment van toetsing. Evaluatie is in principe een continu proces dat veel verschillende vormen kan aannemen. Die vormen behoren tot de autonomie van de school. Een systeem van gespreide evaluatie met permanente feedback biedt heel wat voordelen voor talen. De nieuwe didactische inzichten dwingen de leraar tot aangepaste evaluatie: bij actieve werkvormen, zelfsturend leren en vakkenoverschrijdende projecten dient men niet alleen het product te beoordelen, maar ook het proces. Daarbij spelen evaluatie van attitudes en zelfevaluatie van de leerling een belangrijke rol. Het gebruik van de SAM-schaal (attitudes) en het gebruik van vragenlijsten die leerlingen aanzetten tot reflectie op hun resultaat en aanpak (zelfevaluatie) zijn hier goede hulpmiddelen. 5 Beginnende leraren De begeleiding nodigt alle beginnende leraren uit tijdens twee dagen die speciaal voor hen bedoeld zijn. De eerste ontmoeting vindt plaats op 24 oktober 2007, de tweede op 27 februari Naast interactie rond enkele algemene thema s zoals klassenmanagement en waardebeleving, krijgen de beginnende leraren ook de kans de vakbegeleiders te ontmoeten. Aan de scholen wordt ook gevraagd de gegevens m.b.t. nieuwe leraren door te geven, zodat de vakbegeleider op het werkveld zelf een ontmoeting met de jonge collega s kan hebben. Het is anderzijds ook ontzettend belangrijk dat nieuwe leraren door hun oudere (vak)collega s goed worden opgevangen. Scholen waar al een systeem van peter- of meterschap en mentoraat bestaat, voelen zich hier heel goed bij. Ook de vakwerkgroep speelt hier een cruciale rol. 6 Varia 6.1 Community Duits op elov Leraren Duits met een elov-account worden uitgenodigd in de digitale community Duits elov-ideeën en -materiaal uit te wisselen en te bespreken. Ze kunnen ook via de communicatiekanalen contact met elkaar opnemen. De voornaamste bedoeling is echter interactief elov-materiaal uitwisselen: vragenpools, leereenheden en leerpaden. Via discussiefora met geavanceerde zoekmogelijkheden kun je vragenpools posten en downloaden. Een vragenpool is een geheel van interactieve oefeningen/vragen (bv. 30 vragen) rond één thema of item. Je kunt de vragenpool als bijlage in één van de pools (tweede graad, derde graad) opsturen.
6 Een leereenheid - maar ook een leerpad - bestaat uit verschillende componenten, uit teksten, afbeeldingen en tenminste ook een zelftoets. Je kunt ze (bij voorkeur samen met een beschrijvend stappenplan) verzamelen en als een exportbestand voor je collega's ter beschikking stellen. De procedure voor de uitwisseling wordt via een leerpad op het forum aangegeven. Om leraren op weg te helpen vind je in de community Duits ook voorbeelden van vragenpools en leerpaden. Het uitwisselingsplatform zou de leraar dus uitstekende diensten kunnen bewijzen bij zijn voorbereidingen. Uiteraard hangt het succes af van het feit of er voldoende mensen bereid gevonden worden om hun materiaal of hun ideeën via deze weg met anderen te delen. Ik zou dan ook een dringende oproep willen doen om hieraan intens te willen meewerken. Eigenlijk hebben wij als vakleraar Duits allemaal hetzelfde doel voor ogen: onze leerlingen in het minimum aan uren waarmee we ons moeten beredderen, zoveel mogelijk Duits aan te bieden, opdat zij zo efficiënt mogelijk in een Duitstalige omgeving of met Duitstalig materiaal zouden kunnen functioneren. Voor vragen en inlichtingen kun je terecht bij de communityleider van ons bisdom Leen Pil (leen.pil@gmail.com). 6.2 Deutschlern.net Deutschlern.net is ontwikkeld aan het Sprachen-Selbstlernzentrum van Navarro en wordt vanuit Vlaanderen mee richting gegeven. Oriënterend daarbij zijn het Europees referentiekader en de visieteksten rond taalbeleid. Het sluit ook aan bij de filosofie van het autonome leren. Het wil de gebruiker de kans bieden om op eigen tempo zijn vaardigheden te ontwikkelen. Via een aantal bijkomende tools wil het daarenboven de leerling uitnodigen zijn leerproces kritisch op te volgen en gedeeltelijk zelf in handen te nemen. Door de directe koppeling aan een Lehrerseite blijft een beperkte sturing mogelijk. Via het ingebouwde communicatieplatform en een goed uitgebouwd feedbacktool kan de leraar tenslotte elke leerling of leerlingengroep individueel begeleiden. Deutschlern.net leent zich ook uitstekend voor het werken met taalportfolio s. De leerling die zijn eigen taalparcours uittekent, kan hier terecht voor lees-, luister- en schrijfvaardigheidsoefeningen. Via de thematisch opgebouwde database kan hij daarenboven teksten kiezen die hem interesseren. Een keuze die hij in de inleiding op zijn portfolio of achteraf bij de bespreking van het portfolio kan motiveren. De lerende beschikt daarenboven over een online woordenschatschrift, waarin hij alle nieuwe woordenschat kan opslaan en ordenen. Via een aantal ingebouwde links kan hij bij elk woord de nodige grammaticale informatie of voorbeeldzinnen opvragen. Via het ingebouwde leerlingvolgsysteem kan de leraar elke leerling persoonlijk opvolgen: wie heeft wat gemaakt wanneer en met welk resultaat? Welke nieuwe woorden heeft hij opgeslagen? Aan welke discussies heeft hij deelgenomen? Hoe regelmatig heeft hij gewerkt? Hoe dikwijls heeft hij een oefening opnieuw gemaakt? Wie geïnteresseerd is, vindt een handleiding bij Deutschlern.net op de elov-community. Navigatieschema: Informatie (in het linkerframe) - Handleidingen (in het rechterframe) - Werken met Deutschlern.net. 6.3 Maandberichten Duits Maandelijks worden vanuit de diocesane begeleidingsdienst vakmededelingen naar de scholen g d. De pedagogisch begeleider geeft hierin informatie over nascholing, interessante leermiddelen, regionale vakvergaderingen, - 6
7 Het is voor de leraren een uitstekend middel om op de hoogte te blijven van de actuele situatie van het vak. Voor Duits worden via deze weg ook leermiddelen doorgegeven. De lectuur van de Maandberichten wordt dan ook sterk aanbevolen. Met de beste wensen voor een succesvol schooljaar! Marina Slegtinck Pedagogisch begeleider Duits Korte Veldstraat Bonheiden Tel.: marina.slegtinck.mb@kerknet.be - 7 P.S. Raadpleeg ook onder Vakdocumenten de algemene visie op het vak Duits.
Tweede graad Duits TSO Handel- talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur.
Vademecum Duits (2016-2017) 1 Situering van het vak 1.1 Huidige situatie Duits is in Vlaanderen voor de meeste leerlingen de derde moderne taal die ze leren. De start komt vrij laat, in het tweede jaar
Nadere informatieTweede graad Duits TSO Handel-talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur.
Vademecum Duits (2014-2015) 1 Situering van het vak 1.1 Huidige situatie Duits is in Vlaanderen voor de meeste leerlingen de derde moderne taal die ze leren. De start komt vrij laat, in het tweede jaar
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.
Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in
Nadere informatiePEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten
PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso
Nadere informatieENGELS. Zijn er nog vragen?
ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.
Nadere informatieDocumenten van de leraar
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE Documenten van de leraar SECUNDAIR ONDERWIJS Tijdens je opleiding tot leraar werd je geïnformeerd over o.a. de leerplannen die voor je vak(gebied)
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) In kolom 1 vind je 71 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieVAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017
VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017 SAMENSTELLING VAN DE VAKGROEP KEUZE WERKPUNTEN BESLISSINGEN VAN DE VAKGROEP PLANNING VERGADERINGEN 2014-2015 PLANNING VERGADERINGEN 2015-2016 PLANNING
Nadere informatieVlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Nieuwe leerplannen en lessentabellen met ingang van 1 september 2010 In de regel worden alle graadleerplannen (en bijhorende
Nadere informatie1 Draagwijdte...2. 2 Het leerplan...2. 2.1 Omschrijving en doelen...2. 2.2 Tips voor het gebruik van een leerplan...3. 3 De leermiddelen...
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2002-100 datum : 2002-08-28 gewijzigd : 2007-02-21 contact : Dienst Leren en Onderwijzen,
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde In kolom 1 vind je 67 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep aardrijkskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. De items komen onder
Nadere informatieBZL-groeipad BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN. Algemeen. Diocesane Pedagogische Begeleiding Bisdom Gent Werkgroep BZL
BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN Diocesane Pedagogische Begeleiding Bisdom Gent Werkgroep BZL 2005-2006 BZL-groeipad Algemeen Er is veel beweging in de opvattingen over leren. De accentverschuiving van kennisverwerving
Nadere informatieDocumenten van de leraar
KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN REGIO WEST-VLAANDEREN SECUNDAIR ONDERWIJS Documenten van de leraar Tijdens je opleiding tot leraar werd je geïnformeerd over o.a. de leerplannen die voor je vak(gebied) bestaan,
Nadere informatieMEDEDELING. Moderne vreemde talen in de B-stroom en in het bso. 1 Algemeen
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2010-021 datum : 2010-03-26 gewijzigd : 2014-02-06 contact : Dienst Leren en onderwijzen,
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken)
Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken) De vakgroep kan bestaan uit : 1 leraren die vak geven vanuit dezelfde discipline (vb. gezondheidsopvoeding, verzorging,
Nadere informatieLatijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen
Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Handelsschool Sint-Joris te GENT
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieVademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2015-2016
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2015-2016 Beste leraar, Aardrijkskunde is één van de vakken
Nadere informatieVademecum Frans 2015-2016. 1 Situering van het vak... 2 1.1 Talennota... 2 1.2 Peilingproeven en onderwijsspiegel... 2 1.3 Leerplannen...
Vademecum Frans 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Situering van het vak... 2 1.1 Talennota... 2 1.2 Peilingproeven en onderwijsspiegel... 2 1.3 Leerplannen... 3 2 Professionalisering... 3 2.1 Visietekst... 3 2.2
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum fysica en WW (2007) 1 Situering van de wetenschappelijke vakken 1.1 Begeleiding wetenschappen
Nadere informatieRealiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren
Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft
Nadere informatieORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams
ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 5 kernteams 1. Evalueren van leerlingen 2.Vakgroepwerking 3. Actief leren 5. Taalbeleid en GOK Kernteams 4. Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL
Nadere informatieDocumenten van de leraar
1 DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BRUGGE Secundair onderwijs Baron Ruzettelaan 296 8310 Assebroek tel. (050) 37 26 75 fax: (050) 35 45 08 e-mail: dpb@dpbbrugge.be www.dpbbrugge.be Documenten
Nadere informatieWat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:
Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat
Nadere informatieMODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD
MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum natuurwetenschappen (2008) 1 Situering van het vak natuurwetenschappen 1.1 Natuurwetenschappen
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Nederlands (2011) Inhoudsopgave Een leidraad voor beginnende leraren 1 Begeleiding
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*)
Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*) In kolom 1 vind je verschillende items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep. Ze zijn ingedeeld in 9 categorieën. Duid in kolom 2 aan
Nadere informatiePedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1
Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De
Nadere informatieKIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN
Katholiek Onderwijs Vlaanderen Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN 1. ONDERWIJSAANBOD - LEERPLANREALISATIE + -? OPMERKINGEN Leerplandoelstellingen
Nadere informatieVAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST
VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST NAAM VAN DE SCHOOL : SCHOOLJAAR : 2 VOORAF Het vak godsdienst wordt niet doorgelicht door de gewone onderwijsinspectie. Voor de levensbeschouwelijke vakken is er aparte
Nadere informatieVITAAL Plus 1 e graad
VITAAL Plus 1 e graad Krachtlijnen VITAAL Plus 1 e graad 1 Bouwstenen VITAAL Plus 1 e graad DIFFERENTIATIE TAALTAKEN AUTHENTIEKE COMMUNICATIEVE SITUATIES SCHOOLTAALWOORDEN VAARDIGHEDEN REMEDIËRING INTERCULTURALITEIT
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Inspirocollege te Houthalen-Helchteren 1
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatie19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO
Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen In 1993 door overheid ingevoerd Algemene, kwalitatieve doelen die aangeven wat leerlingen van een bepaalde leeftijd en onderwijsvorm moeten bereiken (ET) of nastreven (OD)
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten lichamelijke opvoeding (2012) 1 Algemene didactische en pedagogische berichten 1.1
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Natuurwetenschappen (2012-2013) 1 Situering van het vak Natuurwetenschappen 1.1 Natuurwetenschappen
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Franciscuscollege Handelsschool te Heusden-Zolder
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen In kolom 1 vind je 73 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wetenschappen. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan
Nadere informatieDAG VAN DE WISKUNDE. 20 november 2010 DE ACTUALITEIT VAN ONS WISKUNDEONDERWIJS GEVARIEERD AANBOD WISKUNDE-IMPULSDAG
DAG VAN DE WISKUNDE 20 november 2010 DE ACTUALITEIT VAN ONS WISKUNDEONDERWIJS 1 GEVARIEERD AANBOD 1. Hoogbegaafdheid: achtergronden - aanpak 2. Digitaal bord: didactisch gebruik 3. Statistiek met GeoGebra
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep plastische opvoeding
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep plastische opvoeding In kolom 1 vind je 75 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep plastische opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Jozefsinstituut te Geraardsbergen
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieBijeenkomst vakcoördinatoren november 2016
Bijeenkomst vakcoördinatoren november 2016 2 3 4 Naam van de spreker of dienst 1 Doelstellingen en verloop Zuurstof voor de vakcoördinator Informatie ontvangen/delen over het vak Nederlands Een visie op
Nadere informatieKIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS
KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieNieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2017
Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2017 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2017 progressief worden ingevoerd. nieuw leerplan
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum wiskunde (2008) 1 Situering van het vak In onze huidige lessen wordt wiskunde aangeboden
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Geschiedenis (2009) Beste collega s In de vele formele en informele contacten met leraren
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Organisatie & Communicatie (3de graad TSO) Leerlingprofiel Je wil in de hedendaagse samenleving een communicatieve, administratieve en organisatorische duizendpoot
Nadere informatieEen nieuw Koninklijk Besluit betreffende bedrijfsbeheer: gevolgen voor de scholen
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO Een nieuw Koninklijk Besluit betreffende bedrijfsbeheer: gevolgen voor de scholen 1 Inleiding Het getuigschrift
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieBIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN
BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN Gerrit Schuermans voor alle leraren De berichten die in de vorige mededelingen werden gepubliceerd en andere interessante informatie over de vakken biologie, chemie
Nadere informatieCLIL aso, wetenschappen derde graad. Johan Delbaere
CLIL aso, wetenschappen derde graad Johan Delbaere Proeftuinproject St.-Lodewijkscollege Brugge Situering van het project Ondersteuning KUL bij toetsen Interne ondersteuning en samenwerking Uitdagingen
Nadere informatieVAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST SECUNDAIR ONDERWIJS IN ALLE NETTEN
INSPECTIE EN BEGELEIDING LEVENSBESCHOUWELIJKE VAKKEN Rooms-katholieke godsdienst VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST SECUNDAIR ONDERWIJS IN ALLE NETTEN INLEIDING Het vakinformatiedossier (VID) is een
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij Instituut voor Secundair Onderwijs te Gent
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 60 Studiepunten 4 Ingeschatte totale 100 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Mededelingen LO september 2011 Aan de leerkrachten Lichamelijke Opvoeding Mogen wij a.u.b. vragen
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat
Nadere informatievormingsdag vakcoördinatoren/vakleerkrachten wiskunde & informatica
DON BOSCO ONDERWIJSCENTRUM Pedagogische begeleidingsdienst vormingsdag vakcoördinatoren/vakleerkrachten wiskunde & informatica 24 februari 2011 Verwelkoming en inleiding Materiaal downloaden website: begeleiding.dboc.be
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieLICHAMELIJKE OPVOEDING
LICHAMELIJKE OPVOEDING Dirk De Bock voor directies en leraren 1 Algemene didactische en pedagogische berichten De overheidsreglementering in verband met documenten bij de lesvoorbereiding is beperkt: de
Nadere informatieHier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter beschikking stelden. Het bevat o.a.:
Vernieuwde website 1 Ondersteuning lesmateriaal Hier zijn er vier mogelijkheden. Technische activiteiten 1ste graad Hier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter
Nadere informatieDOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT Inhoud...1 1 VOORSTELLING VAN DE LESSENTABELLEN...2 1.1 De kolom Leerplannummer...2 1.2 De kolom B/S/C (niet
Nadere informatieInformatica dactylografie (2008)
Aartsbisdom Mechelen Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Informatica dactylografie (2008) SITUERING VAN HET VAK ALGEMENE VISIE OP HET VAK INFORMATICA IN HET
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieHoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/2008
Hoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/28 Met de talenbeleidsnota De lat hoog voor talen. Goed voor de sterken,
Nadere informatieHet verhaal van school 1
4 - gelijke onderwijskansen scheppen door (school)taalvaardigheid te bevorderen: het proces op gang zetten Het verhaal van school 1 Een school met een 500-tal leerlingen in ASO, TSO en BSO, heeft vooral
Nadere informatieSTUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016
STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Engels (2012-2013) 1 Situering van het vak Het hoeft geen betoog dat het vak Engels een
Nadere informatieDAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie
Nadere informatieLEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d
LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d 1 Leerplannen Eerste graad A-stroom (D/2009/7841/003) In voege sinds 1 september 2009 Tweede graad KSO/TSO (D/2002/0279/048) In voege sinds 1 september 2002
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Moderne Talen (3de graad ASO) Leerlingprofiel Wat krijg je als je in Frankrijk un pistolet vraagt? Wist je dat het Franse woord mannequin van het Nederlandse manneken
Nadere informatieHet flexibele informaticapakket
MS6727/1/2 Het flexibele informaticapakket 4 GEACTUALISEERDE LEERWERKBOEKEN www.uitgeverijaverbode.be/stem www.uitgeverijaverbode.be/desktopper ( ( evolueert Desktopper Windows 10/Office 2016 is een informaticapakket
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde In kolom 1 vind je items waaraan je kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën: 1 Vakgroep en vakgroepwerking 2 Leerplanrealisatie
Nadere informatieHandout PrOfijt. - Versie 1.1 - Versie: 1.1 Datum: 09-04-2014 Mike Nikkels / Olav van Doorn
Handout PrOfijt - Versie 1.1 - Versie: 1.1 Datum: 09-04-2014 Auteur(s): Mike Nikkels / Olav van Doorn 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Inleiding... 3 3 Algemeen... 3 4 Visie op PrOfijt... 4 5 Techniek...
Nadere informatieJeannine Van Assche. Stepping Stones. Leerboek en werkboek STEPPING STONES
Jeannine Van Assche Stepping Stones Leerboek en werkboek 1 Table of contents The first lesson Chapter 1 Me, myself and you Chapter 2 Crazy critters Chapter 3 Let s ch@t Chapter 4 My way of life Chapter
Nadere informatieLESSENTABELLEN VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS
LESSENTABELLEN VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS TWEEDE GRAAD KSO DERDE GRAAD KSO VANAF HET SCHOOLJAAR 2004-2005 September 2004 LICAP BRUSSEL LESSENTABELLEN TWEEDE GRAAD KSO DERDE GRAAD KSO LICAP BRUSSEL September
Nadere informatie~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)
~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de
Nadere informatieSCHOOLEIGEN VISIE OP KWALITEITSVOLLE VAKGROEPWERKING
SCHOOLEIGEN VISIE OP KWALITEITSVOLLE VAKGROEPWERKING SCHOOLJAAR 2015-2016 1. Visie op kwaliteitsvolle vakgroepwerking Een school beschikt over voldoende beleidsvoerend vermogen als ze in staat is om zelfstandig
Nadere informatieLAND- en TUINBOUW. Erik De Bou. voor leraren (Labo) biotechniek. Netwerk leraren biotechniek 3de graad: ( )
LAND- en TUINBOUW voor leraren (Labo) biotechniek Netwerk Leraren Biotechniek Netwerk leraren biotechniek 3de graad: (2010-2011) Doelstellingen Vormen van leraren biotechniek 3de graad. Uitwisselen van
Nadere informatieVakverantwoordelijke wiskunde (gedetacheerde leerkracht)
Vakverantwoordelijke wiskunde (gedetacheerde leerkracht) Master diploma Functieomschrijving AHOVOKS Sint-Joost-ten-Node Contractueel bepaalde duur Voltijds De Examencommissie zoekt een vakverantwoordelijke
Nadere informatie(op vraag van VVKSO, dienst Leren en Onderwijzen, publiceren wij dit bericht)
Johan Delbaere Vakbegeleider Engels Tel. 050 33707 johan.delbaere@vsko.be Mededelingen maart 2013 (op vraag van VVKSO, dienst Leren en Onderwijzen, publiceren wij dit bericht) Aan de collega s moderne
Nadere informatieCartografische competenties
Cartografische competenties Omgaan met competentiegericht onderwijs, leerlijnontwikkeling en gedifferentieerd leren via kaartwerk Mercatorsymposium, 28 april 2012 Dirk Coolsaet = bekwaamheid tot efficiënt
Nadere informatieORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams
ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 6 kernteams Evalueren van leerlingen Vakgroepwerking Actief leren Talita kumi Taalbeleid en GOK Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL Pad: www.vicog.be
Nadere informatieSpecifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: niet
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Onze-Lieve-Vrouw-Presentatie, secundair onderwijs 1 te SINT-NIKLAAS
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het V.T.I. te Deinze
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatie