2 maart 2015 Aankondiging Vlaamse regering: Intendant zal overkapping onderzoeken. Context? Antwerpse debat over mobiliteit 1-5

Transcriptie

1 Horta 21 mei 2015 Kaderschets straten-generaal en Ademloos voor de opdracht van de overkappingsintendant, met aandacht voor hoofd- en terugvalscenario s combinatie overkapping/3 de Scheldekruising

2 2 maart 2015 Aankondiging Vlaamse regering: Intendant zal overkapping onderzoeken Context? Antwerpse debat over mobiliteit 1-5

3 Antwerpse debat over mobiliteit 1 Vraag om overkapping ring even oud als protest tegen Oosterweelverbinding en pleidooien voor alternatieven Overkapping dus geen nieuw gegeven in Oosterweeldebat Opdracht intendant verengen tot overkappingsonderzoek doet debat geweld aan

4 5 februari 2004 BorgerhouDt van Mensen: nota Herwonnen stad (18 blz.) Onderbouwd pleidooi voor overkapping Antwerpse ring ter hoogte van Borgerhout

5 Overkappingscampagne BorgerhouDt van Mensen

6 6 september 2005 Persconferentie straten-generaal: blijf van die ring weg met de geplande derde Scheldekruising!

7 Blijvertje straten-generaal-tracé 2005 Oosterweel-Noord 2011

8 Twee weken later Ringparkfeest, 18 september 2005

9 Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen, september 2006 Overkapping Antwerpse ring: te onderzoeken Berchem Station Cogels Osylei Posthofbrug Diksmuidelaan 2015 straten-generaal

10 2012 straten-generaal

11 Meccano, 2010: overkapping integraal onderdeel van plan

12 Overkapping bij Meccano: Ringpark De Groene Vesten! Lengte tunnels: 6,2 + 2,2 km Gewonnen gebied: 146 ha Bouwoppervlakte: 33 ha Sportpaleis Kathedraal Centraal Station Rivierenhof Berchem Station 2011 straten-generaal

13 Antwerpen Oost Lt. Lippenslaan Zurenborgbrug 2010 straten-generaal

14 Westtangent: sanering snelweghoefijzer rond Zwijndrecht VTB-VAB Carrefour Burcht N70 Fort Zwijndrecht * Ondergrondse westtangent Meccano: leidt tot afname verkeersvolume op E17 en E34 * Geen nood aan parallelwegen bij E34 en Vlietbos Nieuwe gevangenis 2010 straten-generaal

15 E17 ter hoogte van Zwijndrecht/Burcht bij Meccano: faciliteren overkapping Spreiding verkeer (cijfers avondspit) Vereenvouding open afrit

16 Ontwerpstudio Groene Singel, 2011 Arkitektur- og Designhøgskolen Oslo

19 AHO 2011 Ringland 2015

20 Huidige plannen zelfde knoop met Oosterweel:

24 Conclusies overkappingsonderzoek luchtkwaliteit, geluid, ruimtegebruik, barrièrevorming Vooral zone Berchem Merksem : - positieve impact - invloedszone grootst bij lange overkapping - enkel mogelijk mits - goed werkende tangenten (doorgaand) - reductie complexiteit Ring (lokaal)

25 : Uit de ban van de Ring Ringland

26 December 2013: kennisgeving plan-mer A102/R11bis: BAM-tracé maakt Ringland onmogelijk Aansluiting Oosterweelverbinding op Antwerpse ring niet compatibel met concept Ringland

27 Oosterweelverbinding: - toename complexiteit ringzone Noord-Oost - onmogelijkheid overkapping ( niet compatibel ) - gestapelde tunnels in Straatsburgdok: duur en quasi onuitvoerbaar + Royerssluis 3 jaar lang sluiten? - werfchaos: jarenlang georganiseerde files op de ring - na oplevering: 50% meer verkeer op oostelijke ring

28 1995 Nota Prioriteiten der prioriteiten: nieuwe autostrade door de stad 2003 Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel 2005 bekendmaking BAM-tracé/Oosterweelverbinding ALTERNATIEVEN : straten-generaal-tracé + overkapping BorgerhouDt van Mensen (2 km) 2009: Arup/SUM-tracé = optimalisering SG-tracé + overkapping zone Sportpaleis 2010: Meccanotracé + overkapping ring (6 km) 2011: Oosterweel-Noord = SG-tracé 2012: Uit de Ban van de Ring: ringtracé + overkapping ring 2014: Ringland (12 km) Regeringen blijven al die tijd vasthouden aan BAM-tracé zonder overkapping

29 Nieuwe wending, recentelijk Overheden nu ook klaar voor en/en: = derde Scheldekruising + overkapping ring Dit is de vrucht van tien jaar sensibilisering

30 Antwerpse debat over mobiliteit 2 Ook debat over gezondheid, stadsontwikkeling, openbaar vervoer en slimme sturing

31 Ademloos maart 2008 Gezondheid op de voorgrond

32 NO2 stikstofdioxide Antwerpen, 2012

33 Perimeter: afstand tot verkeer longgroei Gauderman et al., The Lancet, 2007

34

35 Lobroekdok met Lange Wapper,

36 Lobroekdok bij straten-generaal-tracé Ontwerpend onderzoek stad Antwerpen, 2009

37 Lobroekdok bij Meccano, 2010

38 Lobroekdok bij Ringland, 2015

39 Lobroekdok bij Oosterweelverbinding, 2015

40 Even verderop, bij Oosterweelverbinding, 2015

41 Openbaar vervoer? Regeringsbeslissing 24 september 2010: tramverlengingen 2012 straten-generaal

42 Actiegroepen gaan al jaren stap verder: stadsregionaal netwerk OV trein + tram Meccano, 2010 Ringland, 2015

43 Masterplan Meccano (2010) = stadsregionaal lighttrainnet OV-transferia in randstad = duurzame stadsontwikkeling * Sterke overstapknopen: regionaal niveau naar stadsniveau * Doorstroom op assen naar centrumzone * P&R-infrastructuur Kapellen Ekeren Schoten Beveren Mortsel Boechout Hemiksem Kontich 2010 straten-generaal

44 Reële kost/toegevoegde waarde modi

45 Slimme sturing: voortschrijdend inzicht Masterplan jaargang 2005: (domme) tol aan Oosterweel Arup/SUM: aanbeveling gedifferentieerde tol aan drie Scheldekruisingen Meccano: trajectheffing Plan-MER Oosterweel: gedifferentieerde tol Ringland: stadstol

46 Gaat voor actiegroepen al jaren om veel meer dan om debat over brug of tunnel Publieke opinie nu ook klaar voor en/en: = mobiliteit & leefkwaliteit in de stad Dit is de vrucht van tien jaar sensibilisering

47 Antwerpse debat over mobiliteit 3 April 2015: Ringlandstudies

48 Meerwaarden uitwerking ondergrondse verkeerswisselaars, zowel conceptueel als qua omgang met de tunnelrichtlijn: oplossingsgericht, stap vooruit relevante algemene mobiliteitsanalyse, incluis klemtoon op noodzaak modal shift valabel alternatief voor R11bis waardevol, concreet VITO-rapport luchtkwaliteit (106 blz.) onderbouwde agendering stadstol De volledige overkapping is realistisch. Ze moet er komen.

49 Aandachtspunten luchtkwaliteit: onder de kap + tunnelmonden dimensionering: zich hoeden voor overcapaciteit op R1 (aanzuigeffecten) Kennedytunnel: achilleshiel

50 Luchtkwaliteit Ringland (VITO, april 2015)

51 Remediëring Aanpak aan de bron: filter wagen Maatregelen in de tunnel en aan de portalen: captatie uitstoot faciliteert dit, cfr. suggesties VITO Pieken aan de tunnelmonden minimaal houden door doorgaand verkeer maximaal weg te houden uit tunnels in de stad relevantie derde Scheldekruising

52 Studie Vectris, april 2015 Vergelijking actuele Ring met Ringland Capaciteit Ringland + (richting Nederland Gent) % ( Oosterweel) + 50 %

53 Snede Ringland t.h.v. Borgerhout

54 Capaciteit Ringland aan Sportpaleis: voertuigen/uur Vergelijking met resultaten plan-mer Oosterweelverbinding: Oosterweel /uur 18 baanvakken Meccano /uur 13 baanvakken

55 Kennedytunnel bij Ringland Blijvende concentratie druk twee aanvoerwegen (E17 en E34) op 1 Scheldekruisende plek Voorsortering SRW/DRW: vertragend effect op verwerking volume Verwachte groei Scheldekruisend verkeer REF000 in plan-mer OWV (cfr. cijfers Federaal Planbureau): personenverkeer 37% en vrachtverkeer 48% (doorgaand + havengroei Linkeroever) Hoofdfuncties derde Scheldekruising: doorgaand vrachtverkeer + woon-werkverkeer haven Robuustheid bij calamiteiten: rerouting? ADR?

56 Studie Vectris, april 2015 Groei in 2020 Groei bevolking in Antwerpen Groei diensten en tewerkstelling in Antwerpen Personenverkeer stijgt in de spitsen tot 116 % Vrachtverkeer verdubbelt Groei van tewerkstelling in haven (zonder openbaar vervoer verbindingen) => groei van aantal Scheldekruisingen met auto in spits

57 3 de Scheldekruising en Ringland Ringlandkrant blz.10: Spreiding van oeverkruisend verkeer noodzakelijk Maar: niet-compatibiliteit Ringland met die ene Scheldekruising op BAM-tracé daarentegen: compatibiliteit Ringland met 3 andere alternatieven, die elk ook betere benutting van A102 met zich meebrengen + grotere ontlasting noordelijke ring

58 Aandachtspunten luchtkwaliteit: onder de kap + tunnelmonden dimensionering: zich hoeden voor overcapaciteit op R1 (aanzuigeffecten) Kennedytunnel: achilleshiel Nood aan remediëring door verfijning en versterking Ringlandconcept Sleutel daarbij: doorgaand (vracht)verkeer maximaal weghalen van KT en huidige ring i.p.v. blijvend aanvoeren naar hart van agglomeratie

59 Antwerpse debat over mobiliteit 4 Welke Scheldekruising?

60 Standpunt actiegroepen Niet op het BAM-tracé, want Oosterweelverbinding: - is de vrucht van partijdige besluitvoering, ten nadele van alternatieven die op vlak van leefbaarheid beter scoren (verzoekschrift RvS 15 juni 2015) - verankert doorgaand verkeer in de stad (waterhoofd aan oostelijk deel van R1) - hypothekeert overkapping - vernietigt Noordkasteel - vernietigt Sint-Annabos (slibstort) - betekent tijdens aanleg jarenlange verkeerschaos op Antwerpse ring (onderbelicht)

61 Bezwaarschrift augustus 2014 bij openbaar onderzoek GRUP Oosterweelverbinding Raad van State juni 2015

62 Vlaamse regering kiest op 14 februari 2014 voor Oosterweel met gedifferentieerde tol Alternatieven echter niet met deze exploitatievariant doorgerekend Plan-MER deelrapport 4 p.260:

63 Gevolgen van het niet doorrekenen van de scenario s Meccano en Oosterweel-Noord met gedifferentieerde tol? Die zijn verregaand, want voor de vergelijking van beide alternatieven leidt dit tot een waslijst van kennislacunes: - resultaten op vlak van mobiliteit: niet gekend - resultaten op vlak van luchtkwaliteit: niet gekend - resultaten op vlak van geluid: niet gekend - resultaten op vlak van MKBA: niet gekend (cfr. MKBA-rapport p.96) - Een correcte, wetenschappelijk verantwoorde afweging voor al deze parameters wordt onmogelijk. Hooguit kunnen appels met peren worden vergeleken, wat sindsdien gebeurt.

64 Persbericht straten-generaal 16 februari 2014 Reparatie MER-rapport Oosterweelverbinding biedt uitweg voor Vlaamse regering Alsnog op korte termijn alternatieven doorrekenen met gedifferentieerde tol kan jarenlange procedureslag voorkomen = communicatie twee dagen na regeringsbeslissing

65 Meccano en Oosterweel-Noord met gedifferentieerde tol (beperkte VVC-studie mei 2014, na plan-mer) 1. Kennedytunnel wordt in voldoende mate ontlast 2. De zones Zwijndrecht/Burcht (bij Meccano) en Luchtbal/Sportpaleis (bij allebei) worden aanzienlijk minder belast dan met het BAMtracé 3. Derde Scheldekruising met 2 x 2 rijstroken volstaat, wat de kostprijs drukt Wat blijft ontbreken zijn de eveneens gevraagde kaarten luchtkwaliteit en geluid voor Meccano en Oosterweel-Noord met gedifferentieerde tol.

66 Aantal voertuigen KT en 3 de SK Ochtendspits Gedifferentieerde tol (VVC, mei 2014) Huidig Oosterweel Meccano KT 5300/ / / de SK -/- 3580/ /2220 R1L bal 5880/? 6960/? 5880/? E17ZW 3760/? 3170/? 2170/? Capaciteit KT en 3 de SK: 5400/5400 (2 x 3 rijstroken)

67 Effecten gedifferentieerde tol en Oosterweel Oosterweel onttrekt overdreven veel verkeer aan Kennedytunnel, met als gevolg: - Kennedytunnel sterk onderbenut - Scheve verhouding Oosterweel/Kennedytunnel - Verleggen verkeersdruk van Kennedytunnel naar het hart van de agglomeratie = reden waarom straten-generaal inmiddels al tien jaar derde Scheldekruising door de haven bepleit in plaats van door de stad.

68 Verleggen druk van Kennedytunnel naar hart van agglomeratie in Oosterweelscenario blijkt ook uit naakte modelleringen plan-mer: Oosterweel /uur 18 baanvakken Meccano /uur 13 baanvakken

69 Gedifferentieerde tol (studie mei 2014) Ontlasten onderliggend wegennet? Bij Oosterweelverbinding Bij Meccano

70 Persbericht straten-generaal 26 juni 2014 Eerder concludeerde het plan-mer al dat de Meccano beter scoorde dan het BAM-tracé op het vlak van leefbaarheid. Dit nieuwe rapport bevestigt nogmaals dat het BAM-tracé niet de manier is waarop je een mobiliteitsprobleem aanpakt, noch een manier om de leefkwaliteit in Antwerpen te bevorderen. Laat staan om het overkappen van de ring ter hoogte van Luchtbal en het Sportpaleis te vergemakkelijken.

71 Alternatieve Scheldekruisingen scoren overigens goed op mobiliteit - Plan-MER deelrapport 4, p.129: Conclusies Alternatief Meccano Beoordeling alternatief De realisatie van het Alternatief Meccano : o Beperktere knelpunten o Robuustere ringstructuur o Mogelijkheid om de R1 zuid-oost te vermijden via dubbele Scheldekruisingen, die echter de druk op de tunnels weer verhogen De nieuwe ringstructuur resulteert in een : o Verbetering doorstroming doorgaand verkeer (daling trajecttijden met 20-32%) o Verbetering bereikbaarheid van de deelgebieden van de Antwerpse regio (daling trajecttijden van buiten het PSGB met 14-22%) o Verbetering bereikbaarheid haven (daling trajecttijden van buiten het PSGB met 17-25%) o Positief effect op verkeersveiligheid op het onderliggend wegennet (daling verkeersdrukte met 3-5%) o Positief effect op verkeersleefbaarheid op het onderliggend wegennet (daling verkeersdrukte met 3-5%)

72 Plan-MER deelrapport 13 Meccano en Oosterweel-Noord kunnen op verkeerskundig vlak als volledig gelijkwaardig beschouwd worden. = globaal correct, met lokale verschillen

73 Noordkasteel, Sint-Annabos, Vlietbos/Rot: collateral damage Oosterweel

74 Noordkasteel: zoek de verschillen Oosterweel Meccano

75 Royerssluis Amerikadok Kerk van Oosterweel Noordkasteel 2012 straten-generaal

76 Fotoboek, 12 maart 2015

77 Sint-Annabos Blokkersdijk Charles De Costerlaan Blancefloerlaan 2012 straten-generaal

78 Plan-MER deelrapport Eindbeoordeling voor leefbaarheid Vastgesteld kan worden dat Meccano globaal over het hele studiegebied genomen beter scoort dan Oosterweel in de vergelijkbare scenario s die doorgerekend zijn. Op basis van de resultaten van de verkeersmodellering kan aangenomen worden dat Oosterweel-Noord steeds een tussenpositie inneemt tussen Meccano en Oosterweel. Vaststellingen door ons: - die tussenpositie ligt dichter bij Meccano dan bij Oosterweel - verschil met Meccano gevolg van impact op woonkernen Linkeroever en Zwijndrecht voor lucht- en geluidseffecten (cfr. blz. 97) - Verschil ook: impact op groengebieden Noordkasteel, Sint-Annabos en het Vlietbos/het Rot

79 Oosterweel-Noord

80 Plan-MER Oosterweelverbinding 6 februari 2014, rapport 2 p.82 Tracé straten-generaal uit project-mer februari 2007:

81 Plan-MER deelrapport 12:

82 Plan-MER deelrapport 12:

83 Plan-MER Oosterweel februari 2014

84 = Oosterweel

85 = Meccano

86 = Oosterweel-Noord

87 Sympathie voor Oosterweel-Noord = straten-generaal-tracé van 2005 Oosterweel = blijft weg van R1 ( hypotheek op overkappen) = logische aansluiting op A102 Maar: = impact op Noordkasteel (beperkter dan OWV) = impact op Sint-Annabos (bagger rivierbedding) = weinig zinvol Oosterweelknooppunt = geen aansluiting op Noorderlaan, nochtans zinvol = bochtstralen: technische haalbaarheid + veiligheid?

88 Oosterweel-Noord aan Noordkasteel

89 Aannemelijk betere uitvoeringsvariant 2009: Arup/SUM-tracé

90 Juni 2009: Arup/SUM-tracé

91 Juni 2009: Arup/SUM-tracé

92 Mei 2015: Arup/SUM-tracé + A102

93 Uit de hele oude doos Startnota Oosterweel september 1998: basistracé afdeling Zeeschelde Linkeroever en Scheldetunnel: locatie A/S-tracé

94 A/S-tracé Sint-Annatunnel Boortunnel 4,3 km, plafond 37 m onder maaiveld Dwarsverbindingen elke 100 m Interventieschacht halfweg tunnel 2x3 rijstroken = diameter 15 m = 2,7 miljard 2x2 rijstroken = diameter 11 m = 2,2 miljard (vgl. Westerscheldetunnel 6,6 km, 2x2, 750 miljoen, prijspeil 2003) Geen droge bouwkuip nodig Geen bagger/slib, wel Boomse klei Oplevering: eind 2022 (idem Oosterweel)

95 Westerscheldetunnel vergelijkbaar Example of good practice

96 Plan-MER Oosterweelverbinding 6 februari 2014, rapport 2 p.83 Tracé Arup/SUM (A/S) uit studie maart/juli 2009:

97 Plan-MER Oosterweelverbinding 6 februari 2014, rapport 2, bijlage Drie uitvoeringsvarianten van eenzelfde tracé: 1. straten-generaal-tracé (2005) 2. Arup/SUM-tracé (2009) 3. Oosterweel-Noord (2010) Indien er een relatie is indien tracés op hoofdlijnen samenvallen, desgevallend in een andere uitvoeringsvariant (b.v. brug i.p.v. tunnel) kunnen deze historische tracés op deze manier op hoofdlijnen als mee beoordeeld beschouwd worden in dit plan- MER-proces (p.72) Arup/SUM-tracé bijgevolg mee beoordeeld in plan- MER, procedureel dus geen nieuw tracé

98 Antwerpse debat over mobiliteit 5 Plan B voor A Zoektocht naar de landing Of nog: de verzoening van driemaal second best als uitweg voor patstelling?

99 Contouren van mogelijke toenadering = contouren opdracht intendant Regering: bereidheid loslaten Oosterweelverbinding, ondanks overtuiging van kwaliteit ervan straten-generaal/ademloos: bereidheid loslaten Meccano, ondanks overtuiging van kwaliteit ervan ==> mogelijke terugvalposities liggen dicht bij mekaar en hebben bewezen kwaliteiten: Oosterweel-Noord en Arup/SUM-tracé ==> voorwaarden: beide middentracés ernstig mee te nemen door overkappingsintendant + voorbereidende werken Oosterweel on hold (anders functie lege doos) Ringland: bereidheid toevoegen derde Scheldekruising

100 A12 E19 NT E34 Ringland 2 A102 WT E313 E34 Ringland 3 Ringland 1 E17 A12 E19

101 A12 E19 A/S E34 Ringland 2 A102 WT E313 E34 Ringland 3 Ringland 1 E17 A12 E19

102 A12 E19 SG/ON E34 Ringland 2 A102 WT E313 E34 Ringland 3 Ringland 1 E17 A12 E19

103 A12 E19 NT A/S SG/ON E34 Ringland 2 A102 WT E313 E34 Ringland 3 Ringland 1 E17 A12 E19

104 Scheldekruising door haven = in 2005 (straten-generaal), 2009 (Arup/SUM), 2010 (straten-generaal/forum2020) en 2011 (Van Remortel) op tafel gelegd als alternatief voor het BAM-tracé Vormt bypass rond de stad in plaats van erdoor, takt telkens aan op A12/E19 i.p.v. op huidige ring aan Deurne/Merksem hypotheek overkapping ring Werkt goed op vlak van mobiliteit: studies Arup/SUM, TML, MER Biedt alternatief voor Kennedytunnel + ontziet woongebieden (in meer of mindere mate) Basis voor maatschappelijk draagvlak: 10 jaar debatrijping

105 Laatste puzzelstukken ontbreken nog vooraleer definitieve keuze i.v.m. plek, capaciteit, ontsluiting en inbedding van een van de drie haventracés kan worden gemaakt: - doorrekeningen met gedifferentieerde tol op vlak van mobiliteit, luchtkwaliteit en geluid (binnen MER-procedure: afkeuring + nieuwe goedkeuring) - technische uitwerking van deze alternatieven tot op niveau van Oosterweelverbinding (cfr. studie door TV ROTS): kostprijs, veiligheid, werf - concretisering milderende maatregelen op Linkeroever en Zwijndrecht: slib, overkapping, geluidswallen,

106 2 juli 2015: spreekrecht Vlaams parlement

107 Bouwstenen voor een plan B Ringland + A102 + noordelijke Scheldekruising Meccano of Arup/SUM of Oosterweel-Noord + hoogwaardig fietsnetwerk gekoppeld aan intelligent uitgebouwd en performant netwerk openbaar vervoer (tramverlengingen, express netwerk voorstadstreinen) + eventueel: Westtangent Daarop ruggengraat nieuwe stadsontwikkeling enten: - ruimtewinst zone R1 (bovenop en naast overkapping) - woon/werkverdichting rond knooppunten openbaar vervoer in die zone en in de voorstedelijke gebieden - groengebieden en open ruimte i.p.v. bijkomende verkeerswisselaars

108 Bronmateriaal onderzoek intendant, minstens deze 3 studies als pijlers Arup/SUM-studie juni verbeterde plan-mer OWV, incl. integratie Meccano, A/Stracé & Oosterweel-Noord met gedifferentieerde tol +

109 Op hoop van zegen