Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders

Transcriptie

1 Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders Hester van Bommel; Pharos Yibark Tesfamichael Misgane & Nazar Merzorian Sleutelpersonen Gezondheid Statushouders Nizar Ali Badr Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouder 9 oktober 2017

2 Programma Achtergrond Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders Wat weten we over de gezondheid van statushouders? door Hester van Bommel, Pharos Inzicht en advies gezonde leefstijl Eritrese vluchtelingen door Yibark Tesfamichael Misgane, Sleutelpersoon Gezondheid Statushouders Inzicht en advies gezonde leefstijl Iraakse vluchtelingen door Nazar Merzorian, Sleutelpersoon Gezondheid Statushouders Met elkaar in gesprek: - Zijn er goede voorbeelden en interventies? - Wat kan jou helpen? (kennis, vaardigheden etc.) - Wat is de rol van de buurtsportcoach? Waar loop je tegenaan? Terugkoppeling & afsluiting Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 2

3 Achtergrond Afspraken Rijk VNG verhoogde asielinstroom Bestuursakkoord november 2015 Uitwerkingsakkoord april 2016 Januari 2016: 2 Kennissyntheses Pharos in opdracht van VWS 1. Onderzoek doen naar te verwachten gezondheidsrisico s van statushouders 2. Naar benodigde zorgondersteuning en preventie van gezondheidsproblemen: Nov. 2016: Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders Praktisch ondersteuningsprogramma kennisdelingsprogramma Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 3

4 Ministerie van VWS Ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders Kennisdelingsprogramma gezondheid statushouders Ondersteuning aan gemeenten door Regiocoördinatoren Gezondheid Statushouders in 25 regio s - Activatie & participatie - Gezonde leefstijl - Mentale gezondheid - Seksuele gezondheid - Jeugd - Infectieziekten - Kennisvragen professionals - Actieve rol statushouders Looptijd nov 2016 mei 2018 Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 4

5 Over wie hebben wij het? Grote aantallen Snellere doorstroming na een status binnen een gemeente Veel nareizigers (gezinshereniging) Relatief jong populatie Veerkracht, wil iets van het leven maken Gezondheidsachterstand opgelopen tijdens de vlucht Gezondheidszorg in land van herkomst Taakstelling gemeenten: 1 e helft e helft e helft e helft e helft e helft Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 5

6 Landelijke opbouw populatie statushouders Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 6

7 Welke gezondheidsrisico s zijn er als het gaat om statushouders? 1. Chronische aandoeningen 2. Tandheelkundige problemen 3. Infectieziekten 4. Psychische problematiek 5. Middelengebruik 6. Seksuele en reproductieve gezondheid 7. Gezondheid vluchtelingen jeugd 8. Sociale problemen, sociaal domein Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 7

8 Chronische aandoeningen 2-4 hoger risico op diabetes ( Afghanen, Iraniërs, Somaliërs, Syriërs) Meer hart- en vaatziekten (oudere Syrische mannen) Hoger risico op COPD (Syrische mannen) Hoog risico op chronische pijn Factoren van invloed op chronische aandoeningen: Leefstijl (weinig bewegen, ongezond eten, roken) Chronische stress Gezondheidsvaardigheden Van belang: Gezondheidsvoorlichting: voeding, middelengebruik Bewegen Kennis Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 8

9 Psychische problematiek PTSS en/of Depressie (13-25%) Suïcide Geheugen & concentratie Factoren van invloed op psychische problematiek: Traumatische ervaringen, leeftijd, sociale steun, opleiding en werk, lengte verblijf in AZC, beheersen Nederlandse taal, beschikbaarheid van zorg Van belang: Vroegsignalering Voorlichting Taboedoorbreking Participatie Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 9

10 Jeugd Hoger risico op overgewicht Hoger risico op sociaal emotionele / psychosociale problemen Hoger risico kindermishandeling Factoren van invloed op gezondheid jeugd: Alleenstaand, gezondheid en vermogen ouders, school, opleiding, lage SES, traumatische ervaringen. Van belang: Opvoedondersteuning Begeleiding voor 18+ Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 10

11 Andere uitdagingen: Taalproblemen Begrijpen het gezondheidssysteem in Nederland niet Verwachten een medische check en medicijnen te ontvangen bij een bezoek aan de (huis)arts Preventieve gezondheidszorg is niet bekend bij alle statushouders Vrouwen hebben voorkeur voor vrouwelijke zorgverleners Willen gelijk naar de specialisten Meer schaamte- en schuldgevoelens Minder direct dan Nederlanders Verlegen om over seksualiteit praten Weinig kennis over gezonde leefstijl Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 11

12 Voorkomen is beter dan genezen! Dus extra aandacht is van belang! Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 12

13 Bewegen Vluchtelingen sporten en bewegen minder dan Nederlanders zonder migratieachtergrond Voordelen: Minder stress je hoofd leegmaken Minder alleen voelen Meer structuur van je dag Leren van de Nederlandse taal, cultuur en vaardigheden Contacten leggen Minder overgewicht Minder hart en vaatziekten Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 13

14 Veerkracht statushouders Maar Veel vluchtelingen beschikken over een enorme veerkracht: versterk deze! Praat niet over hen, maar met hen Outreachende aanpak Geef statushouders een actieve rol bij interventies, maatregelen en/of acties in de gemeente Zet in op participatie en activering Maak gebruik van sleutelpersonen! Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 14

15 Brochure Sleutelpersonen Gezondheid statushouders Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 15

16 Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

17 Eritrea: bewegen en een gezonde leefstijl YibarkTesfamichael Misgane Sleutelpersoon Gezondheid Statushouders, regio Gooi & Vechtstreek Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

18 Eritrea Taal = Tigrinya (officieel),tigre, Saho, Bilen, Hidarb, Afar, Naar, Kunama, Rashayda en Arabisch Religie = Christendom, Islam In 1991 onafhankelijk van Ethiopië Geen oorlog/geen vrede tussen Ethiopië en Eritrea Dienstplicht voor mannen en vrouwen vanaf 18 jaar voor onbepaalde tijd. WIJ cultuur Opleidingsniveau jongeren is laag Waarom vluchten Eritreeërs? Militaire dienst Geen politieke vrijheid Geen persvrijheid Geen erkenning van eigen religie Economische situatie Vervolging bij vluchten Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

19 Sporten en bewegen in Eritrea Populaire sporten in Eritrea - Voetbal - Hardlopen - Wielrennen - Volleybal Kinderen krijgen op school 1 uur per week sportles Volwassenen bewegen veel door te werken, huishoudelijke klussen etc. Verschil met Nederland Weinig informatie waarom bewegen belangrijk is. Roken Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

20 Voeding in Eritrea 3 keer per dag eten Eénzijdig voedsel Voedsel afhankelijk van het weer veel droogte Veel olie en vet Vlees is duur (geen varkensvlees) Weinig zuivel (melk, eieren) Injera Verschil met Nederland Weinig informatie wat gezonde voeding is Weinig variatie in voedsel Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

21 Knelpunten in Nederland Geen vertrouwen in vreemde mensen en onbekende organisaties afwachtende houding Taalbarrière Onbekend met gezonde voeding Onbekend wat er aan voedsel in een verpakking zit (kijken naar plaatjes op een verpakking) veel brood en éénzijdig voedsel Onbekend met sportaanbod en waarom bewegen belangrijk is Techniek is interessant binnen blijven, Facebook, roken en alcohol (mannen), muziek luisteren en maken Wij-cultuur ipv ik-cultuur Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

22 Advies gemeenten, buurtsportcoaches (1) Vertrouwen creëren - Toon interesse in cultuur, familie - Ga niet zomaar op bezoek - Kondig een bezoek aan met een brief met logo van de gemeente. Er is vertrouwen in de gemeente. - Geef uitleg wat ieders belang is Communicatie - Maak gebruik van een tolk - Maak gebruik van plaatjes/foto s - Folders in Tigrinya met plaatjes/foto s - Gebruik smart phone: whatsapp, facebook etc. Groepsbenadering - Voorkeur groep dan één op één Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

23 Advies gemeenten, buurtsportcoaches (2) Voorlichting - Specialisten dienen voorlichting te geven - Betrek een sleutelpersoon - Geef voorlichting over het belang van gezonde voeding, wat gezonde voeding is en hoe je etiketten leest, bereiding van voedsel - Geef voorlichting over het belang van bewegen, sportcultuur in Nederland (sportverenigingen) - Geef voorlichting over zwemveiligheid en zwemles Sportaanbod - Uitleg over sportmogelijkheden, locaties - Kennismaken met sporten laagdrempelig starten - Sporten goedkoper maken Zet sleutelpersonen in als bruggenbouwer Buurtsportcoach/gemeente sleutelpersoon statushouder Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

24 Vragen? Contact: YibarkTesfamichael Misgane Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders woensdag 11 oktober

25 BEWEGEN EN SPORT VOOR STATUSHOUDERS Nazar Merzoian Sleutelpersoon bij Pharos landelijk 9 oktober 2017

26 Informatie over Irak Sporten en bewegen in Irak Voeding in Irak Verschillen tussen Irak en Nederland INHOUD Knelpunten voor statushouders uit Irak in Nederland Advies Buurtsportcoaches Gemeenten Motivatie Vragen

27 INFORMATIE OVER IRAK Officiële landstaal: Arabisch, Koerdisch Hoofdstad: Bagdad Regeringsvorm: Federale republiek Religie: Islam 96%, Christendom: 4% Oppervlakte: km² Inwoners: (2016)

28 SPORTEN EN BEWEGEN IN IRAK Geen duidelijke cijfers of statistieken Gewoontes en tradities Tijdgebrek Veiligheid Beperkte gezondheidsvaardigheden

29 FEITEN & CIJFERS Land Voorkomen (%) Syrië Geen data Irak 49.3% Eritrea 10.7% Afghanistan Geen data Iran 33.5% Marokko Geen data Armenië Geen data Verenigde Staten 32.4% China 24.1% Nederland 15.5% Donkere kleuren = hoger % Bron: WHO

30

31

32

33 VOEDING IN IRAK Veel suiker, zout, vettig eten Slechte eetgewoontes Eetritme Geen idee over producten Weinig variëren volgens de Schijf van Vijf Weinig bewegen om voedsel te kunnen verteren Meer suiker = meer respect

34 VERSCHILLEN TUSSEN IRAK EN NEDERLAND Verstedelijking (urbanisatie) Geweld vs Veiligheid Druk verkeer Luchtvervuiling Gebrek aan parken, sportzalen en recreatiefaciliteiten

35 VERSCHILLEN TUSSEN IRAK EN NEDERLAND Verstedelijking (urbanisatie) Geweld vs Veiligheid Druk verkeer Luchtvervuiling Gebrek aan parken, sportzalen en recreatiefaciliteiten

36 KNELPUNTEN VOOR STATUSHOUDERS UIT IRAK IN NEDERLAND Beperkte gezondheidsvaardigheden Beperkte communicatievaardigheden. (schaamte is groot) Hulp te vragen (waarom het moeilijk is?) Psychische problematiek (Depressie, PTSS, SOLK, angststoornissen, etc.) Acculturatie (durven)

37 Brug bouwen Eenvoudige voorlichting Signaleren & Evalueren Beeldmateriaal gebruiken Motivatie ADVIES? Wie is de brug? Dat is de sleutelpersoon Statushouder s Hulpverlener s

38 BUURTSPORTCOACHES Veel contact met de verenigingen Makkelijker verbinding maken met scholen, zorg en welzijn Kennen de lokale sociale kaart Weten hoe de gemeente functioneert Hoe kunnen we dit belangrijke informatie overbrengen naar de statushouders? Tussenpersoon (eenvoudige communicatie) Laagdrempelig starten (kennismakingsactiviteiten) Een duidelijk beeld over de gewoontes en tradities van de doelgroep Geen jargon (vaktaal)

39 GEMEENTEN Sportimpuls (subsidie voor sportactiviteiten) Een voorbeeld: lid worden in sportzaal eerste twee maanden gratis daarna 30% korting voor 10 maanden soort van maatschappelijke participatie

40 VRAGEN?

41 Met elkaar in gesprek: World Café Drie groepen Bespreek met elkaar de volgende vragen: 1. Zijn er goede voorbeelden en interventies? 2. Wat kan jou helpen? (kennis, vaardigheden etc.) 3. Wat is de rol van de buurtsportcoach? Waar loop je tegenaan? Schrijf de bevindingen op flip-over Switch na 10 minuten van tafel In de laatste ronde worden de uitkomsten samengevat per groep. Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 41

42 Bedankt! Meer informatie: Pharos VNG GGD GHOR Nederland Neem contact op met de Regiocoördinator Gezondheid Statushouders in jouw regio. Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 42