7. Goederenrechtelijke rechten in het systeem van subjectieve rechten Verdeling over Boeken 3 en 5 en verhouding met de andere boeken8

Transcriptie

1 Afkortingen XXXV Verkort aangehaalde literatuur XXXIX 1. ALGEMENE INLEIDING Omschrijving en plaatsbepaling1 1. Verkenning1 2. Relatie persoon-goed centraal3 3. Meer dan traditie3 4. Aanbeveling/leeswijzer4 5. Band tussen goederenrecht en verbintenissenrecht4 6. Goederenrecht in het systeem van het objectieve recht4 7. Goederenrechtelijke rechten in het systeem van subjectieve rechten5 8. Subjectieve rechten versus actierechten en acties in rechte6 9. Samenvatting van centrale vragen en opbouw van boek7 1.2 Kenbronnen Burgerlijk Wetboek7 10. Algemeen7 11. Verdeling over Boeken 3 en 5 en verhouding met de andere boeken8 12. Korte aanduiding van Boeken 3 en Gelaagde structuur Schakelbepalingen en uitschakelbepalingen Geschiedenis van totstandkoming en andere uitlegfactoren Wetgevingsprocedure in hoofdlijnen Publicaties en transponeringstabellen Overgangsrecht: algemeen Soorten overgangsrecht Schets van NBW-overgangsrecht Overige kenbronnen Verdragen en overige wetgeving Jurisprudentie en literatuur Terminologie Introductie Betekenis van terminologie18

2 24. Overzicht Zaken en vermogensrechten, lichamelijke en onlichamelijke goederen Terminologische aardverschuiving Lichamelijke en onlichamelijke goederen Zaken: algemeen Zaken versus voortbrengselen van de menselijke geest Vermogensrechten: algemeen Vermogensrechten en wilsrechten Betekenis van louter affectieve respectievelijk negatieve waarde Belang van vraag naar aard van recht Geld Eigendom en toebehoren, eigenaar en rechthebbende Zaak als object en synoniem van eigendomsrecht Bestanddelen en vruchten Bestanddelen: overzicht Ideºle bestanddelen Materiºle bestanddelen Beplantingen Belang van kwalificatie als bestanddeel Doorbreking van de hoedanigheid van bestanddeel Onzelfstandige zaaksdelen in het oude recht Vruchten Belang van kwalificatie als vrucht Roerende versus onroerende zaken Criteria Belang van onderscheid Afhankelijke rechten en nevenrechten Afhankelijke rechten Nevenrechten Afhankelijk recht en/of nevenrecht? Volledige en beperkte rechten Volledige versus beperkte rechten Moeder- en dochterrecht42

3 52. Soorten beperkte rechten Zin van onderscheid tussen volledige en beperkte rechten Blote eigendom Rechten op naam, aan order en aan toonder Criteria Belang van onderscheid Registergoederen versus niet-registergoederen Registergoederen versus niet-registergoederen Belang van kwalificatie als registergoed Goederencomplexen Algemeenheid van goederen Goodwill Inboedel Tegenwoordige versus toekomstige goederen Tegenwoordige versus toekomstige goederen in het algemeen Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen in het bijzonder Rechtsgevolgen van goederenrechtelijke rechten Introductie Overzicht en aanbeveling Normale rechtsgevolgen Exclusiviteit Prioriteit Volgrecht Separate behandeling Reserves Verkenning Klassieke leer en varianten Respectleer Leer van Meijers Leer van Ginossar Rechtspositieleer (eigen opvatting) Uitzonderingen op de normale rechtsgevolgen Relativering van goederenrechtelijke rechten56

4 76. Absolutering van persoonlijke rechten Eisen voor goederenrechtelijke rechten Introductie Overzicht Wettelijke grondslag Gesloten systeem/dwingend recht Uitwerking Publiciteit Publiciteit: introductie Publiciteitseis naar gelang aard van goed Functies Duidelijkheid, diversiteit en mobiliteit van rechtsposities Voorrang Algemene leerstukken Introductie Algemeen Goede trouw Plaatsbepaling van art. 3: Beginsel en uitzondering Object van goede trouw Negatieve en positieve omschrijving; niemandsland Invulling van het behoren te kennen Redelijkheid en billijkheid Plaatsbepaling van art. 3: Redelijkheid en billijkheid in het goederenrecht Objectieve goede trouw: invulling Misbruik van bevoegdheid Plaatsbepaling van art. 3: Misbruik van bevoegdheid en onrechtmatige daad Misbruik van bevoegdheid, een contradictie? Misbruik van bevoegdheid: wettelijke categorieºn Misbruik van bevoegdheid: overige categorieºn Aard van bevoegdheid kan misbruik uitsluiten73

5 1.7.5 Algemeen belang Strijd met publiekrecht: algemeen Privaatrechtelijke overheidsbevoegdheid Elektronisch rechtsverkeer76 100a Elektronische (goederenrechtelijke) rechtshandelingen Registratie van goederen Introductie Verkenning van openbare registers en kadaster Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers Kadastrale registraties versus openbare registers Registratie door inspecteur der registratie en notaris Authentieke en onderhandse akten Notariºle akten en verklaringen Openbare registers voor registergoederen Het kadaster als entree tot de openbare registers Kadastrale aanduidingen en inschrijvingen in openbare registers Semipositief stelsel van openbare registers Inschrijfbaarheid in registers Feiten ter zake van persoonlijke rechten Art. 3:17 jo. 3: Inschrijving van modelbepalingen Goede trouw en openbare registers: algemeen Art. 3:23 als minimumeis Bescherming tegen onvolledige registers Bescherming tegen onjuiste registers Rechtsuitwijzing Inschrijving en weigering daarvan Prioriteit naar gelang tijdstip van inschrijving Andere rangorde in geval van beslag Andere uitzonderingen Inschrijvingen op zelfde tijdstip Waardeloze inschrijvingen en doorhalingen Overheidsaansprakelijkheid94

6 2. BEZIT, HOUDERSCHAP EN BEWIND Inleiding Omschrijving en plaats Object van bezit en houderschap Geen rechtsverhouding als basis vereist Wijze van behandeling van stof Onmiddellijk of middellijk bezit en houderschap Afgrenzingsperikelen Consequenties van bezit zonder pretentie Vermoeden van bezit in plaats van houderschap Tussenpersonen Verbod van interversie Bezit heeft meer rechtsstatus dan houderschap Bezit te goeder trouw Bezit Rechtsgevolgen en functies Algemeen Goederenrechtelijke functie Bewijsfunctie Actiefunctie Materiºle functie Aansprakelijkheidsfunctie Bezit als feit en recht Verkrijging en verlies Overzicht van bezitsverkrijgingen Bezitsverlies Occupatie Overdracht en analoge bezitsverschaffing Verschaffing van feitelijke macht Bezitsoverdracht zonder feitelijke overgave: overzicht Bezitsoverdracht constituto possessorio Bezitsoverdracht brevi manu116

7 153. Bezitsoverdracht longa manu Bezitsoverdracht sine manu Bezitsverschaffing door houder zonder feitelijke overgave Bezitsverkrijging onder algemene titel Individualisatie Houderschap Verhouding Rechtsgevolgen en functies Houderschap als feit en recht Verkrijging en verlies Bewind Omschrijving en wettelijke grondslag Behandeling buiten dit boek EIGENDOM EN OVERIG TOEBEHOREN Inleiding Algemeen Regeling wetgever Eigendom Omschrijving en functie Verkenning Internationaal gerespecteerd grondrecht Omschrijving Andere mogelijke kenmerken Voorwerp Algemeen Individualisatie in het algemeen Individualisatie van onroerende zaken: grondafbakening Eigendom van hetgeen in en op de grond is Rechtsgevolgen en functies Overzicht Gebruiksrecht Generatievermogen138

8 177. Beschikkingsbevoegdheid Revindicatie en overige rechtsvorderingen Beperkingen Overzicht Publiekrechtelijke beperkingen Onrechtmatige eigendomsuitoefening: algemeen Misbruik van eigendomsbevoegdheid Hinder Burenrecht Overige privaatrechtelijke beperkingen van rechtswege Door eigenaar zelf op zich genomen, privaatrechtelijke beperkingen Overige privaatrechtelijke beperkingen Varianten van eigendom Overzicht Relatieve eigendom Periode-eigendom (timesharing) Eigendom van bestanddelen Voorwaardelijke eigendom (onder meer eigendomsvoorbehoud) Fiduciaire eigendom: algemeen Fiducia cum creditore (zekerheidsoverdracht) Consequenties van afschaffing voor rechtspraktijk Leasing: algemeen Hoofdvormen van leasing Leaseconstructies getoetst aan art. 3:84 lid Factoring a Securitisatie (securitisation) en covered bonds b Repo s en andere financiºlezekerheidsovereenkomsten Fiducia cum amico Toebehoren ( eigendom ) ten titel van beheer en trust: algemeen Trust (beheerstoebehoren) anders dan krachtens overdracht Trust (beheerstoebehoren) krachtens overdracht Economische eigendom Verkrijging en verlies170

9 205. Verkrijging Verlies Toebehoren van rechten Verkenning Voorwerp, kwaliteitsrekening Rechtsgevolgen en functies Beperkingen Varianten van toebehoren Verkrijging en verlies Gemeenschap Introductie Begrip en plaatsbepaling Systeem van de wet Soorten gemeenschappen Inhoud, verkrijging en verlies van gemeenschap Rechten, verplichtingen en bevoegdheden van deelgenoten Kenbronnen Partijregeling of rechterlijke regeling van bevoegdheden ten aanzien van gemeenschappelijke goederen en aandelen Algemene wettelijke regeling van bevoegdheden ten aanzien van gemeenschappelijke goederen Algemene wettelijke regeling van beschikkingsbevoegdheid over aandeel Speciale beschikkingsbevoegdheidsregels voor bijzondere gemeenschappen Verdeling Begrip Wettelijke verdelingsregeling: introductie Vorderingsbevoegdheid Vorm van verdeling Criteria en wijzen van verdeling Nietige en vernietigbare verdelingen Werking van de verdeling Verblijvensbeding en levering Mandeligheid195

10 230. Omschrijving en plaatsbepaling Wijzen van ontstaan Rechten en verplichtingen van mede-eigenaars mandeligheid Wijzen van beºindiging Appartementsrecht Verkenning Omschrijving en plaatsbepaling Splitsingsbevoegdheid Splitsingseisen Rechten en verplichtingen van gerechtigden: algemeen Wettelijke rechten en verplichtingen Vraag naar goederenrechtelijk effect Vereniging van eigenaars Beschikking over en verhaal op appartementsrecht Wijziging en opheffing van splitsing ORIGINAIRE WIJZEN VAN VERKRIJGING Inleiding Originaire versus derivatieve verkrijging Originaire wijzen van verkrijging buiten hoofdstuk Overzicht van te behandelen originaire soorten Verjaring Omschrijving en plaatsbepaling Verband tussen verkrijgende en bevrijdende verjaring Functies van verjaring en aanvaardbaarheid daarvan Verkrijgende verjaring voor bezitter te goeder trouw Aard van bezit als eis voor verkrijgende verjaring Eis van goede trouw Berekening van termijn, stuiting en verlenging Verkrijgende verjaring voor bezitter ongeacht goede trouw Oneigenlijke verkrijgende verjaring door tenietgaan beperkt recht Gevolgen van verkrijgende verjaring Inschrijving in de openbare registers226

11 258. Verjaring en openbare orde Verhouding tot vervaltermijnen Occupatie Algemeen Soorten res nullius Vinderschap Algemeen Eisen voor eigendomsverkrijging: overzicht Basiseisen voor vinderschap Uitzonderingen Retentierecht respectievelijk eigendomsrecht Vindersloon Overgang rechtspositie vinder Voordelen voor gemeente Besluit gevonden voorwerpen Verhouding met Boek Schatvinding Eisen voor eigendomsverkrijging Uitzonderingen Verhouding tussen schatvinding en vinderschap Schatvinding geeft mede-eigendom Schat in met beperkt recht bezwaarde grond Schatvinding in dienstbetrekking Natrekking Algemeen Goederenrechtelijke ratio, verbintenisrechtelijke begeleiding Eisen waaronder aanwezigheid van hoofdzaak Natrekking bij onroerende zaken Natrekking bij roerende zaken Vermenging met hoofdzaak Verbinding Algemeen Vermenging zonder hoofdzaak242

12 287. Oneigenlijke vermenging Zaaksvorming Omschrijving en plaatsbepaling Zaaksvorming voor eigenaar oorspronkelijke zaak of voor zichzelf Zaaksvorming voor een of meer eigenaars oorspronkelijke zaak Remedies tegen art. 5:16 lid 2 voor eigenaar oorspronkelijke zaak Vruchttrekking Algemeen Genotsgerechtigden Substitutie Algemeen Overzicht van gevallen OVERDRACHT Inleiding Plaatsing en verkenning Omschrijving Wetssystematiek Overdracht en andere derivatieve verkrijgingen Reºle executie en overdracht Overdracht van ongevraagd toegezonden zaken Overzicht van eisen voor overdracht Beslissend moment voor overdrachtseisen Aard van goederenrechtelijke overdrachtscasus Goederenrecht en billijkheid Verbintenisrechtelijke verzachting van goederenrechtelijke pijn Overdraagbaarheid Algemeen Zaken en beperkte rechten Vorderingen in het algemeen en art. 3:83 lid Wilsrechten en art. 3:83 lid Vorderingen: gestipuleerde uitzondering Andere vermogensrechten270

13 313. Onoverdraagbaarheid, verpanding en verhaal Rechtsgeldige titel voor levering Titelproblemen in het algemeen Begrip en aard Goederenrechtelijk relevante titeleigenschappen Bepaaldheid van omschrijving Datum van titel en art. 3: Titelgebrek en causaal stelsel Aard van titelgebreken: methode van analyse Overzicht van titelgebreken naar gelang hun effect Goederenrechtelijk effect met terugwerkende kracht Wel goederenrechtelijk effect maar geen terugwerkende kracht Noch goederenrechtelijk effect noch terugwerkende kracht Praktische betekenis van goederenrechtelijk effect Praktische betekenis van terugwerkende kracht Rechtsgeldige levering Introductie Goederenrechtelijke overeenkomst naast leveringshandeling Goederenrechtelijke overeenkomst: algemeen Goederenrechtelijke overeenkomst, voltooiing van levering en overdracht Relevantie van eis van goederenrechtelijke overeenkomst Leveringshandeling in het algemeen Registerzaken Onroerende zaken Eis van notariºle akte Inhoud van notariºle akte Taak bewaarder Inschrijving in de openbare registers Te boek staande schepen en luchtvaartuigen Roerende niet-registerzaken Algemeen Levering door houder of bezitter294

14 338. Bijzonderheden ten aanzien van levering c.p Uitwerking van art. 3:90 lid Levering door ander dan houder of bezitter Vorderingen en andere relatieve rechten Algemeen Verweermiddelen van schuldenaar in geval van overdracht Vorderingen aan toonder Vorderingen aan order Vorderingen op naam: algemeen Overzicht van hier en elders te behandelen stof Cessie-akte Mededeling als constitutief vereiste voor openbare cessie versus stille cessie Eisen aan mededeling bij openbare cessie Openbare cessie van vordering op onbekende debiteur Documentatierecht en betalingsplicht van debiteur Rechtspositie debiteur van gecedeerde vordering Cessie ter incasso Factoring Andere goederen Onafhankelijke, beperkte rechten Afhankelijke rechten en nevenrechten Overige goederen Aandelen in goederen Algemeen Appartementsrechten Beschikkingsbevoegdheid Introductie Begrip Uitsluitingen en beperkingen Ratio en uitholling Beslissend moment voor beoordeling van beschikkingsbevoegdheid Uitzonderingen op beschikkingsbevoegdheidseis: algemeen311

15 365. Verkrijgers van beschermde derden Derdenbescherming ex art. 3:86, subsidiair art. 3: Verkenning, geschiedenis en ratio Bescherming van rechtswege? Overzicht van eisen voor bescherming ex art. 3: Vereiste aard van goed Eisen van art. 3:83-84 afgezien van beschikkingsbevoegdheid Verkrijging anders dan om niet Verkrijging te goeder trouw Moment waarop goede trouw dient te bestaan Uitzondering 1: diefstal (a) Consumentenbescherming (b) Verkrijgingen van waardepapieren (c) Vervaltermijn van drie jaar Uitzondering 2: beschermd cultuurgoed Uitzondering 3: schending wegwijsplicht Uitwerking wegwijsplicht Bescherming tegen oorspronkelijk rechthebbende en beperkt gerechtigde Uitzondering 1-3 en verval beperkt recht Subsidiaire bescherming van art. 3:88 bij levering door akte sec Subsidiaire bescherming van art. 3:88 bij cultuurgoederen Derdenbescherming ex art. 3: Verkenning, wetsgeschiedenis en ratio Rechtsgeschiedenis Bescherming tegen oorspronkelijk rechthebbende en beperkt gerechtigde Bescherming van rechtswege? Overzicht van eisen voor bescherming ex art. 3: Vereiste aard van goed Overdracht of bezwaring Verkrijging te goeder trouw Art. 3:88, art. 3:23 en art. 3: Art. 3:88, 23, en 11335

16 395. Beschikkingsonbevoegdheid op grond van titel- of leveringsgebrek Verkrijging al of niet anders dan om niet Overige bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid Overzicht Misbruik van bevoegdheid Redelijkheid en billijkheid Opgewekte schijn van beschikkingsbevoegdheid Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid van gehuwde Beschikkingsonbevoegdheid door bewind, lastgeving en trust Surseance van betaling en faillissement Registerbescherming Bescherming tegen actio Pauliana Convalescentie Bescherming tegen reclame Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid buiten BW Bijzondere overdrachten Introductie Overzicht Overdracht onder voorwaarde Begrip voorwaarde Uitwerking voor overdracht onder opschortende voorwaarde Uitwerking voor overdracht onder ontbindende voorwaarde Voorwaardelijke of onvoorwaardelijke overdracht Mogelijkheid Bijzonderheden Geen terugwerkende kracht Varianten Eigendomsvoorbehoud Verkenning en omschrijving Eigendomsvoorbehoud als zekerheidsrecht Overdracht van toekomstige goederen De constructie van overdracht van toekomstige goederen Toebehoren en/of beschikkingsbevoegdheid359

17 422. Alternatief voor overdracht van toekomstige goederen Overdracht bij voorbaat en faillissement Mogelijkheid Bijzonderheden Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen in het bijzonder: overzicht Tegenwoordige versus toekomstige vorderingen: verkenning Belang van onderscheid tussen tegenwoordige, enkel en dubbel toekomstige vorderingen Grondslag in bestaande rechtsverhouding Kwalificatie van vorderingen onder opschortende tijdsbepaling en tot periodieke betaling Verhouding met bestaande vorderingen onder opschortende voorwaarde Dubbele overdracht en cumulatie van overdracht en beslag bij voorbaat Overdracht onder tijdsbepaling en timesharing Geen aanvaarding wel conversie Timesharing Constructie Timesharing richtlijn Overdracht door middel van tussenpersoon van verkrijger Onmiddellijke en middellijke vertegenwoordiging Vereisten voor directe verkrijging door de principaal Onmiddellijke vertegenwoordiging Overdrachtsgebreken Levering van toekomstige goederen bij tussenpersoon Overdracht door tussenpersoon van vervreemder Eisen voor directe verkrijging door derde Overdrachtsgebreken en levering bij voorbaat BEPERKTE RECHTEN IN HET ALGEMEEN Inleiding Plan van behandeling Begrip en wetssystematiek381

18 6.2.1 Begrip Afgeleid recht Moederrecht Wetssystematiek Plaats in de wet Schakelbepaling Inhoud Algemeen Gesloten systeem Grenzen moederrecht bepalend Dwingend recht, tenzij Verbandcriterium Rechtsgevolgen Exclusiviteit, droit de suite en goederenrechtelijke acties Exclusiviteit en droit de suite Goederenrechtelijke acties Prioriteitsbeginsel Algemeen Toepassing: meerdere gebruiksrechten Toepassing: meerdere zekerheidsrechten Toepassing: zekerheidsrecht, daarna gebruiksrecht Toepassing: gebruiksrecht, daarna zekerheidsrecht Rangwisseling Tekortschieten Sancties op wanprestatie Ontstaan Vestiging Terminologie en schakelbepaling Vestigingsvereisten Derdenbescherming a Bekrachtiging Overige wijzen van ontstaan Voorbehoud398

19 472. Verjaring Substitutie a Van rechtswege Overgang Van rechtswege Afhankelijke en nevenrechten Overdracht Overdraagbaarheid Overige overdrachtsvereisten Derdenbescherming Tenietgaan De opsomming van art. 3:81 lid Afstand nader beschouwd Vermenging nader beschouwd Overige wijzen van tenietgaan ZEKERHEIDSRECHTEN Inleiding Goederenrechtelijke en persoonlijke zekerheden Persoonlijke zekerheden nader Oneigenlijke zekerheden Overdracht tot zekerheid? Eigendomsvoorbehoud Maatschappelijke en juridische betekenis Maatschappelijke betekenis Huurkoop Juridische betekenis Constructie en reikwijdte Overdracht onder opschortende voorwaarde van betaling Tot zekerheid van welke vorderingen De opsomming van art. 3:92 lid Vervulling voorwaarde op andere wijze Positie vervreemder en verkrijger421

20 493. Voorwaardelijk eigendomsrecht vervreemder Voorwaardelijk eigendomsrecht verkrijger Verkrijger beschikt bevoegdelijk over onvoorwaardelijke eigendom Verkrijger beschikt onbevoegdelijk over onvoorwaardelijke eigendom; derdenbescherming Goede trouw Rechtskarakter en confrontatie met rechten van derden Hybride karakter: zelfstandig zekerheidsrecht Confrontatie met rechten van derden Tenietgaan Wijzen van tenietgaan Obligatoire aspecten Vervallen Vervallen Algemene bepalingen voor pand en hypotheek Introductie Algemeen Terminologie Beperkte zekerheidsrechten Wijzen van totstandkoming Object van bezwaring Overdraagbare zaken en rechten Toekomstige goederen en enkel naar de soort bepaalde goederen Substitutie Gesecureerde vordering Vordering tot voldoening van een geldsom Bestaande en toekomstige vorderingen Accessoriteit Derdenpand of -hypotheek Executie en verhaal Parate executie Hoofdregel: openbare verkoop Uitzondering: onderhandse verkoop448

21 517. Onderhandse verkoop bij pand Verkoop volgens regels voor hypotheek Verbod van toe-eigening Verdeling van de opbrengst Separatisme Diversen Ondeelbaarheid Zekerheden in gezamenlijk verband Tenietgaan Pand Introductie Maatschappelijke betekenis Voorwerp van pandrecht; wettelijke regeling Ontstaan Pandrecht op roerende zaken c.a Vuistpand op roerende zaken Vuistpand op rechten aan toonder of order Vuistpand op vruchtgebruik Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid Aan vuistpand verbonden voorrang Stil pand op roerende zaken c.a Positie stil pandhouder Pandrecht op toekomstige roerende zaken c.a Vervreemdingsbevoegdheid pandgever Omzetting in vuistpand Vervallen Voorbehoud van pandrecht Confrontatie vuist- en stil pand met rechten van derden Pandrecht op vorderingen op naam c.a Openbaar pandrecht op vorderingen op naam Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid Stil pand op vorderingen op naam Omzetting in openbaar pand480

22 545. Pandrecht op toekomstige vorderingen op naam Verpanding van vorderingen in de praktijk; bepaaldheidsvereiste Inningsbevoegdheid Pandrecht op het geïnde Verhaalsuitoefening tijdens faillissement en na derdenbeslag Uitoefening van accessoria Confrontatie van openbaar en stil pand met rechten van derden Overige rechten en verplichtingen Bevoegdheden pandgever en -houder Verplichtingen pandhouder Executie en verhaal Verwijzing Omvang executiebevoegdheid Stil pandrecht op roerende zaken Pandrecht op vorderingen op naam a Pandrecht in de zin van art. 7: Einde van het pandrecht Speciale wijzen van beºindiging van pandrecht Vervallen Vervallen Vervallen Hypotheek Introductie Maatschappelijke betekenis Voorwerp van hypotheekrecht; wettelijke regeling Typen Ontstaan Algemeen Vestiging algemeen Inhoud van de hypotheekakte Bescherming tegen (beperkte) beschikkingsonbevoegdheid Rangorde Algemeen506

23 569. Hypotheek voor onbetaalde kooppenningen Rangwijziging Confrontatie van hypotheek met rechten van derden Huurbeding Betekenis Inhoud Tegen wie in te roepen Door wie in te roepen Gevolgen van het inroepen Overige bijzondere bedingen Beding van niet-verandering Beding toevoegingen tot onderpand te doen strekken Beheers- en ontruimingsbeding Beding tot executie volgens hypotheekregels Overige rechten en verplichtingen Zorgverplichting hypotheekgever Beheers- en beschikkingsbevoegdheid Ius tollendi Executie en verhaal Verwijzing Omvang executiebevoegdheid Overnemen van de executie Verdeling opbrengst nader Zuivering Overige gevolgen Einde van het hypotheekrecht Wijzen van tenietgaan Doorhaling Vervallen Vervallen Vervallen BEPERKTE GENOTSRECHTEN521

24 8.1 Inleiding Goederenrechtelijke en persoonlijke genotsrechten Plan van behandeling Vruchtgebruik Introductie Begrip Maatschappelijke betekenis Duur Object; substitutie Belegging van gelden Vervreemden en verteren Sancties op tekortschieten Bevoegdheden vruchtgebruiker Vruchttrekking Gebruik en verbruik Beheer; algemeen Beheer; inning vorderingen Beheer; vervreemding overeenkomstig bestemming Beheer; verhuur of verpachting Verdergaande beschikkingsbevoegdheid Overige handelingen Overige rechten en verplichtingen Boedelbeschrijving, zekerheidstelling, jaaropgave Zorg goed vruchtgebruiker Verandering bestemming Ius tollendi Verzekering Afzondering enkel naar de soort bepaalde goederen Procederen Lasten en herstellingen Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden Restitutie Ontstaan, beschikking, tenietgaan535

25 621. Ontstaan Overdracht en bezwaring Tenietgaan Enige bijzondere bepalingen Vruchtgebruik op aandelen Vruchtgebruik en bewind Vruchtgebruik van een algemeenheid Vruchtgebruik op een appartementsrecht Gebruik en bewoning Algemeen Persoonsgebonden karakter Recht van gebruik Recht van bewoning Erfdienstbaarheden Introductie Terminologie Rechtskarakter Afgrenzing ten opzichte van andere rechtsfiguren Eigenaar Onroerende zaak; erf; onderlinge afstand Ten behoeve van Maatschappelijke betekenis Inhoud van de last Dulden of niet doen Aanbrengen van gebouwen, werken of beplantingen Onderhoud (Overige) inhoud en uitoefening Retributie Criteria ter bepaling inhoud en uitoefening Verleggingsrecht Verrichtingen op dienend erf Verdeling erven; hoofdelijke verbondenheid Verdeling erven549

26 647. Hoofdelijke verbondenheid Ontstaan, wijziging en tenietgaan Ontstaan Wijziging of opheffing op vordering eigenaar dienend erf Wijziging op vordering eigenaar heersend erf (Overige) wijzen van tenietgaan Kwalitatieve verplichtingen Maatschappelijke en juridische achtergrond Goederenrechtelijke alternatieven Verbintenisrechtelijk alternatief: het kettingbeding Een tussenvorm: de kwalitatieve verplichting Vereisten voor derdenwerking Ontbreken van derdenwerking Overgang recht op tegenprestatie Bedingen ter beperking van beschikkingsbevoegdheid Verbintenisrechtelijke aspecten Rechterlijke wijziging of ontbinding Erfpacht Introductie Begrip; terminologie Maatschappelijke betekenis Inhoud; goederenrechtelijke werking Bevoegdheden erfpachter Hoofdregel: genot als een eigenaar Uitzondering: wijziging bestemming Ius tollendi; retentierecht eigenaar Vruchttrekking Ondererfpacht Verhuur of verpachting Overige rechten en verplichtingen Canon Procederen Lasten en herstellingen; aansprakelijkheid569

27 674. Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden Vergoeding na einde erfpacht Ontstaan en overdracht Ontstaan Overdracht Duur, wijziging en tenietgaan Duur Wijziging of opheffing Opzegging door de erfpachter Opzegging door de eigenaar (Overige) wijzen van tenietgaan Opstal Introductie Begrip; terminologie Zelfstandig of afhankelijk Maatschappelijke betekenis Bevoegdheden opstaller Algemeen Bevoegdheden ten aanzien van de opstallen Bevoegdheden ten aanzien van de onroerende zaak Onderopstal Verhuur of verpachting Overige rechten en verplichtingen Retributie Procederen Bedingen en vestigen van erfdienstbaarheden Bevoegdheden bij einde opstalrecht Ontstaan en overdracht Ontstaan Overdracht Duur, wijziging en tenietgaan Duur Wijziging583

28 699. Tenietgaan BESLAG, VERHAAL EN VOORRANG Inleiding Plan van behandeling Beslag Algemeen Blokkerende werking Prioriteitsbeginsel Positie executant Verhaal en voorrang Verhaalsrecht algemeen Verband met goederenrecht; wettelijk systeem Verhaalsrecht op alle goederen Hoofdregel: paritas creditorum Uitzonderingen Hoofdregels van rangorde Voorrang beperkt gerechtigde Voorrechten Voorrang bij verhaal Gesloten systeem; onderscheiding Rechtskarakter Substitutie Bijzonder voorrecht wegens kosten tot behoud Bijzonder voorrecht wegens aanneming van werk Bijzonder voorrecht op appartementsrecht Bijzonder voorrecht op vordering uit aansprakelijkheidsverzekering Algemene voorrechten Vervallen Retentierecht Verhouding tot algemeen opschortingsrecht Bij de wet aangegeven gevallen Afgifte van een zaak603

29 724. Rechtskarakter Zorgplicht; kosten Derdenwerking algemeen Derden met een posterieur recht op de zaak Derden met een anterieur recht op de zaak Verhaalsrecht met voorrang Faillissement van de schuldenaar Tenietgaan Fiscaal voorrecht en bodemrecht Fiscaal voorrecht Fiscaal bodemrecht616 Trefwoordenregister621 Jurisprudentieregister645 Wetsartikelenregister661