Compendium van het Nederlands vermogensrecht

Transcriptie

1 Prof. mr. Jac. Hijma en mr. M.M. Olthof Compendium van het Nederlands vermogensrecht Elfde druk Kluwer a Wolters Ktuwer business Deventer

2 INHOUD WOORD VOORAF/V Hoofdstuk a a. ALGEMENE INLEIDING/1 Inhoud van het Burgerlijk Wetboek/1 Begrip vermogensrecht /1 Systeem van het vermogensrecht/ 2 Algemeen deel, goederenrecht en verbintenissenrecht/2 Internationaliserend vermogensrecht / 3 Nummering van het BW / 4 Zoekstrategie/4 Literatuur/5 Periodieken / 6 Internetbronnen / 6 Algemeen deel / 7 Hoofdstuk A. 11. B C INLEIDING EN BEGRIPSBEPALINGEN / 9 Inhoud Boek 3/9 Inhoud afdelingen 3.1.1, A en 3.1.1B/10 GOEDEREN/10 Goederen, zaken en vermogensrechten: 3:1, 3:2, 3:6/10 ONDERSCHEIDINGEN VAN ZAKEN /11 Roerende en onroerende zaken: 3:3/11 Bestanddelen: 3:4/11 Gevolgen van het zijn van bestanddeel/12 Geld als zaak/12 ONDERSCHEIDINGEN VAN VERMOGENSRECHTEN /13 Volledige rechten /13 Beperkte rechten: 3:8/13 Zakelijke rechten /14 Afhankelijke rechten: 3:7/14 VII

3 D. ENIGE BIJZONDERE GOEDEREN / Vruchten: 3:9/ Registergoederen: 3:10/ Algemeenheid van goederen /15 22a. Goodwill/16 E. OVERIGE BEGRIPSBEPALINGEN / Goede trouw: 3:11 / Te goeder trouw, niet te goeder trouw, te kwader trouw/ Redelijkheid en billijkheid: 3:12 / Misbruik van bevoegdheid: 3:13/ Strijd met regels van publiekrecht: 3:14/18 F. ELEKTRONISCH RECHTSVERKEER /19 27a. Elektronisch vermogensrechtelijk rechtsverkeer/19 Hoofdstuk 3 RECHTSHANDELINGEN / Begrip rechtshandeling / Begrip 'partij bij de rechtshandeling' / Inhoud titel 3.2/ Overeenkomstige toepassing buiten het vermogensrecht: 3:59/21 A. DE TOTSTANDKOMING VAN DE RECHTSHANDELING / Totstandkoming gebaseerd op een dubbele grondslag/ Grondslag I (geopenbaarde wil): 3:33 / Moment waarop de rechtshandeling tot stand komt: 3:37/ Discrepantie tussen wil en verklaring/ Bewijs van discrepantie bij geestelijke stoornis: 3:34/ Grondslag II (opgewekt vertrouwen): 3:35/ Wijze van bescherming bij 3:35 /25 38a. 'Nadeel' als gezichtspunt bij 3:35 / Samenvatting totstandkoming van de rechtshandeling/ De rechtshandeling onder tijdsbepaling of voorwaarde: 3:38/26 B. GRONDEN VAN NIETIGHEID (VAN RECHTSWEGE) EN VERNIETIGBAARHEID / Rubricering der nietigheden / Overzicht der algemene gronden van nietigheid en vernietigbaarheid / 27 Handelingsonbekwaamheid en handelingsonbevoegdheid / Handelings(on)bekwaamheid: 3:32/ Reikwijdte der handelingsonbekwaamheid / Gevolgenvan handelingsonbekwaamheid/29 VIII

4 46. Handelingsonbevoegdheid: 3:43/29 Strijd met wet, goede zeden of openbare orde Overtreding van een vormvoorschrift: 3:39/ Strijd met wet, goede zeden of openbare orde: 3:40 / Verrichten in strijd met de wet: 3:40 leden 2 en 3 / Overige gevallen van strijd met een wettelijk voorschrift / Inhoud of strekking in strijd met goede zeden en/of openbare orde: 3:40 lid 1 /33 Wilsgebreken Begrip wilsgebrek/ Bedreiging ('dwang'): 3:44 lid 2/ Bedrog: 3:44 lid 3/ Misbruik van omstandigheden: 3:44 lid 4 / Bescherming van wederpartij of geadresseerde: 3:44 lid 5 / Schadevergoeding/36 Benadeling van schuldeisers (Pauliana) / Benadeling van schuldeisers: 3:45 e.v./36 58a. Faillissementspauliana / 37 C. GEVOLGEN VAN NIETIGHEID VAN RECHTSWEGE / Gevolgen van nietigheid van rechtswege / Partiële nietigheid: 3:41 / Conversie (omzetting): 3:42 / Bekrachtiging (convalescentie): 3:58/39 D. VERNIETIGING EN HAAR GEVOLGEN / Wijzen van vernietiging: 3:49 e.v./40 63a. Beperking buitengerechtelijke weg bij registergoederen: 3:50 lid 2/ Einde van de vernietigbaarheid/ Gevolgen van de vernietiging/ Rechter kan aan een vernietiging haar werking ontzeggen: 3:53 lid 2/ Gevolgen van vernietiging met de Pauliana: 3:45/43 E. BESCHERMING VAN DERDEN / Bescherming van derden: 3:36/ Belangrijkste verschillen tussen 3:36 en 3:35/ Toepassingsgebied van 3:36/44 Hoofdstuk 4 VERTEGENWOORDIGING / 45 A. VERTEGENWOORDIGING/ Begrip vertegenwoordiging / Geen algemene wettelijke regeling/ Belangrijkste gevallen van directe vertegenwoordiging/46 IX

5 74. Middellijke vertegenwoordiging/ Bevoegdheid en verplichting/46 B. VERTEGENWOORDIGING KRACHTENS VOLMACHT / Begrip volmacht, volmachtverlening: 3:60/46 76a. Bode geen gevolmachtigde/ Uitoefening van de volmacht: 3:66/ Volmacht en handelingsonbekwaamheid: 3:63/ Einde van de volmacht: 3:72/49 C. HET ONTBREKEN VAN EEN TOEREIKENDE VOLMACHT/ Hoofdregel en uitzonderingen/ Bekrachtiging: 3:69/ Verval van de bevoegdheid tot bekrachtiging / Vertrouwen op volmachtverlening: 3:61 lid 2/ Vertrouwen op voortbestaan volmacht: 3:76/52 84a. Gebondenheid van erfgenamen: 3:77/ Aansprakelijkheid van de pseudo-gevolmachtigde: 3:70/53 Hoofdstuk 5 RECHTSVORDERINGEN / Begrip rechtsvordering / 55 A. ALGEMENE BEPALINGEN / Algemene bepalingen: 3: /55 87a. Collectieve actie: 3:305a-d/56 B. VORDERING TOT NAKOMING, REËLE EXECUTIE / De vordering tot nakoming: 3:296 / Reële executie/ Reële executie bij verplichtingen tot afgifte / Reële executie bij verplichtingen tot een feitelijk doen of nalaten: 3:299/ Reële executie bij verplichtingen tot het verrichten van een rechtshandeling: 3:300/ Botsende rechten op levering: 3:298 / Dwangsom en lijfsdwang/61 C. VERJARING VAN RECHTSVORDERINGEN / Extinctieve verjaring/ De verjaringstermijn: 3: / 62 96a. Vervolg; bijzonderheden schadevergoeding: 3:310/ Stuiting en verlenging van de verjaring/ Vervaltermijnen/65

6 Goederenrecht/67 Hoofdstuk 6 INLEIDING GOEDERENRECHT/ Twee hoofdonderdelen/69 A. VERKRIJGING EN VERLIES VAN GOEDEREN / Wijzen waarop goederen kunnen worden verkregen: 3:80/ Wettelijke regeling/70 B. GOEDERENRECHTELIJKE VERHOUDINGEN / Goederenrechtelijke verhoudingen / Goederenrechtelijke rechten - persoonlijke rechten / Kenmerken van goederenrechtelijke rechten / Gesloten systeem der goederenrechtelijke rechten / Vorderingsrechten met goederenrechtelijke karakter-trekken/ Plan van behandeling / 74 Algemene wijzen van verkrijging en verlies van goederen / 75 Hoofdstuk 7 OVERDRACHT VAN GOEDEREN / Overdraagbaarheid: 3:83 / 75 A. VEREISTEN VOOR OVERDRACHT / Vereisten voor overdracht: 3:84/ Begrip titel/ Causaal stelsel bij overdracht/ Goederenrechtelijk effect ('zakelijke werking') / Fiduciaire titel is geen geldige titel / a. Terughoudende toepassing fiduciaverbod / Begrip beschikkingsbevoegdheid / Begrip levering; twee componenten / De leveringshandeling; overzicht/81 116a. Bepaaldheid: 3:84 lid 2 / b. Uitleg in het goederenrecht/82 B. LEVERING VAN ONROERENDE ZAKEN / Vereisten: 3:89/ De leveringsakte / De inschrijving: 3:18-21 / Negatief stelsel van openbaarheid / Onbetrouwbaarheid van de registers; lijdelijkheid van de bewaarder / Mitigatie van het negatieve stelsel / Verklaring van waardeloosheid; doorhaling / Het kadaster / 86 XI

7 C. LEVERING VAN ROERENDE ZAKEN / Twee situaties / Levering door bezitsverschaffing: 3:90 / Relativering van de levering per constitutum possessorium / 87 D. LEVERING VAN VORDERINGSRECHTEN / Onderverdeling der vorderingsrechten / Levering van vorderingsrechten op naam: 3:94 lid 1 / a. Vervolg; stille cessie: 3:94 lid 3 / Levering van vorderingsrechten aan toonder oforder:3:93en94/91 E. LEVERING DOOR ENKELE AKTE / De restbepaling van 3:95 / 91 Hoofdstuk 8 BIJZONDERE GEVALLEN VAN OVERDRACHT / 92 A. VOORWAARDELIJKE OVERDRACHT / Begrip voorwaardelijke overdracht / Opschortende en ontbindende voorwaarde / Overdracht van roerende zaken onder opschortende voorwaarde: 3:91 / Het eigendomsvoorbehoud: 3:92 / a. Verlengd eigendomsvoorbehoud / Vervreemdingsbevoegdheidsclausules / De overdracht onder tijdsbepaling: 3:85 / 95 B. OVERDRACHT VAN TOEKOMSTIGE GOEDEREN / Begrip toekomstig goed / De levering van toekomstige goederen: 3:97 / Levering van toekomstige roerende zaken / Levering van toekomstige vorderingen op naam / De uiteindelijke overdracht / Dubbele levering bij voorbaat: 3:97 lid 2 / a. Levering bij voorbaat en beslag / Afgrenzing / 99 C. VERTEGENWOORDIGING BIJ OVERDRACHT / Algemeen / Vertegenwoordiging bij de levering van een goed / Middellijke vertegenwoordiging van de verkrijger van een roerende zaak / Middellijke vertegenwoordiging van de vervreemder van een roerende zaak / 101 XII

8 Hoofdstuk 9 DERDENBESCHERMING BIJ VERKRIJGING VAN GOEDEREN/ Algemeen / Derdenbescherming bij verkrijging van goederen; overzicht /103 A. BESCHERMING TEGEN BESCHIKKINGSONBEVOEGDHEID / Vereisten voor bescherming krachtens 3:86 / Gevolgen van een geslaagd beroep op 3:86 / a. De uitzonderingsregel van lid 3 (diefstal) / Latere verkrijgers en 3:86 / Beperkte rechten en 3:86 / Beperking van het beroep op goede-trouwbescherming: 3:87 / a. Uitzonderingen voor cultuurgoederen: 3:86a-86b ca. / Vereisten voor bescherming krachtens 3:88 / Gevolgen van een geslaagd beroep op 3:88 / Bijzonderheden 3:88 / a. Latere verkrijgers en 3:88 / b. Beperkte rechten en 3:88 / 109 B. BESCHERMING TEGEN ONVOLLEDIGHEID EN ONJUISTHEID VAN DE IN DE OPENBARE REGISTERS GEPUBLICEERDE GEGEVENS / In de openbare registers inschrijfbare feiten: 3:17 / Bescherming tegen onvolledigheid: 3:24 / Bescherming tegen onjuistheid: 3:25 en 26 / Bescherming na rechtsuitwijzing: 3:27 / Goede trouw en openbare registers / 111 C. BESCHERMING KRACHTENS HET ALGEMENE ARTIKEL 3:36/ a. Bescherming krachtens 3:36 / b. Eigen werkingsterrein 3:36 bij verkrijging van goederen / 113 Hoofdstuk 10 VERKRIJGING EN VERLIES DOOR VERJARING / Algemeen, vereisten: 3:99 / Voortzetting van verjaring bij bezitsopvolging: 3:102/ Verband met extinctieve verjaring: 3:104 en 105 / Tenietgaan van beperkte rechten door verjaring: 3:106 /115 XIII

9 Goederenrechtelijke verhoudingen/116 Hoofdstuk 11 BEZIT EN HOUDERSCHAP / Inhoud titel 3.5 / 116 A. ALGEMEEN / Rechthebbende - bezitter - houder / Bezit en houderschap: 3:107 en 108 / Bezit te goeder trouw: 3:118 / Wettelijke vermoedens: 3:109 en 119 / 118 B. BEZITSVERKRIJGING EN BEZITSVERLIES / Bezitsverkrijging: 3: / Bezitsoverdracht bij zaken: 3:115 / Bezitsverschaffing door de houder van een zaak / Bezitsverkrijging voor een ander: 3:110 / Interversie van houderschap: 3:111 / Bezitsverlies: 3:117 /121 C. RECHTSGEVOLGEN VAN BEZIT (EN HOUDERSCHAP) / Rechtsgevolgen van bezit / Vergoeding van kosten en schade: 3:120 en 121 / Vergoeding van kosten en schade; bijzonderheden / De houder en vruchten, kosten en schade: 3:124 / Bezitsacties: 3:125 /123 Hoofdstuk 12 BEWIND / Afkoppeling titel 3.6 / (Vervallen)/125 Hoofdstuk 13 GEMEENSCHAP / Begrip gemeenschap: 3:166/ Soorten gemeenschap /127 A. BEVOEGDHEDEN DER DEELGENOTEN / Genot, gebruik en beheer van gemeenschapsgoederen: 3: / De beschikkingsbevoegdheid / Verhaal op gemeenschapsgoederen /129 B. VERDELING DER GEMEENSCHAP / Begrip verdeling: 3:182 / a. Wie kan verdeling vorderen? / Vorm van de verdeling: 3:183 / a. Wijze van verdeling: 3:185 / Nietige en vernietigbare verdelingen: afdeling /132 XIV

10 204. Werking der verdeling: 3:186 / Invloed van de verdeling op beperkte rechten op aandelen: 3:177 /134 Hoofdstuk 14 EIGENDOM / Algemeen /135 A. OMVANG VAN DE EIGENDOM / Omschrijving van het eigendomsrecht: 5:1 lid 1 / Voorwerp van eigendom / Eigendom van de grond: 5:20 / Horizontale natrekking / Bevoegdheden van de eigenaar / Rechtsvorderingen van de eigenaar /137 B. BEPERKINGEN VAN DE EIGENAARSBEVOEGDHEDEN / Algemeen / Beperking door wettelijke voorschriften / Beperking door regels van ongeschreven privaatrecht / Hinder: 5:37 / Misbruik van eigenaarsbevoegdheden: 3:13 / Onderscheid tussen hinder en misbruik van eigenaarsbevoegdheden /142 C. VERKRIJGING EN VERLIES VAN EIGENDOM / Wijzen van eigendomsverkrijging / Toeëigening (occupatie): 5:4 / Vinderschap: 5:5-12 / Verplichtingen van de vinder / Eigendomsverkrijging door de vinder / Schatvinding: 5:13 / Gevolgen van het bijeengeraken van zaken / Natrekking: 5:3, 5:14 lid 1, 5:20 / Samensmelting, zaaksvorming: 5:14 lid 2, 5:16 / Oneigenlijke vermenging / Vruchttrekking: 5:17 / Verlies van eigendom / 148 D. MANDELIGHEID / Begrip mandeligheid / Ontstaan van mandeligheid: 5:60-62 / 149 E. SPLITSING IN APPARTEMENTSRECHTEN / a. Appartementsrechten: titel 5.9 / 149 XV

11 Hoofdstuk 15 BEPERKTE RECHTEN (ALGEMEEN) / Algemeen /150 A. ONTSTAAN, OVERDRACHT EN TENIETGAAN VAN BEPERKTE RECHTEN / Ontstaan van beperkte rechten / Overdracht van beperkte rechten: 3:98 / Tenietgaan van beperkte rechten: 3:81 /152 B. BEPERKTE RECHTEN EN DERDENBESCHERMING / Drie gevallen / Conflict volledig recht - beperkt recht / Conflict beperkt recht - volledig recht / Conflict beperkt recht - beperkt recht /154 Hoofdstuk 16 (BEPERKTE) GEBRUIKSRECHTEN /156 A B C D ERFDIENSTBAARHEDEN/ 156 Begrip erfdienstbaarheid: 5:70/156 Inhoud van de last/156 Ontstaan, overdracht en tenietgaan van de erfdienstbaarheid /157 ERFPACHT/157 Begrip erfpacht: 5:85/157 Ontstaan, overdracht en tenietgaan van het erfpachtsrecht /158 OPSTAL/158 Begrip opstalrecht: 5:101/158 Eigendom van de opstallen /159 Ontstaan, overdracht en tenietgaan van het recht van opstal /159 Vervallen/159 VRUCHTGEBRUIK /159 Begrip vruchtgebruik: 3:201/159 Ontstaan, overdracht en tenietgaan van het vruchtgebruik/160 Belangrijkste bevoegdheden van de vruchtgebruiker/160 Verplichtingen van de vruchtgebruiker/161 Recht van gebruik, recht van bewoning: 3:226/161 XVI

12 Hoofdstuk 17 (BEPERKTE) ZEKERHEIDSRECHTEN EN VERHAAL / Inhoud titels 3.9 en 3.10 /163 A. PAND EN HYPOTHEEK; ALGEMENE BEPALINGEN / Kenmerken pand en hypotheek/ Substitutie ('zaaksvervanging'): 3:229/164 B. PANDRECHT/ Terminologie/165 Vestiging van het pandrecht/ Algemene vestigingsvereisten / Vestigingshandeling bij pand op roerende zaken: 3:236 en 237/ Vestigingshandeling bij pand op vorderingen op naam: 3:236 en 239/ Vestigingshandeling bij pand op andersoortige goederen/ Pandrecht op toekomstige goederen /167 Derdenbescherming Pand en derdenbescherming/ Bescherming vuistpand: 3:238/ Bescherming openbaar pand: 3:88 jo. 3:239 lid 4 /169 Bevoegdheden en verplichtingen van de pandhouder/ Bevoegdheden van de pandhouder/ Vorm van verhaal / Omvang van de executiebevoegdheid / Verdeling van de opbrengst/ Verplichtingen van de pandhouder/172 Tenietgaan van het pandrecht/ Wijzen van tenietgaan /173 C. RECHT VAN HYPOTHEEK / Terminologie/173 Vestiging van het recht van hypotheek j Vestigingsvereisten: 3:260 / Inhoud van de hypotheekakte / Huurbeding: 3:264/ a. Inroeping van het huurbeding/ Rangorde van hypotheken /176 Bevoegdheden van de hypotheekhouder/ Bevoegdheden van de hypotheekhouder/ Vorm van verhaal / Omvang van de executiebevoegdheid / Verdeling van de opbrengst / Zuivering: 3:273/178 Tenietgaan van het recht van hypotheek/ Wijzen van tenietgaan /179 XVII

13 D. VERHAALSRECHT OP GOEDEREN / Algemeen / Executie en parate executie / Omvang van de executiebevoegdheid / Executie door een beslaglegger; afwikkeling/ De tot de opbrengst gerechtigde personen/ Rangorde bij verdeling der opbrengst/ Voorrechten (privileges): afdelingen en / Voorrechten - beperkte zekerheidsrechten / Faillissement/ Rechtsgevolgen van het faillissement/ a. Surséance van betaling; schuldsanering natuurlijke personen /184 E. RETENTIERECHT/ Begrip retentierecht: 3:290/ Inroeping van het retentierecht: 3:291 / Voorrang bij verhaal: 3:292 / Einde van het retentierecht /187 Verbintenissenrecht /189 Hoofdstuk 18 INLEIDING VERBINTENISSENRECHT / Inhoud Boek 6/ Begrip verbintenis / Redelijkheid en billijkheid: 6:2 / Rechtsverwerking /194 De verbintenis in het algemeen /196 Hoofdstuk 19 ENIGE BIJZONDERE VERBINTENISSEN /196 A. NATUURLIJKE VERBINTENIS / Begrip natuurlijke verbintenis: 6:3 / Rechtsgevolgen natuurlijke verbintenis: 6:4/ Omzetting natuurlijke verbintenis: 6:5 /198 B. VOORWAARDELIJKE VERBINTENIS / Begrip voorwaardelijke verbintenis: 6:21 / Rechtsgevolgen opschortende voorwaarde / Rechtsgevolgen ontbindende voorwaarde /199 C. PLURALITEIT/ Begrip pluraliteit/ Pluraliteit van schuldenaren: 6:6 / Rechtsgevolgen pluraliteit van schuldenaren / 200 Inhoud XVIII

14 311. Pluraliteit van schuldeisers: 6:15/ Rechtsgevolgen pluraliteit van schuldeisers / Pluraliteit van prestaties / Alternatieve verbintenis: afdeling 6.1.4/203 Hoofdstuk 20 ONTSTAAN, OVERGANG EN TENIETGAAN VAN VERBINTENISSEN/ 204 A. HET ONTSTAAN VAN VERBINTENISSEN / Het ontstaan van verbintenissen: 6:1/204 B. OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN / Algemeen/ Gevolgen van de overgang van een vordering: afdeling 6.2.1/ Verweermiddelenregel: 6:145 e.v./206 C. BIJZONDERE WIJZEN VAN OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN/ Subrogatie: afdeling / Gevolgen van subrogatie/ Schuldoverneming: 6: / Gevolgen van schuldoverneming/ Contractsoverneming: 6:159/ Gevolgen van contractsoverneming / 209 D. TENIETGAAN VAN VERBINTENISSEN / Algemeen/ Verrekening (compensatie): afdeling / Vereisten voor verrekeningsbevoegdheid: 6:127 / Uitzonderingen/ Afstand van een vorderingsrecht: 6:160 / Vermenging van vordering en schuld: 6:161 / 211 Hoofdstuk 21 RECHTEN VAN DE SCHULDEISER/ Rechten van de schuldeiser/ Overzicht rechten schuldeiser/ Rechtsverlies: 6:88-90/ a. Klachtplicht: 6:89 (en 7:23) / 214 Hoofdstuk 22 NAKOMING VAN VERBINTENISSEN / Begrip nakoming/216 A. DRAMATIS PERSONAE / Standaardsituatie en uitzonderingen / Door wie kan bevrijdend worden betaald? / 216 XIX

15 B C a. D Aan wie kan bevrijdend worden betaald?/217 Bescherming krachtens 6:34/218 Betaling door een derde aan een derde: 6:35/219 DE VERBINTENIS TOT AFLEVERING VAN ZAKEN / 219 De verbintenis tot aflevering van zaken / 219 DE VERBINTENIS TOT BETALING VAN EEN GELDSOM / 220 Karakter verbintenis tot betaling van een geldsom / 220 Nominaliteitsbeginsel, gangbaargeld: 6:111 en 112/220 Bevoegdheid tot girale betaling: 6:114/220 De plaats van betaling: 6: /221 Buitenlands geld: 6: /221 OVERIGE NAKOMINGSBEPALINGEN/222 Het tijdstip van nakoming: 6:38-40/222 Verdere inhoud van afdeling 6.1.6/222 Hoofdstuk 23 OPSCHORTING VAN DE NAKOMING / Begrip opschortingsrecht/ Wettelijke regeling der opschortingsrechten / Vereisten voor opschortingsbevoegdheid: 6:52 / Uitzonderingen: 6:54/ Gevolgen van bevoegde opschorting/ Einde van het opschortingsrecht / 227 Hoofdstuk 24 SCHULDEISERSVERZUIM / Inhoud afdeling / Ontstaan van schuldeisersverzuim: 6:58 en 59/ Gevolgen: rechtsverlies bij crediteur/ Bevrijding van de verbintenis: 6:60/ Overige bevoegdheden van de debiteur/ Einde van het schuldeisersverzuim / Tijdens schuldeisersverzuim intredende onmogelijkheid / Toerekenbaarheid der onmogelijkheid: 6:64/ Schuldeisersverzuim bij aanbod door een derde: 6:73/ Crediteursovermacht / 233 Hoofdstuk a. RECHT OP SCHADEVERGOEDING WEGENS TEKORTKOMING IN DE NAKOMING/234 Algemeen / 234 Soorten schadevergoeding / 234 Vereisten voor schadevergoeding: 6:74/234 Positief belang/235 XX

16 A. TEKORTKOMING IN DE NAKOMING / Begrip tekortkoming / Uitzonderingen op het opeisbaarheidsvereiste: 6:80/237 B. TOEREKENBAARHEID DER TEKORTKOMING / Toerekenbaarheid; niet-toerekenbaarheid / Schuld van de debiteur / Risico van de debiteur / Aansprakelijkheid voor hulppersonen: 6:76 / Aansprakelijkheid voor gebruikte zaken: 6:77 / Gevolgen van overmacht / 'Risico ter zake van de prestatie' / 242 C. BLIJVENDE ONMOGELIJKHEID VAN NAKOMING / Inleiding/ Begrip blijvende onmogelijkheid / Gevallen van blijvende onmogelijkheid/243 D. VERZUIM/ Het begrip verzuim: 6:81 / Ingebrekestelling: 6:82 / Verzuim zonder ingebrekestelling: 6:83 / Gevolgen van verzuim / Risico-omslag bij verzuim: 6:84/ Vergoeding van vertragingsschade: 6:85 / Omzetting in vervangende schadevergoeding: 6:87/ Einde van het verzuim / 249 E. BOETEBEDING/ Boetebeding: 6:91-94/ Inroeping van het boetebeding: 6:92 en 93 / Matiging en aanvulling van de bedongen boete: 6:94/250 Hoofdstuk 26 SCHADEVERGOEDING / Algemeen/ Inhoud afdeling / 252 A. SCHADE EN WIJZE VAN VERGOEDING / Het begrip schade; vermogensschade/ a. Immateriële schade; smartengeld / b. Affectieschade; shockschade / De begroting der schade: 6:97,104 en 105 / a. Abstracte schadeberekening/ Letselschade: 6:107 en 107a/ Overlijdensschade: 6:108 / De vorm der schadevergoeding: 6:103/259 XXI

17 B. CAUSAAL VERBAND/ Twee stadia/ a. Bewijslast condicio sine qua non / b. Meerdere oorzaken / c. Alternatieve causaliteit: 6:99/ d. Alternatieve causaliteit dader/slachtoffer; proportionele aansprakelijkheid / Relevante factoren bij bepaling causaal verband: 6:98/263 C. VOORDEELSVERREKENING/ Voordeelsverrekening: 6:100/264 D. EIGEN SCHULD EN MEDESCHULD / 'Eigen schuld': 6:101 / Verminderingsmaatstaf bij eigen schuld / a. Eigen schuld in het verkeer/ 'Medeschuld': 6:102 lid 1 / Medeschuld plus eigen schuld: 6:102 lid 2/269 E. RECHTERLIJKE MATIGING/ Rechterlijke matiging: 6:109 / Voor matiging relevante omstandigheden / 270 F. LIMITERING BIJ A.M.V.B. / Limitering bij a.m.v.b.: 6:110/270 Belangrijke bronnen van verbintenissen / 271 Hoofdstuk 27 ONRECHTMATIGE DAAD / Inhoud titel 6.3 / 271 Inhoud A. AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN GEDRAGINGEN / Vereisten voor aansprakelijkheid: 6:162 en 163 / 271 Onrechtmatige daad/ Onrechtmatige daad: 6:162 lid 2 / Relatie met wanprestatie / Rechtvaardigingsgronden / 274 Toerekenbaarheid j Toerekenbaarheid aan de dader: 6:162 lid 3/ Aansprakelijkheid van kinderen: 6:164/ Aansprakelijkheid van personen met een gebrek: 6:165/ Schulduitsluitingsgronden / 276 Schade en causaal verband j Schade en causaal verband / 276 Relativiteit/ Het relativiteitsbeginsel: 6:163 / 276 XXII

18 Mogelijke rechtsvorderingen / Wat kan de benadeelde vorderen? / Afwijzing verbodsactie op grond van zwaarwegende maatschappelijke belangen: 6:168/278 B. BIJZONDERE GEVALLEN/ Gedragingen in groepsverband: 6:166/ Vervallen/ Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor eigen gedragingen/ a. Onrechtmatige overheidsdaad / b. Aansprakelijkheid werkgever jegens werknemer: 7:658/281 C. KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID (ALGEMEEN) / Inhoud afdeling / Risico-aansprakelijkheid / a. Relatie met afdeling / 283 D. AANSPRAKELIJKHEID VOOR PERSONEN / Aansprakelijkheid voor kinderen: 6:169/ Ondergeschikten, niet-ondergeschikten, vertegenwoordigers / Aansprakelijkheid voor ondergeschikten: 6:170/ Aansprakelijkheid voor niet-ondergeschikten: 6:171/ Aansprakelijkheid voor vertegenwoordigers: 6:172 / 286 E. AANSPRAKELIJKHEID VOOR ZAKEN / De aansprakelijke persoon / De schadesoort/ Risico-aansprakelijkheid met tenzij-formule / Aansprakelijkheid voor gebrekkige roerende zaken: 6:173 / a. 6:173 en produktenaansprakelijkheid; kanalisatie / b. Aansprakelijkheid voor motorrijtuigen / Vervallen/ Aansprakelijkheid voor opstallen: 6:174 / a. Aansprakelijkheid voor gevaarlijke stoffen: 6: / b. Vervolg; vereisten en uitzonderingen/ c. Aansprakelijkheid voor stortplaats of boorgat: 6: / Aansprakelijkheid voor dieren: 6:179 / 294 F. PRODUKTENAANSPRAKELIJKHEID/ a. Produktenaansprakelijkheid: afdeling / b. Risico-aansprakelijkheid; grenzen/ c. Schade aan personen of zaken / d. Samenloop/296 XXIII

19 G. ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN; MISLEIDENDE EN VERGELIJKENDE RECLAME/ e. Oneerlijke handelspraktijken: afdeling 6.3.3A / f. Misleidende en vergelijkende reclame: afdeling 6.3.4/298 H. ELEKTRONISCH RECHTSVERKEER / g. Aansprakelijkheid bij elektronisch rechtsverkeer: afdeling 6.3.4A/ TIJDELIJKE REGELING VERHAALSRECHTEN / h. Tijdelijke regeling verhaalsrechten: afdeling / 299 Inhoud Hoofdstuk 28 ZAAKWAARNEMING, ONVERSCHULDIGDE BETALING, ONGERECHTVAARDIGDE VERRIJKING / 301 A. ZAAKWAARNEMING/ Vereisten: 6:198/ Rechtsgevolgen van zaakwaarneming: 6: / Vertegenwoordigingsbevoegdheid: 6:201/302 B. ONVERSCHULDIGDE BETALING / Begrip onverschuldigde betaling/ Gevallen van onverschuldigde betaling / De vordering uit onverschuldigde betaling/ Ongedaanmaking en waardevergoeding: 6:203 en 210/ Ongedaanmaking (in eigenlijke zin) / Niet-nakoming van de ongedaanmakingsverbintenis: 6:204 en 205/ Waardevergoeding: 6:210 lid 2/ Vruchten, kosten en schade: 6: / Ontvanger handelingsonbekwaam: 6:209/ De 'pot-ketel-bepaling' van 6:211 /307 C. ONGERECHTVAARDIGDE VERRIJKING / Algemeen, vereisten: 6:212 / Omvang van de schadevergoedingsverbintenis / a. Toepassingsmogelijkheden/309 Hoofdstuk 29 DE OBLIGATOIRE OVEREENKOMST / Inhoud titel 6.5/ Begrip overeenkomst / Overeenkomstige toepassing: 6:216/ De meerpartijenovereenkomst: 6:213 lid 2/ Beginselen van contractenrecht/ a. De hoedanigheden van partijen / b. De consument als contractspartij / 313 xxrv

20 456c. De overheid als contractspartij / Groeperingen van overeenkomsten / Bijzondere overeenkomsten; overzicht/ Gefaseerde invoering Boek 7 / Regelend en dwingend recht in Boeken 7-7A/ Toepasselijkheid Boeken 3 en 6/ Gemengde overeenkomst: 6:215/ Standaardregelingen: 6:214/ 318 Hoofdstuk 30 HET TOT STAND KOMEN VAN OVEREENKOMSTEN / Inhoud afdeling / 319 A. AANBOD EN AANVAARDING / Aanbod en aanvaarding: 6:217 lid 1/ Rechtskarakter van het aanbod / Verval van het aanbod / Het onherroepelijke aanbod: 6:219 / Vrijblijvend aanbod en uitloving: 6:219 lid 2, 6:220 / De aanvaarding/ De van het aanbod afwijkende aanvaarding: 6:225 / 322 B. DE PRECONTRACTUELE FASE / a. De precontractuele fase / 323 C. GELDIGHEID, NIETIGHEID EN VERNIETIGBAARHEID VAN OVEREENKOMSTEN/ Algemeen/ Vorm van een voorovereenkomst: 6:226 / Bepaalbaarheid der verbintenissen: 6:227 / a. Elektronisch contracteren: 6:227a-c/ Dwaling: 6:228/ Geval a: wederpartij gaf inlichting/ Geval b: wederpartij schond spreekplicht/ Geval c: wederzijdse dwaling/ Dwaling ten aanzien van toekomstige omstandigheden / Dwaling voor rekening van de dwalende: 6:228 lid 2 / Rechtsgevolgen van dwaling/ De voortbouwende overeenkomst: 6:229/329 D. INFORMATIE OVER DIENSTVERRICHTERS EN HUN DIENSTEN/ a. Informatie over dienstverrichters en hun diensten: 6:230a-f/329 XXV

21 E. ALGEMENE VOORWAARDEN / Begripsbepalingen: 6:231 / Gebondenheid aan algemene voorwaarden: 6:232/ Twee vernietigingsgronden: 6:233/ a. Vervolg; de informatieplicht: 6:234/ b. Vernietigbaarheid; bijzonderheden / Onredelijk bezwarend: concrete en abstracte toetsing/ De zwarte en de grijze lijst: 6:236 en 237/ a. Onheldere bedingen / Bestrijding van onredelijk bezwarende bedingen / Rechtszekerheid / a. Richtlijn 1993/13/EEG/336 Hoofdstuk 31 RECHTSGEVOLGEN VAN OVEREENKOMSTEN / Inhoud afdeling / 338 A. RECHTSGEVOLGEN TUSSEN PARTIJEN / Rechtsgevolgen van de overeenkomst tussen partijen: 6:248 lid 1/ Uitleg van de overeenkomst/ a. Rangorde van de bronnen / Redelijkheid en billijkheid: 6:248 / a. Opzegging (duur)overeenkomst/341 B. RECHTSGEVOLGEN TEN OPZICHTE VAN DERDEN / De overeenkomst en derden / Overgang van kwalitatieve rechten: 6:251 / Blokkering van de overgang van een kwalitatief recht / Overgang van kwalitatieve verplichtingen: 6:252/ Relatie met erfdienstbaarheden / Kettingbeding/ Derdenbeding: 6: / Voorbeelden van derdenbedingen / Aanvaarding van het derdenbeding: 6:253 / Rechtsgevolgen van de aanvaarding/ Herroeping van het derdenbeding; vervanging van de derde / Blokkering van de 'paardensprong': 6:257/ Derdenwerking van aansprakelijkheidsbedingen / 348 C. WIJZIGING EN ONTBINDING DOOR DE RECHTER/ Onvoorziene omstandigheden ('imprévision'): 6:258/ Dwingend recht/ Relatie met andere leerstukken / Voortdurende verplichtingen: 6:259/ De rechterlijke uitspraak / 352 Inhoud XXVI