Documenten die bijdragen tot een kwaliteitsvolle leerlingenbegeleiding en kwaliteitsvol onderwijs

Transcriptie

1 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO datum : gewijzigd : contact : Dienst Leerlingen en schoolorganisatie, dls.vvkso@vsko.be Katrien Bressers, katrien.bressers@vsko.be, Jan Schokkaert, jan.schokkaert@vsko.be, Janwillem Ravyst, janwillem.ravyst@vsko.be, Documenten die bijdragen tot een kwaliteitsvolle leerlingenbegeleiding en kwaliteitsvol onderwijs 1 Uitgangspunten Leraar-zijn en school-maken zijn vandaag de dag complexe opdrachten die een zware verantwoordelijkheid met zich meebrengen. Scholen, en meer bepaald de directie en het onderwijzend en ondersteunend personeel, begeleiden kinderen en jongeren in hun ontwikkeling en bepalen zo mee het uitzicht van de maatschappij. Om dit goed te doen, moeten zij constant nagaan of zij niet moeten investeren in nieuwe werkvormen, in een intensievere leerlingenbegeleiding en/of in nieuwe vormen van communicatie. Bovendien kijken heel wat partijen er steeds meer op toe dat alles wel verloopt zoals zij het verwachten. Elke school streeft ernaar kwaliteitsvol onderwijs te verstrekken en haar leerlingen goed te begeleiden bij hun ontwikkeling. Dit vereist een minimum aan planning, voorbereiding en overleg. De documenten die hieruit voortvloeien, staan ten dienste van de leraar, van het lerarenteam, van de klassenraad, van de zorgwerkgroep. Overbodige administratieve documenten moeten worden vermeden. Het is echter duidelijk dat de wijze waarop deze documenten worden opgesteld of de vormeisen waaraan ze moeten voldoen, voor een groot deel bepalen of er van administratieve belasting sprake zal zijn. Wanneer schriftelijke neerslag niet meer functioneel is en wordt ervaren als louter vastleggen van bewijsstukken ontstaat planlast. Dit kan het geval zijn met documenten: voor de directeur (functie-evaluatie); voor de inspectie (doorlichting); voor de begeleiding (opvolging); voor de ouders/leerling (motiveringsplicht); voor de eigen advocaat/voor de rechter (juridisering). De term planlast verwijst naar het verhogen van de werkdruk door de administratieve formaliteiten inzake het aantal en de omvang van planningsdocumenten, formulieren, verslagen en bewijsstukken. Wanneer documenten de eigen pedagogische opdracht niet meer ondersteunen, zal de leraar ze als tijdrovend en zinloos ervaren. Verslagen van bv. vakvergaderingen die uitsluitend worden gemaakt als verantwoordingsstukken voor de inspectie, zullen door leraren gezien worden als overbodig bureaucratisch werk, en niet als een noodzakelijke ondersteuning van de vakwerkgroep. Zo ontstaat een papierberg, die de aandacht afleidt van de eigenlijke kernopdracht: les geven en leerlingbegeleiding.

2 2 Vanuit de overtuiging dat goed gebruik van documenten de professionalisering van leerkrachten ondersteunt, wil het Verbond het personeel op diverse terreinen een aantal aanbevelingen doen. Wij hopen hiermee meer ruimte te creëren voor de eigenlijke kernopdracht van de leerkracht. Verder wil deze mededeling ook enkele misverstanden ophelderen. Dat we ons in deze Mededeling focussen op het uitgebreide takenpakket voor de leraar, wil niet zeggen dat we geen oog hebben voor de extra s waarmee directeurs worden geconfronteerd. 1 Andere pijnpunten zullen worden geïnventariseerd: zoals verloning, problematiek van het vinden van een directeur/vervanger. Het Verbond vindt dan ook dat verder werk moet worden gemaakt van de ondersteuning van de directeur door een middenkader. 2 Situering in de personeelsreglementering Of verwachtingen inzake documenten rechtmatig zijn, is voor een groot deel afhankelijk van de afweging of zij bijdragen tot kwaliteitsvolle leerlingenbegeleiding en kwaliteitsvol onderwijs. Wat van personeelsleden mag worden verwacht, staat beschreven in hun arbeidsovereenkomst en functiebeschrijving. 2.1 De arbeidsovereenkomst en de functiebeschrijving Elk personeelslid van het katholiek onderwijs ondertekent een arbeidsovereenkomst. Een aantal documenten vormen een ondeelbaar geheel met deze arbeidsovereenkomst. Deze documenten zijn: het algemeen reglement van het katholiek onderwijs en de specifieke arbeidsreglementen van de scholen die hiervan een concretisering zijn; de opdrachtsverklaring van het katholiek onderwijs; het opvoedingsproject van het schoolbestuur. In deze documenten zijn rechten en plichten van personeelsleden opgenomen. Vanaf 1 september 2007 krijgt elk personeelslid een individuele functiebeschrijving. 2 De bepalingen van de functiebeschrijvingen mogen nooit in strijd zijn met deze documenten. Ze kunnen geen afbreuk doen aan de rechten en plichten opgenomen in de arbeidsovereenkomst en in de documenten die met de arbeidsovereenkomst een ondeelbaar geheel vormen. 2.2 Het algemeen en arbeidsreglement Het algemeen reglement verwijst naar de Algemene pedagogische reglementeringen. We citeren letterlijk: 3 De leden van het onderwijzend personeel volgen de in het arbeidsreglement geconcretiseerde richtlijnen van het schoolbestuur in verband met het jaarplan, de lesvoorbereidingen, agenda, taken, toetsen, overhoringen, werkstukken en andere pedagogische aangelegenheden. Voor het gewoon secundair onderwijs worden de documenten Algemene pedagogische reglementeringen verder geconcretiseerd in het arbeidsreglement van de school. 1 We denken aan: snelle opeenvolging van onderwijsreglementering; bijkomende last van niet-onderwijsgebonden regelgeving; duizend-en-één-vergaderingen; stijgende verantwoordingsplicht t.a.v. de overheid, inspectie, ouders en leerlingen; druk van juridische procedures. 2 Mededeling van 8 oktober 2007 over Functiebeschrijvingen, functioneringsgesprekken en evaluatie (M-VVKSO ). 3 Mededeling van 22 september 2010 over Algemeen Reglement van het gesubsidieerd personeel van het katholiek gewoon en buitengewoon basis- en secundair onderwijs met inbegrip van HBO5 Verpleegkunde, met uitzonderling van het volwassenen- en deeltijds kunstonderwijs, hierna AR genoemd (M-VVKSO ), art. 7 1

3 3 Omdat dit algemeen reglement bindend is voor het katholiek onderwijs, kunnen de APR s als dusdanig niet door het personeel in vraag worden gesteld. Wie de APR s grondig leest, zal wel vaststellen dat ze heel wat ruimte laten voor een eigen, gedragen pedagogisch beleid. De uitwerking van het arbeidsreglement gebeurt in het lokaal onderhandelingscomité (LOC) of in de ondernemingsraad. Daar worden inzake jaarplan, lesvoorbereidingen, schoolagenda, taken, toetsen, tests, werkstukken en andere een aantal afspraken vastgelegd. 4 Hierbij kan men ook oog hebben voor een vermindering van de planlast van het personeel. Dit kan maar indien er constructief wordt nagedacht over de omvang en/of het aantal van deze planningsdocumenten met het oog op hun functioneel karakter, en dit conform de geest van de APR s. 3 De algemene pedagogische reglementeringen De term Algemene pedagogische reglementeringen zorgt blijkbaar voor heel wat verwarring. In elke APR wordt een bepaald thema vanuit een dubbele invalshoek benaderd: enerzijds moeten reglementaire aandachtspunten helpen om het reglementair kader dat de overheid vastlegt te respecteren en de reglementaire bepalingen die eruit voortvloeien, correct toe te passen; daarnaast formuleert het VVKSO aanbevelingen van waaruit de eigen schoolwerking kritisch kan bekeken worden met het oog op de optimalisering van de eigen pedagogisch-didactische aanpak. Vanuit deze optiek kan men verdere afspraken op schoolniveau maken. De APR s geven informatie over het goed gebruik van documenten met het oog op de ondersteuning van kwaliteitsvolle leerlingenbegeleiding en kwaliteitsvol onderwijs. Het is pas wanneer te veel normen worden opgelegd en er te weinig persoonlijke inbreng van het personeel mogelijk is dat deze documenten kunnen ervaren worden als planlast. 3.1 Het persoonlijk werk van de leerling Situering De APR1 ontstond op basis van nieuwe pedagogisch-didactische ontwikkelingen. Daardoor zijn heel wat nieuwe inzichten gegroeid die een verruiming van het begrip persoonlijk werk noodzakelijk maakten. De nieuwe invulling van het begrip persoonlijk werk staat voor alle leeractiviteiten die leerlingen zowel buiten als binnen de school verrichten, individueel of in groep, op initiatief van de leraar of op eigen initiatief. Persoonlijk werk is niet louter gericht naar cijfers (product), maar dient ook als startpunt voor procesanalyse en metacognitie Belang Wat leerlingen zelfstandig hebben verwerkt, heeft over het algemeen meer kans om langer en diepgaander te beklijven. Men krijgt als leerkracht bovendien meer informatie over de evolutie van de kennis en de vaardigheden van de leerlingen. Persoonlijk werk biedt kansen om de betrokkenheid en motivatie van de leerlingen te verhogen. Als persoonlijk werk wordt opgevat als een hefboom om het actieve leren te stimuleren, dan draagt het bij tot succeservaring en het welbevinden van de leerlingen en van de leerkracht. Alzo zal de leerkracht betrokkenheid van de leerlingen stimuleren, wat ten goede komt van de kwaliteit van zijn didactisch handelen. Er ontstaat als het ware een positieve wisselwerking. 4 AR, artikel 6, 2 en 4 (idem). 5 Mededeling van 5 juni 2005 over Algemene Pedagogische Reglementering voor het voltijds secundair onderwijs nr. 1.Het persoonlijk werk van de leerling ( M-VVKSO ).

4 Functionaliteit Vanuit het basisonderwijs zijn de leerlingen steeds meer vertrouwd met vormen van zelfstandig werken en leren. Het secundair onderwijs moet hierop voortbouwen. Het stimuleren van persoonlijk werk is ook belangrijk met het oog op de overgang naar het hoger onderwijs of naar een professionele loopbaan. In beide gevallen wordt steeds meer een beroep gedaan op zelfstandig kunnen denken en handelen. Er zijn verschillende vormen van persoonlijk werk. Uitgaande van de aard van de activiteiten is er een onderscheid mogelijk tussen: voorbereidingsactiviteiten; inoefen- en verwerkingsactiviteiten; productgerichte activiteiten; reflectieactiviteiten; zelfstudieactiviteiten. Deze opsomming is niet exhaustief. De brede invulling van persoonlijk werk brengt met zich mee dat de leraar niet alleen lesgever is, maar ook leerlingencoach. Hij ondersteunt, stimuleert, bewaakt en bevraagt. Bovendien is het belangrijk dat er afstemming en samenwerking is binnen de vakgroep. De bijlage van de APR1 uit 1997 over het Minimum aantal inoefen- en verwerkingsopdrachten die per schooljaar per leerling dienen te worden uitgevoerd is dan ook weggevallen. APR 1 legt geen verplichting meer op qua vormen en aantallen. Dit laatste kan echter wel besproken worden in een overleg tussen de leraren op schoolniveau. Het is niet vereist dat alle persoonlijk werk op een traditionele wijze beoordeeld wordt en aanleiding geeft tot een cijfer (of letter) op het rapport. Leerlingen kunnen elkaars resultaten vergelijken of leerlingen kunnen zichzelf evalueren aan de hand van correctiesleutels, vragenlijsten of checklists, attitudeschalen, een logboek of een portfolio. 3.2 De dossiers van de leerlingen Situering De term dossier van de leerling verwijst naar drie verschillende soorten van dossier, nl. het pedagogisch dossier met het oog op leerlingenbegeleiding en deliberatie; 6 een tuchtdossier met het oog op een disciplinaire beoordeling; een administratief dossier met het oog op verificatie en controle. In deze mededeling gaan we alleen op de eerste twee dieper in Pedagogisch dossier met het oog op leerlingenbegeleiding Belang Wil een klassenraad de leerling in alle aspecten van zijn persoonsontwikkeling kunnen begeleiden en hem goed (her)oriënteren, dan moet hij beschikken over een breed veld van inlichtingen en gegevens. Deze kunnen systematisch worden geordend in een individueel leerlingendossier. 6 Mededeling van 19 augustus 2010 over Algemene Pedagogische Reglementering voor het voltijds secundair onderwijs nr. 2. De begeleidende klassenraad (M-VVKSO ).

5 Functionaliteit Door het gebruik van pedagogische dossiers kunnen klassenraden goed voorbereid worden. Dit levert een opmerkelijke tijdwinst op. Over welke gegevens gaat het? Psychosociale gegevens De vroegere studies en studieresultaten Gegevens betreffende de evolutie in de leerhouding en de opvolging doorheen het schooljaar Deze gegevens worden initieel doelbewust ( need-to-know ) verzameld tijdens een intakegesprek (over studiehouding, leerstoornissen ) en kunnen door de klassenleraar geïnventariseerd en gestroomlijnd worden. Uiteraard moet dit kaderen in de visie op de invulling van de taken van de klassenleraar. Hij kan ze daarna toelichten op een begeleidende klassenraad. Het is dus niet toegelaten dat een leraar op eigen initiatief persoonsgegevens van leerlingen opvraagt 7, bijvoorbeeld om een eigen adressenbestand aan te leggen of om via het beroep van de ouders een beeld te krijgen van de sociale samenstelling van de klassengroep. Vooreerst ligt het niet voor de hand dat bij een dergelijke gegevensverwerking nauwgezet alle verplichtingen nageleefd worden die de privacywet voorschrijft (zie privacymededeling 8, hoofdstukken 4, 5 en 6). Ten slotte is het inefficiënt indien de leerlingen meermaals dezelfde gegevens aan verschillende personen moeten meedelen. Het pedagogisch dossier van de leerling krijgt uiteindelijk een cruciale rol toebedeeld als opvolgingsinstrument voor de studievorderingen van de leerling en als uitgangspunt voor de studiebekrachtiging. Het blijkt tevens een onmisbaar instrument te zijn in de context van de globale leerlingenbegeleiding en de zorgverbreding waar onze scholen werk van maken. In die zin mag het pedagogisch dossier niet gezien worden als planlast. Een goed pedagogisch dossier vergemakkelijkt de begeleidende klassenraad en maakt eindeloze discussies overbodig. Het pedagogisch dossier kan voor leraren ook een hulp zijn om aan ouders informatie te verstrekken over leervorderingen, studiekeuze, gedrags- en houdingsaspecten Pedagogisch dossier met het oog op de deliberatie Belang De delibererende klassenraad baseert zich op het volledig pedagogisch dossier zoals dit doorheen de studieloopbaan van de leerling tot stand is gekomen. Het hele jaar door vergaderen begeleidende klassenraden. Ook de leerling krijgt hierover regelmatig informatie. Op het einde van het schooljaar hebben de delibererende klassenraden plaats, waar beslist wordt over het toekennen van oriënteringsattesten en/of studiebewijzen die een bepaald civiel effect impliceren (getuigschriften, studiegetuigschriften, diploma s). Met de delibererende klassenraad wordt een maandenlange vormingsperiode afgesloten Functionaliteit Via een breed opgezette evaluatie en rapportering verwerft de klassenraad inzicht in de vorderingen doorheen de leerstof, de mogelijkheden en interesses van de leerling. Dit werk is dus zeker functioneel. De optimalisering van de 7 Mededeling van 13 december 2004 over Enkele vaak gestelde vragen met betrekking tot de persoonlijke levenssfeer op school (M-VVKSO ). 8 Mededeling van 11 december 2004 over Verplichtingen van een onderwijsinstelling bij de verwerking van persoonsgegevens (M-VVKSO ). 9 Mededeling van 25 april 2003 over Algemene Pedagogische Reglementering voor het voltijds secundair onderwijs nr. 3. De delibererende klassenraad op het einde van het schooljaar (M-VVKSO ).

6 6 leerlingbegeleiding, gesystematiseerd op basis van een pedagogisch dossier, zal de delibererende klassenraad ongetwijfeld vergemakkelijken. Bovendien beschikt men over een groot aantal gegevens om tot een goede beslissing te komen, die makkelijk kan worden gemotiveerd. Aandachtspunten Het is reglementair verplicht de elementen die bepalend zijn voor de beslissingen van de delibererende klassenraad te synthetiseren en te notuleren. Het gaat slechts om een weergave van de doorslaggevende gegevens uit het concrete pedagogische dossier. De inspectie mag niet eisen dat bij proefwerken correctiemodellen of modeloplossingen worden gegeven. Het werken met correctiemodellen e.d. kan wel kaderen in het eigen pedagogisch beleid van de school. In dat geval is het zinvol hierover lokaal overleg te plegen omdat er ontegensprekelijk een link is met planlast en werkdruk Tuchtdossier Belang Een tuchtdossier wordt enkel opgemaakt als de tuchtprocedure opstart. De directeur legt een dossier aan dat aantoont dat de gedragingen van de leerling een gevaar vormen voor het onderwijs- of vormingsgebeuren Functionaliteit Dit dossier kan, afhankelijk van de situatie, o.m. de volgende documenten bevatten: een beschrijving van de feiten die zich hebben voorgedaan en die aanleiding kunnen geven tot een tuchtmaatregel (met verantwoording waarom ze een gevaar vormen voor het onderwijs- of vormingsgebeuren); bewijsstukken; het schriftelijk relaas van de leerling (eventueel een ondertekende schriftelijke neerslag van een mondeling gesprek met hem over de ten laste gelegde feiten); ondertekende en gedateerde getuigenverklaringen die de beschrijving van de feiten en/of de visie van de betrokken leerling staven (bv. het relaas van een of meer medeleerlingen); indien er vaststellingen werden gedaan door de politie of verhoren werden afgenomen: de nummers van de desbetreffende processen-verbaal; vaststellingen of adviezen van de begeleidende klassenraad; bewijzen van geboden remediëringskansen die zonder resultaat bleven; een opsomming van de orde- en/of tuchtmaatregelen die in de loop van het schooljaar/schooljaren werden gegeven; Deze documenten vormen de verantwoording voor een tuchtmaatregel. Het is dan ook belangrijk leerkrachten beseffen dat de documenten die zij aanbrengen, van cruciaal belang zijn en met de meeste zorg moeten aangemaakt worden. Tuchtdossiers zijn weliswaar noodzakelijk, maar beperkt in aantal. Niet elke leerling heeft een tuchtdossier. 10 Mededeling van 8 oktober 2007 over Leerlingensanctiebeleid: orde- en tuchtmaatregelen (M-VVKSO ).

7 7 3.3 Documenten bij de lesvoorbereiding Situering In de APR 5 ligt de focus nog meer op de documenten die de leraar echt nodig heeft bij de lesvoorbereiding. Daarom werd gekozen voor een andere structuur en werden een aantal items (zoals soorten leerplannen, de schoolagenda van de leerling, cursuspakketten) niet behouden. Ten slotte werd de tekst ook in overeenstemming gebracht met APR 1 over Het persoonlijk werk van de leerling. De documenten bieden de leerkrachten ondersteuning bij het lesgeven. Een goede planning en voorbereiding zijn noodzakelijk voor het eigen timemanagement van de leerkracht. Bovendien kan de leraar door het goed gebruik van zijn eigen documenten leerlingen beter begeleiden bij het zelfstandig leren en werken. De overheid kan leraren aan de documenten bij de lesvoorbereiding qua vorm en inhoud geen verplichtingen opleggen. De inspectie vraagt wel dat leraren aantonen dat ze hun lessen voorbereiden, planmatig werken, de ontwikkelingsevolutie van leerlingen opvolgen In die zin kunnen de hieronder opgesomde documenten worden gehanteerd als verantwoordingsinstrumenten. Ze geven inhoudelijke indicaties dat het leerplan behandeld werd of de realisatie ervan haalbaar is. Op welke manier leraren dit aanpakken, hoort tot hun eigen pedagogische vrijheid of wordt mee bepaald door afspraken die gemaakt zijn binnen de eigen schoolcontext. Deze documenten moeten bijdragen tot een verhoging van de kwaliteit van het eigen pedagogisch functioneren en niet leiden tot een bureaucratisering ervan Welke documenten horen bij de lesvoorbereiding? Het leerplan Belang Het leerplan is verplicht te gebruiken en is een voorwaarde voor erkenning en subsidiëring Functionaliteit Het leerplan en de daarin geformuleerde leerplandoelstellingen vormen het uitgangspunt voor het werk van de leraar. Het ligt aan de basis van de lesvoorbereiding. Het leerplan kan niet vervangen worden door allerlei leermiddelen. Bovendien geeft het leerplan qua vorm en inhoud vaak een grotere vrijheid aan de leerkracht dan leermiddelen. Leermiddelen kunnen slechts een ondersteuning bieden en mogen geenszins bijdragen tot de planlast Het jaarplan Belang Via het jaarplan moet een leraar kunnen aantonen dat hij planmatig werkt aan de realisatie van het leerplan. 11 Mededeling van 28 augustus 2002 over Algemene Pedagogische Reglementering voor het voltijds secundair onderwijs nr. 5. Documenten bij de lesvoorbereiding (M-VVKSO ). 12 Besluit van de Vlaamse regering van 10 november 2006 tot vaststelling van de goedkeuringscriteria en indieningsmodaliteiten van de leerplannen. > rubrieken > officieuze codificatie van de wetgeving > niveau-overschrijdend deel > inspectie, pedagogische begeleiding en kwaliteit van onderwijs

8 Functionaliteit Het jaarplan is een instrument voor eigen gebruik waarin de leraar i.s.m. de vakwerkgroep de leerplandoelstellingen naar concrete toepassingen in een bepaald schooljaar vertaalt. Een jaarplan wordt opgesteld in leereenheden, periodes, lessengehelen; en dus niet per les. Een expliciete verwijzing naar vakgebonden of vakoverschrijdende eindtermen of ontwikkelingsdoelen is niet verplicht. Het is het niet nodig elk jaar een nieuw jaarplan op te stellen. Uiteraard zal het jaarplan, rekening houdend met afspraken en schoolkalender, geregeld aangepast worden. Van een beginnende leerkracht, of van een ervaren leerkracht in een nieuwe opdracht, kan niet van bij het begin een volledig jaarplan worden geëist. Ook bij de invoering van een nieuw leerplan en/of leerboek volstaat eerst een summier jaarplan (skelet). Eventueel kunnen agenda en jaarplan samengevoegd worden tot één document De lesvoorbereiding Belang Een lesvoorbereiding is een hulpmiddel voor de leraar om op een didactische verantwoorde manier concrete doelstellingen te realiseren met een groep leerlingen tijdens een les of een lessenreeks Functionaliteit De lesvoorbereiding is een persoonlijk werkinstrument. Het document is voor beginnende leraren een belangrijk houvast, maar dat betekent niet dat ze teveel aandacht moeten besteden aan het formele aspect. Om te vermijden dat een leraar voor zichzelf extra planlast creëert, is het geenszins verplicht om volledig uitgeschreven lesvoorbereidingen te produceren. Belangrijk is wel dat de leraar zicht krijgt op wat hij aan het doen is tijdens zijn les om daarna aan zelfreflectie te doen en feedback te krijgen De schoolagenda Belang De schoolagenda is een belangrijk planningsinstrument. Daarnaast kan het ook een verantwoordingsinstrument zijn t.a.v. directie en inspectie Functionaliteit Via de schoolagenda kan de leerkracht een overzicht aanbieden van de lessen die hij dagelijks geeft. Ook activiteiten, taken, vergadering kunnen hierin opgenomen worden. De schoolagenda kan per vak en per klas worden bijgehouden. Een integratie van jaarplan en agenda is eventueel mogelijk om de planlast te verminderen. 13 We hebben het hier over de schoolagenda van de leraar en niet die van de leerling.

9 9 4 De inspectie en opgevraagde documenten Bevoegdheden van de inspectie De inspectie secundair onderwijs is bevoegd voor het secundair onderwijs (internaten inbegrepen). Zij: controleert of de scholen de minimumlessenroosters en de goedgekeurde leerplannen respecteren; meer informatie over de leerplannen vindt u op de website van het VVKSO; 15 gaat na of de ontwikkelingsdoelen worden nagestreefd en de eindtermen worden bereikt; ziet toe op de toepassing van de taalwetgeving, de hygiëne en de bewoonbaarheid van de lokalen, het didactisch materiaal en de schooluitrusting; brengt advies uit over de financiering of de opname in de toelageregeling van scholen, afdelingen en andere onderverdelingen; brengt beleidsadviezen uit over het onderwijs. 4.2 Welke documenten moeten volgens de inspectie? De inspectie geeft op haar website enkele richtlijnen i.v.m. documenten die noodzakelijk zijn en welke niet. De inspectie is echter soms vaag. Veel documenten die volgens het arbeidsreglement nodig zijn om de kwaliteit van het onderwijs te garanderen worden niet expliciet verplicht door de inspectie. De praktijk leert ons echter dat zij op het moment van een doorlichting deze documenten ter verantwoording wel vraagt. Het is dus aangewezen om steeds in overleg met de directie te bepalen welke documenten nodig zijn en welke niet. De inspectie is wel van oordeel dat de zinvolheid van elk document moet bevraagd worden. 5 Conclusie Een goed gebruik van documenten kan zeker ondersteuning bieden. Maar de hoeveelheid van documenten, bewijsstukken en administratieve procedures moeten steeds ten dienste staan van de leerkracht. Het is aan de directie i.s.m. het personeel om deze hoeveelheid zo beperkt mogelijk te houden en vooral om de zinvolheid van al de documenten voortdurend te bevragen. Een duidelijke visie op het gebruik van documenten is noodzakelijk en de haalbaarheid voor directie en leraren moeten steeds bevraagd worden. Directie en schoolteam moeten daarbij samen afwegen welke documenten in welke vorm noodzakelijk zijn. Leidraad hierbij moet zijn dat elk bijkomend document of formulier een duidelijke meerwaarde moet betekenen voor de onderwijskwaliteit. Uiteraard dienen de wettelijk voorziene bilaterale inspraakorganen (in casu lokaal onderhandelingscomité of ondernemingsraad) hierbij betrokken te worden. Het is ook daar dat de criteria ter zake worden vastgelegd. Het VVKSO constateert dat het aantal documenten in het onderwijs de voorbije jaren is toegenomen. Met deze Mededeling heeft het vanuit de schoolbesturen en de directies zijn verantwoordelijkheid opgenomen om daar iets aan te doen. Tezelfdertijd verwacht het VVKSO van het personeel het engagement om in het belang van de leerling het onderwijs en de leerlingenbegeleiding planmatig te blijven uitbouwen. Schoolbesturen, directies en het personeel dragen immers gezamenlijk de zorg voor kwalitatief hoogstaand onderwijs dat niet alleen op documenten is gebaseerd > doorlichten > FAQ doorlichten 15 > leerplannen