Heb jij dit boek van een ander gekregen? Vraag dan via MiskraamVerwerken.nl je eigen exemplaar aan om de meest recente versie te ontvangen.

Transcriptie

1

2 2 Inleiding Laatste update 27 maart 2017 Heb jij dit boek van een ander gekregen? Vraag dan via MiskraamVerwerken.nl je eigen exemplaar aan om de meest recente versie te ontvangen. Heb jij ook een miskraam gehad en wil je deze duurzaam verwerken? Bijvoorbeeld omdat je last hebt van hoofdpijn, concentratieverlies, eenzaamheid of spanning in je relatie? Onze coaches en therapeuten hebben hun beste tips en oefeningen met ons gedeeld voor dit inspiratieboek, zodat jij de nodige handvatten hebt. Een aantal tips is vooral bedoeld voor als je net een miskraam hebt gehad. We hebben ook een aantal tips voor vrouwen die langer geleden een miskraam hebben gehad, zodat je alsnog je miskraam kan verwerken. Want ook jij hebt er recht op om gelukkig te zijn! Voor alle vrouwen die een miskraam hebben gehad, geeft het verwerken van je verlies nieuwe kracht en liefde naar jezelf en je naasten. Of dit verlies nu gisteren of 20 jaar geleden is opgetreden; elk verlies mag er zijn, gezien worden en verwerkt. In de verwerking van je miskraam helpt het om je gevoelens serieus te nemen. Of deze gevoelens nu passend zijn of niet. Elk gevoel heeft een boodschap aan je. Je kan hier naar luisteren als je alleen bent of steun krijgen van een professional. Veel inspiratie toegewenst met het lezen van dit boek en mocht je het moeilijk vinden om de tips in praktijk te brengen, dan kan je altijd contact opnemen met een hulpverlener. Ik adviseer je met die coach of therapeut contact op te nemen die je het meest aanspreekt. Liefs Thea van Dijk team MiskraamVerwerken.nl

3 3 Index Inleiding... 2 Index... 3 Je miskraam erkennen... 4 Rouwen is persoonlijk... 6 Je miskraam verwerken... 8 Voor echtparen of stellen, als je met z n tweeën bent Voor als je al kinderen hebt Als de miskraam al langer geleden is Als je weer zwanger bent na je miskraam Gedicht Hoe nu verder Tot slot Met dank aan

4 4 Je miskraam erkennen Het verwerken van je verlies heeft een aantal stappen. Te beginnen met het erkennen dat je een miskraam hebt gehad. Dit lijkt heel logisch, maar door opmerkingen uit je omgeving kan je het idee hebben dat je miskraam geen bestaansrecht heeft. Voorbeelden hiervan zijn: Je hebt al een kind of Je bent nog jong en hebt nog vele kansen. Tip 1: Elk zielskind ziet je als zijn/haar moeder Door de contacten met de Notborns (zoals ik ze noem) heb ik ontdekt dat ze graag in contact komen met hun (draag)moeder. Ze willen dolgraag vertellen waarom ze (nog) niet geboren zijn. Tip 2: Geef je kindje een naam Hoe pril je zwangerschap ook was, elk kindje dat in je schoot heeft geleefd, heeft recht op zijn of haar eigen naam. Je kan er een gedichtje van maken, of een schilderijtje met de naam erin. Deel het met de mensen bij wie dat goed voelt. Zodat je kindje de plek in je gezin krijgt die het heeft, al is het dan niet op aarde gekomen.

5 5 Tip 3: Deel je ervaring met mensen bij wie jij je veilig en vertrouwd voelt Dit kan je partner zijn, naaste familie of vrienden. Soms komt juist een ervaringsdeskundige dichterbij jouw gevoel voor echte erkenning, even los van emoties van dierbaren. Tip 4: Lees boeken van ervaringsdeskundigen Op MiskraamVerwerken.nl hebben we een aantal boeken verzameld over het thema miskraam, waaronder 'Uit verwachting' van Leonie van Mierlo. Dit boek is erg plezierig geschreven. Zij vertelt in romanvorm over het proces van onverwacht zwanger zijn, wel of niet moeder worden en haar miskraam. Tip 5: Volg je eigen gevoel Volg je hart en erken waar jouw behoefte tot delen ligt. Wissel dit af met stille momenten voor jezelf en durf te voelen. Respecteer je grenzen op fysiek en emotioneel vlak, luister naar de signalen van je lichaam. Geef de signalen van je lichaam en geest vooral zelf de erkenning die aan je diepste gevoelens recht doen. Rouw en verdriet als achterkant van de liefde die je voor dit wezentje voelde en altijd mag blijven voelen. Tip 6: Weet dat een miskraam niet alleen jezelf raakt, ook je omgeving voelt verlies. Je (schoon)zus wordt geen tante, je moeder wordt geen oma. En je partner wordt geen vader.

6 6 Rouwen is persoonlijk Iedereen verwerkt verlies op een eigen manier, rouw is heel persoonlijk. Er is geen goede en geen foute manier. De manier waarop jij rouwt, is de manier die bij je past. Tip 7 Rouw op je eigen manier Het is niet een standaard proces met fases waar je in een bepaalde volgorde doorheen gaat. In rouw is niets normaal en alles is normaal. Iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier en dat is oké. Zie het maar als een vingerafdruk van verdriet. Wat trouwens de titel is van een heel mooi boekje over rouw. Alle vingerafdrukken lijken op elkaar, maar geen één is dezelfde... Mannen en vrouwen gaan anders om met rouw. Christel Goulancourt heeft hier een mooi blog over geschreven: Man en vrouw in rouw.

7 7 Tip 8: Geef jezelf tijd om je verlies een plaats te geven. Er kunnen allerlei emoties boven komen tijdens rouwen, zoals boosheid, verdriet, schuldgevoel, jaloezie. Tip 9: Erken je verdriet Erkenning krijgen is belangrijk. We vinden het fijn als we door onze belangrijke anderen erkent worden in wie we zijn, en wat we doen. Zonder erkenning voelen we ons alleen, niet gehoord en niet gezien. Als je iets verdrietigs meemaakt moet je dat onder ogen zien. Verdriet heeft ook erkenning nodig. In zijn volle omvang, met de pijn en het verlies op alle vlakken. Niet alleen de zwangerschap die je hebt verloren, maar ook bv. de band die je al voelde, de toekomstdroom, het vertrouwen in je lijf, het vertrouwen in je zelf. Een pijnlijk proces, maar ook nodig. Als je alle pijn onder ogen hebt gezien, erken je ook het bestaan van jouw ongeboren kind, erken je de ervaring, het bestaan van jouw zwangerschap en het bestaan van jouw miskraam. Pas als je de pijn hebt erkent, kun je helen.

8 8 Je miskraam verwerken De volgende stap is het verwerken van je verlies. Ook hierin kan praten over je verlies belangrijk zijn. Tip 10: Je aansluiten bij een praatgroep Je aansluiten bij een praatgroep kan je ook heel goed helpen. In dit blog leggen we uit waar je een praatgroep kan vinden of hoe je zelf een groep kan starten: Hoe start ik een praatgroep voor miskraamvrouwen? En hier hoe je een groep kan leiden als je besluit zelf een praatgroep te starten: Hoe een praatgroep leiden voor miskraamvrouwen. Als je het moeilijk vindt om te praten of als dit niet voldoende is, volg dan de tip op van een van onze volgende partners: Tip 11: Schrijven aan de hand van schrijfopdrachten Na een miskraam of vroeggeboorte op verhaal komen? Niet dóórleven maar doorléven? Door te schrijven aan de hand van concrete schrijfopdrachten word je uitgenodigd op zoek te gaan naar het eigen verhaal. Schrijfervaring is niet nodig. Je kunt alleen vooruitgang boeken als je de plekken aanraakt waar de meeste pijn zit. Tip 12: Brief schrijven aan je miskraam Schrijf een brief gericht aan je miskraam. Vertel in je brief wat je tegen hem of haar zou willen zeggen.

9 9 Tip 13: Maak een moodboard Een mens is een scheppend wezen. We zijn gemaakt om iets te maken, te bouwen of anders gezegd: iets te scheppen. Een kindje krijgen is hier het ultieme bewijs van. Als miskraammoeder ben je jouw schepping kwijtgeraakt. Jouw wereld stort even in en bestaat voor jouw gevoel even niet meer. Wellicht dat je er ook geen woorden aan kunt geven hoe groot jouw verlies is. Dan kan het helpen om op een scheppende en creatieve manier jouw verlies handen en voeten te geven. Een moodboard wordt meestal gebruikt bij het inrichten van een huis, maar met een moodboard kun je ook jouw miskraam als het ware inrichten. Zoek plaatjes in tijdschriften die jouw miskraam weerspiegelen. Een geknakte boom bijvoorbeeld of een zandvlakte Tip 14: Als dit je niet aanspreekt, kijk dan naar andere creatieve vormen zoals schilderen, mozaïeken of boetseren

10 10 Tip 15: Creëer een afscheidsritueel Dit helpt je om je verlies een plaats te geven. Dit kan door een brief te schrijven aan je ongeboren kind en deze te verbranden zodat de rook naar je kindje kan gaan. Of deze brief in een fles doen en aan het water meegeven door hem in de rivier te werpen. Of maak je eigen afscheidsritueel. Tip 16: Bewaar je herinneringen De echofoto, je eerste rompertje, zwangerschapstest, afsprakenkaart van de verloskundige, dit zijn allemaal herinneringen aan je ongeboren kindje. Neem hier afscheid van op het moment dat jij er aan toe bent. Tot die tijd kan je deze herinneringen bewaren in een mooie doos of in een fotolijst. Tip 17: Schrijf je negen maanden dagboek alsnog uit Schrijf deze uit wanneer je daarmee was begonnen. Of schrijf persoonlijke brieven aan je ongeboren kind. Jouw systeem stond ingesteld op een termijn van 9 maanden. Geef je lichaam die erkenning en kijk of je de zorg die je aan dit kindje had willen geven, omgezet kan worden in zorg voor jezelf.

11 11 Oefening 1 visualisatie oefening Ga rustig zitten en zorg dat je niet gestoord wordt. Zet eventueel rustige ontspannende muziek op. Adem een paar keer diep in en uit en voel je lichaam. Ga met je aandacht naar je baarmoeder en voel wat er is...verdriet, pijn, onmacht, gemis...het is er en dat is zo logisch, je verloor je kindje. Stel je voor dat met elke uitademing je pijn en verdriet en alles wat je verder nog ervaart aan onprettige gevoelens, los laat. Geef het maar af aan Moeder Aarde. Voel hoe de aarde je draagt en jouw pijn opneemt. Stel je voor dat er gouden of wit licht van boven door je kruin jouw lichaam inkomt. Het stroomt als water door je hele lijf...het spoelt je schoon van binnen. Focus nu op je baarmoeder en laat het licht je hele baarmoeder vullen, laat je baarmoeder zich vullen met licht en liefde. Zodat jouw buik weer een zachte krachtige plek van creatie kan worden. Doe deze oefening zo vaak als jij het prettig vindt en zo lang als het goed voelt. De aarde transformeert jouw verdriet en geeft je kracht terug.

12 12 Tip 18: Maak van je uitgerekende datum een bijzonder gedenkmoment. Op je uitgerekende datum met lege handen staan is naar. De datum vergeet je niet zomaar en vaak zie je er ook tegenop. Wat kan helpen is er een bijzonder gedenkmoment van maken met een zelfgemaakt ritueel. Door er even bewust bij stil te staan en er iets bijzonders van te maken ben je actief bezig en zet je een belangrijke stap in je verwerking. Oefening 2 Tekenoefening Teken je eigen gevangenis en zet jezelf op die plek, waarvan jij denkt dat het goed is dat jij daar staat. Teken cipiers en geef ze een kleur. Dit mogen ook poppetjes zijn. Bekijk de tekening een poosje en beschrijf dan wat jij ziet. Stel jezelf vragen zoals: Hoe kom ik zelf uit deze gevangenis (je eigen gevangenis) of Wie zijn de anderen in deze tekening of zijn het karaktereigenschappen van mijzelf? of Wat heb ik nodig om uit deze gevangenis te komen?

13 13 Voor echtparen of stellen, als je met z n tweeën bent Tip 19: Ga erop uit met jouw partner Jullie hebben samen een kindje verloren maar toch gaan jullie anders met de situatie om. Simpelweg omdat mannen en vrouwen verschillend met stress en heftige situaties omgaan. Jullie kunnen elkaar hierin snel verliezen. Soms lukt het ook niet om met elkaar hierover te praten. Het is dan belangrijk om wel het gevoel te hebben dat jullie nog een (echt)paar zijn. Blijf dan ook leuke dingen samen doen, ook al heb je daar misschien in eerste instantie geen zin in. Naast dat dit de nodige afleiding geeft, versterkt dit ook het gevoel van verbondenheid en het idee dat je er niet alleen voor staat. Menig relatie staat in deze tijd zwaar onder druk omdat de man en vrouw op een andere manier met de situatie omgaat. Samen de dingen blijven doen die jullie voorheen deden, dus ook de leuke dingen, kan hierbij helpen. Tip 20: Zoek als koppel hulp als je er samen niet uit komt

14 14 Tip 21: Blijf in verbinding met je partner Iedereen beleeft zijn of haar verdriet op een eigen manier en dat kan (tijdelijk) voor onderlinge verwijdering zorgen. In verbinding blijven betekent niet alleen blijven praten met elkaar, want soms zijn woorden moeilijk te vinden. Er voor elkaar zijn, hand in hand... zonder woorden is zo kostbaar!

15 15 Voor als je al kinderen hebt Heb je kinderen? Ook zij zien en ervaren je. Misschien heb je hen al wat verteld, misschien ook niet. Wat ze wel zien, is je verdriet. Ze weten niet waarom je verdrietig bent en zoeken snel de oorzaak bij zichzelf. Mama is verdrietig omdat ik mijn drinken niet op heb of omdat ik stout ben geweest. Tip 22: Een kaartje sturen Laat vrienden en/of familie, een kracht' kaartje sturen naar broertje(s) en/of zusje(s), waarbij zij laten merken dat er ook aan hen gedacht wordt. Dit hoeft zeker geen rouwkaart te zijn, maar mag juist ook iets zijn waar bijvoorbeeld het kind affiniteit mee heeft. Dit kaartje is bedoeld om het kind een hart onder de riem te steken. Tip 23: Lees het boek Mama had een baby in haar buik van Femke van Midden Het boek beschrijft het verhaal van Nienke en Timo en het verlies van hun babybroertje Noah. Het hele gezin kijkt uit naar de komst van Noah, maar op een dag vertellen papa en mama dat Noah dood is. Met name Timo heeft veel vragen. Kun je met een dood broertje nog wel voetballen? En wat gebeurt er bij een crematie? Vragen die tijdens het verhaal beantwoord worden.

16 16 Oefening 3 Creatieve oefening Versier samen met je kind of kinderen een steen of kaarsje ter nagedachtenis van het overleden broertje of zusje en geef deze een plekje in huis of een andere plek van betekenis. Op deze manier kunnen de kinderen op hun eigen manier en wanneer zij dat willen, stilstaan bij de miskraam.

17 17 Als de miskraam al langer geleden is Veel van de bovenstaande tips kan je toepassen, ook al heeft je verlies in het verleden plaatsgevonden. Wat goed voelt voor jou, waar jij de meeste ruimte bij ervaart, wat goed klinkt voor jou; die tips passen bij jou. Tip 24: Lees het boek Geen Beschuit met muisjes van Joyce Beckker Als je anders wilt kijken naar je miskraam door de bril van de wet van aantrekking. Oefening 4: Schrijfoefening Ga met pen en papier ergens op een rustige plek zitten. Schrijf de volgende zin op: Als ik morgen wakker word, wil ik bevrijd zijn van. Vul alle antwoorden in die bij jou naar boven komen. Wat je nu op papier hebt staan, is een mooie reisplanner van jouw innerlijke helingsreizen om weer op het spoor naar jouw vrijheid te komen. Tip 25: Warme herinnering Elk wezen, geboren of ongeboren, is een ster die het licht van de liefde draagt. Dat licht wordt via het vlammetje van een begeleidingskaars in ere gehouden. Zo blijft het een tedere en warme herinnering.

18 18 Tip 26: Integreer jouw ongeboren kindje in je gezin Het is goed om te beseffen dat een miskraam impact heeft op jullie familiesysteem. Als dit bijvoorbeeld jullie eerste zwangerschap is, zal het kindje dat daarna geboren wordt nooit het eerste kindje zijn. Is het jullie tweede zwangerschap, dan zal een eventueel volgend kindje nooit jullie tweede kindje zijn. Het is belangrijk dat ook dit kindje een plek mag hebben binnen jullie gezin.

19 19 Tip 27: Vlinder herinnering Ieder leven is het waard gevierd te worden, dat geldt ook voor jouw ongeboren kind. Om je te helpen contact te houden met dit zieltje, kun je het herdenken met bijvoorbeeld een vlinder, dat symbool staat voor de eeuwige ziel. Tip 28: Maak contact met je zielskind Het kindje dat niet geboren is, heeft een boodschap voor je. Luister naar de signalen om deze boodschap te begrijpen. Tip 29: Vind herkenning in het e-boek Het uitgewiste kind In het moderne sprookje 'Het uitgewiste kind' van Joyce Beckker lees je hoe Sofia de pijn van haar jarenlang weggestopte miskramen heelt. Tevens komen de thema's relatieproblemen en familiegeheimen aan bod.

20 20 Als je weer zwanger bent na je miskraam Tip 30: Vraag hulp en steun bij je nieuwe zwangerschap Bij een nieuwe zwangerschap kunnen er allerlei gevoelens opnieuw naar boven komen. Gevoelens waarvan je dacht dat je ze al verwerkt had, zoals angst dat het mis gaat, verdriet over het kindje dat je niet hebt mogen leren kennen. Je onbevangenheid voor deze zwangerschap kan tijdelijk weg zijn.

21 21 Gedicht Helen door delen Een mens kan 'heel' worden door zich uit te spreken en door verdriet te delen - Annemieke de Mare

22 22 Hoe nu verder Wij hopen dat je met dit boek inspiratie hebt gekregen om je miskraam te verwerken. Wij hebben een handige zelftest ontwikkeld die je kan maken om te checken of jij het nog nodig hebt om je miskraam te verwerken: Naar de zelftest Hartelijk dank voor je tijd en inspanning om dit boek te lezen. Hiermee draag ook jij bij aan het bespreekbaar maken van miskramen. Waar wil jij informatie over ontvangen? Wij hebben zoveel mogelijk tips verzameld, maar mogelijk hebben we nog zaken over het hoofd gezien. Je kan ons helpen door aan te geven waar jij specifiek nog informatie over zou willen hebben. Mail dit naar Je helpt hier alle vrouwen met een miskraam mee.

23 23 Tot slot Dit boek is een verzameling geworden van waardevolle tips die je kunnen helpen om soepel door je verlieservaring te gaan. Joyce Beckker en ik (oprichters MiskraamVerwerken.nl) willen graag dat jij je vrij voelt om je ervaring te delen, zodat jij weer vrijheid in je leven ervaart. Over de gevolgen van het niet verwerken van je miskraam kan je lezen op ons blog. Waar het ons om gaat, is dat jij je geesteskinderen geboren laat worden. Of anders gezegd: dat jij je dromen gaat uitvoeren, dat jij je eigen intuïtie volgt en datgene doet wat bij je past zodat jij gelukkig bent. Doordat jij gelukkig bent, ben je een inspiratiebron voor je omgeving. Dan kan jij je dierbaren blijven voeden, koesteren, helpen, inspireren, steunen en liefhebben. Liefs, Thea van Dijk Medeoprichtster van MiskraamVerwerken.nl PS: Ik vind het fijn als jij je reactie op dit boek met ons deelt via mail: PSS Wil je ons laten weten waar jij nog informatie over wilt ontvangen? Life is supposed to feel good -- Abraham Hicks

24 24 Met dank aan Dit inspiratieboek heb ik kunnen schrijven door de inbreng van de enthousiaste partners van MiskraamVerwerken.nl. Graag stel ik ze aan je voor: Joyce Beckker - MiskraamVerwerken.nl (tip 1, 29, oefening 4) Agmar Butcher - praktijk Kei-JIJ (tip 22, 23 en oefening 3) Laurina Geluk - praktijk Aan het werk met verlies (tip 11) Christel Goulancourt - Goulancourt Coaching & Counselling (tip 21, 26) Simone Hoogeveen - Simone Hoogeveen Hulpverlening (tip 9) Claudia Koole Vlinderijnes Design (tip 25) Freya van der Made-Berveling - praktijk Freyheid (tip 2, oefening 1) Annemieke de Mare - Praktijk Amare (gedicht blz 18) Janneke Oedzes - praktijk De Sinne (oefening 2) Irene Otto - praktijk Janna (tip 7, 18) Rianne Schutte-Mensink - praktijk Daniel (tip 3, 5, 17) Ingrid Vlemmings - praktijk Leven met gemis (tip 12) Diana Wouters - DWS Counselling (tip 13, 19) Thea van Dijk MiskraamVerwerken.nl: (Overige tips)