HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Transcriptie

1 STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Toiletten in regionale treinen (Motie 58) - Aanvullende informatie HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Beknopte samenvatting Statennotitie: In uw vergadering van 31 oktober 2012 heeft u bij de bespreking van de Statennotitie toiletten in de regionale treinen (Motie 58) geconstateerd dat u over meer informatie wenste te beschikken om te kunnen instemmen met de door ons voorgestelde aanpak. Ons college stelt de OVreiziger centraal, zowel trein-, bus/regiotaxireiziger als de OV-fietser, en niet alleen de treinreiziger. Om die reden heeft ons college de variant toiletten op stations verder uitgewerkt. De maatschappelijke onrust die is ontstaan over het ontbreken van toiletten in de regionale treinen hebben wij gepareerd. Wij hebben toegezegd te overwegen toiletten in de nieuwe concessies, vanaf 2021, voor te schrijven. Op dit moment handhaven wij de afspraken in de bestaande concessies. Uw verzoek om aanvullende informatie hebben wij als volgt uitgewerkt. De concessiehouders Arriva en Connexxion, en Hermes via de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, zijn gevraagd om actuele en gespecificeerde kostenindicaties aan te leveren voor het plaatsen van toiletten in de 39 treinen en Lloyd s Register is gevraagd een second opinion op de kostenindicaties uit te voeren. Om een beeld te krijgen van ontwikkelingen in de markt is Lloyd s Register tevens gevraagd het alternatief bioreactor uit te werken. Voor het onderwerp toiletten op de stations heeft NPC een verkenning uitgevoerd waarin antwoord wordt gegeven op de vraag hoeveel het kost om op alle regionale stations in Gelderland een toegankelijk toilet te plaatsen. De verkenning betreft 27 stations en is interactief van opzet zodat u uw eigen wensen kunt uitwerken en kunt meenemen bij de beraadslagingen rondom de voorjaarsnota en de meerjaren investeringsagenda mobiliteit. Het bestuur van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen bespreekt deze notitie eveneens vast om voor alle concessies en alle stations in Gelderland een eensluidend uitgangspunt te hebben. Op 3 april 2013 verzorgen wij voor u een informatiebijeenkomst met technische toelichtingen op alle aspecten van deze notitie. Hierbij zullen de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, de vervoerders en alle betrokken adviseurs aanwezig zijn. = = = = = Inlichtingen bij mw. H.T.M. Gerritsen, tel. (026) adres: post@gelderland.nl

2 Aan de leden van Provinciale Staten In uw vergadering van 31 oktober 2012 heeft u bij de bespreking van de Statennotitie van september 2012 toiletten in de regionale treinen (Motie 58) geconstateerd dat u over onvoldoende informatie beschikte om te kunnen instemmen met de door ons voorgestelde aanpak. Voor u ligt de gevraagde aanvullende informatie over het onderwerp toiletten in de trein en een verkenning naar de mogelijkheden van toiletten op de stations. Het betreft feitelijke informatie zodat u uw eigen wensen kunt uitwerken en kunt meenemen bij de beraadslagingen rondom de voorjaarsnota en de meerjaren investeringsagenda mobiliteit. Het bestuur van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen bespreekt deze notitie na behandeling in uw Staten om voor alle concessies en alle stations in Gelderland een eensluidend uitgangspunt te hebben. Toiletten in de trein Wij hebben de concessiehouders Arriva en Connexxion (24 en 6 treinen), en Hermes via de Stadsregio Arnhem-Nijmegen (9 treinen), om actuele en gespecificeerde kostenindicaties en inzichten gevraagd. Lloyd s Register heeft hierop een second opinion uitgevoerd en heeft op basis van actuele inzichten het alternatief bioreactor uitgewerkt. Tevens is een oordeel gegeven over het gelopen proces met de vervoerders. De kostenopgave zoals geleverd door de vervoerders is compleet en bevat alle relevante aspecten. Het bedenken van meerdere uitvoeringsvarianten en oplossingen door de vervoerders is beperkt. Op enkele essentiële punten wordt de situatie toiletten in de treinen door de vervoerders extra negatief weergegeven. Hierdoor ontstaat zowel financieel als functioneel een te negatief beeld. Het niet-functioneren tijdens vorst, de beschikbare milieucapaciteit, het aantal zit- en staplaatsen, de doorlooptijden van een homologatie (toestemming om met de veranderde treinen te rijden), de complexiteit van de uitvoering, de hoge legingsfrequentie en de effecten op de aslast zijn enigszins vertekend ingeschat door de vervoerders. De kostenopgave van de vervoerders resulteert in een totaalbedrag voor de resterende concessieperiode van 25,8 miljoen voor investeringen en beheer- en onderhoud ( 16,5 Arriva, 3,3 miljoen Connexxion en 6 miljoen Hermes/Stadsregio). Ten gevolge van diverse onzekerheden en risico s wordt een marge van +/- 15 tot 30% aangegeven. Dit leidt tot een bandbreedte van de totale kosten tussen 21,5 en 29,8 miljoen. Lloyd s register heeft een alternatieve kosteninschatting voor het achteraf inbouwen van een gesloten toiletsysteem in de treinen gemaakt (NB een open systeem met lozing op de rails is niet meer toegestaan). Door verlaging van de legingsfrequentie en het open uitvragen van de toiletsystemen is een kostengunstige variant mogelijk. De totale kosten voor de resterende concessieperiode bedragen dan 18,4 miljoen ten opzichte van de 25,8 miljoen van de opgave van de vervoerders. Naast het aangeboden gesloten systeem dat de vervoerders hebben geoffreerd, is momenteel een alternatief in ontwikkeling de bioreactor. Normaliter schrijven wij in concessies geen techniek voor om onzekerheden en extra kosten te voorkomen. Om toch een beeld van de markt te krijgen heeft Lloyd s op ons verzoek navraag gedaan naar de bioreactor. Naar de mening van Lloyd s Register zou een kostengunstige variant kunnen ontstaan door verlaging van de legingsfrequentie en het open uitvragen van dit nieuwe systeem. De totale kosten voor de resterende concessieperiode bedragen dan 20,3 miljoen ten opzichte van 25,8 miljoen van de opgave van de vervoerder (de nominale waarde). Deze waarde ligt wel bijna 2 miljoen boven de second opinion -variant van 18,4 miljoen. 2

3 In overzicht 1 treft u de vergelijking aan oorspronkelijke opgave second opinion bioreactor. Voor het volledige rapport van Lloyd s Register verwijzen we u naar doc.nr Toiletten op de stations NPC heeft op ons verzoek een interactief programma ontwikkeld waarmee uw Staten in de gelegenheid worden gesteld om verschillende scenario s van toiletten op de stations zelf te berekenen. Hiermee krijgt u een gevarieerd beeld van - de investeringskosten van een basic en een luxere variant en - de onderhoudskosten bij drie, vijf of zeven keer per week schoonmaken en - een benchmark van vier verschillende leveranciers van toiletten en - de plattegronden/ foto s met locatievoorkeuren van een toilet rekening houdend met de eigendomsverhoudingen op de stations en - de betalingsalternatieven als ov-chipkaart en contante betaling. In onderstaand overzicht 2 kunt u lezen dat de minimale investering bij het plaatsen van een basictoilet op de 27 regionale stations in Gelderland die nog niet voorzien zijn van een toilet 2,2 miljoen vergt en de luxe variant 2,6 miljoen. Verdeeld naar concessie treft u in het overzicht twee concessies aan: *Achterhoek-Rivierenland, 20 stations (incl. 4 stations Stadsregio), 1,91 miljoen investering maximale variant en ,- jaarlijks exploitatielasten; *Valleilijn, 4 stations, 0,398 miljoen investeringskosten en ,- jaarlijkse exploitatielasten. Per concessie is maatwerk te leveren. Op stationsniveau is eveneens maatwerk te leveren afhankelijk van de vraag. Bijvoorbeeld het station Varsseveld, met in de weekenden veel uitgaanspubliek, vraagt om een hufter-proof toilet bij voorkeur automatisch en zelfreinigend. Het station Vorden daarentegen waar vandaan veel fietsers en wandelaars vertrekken, zou vijf tot zeven keer in de week schoongemaakt kunnen worden. Per station kan maatwerk worden berekend. De beheer- en onderhoudskosten variëren tussen ,- per jaar bij drie keer in de week schoonmaken van alle toiletten tot ,- per jaar voor 7 keer in de week schoonmaken. Het vermelden van een totaalbedrag voor de resterende tijd van de concessie (Arriva 11 jaar, Connexxion 7 jaar en Hermes 9 jaar) is niet aan de orde aangezien deze investeringen niet concessieafhankelijk zijn. In het rekenmodel kunt u desgewenst de kosten berekenen per concessielijn, het aantal stations verminderen, per station het toilet variëren van basic tot luxe en de frequentie van schoonmaken variëren van drie, vijf of zeven keer per week. Ook kunt u variëren met de gevraagde bijdrage voor het gebruik, er is standaard uitgegaan van een bijdrage van 0,50 ct. per keer. Het kostendekkende tarief ligt op ca. 5,85 per toiletbezoek. Voor het volledige rapport van NPC, inclusief foto s en tekeningen, verwijzen wij u naar doc.nrs , , , , Toegankelijkheid toiletten De toegankelijkheid van het toilet in de Stadlertrein GTW-DMU hebben we laten beoordelen door een gespecialiseerd bureau, PBTconsult (adviesbureau van de Chronisch zieken- en Gehandicaptenraad). Waar een integraal toegankelijk toilet (IT-toilet) aan dient te voldoen, wordt omschreven in het Bouwbesluit 2012, Handboek voor Toegankelijkheid en de ITS-eisen, en is gebaseerd op medische uitgangspunten uit de revalidatiehoek (zie overzicht 3). PBTconsult constateert dat de Nederlandse ontwerpcriteria voor IT-toiletten-in-voertuigen minder gemakkelijk zijn te realiseren. Volgens opgave van Arriva voldoen de kant en klare modulen aan Europese regelgeving t.a.v. toegankelijkheid. 3

4 Echter op basis van beschikbare foto s en plattegrond is het volgens PBTconsult evident dat de lay-out van deze treintoiletten ten minste aan een aantal van de criteria van een IT-toilet niet voldoet. Dit betekent niet dat deze toiletten volstrekt ontoegankelijk zijn, maar dat een aantal van de beschikbare gebruiksmogelijkheden ontbreken. Een aanzienlijk percentage van de gehandicapten zal deze treintoiletten goed kunnen gebruiken maar voor een aantal handicaps zijn deze toiletten ongeschikt. De Nederlandse ITS-criteria (internationaal toegankelijkheidsymbool) voor integraal toegankelijke toiletten kunnen bij vaste voorzieningen in stations goed worden gerealiseerd. Globaal wordt aan deze criteria voldaan in alle type automatisch reinigende toiletten uit de benchmark van NPC. PBTConsult concludeert dat toiletten op stations meer functionaliteit hebben dan de treintoiletten. Voor het volledige rapport Toegankelijkheid van PBTConsult verwijzen wij u naar doc. nr Informatiebijeenkomst 3 april 2013 Op 3 april om 14.00uur verzorgen wij een informatiebijeenkomst waarin wij een technische uitleg verzorgen over de second opinion toiletten in de trein, het rekenmodel "toiletten op de stations" en de ontwerpcriteria voor integraal toegankelijke toiletten. Daarbij zullen de Stadsregio Arnhem- Nijmegen, de vervoerders en de adviseurs aanwezig zijn. Arnhem, 26 maart zaaknummer Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koningin drs. P.P.L. van Kalmthout - secretaris

5 Overzicht 1 Samenvatting investeringsopzet toiletten-in-de-trein (zie doc.nr voor volledig rapport Lloyd s Register) i Bijlage 1 Gesloten second opinion Bioreactor alle vervoerders alle vervoerders alle vervoerders INVESTERINGS KOSTEN toiletsysteem in alle treinen walsysteem totaal Totaal JAARLIJKSE KOSTEN toilet in alle treinen walsysteem totaal logistiek totaal (excl. Reiniging) reiniging totaal Totaal per jaar concessiejaren 7 tot 11 jaar 7 tot 11 jaar 7 tot 11 jaar Totaal 2014 tot einde concessie OVERIGE KOSTEN Huur extra materieel Huur sporen Toename gebruiksvergoeding Homologatie Totaal TOTAAL in concessie

6 Overzicht 2: Verkenning Toiletten op de stations (Zie voor volledig rapport NPC doc.nrs ; ; ; ; ) Toiletten op stations; investering en onderhoud Concessie Type toilet Basic Luxe Schoonmaakkosten per jaar 3x p/wk 5x p/wk 7x p/wk Achterhoek-Rivierenland , , , , ,- (waarvan A'hm-Doet'm) ( ,- ( ,-) ( ,-) ( ,-) ( ,-) Valleilijn , , , , ,- Maaslijn , , , , ,- Z-H-O , , , , ,- Merwede-Lingelijn , , , , ,- Totaal , , , , ,- Overzicht 3: Eisen aan een Integraal toegankelijk toilet (zie voor volledig rapport PBTconsult doc.nr ) - de ruimte rond de wc-pot is geschikt om toiletgebruik volgens drie methoden ( afhankelijk van de handicap) mogelijk te maken. Hiervoor is een opstelruimte benodigd van 900x1200 mm naast, haaks en recht voor de wc-pot - de voorkant van de toiletpot bevindt zich op 700 mm vóór de achterwand - aan beide zijden van de pot bevinden zich 900 mm lange opklapbare steunen - naast de toiletpot is ruimte voor assistentie - binnen het toilet kan met een standaard rolstoel (Europese norm) een volledige draai worden gemaakt (rond 1500 mm) - op circa 25 cm boven de vloer is rondom een alarmsysteem beschikbaar dat bij calamiteiten (eventueel liggend vanaf de vloer) kan worden geactiveerd - de wastafel is onderrijdbaar en kan vanuit een rolstoel worden gebruikt - de afstand tussen de verticale projectie van de wastafel en de toiletpot is >= 900 mm - de wastafelspiegel is vanuit rolstoelhoogte bruikbaar - breedte van de toegangsdeur is >= 850 mm - alles wat met de hand moet worden bediend bevindt zich tussen 600 en 1350 mm boven de vloer en max. 500 mm horizontaal uit een inwendige hoek - zie verder onder ITS-criteria/A06. Bovenstaande Nederlandse gebruikeisen resulteren in een integraal toegankelijk toilet en zijn verwerkt in alle toiletten met het ITS-keurmerk. Harmonisatie van nationale criteria tot één Europees geldend systeem is voorlopig nog niet aan de orde