Jaarverslag 2016 Project Wegwijzer

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Project Wegwijzer 1. Uitleg over het project 1.1 Algemeen Het project Wegwijzer is een Intergemeentelijke Samenwerking in de Middenkempen tussen de gemeenten en OCMW s van Grobbendonk, Herentals, Herenthout 1, Kasterlee, Lille, Olen en Vorselaar. Wegwijzer is een project dat mensen van buitenslandse herkomst wegwijs wil maken in de gemeenten en het onderwijs in de Middenkempen. Wegwijs in je gemeente zet in op een toegankelijk onthaal en een toegankelijke dienstverlening, met specifieke focus op anderstalige nieuwkomers. Wegwijs in het onderwijs legt de nadruk op een sterke instap en participatie van anderstalige ouders en hun kinderen in het onderwijs. Het project is mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van het kabinet van minister Homans en loopt over een periode van drie jaar ( ). De projectmedewerker is begonnen op 03 mei 2016, waardoor de uitwerking van het project ook vanaf dan gestart is. Hierdoor omvat dit jaarverslag dan ook enkel informatie over de periode van mei 2016 tot december Doelstellingen De centrale doelstelling van het Project Wegwijzer is de opmaak van een regionale procedure voor onthaalbeleid, met specifieke focus op anderstalige nieuwkomers, die verfijnd wordt naar het specifieke karakter van de verschillende gemeentes, hun context en hun inwoners. Het project Wegwijzer heeft 4 strategische doelstellingen : 1. Professionaliseren en uitdragen van het project wegwijzer naar de medewerkers van gemeente en OCMW en de burger; 2. Uitwerken van een regionale procedure voor onthaalbeleid (= beleidsplan) die verfijnd wordt naar het specifieke karakter van de verschillende gemeentes, hun context en hun inwoners; 1 Het gemeentebestuur van Herenthout is niet mee ingestapt in het project Wegwijzer. Pagina 1

2 3. Bevorderen van gelijke kansen in het onderwijs en een sterke instap van anderstalige kinderen door het werken aan ouderbetrokkenheid; 4. Uitwerken van een onthaal- en wegwijsprocedure voor bewoners van het LOI. Binnen elke strategische doelstelling is er expliciet rekening gehouden met mogelijke belemmeringen en knelpunten. Deze knelpunten zijn mogelijks (1) Gebrek aan draagvlak en samenwerking tussen gemeente/ocmw en tussen lokale besturen onderling en (2) Onvoldoende kennis, medewerking en samenwerking van de doelgroep. Om in te spelen op deze mogelijke belemmeringen is er gekozen voor een nauwe samenwerking met de verschillende partners en een permanente terugkoppeling te garanderen 1.3 Ondersteuning Het project Wegwijzer krijgt de ondersteuning van het Agentschap Integratie en Inburgering. Voor het luik Wegwijs in de gemeente wordt het project opgevolgd en ondersteund door Kathleen Boel. Voor het luik Wegwijs in het onderwijs neemt Solange Ummels deze taak op zich. Daarnaast kan de projectmedewerker ook steeds terecht bij Jo Kuypers en Stef Van den Heuvel, experten integratie in de Noorder- en Zuiderkempen. Verder leveren de trajectbegeleiders van het Agentschap Integratie en Inburgering ook een bijdrage waar mogelijk. 2. Realisaties in Realisaties Wegwijs in de gemeente Projectplanning Allereerst werd er een projectplanning opgesteld waarin alle strategische en operationele doelstellingen van het project werden opgenomen. Naast iedere concrete actie werden ook deadlines geplaatst zodat de projectmedewerker en de partners/ondersteuners een duidelijk zicht hebben op wat wanneer afgerond dient te worden. De projectplanning is een flexibel document, wat wil zeggen dat het op ieder moment aangepast/geüpdatet kan worden. Contactpersonen Om de communicatie tussen de projectmedewerker en de gemeentebesturen/ocmw s beter te doen verlopen is er bij elke gemeente en OCMW een contactpersoon aangeduid. Als de projectmedewerker vragen of opmerkingen heeft in het kader van het project, dient de communicatie via deze contactpersonen te verlopen. Pagina 2

3 Gemeente Instantie Contactpersoon Grobbendonk Gemeente Marie Claudine Umuraza OCMW Kristel Van Regemortel Herentals OCMW Bart Van Ballaer Stad Wies Geerts Herenthout OCMW Inge Mampaey Kasterlee Gemeente Emily Schurmans OCMW Tinne Antonise Lille Gemeente Davy Smeyers OCMW Lode Schelles Olen Gemeente Lindsy Michiels OCMW Sandy Blockx Vorselaar Gemeente Tina Claes OCMW Tina Claes Tabel 1 Overzicht van de contactpersonen in het project Wegwijzer Kennismakingsgesprekken Om het project Wegwijzer bekend te maken binnen alle gemeentebesturen en OCMW s werden kort na de opstart van het project kennismakingsgesprekken gehouden. Omdat het project zich richt tot personen van buitenlandse herkomst, gingen de kennismakingsgesprekken door met medewerkers van de LOI s en diensten burgerzaken/ vreemdelingenzaken. De nadruk lag in eerste instantie op het voorstellen van het project en zijn doelstellingen. Daarnaast werd zowel bij de gemeentebesturen als bij de OCMW s nagegaan welke noden er op dat moment waren en in welke mate het project een meerwaarde voor hen kan betekenen. Gemeente Instantie Contactpersoon Datum gesprek Grobbendonk Gemeente Anja Belmans 06/07/2016 OCMW Liesbeth Liekens 29/09/2016 Herentals OCMW Wendy Wuyts 20/06/2016 Stad Lief Poortmans 22/06/2016 Herenthout OCMW Jill Geeraerts 16/08/2016 Kasterlee Gemeente Virginie Hannes en Leen Meeus 09/08/2016 OCMW Tinne Janssens en Sylvie Moons 19/08/2016 Lille OCMW Sven Tormans 04/08/2016 Olen Gemeente Esmeralda Pihay 14/07/2016 OCMW Els Dewel 31/08/2016 Vorselaar Gemeente Brigitte Wilrycx 31/08/2016 OCMW An Vleugels 05/08/2016 Tabel 2 Overzicht van de kennismakingsgesprekken gevoerd met personeelsleden van de OCMW 's en gemeentebesturen die betrokken zijn bij het project Wegwijzer Pagina 3

4 Omgevingsanalyse De omgevingsanalyse, bestaande uit een kwalitatief luik, een kwantitatief luik en beleidsaanbevelingen, vormt samen met de resultaten van het kwalitatief luik de basis voor het project Wegwijzer en de verdere beleidsplanning rond onthaal en integratie van personen van buitenlandse herkomst in de Middenkempen. We willen het project verder bouwen op het profiel, de ervaringen, noden, behoeften en vragen van de doelgroep met betrekking op het onthaalbeleid in de gemeente en het onderwijs. De beoogde resultaten van het project, zoals de opmaak van een onthaalbrochure en de geplande vormingen, zullen dan ook uitgewerkt worden op basis van de verzamelde informatie. Met het oog op de beleidsplanning willen we met de omgevingsanalyse ook een basis leggen tot het in kaart brengen van gebruik, ervaringen en noden van de doelgroep van gemeentelijke diensten. Verder willen we met de omgevingsanalyse de lezer meer informatie geven rond het project, de gebruikte methoden en de diversiteit in de Middenkempen. Met het oog de gedragenheid van het project te vergroten, betrekken we naast de doelgroep ook personeelsleden van de gemeenten en OCMW s bij de omgevingsanalyse, evenals sleutelfiguren uit het werkveld. Couleur Locale Middenkempen Het Agentschap Integratie en Inburgering stelde een Couleur Locale op van de diversiteit in de Middenkempen. De Couleur Locale Middenkempen 2015 bundelt het beschikbare cijfermateriaal over personen van buitenlandse origine en nieuwkomers in de Middenkempen. Het document geeft inzicht in de doelgroepen waarvoor besturen, organisaties en voorzieningen diensten leveren, dit zowel voor de Middenkempen als regio als voor elke gemeente binnen de Middenkempen. De Couleur Locale Middenkempen 2015 werd ontwikkeld op vraag van het project Wegwijzer als ondersteuning van de omgevingsanalyse. Vragenlijsten In het kader van de omgevingsanalyse dienen er zowel personeelsleden van de lokale besturen en OCMW s (trefmomenten), als oud- en nieuwkomers bevraagd te worden over hun ervaringen rond diversiteit. Er werden vragenlijsten opgesteld die als basis dient voor deze gesprekken. Pagina 4

5 Trefmomenten In november 2016 werden er in iedere gemeente trefmomenten georganiseerd waarop zowel personeelsleden van de gemeente als van het OCMW aanwezig waren. De trefmomenten maken deel uit van het project Wegwijzer en hadden twee doelstellingen: - De deelnemers informeren De aanwezige deelnemers maken kennis met het project Wegwijzer De aanwezige deelnemers maken kennis met het kader voor een onthaalbeleid van lokale besturen De aanwezige deelnemers maken kennis met een aantal basisgegevens omtrent diversiteit in hun gemeente - Informatie verzamelen voor de kwalitatieve omgevingsanalyse De projectmedewerker en de experten integratie hebben een overzicht van de knelpunten, behoeftes en kansen en mogelijkheden van diversiteit binnen de diverse gemeentes en diensten De projectmedewerker en de experten integratie hebben een overzicht van een aantal concrete casussen die verband houden met diversiteit De verzamelde informatie werd onder andere gebruikt in het kwalitatieve deel van de omgevingsanalyse. In totaal namen er 57 personeelsleden van de OCMW s en gemeentebesturen uit de Middenkempen deel aan de trefmomenten. Onderstaand is een tabel terug te vinden waarop het aantal deelnemers per gemeente vermeld staat. Gemeente Datum trefmoment Aantal deelnemers Grobbendonk 08 november Herentals 23 november Herenthout 2 16 november Kasterlee 17 november Lille 24 november Olen 22 november Vorselaar 09 november Tabel 3 Aantal deelnemers bij de gemeentelijke trefmomenten van het project Wegwijzer 2 Aangezien het gemeentebestuur van Herenthout geen deel uitmaakt van het project Wegwijzer, waren er geen personeelsleden van de gemeente aanwezig. Pagina 5

6 Bevraging van nieuw- en oudkomers In december 2016 vonden de eerste gesprekken met nieuw- en oudkomers plaats. We stelden hen zowel vragen rond het onthaalbeleid van de gemeente, als vragen over het onderwijs van hun kinderen. In totaal werden er in 2016 al 32 personen bevraagd. Wanneer Waar Aantal personen bevraagd 02 december Cursus maatschappelijke oriëntatie in 10 personen uit Herenthout Herenthout 1 persoon uit Geel 12 december Permanentieplaats (Werkwinkel Herentals) van de trajectbegeleiders van het AgII 13 december Permanentieplaats (Werkwinkel Herentals) van de trajectbegeleiders van het AgII 19 december Permanentieplaats (Werkwinkel Herentals) van de trajectbegeleiders van het AgII 20 december Permanentieplaats (Werkwinkel Herentals) van de trajectbegeleiders van het AgII 20 december Cursus Nederlands spreken voor anderstaligen op het CVO DTL Tabel 4 Overzicht van personen die bevraagd werden in het kader van het project Wegwijzer 1 persoon uit Turnhout 2 personen uit Herentals 1 persoon uit Herentals 4 personen uit Herentals 1 persoon uit Heist op den Berg 2 personen uit Herentals 9 personen uit Herentals 1 persoon uit Herenthout Vormingen In het kader van het project Wegwijzer, worden er 2017 vormingen rond diversiteit aangeboden aan de personeelsleden van de OCMW s en gemeentebesturen in de Middenkempen. De vormingen worden gratis gegeven door het Agentschap Integratie en Inburgering. De inschrijvingen voor de vormingen werden afgesloten op 15 december In de vorming duidelijk gesproken taal leren de deelnemers via concrete voorbeelden en eenvoudige oefeningen hoe ze hun cliënten in duidelijk Nederlands kunnen verder helpen. - Tijdens de vorming interculturele competentie krijgen de deelnemers zicht in de theorie rond diversiteit. Er wordt ook nadruk gelegd op het zelf actief aan de slag gaan met het referentiekader, vooroordelen, culturele conflicten,... om zo hun eigen interculturele competenties te versterken. - In de vorming duidelijk geschreven taal leren de deelnemers hoe ze folders, brieven, teksten of nieuwsbrieven naar duidelijk Nederlands kunnen herschrijven. Pagina 6

7 De vormingen worden op meerdere momenten gegeven. Daarenboven kunnen deelnemers kiezen of ze aan één of meerdere vormingen deelnemen. Vorming Wanneer Aantal inschrijvingen Duidelijk geschreven Maandag 6 maart 2017, 09.30h 12.30h, Zolder 15 taal van het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Donderdag 9 maart 2017, 13.30h 16.30h, 15 Zolder van het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Dinsdag 14 maart 2017, 13.30h 16.30h, Zolder 15 van het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Vrijdag 17 maart 2017, 09.30h 12.30h, Zolder 15 van het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Dinsdag 2 mei 2017, 13.30h 16.30h, Zolder van 15 het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Donderdag 11 mei 2017, 13.30h 16.30h, Zolder 14 Interculturele competentie Duidelijk geschreven taal van het oud gasthuis, Nederrij 133a te Herentals Dinsdag 7 maart 2017, 13.30h 16.30h, raadzaal van het gemeentehuis, Dorp 1 te Olen Donderdag 16 maart 2017, 13.30h 16.30h, Sociaal Huis, Leistraat 83 te Kasterlee Maandag 20 maart 2017, 09.30h 12.30h, Lokaal Dienstencentrum Sprankel!, Nieuwstraat 11 te Vorselaar Vrijdag 31 maart 2017, 09.30h 12.30h, kapel van het Sociaal Huis, Schransstraat 51 te Grobbendonk Donderdag 20 april h 16.30h, Raadzaal van het sociaal huis, Lichtaartseweg 9 te Olen Dinsdag 25 april 2017, 13.30h 16.30h, schepenzaal van het gemeentehuis, Dorp 1 te Olen Dinsdag 18 april 2017, 09.30h 12.30h, polyvalente ruimte van het Lokaal Dienstencentrum Huis Driane, Molenstraat 56 te Herenthout Donderdag 27 april 2017, 13.30h 16.30h, raadzaal van het gemeentehuis, Rechtestraat 44 te Lille Pagina 7

8 Donderdag 04 mei 2017, 13.30h 16.30h, Raadzaal van het sociaal huis, Lichtaartseweg 9 te Olen Tabel 5 Overzicht van de vormingen die in 2017 in het kader van het project Wegwijzer gegeven zullen worden aan personeelsleden van de betrokken OCMW's en gemeenten In totaal zijn er 114 personeelsleden van de gemeenten en OCMW s ingeschreven voor de vormingen. Aantal inschrijvingen 19 Vorselaar; 9 Grobbendonk; 5 Herentals; 22 Herenthout; 5 Olen; 49 Kasterlee; 12 Lille; 12 Tabel 6 Overzicht van het aantal personeelsleden van de betrokken OCMW 's en gemeenten dat zich ingeschreven heeft voor de vormingen rond diversiteit die in 2017 gegeven zullen worden in het kader van het project Wegwijzer 2.2 Realisaties Wegwijs in het onderwijs Projectplanning Binnen het luik Wegwijs in het onderwijs zijn tussen mei 2016 en december 2016 nog geen concrete aspecten gerealiseerd. Samen met het Agentschap Integratie en Inburgering werd er al wel bekeken welke richting dit luik zal uitgaan. Op basis hiervan werd een planning opgemaakt, dat net als de planning van het luik Wegwijs in de gemeente een flexibel document is. Vragenlijsten In het kader van de omgevingsanalyse dienen er zowel personeelsleden van de lokale besturen en OCMW s (trefmomenten), als oud- en nieuwkomers bevraagd te worden over Pagina 8

9 hun ervaringen rond diversiteit. In het luik onderwijs richten we ons voornamelijk op oud- en nieuwkomers met zowel kleine (0-3j) als grotere (3+) kinderen. Er werden vragenlijsten opgesteld die als basis dient voor deze gesprekken. Bevraging van nieuw- en oudkomers In december 2016 vonden de eerste gesprekken met nieuw- en oudkomers plaats. We stelden hen zowel vragen rond het onthaalbeleid van de gemeente, als vragen over het onderwijs van hun kinderen. Van de 32 personen die reeds bevraagd werden, hadden er 19 kinderen. Een overzicht van de bevragingen is terug te vinden onder punt 2.1. Verkennende gesprekken Op 24 augustus vond een eerste stuurgroep onderwijs plaats, waarin gekeken werd welke richting het luik onderwijs zal uitgaan. Jan Michielsen (CVO DTL), Tina Claes (secretaris OCMW Vorselaar), Solange Ummels (Agentschap Integratie en Inburgering) en Charlotte Brosius (project Wegwijzer) waren hierop aanwezig. Naar aanleiding van de projecten die we wensen uit te werken in 2017 en 2018 werden er al eerste gesprekken gevoerd met het CVO DTL Herentals, het CBE Kempen, Kind & Gezin en de Thomas More Hogeschool. In 2016 werd het project Wegwijzer ook al voorgesteld op het scholenoverleg in Kasterlee (20/10) en de scholencommissie in Vorselaar (16/11) De verdere uitwerking van het luik Wegwijs in het onderwijs zal in 2017 plaatsvinden. 3. Opvolging van het project Wegwijzer 3.1 Beheerscomité In het kader van het project Wegwijzer en de interlokale vereniging Wegwijzer werd een beheerscomité opgericht. Dit heeft het mandaat om de kwaliteitsvereisten van het project op te volgen en de resultaten te monitoren. Het zal in de eerste plaats sturing geven aan het project en de ondersteuning van de medewerker. In het beheerscomité zetelen de afgevaardigden van de 6 gemeenten en de secretarissen en voorzitters van de 7 OCMW s. Ook de coördinator van ISOM, de projectmedewerker en het Agentschap Integratie en Inburgering maken deel uit van het beheerscomité. De leden komen minstens 2 keer per jaar samen. In 2016 was dit op 15 juni en 07 december. Pagina 9

10 3.2 Overleg met de coördinator van ISOM en de voorzitter van het beheerscomité De projectmedewerker rapporteert ook op regelmatige basis aan de coördinator van ISOM (Katelijne Exelmans) en de voorzitter van het beheerscomité (Mizel Gebruers) zodat deze op de hoogte blijven van de stand van zaken in het project. Wanneer Met wie 27 mei Katelijne 02 juni Katelijne 27 juni Katelijne 15 juli Katelijne 29 juli Katelijne 08 augustus Mizel 07 september Mizel en Katelijne 07 oktober Katelijne 18 oktober Mizel en Katelijne 28 oktober Katelijne 21 november Mizel en Katelijne 02 december Katelijne Tabel 7 Overzicht van overlegmomenten met de coördinator van ISOM en de voorzitter van het beheerscomité 3.4 Overleg met de ondersteunende partners van het Agentschap Integratie en Inburgering De projectmedewerker zit verder op regelmatige basis samen met Kathleen Boel en Solange Ummels 3, die ondersteuning bieden vanuit het Agentschap Integratie en Inburgering. Zoals af te leiden is uit onderstaande tabel, zijn de overlegmomenten (evenals de uitwerking) rond het luik onderwijs pas gestart in september Dit komt omdat we voor de werking en planning van dit luik met schooljaren ( ) werken. Wanneer Met wie 03 mei Kathleen 11 mei Kathleen 12 mei Kathleen 23 mei Kathleen 02 juni Kathleen 07 juni Kathleen 21 juni Kathleen 02 augustus Kathleen 24 augustus Solange 3 Kathleen Boel geeft ondersteuning in het luik Wegwijs in de gemeente. Solange Ummels doet dit voor het luik Wegwijs in het onderwijs. Pagina 10

11 25 augustus Kathleen 30 september Solange 11 oktober Kathleen 18 oktober Solange 21 oktober Solange 25 oktober Kathleen 07 november Kathleen 07 november Solange 17 november Kathleen 02 december Kathleen 05 december Solange Tabel 8 Overzicht van overlegmomenten met de ondersteunende partners vanuit het Agentschap Integratie en Inburgering 4. Financiën Het project Wegwijzer werd mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van het Agentschap Binnenlands bestuur, afdeling gelijke Kansen, Integratie en Inburgering. Voor de gehele duur van het project ( ) gaat het om een subsidie van ,00. Bijkomend werd aan de deelnemende lokale besturen een subsidie gevraagd 2000 per jaar, wat neerkomt op een totaal van ,00. Dit maakt dat de totale subsidie voor het project Wegwijzer van ,00 is. In de begroting werden bedragen voorzien voor de loonkost, de werkingsmiddelen, de verplaatsingskosten, vormingen, de aankoop van kantoormaterialen, overhead, huur, nutsvoorzieningen en telefonie/internet. Voor een totaal overzicht van alle uitgaven die verricht werden in 2016 verwijzen we u graag door naar de financiële dienst van de Stad Herentals. Betreffende de werkingsmiddelen, kunnen we wel zeggen dat hiervan nog geen budget gebruikt is in In 2016 hebben we ons voornamelijk gericht op de opstart van het project, waardoor er nog geen producten zijn geproduceerd of projecten zijn gestart. Voor de bevragingen (trefmomenten, bevraging van de doelgroep) en overlegmomenten die in 2016 werden gehouden, zijn geen onkosten 4 gemaakt. 4 We hebben het hier over de mogelijke huur van lokalen, de kostprijs van catering, Het spreekt voor zich dat er voor de bevragingen in 2016 wel verplaatsingsonkosten waren. Voor een overzicht hiervan verwijzen we u graag door naar de financiële dienst van de stad Herentals. Pagina 11