Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends Gelderland 2005

Transcriptie

1 Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends Gelderland 2005 Sander van Duijn Eliane Boorsma Amsterdam, november 2005

2 501/november 2005 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg BM AMSTERDAM Tel.: Fax:

3 Inhoudsopgave Pagina Inleiding 5 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Bedrijvigheid Werkgelegenheid 11 2 Werknemers Leeftijdsopbouw Functiestructuur 14 3 Arbeidsmarkt Instroom Uitstroom Uitval Pensionering 20 4 Beroepsonderwijs Overzicht naar onderwijstypen MBO en MBO VMBO MBO 25 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten Instroom leerlingen BBL Niveau instroom BBL 30 6 Bijscholing OOM Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Soort bijscholingsaanvragen 34 Bijlagen: 1 Verantwoording en definities 37 2 Achtergrondgegevens 41

4

5 Inleiding Voor u ligt de rapportage Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends Gelderland Het doel van het rapport is een basisinzicht te verschaffen in de arbeidsmarkt van de metaalbewerking in het OOM-werkgebied Gelderland. Met deze basisinzichten wil OOM nadere aandacht en invulling geven aan naast landelijke ook regionale aspecten van haar beleid. Deze rapportage is dan ook bedoeld als input hiervoor, alsmede voor planvorming van het regioteam. Tevens wil OOM met dit rapport informatie bieden aan de metaalbewerkingsbedrijven en hun werknemers in de regio, alsmede de vele stakeholders van OOM. Het rapport vindt zijn fundament in de Arbeidsmarktmonitor Metaalbewerking en is daarvan de regionale verbijzondering. De monitor is in 2004 voor het eerst uitgevoerd. Om in het rapport inzicht te geven in de specifieke eigenschappen van de regio worden de gegevens van Gelderland op bepaalde punten vergeleken met de landelijke gegevens. In tegenstelling tot de rapportage van vorig jaar ligt de nadruk echter meer op vergelijking van de regiospecifieke gegevens van dit jaar met die van vorig jaar. Het rapport heeft een cijfermatig karakter. De informatie is gebaseerd op gegevens van Mn Services (pensioenfonds), OOM en CFI (Centrale Financiën Instellingen van OCW). Het rapport is als volgt opgebouwd. Allereerst worden twee overzichten gepresenteerd. In het 1 e overzicht wordt een stand van zaken van de arbeidsmarkt in de regio Gelderland van 2004/2005 gegeven, waarbij steeds wordt vergeleken met landelijke beeld. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van regionale ontwikkelingen sinds vorig jaar. Vervolgens is het rapport themagewijs opgebouwd. Het 1 e hoofdstuk gaat in op bedrijvigheid en werkgelegenheid. Hoofdstuk 2 gaat in op algemene kenmerken en ontwikkelingen betreffende werknemers in de metaalbewerking, zoals de leeftijdsopbouw van werknemers en beroepenclusters. Hoofdstuk 3 gaat in op in- en uitstroom van werknemers in de metaalbewerking. Hier komen ook uitval (snelle uitstroom) en pensionering aan de orde. In hoofdstuk 4 komt het aanbod vanuit het reguliere metaaltechnisch beroepsonderwijs (VMBO t/m HBO) aan de orde. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 5

6 Hoofdstuk 5 gaat in op de aard en omvang van de instroom in de BBLopleidingen bij OOM-bedrijven. Hoofdstuk 6 gaat in op de aard en omvang van bijscholing in de branche in het kader van de bijscholingsverlofregeling. Tevens zijn twee bijlagen opgenomen. Bijlage 1 Verantwoording en definities. Bijlage 2 Achtergrondgegevens. Het rapport is samengesteld door DIJK12 Beleidsonderzoek. 6 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

7 Stand van zaken in Gelderland 2004/2005 ten opzichte van de landelijke situatie In onderstaand overzicht is de stand van zaken in de regio Gelderland met betrekking tot verschillende aspecten van de arbeidsmarkt weergegeven. Telkens wordt de regio vergeleken met het landelijk beeld. Overzicht 1 Bedrijvigheid Werkgelegenheid Stand van zaken Gelderland 2004/2005 ten opzichte van de landelijke situatie bedrijven (bijna 10% van het totaal aantal OOM-bedrijven in Nederland). 75% kleine bedrijven t/m 15 werknemers (landelijk (77%) werknemers (10% van het totaal aantal werknemers bij OOM-bedrijven). 87% man, 13% vrouw (zelfde als landelijk). 34% van de werknemers werkt bij een klein bedrijf (landelijk 35%). Werknemers Gemiddelde leeftijd is 37,9 jaar (landelijk 38,2). 13,0% is jonger dan 25 jaar (landelijk 12,8%). 8,8% 55+ ers (landelijk 9,2%). 67% heeft een technisch uitvoerend beroep (gelijk aan landelijk beeld). Arbeidsmarkt Uitval instromers, 13,0% t.o.v totale werkgelegenheid (gelijk aan landelijk beeld). De gemiddelde leeftijd van instromers in Gelderland is 30,9 jaar (landelijk 31,9 jaar) uitstromers, 15,9% t.o.v. de totale werkgelegenheid in (landelijk 14,7%). 18,5% uitval, werknemers die kort (maximaal 2 jaar) in de branche hebben gewerkt (landelijk 19,0%). Pensionering VMBO In 2006 gaan naar verwachting 84 werknemers met pensioen. In 2015 is naar verwachting 15,6% van het huidige werknemersbestand met pensioen (landelijk 16,5%). Deze pensioneringsgolf speelt met name bij directie, management en meewerkend leidinggevenden. Aantal instellingen 17, aantal leerlingen 818 (6,3% van totaal aantal VMBO leerlingen in Nederland); gediplomeerden onbekend. De richting Metaaltechniek telt 574 leerlingen, de richting Metalektro 64, en de richting Instalektro 117. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 7

8 MBO Aantal instellingen 3, aantal leerlingen 725 (4,8% van totaal aantal MBO leerlingen in Nederland); gediplomeerden 182 (4,5% van totaal aantal MBO gediplomeerden in Nederland). 298 leerlingen op niveau 4, 209 leerlingen op niveau 2, 132 leerlingen op niveau 1 en 86 leerlingen op niveau 3. De populairste opleidingsrichting is werktuigbouwkunde. Iets meer dan de helft van de MBO leerlingen volgt een BOL-opleiding. BBL Van alle bedrijven is 8,6% gestart met BBL-traject (landelijk 8,4%). 49% van alle BBL-ers volgde een opleiding op niveau 2 (landelijk 60%). 82% van alle BBL-leerlingen werd on the job opgeleid (landelijk 84%). Bijscholing 10,5% van alle werknemers is in 2004 bijgeschoold (landelijk 9,6%). Van alle gevolgde cursussen was 28% technisch (landelijk 40%). 8 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

9 Monitoring ontwikkelingen Gelderland In onderstaand overzicht is voor verschillende aspecten van de arbeidsmarkt weergegeven hoe dit zich in Gelderland sinds vorig jaar heeft ontwikkeld. Hierbij is tevens vergeleken met de andere regio s (zie ook de legenda onder het overzicht). Overzicht 2 Samenvatting Monitoring Gelderland Bedrijvigheid en Werkgelegenheid Aantal bedrijven - Aantal werknemers - Werknemers Aantal werknemers jonger dan 25 jaar -- Aantal werknemers In- en uitstroom Aandeel instroom t.o.v. werknemersbestand Onbekend Aandeel uitstroom t.o.v. werknemersbestand Aandeel uitval t.o.v. werknemersbestand Beroepsonderwijs Aantal leerlingen VMBO - Aantal leerlingen MBO + BBL ( ) Aandeel bedrijven dat is gestart met een of meerdere BBL-trajecten 0 Aantal BBL-instromers 0 Bijscholing ( ) Aandeel bedrijven dat bijscholingssubsidie heeft aangevraagd -- Aandeel werknemers dat bijscholing heeft gevolgd = ruime toename (in vergelijking met overige regio s) + = toename 0 = ongeveer gelijk gebleven - = afname -- = ruime afname (in vergelijking met overige regio s) DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 9

10 10 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

11 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Monitoring veranderingen bedrijvigheid en werkgelegenheid in Gelderland ten opzichte van vorig jaar Bedrijvigheid Werkgelegenheid Bedrijvigheid afgenomen met 23 bedrijven (-2%) in de periode (landelijk 0,05%) Werkgelegenheid afgenomen met 452 werknemers (-3,2%) ten opzichte van 2004.(landelijk 1,2%) 1.1 Bedrijvigheid In vergelijking met vorig jaar is het aantal bedrijven met 23 afgenomen. Figuur 1 Aantal bedrijven in Gelderland jan-03 1-jan-04 1-jan Werkgelegenheid Ten opzichte van vorig jaar is het aantal werknemers met 452 werknemers (-3,2%) gedaald. Deze daling in de regio is echter beduidend sterker dan de landelijke daling in werkgelegenheid (-1,2%). DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 11

12 Figuur 2 Aantal werknemers in Gelderland jan-03 1-jan-04 1-jan-05 Vergeleken met het landelijk beeld kent de regio naar verhouding iets minder kleine bedrijven met minder werkgelegenheid. Figuur 3 Verdeling bedrijvigheid en werkgelegenheid naar grote en kleine bedrijven in Gelderland op 1-jan-2005 Bedrijvigheid 75,0% 25,0% Werkgelegenheid 33,6% 66,4% Kleine bedrijven (t/m 15 wns) Grote bedrijven (> 15 wns) Driekwart van de bedrijven heeft minder dan 16 werknemers in dienst. Bij deze kleine bedrijven is een derde van de werknemers werkzaam. Landelijk gezien bestaat de branche voor 77% uit kleine bedrijven en werkt 35% van de werknemers bij een klein bedrijf. De werkgelegenheid is bij kleine bedrijven (<16 werknemers) relatief iets meer afgenomen dan bij grote bedrijven (t/m 15 werknemers). Landelijk is dat andersom. 12 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

13 2 Werknemers Monitoring veranderingen werknemers in Gelderland ten opzichte van vorig jaar Werknemers Gemiddelde leeftijd is t.o.v. vorig jaar met 0,2 jaar (ca. 2,5 maand) gestegen Aandeel werknemers <35 is licht gedaald, het aandeel werknemers >34 is licht gestegen 2.1 Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd in Gelderland is met 37,9 jaar een paar maanden lager dan het landelijk gemiddelde van 38,2 jaar. Ten opzichte van vorig jaar is de gemiddelde leeftijd in Gelderland met 2,5 maand gestegen. Figuur 4 Leeftijdsopbouw werknemers Gelderland en Nederland op 1-jan ,5% 31,1% 26,9% 26,1% 19,7% 20,7% 13,0% 12,8% 8,8% 9,2% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Gelderland Nederland Vergeleken met de landelijke situatie kent de regio iets meer jongeren (<35) en iets minder ouderen (>45) DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 13

14 Figuur 5 Leeftijdsopbouw werknemers Gelderland in 2004 en ,6% 31,5% 28,2% 26,9% 19,5% 19,7% 13,3% 13,0% 8,8% 8,4% < 25 jaar jaar jaar jaar januari januari 2005 De leeftijdsopbouw verschilt nauwelijks met die van vorig jaar. Er is een lichte afname van jongere werknemers (<35 jaar) en een lichte toename van werknemers van 35 jaar en ouder. 2.2 Functiestructuur Tabel 1 Functiestructuur hoofdgroepen metaalbewerking in Gelderland in 2004 en 2005 Beroepenclusters 1-jan jan-2005 groei Aantal % Aantal % Aantal % Directie, management 530 3,7% 506 3,7% -24-4,5% Ondersteuning ,8% ,1% -47-1,8% Technisch uitvoerend ,2% ,9% ,2% Meewerkend leidinggevend 661 4,6% 630 4,5% -31-4,7% Overig ,6% 950 6,9% ,8% Onbekend Totaal % % 452-3,2% Tweederde van de werknemers heeft een technisch uitvoerende functie. Minder dan een vijfde van de werknemers heeft een ondersteunende functie. De functiestructuur in Gelderland in 2005 verschilt nauwelijks van Ook wijkt de functiestructuur in 2005 nauwelijks af van het landelijk beeld. De relatieve afname is het hoogst in het cluster overig. 14 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

15 Tabel 2 Aantal en percentage werknemers naar beroepsgroep in Gelderland in 2004 en 2005 Beroepsgroep Aantal werknemers % Aantal werknemers % Directie, technisch management, overig management 530 3,7% 506 3,7% Ondersteuning algemene bedrijfsvoering ,3% ,2% (meewerkend) leidinggevenden 498 3,5% 482 3,5% Verspaning 524 3,7% 544 3,9% Constructie ,7% ,4% Algemene productie en machinebediening ,0% ,4% Machinebouw, samenbouw, installatie ,1% ,5% Storing en onderhoud 420 2,9% 449 3,2% Engineering 848 5,9% 877 6,3% Kwaliteitscontrole, testen 132 0,9% 141 1,0% Automatisering/ICT 130 0,9% 124 0,9% Logistiek 487 3,4% 461 3,3% In-/verkoop, commercieel 614 4,3% 631 4,6% Ambachtelijke specialistische beroepen 25 0,2% 26 0,2% Overige beroepen ,6% 950 6,9% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 15

16 16 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

17 3 Arbeidsmarkt Monitoring veranderingen arbeidsmarkt in Gelderland ten opzichte van vorig jaar Arbeidsmarkt Gedurende 2004 zijn werknemers de branche ingestroomd, 13,0% t.o.v totale werkgelegenheid. In 2004 kende de regio uitstromers, 15,9% t.o.v. het totale werknemersbestand. Dat is 2% meer dan vorig jaar (13,9%) 1 Met name de uitstroom onder jongeren (<25 jaar) is toegenomen Percentage uitval binnen de uitstroom is gestegen naar 18,5%. Vorig jaar was dit 17,6% 3.1 Instroom Van het totale aantal werknemers (1 januari 2005) is 13% nieuw ingestroomd. Van hen is 86% man en 14% vrouw. In absolute zin zijn het met name jongeren die de branche instromen: 65% is jonger dan 35 jaar en 37% jonger dan 25 jaar. 1 Het verschil tussen de instroom en de uitstroom is niet helemaal gelijk aan de eerder genoemde afname van 452 werknemers op pagina 5. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn wijzigingen in de regiotoewijzing sinds vorig jaar en het feit dat in figuur 2 het aantal banen wordt weergegeven, terwijl het bij in- en uitstroom het aantal werknemers betreft. Ook kunnen opschonings - en administratieve activiteiten van Mn Services een rol spelen. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 17

18 Figuur 6 Leeftijdsopbouw instromers Gelderland en Nederland in ,0% 34,0% 28,0% 27,0% 21,0% 22,0% 10,0% 12,0% 4,0% 5,0% < 25 jaar jaar jaar jaar 55+ Gelderland Nederland Gelderland kent een iets groter aandeel instromende jongeren onder de 35 jaar dan het landelijk beeld. Daarnaast kent de regio een iets lager aandeel instromende werknemers van 35 jaar of ouder. De gemiddelde leeftijd van instromers in Gelderland is 30,9 jaar. Dat is één jaar jonger dan het de landelijke gemiddelde leeftijd van 31,9 jaar. 60% van de instromers heeft hiervoor niet in deze branche gewerkt en 40% van de instromers had dus al ervaring in deze branche. 3.2 Uitstroom In 2004 zijn werknemers de branche uitgestroomd. Dit is 15,9% van alle werknemers in de regio. Hiermee is de uitstroom iets toegenomen vergeleken met 2003 (13,9%). In figuur 7 wordt de uitstroom naar leeftijdsklassen in 2003 met die van 2004 vergeleken. 18 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

19 Figuur 7 Percentage uitstroom binnen leeftijdsklassen in Gelderland in 2003 en ,3% 22,2% 20,1% 20,3% 15,9% 13,4% 14,5% 13,2% 13,9% 11,9% 10,5% 11,8% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Totaal Ten opzichte van 2003 zijn in alle leeftijdsgroepen meer werknemers uitgestroomd. Onder jongeren (<25) is de uitstroom het hardst gegroeid. Figuur 8 Percentage uitstromers binnen beroepenclusters in Gelderland in 2003 en ,8% 18,5% 16,9% 17,5% 15,8% 14,4% 14,9% 15,9% 13,5% 13,9% 11,3% 9,8% Directie, management Ondersteuning Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend Overig Totaal Met name in het beroepencluster overig is de relatieve uitstroom toegenomen. Dit zijn met name algemeen medewerkers, vakantiekrachten en zaterdaghulpen. 3.3 Uitval Deze paragraaf gaat in op zogenaamde uitval. Hiermee worden werknemers bedoeld die op moment van uitstromen maximaal 2 jaar in de branche hebben gewerkt. De uitval in Gelderland bedraagt 421 werknemers. Dat is 18,5% van de totale uitstroom in de regio. Landelijk is het aandeel uitvallers ongeveer 19,0% van de totale uitstroom. In Gelderland is het percentage van de uitval binnen de uitstroom ten opzichte van vorig jaar ongeveer 1 procentpunt gestegen. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 19

20 Figuur 9 Uitval op het totaal aantal werknemers binnen leeftijdsklassen in Gelderland in 2003 en ,4% 6,6% 2,6% 2,3% 2,4% 2,9% 1,8% 1,8% 1,0% 1,3% 0,8% 1,3% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Totaal Met name bij jongeren (<25 jaar) is de uitval ten opzichte van vorig jaar toegenomen. Tabel 3 Uitval binnen beroepenclusters in Gelderland in 2003 en 2004 Beroepenclusters Aantal % binnen beroepencluster Aantal % binnen beroepencluster Directie, management 10 1,8% 13 2,5% Ondersteuning 78 3,0% 108 4,2% Technisch uitvoerend 225 2,5% 234 2,5% Meewerkend leidinggevend 8 1,1% 6 0,9% Overig 45 4,0% 60 5,5% Onbekend Totaal 367 2,4% 421 2,9% In absolute zin is de uitval binnen het cluster technisch uitvoerend het hoogst. In relatieve zin is de uitval binnen het cluster overig het hoogst. 3.4 Pensionering In 2006 zullen naar verwachting 84 werknemers met pensioen gaan. Vanaf 2008 gaan jaarlijks ongeveer 220 werknemers met pensioen. In 2015 zal naar verwachting 15,6% van het huidige werknemersbestand met pensioen zijn. 20 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

21 Tabel 4 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2015 in Gelderland (bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar) Huidige leeftijd werknemers Jaar dat men Gelderland uitstroomt Aantal % van het totaal aantal werknemers ( ) Cumulatief % > ,7% 0,7% ,6% 1,3% ,2% 2,5% ,6% 4,1% ,5% 5,6% ,6% 7,2% ,6% 8,8% ,6% 10,4% ,6% 12,0% ,9% 13,9% ,7% 15,6% Tabel 5 Verwachte uitstroom t/m 2015 binnen beroepenclusters in Gelderland Beroepenclusters Aantal Gelderland % t.o.v. totaal aantal werknemers binnen beroepencluster ( ) Directie, management ,9% Ondersteuning ,1% Technisch uitvoerend ,6% Meewerkend leidinggevend ,9% Overig ,7% Totaal ,6% In 2015 zal naar verwachting binnen de beroepenclusters meewerkend leidinggevenden en directie en management respectievelijk 29% en 25% van de werknemers binnen de clusters met pensioen zijn. Dat is dus één op de vier werknemers in deze beroepenclusters. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 21

22 22 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

23 4 Beroepsonderwijs Vorig jaar is geconstateerd dat de CFI-cijfers van HBO-instellingen niet goed te koppelen waren aan de regio-indeling. Dit heeft geleid tot onjuiste gegevens en conclusies. Omdat hier vooralsnog geen oplossing voor is gevonden, wordt in dit hoofdstuk niet gerapporteerd over aantallen leerlingen en gediplomeerden op HBO-niveau. De gegevens hebben alleen betrekking op leerlingen in metaaltechnische opleidingen. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn 1. CFI beschikt dit jaar niet over gegevens van gediplomeerde VMBO ers uit het jaar Derhalve wordt in dit hoofdstuk hier geen aandacht aan geschonken. Monitoring veranderingen in beroepsonderwijs Gelderland ten opzichte van vorig jaar Beroepsonderwijs Net als in 2003 zijn er 20 instellingen voor VMBO en MBO onderwijs (landelijk afname) VMBO Aantal ingeschreven leerlingen gedaald met bijna -4,8% (landelijk -1,3%) Net als in 2003 vergeleken met landelijk relatief veel leerlingen Metaaltechniek. Dit geldt in iets mindere mate ook voor Installektro. MBO Aantal ingeschreven leerlingen toegenomen met +5,7% (landelijk -8,3%) Toename aantal leerlingen op niveau 1 en 2 Kleine verschuiving aantal leerlingen op niveau 1 en 2 van BBL naar BOL Aantal gediplomeerden toegenomen met +2,2% (landelijk 10,4%) 4.1 Overzicht naar onderwijstypen VMBO en MBO Figuur10 Aantal leerlingen per onderwijstype in Gelderland schooljaren en vmbo mbo 1 De definitieve cijfers zijn bekend in november. Vergelijking van de voorlopige met de definitieve cijfers van het CFI over het schooljaar 2003/2004 leert dat hiertussen verschillen bestaan. Zo bleek uit de definitieve cijfers van het MBO over het schooljaar 2003/2004 dat er landelijk ruim 400 leerlingen minder waren dan in de voorlopige cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 23

24 Het aantal ingeschreven VMBO leerlingen in is afgenomen ten opzichte van Het aantal ingeschreven MBO leerlingen in is toegenomen ten opzichte van Overzicht 3 Toe- en afname van aantal ingeschreven leerlingen in metaaltechnisch onderwijs per soort opleiding ten opzichte van schooljaar in Gelderland en Nederland VMBO Totaal Gelderland -4,8% Totaal Nederland -1,3% MBO Metaaltechniek Metalektro Totaal +6,1% -32,4% +5,7% Metaaltechniek Metalektro Totaal -13,0% +22,6% -8,3% Niveau 1 Assistent-opleiding Niveau 2 Basisberoepsopleiding Niveau 3 Vakopleiding Niveau 4 Middenkaderopleiding +37,5% +17,4% -9,5% -6,0% Niveau 1 Assistent-opleiding Niveau 2 Basisberoepsopleiding Niveau 3 Vakopleiding Niveau 4 Middenkaderopleiding -27,7% +0,05% -5,6% -9,2% 4.2 VMBO Helaas waren bij het CFI over het jaar 2004 geen gegevens beschikbaar over het aantal gediplomeerde VMBO ers. In deze paragraaf wordt daarom alleen ingegaan op het aantal ingeschreven leerlingen. Figuur 11 Verdeling VMBO-leerlingen over opleidingsrichtingen in Gelderland schooljaren en ,2% 63,0% 16,2% 11.5% 14,6% 14,3% 6,3% 4,0% Metaaltechniek Metalektro Installatietechniek Instalektro 24 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

25 Verreweg de meeste VMBO-leerlingen die een metaaltechnische opleiding volgen, staan ingeschreven voor de richting Metaaltechniek. Dit aantal is in ten opzichte van enigszins toegenomen. Het aandeel ingeschreven leerlingen voor de richtingen Metalektro en Installatietechniek is afgenomen. 4.3 MBO Figuur 12 Verdeling MBO-leerlingen over opleidingsniveaus in Gelderland schooljaren en ,2% 41,1% 28,8% 25,9% 18,2% 14,0% 13,9% 11,9% 1. Assistent-opleiding 2. Basisberoepsopleiding 3. Vakopleiding Middenkaderopleiding In volgen de meeste leerlingen in metaaltechnisch MBO onderwijs in Gelderland een opleiding op niveau 4. Dit is minder dan in het schooljaar ervoor. In volgen relatief meer leerlingen een opleiding op niveau 1 en 2 dan in het jaar ervoor. Voor niveau 3 en 4 is dit andersom. De 178 gediplomeerden in 2003 en de 182 gediplomeerden in 2004 zijn als volgt over de verschillende niveaus verdeeld. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 25

26 Figuur 13 Verdeling MBO-gediplomeerden over opleidingsniveaus in Gelderland in 2003 en ,8% 38,8% 31,9% 39,6% 5,6% 13,7% 16,9% 14,8% 1. Assistent-opleiding 2. Basisberoepsopleiding 3. Vakopleiding 4. Middenkaderopleiding Het aandeel gediplomeerden niveau 2 is ten opzichte van vorig jaar gedaald. Het aandeel gediplomeerden op niveau 1 is daarentegen beduidend toegenomen. Tabel 6 Verdeling BOL/BBL binnen opleidingsniveau metaaltechnisch onderwijs in Gelderland schooljaren en Opleidingsniveau % BOL % BBL % BOL % BBL 1 Assistent-opleiding 37,5% 62,5% 42,4% 57,6% 2 Basisberoepsopleiding 9,6% 90,4% 12,9% 87,1% 3 Vakopleiding 1,1% 98,9% 0% 100% 4 Middenkaderopleiding 96,8% 3,2% 95,3% 4,7% Totaal 52,6% 47,4% 50,6% 49,4% Ten opzichte van is er sprake van een kleine verschuiving op niveau 1 en 2 van BBL- naar BOL-opleidingen. Op niveau 3 worden in geen BOL-opleidingen meer gevolgd. 26 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

27 Tabel 7 Aantal ingeschreven leerlingen in Gelderland naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO schooljaar : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,2% 2 Assistent constructiewerker/lasser 74 10,2% 3 Constructiebankwerker/lasser 71 9,8% 4 Aspirant-lasser 55 7,6% 5 Monteur montage/onderhoud 48 6,6% Totaal top ,4% Totaal aantal leerlingen in Gelderland % De top 5 opleidingsrichtingen in Gelderland vormen tezamen bijna driekwart van het totaal aantal ingeschrevenen voor MBO opleidingen. De opleidingsrichting Constructiebankwerker/lasser is gestegen van een 4 e plaats in naar een 3 e plaats in DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 27

28 28 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

29 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Monitoring veranderingen instroom BBL in Gelderland Bedrijven met instroom BBL Instroom leerlingen Gelijk gebleven met 99 bedrijven. 8,6% van de bedrijven in de regio is gestart met een BBL-traject. Praktisch gelijk gebleven met 135, Landelijk is sprake van een daling. Net als landelijk een toename op niveau 2 en afname op niveau 3. De omvang van de BBL-aanvragen is waarschijnlijk wat groter dan in dit hoofdstuk gepresenteerd. Gebleken is dat een deel van de bedrijven geen beroep doet op de subsidie van OOM. Dit heeft deels te maken met recente wijzigingen in aanvraagprocedure. OOM neemt actie om haar administratie in dit kader verder te completeren. 5.1 Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten In 2003 hebben 99 bedrijven subsidie voor BBL-leerlingen aangevraagd. Dat is hetzelfde aantal als in Landelijk is daarentegen sprake van een daling. Bijna 9% van de bedrijven in de regio Gelderland in 2003 is gestart met het opleiden van een of meerdere BBL-leerlingen. Landelijk betreft dit ruim 8%. Tabel 8 Aantal bedrijven dat is gestart met een of meerdere BBL-trajecten in Gelderland en Nederland in 2002 en Aantal % (d.d ) Aantal % (d.d ) Gelderland 99 8,2% 99 8,6% Nederland ,1% ,4% Het aantal bedrijven in Gelderland met een BBL-traject is gestart is gelijk gebleven. Wat verder opvalt, is dat het aandeel kleine bedrijven dat start met een BBL-traject in vergelijking met 2002 groter is geworden. Het aandeel grote bedrijven met BBL-instroom is dus gedaald. Dit komt overeen met het landelijke beeld. Gezien de verdeling van bedrijven naar bedrijfsomvang in de regio zijn het echter wel met name grote bedrijven die starten met BBL-trajecten. De regio bestaat voor 25% uit DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 29

30 grote bedrijven, maar van alle bedrijven die met BBL-trajecten starten is het aandeel grote bedrijven 41%. 5.2 Instroom leerlingen BBL In 2003 stroomden 135 BBL-leerlingen in bij de bedrijven. Dat zijn er praktisch evenveel als in 2002 (afname van 0,01%). Landelijk daalde de instroom van BBL-leerlingen met 12%. Tabel 9 Instroom BBL-leerlingen in Gelderland en Nederland in 2002 en Groei Gelderland (-0,01%) Nederland (-12,0%) Bijna de helft van de leerlingen (45%) is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). Opvallend is dat het aantal instromende leerlingen bij kleine bedrijven juist is toegenomen en bij grote bedrijven daarentegen is afgenomen. Van de instromers is 99% man en is 87% jonger dan 25 jaar. Alle instromers zijn jonger dan 45 jaar. 5.3 Niveau instroom BBL Het merendeel van de instromende leerlingen (49%) volgde in 2003 een opleiding op niveau 2 (landelijk 60%). Uit onderstaande tabel blijkt dat in de regio Gelderland met name op niveau 3 sprake is van een groei van de instroom van BBL-leerlingen en op niveau 2 met name een afname. Dit is gelijk aan heet landelijk beeld. Tabel 10 BBL-instroom naar niveau Gelderland in 2002 en 2003 Opleidingsniveau Aantal % Aantal % 1 Assistent-opleiding 19 14,1% 20 14,8% 0/+ 2 Basisberoepsopleiding 83 61,5% 66 48,9% -- 3 Vakopleiding 33 24,4% 46 34,1% ++ 4 Middenkaderopleiding 0 0% 3 2,2% + Groei Totaal 135* 100% % -0,01 * Van één BBL-traject was zowel het niveau als de kwalificatie onbekend. 30 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

31 Een ruime meerderheid van alle instromende leerlingen (81,5%) werd in 2003 on-thejob opgeleid. In de regio wordt iets minder on-the-job opgeleid dan landelijk. Figuur 14 Verhouding on-the-job / off-the-job Gelderland en Nederland in ,5% 83,8% 18,5% 16,2% On the job Gelderland Nederland Off the job Tabel 11 Verhouding on the job/off the job Gelderland in 2002 en 2003 On the job / off the job Aantal % Aantal % On the job ,9% ,5% Off the job 30 22,1% 25 18,5% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 31

32 32 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

33 6 Bijscholing OOM Monitoring veranderingen bijscholing in Gelderland Bijscholende Bedrijven Bijgeschoolde werknemers Gevolgde scholing/ cursussen Gedaald van 460 naar 308. Ruim een kwart van de bedrijven heeft bijscholingssubsidie aangevraagd. Daling aanvragen met name bij kleine bedrijven. Gedaald van naar Ruim 10% van de werknemers is bijgeschoold. Aantal cursussen gedaald van naar (m.n. door wijziging subsidiebeleid). Daling omvang technische bijscholing. Toename cursussen leidinggeven/management, personeel en organisatie, computercursussen/software (hfdz niet technisch), presentatie/communicatie, EVC metaal. 6.1 Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten In 2004 hebben 308 bedrijven een aanvraag voor bijscholingssubsidie bij OOM ingediend. In 2003 betrof dit nog 460 bedrijven. Ruim een kwart van de bedrijven (27%) in de regio heeft een beroep gedaan op de bijscholingsverlofregeling van OOM. In 2003 betrof dit nog 38%. Deze afname wordt onder meer verklaard doordat een wijziging heeft plaatsgevonden in het subsidiebeleid van OOM. In 2004 heeft OOM geen bijdragen gegeven voor scholing in het kader van veiligheid, arbo en milieu (bijv. VCA). Tabel 12 Aantal bedrijven dat subsidie heeft aangevraagd voor bijscholingstrajecten in Gelderland en Nederland in 2003 en 2004 Aantal % binnen regio (d.d ) Aantal % binnen regio (d.d ) Gelderland ,1% ,8% Nederland ,5% ,6% Grote bedrijven doen relatief vaker een beroep op de bijscholingsverlofregeling dan kleine bedrijven. Van de 308 bedrijven heeft 51% meer dan 15 werknemers in dienst. Ter vergelijk: het aandeel grote bedrijven in de regio is 25%. Met name de kleine bedrijven (t/m 15 werknemers) hebben in 2004 minder een DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 33

34 beroep gedaan op bijscholingssubsidie. Dit aantal is afgenomen met 38% en het aantal grote bedrijven met 21%. 6.2 Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Doordat minder bedrijven een beroep hebben gedaan op bijscholingssubsidie, zijn uiteraard ook minder werknemers bijgeschoold. In 2004 zijn werknemers bijgeschoold. In 2003 waren dit er nog Tabel 13 Aantal werknemers dat bijscholing heeft gevolgd in Gelderland en Nederland in 2003 en 2004 Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Gelderland ,5% 1,457 10,5% Nederland ,6% ,6% Verder kan het volgende over de regio worden gezegd. Ongeveer een kwart (24,8%) van de bijgeschoolde werknemers is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). De OOM bijscholingssubsidie wordt met name aangevraagd voor werknemers tussen 25 en 44 jaar (66% van de bijgeschoolde werknemers). In 2004 zijn relatief wat meer ouderen (45+ ers) bijgeschoold. Dit betreft voor een groot deel de cursus levensfase bewust personeelsbeleid voor de werknemer. De bijscholingssubsidie is met name aangevraagd voor mannen. Verder wordt bijscholingssubsidie met name aangevraagd voor werknemers in technisch uitvoerende beroepen (65% van de bijgeschoolde werknemers). Naar verhouding is het aandeel technisch uitvoerenden dat is bijgeschoold in 2004 wat afgenomen. Het aandeel bijgeschoolde werknemers in directie/management, ondersteunende en commerciële beroepen is daarentegen wat toegenomen. 6.3 Soort bijscholingsaanvragen In totaal hebben de 308 bedrijven cursussen aangevraagd. Dat is een gemiddelde van 7,4 cursussen per bedrijf. Het aantal aangevraagde cursussen is bijna gehalveerd. Hierbij is echter niet gekeken naar het aantal cursusdagen/bijscholingsdagen. Zoals eerder opgemerkt is dit hoofdzakelijk te wijten aan de wijziging in het subsidieregime van OOM. Uit onderstaande tabel 34 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

35 blijkt ook dat het aantal cursussen op het gebied van veiligheid/arbo drastisch is afgenomen. Tabel 14 Soort aanvragen voor bijscholing in Gelderland in 2003 en 2004 Soort bijscholing Aantal % Aantal % Lassen 123 3,6% 81 3,5% - Technisch kwaliteit 75 2,2% 38 1,7% - Technisch ,4% ,1% - Leidinggeven / management 100 2,9% 202 8,8% + Kwaliteit 136 3,9% 60 2,6% - Arbo/veiligheid ,8% 33 1,4% -- Milieu 11 0,3% Personeel & organisatie 17 0,5% 96 4,2% + Automatisering 30 0,9% 33 1,4% + Secretariële ondersteuning 12 0,3% 9 0,4% - Computercursussen/software (hfdz. niet technisch) Groei 144 4,2% 204 8,9% + Commercieel/bedrijfseconomisch/ In-en verkoop 126 3,6% 116 5,1% - Logistiek 167 4,8% 153 6,7% - Presentatie/communicatie/taal 144 4,2% ,9% ++ EVC metaal 5 0,1% 10 0,4% + Praktijkbegeleider 33 1,0% 26 1,1% - Diversen/overig 290 8,4% ,6% 0/- Totaal % % - 28% van de cursussen is technisch van aard. Dit betreft cursussen techniek, lassen, technische kwaliteit en automatisering. De meeste cursuscategorieën laten een daling zien. Toename is er op het gebied van: - leidinggeven/management; - personeel en organisatie; - computercursussen/software (hfdz niet technisch); - presentatie/communicatie/taal; - EVC metaal. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 35

36 36 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

37 Bijlage 1 Verantwoording en definities De gegevens in de eerste drie hoofdstukken van de rapportage zijn afkomstig van Mn Services (pensioenfonds). Het betreft standcijfers met betrekking op de peildatum 1 januari van de jaren 1994, 1999, 2003, 2004 en De nadruk ligt in de rapportage op de jaren Voor wat betreft ontwikkelingen wordt tevens gekeken naar voorgaande jaren. In de bestanden van Mn Services zijn de zelfstandigen zonder personeel - de zgn. zzp-ers - niet opgenomen. Deze zijn dan ook buiten beschouwing gelaten. Omdat zzp-ers wel bij OOM geregistreerd zijn, bestaat enige discrepantie tussen gepresenteerde gegevens en gegevens uit de OOM-administratie. Verder dient te worden opgemerkt dat een kleine groep werknemers meerdere dienstverbanden heeft, bijvoorbeeld doordat zij bij twee verschillende bedrijven werken. Op 1 januari 2005 betreft dit voor heel Nederland 350 werknemers (0,2%). Wanneer in het rapport over de werknemers wordt gesproken, wordt dus gedoeld op de werkgelegenheid, het aantal banen. De gegevens in hoofdstuk 4 over metaaltechnisch beroepsonderwijs zijn afkomstig van CFI (Centraal Financiën Instellingen van OCW). Hiertoe is het totale onderwijsbestand van CFI nader geanalyseerd naar metaaltechnische beroepsopleidingen (VMBO t/m HBO). De gegevens hebben betrekking op leerlingen en gediplomeerden in de schooljaren 2003/ 04 en 2004/ 05. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn 1. CFI beschikt niet over gegevens van gediplomeerde VMBO-ers over het jaar Deze gegevens ontbreken derhalve in dit rapport. In 2004 is geconstateerd dat de CFI-cijfers van HBO-instellingen niet goed te 1 De definitieve cijfers zijn bekend in november. Vergelijking van de voorlopige met de definitieve cijfers van het CFI over het schooljaar 2003/2004 leert dat hiertussen verschillen bestaan. Zo bleek uit de definitieve cijfers van het MBO over het schooljaar 2003/2004 dat er landelijk ruim 400 leerlingen minder waren dan in de voorlopige cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 37

38 koppelen waren aan de regio-indeling. Dit heeft geleid tot onjuiste gegevens en conclusies. Omdat hier vooralsnog geen oplossing voor gevonden is, wordt in onderhavig rapport niet gerapporteerd over aantallen leerlingen en gediplomeerden op HBO-niveau. De gegevens over BBL (hoofdstuk 5) zijn afkomstig van de registratiebestanden van OOM en hebben betrekking op bedrijven die een beroep hebben gedaan op de subsidieregeling van OOM (afgesloten leerovereenkomsten) in de jaren 1999, 2002 en Het gaat hier dus om bedrijven en werknemers die in een gegeven jaar zijn gestart met een BBL-traject. De gegevens zijn standcijfers van juli van het betreffende jaar. De omvang van de BBL-aanvragen is waarschijnlijk wat groter dan in dit rapport gepresenteerd. Gebleken is dat een deel van de bedrijven geen beroep doet op de subsidie van OOM. Dit heeft deels te maken met recente wijzigingen in aanvraagprocedure. OOM neemt actie om haar administratie in dit kader verder te completeren. De gegevens in hoofdstuk 6 zijn afkomstig van de registratiebestanden van OOM en hebben betrekking op bedrijven die een beroep hebben gedaan op de bijscholingsverlofregeling. De gegevens hebben betrekking op de jaren 1999, 2003 en Opgemerkt dient te worden dat de daadwerkelijke omvang van bijscholing in de branche waarschijnlijk groter zal zijn dan in dit rapport vermeld. Dit komt onder meer doordat niet alle bedrijven een beroep doen op de bijscholingsverlofregeling, OOM niet alle soorten bijscholing/cursussen honoreert en er een limiet bestaat aan het beroep dat bedrijven kunnen doen op de bijscholingsverlofregeling. Beroepen Beroepen en beroepenclusters zijn geanalyseerd op basis van de functie waarmee werknemers staan ingeschreven bij Mn Services. De technische functies zijn geclusterd overeenkomstig de structuur van het Handboek Beroepsprofielen Metaal van A+O/OOM van 2001 en zullen dus waarschijnlijk aansluiten bij de nieuwe Kwalificatiestructuur Metaal, die onder meer wordt gebaseerd op het Handboek. In de categorie overige beroepen bevinden zich algemene medewerkers, schoonmakers en dergelijke. Kleine en grote bedrijven In de rapportage wordt soms onderscheid gemaakt tussen kleine en grote bedrijven. Onder kleine bedrijven wordt verstaan bedrijven tot en met 15 werknemers. Grote bedrijven hebben meer dan 15 werknemers in dienst. 38 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

39 Regio-indeling Recentelijk is de indeling van een aantal OOM-regio s gewijzigd. Voor wat betreft de weergave van de stand van zaken is steeds uitgegaan van deze nieuwe regio-indeling. De cijfers in dit rapport met betrekking tot voorgaande jaren zijn echter nog gebaseerd op de oude regio-indeling. Instroom, uitstroom, uitval Onder instroom wordt verstaan: werknemers die op 1 januari van een betreffend jaar bij Mn Services staan ingeschreven en op 1 januari van het voorgaande jaar niet. De analyses hebben uitsluitend betrekking op werknemers die zijn ingestroomd tussen de peildata: 1 januari 2003 en 1 januari 2004 ( = instroom 2003); 1 januari 2004 en 1 januari 2005 ( = instroom 2004). Onder uitstroom wordt verstaan: werknemers die op 1 januari van een betreffend jaar bij Mn Services staan ingeschreven en 1 januari op het daaropvolgende jaar niet meer. De gegevens hebben dus niet betrekking op werknemers die tussen twee peildata in de branche zijn gaan werken én ook weer uit de branche zijn gestroomd. De analyses hebben uitsluitend betrekking op werknemers die zijn uitgestroomd tussen de peildata: 1 januari 2003 en 1 januari 2004 ( = uitstroom 2003); 1 januari 2004 en 1 januari 2005 ( = uitstroom 2004). Uitval betreft de groep die op 1 januari van het uitstroomjaar minder dan 12 maanden in de branche werkzaam is geweest. Deze groep heeft dus maximaal twee jaar in de metaalbewerking gewerkt. Pensionering: de berekeningen zijn gebaseerd op een gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. Leeswijzer tabellen en figuren Door afrondingen tellen totalen soms niet op tot 100%. Daar waar in dit rapport over bedrijven wordt gesproken, dient de lezer in acht te nemen dat het louter om OOM-bedrijven gaat. In sommige tabellen en figuren worden gegevens afgezet tegen de jaren 1994, 1999, 2003 en De lezer dient hierbij in acht te nemen dat de tijdsintervallen verschillen. Dit kan een enigszins vertekend beeld geven in figuren. De jaren 1994 en 1999 zijn met name opgenomen om ontwikkelingen en trends te signaleren en te duiden. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 39

40 40 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

41 BIJLAGE 2 Achtergrondgegevens 1 Bedrijvigheid en Werkgelegenheid Tabel 15 Aantal bedrijven in Gelderland en Nederland Gelderland Nederland Tabel 16 Relatieve groei aantal bedrijven in Gelderland en Nederland , en Gelderland +30,5% -2,9% -2,0% Nederland +30,0% -2,2% -0,05% Tabel 17 Bedrijfsomvang in Gelderland en Nederland in 2005 Bedrijfsomvang Gelderland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,6% ,0% 6-15 werknemers ,4% ,8% werknemers ,6% ,0% werknemers 18 1,6% 178 1,5% >100 werknemers 10 0,9% 84 0,7% Totaal % % 1 Het totaal aantal bedrijven dat bij Mn Services is ingeschreven, is lager dan het totaal aantal bedrijven dat de OOM-administratie bevat. De reden voor deze discrepantie is dat zogenaamde Zzp ers (zelfstandigen zonder personeel) niet verplicht zijn zich in te schrijven bij Mn Services, maar wel in de OOM-administratie zijn opgenomen. DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 41

42 Tabel 18 Relatieve groei aantal bedrijven binnen grootteklassen in Gelderland en Nederland Bedrijfsomvang Gelderland Nederland 1-5 werknemers -2,7% +1,1% 6-15 werknemers -4,1% -1,9% werknemers +3,2% +0,8% werknemers -5,3% -7,3% >100 werknemers -9,1% -2,3% Totaal -2,0% -0,05% Tabel 19 Totaal aantal werknemers in Gelderland en Nederland Gelderland Nederland Tabel 20 Relatieve groei aantal werknemers in Gelderland en Nederland , en Gelderland +34,8% -4,8% -3,2% Nederland +26,7% -3,1% -1,2% Tabel 21 Aantal en percentage werknemers naar bedrijfsomvang in Gelderland en Nederland in 2005 Bedrijfsomvang Gelderland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,5% ,4% 6-15 werknemers ,1% ,8% werknemers ,4% ,9% werknemers ,0% ,8% >100 werknemers ,0% ,1% Totaal % % 42 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

43 Tabel 22 Relatieve groei aantal werknemers binnen grootteklassen in Gelderland en Nederland Bedrijfsomvang Gelderland Nederland 1-5 werknemers -0,5% +1,7% 6-15 werknemers -6,5% -1,5% werknemers +0,2% +0,2% werknemers -7,5% -8,8% >100 werknemers -7,8% -1,8% Totaal -3,2% -1,2% 2 Werknemers Figuur 15 Gemiddelde leeftijd in Gelderland en Nederland Gelderland Nederland ,29 35,74 37,96 37,62 38,2 37, ,01 35, Tabel 23 Relatieve groei aantal werknemers binnen leeftijdsklassen in Gelderland en Nederland Leeftijdsklassen Gelderland Nederland <25 jaar -5,4% -0,3% jaar -7,6% -6,6% jaar -0,1% +1,0% jaar -1,9% +0,3% 55 jaar en ouder +1,3% +4,1% Totaal -3,2% -1,2% DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 43

44 Figuur 16 Aandeel werknemers onder de 25 jaar in Gelderland en Nederland Gelderland Nederland 18% 17,4% 17% 16,2% 16% 15% 16,2% 14% 13% 15,3% 13,3% 13,0% 12% 12,7% 12,8% 11% 10% Figuur 17 Aandeel 55+ ers in Gelderland en Nederland Gelderland Nederland 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 8,8% 9,2% 8,8% 8,4% 5,4% 5,4% 4,9% 5,2% Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

45 Tabel 24 Aantal en percentage werknemers naar beroepencluster in Gelderland en Nederland in 2005 Beroepenclusters Gelderland Nederland Aantal % Aantal % Directie, management* 506 3,7% ,2% Ondersteuning ,1% ,3% Technisch uitvoerend ,9% ,3% Meewerkend leidinggevend 630 4,5% ,4% Overig 950 6,9% ,8% Onbekend 0 0,0% 3 0,0% Totaal % % * D.g.a. s hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services staan ingeschreven. Tabel 25 Relatieve toename aantal werknemers in naar beroepencluster in Gelderland Beroepenclusters % Gelderland % Nederland Directie, management* -4,5% +0,3% Ondersteuning -1,8% -0,4% Technisch uitvoerend -2,2% -1,1% Meewerkend leidinggevend -4,7% -2,8% Overig -12,8% -3,8% Onbekend - - Totaal -3,2% -1,2% * D.g.a. s hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services staan ingeschreven. Tabel 26 Percentage werknemers naar leeftijd binnen beroepenclusters in en Nederland in 2005 Beroepenclusters Directie, management Gelderland Nederland < Totaal < % 14% 42% 29% 14% 100% 1% 15% 38% 30% Gelderland % Totaal 100% Ondersteuning 9% 26% 34% 22% 10% 100% 8% 27% 34% 22% 10% 100% Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend 14% 30% 31% 18% 8% 100% 14% 28% 31% 20% 8% 100% 0% 14% 38% 32% 15% 100% 1% 13% 37% 34% 16% 100% Overig 34% 20% 22% 14% 9% 100% 31% 22% 22% 16% 10% 100% Gemiddelde 13% 27% 32% 20% 9% 100% 13% 26% 31% 21% 9% 100% DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 45

46 3 Arbeidsmarkt Figuur 18 Percentage uitstroom binnen leeftijdsklassen in Gelderland en Nederland in ,3% 23,9% 22,2% 21,3% 14,5% 14,9% 13,2% 11,6% 11,8% 10,5% 15,9% 14,7% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Totaal Gelderland Nederland Figuur 19 Percentage uitstroom van werknemers binnen de grootteklassen in Gelderland en Nederland in ,2% 19,9% 17,3% 15,7% 15,9% 14,7% 14,9% 13,6% 14,0% 15,1% 13,2% 13,4% 1-5 werknemers 6-15 werknemers werknemers werknemers >100 werknemers Totaal Gelderland Nederland Figuur 20 Percentage uitstroom binnen grootteklassen in Gelderland in 2003 en ,7% 20,2% 17,3% 14,6% 14,9% 15,6% 15,1% 15,9% 13,2% 14,0% 13,9% 11,6% 1-5 werknemers >100 Totaal werknemers werknemers werknemers werknemers Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

47 Tabel 27 Uitstroom binnen beroepenclusters in Gelderland en Nederland in 2004 Beroepenclusters Aantal Gelderland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 98 18,5% ,9% Ondersteuning ,9% ,4% Technisch uitvoerend ,9% ,0% Meewerkend leidinggevend 75 11,3% ,7% Overig ,8% ,5% Onbekend Totaal ,9% ,7% Figuur 21 Percentage uitval op het totaal aantal werknemers binnen de leeftijdsklassen in Gelderland en Nederland in ,4% 8,9% 2,8% 2,8% 2,9% 2,8% 1,8% 1,7% 1,3% 1,2% 1,3% 1,3% < 25 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder Gelderland Nederland Totaal DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 47

48 Tabel 28 Uitval binnen beroepenclusters in Gelderland en Nederland in 2004 Beroepenclusters Aantal Gelderland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 13 2,5% 123 2,1% Ondersteuning 108 4,2% 849 3,5% Technisch uitvoerend 234 2,5% ,6% Meewerkend leidinggevend 6 0,9% 79 1,3% Overig 60 5,5% 480 4,9% Onbekend Totaal 421 2,9% ,8% Tabel 29 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2015 in Gelderland en Nederland Huidige leeftijd werknemers >60 Jaar dat men uitstroomt Aantal Gelderland % van het totaal aantal werknemers ( ) Cumulatief % Aantal Nederland % van het totaal aantal werknemers ( ) Cumulatief % ,7% 0,7% ,9% 0,9% ,6% 1,3% 792 0,6% 1,5% ,2% 2,5% ,1% 2,6% ,6% 4,1% ,6% 4,2% ,5% 5,6% ,6% 5,8% ,6% 7,2% ,7% 7,5% ,6% 8,8% ,7% 9,2% ,6% 10,4% ,7% 10,9% ,6% 12,0% ,7% 12,6% ,9% 13,9% ,9% 14,5% ,7% 15,6% ,9% 16,5% 48 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

49 Tabel 30 Verwachte uitstroom t/m 2015 binnen beroepenclusters in Gelderland en Nederland Beroepenclusters Aantal Gelderland % t.o.v. totaal aantal werknemers binnen beroepencluster ( ) Aantal Nederland % t.o.v. totaal aantal werknemers binnen beroepencluster ( ) Directie, management ,9% ,1% Ondersteuning ,1% ,7% Technisch uitvoerend ,6% ,8% Meewerkend leidinggevend ,9% ,6% Overig ,7% ,1% Totaal ,6% ,5% 4 Beroepsonderwijs Tabel 31 Aantal instellingen en leerlingen metaaltechnisch onderwijs naar onderwijsniveau in Gelderland en Nederland schooljaar Onderwijsniveau Aantal instellingen Aantal leerlingen Aantal instellingen Aantal Gelderland Nederland leerlingen VMBO MBO Totaal DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 49

50 Tabel 32 Aantal ingeschreven leerlingen naar opleidingstype in Gelderland en Nederland schooljaar VMBO Metaaltechniek ,2% Metalektro Instalektro 117 Totaal 818 Gelderland Nederland Aantal % Aantal % ,6% 94 11,5% ,2% Installatietechniek 33 4,0% 727 5,6% 14,3% ,6% 100% % MBO 1 Assistent-opleiding ,2% % 2 Basisberoepsopleiding ,8% ,4% 3 Vakopleiding 86 11,9% ,4% 4 Middenkaderopleiding ,1% ,3% Totaal % % Tabel 33 Aantal ingeschreven leerlingen naar metaaltechnische opleidingsrichtingen VMBO in Gelderland schooljaren en Opleidingsrichting Aantal % Aantal % Metaaltechniek ,0% ,2% Metalektro ,2% 94 11,5% Installatietechniek 54 6,3% 33 4% Instalektro ,6% ,3% Totaal % % Tabel 34 Aantal leerlingen metaaltechnische opleidingen MBO naar opleidingsniveau in Gelderland schooljaren en Opleidingsrichting Aantal % Aantal % 1 Assistent-opleiding 96 14,0% ,2% 2 Basisberoepsopleiding ,9% ,8% 3 Vakopleiding 95 13,8% 86 11,9% 4 Middenkaderopleiding ,2% ,1% Totaal % % 50 Gelderland DIJK12 Beleidsonderzoek

51 Tabel 35 Verdeling BOL/BBL binnen opleidingsniveau metaaltechnisch onderwijs in Gelderland en Nederland schooljaar Opleidingsniveau 2 Basisberoepsopleiding Gelderland Nederland % BOL % BBL % BOL % BBL 1 Assistent-opleiding 42,4% 57,6% 54,8% 45,2% 12,9% 87,1% 22,5% 77,5% 3 Vakopleiding 0% 100% 10,5% 89,5% 4 Middenkaderopleiding 95,3% 4,7% 93,4% 6,6% Totaal 50,6% 49,4% 54,8% 45,2% Tabel 36 Aantal ingeschreven leerlingen naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO in Gelderland schooljaar : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,2% 2 Assistent constructiewerker/ lasser 74 10,2% 4 Constructiebankwerker/ lasser 71 9,8% 4 Aspirant-lasser 55 7,6% 5 Monteur montage/ onderhoud Totaal top ,6% ,4% Totaal aantal leerlingen in Gelderland % Tabel 37 Aantal ingeschreven leerlingen naar metaaltechnische opleidingsrichtingen MBO in Nederland schooljaar : top 5 Opleidingsrichting Aantal % 1 Werktuigbouwkunde ,8% 2 Assistent constructiewerker/lasser ,0% 3 Constructiebankwerker/lasser ,2% 4 Plaat- en constructiewerker 629 4,2% 5 Constructie- en apparatenbouwer 465 3,1% Totaal top ,2% Totaal aantal leerlingen % DIJK12 Beleidsonderzoek Gelderland 51