Notitie Aansluiting vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt van jongens en meisjes met een diploma gehaald op het mbo bol-voltijd of ho voltijd

Transcriptie

1 Notitie a Aansluiting vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt van jongens en meisjes met een diploma gehaald op het mbo bol-voltijd of ho voltijd Juli 2014 Nelet Kuipers, team Onderwijs SQS 1

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Opzet van het onderzoek Populatie Gegevens 3 3 Resultaten Samenvatting mbo Arbeidsmarktpositie van Mbo-gediplomeerden bol-vt Inkomsten van Mbo-gediplomeerden bol-vt Samenvatting hoger onderwijs Arbeidsmarktpositie van Ho-gediplomeerden voltijd Inkomsten van Ho-gediplomeerden voltijd 18 4 Arbeidsmarkt- en opleidingsverschillen tussen mannen en vrouwen Samenvatting opleidings- en arbeidsmarktverschillen mannen en vrouwen Korte inleiding Opleidingsniveau bevolking 15 tot 65 jaar Netto arbeidsparticipatie Gemiddelde arbeidsduur Beloningsverschillen 27 Tabellen 30 Tabellenoverzicht 30 Links naar de Statline-tabellen 65 1

3 1 Inleiding In de notitie Analyseplan verschillen tussen jongens en meisjes ter voorbereiding van het Platform Beleidsinformatie over verschillen tussen jongens en meisjes zijn onderstaande zinnen opgenomen: In 2013 is er een notitie aangeboden aan de minister over jongens-meisjes verschillen in het onderwijs. Er is al vrij veel bekend over deze verschillen in PO en VO, veel minder is bekend over MBO en HO. Naar aanleiding van de notitie wilde de minister graag nader onderzoek naar wat er aan de hand is met de jongens in mbo, hbo en wo. Dit onderzoek is ook aangekondigd in haar emancipatienota. Om deels antwoord op deze vragen te kunnen geven is onderzocht hoe jongens en meisjes met een mbo, ho of wo diploma het doen op de arbeidsmarkt over een aantal jaar en op verschillende tijdstippen. 2 Opzet van het onderzoek 2.1. Populatie Bij het onderzoek zijn 6 populaties onderscheiden. Hierbij is een kruising gemaakt van drie onderwijssoorten en twee cohorten. Voor alle populaties geldt dat het gaat om deelnemers/studenten die in een bepaald jaar een diploma hebben gehaald en het volgend jaar geen bekostigd onderwijs meer volgen. Hierbij is een onderscheid gemaakt in de volgende onderwijssoorten: - Mbo-gediplomeerden op de voltijdse opleiding met beroepsopleidende leerweg - Hbo-gediplomeerden - Wo-gediplomeerden Bij de cohorten is gekeken naar: - Uitstromers uit het schooljaar 2005/2006 en hun arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 én 2011 (gegevens over arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2006, 2008 zijn ook beschikbaar) - Uitstromers uit het schooljaar 2009/2010 en hun arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 (gegevens over de arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2010 zijn ook beschikbaar) 2

4 2.2. Gegevens Voor de 6 populaties is gekeken naar de arbeidsmarktpositie van jongens en meisjes en naar de verhouding tussen de inkomsten tussen jongens en meisjes. Bij de arbeidsmarktpositie wordt onderscheid gemaakt naar het hebben van ; ; en en geen of. Verder worden bovenstaande gegevens ook uitgesplitst naar herkomst en voor de mbogediplomeerden naar niveau en sector, en voor hbo en wo naar HOOP-gebieden. 3 Resultaten 3.1. Samenvatting mbo: Op niveau 1 en 2 is het percentage vrouwen dat t lager dan het percentage mannen dat t. Op hogere niveaus hebben meer mensen dan op lagere. Doordat vrouwen een iets hoger niveau dan mannen hebben, compenseert dit het lagere percentage op niveau 1 en 2. Hierdoor is het gemiddelde van alle vrouwen en alle mannen met gelijk. Op niveau 3 en 4 is het verschil in arbeidsmarkpositie tussen mannen en vrouwen niet groot. Wel hebben mannen na 4 jaar uitstroom een iets hoger percentage dan één jaar na uitstroom, terwijl dit voor de vrouwen net andersom is. Het verschil in op niveau 1 is tussen 2007 en 2011 afgenomen. Dit komt vooral, omdat minder mannen hadden. Op niveau 2 is het verschil tussen mannen en vrouwen m.b.t. het aandeel enden toegenomen 4 jaar na uitstroom. Dit komt omdat minder vrouwen na 4 jaar nog ten. Voor mannen die in 2011 op de arbeidsmarkt kwamen geldt dat relatief weinig kregen, waardoor het verschil tussen mannen en vrouwen met iets kleiner werd. In 2007 hadden mannen duidelijk meer inkomsten dan vrouwen In 2011 is dit verschil voor de nieuwe uitstromers iets kleiner geworden Na 4 jaar uitgestroomd te zijn, wordt het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen aanzienlijk groter. Het grootste verschil in inkomsten doet zich voor op mbo 2 niveau. 3

5 3.2. Arbeidsmarktpositie van Mbo-gediplomeerden bol-vt Van de bol-vt mbo ers die in het schooljaar 2005/2006 hun diploma haalden en in het volgende schooljaar geen onderwijs meer volgden had 87 procent op 1 oktober 2007 en 2 procent daarvan had daarnaast ook een. Slechts een klein percentage (2 procent) had een en ongeveer 10 procent had noch noch een. Onderstaande figuur geeft aan dat deze percentages verschillen per herkomstgroepering. Zo ligt het percentage autochtonen met 10 procent hoger dan bij de westerse allochtonen en 20 procent hoger dan bij de niet-westerse allochtonen. De arbeidsmarktpositie van mannen en vrouwen verschilt weinig van elkaar, ook binnen de herkomstgroeperingen zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen vrij klein Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 per herkomstgroepering voor cohort 2005/ mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen geen en/of en Autochtoon Niet-westers allochtoon Westers allochtoon Wanneer gekeken wordt naar de arbeidsmarktpositie per niveau in het mbo dan vallen twee dingen op (3.2.2.). Allereerst is het percentage gediplomeerden met mbo 1 en het laagst met ongeveer 62 procent, gevolgd door mbo 2 met 77 procent. Het aandeel enden op niveau 3 en 4 is hetzelfde met 87 procent. Het tweede dat opvalt is dat op niveau 1 en in iets mindere mate op niveau 2 het aandeel mannen dat heeft hoger ligt dan het aandeel vrouwen dat heeft. Voor niveau 1 geldt dat 69 procent van de mannen tot de categorie hoort, terwijl dit bij de vrouwen 49 procent is. Voor niveau 2 zijn de percentages resp. 82 en 72. Ook is het percentage met een bij mbo 1 relatief hoog ten opzichte van de andere niveau s, waarbij met name relatief veel vrouwen een hebben. 4

6 mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Arbeidsmarktpositie per niveau cohort /2006 oktober geen en/of en Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Ondanks dat er verschillen in arbeidsmarktpositie tussen mannen en vrouwen op niveau 1 en 2 zijn, geldt voor het totaal dat er vrijwel geen verschillen zijn. Dit heeft te maken met de verdeling van mannen en vrouwen over de verschillende niveau s. In is te zien dat maar een klein percentage van de vrouwen uitstroomt op niveau 1 (3,5 procent) en ook op niveau 2 stromen weinig vrouwen (13 procent) uit. Voor mannen zijn deze percentages resp. 8 en 23. Daarentegen zijn er veel vrouwen die op niveau 3 uitstromen (27 procent), terwijl dit percentage bij de mannen veel lager ligt (met 13 procent). Kortom: vrouwen stromen gemiddeld op een hoger niveau uit het mbo dan mannen. In was te zien dat het aandeel enden op een hoger niveau groter is. Oftewel het lagere aandeel vrouwen dat op niveau één en 2 t, wordt gecompenseerd door het gemiddelde iets hogere niveau waarop vrouwen gemiddeld uitstromen Verdeling uitstromers per niveau 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% mannen vrouwen niveau 4 niveau 3 niveau 2 niveau 1 5

7 mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Bovenstaande geeft aan wat de arbeidsmarktpositie was van uitgestroomde bol-vt ers in het schooljaar 2005/2006. Hieronder zal aangegeven worden of en hoe de arbeidsmarktpositie veranderd is voor uitgestroomde bol-vt ers in het schooljaar 2009/2010 en hun arbeidsmarktpositie op 1 oktober Uit kan grofweg hetzelfde geconcludeerd worden als uit Het percentage enden is voor niveau 3 en 4 het hoogst, gevolgd door niveau 2 en tot slot niveau 1. Het aandeel ende mannen en vrouwen is op niveau 1 en 2 wel verschillend, maar op niveau 3 en 4 is dit vrijwel gelijk. Dit is dus na 4 jaar tijd niet veranderd Arbeidsmarktpositie cohort 2009/2010 op 1....oktober geen en/of en Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Wel zijn er kleine veranderingen te zien in de arbeidsmarktpositie van mbo ers die uitstroomden in 2005/2006 ten opzichte van de uitstromers in 2009/2010. In is aangegeven wat de verschillen zijn. In oktober 2007 was het voor uitgestroomde mbo ers van het schooljaar 2005/2006 kennelijk iets gemakkelijker om aan te komen, dan voor hun collega s vier jaar later. Vergelijking van de twee cohorten 2005/2006 en 2009/2010 laat zien dat het aandeel enden bij het cohort 2005/2006 ongeveer 5 procent hoger ligt. Met name bij niveau 1 blijkt dat veel minder uitstromers van het cohort 2009/2010 een baan hebben gevonden dan vier eerder het geval was. Voor mannen geldt dit nog sterker dan voor vrouwen. Hierdoor is het verschil tussen mannen en vrouwen met op niveau 1 enigszins genivelleerd. Echter het aandeel mannen en ook vrouwen met een op niveau 1 is aanzienlijk toegenomen. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat het in absolute aantal om slechts een verschil van 70 mannen en 30 vrouwen met een gaat. 6

8 Verschil in verdeling over de arbeidsmarktposities (1 jaar na afstuderen) tussen cohort 2009/2010 en cohort 2005/2006. Het verschil is berekend door de verdeling over de arbeidsmarktposities (in procenten) van het cohort 2005/2006 af te trekken van de verdeling over de arbeidsmarktposities (in procenten) van het cohort 2009/2010. en geen en/of mannen vrouwen Niveau 1 mannen vrouwen Niveau 2 mannen vrouwen Niveau 3 mannen vrouwen Niveau 4 mannen vrouwen In bovenstaande is aangegeven dat de arbeidsmarktpositie van cohort 2005/2006 iets gunstiger is dan die van het cohort 2009/2010 wanneer gekeken wordt één jaar na afstuderen. In onderstaande zal aangegeven worden wat de arbeidsmarktpositie is van het cohort 2005/2006 op hetzelfde moment als het cohort 2009/2010, nl op 1 oktober In valt op dat het percentage vrouwen dat t iets is afgenomen. Dit geldt, met uitzondering van niveau 4 voor alle niveaus. Voor niveau 4 geldt dat het percentage vrouwen dat t niet is afgenomen, maar het percentage mannen met op niveau 4 is wel toegenomen. Verder geldt hetzelfde, maar in mindere mate, als voor het cohort 2009/2010: op niveau 1 is het aandeel mannen met duidelijk afgenomen. 7

9 Verschil in verdeling over de arbeidsmarktposities 1 jaar en 5 jaar na afstuderen voor het cohort 2005/2006 en geen en/of mannen vrouwen Niveau 1 mannen vrouwen Niveau 2 mannen vrouwen Niveau 3 mannen vrouwen Niveau 4 mannen vrouwen

10 3.3. Inkomsten van Mbo-gediplomeerden bol-vt De inkomsten zijn berekend door optelling van de maandinkomsten uit en de maandinkomsten uit en. De gemiddelden zijn berekend voor degenen met en/of. Personen zonder of zijn dus niet meegenomen. Onderstaande figuur geeft aan dat mannen meer inkomsten hebben dan vrouwen. Voor het cohort 2005/2006 geldt dat mannen gemiddeld 15 procent meer inkomsten in oktober 2007 hadden dan vrouwen. Bij de autochtonen is dit verschil tussen mannen en vrouwen nog groter: mannen verdienen hier gemiddeld 17 meer dan vrouwen. Bij de niet-westerse allochtonen is het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen het kleinst. Mannen verdienen hier 6 procent meer dan vrouwen. Vier jaar later is voor het cohort 2009/2010 het verschil tussen mannen en vrouwen iets minder geworden en dat geldt voor alle herkomstgroepen. Deze nivellering is echter maar heel gering: het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen is slechts met 2 á 3 procent afgenomen Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) Westers allochtoon Niet-westers allochtoon Autochtoon / / Het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen is per niveau verschillend. Gemiddeld verdienen de uitgestroomde mbo-mannen op niveau 2 in oktober 2007 bijna een derde meer dan de vrouwen. Op niveau 1 krijgen mannen maandelijks bijna een kwart meer dan de vrouwen. Voor niveau 3 en 4 geldt dat mannen bijna een vijfde meer krijgen. Vooral voor niveau 1 en 2 geldt dat de verschillen tussen mannen en vrouwen vier jaar later voor het cohort 2009/2010 duidelijk minder is geworden ten opzichte van het cohort 2005/2006. Uitgestroomde mannen van het cohort 2009/2010 hadden in oktober 2011 ruim 20 procent meer inkomsten dan de vrouwen en voor de mannen met niveau 1 was dat 13 procent meer. Het verschil tussen mannen en vrouwen die op niveau 4 en 3 uitstroomden was resp. 17 en 14 procent. Net iets minder dan voor het cohort 2005/

11 Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) Niveau Niveau 3 Niveau / /2006 Niveau Naarmate mannen en vrouwen een langer arbeidsverleden hebben wordt het verschil tussen de inkomsten van mannen en vrouwen groter. Voor de uitgestroomde mbo ers in 2005/2006 geldt dat na één jaar het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen 15 procent is en na 5 jaar is dit verschil toegenomen tot 25 procent. In is per niveau aangegeven wat de verhouding van de inkomsten is tussen mannen en vrouwen op de peilmomenten oktober 2007 en oktober Vooral mannen met het diploma mbo op niveau 3 zijn na 5 jaar duidelijk meer gaan verdienen dan de vrouwen. Verdienden deze mannen eerst bijna een vijfde meer dan de vrouwen, na vijf jaar is dit toegenomen tot bijna een derde meer dan de vrouwen. Ook op niveau 4 zijn de inkomsten van de mannen in de loop duidelijk meer gestegen dan die van de vrouwen. Op niveau 2 en 1 lagen de inkomsten na één jaar voor mannen al duidelijk hoger dan die voor vrouwen en na vijf jaar zijn deze verschillen slechts iets groter geworden Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) Niveau Niveau 3 Niveau arb 2011 arb 2007 Niveau

12 mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen 3.4. Samenvatting hoger onderwijs: In de techniek afgestudeerde mannen hebben vaker dan vrouwen. Relatief veel mannen hebben dit gestudeerd. Gebieden waarin relatief veel vrouwen zijn afgestudeerd leiden tot vergelijkbare percentage met voor vrouwen en mannen. Het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen is groter bij afgestudeerde hbo ers dan bij de afgestudeerde wo ers. Het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen één jaar na afstuderen is voor hbo ers in de richting techniek in 2011 duidelijk groter dan in Voor de andere richtingen én voor wo ers geldt dit het verschil in 2011 kleiner of vrijwel gelijk is gebleven te opzichte van Het verschil in inkomsten is het grootst bij het HOOP-gebied gezondheidszorg Arbeidsmarktpositie van Ho-gediplomeerden voltijd Van de hbo ers die de voltijdse opleiding volgden en hun diploma in 2005/2006 haalden had 89 procent in oktober 2007 en één procent daarvan had ook een. Het aandeel enden verschilt per herkomstcategorie. Bij de autochtonen vond 92 procent en voor zowel de westerse als de niet-westerse allochtonen lag dat percentage rond driekwart. Voor alle herkomstgroeperingen geldt dat er vrijwel geen verschil in arbeidsmarktpositie is tussen mannen en vrouwen Arbeidsmarkpositie uitgestroomde hbo'ers in / % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% geen en/of en Autochtoon Niet-westers allochtoon Westers allochtoon 11

13 mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen De arbeidsmarktpositie van uitgestroomde gediplomeerde voltijds studenten uit het wetenschappelijk onderwijs is vrijwel gelijk aan die van de studenten uit het hoger beroepsonderwijs. Ook hier zijn er wel verschillen in arbeidsmarktpositie tussen herkomstgroeperingen, maar tussen mannen en vrouwen binnen een herkomstgroepering is er vrijwel geen verschil Arbeidsmarkpositie uitgestroomde wo'ers in / % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% geen en/of en Autochtoon Niet-westers allochtoon Westers allochtoon In het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan van het ministerie van OCW wordt uitgegaan van een bepaalde indeling van negen onderwijs- en onderzoeksgebieden. In onderstaande figuur is voor 5 gebieden, nl. de gebieden met de meeste uitstromers, aangegeven, hoeveel mannen en vrouwen per gebied uit het hbo in 2005/2006 zijn gestroomd. De figuur op de volgende pagina geeft aan dat in het gebied techniek ongeveer 6 keer zoveel mannen als vrouwen zijn uitgestroomd. Bij economie was het aantal mannen en vrouwen vrijwel hetzelfde. Voor de andere gebieden geldt dat 4 tot 6 keer zoveel vrouwen als mannen uitstroomden. 12

14 Aantal uitgestroomde hbo'ers in 2005/2006 naar HOOP-...gebied mannen 0 vrouwen Voor bovenstaande HOOP-gebieden is ook gekeken wat de arbeidsmarktpositie van mannen en vrouwen is. Hierbij is gekeken naar de positie van uitgestroomde hbo ers in 2005/2006 en hun arbeidsmarktpositie één jaar na afstuderen en 5 jaar na afstuderen. Tegelijk is ook gekeken wat de positie is van hbo ers die uitstroomden in 2009/2010 en hun arbeidsmarktpositie één jaar na afstuderen. Voor de overzichtelijkheid is gekeken naar het percentage mannen resp. vrouwen met de categorie. Voor de hbo-studenten in het HOOP-gebied economie geldt dat het aandeel dat t vrijwel overeenkomt met het gemiddelde van alle hbo uitgestroomde studenten. Het ligt 1 tot 3 procentpunten lager dan het gemiddelde. Het percentage mannen dat vindt ligt net iets hoger dan het percentage vrouwen. Dit was zo in oktober 2007, maar ook in 2011 voor zowel het cohort van 2005/2006 als voor het cohort van 2009/

15 Percentage met...hbo'ers mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt 2011 totaal economie Zoals hierboven aangegeven studeren ongeveer zes keer zoveel mannen in de richting techniek af als vrouwen. Bij het vinden van lijken deze mannen meer succes te hebben dan de vrouwen. Voor het cohort 2005/2006 geldt dat 93 procent van de mannen had, zowel een jaar als 5 jaar na afstuderen. Van de vrouwen uit dit cohort had 88 procent één jaar na afstuderen en na 5 jaar was dit aandeel teruggelopen tot 85 procent. Voor het nieuwe cohort 2009/2010 was het voor afgestudeerde hbo ers met techniek kennelijk moeilijker om te vinden dan voor de eerder afgestudeerden. In 2011 had van de mannen 89 procent en voor de vrouwen is dit teruggelopen tot 82 procent Percentage met hbo'ers mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen techniek gezondheidszorg 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt

16 Voor de afgestudeerde hbo ers in de gezondheidszorg geldt dat er nauwelijks verschillen zijn tussen enerzijds mannen en vrouwen en anderzijds tussen cohorten en tussen het aantal jaar dat men afgestudeerd is. Voor afgestudeerde hbo ers in de HOOP-richtingen onderwijs en gedrag/maatschappij geldt voor het cohort 2005/2006 dat er vrijwel geen verschillen zijn het in het percentage enden tussen mannen en vrouwen en ook het aantal jaar na afstuderen beïnvloedt dit percentage niet. Het percentage enden voor het cohort 2009/2010 ligt bij beide HOOP-richtingen lager dan voor het cohort 2005/2006. Voor afgestudeerden in het HOOP-gebied gedrag en maatschappij geldt dat de arbeidsmarktpositie van mannen en vrouwen voor het cohort 2009/2010 gelijk is, maar voor de richting onderwijs geldt dat ruim 5 procent meer mannen vonden dan vrouwen Percentage met hbo'ers mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt 2011 onderwijs gedrag/maatschappij De HOOP-gebieden waaruit de meeste studenten uit het wetenschappelijk onderwijs stromen zijn techniek, gezondheidszorg, economie, gedrag/maatschappij geeft aan dat met name het HOOP-gebied gedrag en maatschappij populair is bij vrouwelijke wo-studenten en ook in het gebied gezondheidszorg wordt door relatief veel vrouwen gekozen. Net zoals bij de hbo-studenten bestaat het verreweg het merendeel van de studenten in het HOOPgebied techniek uit mannen. Daarentegen zijn op wo-niveau duidelijk meer mannen die afstuderen in economie dan vrouwen, terwijl op ho-niveau dit aandeel vrijwel gelijk was. 15

17 Aantal uitgestroomde wo'ers in 2005/2006 naar HOOP...gebied mannen 0 vrouwen laat een aantal dingen zien. Allereerst dat voor alle afgestudeerde wo ers geldt dat het percentage mannen en vrouwen in de categorie vrijwel gelijk is. Het hoogste percentage met is het cohort 2005/2006 na één jaar afstuderen. Vier jaar later is dit aandeel met 3 procent gedaald. Voor het cohort 2009/2010 geldt dat vijf procent minder had ten opzichte van het cohort 2005/2006. Voor de studenten die afstudeerden in het HOOP-gebied economie geldt dat een iets hoger percentage had dan gemiddeld. Een uitzondering hierop zijn de vrouwelijke studenten van het cohort 2009/2010 waarvan 3 procent minder had dan gemiddeld. Wat vooral opvalt voor de economie-studenten is dat mannen net iets vaker hadden dan vrouwen. 16

18 Percentage met wo'ers mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen totaal economie 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt 2011 Voor de afgestudeerde wo ers in het HOOP-gebied techniek geldt ongeveer hetzelfde als voor de afgestudeerde ho ers. Het percentage mannen dat vindt ligt hoger dan het percentage vrouwen. Voor het cohort 2005/2006 geldt dat één jaar na afstuderen er nauwelijks verschil tussen mannen en vrouwen is. Echter in oktober 2011 blijkt dat voor zowel het cohort 2005/2006 als voor het cohort 2009/2010 ongeveer zeven procent meer mannen en dan vrouwen die afgestudeerd zijn in de techniek. Verschillen in arbeidsdeelname tussen mannen en vrouwen afgestudeerd in de het gebied gezondheidszorg zijn niet noemenswaardig. Vijf jaar na afstuderen is het percentage met iets lager dan één jaar na afstuderen Percentage met wo'ers mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt 2011 techniek gezondheidszorg 17

19 mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Van het aantal mannelijke en vrouwelijke wo ers die zijn afgestudeerd in het HOOP-gebied gedrag en maatschappij hebben een gelijke percentage. Wel ligt het percentage met in oktober 2011 wat lager dan in oktober Dit geldt met name voor het cohort 2009/2010 waarbij het percentage met één jaar na afstuderen vijf procent lager ligt dan voor het cohort 2005/ Percentage met wo'ers gedrag/maatschappij 2005/2006 op okt /2010 op okt /2006 op okt Inkomsten van Ho-gediplomeerden voltijd De inkomsten zijn op dezelfde manier berekend als bij de mbo-gediplomeerden van bol-vt. Namelijk door optelling van de maandinkomsten uit en de maandinkomsten uit en. De gemiddelden zijn berekend voor degenen met en/of. Personen zonder of zijn dus niet meegenomen. Uit blijkt dat de inkomsten van mannen gemiddeld 15 procent hoger liggen één jaar na afstuderen dan de inkomsten van vrouwen. Na 5 jaar is dit verschil toegenomen tot 30 procent. De herkomstgroepering is nauwelijks van invloed op het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen. Wel geldt voor de niet-westerse allochtonen dat het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen 5 jaar na afstuderen met 25 procent iets lager is dan het gemiddelde verschil. 18

20 Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) hbo westerse allochtoon niet-westerse allochtoon autochtoon 2005/2006 okt /2010 okt /2006 okt 2007 Total Voor de gediplomeerde wo ers geldt ongeveer hetzelfde als voor de gediplomeerde hbo ers. Voor de niet-westerse allochtonen is het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen iets minder groot dan bij de andere herkomstgroepen. Dit geldt zowel voor het cohort 2005/2006 één jaar na afstuderen én vijf jaar na afstuderen als voor het cohort 2009/ Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) wo westerse allochtoon niet-westerse allochtoon autochtoon 2005/2006 okt /2010 okt /2006 okt 2007 Total Ook per HOOP-gebied geldt dat de verschillen in inkomsten tussen mannen en vrouwen toenemen naarmate het langer geleden is dat ze afstudeerden. Voor de HOOP-gebieden onderwijs, gedrag en 19

21 maatschappij is het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen vrijwel gelijk voor het cohort 2005/2006 en het cohort 2009/2010 één jaar na afstuderen. De inkomsten van afgestudeerde mannelijke hbo ers in het gebied techniek lag voor het cohort 2005/2006 één jaar na afstuderen 13 procent hoger, voor het cohort 2009/2010 is het verschil tussen mannen en vrouwen nog verder toegenomen. Gemiddeld lagen de inkomsten van mannen toen 20 procent hoger. Afgestudeerde mannelijke hbo ers in het gebied gezondheidszorg in het jaar 2005/2006 hebben aanzienlijk meer inkomsten dan hun vrouwelijke collega s. Eén jaar na afstuderen is het verschil al 18 procent en na 5 jaar is dit toegenomen tot 28 procent. Voor het cohort 2009/2010 geldt dat het verschil in inkomsten slechts 12 procent is Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) hbo gedrag en maatschappij economie gezondheidszorg techniek onderwijs /2006 okt /2010 okt /2006 okt Het verschil in inkomsten tussen mannelijk en vrouwelijke wo ers is het grootst wanneer ze afgestudeerd zijn n het Hoop-gebied gezondheidszorg. Mannen van het cohort 2005/2006 hebben een derde meer aan inkomsten dan vrouwen 5 jaar na afstuderen. Voor de andere HOOP-gebieden geldt dat één jaar na afstuderen het verschil in inkomsten tussen mannen en vrouwen ongeveer 10 procent is voor het cohort 2005/2006. Voor het cohort 2009/2010 nivelleert dit verschil iets, en hebben mannen ongeveer 8 procent meer inkomsten dan vrouwen. Vijf jaar na afstuderen is het verschil tussen mannen en vrouwen ongeveer 17 procent. Dit verschil is minder dan bij de hbo- en mbo-afgestudeerden. Ook is opvallend dat het verschil bij afgestudeerde wo ers in het gebied techniek voor het cohort 2009/2010 maar 6 procent is, terwijl dit bij de hbo ers 20 procent is. 20

22 Verhouding inkomsten mannen en vrouwen (vrouwen=100) wo gedrag en maatschappij 119 economie gezondheidszorg techniek /2006 okt /2010 okt /2006 okt

23 4 Arbeidsmarkt- en opleidingsverschillen tussen mannen en vrouwen 4.1. Samenvatting opleidings- en arbeidsmarktverschillen mannen en vrouwen: Bij bovenstaande resultaten is gekeken hoe gediplomeerde mbo ers bol-vt en gediplomeerde ho ers voltijd aansluiting op de arbeidsmarkt gekregen hebben. In deze paragraaf zijn uitkomsten gegeven over verschillen tussen mannen en vrouwen van 15 en ouder. Het opleidingsniveau van vrouwen tot 35 jaar is gemiddeld hoger dan het niveau van mannen. Voor de leeftijdscategorie is het niveau van mannen en vrouwen hetzelfde. Voor de leeftijdscategorieën na 45 jaar ligt het onderwijsniveau van mannen hoger dan van de vrouwen. De netto arbeidsparticipatie van vrouwen is in 2013 gemiddeld 10 procent lager dan de arbeidsparticipatie van mannen. Deze lagere arbeidsparticipatie is ook terug te zien bij opsplitsing in verschillende groepen. Zo geldt voor het opleidingsniveau dat de participatie lager is voor zowel lager, middelbaar als hoger opgeleiden. Ook een opsplitsing in leeftijdscategorieën laat zien dat voor alle categorieën, met uitzondering van 15 tot 25 jaar, de arbeidsparticipatie van mannen hoger is dan van vrouwen. Niet het aandeel zame vrouwen is lager dan het aandeel mannen, maar ook de vrouwen die wel en, en gemiddeld minder uren dan mannen. In 2013 ten mannen gemiddeld ruim 10 uur meer dan vrouwen. In de leeftijdscategorie 35 tot 65, waar het verschil in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen het grootst is, is ook het aantal uur dat mannen meer en dan vrouwen met 13 uur het grootst. Gemiddeld lag het bruto uurloon in 2012 van vrouwen bijna 18 procent lager dan dat van de mannen. Uitsplitsing naar verschillende groepen laat zien dat dit niet voor alle groepen geldt. Zo is het verschil tussen mannen en vrouwen tot 35 jaar niet erg groot, om daarna per leeftijdscategorie toe te nemen. Ook blijkt dat vrouwen die 12 tot 25 uur en gemiddeld een hoger bruto loon hebben dan mannen. Samenvattend kan (beschrijvend) gezegd worden dat de netto arbeidsparticipatie van vrouwen lager is dan van die van mannen, dat de gemiddelde arbeidsduur van ende vrouwen lager is dan van mannen en dat het gemiddelde bruto uurloon van vrouwen lager is dan van mannen. Als deze factoren zorgen ervoor dat de inkomsten van vrouwen gemiddeld lager zullen zijn, dan die van mannen en daarmee ook hun economische zelfstandigheid. Uiteraard kan dit genuanceerd worden door naar verschillende groepen en naar andere achterliggende variabelen te kijken. Iets wat buiten de scope van deze notitie ligt. 22

24 4.2. Korte inleiding Bij bovenstaande resultaten is gekeken hoe gediplomeerde mbo ers bol-vt en gediplomeerde ho ers voltijd aansluiting op de arbeidsmarkt gekregen hebben. In deze paragraaf zal tot slot enkele uitkomsten gegeven worden over verschillen tussen mannen en vrouwen van 15 en ouder. Hierbij wordt gekeken naar verschillen in opleidingsniveau, de netto arbeidsparticipatie, arbeidsduur en bruto loon. Deze uitkomsten zijn slechts beschrijvend bedoeld en ook terug te vinden op Statline (zie Links aan het eind van deze notitie) Opleidingsniveau bevolking 15 tot 65 jaar In zeven jaar tijd is het aantal personen van 15 tot 65 jaar met een opleiding op middelbaar niveau vrijwel gelijk gebleven. Het aantal personen dat een hbo- of wo-opleiding heeft gedaan is met 433 duizend toegenomen. Van dit aantal was tweederde vrouw Opleidingsniveau van de bevolking van 15 tot 65 jaar Mannen Vrouwen Onderwijsniveau laag middelbaar hoog onbekend laag middelbaar hoog onbekend x personen In 2013 is het opleidingsniveau van mannen tussen 15 en 65 jaar gemiddeld vrijwel gelijk aan dat van de vrouwen. Per leeftijdscategorie zijn er echter wel verschillen tussen mannen en vrouwen. Vrouwen tot 35 jaar hebben gemiddeld een hogere opleiding dan mannen. In de leeftijdscategorie 35 tot 45 jaar is het niveau van mannen en vrouwen vrijwel gelijk aan elkaar. Daarna in de leeftijdscategorie van 45 tot 65 jaar zijn er meer mannen met een hogere opleiding dan vrouwen. 23

25 Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Opleidingsniveau bevolking 15 tot 65 jaar in % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% onbekend hoog middelbaar laag 0% 15 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar 4.4. Netto arbeidsparticipatie De netto arbeidsparticipatie geeft het aandeel van de zame beroepsbevolking in de potentiële beroepsbevolking. In de periode 2006 t/m 2012 is de netto arbeidsparticipatie bij vrouwen elk jaar tegenomen. In deze jaren steeg de arbeidsparticipatie van 55,2 naar 60,6. In deze periode was voor mannen de arbeidsparticipatie het hoogst in 2008 met 77, 1. In de jaren na 2008 is het verschil in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen ligt gedaald Netto arbeidsparticipatie Mannen Vrouwen 24

26 De netto arbeidsparticipatie hangt samen met het opleidingsniveau. Bij personen met een laag opleidingsniveau is de netto arbeidspercentage 45, bij middelbaar opgeleide 70 en bij hoger opgeleide 83,5. De netto arbeidsparticipatie is bij mannen bij elk opleidingsniveau hoger dan die bij vrouwen. Maar ook hier geldt dat het verschil in arbeidsparticipatie samenhangt met het niveau. Bij het lage opleidingsniveau is de arbeidsparticipatie van vrouwen heel laag met 36 en is het verschil met de mannen bijna 20. Bij het hoge opleidingsniveau is het verschil tussen mannen en vrouwen slecht 5 procent Netto arbeidsparticipatie naar opleidingsniveau ,1 80,8 74,7 62,7 63,8 54,7 47,4 35,9 laag middelbaar hoog onbekend Mannen Vrouwen De netto arbeidsparticipatie van vrouwen is in de leeftijdsgroep 15 tot 25 jaar vrijwel gelijk aan die van de mannen. Bij elke volgende leeftijdsgroep neemt het verschil in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen toe. In bovenstaande was te zien dat het opleidingsniveau van oudere vrouwen lager ligt dan die van mannen én dat de arbeidsparticipatie afneemt bij een lager opleidingsniveau. Dat met name de netto arbeidsparticipatie van vrouwen in de groep van 45 tot 55 en de groep van 55 tot 65 lager ligt was dan ook te verwachten. Echter ook voor vrouwen tussen 35 en 40, die dus gemiddeld een vergelijkbaar opleidingsniveau als mannen hebben, geldt dat de arbeidsparticipatie lager is. Hetzelfde geldt ook voor vrouwen in de leeftijdsgroep 25 tot 35 jaar waarvan het opleidingsniveau nog iets hoger ligt dan dat van mannen. 25

27 Netto arbeidsparticipatie per leeftijdsgroep in tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar Mannen Vrouwen 4.5. Gemiddelde arbeidsduur Het aantal uren dat vrouwen in een normale of gemiddelde week en is in de periode 2008 tot en met 2013 met 25,2 uur gelijk gebleven. In 2006 was het aantal uur een fractie lager met een week van gemiddeld 24,8 uur. Voor de mannen geldt dat het aantal uur gemiddeld in de week duidelijk is afgenomen in de periode In 2006 ten zij gemiddeld 37,2 uur en gestaag is dit afgenomen tot 35,6 uur in Het verschil tussen mannen en vrouwen is dus afgenomen in de periode 2006/2013, maar anno 2013 en mannen gemiddeld ruim 10 uur meer dan vrouwen Gemiddelde arbeidsduur per week in uren Mannen Vrouwen 26

28 In alle leeftijdscategorieën en mannen gemiddeld meer uren dan vrouwen in een normale week. In de leeftijdscategorieën 25 tot 65 jaar en mannen gemiddeld 13 uur meer dan vrouwen. Dit betekent dan mannen in deze leeftijdscategorie ongeveer een derde meer en dan vrouwen. Bij de jongeren in de leeftijdscategorie 15 tot 25 jaar en mannen gemiddeld 3,6 uur meer dan vrouwen. Voor de ende ouderen van 65 tot 75 jaar geldt dat mannen gemiddeld 4,5 uur meer per week en dan vrouwen Gemiddelde arbeidsduur in jaar of ouder 8,7 16,4 65 tot 75 jaar 13,8 18,3 55 tot 65 jaar 45 tot 55 jaar 35 tot 45 jaar 24,2 26,2 26,7 36,7 39,8 40 vrouwen mannen 25 tot 35 jaar 29,6 37,8 15 tot 25 jaar 17,5 21, uur per week 4.6. Beloningsverschillen In de periode is het verschil in uurloon tussen vrouwelijke en mannelijke nemers licht afgenomen. In 2008 was het uurloon van vrouwen gemiddeld 79,9 procent van dat van de mannen en vier jaar later is dat 82,4 procent Gemiddeld uurloon van vrouwen in procenten van het gemiddeld uurloon van mannen 83 82, , , , ,

29 In alle leeftijdscategorieën, met uitzondering van de jongste en de oudste categorie is het verschil in uurloon tussen mannen en vrouwen licht afgenomen in de periode Het uurloon van vrouwen in de leeftijd van 25 tot 30 jaar ligt vanaf 2011 gemiddeld hoger dan dat van mannen. In is te zien dat in 2013 het opleidingsniveau van deze groep vrouwen hoger is dan het niveau bij de mannen. Voor vrouwen tot 35 jaar geldt ook dat het opleidingsniveau gemiddeld hoger is, maar ende vrouwen in de categorie 30 tot 35 jaar kregen in 2012 ongeveer 3 procent minder uurloon dan de mannen. Voor de leeftijdscategorieën na 35 jaar tot 65 jaar worden de beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen groter naarmate de leeftijd toeneemt Gemiddeld uurloon van vrouwen in procenten van het gemiddeld uurloon van mannen Werknemers in de leeftijd van: jonger dan 15 jaar 101,9 99, ,5 100,3 15 tot 20 jaar 90,7 91,1 92, ,2 20 tot 25 jaar 96,8 97,4 99,1 98,5 98,7 25 tot 30 jaar 97,7 98,4 99,9 100,1 100,7 30 tot 35 jaar 93 93,9 95,5 95,9 96,9 35 tot 40 jaar 86 86,8 88, ,5 40 tot 45 jaar 79, ,4 81,6 83,1 45 tot 50 jaar 75,5 75,9 77,1 77,1 78,1 50 tot 55 jaar 75 75, ,6 76,3 55 tot 60 jaar 75 75,6 76,4 76, tot 65 jaar 73,3 74,3 75,4 75,9 76,6 65 tot 75 jaar 79,5 79,9 80,4 79,2 79,6 75 jaar of ouder 88,9 87, ,5 84,6 28

30 Gemiddeld ligt het bruto uurloon van vrouwelijke nemers die 12 tot 20 uur of 20 tot 25 uur per week en 4 procent hoger dan het loon van mannelijke nemers die dit aantal uren en. Wanneer het aantal uren dat in de week get wordt meer is dan 25 uur krijgen mannen meer uurloon dan vrouwen. Het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen wordt groter naarmate er meer uren per week get wordt Gemiddeld uurloon van vrouwen in procenten van het...gemiddeld uurloon van mannen in minder dan 12 uur per week 12 tot 20 uur per week 20 tot 25 uur per week 25 tot 30 uur per week 30 tot 35 uur per week 35 uur of meer per week 29

31 Tabellen Tabellenoverzicht Tabel 1 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (aantallen) Tabel 1a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (in procenten) Tabel 2 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (aantallen) Tabel 2a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (in procenten) Tabel 3 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2009/2010 met leerweg bol-vt (aantallen) Tabel 3a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo ers in 2009/2010 met leerweg bol-vt (in procenten) Tabel 4 Verhouding tussen de inkomsten van mannen en vrouwen van uitgestroomde gediplomeerde mbo ers met leerweg bol-vt met en/of Tabel 5 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2005/2006 (aantallen) Tabel 5a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2005/2006 (in procenten) Tabel 6 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2005/2006 (aantallen) Tabel 6a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2005/2006 (in procenten) Tabel 7 Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2009/2010 (aantallen) Tabel 7a Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde ho ers uit de voltijdopleiding in 2009/2010 (in procenten) Tabel 8 Verhouding tussen de inkomsten van mannen en vrouwen van uitgestroomde gediplomeerde ho ers uit de voltijdopleiding met en/of 30

32 Uitkomsten van gediplomeerde mbo ers bol-vt Tabel 1. Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde mbo'ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (ingeschreven in het gba op 2005 en 2006) Mannen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Vrouwen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba x x Herkomst Autochtoon x Niet-westers allochtoon x x w.o Marokko x x 90 - Turkije x Suriname x Nederlandse Antillen en Aruba x x Overige niet-westerse landen x Westers allochtoon Niveau en sector Assistentopleiding Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn x x x x x - - x x x x x 80 x x x x x x

33 Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader- /specialistenopleiding Combinatie van sectoren x Landbouw x 10 x x 20 - Techniek x x 10 - Economie Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren Landbouw x x x 20 - Techniek x x x x - Economie Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren x Landbouw x x x 60 - Techniek Economie x Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren x Bron: CBS x = geheim. Absolute aantallen kleiner dan 10 worden niet weergegeven = nihil. Het cijfer is echt nul. 32

34 Tabel 1a. Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2007 van gediplomeerde uitgestroomde mbo'ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (ingeschreven in het gba op 2005 en 2006) Mannen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba % % Vrouwen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba x x Herkomst Autochtoon x Niet-westers allochtoon x x w.o. Westers allochtoon Marokko x x 18 - Turkije x Suriname x Nederlandse Antillen en Aruba x x Overige niet-westerse landen x Niveau en sector Assistentopleiding Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn Combinatie van x x x x x - - x x x x x 18 x x x x x x

35 Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader- /specialistenopleiding sectoren x Landbouw x 7 x x 13 - Techniek x x 13 - Economie Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren Landbouw x x x 7 - Techniek x x x x - Economie Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren x Landbouw x x x 9 - Techniek Economie x Zorg en welzijn x x Combinatie van sectoren x Bron: CBS x : geheim - : nihil De percentages zijn afgerond op gehele getallen en ze zijn berekend op de onafgeronde absolute aantallen. Cijfers zijn geheim (x) wanneer de aantallen kleiner zijn dan 10 en de percentages gebaseerd zijn op groepen onder de

36 Tabel 2. Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo'ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (ingeschreven in het gba op 2005 en 2006) Mannen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Vrouwen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Herkomst Autochtoon Niet-westers allochtoon w.o. Westers allochtoon Marokko x Turkije x 40 x Suriname x Nederlandse Antillen en Aruba x Overige nietwesterse landen Niveau en sector Assistentopleiding Landbouw x x x x x x x - - Techniek Economie Zorg en welzijn x x x x - x Combinatie van sectoren

37 Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader- /specialistenopleiding Landbouw x 10 x x Techniek x 20 x Economie Zorg en welzijn x 20 x Combinatie van sectoren Landbouw x x 10 x Techniek x x x 10 x Economie Zorg en welzijn x x x x Combinatie van sectoren Landbouw x x 30 x x Techniek Economie Zorg en welzijn x 40 x Combinatie van sectoren x x x Bron: CBS x = geheim. Absolute aantallen kleiner dan 10 worden niet weergegeven = nihil. Het cijfer is echt nul. 36

38 Tabel 2a. Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo'ers in 2005/2006 met leerweg bol-vt (ingeschreven in het gba op 2005 en 2006) Mannen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Vrouwen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba % % Herkomst Autochtoon Niet-westers allochtoon w.o. Westers allochtoon Marokko x Turkije x 11 x Suriname x Nederlandse Antillen en Aruba x Overige niet-westerse landen Niveau en sector Assistentopleiding Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn x x x x x x x x x x x - x

39 Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader- /specialistenopleiding Combinatie van sectoren Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn Combinatie van sectoren Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn Combinatie van sectoren Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn Combinatie van sectoren x 7 x x x 16 x x 10 x x x 4 x x x x 15 x x x x x x x 5 x x x 6 x x x x Bron: CBS x : geheim - : nihil De percentages zijn afgerond op gehele getallen en ze zijn berekend op de onafgeronde absolute aantallen. Cijfers zijn geheim (x) wanneer de aantallen kleiner zijn dan 10 en de percentages gebaseerd zijn op groepen onder de

40 Tabel 3. Arbeidsmarktpositie op 1 oktober 2011 van gediplomeerde uitgestroomde mbo'ers in 2009/2010 met leerweg bol-vt (ingeschreven in het gba op 2009 en 2010) Mannen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Vrouwen Arbeidsmarktpositie en geen en/of niet meer in gba Herkomst Autochtoon Niet-westers allochtoon w.o Marokko x 130 x x Turkije Suriname x x Nederlandse Antillen en Aruba x 60 x x Overige nietwesterse landen Westers allochtoon Niveau en sector Assistentopleiding Landbouw Techniek Economie Zorg en welzijn Combinatie van x 20 x x x x - x x x - x x x x 20 x x 20 x x x x x x x 20 x x x

41 sectoren Basisberoepsopleiding Landbouw x Techniek x x 30 x Economie Zorg en welzijn x 50 x Combinatie van sectoren x x x - x x Vakopleiding x Landbouw x x x Techniek x x x 10 x Economie x x Zorg en welzijn x x 30 x Combinatie van sectoren x x Middenkader- /specialistenopleiding Landbouw x x 50 x x Techniek Economie Zorg en welzijn x Combinatie van sectoren x x x - x x Bron: CBS x = geheim. Absolute aantallen kleiner dan 10 worden niet weergegeven = nihil. Het cijfer is echt nul. 40