Interacties tussen voeding en geneesmiddelen. Milou van Heuckelum Keuzestage Farmacie-M 24 juni 2014
|
|
- Stefanie Greta Geerts
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Interacties tussen voeding en geneesmiddelen Milou van Heuckelum Keuzestage Farmacie-M 24 juni 2014
2 Programma Algemene inleiding Definities Geneesmiddel-nutriëntinteracties Top 10 geneesmiddelen in de ziekenhuisfarmacie Klinisch relevante geneesmiddel-nutriëntinteracties Levothyroxine Geneesmiddel-nutriëntinteracties Literatuurgegevens Aanbevelingen Eindconclusie
3 Algemene inleiding (1) Voeding (Nationaal Kompas Volksgezondheid) Nutriënten ten behoeve van de celsynthese en het functiebehoud van cellen Macro- en micronutriënten Geneesmiddel (Geneesmiddelenwet, H1 Art 1.1b) Een substantie of een samenstel van substanties die bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor dan wel op enigerlei wijze wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor: 1. Het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens, of 2. Het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens, of 3. Het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen.
4 Algemene inleiding (2) Interacties tussen geneesmiddelen en nutriënten Merck Manual Medisch Handboek: Veranderingen in de effecten van een geneesmiddel veroorzaakt door voedingsmiddelen (inclusief dranken) die tegelijkertijd worden geconsumeerd. Onvolledig definitie Invloed op de nutriëntenstatus Interactie tussen geneesmiddel en nutriënt(en)? Bijwerking? Of beide? Klinische relevantie Boullata JI, Hudson LM. Drug-nutrient interactions: a broad view with implications for practice. J Acad Nutr Diet Apr;112(4):
5 Voorbeeld hypomagnesiëmie bij gebruik van een PPI Verschillende case reports en 125 meldingen van een hypomagnesiëmie bij het gebruik van een PPI bij Lareb ( ) Vaak geassocieerd met hypokaliëmie, hypocalciëmie en hypoparathyroïdie Omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, lansoprazol en rabeprazol Magnesiumsuppletie alleen effectief indien de PPI wordt gestaakt. Meestal herstellen de magnesiumspiegels nadat de PPI gestaakt is spontaan binnen 2 weken. Bijwerking? Interactie tussen geneesmiddel en nutriënten?
6 Voorbeeld hypomagnesiëmie bij gebruik van een PPI
7 Interacties tussen geneesmiddelen en nutriënten Top 10 ziekenhuisfarmacie Klinisch relevante interacties tussen geneesmiddel en nutriënten bij simvastatine (grapefruitsap) Mogelijk klinisch relevant: PPI (hypomagnesiëmie), acetylsalicylzuur (melk), diclofenac (eenmalige dosis, voeding algemeen), acenocoumarol (vitamine K afkomstig uit voeding) Geen klinisch relevante interacties: metoprolol, macrogol, tramadol
8 Levothyroxine Algemene inleiding Thyreomimetica Absorptie hoofdzakelijk in ileum en jejenum Halfwaardetijd: 5-7 dagen >99% eiwitbinding: Thyroxine binding globulin (TBG), prealbumine en albumine Inname levothyroxine: 30-60minuten voor het ontbijt na een nacht vasten Dit dient bij voorkeur te worden gedaan met wat vloeistof (Bron: FK) Levothyroxinetabletten bij voorkeur op de lege maag innemen en op dezelfde wijze (Bron: KNMP Kennisbank) Interactie tussen geneesmiddel en voedsel!
9 Levothyroxine Samenwerking ZAMB en afdeling diëtetiek Interacties tussen geneesmiddelen en nutriënten Optimaliseren van de farmacotherapie/medicatieveiligheid Literatuuronderzoek naar mogelijk klinisch relevante interacties tussen levothyroxine en nutriënten. Grapefruitsap Koffie Voedingsvezels Enterale voeding (sondevoeding) Sojaproducten
10 Levothyroxine Koffie Benvenga et al Mar;18(3): Interventie: 200µg levothyroxine met 200ml water + direct of 60min later een kop espresso (25-30ml) Controle: 200 µg levothyroxine met 200ml water
11 Flowchart geneesmiddel-nutriëntinteracties
12 Aanbevelingen Levothyroxine
13 Eindconclusie Hoeveelheid beschikbare literatuur over interacties tussen geneesmiddelen en nutriënten is zeer beperkt (Gezonde) voeding lijkt onschuldig, maar kan klinisch relevante interacties met geneesmiddelen veroorzaken (Statine met grapefruitsap) Voor clinici is het vaak lastig om in te schatten of er een interactie met bepaalde nutriënten aanwezig is en in welke mate deze klinisch relevant is. Aanvullend en kwalitatief hoogstaand onderzoek naar interacties tussen (alle) geneesmiddelen en voeding wordt aanbevolen
14 Tot slot Diëtetiek als onderdeel van een ziekenhuisapotheek is een uitstekend idee om de medicatieveiligheid te optimaliseren.
15 Vragen??
Interacties tussen voeding en geneesmiddelen Iets om ons druk over te maken?
Interacties tussen voeding en geneesmiddelen Iets om ons druk over te maken? Jacques Verzijl, ziekenhuisapotheker Nellie Overbeeke, diëtist 22 november 2018 Inleiding interactie voeding en geneesmiddelen
Nadere informatieCasusbespreking Toedieningstijdstippen. Symposium Klinische Farmacie Leuven Apr. Sofie Desmet 8 oktober 2011
Casusbespreking Toedieningstijdstippen Symposium Klinische Farmacie Leuven Apr. Sofie Desmet 8 oktober 2011 Medische voorgeschiedenis Patiënt: vrouw, 81 jaar - Chronische VKF - Arteriële hypertensie -
Nadere informatieBijwerkingen met bijsmaak
Bijwerkingen met bijsmaak Nascholing huisartsen Krentenwegge cursus, Zenderen 5 en 7 juni 2012 Rike van Eekeren, apotheker Regiocoördinator Noord Nederland www.lareb.nl Lareb 8-6-2012 1 Smaken verschillen?
Nadere informatieStoppen met maagzuurremmers
Stoppen met maagzuurremmers Beste patiënt Via deze informatiefolder willen we u meer informatie geven over het geleidelijk aan stoppen met maagzuurremmers meer bepaald een specifieke klasse van krachtige
Nadere informatiePersonalised medicine
Personalised medicine Verkenning farmacogenetica in de eerstelijn Project Personalised medicine: eligible or not? Dr Tessel Rigter, RIVM/VUmc Dr Marleen Jansen, RIVM/VUmc Dr Wendy Rodenburg, RIVM Prof
Nadere informatieMedische gassen NVK-FAZ 24-05-2011. Joris van den Heuvel ZAPO Sint Lucas Andreas ziekenhuis
Medische gassen NVK-FAZ 24-05-2011 Joris van den Heuvel ZAPO Sint Lucas Andreas ziekenhuis Medische gassen - Inleiding (aanleiding) - Medische gassen in ziekenhuizen - IGZ-rapport en wetgeving - Medische
Nadere informatieFarmacokinetiek en dynamiek
Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?
Nadere informatieBijzondere bijwerkingen
Bijzondere bijwerkingen Meldingen t/m 2014 Naomi Jessurun, klinisch farmacoloog i.o. Ziekenhuisapotheker NP Wetenschappelijk beoordelaar Meldingen 2015 Melding I 20 signaleringen van nog onbekende bijwerkingen
Nadere informatieCasus 4: De geriatrische patiënt OPLOSSING
Casus 4: De geriatrische patiënt OPLOSSING Algemene regels Indien er naar een procedure/een verpleegplan wordt verwezen in de casus mag je er van uit gaan dat deze effectief aanwezig is en beschikbaar
Nadere informatieOnline nascholingsinstituut voor de gezondheidszorg
CME-ONLINE INTERACTIES ZELFZORG-RECEPTGENEESMIDDELEN - SAMENVATTING Vanwege de ernst van de interacties en contra-indicaties en het belang van goede voorlichting bij het gebruik, vallen onderstaande middelen
Nadere informatieTransmurale zorg: Casus geriatrie 1/02/2018. Achtergrond. Thuismedicatie. Casus. Andreas Capiau, ZAIO3 Apotheek UZ Gent
Andreas Capiau, ZAIO3 Apotheek UZ Gent Achtergrond Klinische farmacie op dienst geriatrie: Door ZAIO2, vier maanden dezelfde ZAIO (drie ZAIO s per jaar) Twee halve dagen per week (0,2 FTE) Transmurale
Nadere informatieINLEIDING Prof. dr. ir. Huub Savelkoul en drs. Anna Kruyswijk
INLEIDING Prof. dr. ir. Huub Savelkoul en drs. Anna Kruyswijk Een patiënte met chronisch geneesmiddelgebruik Vitale vrouw, 88 jaar: hartritmestoornissen, benauwd, enkels iets dik Cardioloog (ZH opname):
Nadere informatieOok met mìnder medicijnen minder zuur
Maagzuurremmers Ook met mìnder medicijnen minder zuur Brandend maagzuur, zure oprispingen, een opgeblazen gevoel. Vaak nemen deze klachten al af als u uw voeding en leefgewoonten aanpast. Zijn de klachten
Nadere informatiePresentatie Netwerk Geriatrie. Veenendaal, 10 april 2014
Presentatie Netwerk Geriatrie Veenendaal, 10 april 2014 Dokter, wat kan ik mijn hond het beste te eten geven? Medicatie, een risico voor ondervoeding en deficiënties? Medicatie, een risico voor ondervoeding
Nadere informatieHoe doen ze dat: een medicijn maken?
Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een
Nadere informatieNOSCAPINE HCl TEVA 1 MG/ML stroop. MODULE I : ALGEMENE GEGEVENS Datum : 13 november : Productinformatie Bladzijde : 1
1.3.1 : Productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Noscapine HCl Teva 1 mg/ml, 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Noscapine HCl Teva 1 mg/ml bevat 1 mg noscapinehydrochloride
Nadere informatieBIJSLUITER Leventa 1 mg/ml orale oplossing voor honden.
BIJSLUITER 1 mg/ml orale oplossing voor honden. 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE, INDIEN VERSCHILLEND Vertegenwoordigd
Nadere informatieFarmacogenetica bij de KNMP. Mandy van Rhenen BO3 bijeenkomst 8 maart 2016
Farmacogenetica bij de KNMP Mandy van Rhenen BO3 bijeenkomst 8 maart 2016 Inhoud presentatie Ondersteuning Farmacogenetica Medicatiebewaking Overige ondersteuning Beleidskader Horizon2020 Rol KNMP Toekomst
Nadere informatieLijst voorkeursgeneesmiddelen 2016
Lijst voorkeursgeneesmiddelen 2016 Binnen een groep onderling vervangbare geneesmiddelen wijzen wij op basis van de laagste prijs één of meerdere middelen aan als voorkeurs geneesmiddel. U hebt dan binnen
Nadere informatieWat is de relatie tussen zuivel en voedingsstoffeninname? Dr. Ir. Joline W.J. Beulens
Wat is de relatie tussen zuivel en voedingsstoffeninname? Dr. Ir. Joline W.J. Beulens Achtergrond Inname van melk en melkproducten neemt af bij kinderen (Dror & Allen, 2014) Melk en melkproducten rijk
Nadere informatieThiamini hydrochloridum 100 mg/ml, oplossing voor injectie thiaminehydrochloride
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Thiamini hydrochloridum 100 mg/ml, thiaminehydrochloride Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieLijst voorkeursgeneesmiddelen
Lijst voorkeursgeneesmiddelen 2016 Binnen een groep onderling vervangbare geneesmiddelen wijzen wij op basis van de laagste prijs één of meerdere middelen aan als voorkeursgeneesmiddel. U hebt dan binnen
Nadere informatieInleiding Wat is Methotrexaat? Voor welke patiënten is Methotrexaat geschikt? Wanneer mag Methotrexaat niet gebruikt worden?
METHOTREXAAT 1173 Inleiding In deze folder vindt u informatie over de werking en bijwerkingen van Methotrexaat. De folder is bedoeld voor psoriasispatiënten die behandeld worden met Methotrexaat. Wat is
Nadere informatieBijzondere bijwerkingen
Bijzondere bijwerkingen Dr. Linda Härmark, apotheker-epidemioloog Hoofd afdeling Meldingen Lareb Bijwerkingendag 21 november 2013 www.lareb.nl Bijzondere bijwerkingen Casus 1 Vrouw 66 jaar Sinds een week
Nadere informatieFarmacogenetica - workshop RCH -
Farmacogenetica - workshop RCH - Maureen ter Laak, ziekenhuisapotheker 8 en 16 november 2017 Disclosure belangen spreker Geen (potentiele) belangenverstrengeling: Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieFARMACOLOGIE. Bron; managementsite.nl. F.J.A. van Meeteren, arts, dmcc
FARMACOLOGIE Bron; managementsite.nl F.J.A. van Meeteren, arts, dmcc 1 Adme; (absorption, distribution, metabolism,excretion) 1. Opname (absorptie) 2. Verdeling in het lichaam (distributie) 3. Omzetting
Nadere informatieDiabetes mellitus. Victoza en voeding
Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nux vomica-homaccord; Druppels voor oraal gebruik, oplossing. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 100 g oplossing
Nadere informatieBijwerkingen bij ouderen WAT DOET LAREB? 18-4-2013. Bijwerkingen bij ouderen? Extra opletten! Leerdoelen / inhoud
Bijwerkingen bij ouderen? Bijwerkingen bij ouderen 19 april 2013 Amsterdam, VUmc, Gerion "Denk veilig, kies veilig; Farmacologie en medicatieveiligheid bij ouderen in instellingen?" Rike van Eekeren, apotheker
Nadere informatie18/10/2014 PIJNMEDICATIE: EEN INTERACTIEVE DISCUSSIE. Apr. S. Haverhals Apr. I. Smits
18/10/2014 PIJNMEDICATIE: EEN INTERACTIEVE DISCUSSIE Apr. S. Haverhals Apr. I. Smits 1 TEST: Waar was u het liefst op dit moment? In uw bed Op uw consultatie Thuis in volle voorbereiding voor een barbecueweekend
Nadere informatiePijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp
00 Pijnstilling Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp Uw behandelend arts heeft u pijnstilling voorgeschreven. Deze folder is bedoeld voor volwassenen en geeft uitleg over: welke pijnstillers voor u geschikt
Nadere informatieGeneesmiddelenkennis TA
Taak 1a Geneesmiddelen!? Wat weet ik er eigenlijk van? 1. Noem minstens 4 geneesmiddelen die de tandarts vaak voorschrijft 2. Noem nog minstens 4 andere geneesmiddelen die je kent 3. Een tablet is een
Nadere informatieSUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS
SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL A.Vogel Cystoforce blaasformule 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml [ 0,955 g] A.Vogel Cystoforce blaasformule bevat: 715
Nadere informatieGeachte collega, INTERACTIES
Geachte collega, Hierbij weer een overzicht van de wijzigingen van het G-Standaardbestand van oktober 2016. Deze maand zijn er wijzigingen op de volgende gebieden: Interacties Contra-indicaties aandoeningen
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Ferrum-Homaccord; Druppels voor oraal gebruik, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 100 g oplossing bevat:
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. VITAMINE B12 STEROP 1mg/1ml Oplossing voor injectie en drank. Cyanocobalamine
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER VITAMINE B12 STEROP 1mg/1ml Oplossing voor injectie en drank Cyanocobalamine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat innemen want er staat
Nadere informatieKinderwens, zwangerschap en borstvoeding: liothyronine t/m 4676
Kinderwens, en : liothyronine 4673 t/m 4676 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieGastroscopie. Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar
Gastroscopie Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding Door middel van deze folder wil het Ikazia Ziekenhuis u informeren over de gastroscopie die voor u is afgesproken. In de folder wordt omschreven
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Transipeg 5,9 g, poeder voor drank. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Dit product bevat per sachet van 6,9 gram.
Nadere informatieBasale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart
Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare
Nadere informatieLijst voorkeursgeneesmiddelen
Lijst voorkeursgeneesmiddelen 2017 Binnen een groep onderling vervangbare geneesmiddelen wijzen wij op basis van de laagste prijs één of meerdere middelen aan als voorkeursgeneesmiddel. U hebt dan binnen
Nadere informatieBijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter
Bijlage III Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter Opmerking: Deze wijzigingen aan de relevante delen van de Samenvatting van
Nadere informatiePIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE
PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE 557 Inleiding In deze folder informeren wij u over het gebruik van pijnmedicatie thuis. U vindt informatie over: de pijnscore pijnmedicatie die u heeft
Nadere informatieBijwerkingen melden. Kloof tussen studie en praktijk beperkte omvang populatie. Kloof tussen studie en praktijk samenstelling populatie
Bijwerkingen melden 1 februari 2013 Geneeskunde RUG (C1d) Rike van Eekeren apotheker / regiocoördinator www.lareb.nl Oscar Wilde: to expect the unexpected shows a thoroughly modern intellect. Leerdoelen
Nadere informatieLijst voorkeursgeneesmiddelen 2017
Lijst voorkeursgeneesmiddelen 2017 Binnen een groep onderling vervangbare geneesmiddelen wijzen wij op basis van de laagste prijs één of meerdere middelen aan als voorkeursgeneesmiddel. U hebt dan binnnen
Nadere informatieBIJSLUITER. EQUIOXX 8.2 mg/g orale pasta voor paarden
BIJSLUITER EQUIOXX 8.2 mg/g orale pasta voor paarden 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE Houder van de vergunning
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/5 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzame bestanddelen: Per 500 ml: 95,0 g calciumgluconaat 22,5 g calciumgluceptaat
Nadere informatieMethotrexaat bij reumatische aandoeningen. Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis
Methotrexaat bij reumatische aandoeningen Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis Inleiding U heeft van uw behandelend arts het medicijn methotrexaat voorgeschreven gekregen. Om dit medicijn
Nadere informatieKenniscentrum Bijwerkingen
Kenniscentrum Bijwerkingen Introductiefilm Lareb Arnhem, 9 december 2014 www.lareb.nl Lareb introductie verzamelen van meldingen wat is een bijwerking? praktijk Introductie Farmaceutische industrie ontwikkelen
Nadere informatieMaagklachten kunnen worden onderverdeeld in: een vol gevoel/misselijkheid, maagpijn en brandend maagzuur.
Maagklachten Maagklachten Wie kent het niet? Kort na het eten bijvoorbeeld bukken om iets op te rapen, en dan voel je iets van het eten zurig terugkomen. Of je krijgt na een te zware maaltijd een vervelend,
Nadere informatieChecklist 1 e aflevering Xarelto
Checklist 1 e aflevering Xarelto 1. Juiste product 5. Bevorderen therapietrouw 2. Indicaties en dosering 6. Controleer interacties 3. Werkingsmechanisme 4. Leg belang therapietrouw uit 7. Geef patiëntenmateriaal
Nadere informatieCalcium. Verkennend literatuur onderzoek naar de gezondheidseffecten van calcium
Calcium Verkennend literatuur onderzoek naar de gezondheidseffecten van calcium J.Picauly Opleiding voeding en diëtetiek Schriftelijke vaardigheden VD1-F1 De Haagse Hogeschool, Den Haag, 9 oktober 2012
Nadere informatieAanwijsprocedure artikelpreferente geneesmiddelen voor de periode januari 2016 december 2017 CZ, Delta Lloyd en OHRA
Aanwijsprocedure artikelpreferente geneesmiddelen voor de periode januari 2016 december 2017 CZ, Delta Lloyd en OHRA 1. Inleiding en definities Dit document bevat de aanwijsprocedure voor artikelpreferente
Nadere informatie25-04-15. Wat doet Ephor. Bij voorschrijven aan ouderen maak ik het meest gebruik van: Preregistratie studies en de gebruikers van geneesmiddelen
Bij voorschrijven aan ouderen maak ik het meest gebruik van: Medicatieadviezen voor kwetsbare ouderen 1. De algemene informatie in het FK 2. De specifieke informatie over ouderen in het FK 3. De SmPC 4.
Nadere informatieKruidvat Paracetamol 120, 240, 500 en 1000 mg, zetpillen bevatten als werkzaam bestanddeel per zetpil 120, 240, 500 resp. 1000 mg paracetamol.
1.3.1.1 SmPC Page 1 of 5 1.3.1.1 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS Samenvatting van de productkenmerken 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Kruidvat Paracetamol 120 mg, zetpillen. Kruidvat Paracetamol 240 mg,
Nadere informatieChecklist 1 e aflevering Eliquis
Checklist 1 e aflevering Eliquis 1. Juiste product 5. Bevorderen therapietrouw 2. Indicaties en dosering 6. Controleer interacties 3. Werkingsmechanisme 4. Leg belang therapietrouw uit 7. Geef patiëntenmateriaal
Nadere informatieDe ziekte van Graves
De ziekte van Graves ZIEKTE VAN GRAVES Wat is de ziekte van Graves? De ziekte van Graves is een ziekte aan de schildklier, waarbij ons eigen afweersysteem antilichamen maakt, waardoor een te snel werkende
Nadere informatieBegeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën
Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV 05/10/2017 INHOUD 1. Algemene achtergrond 2. Project Begeleiding Orale Antitumorale
Nadere informatieVoeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg
Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Onderwerpen Kort voorstel Waarom voeding een onderdeel is van je oncologische
Nadere informatieVITAMINE C TEVA 250 MG VITAMINE C TEVA 100 MG. VITAMINE C TEVA 500 MG tabletten
1.3.1 : Productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Vitamine C Teva 50 mg, Vitamine C Teva 100 mg, Vitamine C Teva 250 mg, Vitamine C Teva 500 mg, 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
Nadere informatieMijn kind heeft diarree
Mijn kind heeft diarree Beste ouders, Uw kind heeft diarree. In deze brochure vindt u een antwoord op de meeste vragen en ook praktische tips, opdat dit tijdelijk ongemak u geen onnodige hoofdbrekens zou
Nadere informatieRICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE. van 26 februari 1996
Nr. L 55/22 NL I Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen 6. 3. 96 RICHTLIJN 96/8/EG VAN DE COMMISSIE van 26 februari 1996 inzake voedingsmiddelen die zijn bestemd om in energiebeperkte diëten te
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Januari 2013 1 of 16 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL De-Nol, tabletten 120 mg 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING De-Nol tabletten bevatten als actief
Nadere informatieDatum Spreker Linda Schreur. (Poly)farmacie bij ouderen
Datum 28-02-2017 Spreker Linda Schreur (Poly)farmacie bij ouderen Een geriatrische patiënt Pt 82 jaar Voorgeschiedenis oa hartinfarct, boezemfibrilleren Woont zelfstandig alleen Langzaam geheugenproblemen
Nadere informatieEndoprothese van de slokdarm. Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis
Endoprothese van de slokdarm Maatschap Gastro-enterologie IJsselland Ziekenhuis Wat is een endoprothese? Wanneer u een slokdarmvernauwing heeft, wordt in een aantal gevallen tijdens de operatie of in een
Nadere informatieGeneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT)
Delphine Lesage Apotheek UZGent CASUS 1: vraag patiënt aan apotheker Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Mag ik Zyban of Champix innemen in combinatie met Nolvadex? Ik zou graag
Nadere informatieRisico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers
Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Introductie De risico-minimalisatiematerialen voor Tasigna (nilotinib) zijn beoordeeld door het College ter
Nadere informatieVerdovende middelen gebruikt voor pijnbestrijding Versie 4.3
Verdovende middelen gebruikt voor pijnbestrijding Versie 4.3 Strategie om de verpakkingsgrootten of de verpakkingsvorm beschikbaar in voor het publiek opengestelde apotheken te beperken 1. Inleiding Het
Nadere informatieECLI:NL:RBSGR:2012:BV8613
ECLI:NL:RBSGR:2012:BV8613 Instantie Datum uitspraak 13-03-2012 Datum publicatie 13-03-2012 Rechtbank 's-gravenhage Zaaknummer 414117 - KG ZA 12-209 Formele relaties Rechtsgebieden Hoger beroep: ECLI:NL:GHSGR:2012:BW8660,
Nadere informatieMETASTRON 37 MBq/ml oplossing voor injectie Strontium [ 89 Sr] chloride
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT METASTRON 37 MBq/ml oplossing voor injectie Strontium [ 89 Sr] chloride Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel krijgt toegediend want er staat belangrijke
Nadere informatieRisico minimalisatie materiaal betreffende testosteronundecanoaat voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg
Risico minimalisatie materiaal betreffende testosteronundecanoaat voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg De risico minimalisatie materialen voor testosteronundecanoaat zijn beoordeeld door het College
Nadere informatieFarmacologie en interacties van oncolytica
Farmacologie en interacties van oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Roelof van Leeuwen, ziekenhuisapotheker 10 e Nascholing Hematologie, 24 maart 2017 Wie ben ik? Roelof van
Nadere informatie(1) Risico op acute pancreatitis Er zijn meldingen geweest van acute pancreatitis na de behandeling met carbimazol/thiamazol.
GEADRESSEERDE ADRES POSTCODE WOONPLAATS 31 januari 2019 Belangrijke risico-informatie: Geneesmiddelen die carbimazol of thiamazol (synoniem: methimazol) bevatten: (1) risico op acute pancreatitis en (2)
Nadere informatieMaagbescherming bij NSAID-gebruik 107
Maagbescherming bij NSAID-gebruik 107 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 29-05-2013 Doel Verlagen van
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Lactulose 680 mg/ml drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml drank bevat 0,68 g lactulose. Voor de volledige lijst
Nadere informatieRisico minimalisatie materiaal betreffende. voor patiënten
Risico minimalisatie materiaal betreffende lomitapide voor patiënten De risico minimalisatie materialen voor lomitapide zijn beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Deze materialen
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Cytomel 25 microgram, tabletten Cytomel 12,5 microgram, tabletten Cytomel 5 microgram, tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
Nadere informatieHet verwijderen van de keelamandelen. Tonsillectomie (T.E.)
Het verwijderen van de keelamandelen Tonsillectomie (T.E.) Inleiding Uw KNO-arts heeft geconstateerd dat uw keelamandelen steeds opnieuw ontstoken raken en vergroot zijn. Deze aandoening kan door middel
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1/5 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml: Werkzame bestanddelen: Butafosfan 100 mg Cyanocobalamine (vitamine
Nadere informatieOPDRACHT 1. Mevrouw Claes (75 jaar) neemt volgende medicatie:
OPDRACHT 1 Mevrouw Claes (75 jaar) neemt volgende medicatie: R/ Carvedilol 25 mg EG 1x per dag sinds 2007 R/Asaflow 80 mg 1x per dag sinds 2007 R/Steovit D 1000/880 1x per dag sinds 2011 R/Symbicort 160/4.5
Nadere informatiePRIMENE 10 % Deel IB1 1/5
Deel IB1 1/5 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING g/l L-Isoleucine 6,70 L-Leucine 10,0 L-Valine 7,60 L-Lysine 11,0 L-Methionine 2,40 L-Fenylalanine 4,20 L-Treonine
Nadere informatieLicht blauwe, ronde, biconvexe omhulde tablet. Diameter van de tablet ongeveer 12,4 mm, hoogte van de tablet ongeveer 7,5 mm.
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Valeriamed Night, omhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat 441,35 mg extract (als
Nadere informatieSummary of product characteristics
1.3.1.1 Summary of product characteristics 1.3.1.1-1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Zilversulfadiazine CF 10 mg/g, crème 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 10 mg zilversulfadiazine per gram crème.
Nadere informatieBewaking op bijwerkingen in de (ziekenhuis)apotheek. Jean Conemans
Bewaking op bijwerkingen in de (ziekenhuis)apotheek Jean Conemans Nierfunctie Farmacogenetica Interacties Spiegelbepalingen Klinische chemie Clinical rules Medicatieveiligheid Meldmodule LAREB Aspecten
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen Bas van de Steeg, apotheker 30 mei 2015 De context Bohemean Polypharmacy: https://www.youtube.com/watch?v=lp3pfjkozl8 Onderwerpen Ouderdom komt met gebreken? Polyfarmacie komt
Nadere informatieKLACHTEN WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.
MAAG- KLACHTEN WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL M A A G - KLACHTEN Last van uw maag of een beetje misselijk?
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Traumeel; Tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 tablet (301,5 mg) bevat: Arnica montana radix D2 15 mg Calendula
Nadere informatieMETHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten (en hun naasten) die door de behandelend arts methotrexaat voorgeschreven hebben gekregen.
Nadere informatieGynaecologie. Bloedarmoede. www.catharinaziekenhuis.nl
Gynaecologie Bloedarmoede www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is bloedarmoede?... 3 Hoe kunt u bloedarmoede herkennen?... 4 Behandeling bloedarmoede... 4 Aandachtspunten... 5 Vragen?... 6 Patiëntenvoorlichting:
Nadere informatieVoeding voor gezondheidswinst
Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor patiënten is méér dan nutriënten 2 feb 2017, Dr. Nicole de Roos Voedingsproblemen? Die gaan wel weer over... Voedingsproblemen? Die pakken we aan! We zijn meer
Nadere informatieborstvoeding Levothyroxine komt slechts in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht.
Kinderwens, en : levothyroxine 4669 t/m 4672 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieAntistolling & vitamine K, hoe zit dat?
Even tijd voor uw gezondheid! Antistolling & vitamine K, hoe zit dat? Vitamine-K-wijzer voor mensen die acenocoumarol of fenprocoumon gebruiken Boerenkool Snijbiet Rapen Broccoli Spruitjes Botersla Peterselie
Nadere informatieOnderzoek van de dikke darm - colonoscopie
Onderzoek van de dikke darm - colonoscopie Voorbereiding met Picoprep Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Voorbereiding 3 Afspraak 4 Instructie gebruik laxeermiddel (Picoprep) 5 Waar moet u voor
Nadere informatieMaagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108
Maagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 04-03-2014 Doel Verlagen
Nadere informatieLees ook de volledige bijsluiter die u aantreft in de verpakking van dit geneesmiddel.
Patiëntenbrochure met adviezen voor inname van Exjade (deferasirox) voor patiënten met bloedtransfusie-afhankelijke aandoeningen en chronische ijzerstapeling Lees ook de volledige bijsluiter die u aantreft
Nadere informatieMultimorbiditeit & Klinisch redeneren. Karin Timm Hester Vermeulen
Multimorbiditeit & Klinisch redeneren Karin Timm Hester Vermeulen Mw B Voorstellen Gezondheidsprobleem Multimorbiditeit Twee of meer (chronische) ziekten tegelijkertijd Bijna 2 miljoen mensen! Bij 2/3
Nadere informatieMorDHA. MorEPA. Omega-3 is een belangrijke bouwsteen in de ontwikkeling van de hersenen
MorDHA MorEPA MorDHA Omega-3 is een belangrijke bouwsteen in de ontwikkeling van de hersenen Onze westerse voeding is rijk aan omega-6 vetzuren, maar bevat te weinig omega-3 vetzuren. Hierdoor ontstaat
Nadere informatieZiekte van Dupuytren. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Ziekte van Dupuytren Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw plastisch chirurg heeft bij u de ziekte van Dupuytren geconstateerd. In deze folder kunt u lezen wat dat is, hoe de diagnose wordt gesteld en hoe de behandeling
Nadere informatieDoel van deze bijeenkomst
Welkom Doel van deze bijeenkomst Achtergrond en doel van het onderzoeksproject Delen van ervaringen rondom innemen van medicijnen Discussie over het onderzoek over huidige en toekoms:ge richlijnen voor
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzame bestanddelen: Varkensfollitropine : 500 µg Varkenslutropine : 100
Nadere informatie