Oude rijkswachtkazerne Vismarkt Westerlo

Transcriptie

1 Oude rijkswachtkazerne Vismarkt Westerlo infonota voor kandidaat-kopers december 2016 p. 1 van 53

2 Inleiding De oude rijkswachtkazerne op de Vismarkt in het centrum van Westerlo heeft bijna 120 jaar ten dienste gestaan van de Westelse bevolking. Van 1898 tot 1971 was het de kazerne voor de rijkswachtbrigade Westerlo, daarna deed het dienst als brandweerarsenaal tot de brandweer in 2010 verhuisde naar Veiligheidscentrum De Marly aan de Merodedreef. Ondertussen had ook het secretariaat van de Kinderclub, de gemeentelijke buitenschoolse kinderopvang hier haar stek totdat die ook in 2013 verhuisde naar het nieuwe kantoor in de Meulemanslaan in Tongerlo. Op dat moment was ook al enkele jaren de zoektocht gestart naar een nieuwe bestemming voor het gebouw. De achterliggende hangar van de brandweer werd afgebroken zodat klanten gemakkelijk konden parkeren als ze kwamen winkelen in het centrum van Westerlo. Ondertussen maakten ook een aantal verenigingen kennis met het gebouw. Er waren tentoonstellingen tijdens de jaarlijkse braderij door OXOt en het gebouw was een belangrijke uitvalsbasis voor de vrijwilligersploegen tijdens Openluchtspektakel de Merode in de lente van Dit waardevol gebouw is ideaal gelegen om meer leven in de brouwerij te brengen in het centrum van Westerlo. De gemeente wil het gebouw verkopen, maar wil ook dat het waardevolle karakter van het gebouw behouden blijft. Om in gebruik te kunnen genomen worden moet het pand grondig gerenoveerd worden. Inhoud Inleiding... 2 Inhoud... 2 Ligging... 3 Beschrijving opdracht... 4 Prijs... 5 Historisch gebouw in centrum Westerlo met achterliggend binnengebied... 6 Foto's... 9 Bouwfysische en functionele analyse Masterplan IOK Bodemattest p. 2 van 53

3 Ligging Perceel 1B 639G eigendom gemeente Westerlo huidige invulling leegstaande rijkswachtkazerne, met volledige wandelweg rechts van het gebouw en parking op fundamenten oude brandweerhal aard volgens kadaster: administratief gebouw oppervlakte 1074 m² Perceel 1B 639P/2 eigendom gemeente Westerlo huidige invulling parking in kasseiklinkers aard volgens kadaster: garage oppervlakte 1116 m² p. 3 van 53

4 Beschrijving opdracht De gemeente biedt de kopers twee mogelijkheden aan. Lot 1 bestaat uit de oude rijkswachtkazerne zonder achterliggend perceel: enkel perceel B639G. De oude rijkswachtkazerne is een administratief gebouw met bijgebouwen links, rechts en achteraan op een perceel van 1074 vierkante meter. Het vroegere brandweerarsenaal achteraan is enkele jaren geleden afgebroken en doet nu mee dienst als parkeergelegenheid. Lot 2 bestaat uit de oude rijkswachtkazerne met achterliggend perceel: percelen B639G en B639P/2. De oude rijkswachtkazerne is een administratief gebouw met bijgebouwen links, rechts en achteraan op een perceel van 1074 vierkante meter. Het vroegere brandweerarsenaal achteraan is enkele jaren geleden afgebroken en doet nu mee dienst als parkeergelegenheid. Het achterliggend perceel is een stuk grond, gebruikt als parkeerplaats met kasseiklinkers en toegangsweg tot het brandweerarsenaal met een oppervlakte van 1116 vierkante meter. De gemeente wil de oude rijkswachtkazerne in de Vismarkt 24 Westerlo, verkopen met of zonder achterliggend perceel. Het is de bedoeling dat de site een nieuwe invulling en bestemming krijgt die beantwoordt aan de maatschappelijke visie. Op de te koop aangeboden onroerende goederen zijn alle functies (bijvoorbeeld. horecagelegenheid, jeugdhuis, theaterruimte, vergaderzaal, tentoonstellingsruimte, winkel, woongelegenheden en/of kantoren, ) mogelijk zoals voorzien in het bestemmingsvoorschrift voor woongebieden en voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. De percelen worden op dit moment ook voor een deel gebruikt als publieke parking. Het is ten zeerste aangewezen om publieke parking te voorzien in het project. Een klein deel van de onroerende goederen kan als woongedeelte (voor eigen gebruik of verhuur) en/of als kantoorruimte (voor eigen gebruik of voor verhuur)gebruikt worden. In functie van de opwaardering van de buurt kunnen naburige private percelen in de voorgestelde projecten geïntegreerd worden. In deze informatiebundel zijn, louter illustratief ook plannen, foto's en een masterplan van IOK opgenomen. Ze zijn louter te beschouwen als een inspiratiedocument. De terreinen zullen ter beschikking worden gesteld in de toestand zoals ze zich op dat ogenblik bevinden. Het gebouw is ook opgenomen in de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (zie bijlage 4). Als uitdrukkelijke voorwaarde stelt de gemeente dat de voorgevel, de poort en het gabarit van het bestaande gebouw (=buitenschil) langs de Vismarkt moet behouden worden. De kazerne staat momenteel leeg. Het gebouw is aan renovatie toe. p. 4 van 53

5 Prijs Er is op 22 oktober 2015 een schattingsverslag opgemaakt voor de percelen 1B 639G (rijkswachtkazerne) en 1B 639P/2 (achterliggende parkeerplaatsen) door landmeter-expert Koen Aerts uit Herselt. De schattingsprijs voor lot 1 (oude rijkswachtkazerne) bedraagt De schattingsprijs voor lot 2 (oude rijkswachtkazerne met achterliggend perceel) bedraagt Beide schattingsprijzen maken per betreffende lot tevens de minimumprijs uit. p. 5 van 53

6 Historisch gebouw in centrum Westerlo met achterliggend binnengebied In 1898 werd de rijkswachtbrigade Westerlo opgericht voor de al sinds 1833 in Westerlo aanwezige rijkswacht. Die eerste jaren kreeg de rijkswacht een gebouw van de gemeente. Het gebouw stond op de plek van de huidige rijkswachtkazerne. Voordien stond op deze plaats al in 1632 Herberg De Swaen. Rond 1777 veranderde het van naam in De Hoogenhof. Het bleef een herberg tot omstreeks Wanneer in 1896 het oude gebouw niet meer aan de vereisten voldoet, besluit de gemeente onder toenmalige burgemeester graaf Henri de Merode om een nieuwe kazerne te bouwen. In 1896 wordt gestart met de bouwwerken en in 1897 is het gebouw klaar. De kostprijs bedroeg frank en de grond werd geschat op 500 frank. De kazerne wordt vanaf 1 april 1898 verhuurd aan de provincie Antwerpen, ten voordele van het Departement van Oorlog. Dit werd als volgt beschreven: 'Een nieuwe gebouwde huizing bestaande uit ruime lokalen voor woning der gendarmen, met achtergebouwen en hof, moetende dienen als kazerne voor de gendarmen.' De jaarlijkse huurprijs bedroeg frank. Tot aan de Eerste Wereldoorlog wordt de nieuwe kazerne, die toen als zeer modern aanzien werd, betrokken door de brigadechef en drie manschappen, ook herbergde de kazerne vier paarden. Op 27 september 1914 werd brigadechef Jacob samen met drie soldaten neergeschoten bij de verdediging van de Marlybrug over de Grote Nete, waar ze trachtten om de Duitsers, komende uit de richting Herselt te beletten Westerlo binnen te trekken. De brigadechef werd in Westerlo begraven, nadat hij in het kasteel de Merode Westerlo was overleden. Zijn naam staat in vergulde letters op het monument der gesneuvelden. Na de Eerste Wereldoorlog verdwijnen de paarden. De dienst werd vanaf toen te voet of met de fiets uitgevoerd. Tot aan de Tweede Wereldoorlog bestond het korps uit een overste en vier manschappen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond de rijkswacht steeds ter beschikking van de bevolking. De brigadecommandant en zijn manschappen waren actief in het verzet. Vanaf 1946 werd het korps uitgebreid tot twee gegradueerden en vier manschappen. In 1947 wordt nog een extra man toegevoegd. In 1957 krijgt de brigade haar eerste motorvoertuig, een jeep. In 1962 wordt de brigade opgewaardeerd tot twee gegradueerden en zes manschappen. Vanaf 1965 krijgt de brigade haar eerste politievoertuig met radioverbinding en al wat destijds nodig was. Een tweede politievoertuig krijgt de brigade in Op 12 november 1971 eindigt het verhaal van de rijkswacht op de Vismarkt. Ze verhuizen naar de nieuwe kazerne in de E. J. Van Gansenstraat 17 in Westerlo. Daar huurden ze een gebouw van de eigenaar Leclair. De brandweer neemt haar intrek in het gebouw tot ook zij, bijna 40 jaar later, in 2010 verhuizen naar Veiligheidscentrum De Marly. p. 6 van 53

7 p. 7 van 53

8 Een historisch gebouw De oude rijkswachtkazerne ligt op de Vismarkt in het centrum van Westerlo en heeft een historische waarde met prachtige en historische elementen zoals een mooie voorgevel, toegangspoorten (openbare doorgang), een gezellige binnenkoer, twee trappenhallen met mooie houten trappen, grote ramen en deuren net als ook enkele typische zaken die verraden dat het ooit een rijkswachtkazerne was, zoals een loket en twee cellen. Het gebouw is eigendom van de gemeente Westerlo en de ideale verbindingspoort tussen de markt en het achterliggend binnengebied. Het gebouw bestaat uit een hoofdgebouw en twee aanpalende zijgebouwen (links en rechts van de binnenkoer). In het hoofdgebouw zijn twee kelders, een benedenverdieping, een eerste verdieping en tweede verdieping (zolder). De rijkswachtkazerne dateert van 1896 en heeft een neo-vlaamse-renaissance-inslag. Het heeft bijvoorbeeld een leien dak, veel kruis- en bolkozijnen, decoratief metselwerk en een korfboogdoorgang. Het gebouw is niet beschermd maar is wel opgenomen in de inventaris van Bouwkundig Erfgoed. Dat wil zeggen dat advies vereist is van onroerend erfgoed voor alle renovatie- en aanpassingswerken, zowel buiten als binnen. In het centrum van Westerlo De oude rijkswachtkazerne ligt midden in het centrum van Westerlo en verbindt de markt en het achterliggend gebied. De contouren van de brandweerloods tonen aan dat er, achter de achterbouw van de oude rijkswachtkazerne, voordien een grote hal stond. Momenteel wordt deze vrije ruimte en de ruimte erachter gebruikt als (openlucht) parking nl. parking De Busserstraat. Met een achterliggend binnengebied Het achterliggend binnengebied kan in de toekomst verder ontwikkeld worden met woon-, plein- en parkeermogelijkheden. p. 8 van 53

9 Foto's Voorkant Vismarkt p. 9 van 53

10 Binnenkoer p. 10 van 53

11 Binnenkant p. 11 van 53

12 Bouwfysische en functionele analyse Studiebureau Infrabo maakte een hele tijd geleden, in september 2008, in opdracht van de gemeente Westerlo een analysenota over de bouwfysische en functionele analyse van het gebouw. Deze nota werd geschreven op een moment dat de brandweer en het secretariaat van de Kinderclub er nog in gehuisvest waren. Toch gaat de analyse nog voor een groot deel op. Analyse van het gebouw Adres en status Typering Ligging Inrichting en gebruik Bouwfysische staat van de bestaande bouwconstructie Milieuhygiënische situatie Ontsluiting Beschikbare nutsinfrastructuur Externe actoren - randvoorwaarden Beoordeling van de technische staat van het gebouw Frequentie technische onderhoudskosten Herbestemming Beperkingen Mogelijkheden p. 12 van 53

13 p. 13 van 53

14 p. 14 van 53

15 p. 15 van 53

16 p. 16 van 53

17 p. 17 van 53

18 p. 18 van 53

19 p. 19 van 53

20 p. 20 van 53

21 p. 21 van 53

22 p. 22 van 53

23 p. 23 van 53

24 p. 24 van 53

25 p. 25 van 53

26 p. 26 van 53

27 p. 27 van 53

28 Masterplan IOK In 2014 maakte IOK in opdracht van de gemeente een eerste aanzet tot visie op de projectzone brandweerkazerne (rijkswachtkazerne). Brandweerkazerne als ontbrekende schakel in de parelsnoer van pleinen en parken Ruimtelijke krachtlijnen van een mogelijke invulling: scenario 1 1. Herbestemde brandweerkazerne als poortgebouw 2. Parelsnoer van pleintjes en parkjes 3. Diversiteit in wonen en parkeervoorzieningen 4. Een bouwtypologie is plekgebonden 5. Ontwikkeling als projectgebied Ruimtelijke krachtlijnen van een mogelijke invulling: scenario 2 Vrijblijvend, nog in opmaak Studie brandweersite IOK p. 28 van 53

29 p. 29 van 53

30 p. 30 van 53

31 p. 31 van 53

32 p. 32 van 53

33 p. 33 van 53

34 p. 34 van 53

35 p. 35 van 53

36 p. 36 van 53

37 p. 37 van 53

38 p. 38 van 53

39 p. 39 van 53

40 p. 40 van 53

41 p. 41 van 53

42 p. 42 van 53

43 p. 43 van 53

44 p. 44 van 53

45 p. 45 van 53

46 p. 46 van 53

47 p. 47 van 53

48 p. 48 van 53

49 p. 49 van 53

50 p. 50 van 53

51 p. 51 van 53

52 Bodemattest p. 52 van 53

53 p. 53 van 53