WandelTrainersDag 8 april Ronder 3 nr. 30. Best Practice: Wandelen als interventie bij dementie Anne-Mieke Huisman

Transcriptie

1 WandelTrainersDag 8 april Ronder 3 nr. 30 Best Practice: Wandelen als interventie bij dementie Anne-Mieke Huisman

2 Waarom deze workshop? Momenteel leven mensen in Nederland met dementie en dat aantal zal in de toekomst verdubbelen.70% woont thuis en neemt actief deel aan de maatschappij. Iedereen krijgt er dus direct of indirect mee te maken. Uit onderzoek blijkt dat 9 op de 10 Nederlanders niet of slechts een beetje weten hoe ze mensen met dementie kunnen herkennen of helpen. Kijk hoe vaardig u zelf bent op: Investeren in de beginfase van dementie is van belang voor de persoon zelf èn voor de mantelzorger. De overheid wil beweeginitiatieven voor mensen met dementie èn hun mantelzorgers ondersteunen. Door méér te bewegen en vooral door wandelen, worden juist die hersengebieden die bij dementie zijn aangedaan, gestimuleerd tot beter functioneren.

3 Doelstelling van workshop? De wandelactiviteit moet wel aan een aantal randvoorwaarden voldoen wil het als een veilige en plezierige activiteit ervaren worden. Een gunstige omgeving roept gunstig gedrag op maar het geldt ook omgekeerd Deze workshop heeft als doel u Inzicht te geven in het drama van verlies van cognitie Kennis te laten maken met de specifieke beweeg- en gedrag aspecten bij dementie Tips te geven hoe u met uw woorden, uitstraling en training een positieve bijdrage kunt geven aan het zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen

4 Dr. Nienke de Vries beschrijft in Coach2move strategie tussen fit en frail. Vaak meerdere aandoeningen Kwetsbaar Minder herstelmogelijkheden Afname van fysieke capaciteit Verhoogd valrisico

5 Wat is er mis in het brein? Hersenen bestaan uit 4 lagen, Binnenste lagen,1 en 2, het emotionele onderbrein Buitenste lagen, 3 en 4, het denkende bovenbrein. Prikkels komen in laag 1 binnen, doorlopen alle lagen om tot volledig begrip te komen: het begrijpproces Bij vrijwel alle mensen met hersenbeschadigingen, dementie, zijn deze twee hogere niveaus/lagen aangetast en is laag 2 de aanvoerder, de na-aap-laag Geef geen open opdracht, zoals ga eens een stukje lopen, maar zorg dat er een voorstelling, een plaatje, gemaakt kan worden van het geen bedoeld wordt

6 Aandachtspunten: Het onderbrein, waar mensen met dementie het van moeten hebben, kan alleen dynamische prikkels verwerken, dwz beweging en/of geluid. Daarbij kunnen ze alleen prikkels uit één dynamische prikkelbron verwerken Het aangedane brein neemt ook de prikkels van de omgeving mee, dit geeft mogelijk verwarring bij verandering van omgeving, zoals bij buiten trainen Weet dat dwangmatigheid in handelen, het niet gestoord willen worden, een bescherming is tegen afleiding.

7 Alzheimer eiwitophopingen in de zenuwcellen Symptomen: geheugen problemen, moeite met plannen maken, beslissingen nemen en gesprek volgen nieuwe informatie onthouden en oude plaatsen. onthouden waar hij is, wanneer taal gebruiken en begrijpen. Dit heet afasie. voorwerpen en geluiden herkennen en weten waar ze voor zijn. Dit heet agnosie. handelingen uitvoeren of in de juiste volgorde uitvoeren. Dit heet apraxie. momenten van :achterdochtig zijn, agressief, lusteloos.

8 Vasculaire dementie Problemen in de doorbloeding van de hersenen. Veel mensen met vasculaire dementie hebben hart- en vaatziekten/tia s (gehad): dit vraagt aandacht bij training. Symptomen: het hangt af van het hersengebied dat beschadigd is geraakt: Vaak is er sprake van langzamer denken, spreken en handelen, moeilijker concentreren.

9 Frontotemporale dementie Deze vorm van dementie ontstaat doordat hersencellen in de frontaalkwab (gedragsgebied) en de temporaalkwab (taalgebied) afsterven. Komt vaak voor op jongere leeftijd Symptomen: veranderingen in het gedrag, de persoonlijkheid en spraak Pas in een later stadium geheugenproblemen.

10 Lewy body dementie Er zijn in het begin geen geheugenproblemen of is er moeite met het uitvoeren van handelingen. Wel te herkennen zijn de schommelingen in de geestelijke conditie: achteruitgang met aandachtsstoornissen. Symptomen: Parkinson verschijnselen : beven van lichaamsdelen zoals handen, stijfheid, langzame beweging, een gebogen houding en een afwijkende manier van lopen Ook kan iemand visuele hallucinaties krijgen: er worden dingen gezien die er niet zijn. Dit maakt het moeilijker om deze vorm van dementie te herkennen.

11 Wat zien we veranderen? Afwijkend looppatroon met schuifelen en toename van algehele flexie en stijfheid; meer moeite met omdraaien van hoofd en romp en met achteruitlopen Toename onzekerheid en aarzelingen bij overgangen in huis van smal naar ruim,van licht naar donker,van stil naar rumoerig, van weinig naar veel dynamische prikkels Toename valrisico Moeite met dubbeltaken, verkeersdeelname. Graag iemand naast zich hebben tijdens het lopen Een strak gelaat met momenten van uitdrukking loosheid. Bij pijn verandering gezichtsuitdrukking Afname kracht, balans, fitheid, reactie vermogen, lenigheid van de armen

12 Dementievriendelijk? Doe GOED Gerust Stellen: Praat op kalme toon en praat mee. Spreek niet tegen. Oogcontact maken. Kijk steeds of je begrepen wordt. Even meedenken. Leef mee met de ideeën en wensen. Vraag waar de persoon heen wil of wat hij wil doen. Help hem de goede kant uit. Dankjewel. Elke keer dat je GOED doet, maak je Nederland dementievriendelijker. Bedankt daarvoor

13 Cognitieve fitness Middels specifieke oefenvormen het positief beïnvloeden van het geheugen het concentratievermogen de coördinatie de zintuiglijke vaardigheden Het werken met tweetallen geeft rust, maar ook gelegenheid dat mensen hun partner kunnen na-apen.

14 Links Prof. Dr. Erik Scherder benoemt in onderstaande film wat er precies in de hersenen gebeurt als ouderen bewegen en hoe ze daar baat bij hebben