Duurzaam energie en materiaal gebruik
|
|
- Agnes Mertens
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SBRCURnet symposium DUURZAAM BOUWEN EN HET GEBRUIK VAN (REKEN)TOOLS Duurzaam energie en materiaal gebruik prof.dr.ir. Michiel Haas
2 Inhoud Bouwindustrie is belangrijk Geen energieprobleem Materialen worden belangrijker Life Cycle Assessment (LCA) Materiaalschaarste Oplossingen Conclusies 2
3 Bouwindustrie is belangrijk 3
4 50% van alle grondstoffen wereldwijd zijn bouwindustrie gerelateerd 4
5 40% van alle energieverbruik wereldwijd is bouwindustrie gerelateerd 5
6 36% van alle CO2 uitstoot is gebouw georiënteerd 6
7 35% van al het afval wordt Veroorzaakt door de bouwindustrie 7
8 30% van al het waterverbruik wereldwijd is bouwindustrie gerelateerd 8
9 25% van het wegverkeer wordt veroorzaakt door de bouwindustrie 9
10 Geen energie probleem 10
11 De zon geeft x meer energie dan wij jaarlijks verbruiken we hebben dus geen energie probleem 11
12 We hebben een conversie probleem en dat lossen we op er zijn vele mogelijkheden: nulpunt energie, zon, wind, zoet-zout water, geothermie, etc. 12
13 Volgens Jacobson/Delucci kunnen we in 2030 helemaal zijn overgegaan op duurzame energie zonder fossiele brandstoffen 13
14 Het is niet alleen mogelijk, het is ook goedkoper 50% via wind energie windmolens 5 MW 40% via zon daken met PV solar power plants / thermic PV cells centrals 10% overige 900 water power plants geothermic plants tidal turbines golf plants 14
15 Dat rekende de heren uit in 2010, nu in 2013 is de techniek al anders 15
16 PV-folie ca. 8%, hele dunne 3% Silicium PV ca % Silicium PV + nanodeeltjes ca. 70% Stapelen PV 20x meer opbrengst per m2 16
17 Dat rekende de heren uit in 2010, nu in 2012 is de techniek al anders dat is positief, die grote rendementsverhoging. 17
18 Maar we hebben toch nog een probleempje de Rare Earth Elements (REE) 18
19 19
20 20
21 Voorbeeld In een elektrische auto zitten 6800 laptop batterijen, totaal 450 kg Daarin zit 7 kg lithium en 60 kg kobalt verwerkt Met de huidige jaarproductie kunnen we ca elektrische auto s maken of 2 miljard laptops Maar dan kunnen we geen enkele batterij voor mobieltjes maken 21
22 97% van de zeldzame aardmetalen is in handen van China en die hebben stevige exportbeperkingen doorgevoerd 22
23 Niet alleen een probleem met REE, maar ook met alle metalen en phosfaten, enz. 23
24 Het is duidelijk: we hebben geen energie, maar een materiaal probleem en dat zal alleen maar toenemen tot een echt grondstoffen probleem 24
25 Materialen worden belangrijker 25
26 Materialen worden belangrijker, naarmate we energie efficiënter bouwen 26
27 We kennen de verhouding tussen energie, materiaal en water uit GreenCalc MIG (Milieu-Index-Gebouw/MIG*), *Milieu-Index-Gebouw (MIG) is een getal waarmee de milieuprestatie van een gebouw in GreenCalc wordt uitgedrukt 27
28 Bouwen volgens BouwBesluit = MIG140 Milieu Index Gebouw - Bouwbesluit niveau 1% 1% 16% 16% 83% 83% Materiaal Energie Water 28
29 Het is dus terecht dat we zo inspelen op energiebesparing (EPC, etc.) 29
30 Zeer energie zuinig gebouw = MIG500 Moduleaandeel - Milieu Index Gebouw "High Tech" 2% 2% 48% 50% 50% 48% Materiaal Water Energie 30
31 Maar we gaan naar EPC = 0, dan is ineens materiaal belangrijk (verantwoorden duurzaam bouwen) 31
32 Index Gebouw h" 48% 0% 0% Materiaal Water Energie 100% 0-Energy gebouw = MIG1000 Faculty CiTG / section Materiaal Materials & Environment / Chair Materials Energie & Sustainability Water 32
33 Life Cycle Assessment 33
34 Life Cycle Assessment 34
35 Life Cycle Impact Assessment uitputting vervuiling biodiversiteit gezondheid 35
36 > 1950 substances Milieueffecten van stoffen Buitenkozijnen environmental aggregation monetarisation main categories Environmental Agregation Monetarisation Main categories CO 2 global warming (GWP100) CH 4 ozone layer depletion (ODP) etc. human toxicity aquatic tox. fresh water aquatic tox. sea water Polution SO 2 terrestrial toxicity NO x photochemical oxidation etc. acidification eutrophication mbp exhaus biotic mbp exhaus abiotic exhaustion mbp exhaus Energy PDF m 2.y Eco99 EQ Landuse Landuse Total OTV malodorous air Daly Roadnoise mbp disturbance by sound disturbance mbp disturbance by light mbp disturbance by calamities 36 36
37 Procesboom 37
38 Database 38
39 39
40 Nationale MilieuDatabase Categorie 1: merkgebonden getoetst Categorie 2: merkongebonden getoetst Categorie 3: merkongebonden niet getoetst krijgt 30% opslag 40
41 41
42 De beslissers in de bouw denken in geld 42
43 Monetarisering Buitenkozijnen 43 43
44 Voorbeeld aluminium kozijnen 44
45 Aluminium mix standaard in NL Nationale Milieu Database 45
46 Raamkozijn 75 jaar/4c 46
47 Raamkozijn 75 jaar/4c 47
48 Aluminium 48
49 Raamkozijn 75 jaar / 100% recycling 49
50 Raamkozijn 75 jaar / 100% recycling 50
51 Raamkozijn Buitenkozijnen 51 51
52 Raamkozijn NIBE s Milieuclassificaties 52
53 Raamkozijn NIBE s Milieuclassificaties 53
54
55
56 Beperking materiaal mogelijkheden 56
57 We kunnen 0-Energie Gebouwen maken, met een MIG van maximaal 2000 dat is 2x beter dan onze beste gebouwen nu en dan bereiken we de limiet en maar liefst ca. 15x beter dan BouwBesluit niveau 57
58 58
59 Als we bijzonder milieuvriendelijke materialen gebruiken, bereiken we een Material-Index van 300 dat is het maximale bereikbare 59
60 Factor 20 building MIG
61 Dat betekent dat we andere materiaal oplossingen moeten vinden om gebouwen milieuvriendelijker te maken Pantheon Rome 61
62 Mogelijke oplossingen zijn: 0-Materialen Urban mining Circular economy 62
63 0-Materialen 63
64 In analogie met 0-Energie gebouwen, die hun eigen energie opwekken, kunnen we denken aan 0-Materiaal gebouwen 64
65 0-Materialen zijn materialen zonder milieulast 65
66 Van nagroeibare bronnen 66
67 of bulk materialen 67
68 hergebruik of recycling 68
69 en altijd geproduceerd met duurzame energie 69
70 zodat we een hele geringe milieulast hebben voor de 0-materialen. 70
71 0-materiaal gebouw? 71
72 0-materiaal gebouw? Het resterende kleine aandeel milieulast kunnen we misschien compenseren door materialen aan het gebouw te groeien. 72
73 73
74 74
75 75
76 76
77 77
78 0-Materialen building MIG
79 Factor 20 building MIG
80 0-Materialen building MIG
81 Cement groeien 81
82 Uit afval van de tomaten 82
83 biomassa verstoken dat levert energie 83
84 dan hebben we nog as van tomatenplanten daar kunnen we cement uit maken 84
85 met recht bio-cement. 85
86 Urban mining 86
87 dat zijn onder andere: 0,008 gram goud 0,07 gram zilver 0,006 gram palladium met een waarde van 0,50 Uit het mobieltje komen 17 verschillende metalen 87
88 Op de TU Delft halen we rendabel zilver en goud uit de as van de vuilverbrandingsovens 88
89 In Birmingham recyclen ze het stof van de straat en halen daar platinum uit 89
90 Wat doen wij met onze gebouwen? 90
91 zie dit als een opslag van grondstoffen 91
92 en hergebruik bouwdelen 92
93 en andere bouwdelen 93
94 hergebruik het op een goede manier 94
95 Reduce, Reuse, Recycling 95
96 Waste disposal 96
97 gespaard van de sloop 97
98 en herbestemd tot duurzaamste kantoor in NL in
99 Circular Economy 99
100 Old linear economy produce for waste raw materials production product use waste 100
101 Old linear economy
102 We still loose 60% materials 102
103 103
104 Source: McKinsey Could result in savings of 500 Billion 104
105 Towards a circular economy 105
106 We need other models Thomas Rau /NL 106
107 Performance counts Not a plane, but distance Not a car, but km NO PV cells but energy No facade, but good indoor climate 107
108 In de toekomst ben je geen eigenaar van bouwdelen 108
109 maar is de fabrikant eigenaar en hij least het aan jou 109
110 Audi denkt na over dit systeem. 110
111 Conclusies 111
112 We hebben geen energie probleem, maar een conversie probleem We lossen dat conversie probleem op, We kijgen een grondstoffen schaarste, Daar zullen we oplossingen voor moeten bedenken, Mogelijkheden zijn: 112
113 0-materialen Urban mining Circular economy 113
114 Materialen zijn ons toekomstige probleem 114
115
116 Ruilen? Kaartje boek 117
117 VraGen? 118
Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs
DUURZAAMGEBOUWD CONGRES Workshop 2E Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs Inhoud Materialen worden belangrijker Life Cycle Assessment (LCA) DUBOkeur prof.dr.ir. Michiel Haas Faculty CiTG
Nadere informatieBouwmaterialen en Milieu
Verantwoord gevelonderhoud 22/11/2012 Bouwmaterialen en Milieu prof.dr.ir. Michiel Haas 1 DUBOkeur en Milieuclassificaties 2 Wat is DUBOkeur? IS GOED VOOR JE HUMEUR 3 Wat is DUBOkeur? DUBOkeur is het enige
Nadere informatieGreenCalc+ een LCA programma voor gebouwen. 14 april 2010 prof.dr.ir. Michiel Haas. Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie
GreenCalc+ een LCA programma voor gebouwen 14 april 2010 prof.dr.ir. Michiel Haas Inhoud presentatie Wat is GreenCalc+? Hoe werkt het? Wat kun je er mee? Index scenario s Wat is GreenCalc+? LCA-programma
Nadere informatieMilieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf
Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Vergelijkende milieustudie bruggen Onderzoek Brede studie met meerdere sectoren Specificatie, berekeningsmethode, data Niet-materiaal gebonden specificaties
Nadere informatieFire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum
Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum 1 1 Relevantie voor de bouwsector Bouwactiviteiten en gebouwen hebben een aanzienlijk aandeel in milieulast
Nadere informatieDuurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving
Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel
Nadere informatieBEDRIJFSINFORMATIE. VOOR PLUS groen beton. MRPI-code DATUM AFGIFTE 20 september 2012
BEDRIJFSINFORMATIE VOOR PLUS groen beton MRPI-code 20.1.00026.004 Van Nieuwpoort Betonmortel B.V. Postbus 167 2800 DA Gouda Tel.: +31 (0)182 597 400 Fax: +31 (0)182 597 410 E-mail: betonmortel@van-nieuwpoort.nl
Nadere informatieWaarom scoort aluminium niet beter?
Aluminiummiddag 27.04.2010 Waarom scoort aluminium niet beter? In het hol van de leeuw te gast? prof.dr.ir. Michiel Haas 1 Inhoudsopgave Voorstellen Materiaal prestatie instrumenten Nederlandse Nationale
Nadere informatieHaal meer uit de MAT 1 credit
Haal meer uit de MAT 1 credit Gert Jan van Beijnum 05-10-2016 g.j.v.beijnum@nibe.org www.nibe.org www.nibe.info 1 1 NIBE 1 m2 Photovoltaic panel, multi-si, at plant/rer/i U 100% 0,932 m2 2,63 kg 10,1 kg
Nadere informatieSI Energy (ENG.) SI Smart Systems. Luca Badea SI Energy ENG. Year 2
SI Energy (ENG.) SI Smart Systems Luca Badea SI Energy ENG. Year 2 Energy Track? Started with the Smart Systems track Switched to the Energy Track What s the Energy track all about? Courses? Mathematics
Nadere informatieREFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen)
REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) Van: 16-maart- 2016 Betreft: Referentie betonmortels 1. Inleiding In opdracht van het Netwerk Betonketen zijn er referentiebetonmengsels voor het
Nadere informatieBouwmaterialen Toekomst
Bouwmaterialen Toekomst Stichting Agrodome Informatie centrum Hergroeibare producten Bio based products Fred van der Burgh Impact op het milieu door de bouw industrie 35% Wegtransport 35% Afvalproductie
Nadere informatieLevenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen
Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER De kers
Nadere informatieLevenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten
Levenscyclusanalyse van grassportvelden 22 november 2012 Jasper Scholten Inhoud 1. Introductie Blonk Consultants 2. De levenscyclusanalyse (LCA) in 4 stappen 3. Resultaten 4. Advisering over duurzaam sportveldonderhoud
Nadere informatieF2.1 Monetarisering (verborgen milieukosten)
F2.1 (verborgen milieukosten) Samenvatting De verborgen milieukosten in GreenCalc en het TWIN-model 2002 zijn duurzaamheidindicatoren op bouwdeel en gebouwniveau. GreenCalc geeft een maat voor de milieubelasting,
Nadere informatieMethode en data in Europees perspectief
Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie
Nadere informatieMATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY
Nadere informatieVERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN
VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN Aan: Van: Evert Kraaima [Kingspan Insulated Panels] Kamiel Jansen, Joost van Leeuwen [NIBE] Datum: 21-09-2018, laatste wijzigingen: 26-11-2018
Nadere informatie25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility
E-mobility 25% The transition towards sustainable mobility Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 57% NOx 25% PM 2 1 Billion Euro s per
Nadere informatieBouwen aan Duurzaamheid. 27 juni 2013 Louis de Quelerij
Bouwen aan Duurzaamheid 27 juni 2013 Louis de Quelerij Rijkswaterstaat O l.dequelerij@tudelft.nl KI quelerij@gmail.com VVV-team Bouwcampus B l.dquelerij@fugro.nl Inhoud Duurzame ontwikkeling in vogelvlucht
Nadere informatieVerantwoorde keuze van bestratingsproducten
Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Bij de keuze van producten voor bestratingen gelden verschillende afwegingsfactoren. De impact van een bepaalde keuze op het milieu is daar één van, een factor
Nadere informatieAluminium, LCA en EPD
Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15
Nadere informatiedr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid
Seminar duurzaam bouwen met staal dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Inhoud Inleiding ontwikkelingen duurzaam
Nadere informatieVERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND
VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail
Nadere informatieVermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste
Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,
Nadere informatieRelevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011
Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint
Nadere informatieSynthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten
Synthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten Frank De Troyer Prof. Dr. Ir. Arch. Departement Architectuur Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening (ASRO) KULeuven Frank.DeTroyer@asro.kuleuven.be BREEAM + meten FDT
Nadere informatieKwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen
Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,
Nadere informatieMilieu Impact van Composieten
Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid
Nadere informatieSuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009.
SuFiQuaD Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009 1 Doel Presentatie Wat kunnen we uit SuFiQuaD project leren voor een toekomstgericht
Nadere informatieLCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden
LCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden Management samenvatting Inleiding Damwanden zijn een belangrijke markt voor duurzaam geproduceerd tropisch hout,
Nadere informatieStakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0
Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt
Nadere informatieEen tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze
Een tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze Seminaries Duurzaam Bouwen, Leefmilieu Brussel 29 januari 2016 Evi Rossi, AMB, dienst Databeheer & Statistiek Roos Servaes, AMB, dienst Beleidsinnovatie
Nadere informatieInvloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG
Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort
Nadere informatieLevenscyclusanalyse & duurzame inkoop van weginfrastructuur. 28 november 2018
Levenscyclusanalyse & duurzame inkoop van weginfrastructuur 28 november 2018 Agenda Jasper de Klein - Trainee Rijkswaterstaat Peter Gosselink - Royal HaskoningDHV Reinier de Nooij - Optimal Scans Uw ervaringen
Nadere informatieMilieu-impact van groene wandsystemen
Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse
Nadere informatieGeokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint
Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle
Nadere informatieMilieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~
Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieWAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN EVOLUTIE OP EUROPEES NIVEAU
WAT BRENGT DE TOEKOMST NOG MEER VOOR DE EVALUATIE VAN DE MILIEUPRESTATIES VAN GEBOUWEN EVOLUTIE OP EUROPEES NIVEAU LAETITIA DELEM & LISA WASTIELS WTCB DUURZAME ONTWIKKELING CSTC DEVELOPPEMENT DURABLE 1
Nadere informatieElektrische voertuigen de transitie naar een duurzame mobiliteit
Elektrische voertuigen de transitie naar een duurzame mobiliteit Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 25% Vrije Universiteit Brussel
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
MOSO International BV Adam Smithweg 2 1689 ZW Zwaag, the Netherlands Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode SBK 2.0, november 2014 Productnaam: MOSO
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode
Nadere informatieLCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt
LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt Inhoud Levenscyclusanalyse (LCA) Meten, zweten en aannames Discussiepunten Soorten LCA s 3 Functies van LCA s Voorbeelden in de praktijk 2 Onze voetafdruk
Nadere informatieSamenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen
Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,
Nadere informatieKlimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:
Scenario s Jaap de Boer Energy Watch Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Twence Zon (particulier, bedrijven, zonneparken) Wind
Nadere informatieDuurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013
Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een
Nadere informatieEcht duurzaam hoeft niet duur te zijn!
Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT
Nadere informatieDe Exergetische Gebouwschil
De Exergetische Gebouwschil Promotieonderzoek Michiel Ritzen NWO presentatie Michiel Ritzen - afgestudeerd aan de TU Delft, 2004 - architectuur, specialisatie Technologie in Duurzame Ontwikkeling - docent
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieTitle slide Arial bold 33pt
Date Arial bold 16pt Title slide Arial bold 33pt Subtitle Arial bold 18pt Burj Dubai 2 Ontwikkelingen in de Staalindustrie Verschuiving economische macht Globalisatie Beschikbaarheid grondstoffen Consolidatie
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
VRK isolatie Boterberg 7 5047 ST Tilburg, Nederland Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode SBK 2.0, november 2014 Productnaam: Métisse RT Datum van
Nadere informatieMondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen
Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode
Nadere informatieDe energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie
Pagina 1 Herzlich willkommen De energetische transitie Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Referent Viessmann Akademie Ivan Piette Product Manager BeLux Energetische vectoren / Warmtegeneratoren Bestaat
Nadere informatieMilieuzorg voor contractors. Cédric Janssens Milieucoördinator GTO EMEA CVA Gent
Milieuzorg voor contractors Cédric Janssens Milieucoördinator GTO EMEA CVA Gent Onze grootste uitdaging Werken aan een duurzame toekomst Wij zijn mede de oorzaak van het milieuprobleem maar wij werken
Nadere informatieCirculair met E-Waste
Circulair met E-Waste Gemakkelijk Elektronica Recyclen Ernest de Weert Sims Metal Management Werelds grootste metaal recycler Beursgenoteerd in Australië 8,7 miljoen ton jaarlijks Wereldwijd beschikbaar
Nadere informatieSustainable Constructions Duurzaam stapelen
1 Sustainable Constructions Duurzaam stapelen Ir. Chris Hamans Rockwool International A.S. - DK 2 Duurzaam en Sustainable UK: Sustainability and Durability D: Nachhaltig und Dauerhaft NL: Duurzaam en Duurzaam??
Nadere informatieMilieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105
Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA
Nadere informatieDuurzaam bouwen, betere toekomst
Duurzaam bouwen, betere toekomst Welke keuzes kunt u vandaag maken Jeannette Levels Directeur Stichting MRPI, www.mrpi.nl Vennoot LBP SIGHT Duurzaam bouwen in 30 minuten Waarom? Wat? Hoe? Wie? Waarom?
Nadere informatieTEPPFA onderzoek naar duurzaamheid kunststofleidingsystemen: een integrale milieuanalyse
TEPPFA onderzoek naar duurzaamheid kunststofleidingsystemen: een integrale milieuanalyse Carolin Spirinckx Workshop Innovatie in Kunststoffen 17 November 2010 Stadhuis Gent Agenda 1. Inleiding 2. TEPPFA
Nadere informatieDuurzaam is de toekomst Wat is uw idee?
15/10/2015 Duurzaam is de toekomst Wat is uw idee? Agenda Introductie AEA Group Duurzaam ondernemen Wat is een LCA LCA in de praktijk Wat kunt u met LCA 1 Introductie AEA group Spin-off van Looije Agro
Nadere informatieDe club van Rome had toch gelijk!
De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future
Nadere informatieDe circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor -
De circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor - Duurzaam innoveren door te inspireren en betrokkenheid te creëren Roderick Conijn Senior Account Manager Overheid European Sustainability
Nadere informatieElektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto
Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode
Nadere informatieEnvironmental Product Declaration
Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode
Nadere informatieDuurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl
Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport
Nadere informatieNaar een veerkrachtig energiesysteem voor Den Haag
Naar een veerkrachtig energiesysteem voor Den Haag Expertbijeenkomst Den Haag, 05-03-2014 Ir. Siebe Broersma (mede namens prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen) Chair of Climate Design & Sustainability,
Nadere informatieLife Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum
Samenvatting uit rapport: Life Cycle Analysis Granova Heros Sluiskil B.V Datum 10-10-2014 Opdrachtgever Heros Sluiskil B.V. Oostkade 5 4541 HH Sluiskil Opdrachtnemer EcoChain Technologies B.V. Oostenburgermiddenstraat
Nadere informatieCASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS
CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS Scheiden vervuilende fracties Bouw en sloop Maar 10 van de totale volume behelst de meest vervuilende stromen zoals: Keramiek, Bitumen, Isolatie, C-Hout en E-waste,
Nadere informatieMilieuPrestatieGebouwen
MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?
Nadere informatiePraktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse
Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 3/30/2017 1 Agenda 1. Introductie
Nadere informatieCirculaire Economie. VNO-NCW / MVO Nederland
Circulaire Economie VNO-NCW / MVO Nederland 24-05-2017 Betekent groeiend verbruik - Elektriciteitsconsumptie +70% by 2040 - Zeer sterk wisselende prijzen voor grondstoffen- bijv fosfaatpiek in 2008-800%
Nadere informatieMDS technologie. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014
MDS technologie Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014 Achtergrond Urban Mining Corp (UMC) Urban Mining Corp is een samenwerking tussen Fondel Urban Mining en de TU Delft De partijen werken al
Nadere informatieNiche-regime-interactie in de circulaire economie in Nederland
Niche-regime-interactie in de circulaire economie in Nederland Charlie Spork 27 juni 2016, Brussel Inhoud 1. Fysisch-ecologisch perspectief op circulaire economie 2. Drie toekomstpaden 3. Niche-regime
Nadere informatieStaal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw
Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw 1 Uitdagingen Sustainable Development 1950 2.5 billion 2011 7 billion 2050 9 billion World
Nadere informatiehet groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water
het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op
Nadere informatieMaterials and Ecological Engineering
Werkcollege -09 14 oktober 2011 Materials and Ecological Engineering Opdracht 3 - milieubelasting prof.dr.ir. Michiel Haas 1 Collegedictaat bestuderen Hfdst 1-4 hebben jullie al geleerd voor kennistest
Nadere informatieUitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV
Uitgangspunten 1 Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV Nederland 1 (versnel waar mogelijk) Organiseer zo optionaliteit / ruimte om tegenvallers op te vangen 2 Impact
Nadere informatieLucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam
Lucas Reijnders Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Ruimte voor duurzame energie L. Reijnders Duurzame energie & energieverbruik wereldwijd Zonne-energie: ~ 121300x 10 12 Watt Windenergie:
Nadere informatieWat is de Environmental Product Declaration (EPD)?
Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)? In een Environmental Product Declaration of EPD wordt in een 11-tal impactcategoriën de milieu-impact van een product uitgedrukt in getallen. Het is een
Nadere informatieOverleven met energie
Overleven met energie Jo Hermans Universiteit Leiden Nationaal Congres Energie & Ruimte, TU Delft, 22 september 2011 Overleven met energie Een blijma in 5 bedrijven 1. Meest onderschatte wet 2. Meest onderschatte
Nadere informatieReeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE
Reeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE DUURZAAM- HEID A1-3 REcoEP Duurzaamheid If you think you are too small to have an impact, try to go to bed with a mosquito in the room A1-4 REcoEP Duurzaamheid Wat is duurzaamheid?
Nadere informatiethuis in energie presentatie Duurzaam4Life tbv VCEN
7-7-2017 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life tbv VCEN 1 7-7-2017 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life tbv VCEN 2 7-7-2017 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life tbv VCEN 3 In de media:
Nadere informatieCleantech Markt Nederland 2008
Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft
Nadere informatieGreen IT. Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs
Green IT Rob de Vrind Duurzaam Middelbaar Beroeps- Onderwijs We hebben een prachtige wereld waar we zuinig op moeten zijn Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi de wereld is Kijk maar hoe mooi
Nadere informatiePraktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse
Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie
Nadere informatieUrban Mining. Onderdeel 1 - Grondstoffen. Afgedankte mobieltjes. Spaarlampen. Inleiding. Wecycle lesbrief Onderbouw Voortgezet onderwijs
Urban Mining Wecycle lesbrief Onderbouw Voortgezet onderwijs Inleiding Een mobiele telefoon hebben we allemaal. En verlichting in huis natuurlijk ook. We kunnen niet meer zonder. Maar weet je eigenlijk
Nadere informatieEnergie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser
Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.
Nadere informatieDe rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts
De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts Studie dec 2017 (RVO, TKI, SEAC) 2050 is het richtjaar voor de energietransitie (near zero carbon economy). PV kan dan
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatieVermeden broeikaseffect door recycling van e-waste
Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira Dit rapport is geschreven
Nadere informatieNaar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening
Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework
Nadere informatieNetwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren
Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december 2013 Jeroen van Haasteren !! Programma 1. Intro DGBC 2. Waarom en hoe verduurzamen? 3. Hoe werkt certificeren? 4. Ecologische credits in operationele
Nadere informatieEcodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie
Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik
Nadere informatieVandaagafval morgengrondstof!
Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatie